________________
ગુરુદશીન
પાંચમું :
: ૨૯ : તેણે પિતાનું નામ બદલવાનો આગ્રહ ચાલુ રાખે, તેથી પિતાએ તેને કેઈસુંદર નામ શોધી લાવવાનું જણાવ્યું.
એક વાર કઈ કામપ્રસંગે ઠણઠણપાલ ગામની બહાર ગયે. ત્યાં એક આધેડ ઉંમરની સ્ત્રી તેના જેવામાં આવી. તેણે જાડાં અને ફાટેલાં વચ્ચે પહેરેલાં હતાં તથા હાથ, પગ, નાક અને કાનમાં સાવ મામૂલી કિંમતનાં ચેડાં ઘરેણું ધારણ કરેલાં હતાં. તે સવારના પહેરમાં અહીં આવી હતી અને બપોર ચડવા આવ્યા ત્યાં સુધીમાં રખડી-રવડીને અડાયાં છાણને એક ટોપલો ભરી શકી હતી. તેણે ઠણઠણપાલને કહ્યું કે “ અરે ભાઈ આ ટેપલે માથે ચડાવવામાં જરા મદદ કર” આથી ઠણઠણપાલ તેની નજીક ગયે અને છાણને ટેપલે તેના માથે ચડાવતાં બે કે “બહેન! તમારું નામ શું ?”
પેલી સ્ત્રીએ કહ્યું: “લખમી.” આ સાંભળીને આશ્ચર્યચકિત થયેલા ઠણઠણપાલે તેને ફરી પૂછ્યું કે “બહેન! તમારું નામ તો લખમી છે અને તમે છાણ વિણવાનું કામ કેમ કરે છે?”
લખમીએ કહ્યું, “ મારા વીરા ! આ નામ મેટાં અને દરસણ ખાટાં છે. મારું નામ લખમી હોવા છતાં હું અતિ ગરીબ છું અને છાણાં–લાકડાં વણને પેટને ગુજારે કરું છું. જે આ રીતે મહેનત-મજૂરી ન કરું તો મને ખાવાનું કેણ આપે ?”
લખમી ચાલતી થઈ અને ઠણઠણપાલ પોતાના રસ્તે પડશે, પરંતુ લખમીનું ચિત્ર તેના મનમાંથી ભુંસાયું નહિં. લખમી, છાણુ વીણે તે વિચાર જ તેને અસહ્ય થઈ પડે. આ સ્થિતિમાં
