________________
ઉપશમના કરણ
વ્રતોને જાણતો નથી, સ્વીકારતો નથી અને પાળતો નથી- આ પ્રથમ ભાગો. વ્રતોને જાણે છે, સ્વીકારે છે અને પાળે છે.. આ છેલ્લો ભાગો.. શેષ આના પરથી જાણી લેવા
૪૭
અવઘ એટલે પાપ, એનાથી વિરત હોય તે વ્રતી. ૫ અણુવ્રતમાથી કોઇપણ એક ને છ માંથી કોઇપણ એક ભાગે સ્વીકારે તે એકન્નતી. ત્યારથી માડી બે વ્રતી વગેરેના ભાંગા કરવા યાવત્ છેલ્લે અનુમતિ આવે. અનુમતિ ૩ પ્રકારે...
*પ્રતિસેવનાનુમતિ... કૃત કે પરત પાપને પ્રશંસે, અથવા તો સાવ આરંભથી બનેલ અશનાદિને આરોગે તે.
* પ્રતિશ્રવણાનુમતિ... પુત્રાદિ પાપોને સાભળે, સાંભળીને અનુર્મોઠે, પણ નિષેધ ન કરે.
* સંવાસાનુમતિ...
પુત્રાદિની સાથે રહેવા માત્ર રૂપ.. આમાં પણ સાથ-સક્લિષ્ટ પુત્રાદિ પર મમત્વભાવ છે એ આ અનુમત્તિ છે.
ઉત્કૃષ્ટ શ્રાવક સંવાસાનુમતિને છોડીને શેષપાપોથી વિરત હોય છે.
આ બધા દેશિવરતના ભેદો છે. જીવ જ્યારે આ ચરમ સંવાસાનુમતિથી પણ વિરત થાય ત્યારે તે સર્વવિરત બને છે.
દેશવિરતિલાભપ્રરૂપણા
(૧) દેશવિરતિની પ્રાપ્તિની પ્રક્રિયામાં યથાપ્રવૃત્તિ અને અપૂર્વકરણ આ બે હોય છે. અનિવૃત્તિકરણ હોતું નથી. અપૂર્વકરણમાં પણ ગુણશ્રેણિ હોતી નથી.
(૨) અપૂર્વકરણ પૂર્ણ થયા પછીના સમયે દેશવિરતિનો લાભ થઈ જાય છે. ત્યારે અપૂર્વ સ્થિતિઘાત–રસઘાત-સ્થિતિબંધ હોય છે.
(૩) તેમજ એ જ સમયથી ગુણશ્રેણિનો પ્રારંભ થાય છે. જ્યા સુધી આ ગુણ ટકાવી રાખે છે ત્યા સુધી પ્રત્યેકસમયે ઉદયાવલિકાની ઉપરના સમયથી અંતર્મુ૰ સુધીના નિષકોમાં ગુણશ્રેણિ રચના ચાલુ રહે છે.
