________________
માધ-ચંથમાળા : ૨૪ :
Lઃ પુષ્પ પળે પળે ઓછું થતું જાય છે, સંગે કયારે પલટાશે તેની ખાતરી નથી અને રાંધેલા અન્ન જે આ દેહ કયારે બગડી જશે તેને કેઈ ભરોસો નથી. તેથી જરા પણ સમય ગુમાવ્યા સિવાય ધર્મનું આરાધન કરવું ઉચિત છે. તારા જેવા બુદ્ધિશાળી અને વ્યવહારકુશળ મનુષ્યને આથી વધારે શું કહેવાનું હોય ?”
કમલ તે દિવસથી ધર્મના રંગે પૂરેપૂરો રંગાઈ ગયે અને દિનપ્રતિદિન તત્વને વિશેષ બોધ પામતે એક દિવસ મહાન ધર્માત્મા બન્યું. કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે-ગમે તેવા વક અને જડ મનુષ્યને પણ ગુરુ ધર્મને બેધ પમાડી શકે છે અને તેના જીવનને ન ઘાટ ઘડી શકે છે. તેથી જ અનુભવી પુરુષોએ જણાવ્યું છે કેविना गुरुभ्यो गुणनीरधिभ्यो
जानाति धर्म न विचक्षणोऽपि । विना प्रदीपं शुभलोचनोऽपि
__निरीक्षते कुत्र पदार्थसार्थम् १ ॥
સુંદર આંખેવાળે હોવા છતાં કોઈ પણ મનુષ્ય અંધારામાં રહેલા પદાર્થોને બરાબર જોઈ શક્તા નથી. તે જ રીતે મનુષ્ય ગમે તે વ્યવહારકુશલ હોય અને દુનિયાની દૃષ્ટિએ ડાહ્યો ગણાતો હોય તે પણ ગુણના સમુદ્રરૂપ ગુરુની સહાય વિના ધર્મના મર્મને જાણી શક્તા નથી.
એક સંત કવિ કહે છે કે – ગુરુ દીવો ગુરુ દેવતા, ગુરુ વિણ ગમ નવિ હૈય; ' ગુરુ કહિયે માતાપિતા, ગુરુથી અધિક ન કેય.
