Book Title: Jayodaya Mahakavya Purvardha
Author(s): Bhuramal Shastri
Publisher: Digambar Jain Samiti evam Sakal Digambar Jain Samaj

View full book text
Previous | Next

Page 630
________________ ११८-११९] द्वादशः सर्गः ६०७ दमत्यादि । यत् किलामत्रगतं पात्रस्थितमाज्यं घृतं बुभुक्षुर्भोक्तुमिच्छुः कश्चिदपि जन्मजनोऽत्रापि गते प्राप्ते प्रतिबिम्बे युवत्याः प्रतिमाने सम्बिभाज्यं विभागयोग्यं स्वहस्तमात्मकरं नीविमनु समीपमनुनीवि कटिवस्त्रबन्धनग्रन्थौ तस्मिन् स्थाने निवेशयन् सन्दधानः सन्, तत् प्रतिबिम्बं समुवञ्चितं चक्रे । नीविस्थाने तस्य करवानं वृष्ट्वा प्रतिबिम्विता तरुणी हर्षवशाद्रोमाञ्चिताभूवतस्तत् प्रतिबिम्बमपि समुञ्चितं बभूवेत्यर्थः । तत्रोमाञ्चितं प्रतिबिम्बं तं जन्यजनमपि समुवञ्चितं चक्र इति भावः ॥ ११७ ॥ तरुणेङ्गितविज्जगाद बाले क्रमदित्सां सहते न तेऽद्यकाले । अयमित्यवतर्पयेर्विर्लोममृदुलव्यञ्जनतोऽमुकं तु सोमम् ।। ११८ ।। तरुणेत्यादि । तरुणस्येङ्गितं चेष्टितं वेति जानातीति तरुणेङ्गितबित् काचित्प्रौढवयस्का किशोरीं प्रति जगाब, यत् किल हे बाले, अखकाले, सम्प्रत्ययं मुग्धस्ते क्रमशो दित्सा क्रमवित्सा तो पङ्क्तिशो वितरणचेष्टा न सहते, ततोऽमुकं सोमं सुन्दराकारं विलोमेनैव सर्वाञ्जनानुल्लंध्य प्रथमत एव मृदुलव्यञ्जनतः शाकादिनाऽवतर्पय, यद्वा, अयं ते क्रमस्य चरणप्रहारस्य निरावरकरणस्योपेक्षाभावस्य वित्सां बातुमिच्छां यद्वा पुनः क्रमतो बित्सां कामशास्त्रविहितविधिना मृदुसम्भाषणाश्वासन चुम्बनाविनानन्तरं दानलक्षणां तव चष्टां न सहते, तस्मादमु यद्विलोम लोमर्वाजितमत एव मृदुलमतिकोमलं यद्वयञ्जनं मदनमन्दिरमङ्गमवतर्पयेवितरेत्यर्थः ॥ ११८ ॥ तब सम्मुखमस्म्यहं पिपासुः सुदतीत्थं गदितापि मुग्धिकाशु | कलशीं समुपाहरतु यावत् स्मितपुष्पैरियमञ्चितापि तावत् ।। ११९ ।। अर्थ : पात्रमें प्राप्त घीको खानेकी इच्छावाले दूसरे बारातीने उसमें प्रतिबिम्बित युवतीके नीवि -बन्धन (नाडे) के स्थानपर अपना हाथ रखा, जिसे देखकर वह युवती रोमाश्चित हो गई, और इससे वह प्रतिबिम्ब रोमांचित हो गया । फलतः वह बाराती भी रोमांचित हो गया ॥ ११७ ॥ अन्वय : तरुणेङ्गितवित् ( काचित् ) सखीं समुवाच - हे बाले, अयं ते क्रमदित्सां न सहते, (अतः ) विलोम मृदुलव्यञ्जनतो अमुकं सोमं अपवर्तय । अर्थ: कोई एक दूसरी युवती खाद्य पदार्थ परोसनेवाली सखीसे बोली कि क्रमसे जो तुम परोसती चली आ रही हो उसको यह महाशय सह नहीं रहे हैं अत: इन्हें तो तुम विलोम प्रक्रिया द्वारा प्रसन्न करो ।। ११८ ।। " अन्वय : ( है ) सुदति ! तव सम्मुखम् अहम् पिपासुः अस्मि इत्थम् गदितापि मुग्विका तु यावत् आशु कलशीम् समुपाहरत् तावत् इयं स्मितपुष्पैः अपि अञ्चिता । Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org

Loading...

Page Navigation
1 ... 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690