Book Title: Jayodaya Mahakavya Purvardha
Author(s): Bhuramal Shastri
Publisher: Digambar Jain Samiti evam Sakal Digambar Jain Samaj
View full book text
________________
५७२
जयोदय-महाकाव्यम्
[ ३३-३५ समभूत्क्रमभूमिरेकधा चाखिलकानीनजनो मनोज्ञवाचा । कुशलः समवर्षि सम्यगेवाऽस्मदभीष्टं परवारि-सम्पदे वा ॥ ३३ ॥
समभूविति । एकथा च पुनस्तदाऽखिलः कानीनजनो माण्डपिकोऽपि लोको मनोज्ञवाचा मुदुगिरा नोचैरकरूपया क्रमभूमिः परिपाटीपरायणः समभूत् । यत् किल कुशलसंभवद्धिरुत कुशं जलं लान्ति यच्छन्तीति तैलबैरिति परिवारिणां कुटुम्बिनां पक्ष समुत्कृष्टजलानां सम्पदे वैभवायास्मवभीष्टमस्माकं वाञ्छितं सम्यगेव समवर्षि ।। ३३ ॥
किमुधीवरतोऽमुतः परस्य वशगा वारिचरी ह्यसौ नरस्य ।
भवतादवतादभीष्टमेव सुजनेभ्यो भुवि भावि दिष्टदेवः ॥३४॥ किम्विति । असो वारी सरस्वत्यां चरतीति वारिचरी बुद्धिमती वारिचरी मत्स्यि केव पीवरतो बुद्धिमतो मोनग्राहिणोऽपरस्य नरस्य वशगा किमु भवतात् ? किन्तु नैवेति । भाविविष्टदेवो भविष्यभाग्यरूपो भगवान् भुवि पृथिव्यां सुजनेभ्यः पुण्यशालिभ्योऽभीष्टमेवावतात् संरक्षेविति यावत् ॥ ३४ ॥ कुसुमानि सुमानिनीभिरेतत्फलवद्वक्तुमिव क्षणं तदेतत् । रदरश्मिमिषाद्विमुञ्चितानि सुतरां सूक्तिपराभिरुज्ज्वलानि ॥ ३५ ॥
कुसुमानोति । तदेतत्क्षणं पाणिग्रहणलक्षणं फलवद्वक्तुमिव किल सुमानिनोभिः मंजरीके समान यह सुलोचना भी अवश्य ही मान्य होगी ॥ ३२ ॥ ___ अन्वय : अखिलकानीनजनः एकधा च मनोज्ञवाचा क्रमभमिः समभूत् यत्किल कुशलः परवारि-सम्पदे वा अस्मत् अभीष्टं सम्यक् एव समवर्षि ।
अर्थ : तत्पश्चात् एक साथ सारे कन्या पक्षने मनोहर शब्दोंमें उपयुक्त बातका समर्थन किया कि आप चतुर लोगोंने यह बात बहुत सुन्दर कही, यह हम लोगोंको अपनी गृहस्थ-संपत्तिके लिए अभीष्ट (मान्य) ही है ।। ३३ ।।
अन्वय : असौ हि वारिचरी अमुतः धीवरतः परस्य नरस्य किमु वशगा भवतात् सुजनेभ्यो भुवि भाविदिष्टदेवः अभीष्टमेव अवतात् । ___ अर्थ : यह सुलोचना जो बुद्धिमती है एवं मछलीके समान चपल स्वभाव वाली है वह इस धीवर (बुद्धिमान्) जयकुमारके अतिरिक्त और किसके अधीन हो सकती है ? अतएव इस भूमण्डल पर होनहार भाग्यदेवता, सज्जन लोगोंके लिए अभीष्टका कर्ता हों ।। ३४ ॥
अन्वय : तदा मुदे एतत् क्षणं फलवत् वक्तु इव सुमानिनीभिः सुतरां सूक्तिपराभिः उज्ज्वलानि कुसुमानि रदरश्मिमिषात् विमुञ्चितानि ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org

Page Navigation
1 ... 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690