________________
ધગધગ્રંથમાળા
: 46:
પુષ્પ
કલ્પ આદિ કલ્પધારી મુનિને તૃણુના (ડાભ આદિ ઘાસના અઢી હાથ પ્રમાણ ) થારા હાય છે, તેથી તે તૃણુની અણીએ શરીરમાં વાગે તે પણ વસ્ત્રની ઈચ્છા ન કરે, તથા ગચ્છવાસી (સ્થવિરકલ્પી ) મુનિને વજ્રના પણ સથારા હાય છે, તે પણ પ્રતિકૂળ પ્રાપ્ત થયેા હાય, તેા દીનતા ધારણ ન કરે, તે તૃણુ, સ્પર્શ પરીષહ છે.
૧૮. મલ પરીષહ—સાધુને વિષયના કારણરૂપ જળસ્નાન હાય નહિં, તેથી પરસેવા વગેરેથી શરીરે મેલ ઘણા લાગ્યા ઢાય અને દુર્ગંધ આવતી હાય, તે પણ શરીરની દુર્ગંધી ટાળવા માટે જળથી સ્નાન કરવાનું ચિંતવન પણ ન કરે, તે મલપરીષહ જીત્યા ગણાય.
૧૯. સત્કાર પરીષહ—સાધુ પાતાના ઘણા માન–સત્કાર લેકમાં થતા ઢેખી મનમાં હષ ન પામે, તેમજ સત્કાર ન થવાથી ઉદ્વેગ ન કરે, તે સત્કાર પરીષહ ત્યા કહેવાય.
૨૦ પ્રજ્ઞા પરીષહ—પોતે બહુશ્રુત ( અધિક જ્ઞાની ) હાવાથી અનેક લેાકેાને પ્રશ્નોના ઉત્તર આપી સ`તુષ્ટ કરે. અને અનેક લોકો તે બહુશ્રુતની બુદ્ધિની પ્રશંસા કરે, તેથી તે બહુશ્રુત પાતાની બુદ્ધિના ગવ ધરી હષૅ ન કરે, પરન્તુ એમ જાણે કે- પૂર્વે મારાથી પણ અનંત ગુણુ બુદ્ધિવાળા જ્ઞાનીઓ થયા છે. હું કાણુ માત્ર છું? ” ઈત્યાદિ ચિંતવે, તે પ્રજ્ઞા પરીષહ ત્યા કહેવાય.
૨૧. અજ્ઞાન પરીષહ—સાધુ પાતાની અલ્પ બુદ્ધિ હાવાથી, આગમ વિગેરેનાં તત્ત્વ ન જાણું, તે પાતાની અજ્ઞા
