________________
૯૧.
શ્રી જિનના “અજૈન’ અનુયાયીઓ બચાવી લીધા. ગુંડાઓ ઉપર અને અધરચંદ્ર ઉપર તે રોષે ભરાયા. બધા એમના ઉપર તૂટી પડ્યા.
“પણ સાત્ત્વિક દયના શ્રી રામતનુબાબુથી આ ન સહેવાયું. તેમણે હાથ જોડીને, સ્વર્ય વચ્ચે પડીને, એમને બચાવ્યા, આથી જ તે દુષ્ટોના જાન બઆ, તે સ્ત્રી તો ઓળખાઈ એવી જ તરત ભાગી ગઈ હતી.
આ બાજુ, આ બધું જોઈને બે જણ તે ગામથી બે માઈલ છેટેના ગામમાં-જ્યાં પોલીસથાણું હતું ત્યાં-ખબર આપવા દોડી ગયા હતા. વાત સાંભળીને ફોજદાર, પોલીસોને સાથે લઈ, તરત જ આ ગામ આવવા ઊપડયા.
ફોજદારે ત્યાં પહોંચતાની સાથે જ તપાસ કરીને અધરચંદ્રને અને સાથે તે ગુંડાઓને પણ પકડી લીધા. સાક્ષી આપવા સૌ કોઈ તૈયાર હતું. સિપાઈઓને મોકલી ફોજદારે તે આવારા સ્ત્રીને પણ ત્યાં પકડી મંગાવી. તેણે તો આવતાં જ પોતાનો ગુનો કબૂલ કરી લીધો અને કહ્યું કે તે તો અધરચંદ્ર પાસેથી પંદર રૂપિયા મેળવીને તેના કહ્યા પ્રમાણે કરવા માટે ત્યાં આવેલી; તેણે તો જેમ અધરચંદ્ર તેને કહેલું તેમ . કરેલું. એ લોકો રામતનુબાબુને મારશે એની તેને જાણ નહોતી.
“આ બધું જોઈ અધરચંદ્રના હોશકોશ ઊડી ગયા. તેની આંખોમાંથી આંસુની ધાર વહેવા લાગી. રામતનુબાબુ અધરચંદ્રના દુઃખથી દુઃખી થઈ તેને છોડી દેવા માટે ફોજદારને વિનવણી કરવા લાગ્યા.
“ફોજદારે ભારે આદરપૂર્વક છતાં કડકાઈથી કહ્યું, ‘રામતનુબાબુ! આપ પોલીસના કામમાં ડખલ કરશો નહીં. અમે આ દુને ખરડાયેલ હાથે પકડી પાડયા છે. એમને સજા અપાવવા અમારી પાસે સાબિતી અને સાક્ષીઓ હાજર છે. આ બાબતમાં અમે તમારી કોઈ વિનંતિ સાંભળવા ઇચ્છતા નથી. જ્યારે રામતનુબાબુએ ઘણું કહ્યું ત્યારે ફોજદારે કહ્યું કે “તમારા ઘા અને મારા સંબંધી રિપોર્ટ આપવા માટે હુગલીથી અમે સરકારી ડૉકટરને બોલાવ્યા છે અને તમે આ દુર્ણને છોડાવવા ઇચ્છો છો? પોલીસે રામતનુબાબુને આદર સાથે તેમના ઘેર પહોંચાડી દીધા, અને એક પોલીસને ત્યાં એ માટે બેસાડયો કે ડૉકટરના આવ્યા પછી તેમનો રિપોર્ટ લઈને તે ચોકી પર આવે.
“રામનું ઘણું માણસ રામતનુબાબુના ઘેર એકઠું થઈ ગયું હતું. બધા જ ઇચ્છતા હતા કે દુષ્ટોને સજા મળે. પણ રામતનુ બાબુ કોઈ પણ ઉપાયે અધરચંદ્રને બચાવવા ઇચ્છતા હતા. તેમનું કોમળ હૃય ખૂબ જ વ્યથિત હતું–‘પર દુ:ખ દ્રવહિ સંત સુપુનિતા.”
ગામવાસીઓને તે કહેવા લાગ્યા: ‘જુઓ, માણસ પોતપોતાના સ્વભાવાનુસાર વ્યવહાર કરે છે, પણ દુ:ખ તો બધાને જ થાય છે. આજે મારા નિમિત્તે અધરચંદ્રને અને તેના કુટુંબને કેટલું દુ:ખ થઈ રહ્યું છે! વસ્તુત: મને પડેલો માર એ તો મારા જ પૂર્વકૃત કર્મોનું ફળ હતું. મારું પ્રારબ્ધ આવું ન હોત તો અધરચંદ્રની તાકાત શી છે કે
