________________
તેનાથી શ્રાવકે પૂજાનું કર્તવ્ય અદા કરવામાં કોઈ બાધ નથી. પરંતુ શ્રાદ્ધવિધિ ગ્રન્થનો આ શાસ્ત્રપાઠ જોતા આચાર્યશ્રીની વાત જરાય બંધબેસતી નથી. કેમકે જો દેવદ્રવ્યના પુષ્પાદિથી શ્રાવક પોતાનું પૂજાનું કર્તવ્ય અદા કરી શકતો હોત તો આ શાસ્ત્રપાઠમાં વર્ણવેલી સ્થિતિ મુજબ નિર્ધન શ્રાવક પાસે પુષ્પાદિ સામગ્રી ન હોવાનો સવાલ જ ઊભો ન થાત. એવી તો કેવી પરિસ્થિતિ ઊભી થાય કે જેમાં ઋદ્ધિમાન શ્રાવકોની વિદ્યમાનતા હોય, તેઓ ફૂલની માળા ગૂંથી શકાય એટલાં બધા ફૂલો પણ લાવતા હોય (આટલાં બધા ફૂલો લાવતા હોય એટલે બીજી ફળાદિ સામગ્રી તો લાવતા જ હોય તે સમજી શકાય છે.) છતાં દેવદ્રવ્યમાં એક કાણી કોડી પણ ન ઉપજતી હોય કે જેથી દેવદ્રવ્યના પુષ્પાદિની વ્યવસ્થા કરવી સંઘ માટે અશક્ય બનતી હોય તેથી દેવદ્રવ્યના પુષ્પાદિનો અભાવ છે માટે નહીં, પણ વાસ્તવિકતાએ સંઘ પાસે દેવદ્રવ્ય હોવા છતાં દેવદ્રવ્યના પુષ્પાદિ પ્રભુ અપૂજ રહે તેવી અપવાદની પરિસ્થિતિ સિવાય પૂજા માટે ચાલી શકતા નથી માટે તથા નિર્ધન શ્રાવક પાસે પુષ્પાદિ લાવવા ધનનથી માટે પુષ્પાદિનો અભાવ છે.
વળી બીજી રીતે વિચારીએ તો નિર્ધન શ્રાવકને પુષ્પાદિ પૂજાની સામગ્રીનો અભાવ જે બતાવ્યો છે, તે શું તેની પાસે ઋદ્ધિનો અભાવ છે માટે? કે પછી સંઘ પાસે પણ દેવદ્રવ્યનો અભાવ છે માટે? જો સંઘ પાસે પણ દેવદ્રવ્ય નથી માટે પુષ્પાદિ સામગ્રીનો અભાવ છે તેવી વાત હોત, તો આ શાસ્ત્રપાઠમાં “આ ચૈત્યગમન, પૂજા, સ્નાત્રાદિ વિધિ સર્વ પણ ઋદ્ધિવાળા શ્રાવકને આશ્રયીને કીધી (નિર્ધન શ્રાવકને આશ્રયીને નહીં). કેમકે ઋદ્ધિમાન શ્રાવકને જ આ પૂજાદિનો યોગ સંભવતો હોય છે આવો હેતુ ન બતાવત, પણ “આ ચૈત્યગમન, પૂજા, સ્નાત્રાદિ વિધિ સર્વ પણ ઋદ્ધિવાળા શ્રાવકને આશ્રયીને કીધી (નિર્ધન શ્રાવકને આશ્રયીને નહીં). કેમકે નિર્ધન શ્રાવક પાસે
સ્વદ્રવ્ય તથા સંઘ પાસે દેવદ્રવ્ય વિદ્યમાન નથી? આવો હેતુ બતાવત. કેમકે જો સંઘ પાસે દેવદ્રવ્ય હોય તો નિર્ધન શ્રાવકને પૂજાદિનો યોગ થવામાં આશ્રીઅભયશેખરસૂરિજીના મતે કાંઈ અટકતું જ નથી. છતાં તેવો હેતુ ન
35.
