________________
સામગ્રીનો લાભ લેવાની વ્યવસ્થા પૂર્વે પણ હતી અને હાલ પણ છે. આ આપત્કાલિન વ્યવસ્થા નથી.
આવી અનેક વાતો પરથી ફલિત થાય છે કે પરદ્રવ્યથી પૂજા કરનારને પણ યથાયોગ્ય લાભ થાય છે, અને લાભ થતો હોવાથી જ પરમારાધ્યપાદ પૂ.આ.ભ.શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાએ પણ પરદ્રવ્યથી કરાતી પૂજાનો નિષેધ નથી કર્યો. (જુઓ ‘ચારગતિના કારણો’ પૃ.૧૪૭) આ તો સ્વદ્રવ્યથી પૂજા કરવામાં વિશેષ લાભ થતો હોવાથી આદર્શ વાતનો ઉપદેશ આપવામાં આવે છે, ‘પરદ્રવ્યથી પણ પૂજા કરાય’ આવો ઉપદેશ આપવામાં આવે તો લોભને વશ જીવોની સ્વદ્રવ્યથી પૂજા કરવાની મનોદશા ભૂંસાતી જાય. તેથી ઉપદેશ તો સ્વદ્રવ્યવાળા આદર્શ માર્ગનો આપવો જ હિતકર બની રહે છે.
હવે ‘પરદ્રવ્યથી પણ પૂજા કરાય’ આવો ઉપદેશ આપવામાં પણ જો ઉપરોક્ત ભયસ્થાન હોય ત્યારે સ્વદ્રવ્યથી પૂજા કરવાના ઉપદેશ ઉપર ભાર મૂકવાને બદલે જેમાં એક પણ શાસ્ત્રપાઠ સમ ખાવા પૂરતો ય મળતો નથી તેવો દુર્ગતિમાં ધકેલી દેનાર દેવદ્રવ્યથી પૂજા કરવાનો ઉપદેશ આપીને આ.શ્રીઅભયશેખરસૂરિજી એનાથી ભાવવૃદ્ધિ થવાનું કહે છે, આ કેવી કારમી દશા છે.
a. સ0 બીજાના દ્રવ્યથી પૂજા કરનારને સારો ભાવ આવે જ નહિ ?
બીજાના દ્રવ્યથી જિનપૂજા કરનારને માટે સારો ભાવ આવવાનું કારણ કયું? પોતાની પાસે જિનપૂજા માટે ખર્ચી શકાય-એ પ્રમાણેનું દ્રવ્ય નથી અને જિનપૂજાથી વંચિત રહેવું-એ ગમતું નથી, એ માટે જો એ પારકા દ્રવ્યથી જિનપૂજા કરતો હોય, તો એને ‘પૂજામાં પારકું દ્રવ્ય વાપરવું પડે છે અને પોતાનું દ્રવ્ય વાપરી શકતો નથી’–એ ખટકે છે, એમ નક્કી થાય છે, એટલે એની ઈચ્છા તો પોતાના દ્રવ્યથી જ પૂજા કરવાની થઈને? શક્તિ નથી, એ પૂરતો જ એ પારકા દ્રવ્યથી પૂજા કરે છે ને? તક મળે, તો પોતાના જ દ્રવ્યથી પૂજા કરવાનું, એ ચૂકે નહિ ને? આવી મનોવૃત્તિ હોય તો સારો ભાવ આવી શકે, કારણ કે જેને પરિગ્રહની મૂર્છા ઉતારીને પૂજાનું સાધન આપ્યું, તેની એ અનુમોદના કરતો જ હોય. પણ વિચારવા જેવી વાત તો એ છે કે, આજે જે લોકો પોતાના દ્રવ્યનો વ્યય કર્યા વિના જ પૂજા કરે છે, તેઓ શું એવા ગરીબડા છે કે, પૂજા માટે કાંઈ ખર્ચ કરી શકે જ નહિ?
40
