Akalanka Granthtrayam

Author(s): Bhattalankardev, Mahendramuni
Publisher: ZZZ Unknown

Page 311

न्यायविनिश्चयस्य
[पृ० ७६.५० ३०[न्यायबि० पृ० १३३ ] न्यायप्रवे० पृ० ९ । प्रमाणमी० २।१।२९ । “अस्तु मिथ्योत्तरं जातिरकलङ्कोक्तलक्षणा ।" [ तत्त्वार्थश्लो० पृ० ३०९,३१० ]
पृ० ७६. पं० ३०. 'दध्युष्ट्रादेः-पूर्वपक्षः-"सर्वस्योभयरूपत्वे तद्विशेषनिराकृतेः । चोदितो दधि खादेति किमुष्टुं नाभिधावति ।." [ प्रमाणवा० १।१८३ ]
पृ०८०.पं० २. 'विदूषकः'-तुलना-"मिथ्यार्थाभास्थिरज्ञानचित्रसन्तानसाधकः। तत्त्वज्ञानगिराङ्ग ( ? ) दूषकस्त्वं विदूषकः॥” [ सिद्धिवि० पृ० ३३० B.]
पृ० ८०. पं० १५. 'साधादिसमत्वेन'-"साधर्म्यवैधर्योत्कर्षापकर्षवावर्ण्यविकल्पसाध्यप्राप्त्यप्राप्तिप्रसङ्गप्रतिदृष्टान्तानुपपत्तिसंशयप्रकरणहेत्वर्थापत्त्यविशेषोपपत्त्युप
लब्ध्यनुपलब्धिनित्यानित्यकार्यसमाः ।" [न्यायसू० ५।१।१] 10 वादविधि-प्रमाणसमुच्चय-न्यायमुख-तर्कशास्त्रोपायहृदयादिषु साधादिसमानां जातीनां वर्णनमस्ति । द्रष्टव्यम्-प्रमाणमी० भाषाटि० पृ० ११३ । न्यायकुमु० टि० पृ० ३२३ ।
पृ० ८०. पं० १५. 'नेह प्रतन्यते'-तुलना-“छलजातिनिग्रहस्थानभेदलक्षणं नेह प्रतन्यते विस्तरभयात् अन्यत्र तद् द्रष्टव्यम्।” [सिद्धिवि० पृ० २५६ B. ]
पृ० ८०. पं० २०. 'असाधनाङ्ग' पूर्वपक्षः-" असाधनाङ्गवचनमदोषोद्भावन 15 द्वयोः । निग्रहस्थानमन्यत्तु न युक्तमिति नेष्यते ॥" [वादन्याय पृ० २]
- तुलना-"असाधनाङ्गवचनमदोषोद्भावनं द्वयोः । निग्रहस्थानमिष्टं चेत् किं पुनः साध्यसाधनैः ॥” [ सिद्धिवि० पृ० २७२ A.] तत्त्वार्थश्लो० पृ० २८१ । प्रमेयक० पृ० २०३ A. प्रमाणमी० २।१।३५ ।
पृ० ८०. पं० २८. 'दृष्टान्तः'-तुलना-“साध्यसाधनयोर्व्याप्तिर्यत्र निश्चीयते 20 तराम् । साधर्येण स दृष्टान्तः सम्बन्धस्मरणान्मतः ।। साध्ये निवर्तमाने तु साधनस्याप्य
संभवः । ख्याप्यते यत्र दृष्टान्ते वैधयेणेति स स्मृतः ।।" [न्यायाव० श्लो० १८-१९] परीक्षामु० ३।४७-४९ । प्रमाणनय० ३।४०-४४।
पृ०८०. पं० २८. 'तदाभासाः'-तुलना-“साधयेणात्र दृष्टान्तदोषा न्यायविदीरिताः। अपलक्षणहेतूत्थाः साध्यादिविकलादयः॥” [न्यायाव० श्लो० २४ ] परीक्षामु० ६। 25 ४०-४५ । प्रमाणनय० ६।५८-७९ । प्रमाणमी० २।१।२२-२७।
पृ०८१.पं० ३. 'वादः'-तुलना-“विरुद्धयो धर्मयोरेकधर्मव्यवच्छेदेन स्वीकृततदन्यधर्मव्यवस्थापनार्थं साधनदूषणवचनं वादः।" [प्रमाणनय० ८।१] प्रमाणमी० २।१।३०।
पृ० ८१. पं० ५. 'श्रास्तां तावद'-उद्धृतेयं कारिका-तत्त्वार्थश्लो० पृ० २७९ ।
पृ० ८१. पं० ८. 'वितण्डादिः'-" यथोक्तोपपन्नः छलजातिनिग्रहस्थानसाध30 नोपालम्भो जल्पः । स प्रतिपक्षस्थापनाहीनो वितण्डा ।" [ न्यायसू० १।२।१,२] पृ०८१.५१ १२. 'प्रामाण्यं यदि' श्लोकोऽयं प्रमाणसंग्रहेऽपि (पृ० १२७) विद्यते।
इति द्वितीय अनुमानप्रस्तावः ।
- -