Akalanka Granthtrayam

Author(s): Bhattalankardev, Mahendramuni
Publisher: ZZZ Unknown

Page 216

10
.
कारि० ३०२-३०७ ] २. अनुमानप्रस्तावः
अयमर्थक्रियाहेतुरन्तरेण निरन्वयम् ॥३०॥ [$ ३५५. परिणामे भावसाकर्यम्, कस्यचित्खपर्यायैरिष परपर्यायैरप्यविशेषात् सदापत्तेरिति चेदवाइ-]
भेदाभेदात्मनोऽर्थस्य भेदाभेदव्यवस्थितिः।
लोकतो वानुगन्तव्या सभागधिसभागवत् ॥३०३॥ 5 18 ३५६. साम्प्रतं तद्विशेषाणामपि तद्धेतुत्वं तव्यापकस्य तवचनादवगतमपि विनेयानुग्रहणार्य दर्शयनाह-]
सामान्यभेदरूपार्थसाधनस्तद्गुणोऽखिलः । [$ ३५७. कुतस्तत्साधन एवायं न क्षणिकत्वादिसाधनोऽपीति चेदत्राह-]
अन्यथाऽनुपपन्नत्वनियमस्यात्र संभवात् ॥३०४॥ [$३५८. कीदृशो वा शब्दादिर्यत्र क्षणभङ्गसाधनम् ? निष्कलपरमाणुरूप इति चेन्न,..."सञ्चये तर्हि सौदम्येणैव तेषां प्रतिपत्तिः स्यात् तत्स्वभावत्वात् , तथा च कथमेकघटादिव्यवहारः ? विकल्पारोपितादेव स्थौल्यात् क्षणभेदव्यवहारवदिति चेदेतदेव दर्शयति-]
प्रत्यक्षेऽपि समानान्यनिर्णयः प्रतिरुद्धयते ।
यथा क्षणक्षयेऽणूनाम् । [६३५१. अत्रोत्तरमाह-]
इत्यात्माप्तौ विडम्बयेत् ॥३०५॥ [६३६०. तन्नायमारोपितः स्थूलाकारः तत्प्रत्ययव्यतिरेकेण प्रत्यक्षस्याप्रतिवेदनात् । एकत्वाध्यवसायाच्च तत्कल्पनस्य प्रतिक्षेपादेतदेवाह-] अपृथग्वेद्यनियमादभिन्नाः परमाणवः।
20 [६३६१. ततो यथा विभ्रमेतरविकल्पेतरादीनामेकत्र समुच्चयः तथा वस्तुस्वाभाव्यादेव सूक्ष्मेतराभेदेतराणामपि । एतदेवाह-]
देशकालान्तरव्याप्तिस्वभावः क्षणभङ्गिनाम् ॥३०६॥
सम्प्रत्यस्तमिताशेषनियमा हि प्रतीतयः। [s ३६२. तस्मादक्रमवत् क्रमेणापि अनेकान्तात्मक एव भावः तथा प्रत्यभिज्ञानात् । 25 ननु च प्रत्यभिज्ञानं प्रत्यक्षविषय एव प्रवृत्तिमन्नान्यत्र अतिप्रसङ्गात् । न च प्रत्यक्षस्य परापरपर्यायेषु प्रवृत्तिर्यतः तेषां कथञ्चिदमेदप्रतिपत्त्या तस्मादनेकान्तविषयत्वात्प्रत्यभिज्ञानं तत्र स्यादिति चेदत्राह-]
अग्रहः क्षणङ्गोऽपि ग्रहणे किमनिश्चयः ? ॥३०७॥ [३६३. .. समारोपनिरासार्थत्वस्य तत्त्वादिति चेदनाह-]
30
15