________________
१११
निःफलता न होय; माटे परबंधनना हेतुए करी पोताना आत्माने कोण खेदमां नाखे ? ॥ २५ ॥ आत्मानी प्रगटपणे संशयथी सिद्धि छे, एवी वात तो वगडामा झाडना ढुंठा जेवी देखाय, पण संशय करतां थकां जे खरुं वृक्ष ते न जणाय. तेमज संशयवडे आत्माने न जाणिये अने जे विपरीत अर्थ आत्माने माने तेने गधेडाने शिंगडा माननार जेवो समजवो ॥ २६ ॥ अजीव इति शब्दस्य जीवसत्तानियंत्रितः॥
असतो न निषेधो यत्संयोगादिनिषेधनात् ॥२७॥ संयोगः समवायश्च सामान्यं च विशिष्टता ॥ निषिध्यते पदार्थानां त एव न तु सर्वथा ॥ २८॥
अर्थ:-अजीव शब्दमां जीव शब्दनी सत्ता वलगेली छे; पण निषेध अछतो छे. जेथी नास्तिक मतवाला संयोग, समवाय अने सामान्य तथा विशेषने निषेधे छे, ते पण सर्वथापणे वस्तुस्वरूपने निषेधी शकता नथी; केमके संयोग, समवाय अने सामान्य नही मानवाथकी पण अजीव शब्द बोलवो ते यद्यपि अजीव पदार्थ सत् छे, तथापि शब्द असत् मानीए तो ते असत् पदार्थनो निषेध देखातो नथी ॥ २७ ॥ माटे संयोग, समवाय, सामान्य इत्यादिक पदार्थनुं विशेषपणु ते नास्तिक मतवाला निषेध करे छे, पण ते सर्वथा निषेध थाय नहीं ॥ २८ ॥ शुद्धं व्युत्पत्तिमजीवपदं सार्थ घटादिवत् ॥
तदर्थस्य शरीरं नो पर्यायपदभेदतः ॥ २९ ॥ आत्मव्यवस्थितेस्त्याज्यं ततश्चार्वाकदर्शनम् ॥ . पापाः किलैतदालापाः सव्यापारविरोधिनः॥३०॥
