________________
૧૬૬
સમ્યગ્દષ્ટિને મૂળભૂત જીવાદિ પદાર્થોની ખબર છે તેથી જેટલા ઉત્તર પદાર્થો ખબર છે તેથી જેટલા ઉત્તર પદાર્થો (વિશેષ પદાર્થો) જાણવામાં આવે તે બધાને યથાર્થપણે સાધે છે. તેથી સમ્યગ્દષ્ટિના જ્ઞાનને સમ્યકરૂપ કહ્યું છે. મિથ્યા દષ્ટિ ને મૂળ પદાર્થોની ખબર નથી તેથી જેટલા ઉત્તર પદાર્થો જાણવામાં આવે તે સર્વને પણ અયથાર્થરૂપ સાધે છે તેથી મિથ્યાદિષ્ટિના જ્ઞાનને મિથ્થારૂપ
કહે છે. જ્ઞાન સ્વભાવી આત્મા :
આત્મા જ્ઞાન અને આનંદ જેનું સ્વરૂપ છે એવી સ્વરૂપ લક્ષ્મીની અખૂટ ભંડાર છે. કેવળજ્ઞાનાદિ પર્યાયો અનંતી પ્રગટે તોય અનંત કાળે ન ખૂટે એવું અખૂટ નિધાન છે. અહાહા...! જેનો સ્વભાવ જ જ્ઞાન છે તેની વાત શું? આવા ભગવાન આત્માનું આલંબન લેતાં ભ્રાંતિનો નાશ થઈ આત્મલાભ થાય છે. આત્મામાં અનંત અનંત અનંત ક્રોડો રતન ભર્યા છે. ભાઈ ! તું એમાં અંતરદષ્ટિ કર, તને ભગવાનનો ભેટો થશે, અતીન્દ્રિય આનંદ પ્રગટશે અને અશુદ્ધતાનો પરિહાર થશે.
અરે ભાઈ! જેને સ્વરૂપનો મહિમા જાગ્યો અને પ્રસન્ન ચિત્તે તેના સ્વરૂપને સાંભળ્યું તેને હું અબદ્ધ છું એવો નિર્ણય થયો છે. ભલે તે વિકલ્પરૂપ હો, પણ “આ હું છું એમ સ્વરૂપનો પક્ષ કરનારને રાગનો વ્યવહારનો પક્ષ છૂટી જાય છે અને તેથી તે સ્વરૂપનો આશ્રય કરી અલ્પકાળમાં મુક્તિને પાત્ર થઈ જાય છે. અહાહા....! જેણે ચિચમત્કાર સ્વરૂપ ભગવાન આત્માના અપરિમિત સામર્થ્યની વાત ઉલ્લસિત વીર્યથી સાંભળી છે તેને હું અબદ્ધ છું, મુક્ત સ્વરૂપ છું, આનંદનું ધામ છું એમ અંતરમાં પ્રક્ષ-પ્રેમ થયો છે અને તેથી તે રાગથી ભિન્ન પડીને ભાવિના સ્વરૂપનો આશ્રય લઈ અવશ્ય મુક્તિને પાત્ર થઈ જશે. જુઓ ! આ સ્વરૂપની વાર્તા સાંભળવાનો મહિમા ! સ્વરૂપના
આશ્રયનું તો કહેવું જ શું? જ્ઞાન સંબંધી દસ બોલ:
૧. જ્ઞાનનું જ એકનું આલંબન કરવું, કેમ કે ૨. તેના આલંબનથી જ નિજ પદની પ્રાપ્તિ થાય છે. ૩. તે વડે ભ્રાંતિનો નાશ થાય છે. ૪. ભ્રાંતિનો નાશ થતાં આત્માનો લાભ થાય છે.
