Balshiksha

Author(s): Jinvijay
Publisher: Rajasthan Prachyavidya Pratishthan Jodhpur

Page 170

कातन्त्रव्याकरणसूत्रपाठः तहोः कुः। काले किंसर्वयदेकान्येभ्य एव दा।३४ इदमोह्यधुनादानीम् ।३५ दादानीमौ तदः स्मृतौ ॥३६ सद्य आद्या निपात्यन्ते। प्रकारवचने तु था।३८ इदम् -किम्भ्यां थमुः कार्यः। आख्याताच तमादयः ॥ (१०) समासान्तगतानां वा राजादीनामदन्तता ।४१ डानुबन्धेऽन्त्यखरादेर्लोपः। तेर्विंशतेरपि ॥५३ (११) इवर्णावर्णयोर्लोपः स्वरे ये च । नस्तु कचित् ।४५ उवर्णस्त्वोत्वमापाद्यः। एयेऽकवास्तु लुप्यते ॥७ (१२) कार्याववावापादेशावौकारौकारयोरपि ।८ वृद्धिरादौ सणे । न य्वोः, पदाद्योवृद्विरागमः ॥५० (१३)
इति षष्ठः पादः। ॥ इति नाम्नि चतुष्टये तद्धितः समाप्तः । समाप्तश्चायं द्वितीयोऽध्यायः ॥
तृतीयमाख्यातप्रकरणम् ।
तृतीयेऽध्याये प्रथमः पादः। अथ परस्मैपदानि । नव पराण्यात्मने । त्रीणि त्रीणि प्रथम-मध्यमोत्तमाः। युगपद्वचने परः पुरुषाणाम् । नाग्नि प्रयुज्यमानेऽपि प्रथमः। युष्मदि मध्यमः । अस्मद्युत्तमः। अदाब्दाधौ दा। क्रियाभावो धातुः। काले। संप्रति वर्तमाना।" स्मेनातीते। परोक्षा।३ भूतकरणवत्यश्च । भविष्यति भविष्यन्त्याशीः श्वस्तन्यः।५ तासां खसंज्ञाभिः कालविशेषः। प्रयोगतश्च । पञ्चम्यनुमतौ।" समर्थनाशिषोश्च ।" विध्यादिषु सप्तमी च । क्रियासमभिहारे सर्वकालेषु मध्यमैकवचनं पञ्चम्याः।" मायोगेऽद्यतनी। मास्मयोगे ह्यस्तनी च। वर्तमाना ।२४ सप्तमी ।२५ पञ्चमी ।२६ ह्यस्तनी । एवमेवाद्यतनी । परोक्षा।" श्वस्तनी। आशीः । स्यसंहितानि त्यादीनि भविष्यन्ती।३२ द्यादीनि क्रियातिपत्तिः। षडाद्याः सार्वधातुकम् ।३४ - इति प्रथमः पादः ।
तृतीयेऽध्याये द्वितीयः पादः। प्रत्ययः परः । गुप्-तिज्-किझ्यः सन् । मान्-बध-दान-शान्भ्यो दीर्घश्चाभ्यासस्य । धातोर्वा तुमन्तादिच्छतिनैककर्तृकात् । नाम्न