________________
.
: ૨૧ :
પાંચમું :
ગુરુદર્શન પરંતુ તેને સાચે ઉત્તર તે મેળવી શકે નહિ. એટલે ગુરુએ કહ્યું કે “એને ઉત્તર કલમ છે. તે હાથરૂપી ડાળ પર બેસે છે. તેને પાંખ હોતી નથી-આવતી નથી છતાં તે ફરવા નીકળે છે. તેને રંગ લાલ, પીળે, સેનેરી વગેરે હોવા છતાં તેની ચાંચ તે કાળા રંગની જ હોય છે અને તે ચાંચ વડે જ તે ડીવારમાં અક્ષરારૂપી બે પાંચ ઈંડાં મૂકે છે. તે ઈંડાં એવાં હોય છે કે ઘણું ચંપાવા છતાં તેમાંનું એક પણ ઈંડું ફૂટતું નથી. તાત્પર્ય કે-અક્ષરે લખાઈને સૂકાઈ ગયા પછી તેના પર હાથ ફેરવવામાં આવે તે તે ભૂંસાતા નથી, પણ એવા ને એવા રહે છે.
હે કમલ ! આવી કલમ વડે ધર્મશાસ્ત્ર, અર્થશાસ્ત્ર, કામશાસ્ત્ર અને મેક્ષશાસ્ત્ર લખાય છે.”
તે વારે કમલે પૂછ્યું કે “એ દરેક શાસ્ત્રમાં શું શું હકીકત આવે છે?”
ગુરુએ કહ્યું કે મનુષ્ય આ જીવનમાં કે આચારવિચાર રાખવે અને તેનું શું પરિણામ આવે છે તેને વિચાર ધર્મશાસ્ત્રમાં કરેલું હોય છે; મનુષ્ય વ્યાપાર-ધંધે કેવી રીતે કર, લેકે સાથે કેવી રીતે વર્તવું અને કેવી રીતે પિતાનો તમામ વ્યવહાર કુશળતાપૂર્વક ચલાવે તેને વિચાર અર્થશાસ્ત્રમાં કરેલ હોય છે, મનુષ્ય કેવી રીતે કામસુખ ભેગવવું અને તે ભેગવવાની સાચી રીત કઈ છે, તેને વિચાર કામશાસ્ત્રમાં કરેલું હોય છે, અને મનુષ્ય આધિ, વ્યાધિ અને ઉપાધિમાંથી મુક્ત થઈને પરમ આનંદ કે પરમ સુખ કેમ
