________________
છે કે “આ પાઠ સ્વદ્રવ્યથી જ પૂજા કરવાનું જે વિધાન કરે છે તે ગૃહમંદિરવાળા શ્રાવકોને મોટા દેરાસરમાં કરવાની પૂજા અંગે છે, પણ સામાન્યથી બધા શ્રાવકો સંઘમંદિર આદિમાં જે પૂજા કરે છે એને અંગે નથી.”તદ્રવ્યસસતિકાના પાઠથી દરેક શ્રાવકને દેવદ્રવ્યથી પૂજાનો નિષેધ
તમે શી રીતે કરી શકો? સમાધાન: સૌ પ્રથમ તો આ.શ્રીઅભયશેખરસૂરિજી આ વાતમાં કેવી બેધારી રીતે
ચાલે છે તે આપણે જોઈએ. એક બાજુ તેઓશ્રી સૂચવે છે કે દ્રવ્યસણતિકામાં આવતી દેવગૃહમાં દેવપૂજા સ્વદ્રવ્યથી જ કરવી પણ દેવદ્રવ્યથી નહીં. આ વાત તે ગ્રન્થનો આખો અધિકાર જોતા ગૃહમંદિરવાળા શ્રાવકને લગતી જણાય છે. અર્થાત્ તે વાત જેમને ગૃહમંદિર નથી તેમને લાગુ ન પડી શકે.”
- જ્યારે બીજી બાજું એ જ અધિકારમાં ગૃહમંદિરવાળા શ્રાવક માટે એવી વાત આવે છે કે “પોતાના ગૃહમંદિરે ધરેલાં ચોખા, સોપારી, નૈવેદ્ય વગેરે દેવદ્રવ્યના વેચાણથી મેળવેલા પુષ્પ-ભોગાદિને “આ પુષ્પાદિ મારા નથી પણ ગૃહમંદિરે ચડાવેલાં ચોખા વગેરે દેવદ્રવ્યના વેચાણથી લાવેલાં છે એમ ખુલાસો કરી સંઘમંદિરે ચડાવવા. નહીં તો મુધાજનપ્રશંસા દોષ લાગે.” આ વાતને લઈને દેવદ્રવ્ય અને જિનપૂજા’ પુસ્તકના પૃ.૬ ઉપર તેઓશ્રી જણાવે છે કે “જેમ ગૃહમંદિરવાળા શ્રાવકને આ દોષ (મુધાજનપ્રશંસા દોષો ન રહે એ રીતે (દેવદ્રવ્યથી) પૂજા કરવાની અનુજ્ઞા છે એમ અન્ય શ્રાવકને શા માટે નહીં?”
આચાર્યશ્રીના મતે જ ગૃહમંદિરવાળા શ્રાવક માટે આવતી “દેવગૃહમાં દેવપૂજા સ્વદ્રવ્યથી જ કરવી પણ દેવદ્રવ્યથી નહીં” આ વાત ગૃહમંદિર વિનાના શ્રાવકને લાગુ પડી શકે, તો ગૃહમંદિરવાળા શ્રાવક માટે
જ કહેવાયેલી “પોતાના ગૃહમંદિરે ચડાવેલાં ચોખા વગેરેના વેચાણથી a. स्वगृहढौकितचोक्षपूगीफलनैवेद्यादिविक्रयोत्थं पुष्पभोगादि स्वगृहचैत्ये न व्यापार्यं, नाऽपि चैत्ये स्वयमारोप्यं, किन्तु सम्यक्स्वरूपमुक्त्वाऽर्चकादेः पार्थात् तद्योगाभावे सर्वेषां स्फुटं સ્વરૂપમુક્વા સ્વયમરોવયેતા બન્યથા મુધાનનપ્રશંસાદ્દિોષ: (દ્રવ્યસતતિકા શ્લો.૧૨, પૃ.૪૨)
343
