Akalanka Granthtrayam

Author(s): Bhattalankardev, Mahendramuni
Publisher: ZZZ Unknown

Page 307

5
10
न्यायविनिश्वयस्य
[ पृ० ५०. पं० २३
पृ० ५०. पं० २३. 'मानसम् ' - " तस्मादिन्द्रियविज्ञानानन्तरप्रत्ययोद्भवः । मनः ..,” [ प्रमाणवा० ३।२४३ ] "स्वविषयानन्तरविषय सहकारिणेन्द्रियज्ञानेन समनन्तरप्रत्ययेन जनितं तत् मनोविज्ञानम् ।” [ न्यायबि० पृ० १७ ] " इदमित्यादि यज्ज्ञानमभ्यासात् पुरतः स्थिते । साक्षात्करणतस्तत्तु प्रत्यक्षं मानसं मतम् ॥” [ प्रमाणवार्तिकालं लि० पृ० ४१० ]
पृ० ५१. पं० १६. 'प्रोक्षितम् ' - 'प्रोक्षितं - यज्ञादौ मन्त्रादिसंस्कृतं मांसादि ।” [ शब्दकल्पद्रुमः ]
25
१६२
पृ० ५१. पं० २७. 'चतुः सत्य' - " चत्वार्यार्यसत्यानि । तद्यथा - दुःखं समुदयो निरोधो मार्गश्चेति ।" [ धर्मसं० पृ० ५ ] " सत्यान्युक्तानि चत्वारि दुःखं समुदयस्तथा । निरोधो मार्ग एतेषां यथाभिसमयं क्रमः ॥ " [ अभिधर्मको ० ६२ ]
पृ० ५१. पं० २६. ‘योगिविज्ञानम्' – “ प्रागुक्तं योगिनां ज्ञानं तेषां तद्भावनामयम् । विधूतकल्पनाजालं स्पष्टमेवावभासते ।। " [ प्रमाणवा० ३ । २८१ ] “भूतार्थभावनाप्रकपर्यन्तजं योगिज्ञानं चेति । ” [ न्यायबि० पृ० २० ] तत्त्वसं ० पृ० ३९८ ।
पृ० ५२. पं० १. 'श्रोत्रादिवृत्तिः ' - पूर्वपक्ष:-" इन्द्रियप्रणालिकया चित्तस्य बाह्यवस्तूप रागात् तद्विषया सामान्यविशेषात्मनोऽर्थस्य विशेषावधारणप्रधाना वृत्तिः प्रत्यक्षम् । ” 15 [ योगसू० व्यासभा० पृ० २७ ]
I
तुलना - " कापिलास्तु श्रोत्रादिवृत्तेः प्रत्यक्षत्वमिच्छन्ति ।" [ प्रमाणसमु० पू० ६४ ] न्यायवा० पृ० ४३ । “वार्षगण्यस्यापि लक्षणमयुक्तमित्याह श्रोत्रादिवृत्तिरिति । ” [ न्यायवा० ता० टी० पृ० १५५ ] न्यायमं० पृ० १०० । “ श्रोत्रादिवृत्तिः भ्रान्तेऽपि नहि नाम न विद्यते । न च ज्ञानं विना वृत्तिः श्रोत्रादेरुपपद्यते ॥ " [ प्रमाणवार्तिकालं लि० पृ ४४० ] तस्वोप० लि० 20 पृ० ७७ । “ श्रोत्रादिवृत्तिरध्यक्ष मित्यप्येतेन चिन्तितम् । तस्या विचार्यमाणाया विरोधश्च प्रमाणतः ॥ " [ तत्त्वार्थश्लो० पृ० १८७ ] नयचक्रवृ० पृ० ७३ A षड्द० बृह० पृ० ४३ । प्रमाणमी० पृ० २४ ।
पृ० ५२. पं० ४. ' तथाचार्थ ' - पूर्वपक्ष:- “इन्द्रियार्थसन्निकर्षोत्पन्नं ज्ञानमव्यपदेश्यमव्यभिचारि व्यवसायात्मकं प्रत्यक्षम् ।" [ न्यायसू० १४ ] प्रश० भा० पृ० ५५३ ।
पृ० ५२. पं० १०. ' लक्षणं' - तुलना - प्रमाणसं ० पृ०९९ । तत्त्वार्थश्लो० पृ०१८४ । इति प्रथमः प्रत्यक्ष प्रस्तावः । -><
पृ० ५२. पं० २१. 'साधनात् ' - तुलना - " साध्याविनाभुवो लिंगात् साध्यनिश्चायकं स्मृतम् । अनुमानं तद्भ्रान्तं प्रमाणत्वात् समक्षवत् ॥” [न्यायाव० श्लो०५] लघी ० का ० १२ । “साधनात्साध्यविज्ञानमनुमानं विदुर्बुधाः । प्रधानगुणभावेन विधानप्रतिषेधयोः ॥ " 30 [ तत्त्वार्थश्लो० पृ० १०७] प्रमाणप० पृ० ७० । परीक्षामु० ३।१४ | प्रमाणनय० ३।९ । प्रमाणमी० १२|७ | न्यायदी० पृ० २० । जैनतर्कभा० पृ० १२ ।
पृ० ५३. पं० २. 'साध्यं' - " एवं हि यैरुक्तम् - साध्यं २१४, १९७] “तदुक्तमकलंक देवैः - साध्यं'' ...," [ प्रमाणप० पृ० ७२ ]". भ्रान्तेः पुरुषधर्मतः । " [ प्रमाणसं० पृ० १०२ ] प्रमाणनि० पृ० ६१ 35 श्वये - साध्यं " [ न्यायदी० पृ० २१ ]
।
" [ तत्त्वार्थश्लो० पृ०
साध्याभासं यथा सत्ता तदुक्तं न्यायविनि
(6