________________
આચાર્ય ભગવંતોએ જેમાં સંમતિ આપી છે તેવી આ કલમ જુઓ“શ્રાવકોએ પોતાના દ્રવ્યથી પ્રભુની પૂજા વગેરેનો લાભ લેવો જ જોઈએ. પરંતુ કોઈ સ્થળે અન્ય સામગ્રીના અભાવે પ્રભુની પૂજા આદિમાં વાંધો આવતો જણાય તો દેવદ્રવ્યમાંથી પ્રભુની પૂજા આદિનો પ્રબંધ કરી લેવો પરંતુ પ્રભુની પૂજા આદિ તો જરૂર થવી જ જોઈએ.” અહીં “પ્રભુની પૂજા આદિમાં વાંધો આવતો જણાય’ ‘પ્રભુની પૂજા આદિ તો જરૂર થવી જ જોઈએ આમ જણાવે છે, પણ “શ્રાવકની પૂજા રહી જતી હોય તો કે શ્રાવક વિશેષ પ્રકારે પૂજા કરવાની ભાવના ધરાવતો હોય તો એમ નથી જણાવતા.
પૂ.ઉપાશ્રીધર્મસાગરજી ગણિવર આ બન્ને સંમેલનના નિયમને ધ્યાનમાં લઈ “ધર્મદ્રવ્ય વ્યવસ્થા પુસ્તકના પૃ.૧૧ ઉપર લખી રહ્યાં છે કે જિનેશ્વર ભગવાનની ભક્તિ પૂજા તો શ્રાવકે પોતાના દ્રવ્યથી જ કરવી જોઈએ, પણ જ્યાં શ્રાવકોના ઘર ન હોય, અથવા તીર્થભૂમિમાં જ્યાં શ્રાવકોના ઘર શક્તિસંપન્ન ન હોય ત્યાં દેવદ્રવ્યથી પણ પ્રભુપુજા કરાવવી જોઈએ. પ્રતિમાજી અપૂજ તો ન જ રહેવા જોઈએ. જ્યાં શ્રાવક ખર્ચ કરવા શક્તિશાળી ન હોય ત્યાં જૈનેતર પૂજારીનો પગાર, કેસર, ચંદન, અગરબત્તી આદિનો ખર્ચ દેવદ્રવ્યમાંથી કરી શકાય. પણ એટલું તો ચોક્કસ ધ્યાન રાખવું કે શ્રાવકના કામમાં તો આદ્રવ્ય વપરાય નહીં.'
આ વાતો પરથી જણાય છે કે પ્રભુ અપૂજ રહે તેવી અપવાદની અવસ્થામાં જ દેવદ્રવ્યથી પૂજા થઈ શકે, અન્યથા નહીં. અગાઉ શ્રાદ્ધવિધિનો “યત્ર ૨ પ્રામતો નાનાવિદ્રવ્યા મોપાયો નાપ્તિ તત્રાક્ષતત્યાદ્રિવ્યશૈવ પ્રતિમા પૂર્ચમીના: સતિ પાઠ જે આપણે જોઈ ગયા, તેમાં ‘જ્યાં જિનભક્તિ સાધારણરૂપ દેવદ્રવ્યની ઉપજ કરવી અશક્ય હોય ત્યાં નિર્માલ્ય દેવદ્રવ્યથી પ્રતિમાઓ પૂજાય છે એમ કહ્યું છે, પણ શ્રાવકો નિર્માલ્ય દેવદ્રવ્યથી પોતાનું પૂજાનું કર્તવ્ય અદા કરે છે એમ નથી કહ્યું. આનાથી પણ જણાય છે કે પ્રતિમા અપૂજ રહે તેવું હોય તો જ દેવદ્રવ્યથી પૂજા થઈ શકે, અન્યથા નહીં.
333
