Book Title: Bhaktamara Kalyanmandir Namiun Stotratrayam
Author(s): Hiralal R Kapadia
Publisher: Devchand Lalbhai Pustakoddhar Fund
View full book text
________________
कल्याणमन्दिरस्तोत्रम् अस्मद्वद् भवन्ति' इति शेषः । (अस्य भावः-) वयमपि शुद्धभावाः-धवलस्वभावाः सन्तो नत्वा ऊर्ध्वगतयः-उच्चैर्गतयो वर्तामहे । ऊर्ध्वशब्दे धकारो वकाराकान्तो विज्ञेयः, यदुक्तं शब्दप्रभेदे (श्लो० ५७)-"ऊर्ध्वशब्दो वकारवान्" । इति द्वाविंशतितमवृत्तार्थः ॥२२॥
मा०वि०-स्वामिन्निति । हे स्वामिन् ! अहं मन्ये । 'मन्ये' इति क्रियापदम् । कः कर्ता ? 'अहम्' । किं मन्ये तदाह-सुरचामरौघाः सुदूरं अवनम्य समुत्पतन्तो वदन्ति । 'वदन्ति' इति क्रियापदम् । के कर्तारः ? 'सुरचामरौघाः' । किं कुर्वन्तः ? 'समुत्पतन्तः' ऊर्ध्व गच्छन्तः। किं कृत्वा ? 'अवनम्य' नीचैः भूत्वा । कथम् ? 'सुदूरम्' अतिशयेन (दूरम्)। सुरचामरौघाः किंलक्षणाः? 'शुचयः' पवित्रा उज्ज्वला वा । किं वदन्ति तदाह-ये भव्या अस्मै आश्वसेनये जिनेश्वराय नतिं विदधते । 'विदधते' इति क्रियापदम् । के कारः ? 'ये' भव्याः । कां कर्मतापन्नाम् ? 'नतिम्' । कस्मै ? 'अस्मै । किम्भूताय ? 'मुनिपुङ्गवाय' मुनिषु पुङ्गवः मुनिपुङ्गवस्तस्मै । ते भव्या नूनं-निश्चितम् ऊर्ध्वगतयः स्युः । 'स्युः इति क्रियापदम् । के कर्तारः? 'ते' । किम्भूताः? 'ऊर्ध्वगतयः' । पुनः किम्भूताः? 'शुद्धभावाः' शुद्धो भावः-चित्ताभिप्रायो येषां ते शुद्धभावाः॥
सम्-उत्पूर्वो धातुः पत् शतृप्रत्ययः शव् , 'ऋदुदितः' (सिद्ध०१-४-७०) नोऽन्तः अलोपः जसि समुत्पतन्तः इति सिद्धम् । 'मनि बुधि च (बुधिं मनिंच् ?) ज्ञाने' (सिद्ध० धा०) मन्(धातुः) 'वर्तमाना ए' (सिद्ध० ३-३-६), 'दिवादेः श्यः' (सिद्ध ३-४-७२), 'लुगस्यादेत्यपदे' (सिद्ध०२-१-११३) अलुक् , मन्ये इति जातम् । चामराणां ओघाः चामरौघाः, सुराणां चामरौघाः सुरचामरौघाः । इदम्शब्दः चतुर्थी डे, 'आ द्वेरः' (सिद्ध० २-१-४१), 'सर्वादेः स्मै सातौ' (सिद्ध० १-४-७) डे स्मै आदेशः, 'अनक्' (सिद्ध० २-१-३६) इति इदम् अ आदेशः अस्मै इति जातम् । विपूर्वः धाधातुः (वर्तमाना) अन्ते' (सिद्ध० ३-३-६), 'हवः शिति' (सिद्ध० ४-१-१२), 'द्वितीयतुर्ययोः पूर्वी' (सिद्ध०४-१-४२) धस्य दः, 'अनतोऽन्तोऽदात्मने' (सिद्ध०४-२११४) अन्ते इत्यस्य अते तथा 'नश्चातः' (सिद्ध०४-२-९६) आलोपः, विदधते इति जातम् । ऊर्ध्वं गतयो येषां ते ऊर्ध्वगतयः । स्वयं अवनम्य समुत्पतन्तः सुरचामरौघा अनुकरणं कुर्वन्तः इति सूचयन्तीति भावः । इति द्वाविंशतितमकाव्यप्रपञ्चः ॥ २२ ॥
The poet describes the fourth Prātihārya
Oh Lord ! I think, the clusters of the sacred (or bright) celestial chowries (Chāmaras ) which first bend very low and then rise up proclaim that those pure-hearted persons who bow to (Thee) this master of the sages are sure to reach the highest grade. (22)
'रस भावोवद् (1) भवन्ति' इति क-पाठः, ग-पाठस्तु 'रमद्भवन्ति' इति ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org

Page Navigation
1 ... 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408