Akalanka Granthtrayam

Author(s): Bhattalankardev, Mahendramuni
Publisher: ZZZ Unknown

Page 315

१७०
न्यायविनिश्चयस्य [पृ०६०-१४-पृ०१३-२१.) वस्तुन्यविरोधेन विधिप्रतिषेधकल्पना सप्तभङ्गी।" [ राजवा० ११६] " द्रव्यपर्यायसामान्यविधानप्रतिषेधतः। सहक्रमविवक्षायां सप्तभङ्गी तदात्मनि ।।" [प्रमाणसं० पृ० १२२] तत्त्वार्थश्लो० पृ० १२८ । प्रमेयरत्नको० पृ० ५ । प्रमाणनय० ४।१३-२१ । जैनतर्कभा० पृ० १९। नयोप० पृ० ९४ A. । स्याद्वादमं० का० २३ । सप्तभङ्गित० पृ० २।
पृ० १०. पं० १४. 'प्रयोगविरहे'-तुलना-लघी० टि० पृ० १५१ पं० २९ ।
पृ० ६१. पं० ४. 'संशयादिप्रसङ्गः'-पूर्वपक्षः-" अथोत्पादव्ययध्रौव्ययुक्त यत्तत्सदिष्यते । एषामेव न सत्त्वं स्यात् एतद्भावावियोगतः ।। यदा व्ययस्तदा सत्त्वं कथं तस्य प्रतीयते । पूर्व प्रतीते सत्त्वं स्यात्तदा तस्य व्ययः कथम् ॥ ध्रौव्येपि यदि नास्मिन् धीः
कथं सत्त्वं प्रतीयते । प्रतीतेरेव सर्वस्य तस्मात् सत्त्वं कुतोऽन्यथा ।। तस्मान्न नित्यानित्यस्य 10 वस्तुनः संभवः कचित् । अनित्यं नित्यमथवास्तु एकान्तेन युक्तिमत् ।।" [ प्रमाणवात्तिकालं.
लि० पृ० २३५ ] " उत्पादव्ययध्रौव्ययुक्तं सदित्येतदप्ययुक्तम्, ध्रौव्येण उत्पादव्यययोर्विरोधात, एकस्मिन धर्मिण्ययोगात । कथश्चिदत्पादव्ययौ कथञ्चिद धौव्यमिति चेतः यथा उत्पादव्ययौ न तथा ध्रौव्यम् , यथा च ध्रौव्यं न तथोत्पादव्ययौ इति नैकं वस्तु यथोक्तलक्षणं
स्यात् "[ हेतुबि० टी० लि. प० २१६ द्रष्टव्यम्-न्यायकुमु०१० ३६० टि० १, ३६१ टि०१। 15 तुलना-"न चास्य विरोधसङ्करानवस्थाप्रसङ्गदोषानुग्रहण'.." [नयचक्रवृ० लि. पृ०
५८ B. | अष्टश०, अष्टसह० पु० २०६। प्रमाणसं० पृ० १०३ । तत्त्वाथश्ला०पू० ४३५ । प्रमेयक० पृ० १५८ A.। न्यायकुमु० पृ० ३७० । सन्मति० टी० पृ० ४५१। स्या० रत्ना० पृ० ७४१ । प्रमेयरत्नमा० ४।१।प्रमाणमी०प० २८ । शास्त्रवा० टी० पृ० २६५ । सप्तभजित० पु०८१ ।
पृ०६२.पं०२. 'अप्राप्यकारिणः'-तुलना-"ज्ञस्वभावस्य अप्राप्यकारिणः प्रति20 बन्धाभावे त्रिकालगोचरमशेषं द्रव्यं कथञ्चिजानतो न कश्चिद्विरोधः।" [सिद्धिवि० पृ०१९४B.]
पृ० ६३. पं० १. 'यदि किञ्चिद्विशेषेण'-तुलना-लघी० का० १९ । लघी० टि० पृ० १३९ पं० ३४ ।।
पृ० १३. पं०८. 'आद्ये परोक्ष'-तुलना-"आद्ये परोक्षम् । प्रत्यक्षमन्यत् ।" [ तत्त्वार्थसू० ११११, १२ ] 25 पृ० ६३. पं० ११. 'केवलं लोक'-तुलना-" केवलं लोकबुद्धयैव बाह्यचिन्ता प्रतन्यते ।" [प्रमाणवा० ३।२१९ ]
पृ० ६३. पं० १६. 'प्रमाणस्य फलं'-तुलना-" उपेक्षा फलमाद्यस्य शेषस्यादा - नहानधीः। पूर्वा वाज्ञाननाशः सर्वस्यास्य स्वगोचरे ॥" [आप्तमी० का० १०२] "प्रमाणस्य
फलं साक्षादज्ञानविनिवर्तनम् । केवलस्य सुखोपेक्षे शेषस्यादानहानधीः ॥" [न्यायाव० श्लो० 30 २८] “उपेक्षा अज्ञाननाशो वा फलम् ।” [ सर्वार्थसि० १।१०] “प्रमाणस्य फलं साक्षात्सिद्धिः
स्वार्थविनिश्चयः।" [ सिद्धिवि० पृ० १२६ A.] तत्त्वार्थश्लो० पृ० १२७ । परीक्षामु० ५।१,२ । प्रमाणनय०६।१-५। प्रमाणमी० ११११३४-४० ।
पृ० ६३. पं० २१. 'नयचक्रतः' तुलना-“श्रात्मज्ञानादिभेदानामानन्त्यं नयचक्रतः।" [प्रमाणसं० पृ० १२५ ] "तद्विशेषाः प्रपञ्चेन मञ्चिन्त्या नयचक्रतः।" [ तत्त्वार्थ35 श्लो० पृ० २७६ ] अष्टसह० पृ० २८८ । नयविव० पृ० २६४ । प्रमेयरत्नमा० ३।७४ ।
इति न्यायविनिश्चयस्य टिप्पणानि ।
-:0: