Jain Dharmni Gai Kal Aaj Ane Aavti Kal

Author(s): Gunvant Barvalia
Publisher: Arham Spiritual Center

Page 5

પોતાની જાતને જીતવાનો પ્રયત્ન કરનાર કોઈપણ વ્યક્તિ જ્ઞાતિ-જાતિના ભેદભાવ વિના જિનશાસનમાં જોડાઈ શકે છે. તીર્થંકરો ક્ષત્રિય હતા. તેમના મુખ્ય શિષ્યરૂપ ગણધરો બ્રાહ્મણ હતા. ધન્ના-શાલિભદ્ર જેવા અનેક શ્રેષ્ઠીઓ વણિક હતા. તે જ રીતે હિરકેશી મુનિ ચાંડાલ જ્ઞાતિના હતા. શાસનમાં પ્રવેશ થયા પછી તેમાં કોઈ ઊંચ-નીચકુળનો ભેદ રહેતો નથી. પરમાત્માના શાસનમાં સહુના આસન એક સમાન બની જાય છે. નિષ્પક્ષપાતતા જ જૈન ધર્મની વિશાળતા, ઉદારતા અને ભવ્યતાને પ્રગટ કરે છે.
પ્રભુ મહાવીરે જ્યારે શાસનની સ્થાપના કરી, ત્યારે બ્રાહ્મણ સંસ્કૃતિ પ્રચલિત હતી. જ્ઞાનના અભાવે જનસમાજ અંધશ્રદ્ધામાં જકડાયેલો હતો. હોમહવન કે યજ્ઞ-યાગમાં નિર્દોષ, અબોલ પશુઓની બલિ અપાઈ રહી હતી. અમુક કુરિવાજોમાં લોકો ફસાયેલા હતા. પ્રભુ મહાવીરે ક્રાંતિ કરીને જનસમાજને સન્માર્ગનું દર્શન કરાવ્યું, અંધશ્રદ્ધાથી મુક્ત કર્યા. અહિંસા અને અપરિગ્રહના સિદ્ધાંતને વ્યાપક બનાવ્યો. ધાર્મિક અને સામાજિક રીતરિવાજોમાં ફેરફાર કર્યા. ભોગપ્રધાન જીવનશૈલીને ત્યાગપ્રધાન બનાવવી તે જ વિશ્વશાંતિ સાથે આત્મશાંતિનો માર્ગ છે, તેવું તેમણે સચોટપણે સમજાવ્યું. જે જે લોકો પ્રભુ મહાવીરના શાસનમાં જોડાયા. તેમણે પરમાત્માના ઉપદેશનો સાક્ષાત્કાર કર્યો. ભોગનો આનંદ ક્ષણિક છે, ભ્રામક છે, પરાધીન છે. જ્યારે ત્યાગનો આનંદ વાસ્તવિક છે, શાશ્વત છે, સ્વાધીન છે. આ સત્યનો તેમને અનુભવ થયો. જેમણે ત્યાગનો સ્વાદ ચાખ્યો, તેઓ આત્મશાંતિનો અનુભવ કરવા લાગ્યા. આ રીતે ક્રમશઃ સત્યમાર્ગનો, જૈનધર્મનો પ્રચાર અને પ્રસાર વધવા લાગ્યો. પ્રભુ વીરના શાસનમાં જોડાયેલા સંતો અને સાધ્વીજીઓ સત્ત્વશીલ અને સત્યમાર્ગના જ ચાહક હોવાથી તેમણે સંઘ-સમાજને તે જ પ્રેરણા આપી.
જ્ઞાનધારા - ૧૯
સંઘ-સમાજને સન્માર્ગનું દર્શન કરાવવું અને સન્માર્ગે વાળવો, તેમાં ધર્મના નાટકનું જે યોગદાન હોય છે, તેટલું જ યોગદાન શાસનને સમર્પિત થયેલા સાધુસાધ્વી, શ્રાવક-શ્રાવિકા રૂપ ચતુર્વિધ શ્રીસંઘનું હોય છે.પ્રભુની ઉપસ્થિતિમાં અને પ્રભુના નિર્વાણ પછી આજે ૨૬૦૦ થી અધિક વર્ષોમાં યુગે-યુગે શાસનપ્રેમી યુગપુરુષોએ, ચતુર્વિધ શ્રી સંઘે શાસનને જીવંત બનાવવા પ્રશંસનીય અને અનુમોદનીય પુરુષાર્થ કર્યો છે. તેમાં અનેક સાધ્વીજીઓ અને અનેક માતાઓનું નોંધનીય સ્થાન છે. સ્ત્રીઓ પોતાના સંતાનોમાં સંસ્કારોનું સિંચન કરીને સમાજની કાયાપલટ કરનાર એક-એક સંતપુરુષનું સર્જન કરી શકે છે. જૈન ધર્મના ભવ્ય ભૂતકાળમાં તેવા અનેક સાધ્વીજીઓએ અને માતાઓએ પોતાના સત્વ અને શીલથી જૈન ધર્મને જીવંત રાખ્યો છે.
આદિકાળથી જોઈએ તો પ્રભુ આદિનાથની સુપુત્રી સાધ્વી બ્રાહ્મીજી અને સાધ્વી સુંદરીએ અભિમાનમાં અંધ બનેલા બાહુબલીને સાંકેતિક ભાષામાં બોધ આપ્યો. “વીરા મોરા ગજ થકી હેઠા ઉતરો રે, ગજ હોદ્દે કેવળ ન થાય'' આ બોધવાક્યના શ્રવણે બાહુબલીની આંખ ખુલી ગઈ. અટકેલી સાધના પુનર્જીવિત થઈ. બાહુબલીજી કેવળી બન્યા, પૂર્ણવિશુદ્ધિને પામ્યા. એક સાધકની શુદ્ધિ જગતના તમામ જીવો માટે જરૂર લાભદાયી બને છે.
પ્રભુ મહાવીરના શાસનમાં શાલિભદ્રના માતા ભદ્રામાતાએ સંપત્તિના નશામાં દુનિયાદારીનું ભાન ભૂલેલા પુત્ર શાલિભદ્રને સત્ય સમજાવ્યું હતું. રાજા શ્રેણિક ઘેર પધાર્યા ત્યારે પુત્રને કહ્યું, “બેટા ! આપણા નાથ પધાર્યા છે, તું નીચે ઉતરીને પ્રણામ કર.'' માતાએ પોતાના પુત્રને ધર્મના મૂળરૂપ વિનયધર્મનું આચરણ કરાવ્યું. ‘નાથ’ શબ્દના શ્રવણે શાલિભદ્રને સ્વયંની અનાથતાનો અનુભવ થયો, તેઓ જાગી ગયા. લખલૂંટ સંપત્તિનો અને સમગ્ર સંસારનો ત્યાગ કરીને સ્વયંના જૈન ધર્મની ગઈકાલ, આજ અને આવતીકાલ