________________
૧૯૬
છે. અહિંયા તો એ કહેવામાં આવ્યું છે તે નિશ્ચિત થા, તને પરમાં કાંઈ કરવાનું નથી, એના નિમિત્ત-ઉપાદાન તારાથી ભિન્ન છે. સંયોગો અને કર્મ તારા
સ્વરૂપથી ભિન્ન છે. તું તો જ્ઞાનસ્વભાવી ભગવાન આત્મા છે. તારા સુખદુ:ખનો આધાર સંયોગો કે કર્મો નથી (નિમિત્ત નથી). તારા એ સમયની સમજણ એ સંયોગી સંબંધ તારા ખરા સુખ-દુ:ખનું કારણ છે. ઉપાદાન
નિમિત્તની સમજણ તને એમાં બહુ ઉપયોગી છે. પ્ર. નિમિત્ત ઉપાદાનની સમજણથી આધ્યાત્મિક સુખ-શાંતિ જ પ્રાપ્ત થાય છે કે
લૌકિક દૃષ્ટિથી પણ કાંઈ લાભ છે? આધ્યાત્મિક લોકો જ આમાં ઉલજે,
આપણા જેવા સાધારણ લોકો આમાં શું કામ સમય અને શક્તિ વેડફે? ઉ. અરે ભાઈ ! આધ્યાત્મિક સુખ-શાંતિ સિવાય લૌકિક લાભ પણ બહુ જ છે.
લૌકિક શાંતિ પણ પ્રાપ્ત થાય છે; પરંતુ એ સમજ કે આધ્યાત્મિક સુખ-શાંતિ જ સાચી સુખ-શાંતિ છે; લૌકિક સુખ-શાંતિ તો માથા ઉપરથી બોજો ખભા ઉપર ઉતારી રાખવા સમાન છે. આ સાચી શાંતિ છે જ નહિ.
અરે ભાઈ ! આમાં સમય અને શકિત બગાડવાની ક્યાં પ્રશ્ન છે. આધ્યાત્મિક લોક કાંઈ અલગ નથી હોતા, તેમના ગામ કાંઈ અલગ નથી વસેલા. જે લોકોને સાચું સુખ જોઈએ છે, શાંતિના ઈચ્છુક છે, પોતાના આત્માને જાણવો-ઓળખવો છે, આ દિશામાં પ્રયત્નશીલ છે, સક્રિય છે, સજ્જન છે એ બધા જ આધ્યાત્મિક જ છે.
તમે અને અમે સાધારણ નથી, બધા જ આત્માર્થી છીએ. સ્વયં ભગવાન છીએ-ભૂલેલા ભગવાન છીએ-આપણે ભૂલી ગયા છીએ કે આપણે ભગવાન છીએ. સ્વભાવથી તો બધા જ ભગવાન છે; પર્યાયમાં પણ અલ્પ કાળમાં જ બે-ચાર ભવોમાં જ ભગવાન બનવાના છીએ. આવું કેમ નથી વિચારતો? હીન ભાવના રાખીને-આપણે સાધારણ માણસો છીએ, લૌકિક માણસો છીએ એ પ્રકારની વાતોથી નિજ ભગવાન આત્માનું અપમાન શું કામ કરે છે? ત્રણ લોકના નાથ આ મહા પ્રભુ ચૈતન્ય તત્ત્વને દીન-હીન કેમ સમજે છે? તું તો અનંત શક્તિઓનો સંગ્રહાલય, અનંત ગુણોનો ગોદામ, જ્ઞાનનો ઘનપિંડ, આનંદનો રસકંદ છે. આવી હીન વાતો તને શોભતી નથી. તું પર્યાયમાં પોતાપણું છોડીને સ્વભાવમાં પોતાપણું લાવ, ત્યારે જ તારી દીનતા સમાપ્ત થશે. ઉપાદાન પર બળ લગાવ-નિમિત્તો સામે ન જો. ઉપાદાનનિમિત્તની સાચી સમજણ પડવાથી અને એમાં ઉપયોગ લગાવવાથી સમય
