________________
શ્રી જિનના “અજૈન અનુયાયીઓ તેમણે પાસે પડેલો લોઢાનો સળિયો હાથમાં લીધો અને બહાર જઈને ચોરો શું કરે છે તે જોવાની મહર્ષિ પાસેથી રજા માંગી પરંતુ મહર્ષિએ એમને રોક્યા, “આપણે સાધુ છીએ. આપણે આપણો ધર્મ ન છોડવો જોઈએ. જો તમે બહાર જઈને કોઈને માર્યો અને તેનું મૃત્યુ થયું તો એને માટે દુનિયા આપણને દોષિત ઠરાવશે, નહિ કે એમને. એ તો પથભ્રષ્ટ માણસો છે અને તેમની આંખે અજ્ઞાનનો પડદો પડેલો છે, પરંતુ આપણે તો સાચે માર્ગે ચાલવું જોઇએ, અગર તમારા દાંત એકાએક તમારી જીભ કચરી નાંખે તો શું તમે એમને ઉખેડીને ફેંકી દેશો?”
રાતે બે વાગ્યે ચોરો ત્યાંથી ગયા. થોડીવાર પછી કંજુસ્વામી એક અધિકારી અને બે પોલીસ સિપાઈઓ સાથે પાછા ફર્યા. શ્રી મહર્ષિ હજુ ઉત્તરીયશાળામાં બેઠા હતા અને પોતાના ભકતો સાથે આધ્યાત્મિક વિષયો પર ચર્ચા કરી રહ્યા હતા. સિપાઈઓએ મહર્ષિને ઘટના અંગે પૂછયું ત્યારે એમણે એટલું જ કહ્યું કે કેટલાક મૂર્ખ માણસો આશ્રમમાં ઘૂસી આવ્યા હતા, જ્યારે એમને કાંઈ હાથ ન લાગ્યું ત્યારે તેઓ નિરાશ થઈ જતા રહ્યા.
..પોતાને પડેલ માર કે ચોરી વિશે, એમને પૂછવામાં ન આવ્યું ત્યાં સુધી, એમણે કોઈ પણ વાત ન કરી.” '
આ છે આર્થર સબૉર્ન લિખિત શ્રી રમણ મહર્ષિના જીવનચરિત્રનાં બે પાનાં.*
હવે પ્રસ્તુત છે ગોરખપુરથી પ્રકાશિત થતા હિંદી માસિક કલ્યાણ માં શ્રી ચારુચંદ્ર શીલની કલમે આલેખાયેલ એક સત્ય ઘટના.” . “એ તો મારા જ પૂર્વકૃત કર્મનું ફળ
લગભગ ચાળીસેક વર્ષ પહેલાંની વાત છે. હુગલી જિલ્લાના એક નાના ગામમાં એક પુરોહિત રહે. તેમનો પુત્ર રામતનુ કલકત્તા જઈ, નોકરીની સાથે સાથે ભણતો પણ રહ્યો, ને ક્રમશ: તે એમ. એ. થયો. ધીરે ધીરે વધતાં વધતાં માસિક બસો રૂપિયાના પગારે એક સરકારી શાળાના આચાર્યપદે તે પહોંચી ગયો. એ જમાનામાં માસિક રૂપિયા બસોની નોકરી એક બહુ મોટી વસ્તુ હતી. વળી, રામતનું અને તેમની પત્નીબંનેનો સ્વભાવ બહુ સારો હતો. તેમને લેશમાત્ર અભિમાન ન હતું. કોઈનું બૂરું કરવાનો વિચાર સરખો પણ તેમના મનમાં કદી આવતો નહીં. તેઓ આખા ગામનું ભલું ઇચ્છતાં હતાં અને યથાશકિત કરતાં પણ હતાં. તેથી ગામમાં તેમની પ્રતિષ્ઠા અને કીર્તિ ઓર વધી ગયેલી.
* Arthur Osborne, Shri Raman Maharshi and the Path of Self-knowledge (Rider & Co. London), pp. 66-69 (સંક્ષિપ્ત).
વર્ષ ૩૫, પૃષ્ઠ ૯૫૨-૫૫ (સંક્ષિપ્ત).
