________________
અભયશેખરસૂરિજી એનું અર્થઘટન કેટલું ખોટું કરી રહ્યાં છે? એ સમજતા પૂર્વે સંબોધ પ્રકરણ ગ્રન્થમાં દેવદ્રવ્યના જે ત્રણ વિભાગો બતાવ્યા છે તે અને તેમનું કાર્ય જોઈ લઈએ.. (A) પૂજા દેવદ્રવ્ય : જિનેશ્વર દેવના દેહની ભક્તિ માટે શ્રાવકોએ આપેલ રકમ
પૂજા દેવદ્રવ્ય' (જિનમૂર્તિ સાધારણ) કહેવાય છે. તેનો ઉપયોગ જિનમૂર્તિની કેસર, સુખડ, પુષ્પ, દૂધ વગેરેથી ભક્તિ કરવામાં થાય છે. કલ્પિત દેવદ્રવ્ય : ધનવાન શ્રાવકોએ અથવા જિનાલય બંધાવનાર શ્રાવકે દેરાસર અંગેના તમામ કાર્ય કરવા માટે જે રકમ મૂકી હોય તે કલ્પિત દેવદ્રવ્ય' (જિનમંદિર સાધારણ) છે. તેમાંથી કેસરાદિ લાવવા, પૂજારીનો
પગાર, દીવા બત્તીનો ખર્ચ વગેરે જિનમંદિર સંબંધી બધા કાર્યો થાય. (C) નિર્માલ્યદેવદ્રવ્ય: પ્રભુ આગળ ચડાવેલા અક્ષત, નૈવેદ્ય, ફળ, વસ્ત્ર વગેરેના
વેચાણથી જે રકમ પ્રાપ્ત થાય તે નિર્માલ્ય દેવદ્રવ્ય' કહેવાય છે. તે દ્રવ્ય જિનમંદિરના કાર્યમાં (એટલે કે જીર્ણોદ્ધારાદિમાં) તથા પ્રભુ માટે સુવર્ણાદિના આભૂષણો બનાવવા વાપરી શકાય. તેમાંથી પૂજારીનો પગાર કે કેસર, સુખડ
વગેરે લાવીને પ્રભુભક્તિ ન કરી શકાય. * અહીં “સંબોધ પ્રકરણ' ગ્રન્થ અનુસાર દેવદ્રવ્યના વિભાગો તથા તેમનો વિનિયોગ ક્યાં થાય અને ક્યાં ન થાય એ બધું સ્પષ્ટ હોવા છતાં પણ સતિ હિ તેવદ્રવ્ય પ્રત્યહૃo' વગેરે પાઠોથી પૂજા, મહાપૂજા, મહોત્સવાદિ કાર્યોમાં વિભાગની વિવેક્ષા વગર જ કોઈપણ પ્રકારનું દેવદ્રવ્ય વાપરી શકાય એવી વાત પકડી રાખનાર આ. શ્રીઅભયશેખરસૂરિજીને આટલી વસ્તુ અસંગત રહેશે. (i) સંબોધ પ્રકરણકારે ત્રણ પ્રકારના દેવદ્રવ્યથી ચોક્કસ કયાં કાર્યો થઈ શકે અને
ક્યાં કાર્યોનહીં એ બતાવેલું છે, તે નિરર્થક ઠરે. a. चेइअदव्वं तिविहं, पूआ-निम्मल-कप्पियं तत्थ। आयाणमाइ पूआदव्वं जिणदेहपरिभोग।।१६३।। अक्खयफलबलिवत्थाइसंतिअं जं पुणो दविणजायं। तं निम्मलं वुच्चइ, जिणगिहकम्मंमि उवओगं ।।१६४।। दव्वंतरनिम्मवियं निम्मलं पि हु विभुषणाइहिं। तं पुण जिणसंसग्गि, ठविज णण्णत्थ तं भयणा।।१६५।। रिद्धिजुअसम्मएहिं सद्धेहिं अहव अप्पणा चेव। जिणभत्तीइ निमित्तं जं चरियं सव्वमुवओगि ।।१६६।।
1 3E
