________________
ખરિફ
દેવીએ બ્રાહ્મણના હાથમાં એક ફળ મૂકતાં કહ્યું ઃ આ ફળ સાધારણ નથી. પણ આ તે અમરફળ છે. એને. ખાનાર વ્યકિત સદાને માટે અમર થઈ જાય છે. આટલું કહી દેવી અંતર્ધાન થઈ ગયાં.
* *
*
બ્રાહ્મણને તે ધન જોઈતું હતું પણ ધનને બદલે મળ્યું અમરફળ. તેણે ફળ ખાવાની તૈયારી કરી, પરંતુ બીજી જ ક્ષણે તેને વિચાર આવ્યો કે, જે અમરફળ ખાઈને અમર બની જઈશ, તે આખી જિંદગી ગરીબીમાં ડૂબકાં ખાતે રહીશ. એના કરતાં તે એ પરોપકારી રાજા ભર્તુહરિને આપી દઉં એ જ ઉત્તમ છે. આમાં જનતાનું પણ ભલું થશે અને રાજા પ્રસન્ન થઈ મને જે ધન આપશે તેનાથી મારી ગરીબી પણ દૂર થશે.”
તે જ સમયે તેણે રાજસભામાં જઈને અમરફળ રાજાને અર્પણ કર્યું. ભર્તૃહરિએ વિનોદ કરતાં કહ્યું : “બ્રાહ્મણ દેવતા ! મારે તમને દક્ષિણા આપીને સન્માન કરવું જોઈએ, પરંતુ ઊલટા આપ મને ભેટ આપી રહ્યા છે.”
બ્રાહ્મણ બલ્ય : “રાજન ! આ સાધારણ ફળ નથી. ત્રણ દિવસની ઉપાસના અને સાધના પછી દેવીએ પ્રસન્ન થઈને એ મને આપ્યું છે. આ તે અમરફળ છે. હું તે ખાવા બેસતે જ હતે ત્યાં મને વિચાર આવ્યો કે હું તે ગરીબ છું, પછી શા માટે ધરતીને ભારરૂપ બનું. આપના જેવા પરોપકારી સમ્રાટ એ ખાશે તે જનતાનું લાંબા સમય સુધી કલ્યાણ થશે. આથી આપ તેને સ્વીકાર કરે અને મને આભારી કરશે.”
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org