Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ @kmbili lbllekic les Zlclobllo '1991|181313 phona : 0278-2425322 3008789 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ It 666 pAdaliptasUri bhAjapanA etihAsika noMdha ane TippaNa sAthe ] ane kha391 taraMgavatI [caturtha saMskaraNa ] L: prakAzaka : "jina" patranI ophisa bhAvanagara (saurASTra) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 zrI pAdaliptasUri [ prabandha-saMkalana, etihAsike neMdha ane TippaNa sAthe ] IIIIIII ane SGR taraMgavatI (caturtha karaNa 000 IS iiii in : - : : bhAvana. : saMpAdaka : dhIrajalAla TokarazI zAha, -1 -[ 0 prakAzaka : "jina" patranI ophIsa : bhAvanagara : saurASTra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ : prakAzaka : AnaMda prakAzana maMdira bhAvanagara. mUlya. 2-8-0 saM. 2007 : mudraka : AnaMda prI. presa. bhAvanagara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukrama upadhAta jIvanakathA (1) gRhasthajIvana, (2) dIkSA ane AcAryapada . (3) mathurA ane pATaliputramAM (4) zatruMjayanI yAtrA. (5) vividha vidhAonI prApti (6) punaH pATaliputramAM (7) nAgArjunane vidhAdAna. (8) pratikAnapuramAM (9) aMtima ArAdhanA. noMdha ane TipaNa (1) janmasthAna (2) mAtAnuM nAma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 6 37 44 45 47 47 y19 (3) vairoccAnuM pUjana (4) vidhAdhara' gaccha, kula ke vaMza ? (5) samaya-nirNaya (6) muruDa koNa hatA ? (7) AryanAgahastIe zuM kahyuM haze ? (8) pATaliputrane vasavATa ane saMbaMdha (9) ghInI vATakI kayAM mokalI hatI ? ( 1) AvazyakaTIkAmAM pAdaliptasUrino ullekha (1) nizIthabhASyanI gAthA (12) vizeSAvazyaka bhASyanI gAthA (13) lATamAM jyAre vicaryA ? (14) mAnakhaTapura ane kRSNarAja (15) rUdradevasUri ane zramaNasiMha (16) AyaMkhapuTAcArya ane upAdhyAya mahendra (17) zAlivAhana zuM samakAlIna hato ? (18) siddhanAgArjuna (19) pAdaliptasUrie raceluM sAhitya : (20) taraMgavatI saMbaMdhI keTalAka ullekha * 48 48 48 53 54 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddaghAta taraMgavatInuM sarjana karIne amara nAmanA meLavanAra AcArya zrI pAdalipta pitAnI jIvanakzA pitAne ja zabdamAM lakhI hota te jagatane keTaluM badhuM jANavAnuM maLata!" evo vicAra kSaNabhara manamAM jhabakI jAya che, paraMtu nigraMtha-munione AcAra jatAM tema banavAnuM zakya na hatuM, e suspaSTa che. je mahApuruSoe mAtApitAnI mahecchata cheDI, patnI-parivArano prema cho, tana ane dhananI Asaktine tilAMjali ApI tathA sarva sthUla bhAvone vasire vosire karIne AtmArAmamAM ramaNa karavAnI mahApratijJAo dhAraNa karI, te potAno jIvanakathA pote kema lakhe? saMbhava che ke tethI abhimAnane sutelo sApa pharIne jAge, saMbhava che ke tethI dUra bhAgelI mAyA pizAciNI pharIne potAne picho pakaDe; saMbhava che ke tethI pUrvajIvananI ghaTanAo smRti-paTa para tarI AvIne cittanI samAdhino bhaMga kare. e kAraNe nircaya-munio potAnI jIvanakzA potAnA hAthe lakhatA nahi, ke je paraMparA AjasudhI temanAmAM mahadaMze jaLavAI rahI che. paraMtu guNane guNAnuvAda - karavAthI jIvanadaSTi nirmala bane che ane paraMparAe paramapadane pAmI zakAya che, evI mAnyatA temanA hRdayamAM hatI- Aje paNa che. tethI teo mahApuruSonAM guNagAna mukata kaMThe karatA hatA ane temanI jIvanakathAone patitapAvanI saritA gaNane temAM punaH punaH avagAhana karatA hatA. A kAraNe temanA samakAlIna ke najIkanA samayamAM thaI gayelA koI nirgatha munivare temanI vistRta jIvanathA racI heya te banavAjoga che, paraMtu tevI kaI kathI kAlanI karALa DabbAmAMthI bacIne ApaNuM sudhI pahoMcI heya tema upalabdha thatAM sAdhana parathI bhuAtuM nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrapAdaliptasurinA jIvananI mAhitI ApanArA sAhityamAM zrI bhadrezvarasUrinI kathAvalI, zrIprabhAcaMdrasurinuM prabhAvaka caritra, zrI merutugAcAya nA prazna%0cintAmaNi ane zrI rAjazekharasurine catuvi Mzati pramadha mukhya che. jemAM kathAvalInuM prakAzana hajI sudhI thayuM hoya tema jaNAtu nathI. te uparAMta pATaNanA jaina bhaMDAramAM pAdaliptAcArya kathA nAmanu eka prAkRta-bhASAbahu caritra pa jovAmAM Ave che, paraMtu te truTaka che ane tenA para hajI sudhI kAi suyeAgyavidvAnanI najara paDI hoya tema jaNAtu nathI. A kathA tADapatra para lakhAyelI che ane tene lekhanasavat 1291 che, tethI prabhAvaka caritra, prabandhacintAmaNi ane caturvizati-prandha e traNe karatAM te jUnI jAya che, kAraNa ke prabhAvaka caritranI racanA saMvat 1334mAM pUrNa thayelI che, prabandha-cintAmaNinI racanA saMvat 1361mAM pUrNa thayelI che ane caturvizazita-prabandhanI racanA sat 1405mAM pUrNa thayelI che. paraMtu zrI prabhAcandrasUri jevA eka mAheza prabandha-nirmAtAnA dhyAnamAM A kathA nahi AvI hoya, tema mAnavAne kazuM kAraNa nathI, kAraNa ke te emanI pUrve bahu bahu to pacAzapANAsA varSa agAuM ja racAyelI haze. eTale prasiddha thayelA sAhitya paikI prabhAvaka-caritra, prabandha-cintAmaNI ane caturvi zati--prabandha e zrI pAdaliptasurinI vanakathAnA mukhya AdhAra che. A traNa prabandhomAM catuvi zati-pranthanI racanA moTA bhAge prabhAvaka caritra ane prabandha-cintAmaNi parathI thayelI che. te sabaMdhI . hIrAlAla rasikadAsa kApaDIA tenA gujarAtI anuvAdanI prastAvanAmAM jaNAve che ke ahIM ApelA prabandhAmAMthI keTalAka prabhAvakacaritramAM paNa najare paDe che. jemake (1) Ayanandvi prabandha, (2) pAdaliptasUri-prAndha, (3) vRddhavAdi-prandha, (4) mallavAsiri-prabandha, (5) haribhadrasuri-prabandha, (6) bappabhaTTiyari prabandha ane (7) hema Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ candrasuri- prAdha, prabandhakAza ( catuvi zati prabandhanuM bIjuM nAma )nA racanArA sAme prAghdhacintAmaNI nAmanA graMtha hato, e hakIkata A graMthanA eka vibhAgarUpa zrI hemacandrasUrijI andha (pR. 98) uparathI tarI Ave che. A uparathI ema anumAna karAya che ke (1) varAhamihira. (2) vRddhavAdI, (3) mallavAdI, (4) sAtavAhana, (zAlivAhana), (5) vikramAditya, (6) nAgArjuna, (7) AbhaDa ane (8) vastupAlane lagatA prabandhA racavAmAM paNa rAjazekharasarie prazna--cintAmaNinA upayAga karyo hovA joie. A hakIkata dhyAnamAM letAM e kalita thAya che ke 24 prabandhAmAMthI uparyukta sAta ane A ATha ema kule poMdara prabandhA te eka yA bIjA granthane AdhAre racAyelA che.' A sayAgAmAM catuvi zati-prandhamAM prabhAvaka-caritra ane prabandha-cintAmaNi karatAM vadhAre vigato na hoya te samajI zakAya tevu che. prAdha-cintAmaNimAM zrI pAdaliptasUrinI je jIvanakathA ApavAmAM AvI che, te pramANamAM Traka ane gauNa prabandha tarIke ApavAmAM AvI che, jyAre prabhAvacaritrakAre tene khAsa anya racelA che ane mAhitImAM te prazna dha-cintAmaNi karatAM caDiyAta che; eTale zrIpAdaliptasUrinI jIvanakathAnA khAsa AdhAra prabhAvaka-- caritra che, ema kahevu jarA paNa anucita nathI. prabhAvaka-caritranI racanA zrI pAdaliptarinA svagamana pachI lAMbA kALe eTale AchAmAM ochA eka hajAra varSa pachI thayelI che ane temAMnI hakIkatA judA judA grayA uparAMta guru-sa MpradAya ke vRddhu-saMpradAyamAM cAlI AvelI kayAe parathI levAmAM AvelI che. prabandha-cintAmaNithI gaNI levA ' cAveluM e (badhA vRttAnta cAvavAthI zuM? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ amAruM A maMtavya kalpanAnA paripAkarUpa nathI, paNa AcAya prabhAca pAte ja jaNAvelI hakIkatanA AdhAre racAyelu che, je temaNe prabhAvaka caritranI prAstinA 17mA padhamAM nirdiSTa karelI nIcenI paMkti parathI jANI zakAze. A bhinna bhinna prazna che jijJAsuone eka ThekANe maLavA muzkela hatA, tethI jANavA nimitte zrI vajIsvAmI ane te pachInA dhurdhara AcAryanAM vRttAnta te te granthAmAMthI ane zAstranA jAN AcAryonA mukhethI sAMbhaLIne AcArya prabhAcandre te badhAne A saMgraha karyo.' 6 zrI mestugAcAye paNa prAntracitAmaNInI prazastimAM te ja ullekha karelA che. te jaNAve che ke- yadyapi mArI buddhi alpa hatI, te! paNa meM gurumukhathI jevI rIte prabandhe sAMbhaLyA che, tevI rAte prayatnapUrvaka saMgraha karIne A graMtha racyA che; mATe moTI buddhivALA guNagrAhI paMDitAe masarane lAga karIne A graMthanI unnati karavI,' A rIte prAntrakAroe rajU karelI hakIkato pUrA prAmANika ArayALI hovA chatAM temAM kAlAMtara-deSa AvI gayeA hoya ke daMtakathAone keTalAka bhAga bhaLI gayA hoya te banavAjoga che. tAtpaya ke-zrIpAdaliptasurinI vAstavika jIvanakathA jANavA mATe praznadhamAM rajU thayelI hakIkatAnuM pRthakkaraNa tathA paryAlAcana jarUrI ane che. A dRSTibiMdu lakSyamAM rAkhIne ame pAdaliptAcArya prabandhanu punaHsakalana karyAM che ane te para noMdha tathA jarUrI TippA ApelAM che. AzA che ke zrIpAdaliptasUrinI dhvanakathA jANavA mATe te sahAyabhUta thaze. dhIrajalAla TA. zAha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvanakathA* gRhastha jIvana sarayuM ane gaMgAnadInA jaLanuM sevana karanArA manuSyothI yukta, visvata sukhathI bharelI ane bhUmitala upara svargalaka utarI AvyuM hoya tevI kezalA nAme eka vizALa nagarI hatI. tyAM hastI ane azvonI senAthI zatruone parAsta karanAra tathA nIti ane parAkramanA samudrarUpa vijathabrahma nAmane rAjA rAjya karatA hatA. te nagarImAM guNenA sthAnakarUpa, paramadhanika, vicakSaNa, dAnaparAyaNa ane yazavI e phulla nAmane eka jana e vasati hatA. tene rUpa, zIla ane satyanA bhaMDAra samI paDimA-pratimA nAmanI patnI hatI. pratibhA patine ativallabha hatI paNa tene saMtAna na hatuM. AthI teNe hastarekhAo jovarAvI, lamarAzinA mahAmaMtra karAvyA, vaMdhyAne saMtAna thAya tevAM aneka auSadhone upayoga karyo ane ghaNuM ghaNuM mAnyatAo karIne kSetradevatA ane pAdaradevatAne ArAdhyA, ka prabhAvacaritra, prabaMdhaciMtAmaNi ane catuvikati-prabaMdhamAM jaNAvelI hakIkatane saMkalita karIne A jIvanakathA taiyAra karelI che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ :10: jIvanakathA paNa tenI e badhI kriyAo niSphaLa gaI. vaLI teNe laukika zAstro mAM kahyA mujaba tIrthasnAnanA prayoga paNa karyA chatAM tene mane ratha sidhdha na thayuM. eTale teNe pragaTa prabhAvI zrI pArzvanAtha prabhunA caityamAM rahelI vaireTayA nAmanI zAsanadevatAne Azraya lIdhe. pratimAe kara, kastUrI vagere bhoga-sAmagrIthI virATayAnI pUjA tathA upavAsanI tapazcaryApUrvaka ekAgra mana rAkhIne aThThAI mahetsava zarU karyo. tyAre AThame kvise te devIe pratyakSa thaIne kahyuM ke "he bhadra! vara mAga." eTale teNe kuladIpaka putranI yAcanA karI. te vakhate devIe tene jaNAvyuM ke "he vatsa ! je tane putranI ja IcchA hoya te pUrve nami-vinami nAmanA vidyAdharenA vaMzamAM mRtasAgaranA pAsyAmI evA kAlaka nAme sUri thaI gayA, temane vidhAdhara nAme gaccha che, temAM khelAdika labdhisaMpanna ane tribhuvanane pUjanIya evA Arya nAgahastisUri vidyamAna che, temanA caraNedakanuM pAna kara.' AvA pratyuttarathI prasanna thayelI pratimA prabhAtane pahera thatAM ja te nagaramAM birAjatA AcArya AryanAgahastinA vasati-sthAne gaI. have banavAjoga ke te ja vakhate e AcAryanA eka ziSya tene sAmA maLyA ke jenA hAthamAM gurunA caraNadakanuM pAtra hatuM. A joIne pratimAe temane pUchyuM ke " he tapodhana ! A zuM che ?" ziSya kahyuM ke "gurunuM caraNodaka." eTale pratimAne prArthanA karIne tenI pAsethI e caraNadaka prApta karyuM ane tenuM ati harSabhera aTala zraddhApUrvaka pAna karyuM. pachI teNe AcAryanI samIpe jaIne temane bhaktibhAvathI vandana karyuM. AcArya mahAjJAnI ane nimittanA jANakAra hatA, eTale Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ gRhastha jIvana : 11 : kAMIka hasIne bolyA ke "he bhadre ! teM amArAthI daza hAtha ghara UbhA rahIne jaLapAna karyuM che, tethI tAre putra paNa za ejananA aMtare ja vRddhi pAmaze ane prabhAvanA sthAnarUpa te putra yamunA nadInA tIre mathurA nagarImAM raheze, temaja tene bIjA paNa mahA tejasvI nava putra thaze." te vakhate caMpakalpaSanA rasapAnathI unmatta thayelA bhramaranA dhvani jevI komala vANuthI pratimAe kahyuM ke "he bhagavana ! je ema ja hoya to prathama putra meM tamane arpaNa karyo. te bhale ApanI sevAmAM rahIne jiMdagI, gALe, kAraNa ke te dUra rahe tethI mane zuM lAbha ?" AcArye kahyuM: "he bhadre ! tAre te putra zrIsaMgha tathA pRthvIne uddhAra karavAmAM varAharUpa ane buddhimAM bRhaspati samAna thaze." * AcAryanuM AvuM vacana sAMbhaLIne pratimA saMtuSTa thaI ane zakunanI gAMTha bAMdhIne ghera AvI. ahIM teNe pitAnA patine badhI hakIktathI vAkepha karyo, eTale te paNa ghaNe saMtoSa pAmyA. A banAva pachI eka rAtrie pratimAne nAgendranuM svama AvyuM ane teNe garbha dhAraNa karyo. pachI ucita niyamanuM pAlana karatAM te garbha kramazaH vRddhi pAme ane pratimAnA manera paNa kramazaH vRdhdhi pAmyA. divase pUrNa thatAM pratimAe eka sulakSaNA putrane janma Ape ke je rUpamAM kAmadeva karatAM paNa adhika ane tejamAM sUrya samAna hatA. maMgala-utsavano prasAra thayo. phulla ejhIe chUTA hAthe marIbone dAna karyuM. pachI yogya samaye pratimAo vareTayAnI pUjA karIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ It 12 : jIvanakathA. te putrane tenA caraNe dharyo ane tapazcAtuM tene AcAryanA caraNe mArIne temane arpaNa karyo. tyAre AcArye kahyuM ke "A bALaka amAre thaIne vRddhi pAmo." arthAta "A bALakane tame hAla pAche laI jAo ane amArI vatI ucherIne moTe kare." pratimA te bALakane ativAtsalyathI temaja gurunA gIravathI ucheravA lAgI. tenuM nAma nAgendranA svama parathI nAgendra pADavAmAM AvyuM. pachI te ATha varSane thayo, tyAre AcAryo AvIne tene pitAnI pAse lIdhe. , : 2 : dIkSA ane AcAryapada AcArya mahArAjane saMgamasiMha nAme eka gusabhAI hatA. tamane bhaviSyane mATe zubhakArI e dIkSAne Adeza ApavAmAM AvyuM, eTale temaNe zubha lagna ane maMgala muddaoM nAgendrane dIkSA ApI. pachI te gacchanA maMDanarUpa evA managaNane te bAlasAdhunI aSA, tathA adhyApananuM kAma soMpavAmAM AvyuM. chevidyAgurunA hAtha nIce abhyAsa karatA nAbenkamuni pitAnI apUrva dhAraNAgatithI eka ja varSamAM vyAkaraNa, sAhitya ane nyAyazAstramAM pravINa thayA, temaja uttama guNo vaDe badhAne Arya pamAptA adhika adhika zobhavA lAgyA. eka vAra guru mahArAje temane pANI vaheravA mokalyA, eTale rkhAnuM osAmaNa vidhipUrvaka grahana karIne upAzraye pAchA AvyA ane irivahI-pUrvaka AlocanA letAM nIcenI gAthA bolyA : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ rIkSA ane AcAryapada : 13 : . jo sSanI A " abaMta-vacchIe apuphiya-puSphadaMtapaMtIe / navasAlikaMjiyaM navavaLUha kuipaNa me din||" rAtA" vastravALI, puSpanI kaLIo jevA dAMtanI paMktivALI, evI navavadhUe navI DAMgaranA cekhAnuM osAmaNa mane kUka vaDe ApyuM.' ja AvI zRMgAragarbhita gAthA sAMbhaLIne gurue kahyuM ke tuM jasTika che, arthAt rAgarUpa agni vaDe pradIpta thayelo che." tyAre temaNe gurune kahyuM ke "he bhagavana! temAM eka kAne umerI ApavAnI kRpA kare. eTale ke mane citta na kahetAM tti kahe. ji artha pAdalipta thAya che ane pAdalipta eTale page lepa karIne AkAzamAM UDanAra. tAtparya ke A zaktA sUcana vaDe nAgendra gurunI AgaLa AkAzagAminI vidhAvALo thAuM e AzIrvAda mAge. nAgendamuninA AvA prajJAtizayathI gurumahArAja bhAre saMtuSTa thayA ane bolyA ke "tathAstu. tyArabAda gurue temane pAdapavidhA ApI ke jenA lIdhe teo AkAzamAM uDavAne zaktimAna thayA. A vakhatathI teo pAdalipta nAme oLakhAvA lAgyA. dazame varSa, bhAre gauravapUrvaka, gurue temane tejasvI punA kaSapada (kasoTI) samAna evA pitAnA pada (pada) para sthApana karyA, eTale ke temane AcAryapada ApIne potAnA uttarAdhikArI banAvyA ane teo AcArya pAdalipta ke pAdaliptasUri tarIke oLakhAvA lAgyA. mathurA ane pATaliputramAM . ekadA guru mahArAje zAsananI prabhAvanA mATe tathA saMdhanA upakAra nimitte temane mathurAnagarIe mekalyA. tyAM keTalAka divase Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 14: jIvanakathA rahIne teo pATilaputra gayA ke jyAM caMDanA duzmana muMDane khaMDita karanAra maruMDa nAmane rAjA rAjya karato hato. masaMDa rAjAnA darabAramAM aneka paMDita rAjAne pagAra khAtA hatA. temaNe sAMbhaLyuM ke pAdalipta nAme jenonA 'bAla AcArya nagaranA sImADe AvIne utaryA che ane teo ghaNuM vidhAna che. tethI parIkSA karavA mATe temaNe musaMDa rAjAnI saMmatithI thINA vIthI bharelI eka senAnI vATakI temanI pAse mekalI. zrI pAdaliptasUrie temAM bAvaLanI eka moTI zULa UbhI khasI dIdhI ane te pAchI mokalI. AthI rAjA ane paMDita samajI gayA ke teo jarUra vidvAna hovA joIe. pachI paMDitanI salAhathI rAjAe temane gAjatevAjate nagara-praveza karAvyuM. upAzraye pahoMcyA pachI rAjAe cULa ghAlIne vATakI pAchI mokalavAnuM kAraNa pUchyuM, eTale pAdaliptasUrie jaNAvyuM ke " he rAjana ! sonAnI vATakImAM thINuM ghI bharIne amArI pAse mekalavAmAM tAre hetu e hatuM ke A nagara paMDitethI pUrepuruM bhareluM che, mATe vicArIne praveza karaze. tenA pratyuttaramAM ame tane ema kahevakAvyuM ke jema ghInI vATakImAM cULa soMsarI nIkaLI jAya che, tema huM paNa paMDitenA aMta:karaNamAM soMsare nIkaLI jaIza." rAjA marDane temanA A khulAsAthI ghaNe saMtoSa thaze. eka vakhata koI puruSe musaMDarAyane eka AzcaryakArI daDo bheTa . karyo. A daDo goLAkAra guMthelo hato ane tene cheDe kayAM che, te zodhavuM muzkela hatuM. AthI rAjAe te daDe pAdaliptaguru AgaLa mokalyA ane kahevaDAvyuM ke "Ane cheDe zodhI Apaje.' gurue tene mINathI meLavela joIne garama pANImAM ragaDaze ke tene chupA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ mathurA ane pATaliputramAM : 15 H gelA cheDA maLI AvyA. pachI te DAne uklIne rAjAnI pAse mokalI ApyA. AthI rAjAne temanI apratima buddhi mATe ` mAna pedA thayuM. eka bIjA prasa Mge muruDarAye gaMgAnadInA kinAre ugelA vRkSanI eka lAkaDI khate bAju barAbara dhasAvI, samAna karIne, tenu mULa ane agrabhAga jANuvAne mATe guru AgaLa meAkalI, eTale gurue tene pANImAM nAkhI. te vakhate mULavALA bhAga pANImAM DUkhyA ane agrabhAga tarata rahyo. A rIte tenuM mULa ane agrabhAga jANIne te lAkaDI rAjAne pAchI mAkalI. vaLI jenA sAMdhA jANavAmAM na Ave tevI eka DAbalI rAjAe guru AgaLa mokalI ane tene kheAlI ApavA jaNAvyuM, tyAre gurue tene garama pANImAM nAkhIne tenA sAMdhA zodhI kADhayA ane te DAbalI UdhADIne rAjA AgaLa pAchI mokalI. " ekadA rAjAne mastakamAM vedanA utpanna thai. te maMtra, taMtra ane auSadhanA anekavidha yeAgo karavA chatAM maTI nahi. Akhare teNe pradhAna puruSone pAdaliptaguru AgaLa meklyA. temaNe kahyuM he bhagavan ! rAjAdhirAjanI mastakanI venA dura kare ane tema karIne kIti ane dharmanA saMcaya karo.' eTale gurue rAjakuLamAM jaine maMtra khelatAM DhIMcaNu para tanI AMgaLI traNa vAra phevI ke rAjAnI mastaka-venA zAMta thai gai, tethI Aje paNa kahevAya che ke- ' jaha jaha parasiNi jANuyaMmi pAlittauM bhramADe / taha taha sisiraviyaNA paNassai muraMDarAyassa // ".jema jema pAdaliptaDhIMcaNu para TacalI AMgaLI pheravatA jAya che, tema tema muruDarAyanI ziveA dUra thatI jAya che. " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 16 : jIvanakyA A banAvathI rAjA atyaMta rAjI thayA, utsaveA maMDAyA ane zrI pAdaliptasUrinI prIti vaDe bhUlaka, bhUvarloka Adi sAte bhuvane pavitra thayAM. eka vakhata guru pAse ekAMtamAM beThelA rAjAe prazna karyAM ke he bhagavan ! amArA sevA te pagAra khAine potAnuM kartAvya majAve che, paNa mAtra bhikSAvRttinA AdhAre rahelA evA tamArA ziSyA tamAruM kanya zI rIte bajAve che ?' gurue kahyuM: he rAjana ! kaIM paNa ApyA vinA mAtra ubhayalAkanA hitanI IcchAthI e ziSyA amArAM kAryo khAvavAne sadA tatpara rahe che.' rAjAe kahyuM: ' 6 A vAta mArA mAnavAmAM AvatI nathI.' tyAre gurue kahyuM ke ' tamArA je sevaka vadhAremAM vadhAre vadhAdAra hoya tene khelAvA ane kahe ke ' gagA pUrva tarapha vahe che ke pazcima tara ?' e joI Ave. eTale rAjAe eka sevakane khAlAvyA ane gagA jovAne mAkalyA. sevaka manamAM vicAra ghelA thayA che, tethI Avu kAma batAve che. mukhe vahe che, tenI tapAsa karAvavAnuM pratyeAjana khAlavRddha sahu koi jANe che ke ga MgA pUrva tarapha vahe che.' eTale te jugAra ramavA cAlyA gayA ane cAra-pAMca dhaDI vyatIta thayA pachI pAche. AmIne kahevA lAgyo ke gaMgA pUrva tarapha vahe che.' evAmAM guptacarAe AvIne je kaMI banyuM hatuM, tenAthI rAjAne vAkepha karyAM. karavA lAgyA ke rAjA nahi te ga MgA kA zuM ? e vAta te A 6 pachI gurue potAnA eka navadIkSita ziSyane khelAvyA, eTale te atyaMta vinayapUrvaka gurunI samakSa AvyA ane saMtraNa jamIna ' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ papurA ane pATalipuramAM : 17 : para sthApatAM mukha AgaLa subhatI rAkhIne kahevA lAgyA ke bahe bhagavan! ApanA Adezane IcchuM chuM.' gurue kahyuM: "he vatsa! gaMgA kaI tarapha vahe che, teno nirNaya karIne kahe.' e pramANe gurune Adeza maLatAM te upAzraya bahAra nIkaLyo ane gurune prazna anucita che, tema jANavA chatAM teNe bALa, vRddha ane strIone e bAbatane khulAso pUchyuM ane chevaTe madhyama vayanA eka pravINa puruSane prazna karyo ke "he bhadra! gaMgA kaI dizA bhaNI vahe che?" tyAre te puruSe javAba Ape ke "pUrvAbhimukha vahe che. e pramANe be traNa vAra pUchavA chatAM ekaja javAba maLe, te paNuM vadhAre khAtarI karavA te navadIkSita ziSya gaMgAnA pravAha AgaLa gayo ane pitAnA hAthamAM rahele daMDa pANInA pravAhamAM mUko, te vakhate daMDa pUrva tarapha taNAye. AthI tene pUrepUrI khAtarI thaI ke gaMgA pUrvAbhimukha vahe che. pachI teNe upAzrayamAM AvI IriyAvahI pUrvaka pitAnA gamanAgamanAdi doSanI AlocanA karIne gurune jaNAvyuM ke "gaMgA pUrvAbhimukha vahe che. A badhe vRttAMta carapuruSe dArA rAjanA jANavAmAM AvyuM, eTale teNe kahyuM ke "kharekhara, rAjakuvI karatAM gurukuLamAM vadhAre vinaya rahe che. te uparathI kahevAya che ke- "nivapucchieNa bhaNiu guruNA gaMgA kuumuhI vahA / saMpAiya vaMsI seo jaha taha savvaccha kAyavvaM // " "rAjAnA pUchavAthI gurue ziSyane pUchyuM ke gaMgA kaI taraphanA mukhe vahe che, tyAre teNe jema karyuM tema sarvatra karAvuM joie. A rIte pATaliputramAM jaina zAsananI bhAvanA karIne zrI mAlita sUri pAchA mathurA AvyA ane tyAM rahelA supArzvajina tathA ' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 18 : jIvanakathA zrI pArzvanAtha prabhune vaMdana karIne jaina dharmanI unnati karavA lAgyA. eka vakhate zarIramAMnA bALapaNanA mAhAtmane jANe vistAratA heya tema vizvavatsala bALasUri ekAMtamAM bALako sAthe ramavA lAgyA; tevAmAM temane vaMdana karavAnI bhAre utkaMThA dharAvanAra keTalAka Avako dezAMtarathI tyAM AvyA ane ziSya samAna bhAsatA te bALagurune ja pUchayuM ke " yuga pradhAna zrI pAdaliptasUrine upAzraya kayAM che ?" tyAre tAtkAlika buddhiyukta evA pAdalipta gurue temane dUrathI AvelA joIne upAya batAvyo ane pote vastra vistArone, pitAne AkAra gepavIne eka ujata Asana para besI gayA. evAmAM zrAvako AvyA ane temaNe atibhaktithI guruvaMdha karyuM. tyAre dakSapaNAthI temaNe bAlasarine oLakhIne vicAra karyo ke A te ApaNe jene ramata karatA joyA, te ja che." zrI pAdalipta gurue temane vidhAvRdhdha, mutavRdhdha ane vayovRdhdhanA jevI dharmadezanA ApI ane chevaTe jaNAvyuM ke "cirakAlathI sAthe vasatA janee bALakone bAlakrIDA mATe avakAza Apa joIe." eTale badhA zrAvakonA mananuM sArI rIte samAdhAna thayuM. . eka vAra keTalAka vAdIo vAda karavAne mATe AvyA, tyAre gurue temanA AvavAnuM prayojana jJAna vaDe jANI laIne upAzrayanAM dvAra baMdha karI dIdhAM ane pote kapaDuM oDhIne sUI rahyA. pachI vAdIoe tyAM AvatAM joyuM ke upAzrayanAM dvAra baMdha che ane AcArya aMdara sUI rahyA che, eTale temaNe "phaka evo avAja karyo. tAtparya ke-have UMdhavAne samaya vyatIta thaI gayuM che, mATe * beThA thAo. A sAMbhaLIne gurue "mA-uM e bilADInA je Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ ': 19 : mathurA ane pATaliputramAM avAja karyo. matalaba ke "tame kukaDA thayA che, te huM bilADI jevo tamArI sAme Ubhelo chuM." pachI gurue dvAra ughADatAM te vAdIo aMdara AvyA ane temanI bhavyAkRtine vaMdana karatAM bolyA ke aho tamArI pratyutpanna pratibhA ! bAlabhAratI ciraMjIva !' tyAra bAda vArtAlApa thatAM te vAdIoe gurune jItavAnI IcchAthI eka durghaTa prazna pUchyuM ke 'pAlitaya kahala phuDa, sayalaM mahimaMDalaM bhamateNa / dihro suo va katthavi, cadaNarasasIyalo aggI ? // ' he pAdaliptaka ! samagra mahImaMDaLamAM pharatAM tame agnine caMbanA rasa je zItaLa kaI sthaLe sAMbhaLyo ke je heya te amane spaSTa kahe." gurue tarata ja uttara Ape ke - "ayasAmiuMga abhidUmiyassa purisassa suddhahiyayassa / dara vahetara huM caMpAraNIya mALa ." apakIrtinA abhiyogathI duHkhI banelA ane zudhdha halyavALA puruSane duHkha vahana karatI veLA agni caMdananA rasa je zItaLa lAge che." A sAMbhaLI saMtoSa pAmelA vAdIoe temanI stuti karI ke tame sAkSAta bRhaspati che ane brAhmI dhanya che ke je tamArA vahmakamalamAM vAsa kare che. pachI teo svasthAne gayA. zatruMjayanI yAtrA mathurA ane tenI AsapAsanA pradezomAM lAMbA samaya vicaryA pachI zrI pAdaliptagurue marUbhUmi tarapha vihAra karyo ane tyAMthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ :30 : jIvanakathA lATadezamAM vicaratAM AMkArapura nagare padhAryA, jyAM bhImarAnae temanu suMdara svAgata karyuM. tyAMthI grAnAnugrAma vicaratA teo saurASTramAM ddAkhala thayA ane tyAM AvelA tIrthAdhirAja zatruMjayanI yAtrA karIne parama pramada pAmyA, :4: vividha vidyAonI prApti pachI azAsananA mahimA . vadhAratA zrI pAdalipta guru dakSiNudezamAM vicaravA lAgyA ane anukrame mAnakheTapura padhAryA ke je te samayanu eka prasidhdha nagara hatuM. tyAM rAjA kRSNarAya sAhityapremI tathA guNAnurAgI hatA; eTale gurunI addabhuta zaktionA praza Msaka banyo ane nira Mtara temanA caraNakamaLanI sevA karavA lAgyA. evAmAM prAthrupurathI vihAra karIne zrI devasUri tyAM AvyA ke je yAniAmRta nAmanA zrutatattvanA jJAtA hatA. eka visa prasaMgopAtta temaNe pAtAnA ziSyAnI AgaLa matsyAtpattinI vyA khyA kahI batAvI ke je eka macchImAre bhIMtane AMtare rahIne barAbara sAMbhaLI lIdhI. pachI duSkAla paDatAM matsyAnI utpatti baMdha thaI eTale te macchImAre pUrve sAMbhaLela zrutaprayAgathI ghaNA matsyA banAvIne potAne tathA baMdhuravargane nirvAha karyo. Ama AcAryanA upakArathI Ayela te macchImAra ekavAra temanI AgaLa AvIne namaskArapUrvaka kahevA lAgyA ke he pramA ! tame kahela yAgathI me matsyA banAvyA ane te khAIne dukAla daramiyAna amArA nirvAha calAvyeA.' mImAnA AvA zabdo sAMbhaLIne adhyAya zcAttApa karavA vAgyA ke ahA ! A meM zu karyuM? hi MsAnA upadezathI meM pApa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ vividha vidyAonI prApti : 21 : upArjana karyuM ! A mAchImAra have jIvatAM sudhI jIvavA bhAre pApa upArjana karaze, mATe have koI e upAya karuM ke jethI e pote pApa karavAnuM tajI de. pachI temaNe e macachImArane kahyuM ke "he bhadra! teM je prayoga jANe te kaMI nathI. bIje ratna prayoga che, te sAMbhaLa ke jethI tAruM dAridraya dUra thAya, paNa e prayoga tyAre ja siddha thAya che ke jyAre jIvavadha ane mAMsabhakSaNano tyAga karavAmAM Ave." tyAre mAchImAra bolyo ke " jIvavAthI pApa thAya che, e huM paNa sArI rIte jANuM chuM, paNa te vinA kuTuMbano nirvAha ane nathI tethI zuM karuM ? he nAtha ! have Apa kahe tema ratnaprAmA thI mAruM dAridragha dUra thatuM hoya te have pachI huM jIvavadha ke mAMsabhakSaNa karIza nahiM. pachI AcAryo tene ratnano prayoga batAvyuM eTale te machImAre jIvahiMsA karavAnuM tathA mAMsabhakSaNa karavAnuM cheDI dIdhuM, ane ratnayogathI puSkaLa dhana pAmate cako sukhI thayo. A AcAryonA saMparkamAM rahetA zrI pAdaliptagurune peniprAbhUtanuM vizada jJAna prApta thayuM. eka vAra zramaNasiMha nAmanA AcArya tyAM AvyA ke jeo nimittavidhAmAM ati nipuNa hatA. zrI pArvasisa gurue temanI pAsethI nimitta vidyAnuM jJAna karI lIdhuM ane pramaprakAza nAme eka graMthanI racanA karI ke je adyApi vidvAnonI prazaMsA pAme che. ahIMcI lAdezamAM vicaratA pAdaliptagurune upAdhyAya maLe meLApa thaze. teo AryakhapurAcAryanA ziSya hatA ane sidhdhAbhUta vidhAnA jANakAra hatA. temaNe jaina zAsananI suMdara sevA bajAvI hatI. te e rIte ke pATalIputramAM dAhaDa nAme rAjA hatA, je judA judA darzanonA vyavahArano lopa karIne prameMda pAmatuM hatuM. teNe nagaramAM . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 22 : jIvanakathA vasatA jaina saMghane hukama karyo ke "tamAre hamezAM brAhmaNane namaskAra karava, nahi te tamAre vadha karavAmAM Avaze. " A AjJAthI jaina munio vicAra karavA lAgyA ke dehano tyAga thAya, tethI ApaNane kaMI duHkha thatuM nathI, paNa zAsananI hIlanAthI ApaNuM hadaya atyaMta dUbhAya che. te vakhate tyAM rahelA AcArye kahyuM ke "Arya khapUTAcAryanA mahendra nAme mukhya ziSya sidhdha prAbhRta vidhAthI alaMkRta che, mATe zrI saMdha bhRgukSetramAM be gItArtha munione mekalI temane ahIM laI Ave. je teo ahIM Avaze te A bAbatano pratikAra thaI zakaze.' zrI saMghe te pramANe karyuM. eTale Arya khapUTAcArye upAdhyAya mahendrane pATaliputra javAnI AjJA karI ane jatI vakhate kaNeranI be seTIo maMtrI ApI. upAdhyAya mahendra pATilaputramAM AvIne dAhaDa rAjAne kahyuM ke tamArI AjJA amane pramANe che, paraMtu jyotiSIoe evuM muhUrta jevuM joIe ke-je bhaviSyamAM sukhakArI nIvaDe.' temanuM AvuM vacana sAMbhaLIne rAjA dAhaDa manamAM abhimAna lAvIne vicAra karavA lAgyo ke "aho ! AvA apUrva kALamAM paNa mArI sattA kevI cAle che?" pachI jyotiSIoe potAnI budhdhi anusAra muhUrta kADhatAM tyAM birAjatA badhA sAdhuo ane zrI saMdhasameta upAdhyAya maheka sabhAmAM AvyA. te vakhate suzobhita siMhAsana upara yAjJike, dIkSita vedapAdhyAya, hama karanArAo, saMdhyA ane prabhAtanuM vrata karanArAo, smAta, gora vagere aneka prakAranA brAhmaNe beThelA jovAmAM AvyA eiTale mahendra munie kahyuM ke "he rAjan ! A kALa amane apava Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ vividha vidyAonI prApti : 23 : lAge che. ame prathama pUrva bhaNI beThelAone namaskAra karIe ke pazcima bhaNuM beThelAone ?' ema kahIne temaNe prathama prakAranI kaNeranI soTI brAhmaNanI sAme dharI ke teo niSTa banIne jamIna para paDI gayA. A dazya jotAM ja rAjAnuM mukha utarI gayuM ane te mahendra muninA caraNe paDIne kahevA lAgyuM ke "he mahAvidhAzALI ! amAruM rakSaNa kare ane kRpA karIne amAro A eka aparAdha kSamA kare, kAraNa ke saMtapuruSe vinati-vatsala hoya che. tame A brAhmaNone vitadAna Ape.' e sAMbhaLI mahendra munie kahyuM "pitAnI zaktine nahiM jANanAra he rAjana ! tane A mithyA kadAgraha ke lAge ? jo ke AnaMda ane jJAnasvarUpa zrI jinezvara deva mokSapadane pAmyA che, te paNa temanA adhiSThAyaka deve sadA jAgrata hoya che. eka paMcamahAvratadhArI sAdhu gRhasthAzramamAM rahelA evA sAmAnya brAhmaNane dhI rIte praNAma kare ? tethI kopAyamAna thayelA dee A zikSA karelI che, temAM meM kaMIpaNa prakopa karela nathI, kAraNa ke mArA jevAnuM bhUSaNa te kSamA ja che.' tyAre rAjAe punaH vadhAre Agraha karIne kahyuM ke he bhagavana ! tame ja mArA deva, guru, pitA, mAtA, ane zaraNarUpa che. vizeSa kahevAthI zuM ? he jInA jIvanarUpa! amane jIvADavAnI kRpA kare." eTale mahendra munie kahyuM "he bhUpAla! kupita thayelA devone huM zAMta karIza." pachI teo deva-devIone uddezIne kahevA lAgyA ke "he vidhAdevIo! he yakSo ane yakSiNIo ! huM tamane kahuM chuM ke A rAjAnA ajJAnathI brAhmaNoe jinazAsanane je aparAdha karyo che, tene tame kSamA Ape." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 24 : jIvanA munie jyAre A pramANe kahyuM, tyAre divyavANuM pragaTa thaI ke e brAhaNe dIkSA grahaNa kare te ja mukta thaI zake, anyathA nahIM. pachI pANI chAMTatA te brAhmaNanI vAcA upaDI ane vratanI vAta. pUchatAM temaNe e vacana aMgIkAra karyuM, kAraNa ke pitAnA jIvitane koNa nathI IcchatuM ?" tyAre mahendra munie kaNeranI bAjI roTI pheravIne kahyuM ke "uThe," eTale badhA uDIne UbhA thayA. pachI romAMcita thaela zrIsaMdha sAthe rAjAe karela mahatsavapUrvaka mahendra muni upAzraye AvyA. have te brAhmaNa dIkSA levAne tatpara thayA, tyAre mahendra munie kahyuM ke "e badhuM Arya khapUTAcArya karaze." te sAMbhaLIne zrIsale kahyuM ke "tame pite AvA prabhAvazALI che, tyAre tamArA guru kevA haze ?" eTale mahendra munie jaNAvyuM ke temanI AgaLa huM koNuM mAtra ? " pachI zrIsaMghe anumati ApatAM upAdhyAya mahendra te brAhmaNone laine temanA guru Arya khapUTAcArya pAse AvyA, eTale temaNe dIkSA ApI. e pramANe Arya khapUTAcArye jima zAsananI prabhAvanA karI ane upAdhyAya mahendra addabhuta prasidhdhi pAmyA. A parama prabhAvaka upAdhyAya pAsethI zrI pAdalisa gurune sidhdhaprAbhRta vidhAnI prApti thaI Ama aneka vidhAthI alaMkRta thaelA zrI pAdalipta guru janatAne jaina dharmane bedha pamADatAM punaH bhAnakhaTapura padhAryA ane. tyAM ja cAturmAsa rahyA. ahIM temaNe pAdalipta-pAlittI nAmanI eka gUDha bhASA banAvI che jema marma paMDitajane paNa mahAmuzkelIthI pAmavA lAgyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAe pATaliputramAM : 25. : : 6 : punaH pATaliputramAM zrI pAdaliptaguru cAturmAsa daramiyAna dharma-dhyAnane ane ThATha jamAvI rahyA che, tyAM pATaliputrane saMghe vinaMti karI ke "ahIM pUrve brAhmaNane baLAtkAre dIkSA apAI hatI, te kAraNe tathA jAtiverathI brAhmaNe satAmaNuM karI rahyA che, mATe padhAsvAnI kRpA kare.' tyAre gurue javAba Apyo ke "huM kArtika pUrNimAnA divase, tyAM AvIza." pachI mAnakheTapuramAM cAturmAsa pUruM karIne divasanA pUrva bhAgamAM nIkaLelA guru AkAzamArge UDIne thoDA vakhatamAM bharUca AvyA ane zrI munisuvratasvAmInA maMdiramAM utaryA. temanuM A prakAranuM Agamana jANune zrIsaMdha tyAM eka thayo ane te nagarane rAjA paNa darzana karavAne AvyuM. A vakhate gurunA upadezathI zrIsa garIbone ghaNuM dAna dIdhuM. pachI rAjAe temane bharucamAM bhI javAnI vinaMti karatAM gurue jaNAvyuM ke "amoe ApelA vAyadA mujaba amAre divasanA pAchalA pahore pATaliputra pahoMcavuM joIe. vaLI tyAMthI sametazikhara, aSTApada ane zatruMjaya-giranAra vagere tIrthonI yAtrA karavAnI paNa bhAvanA che, to he bhUpAla ! hAla to tuM jainadharma para prema rAkhaje." ema kahIne teo AkAzamAge yathAsthAne cAlyA gayA. - jyAre pATaliputranA brAhmaNe e jANyuM ke zrI pAdaliptasUri mAnakhaTapusthI nIkaLIne AkAzamArge eka ja divasamAM ahIM AvI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvanakathA pahoMcyA che, tyAre teo bhaya pAmIne zAMta thaI gayA ane temaNe jena saMdhanI satAmaNI karavAnuM choDI dIdhuM. zrI pAdaliptasUrine sarvatra jayajayakAra thaye. : 7: nAgArjunane vidyAdAna vividha tIrthonI yAtrA karIne zrI pAdalipta guru saurASTramAM AvyA ane anukrame TaMkApurI padhAryA. tyAM rasasiddhi jANanArAomAM mukhya evo siddhanAgArjuna vasate hate. tenuM pUrvavRttAMta A pramANe che; kSatrimAM mugaTa samAna ane yuddhakarmamAM kuzala e saMgrAma nAme eka kSatriya hatuM. tene suvratA nAme patnI hatI. teNe sahastraphaNA " zeSanAganA svanathI sUcita thayelA eka putrane janma Apyo, jenuM nAma nAgArjuna pADavAmAM AvyuM. te traNa varasane thaye tyAre bALako sAthe ramata karatAM eka bALasiMhane vidArI temAMthI kaMIka bhakSaNa karate te potAne ghera AvyA, tyAre pitAe kahyuM ke "he vatsa! ApaNu kSatriyakuLamAM nAkhavAnA prANInuM bhakSaNa karavAnI manAI che." evAmAM tyAM eka siddhapuruSa AvyA, temaNe kahyuM ke "henarottama! tuM A putranA karmathI viSAda na pAma. jenuM rahasya pAmavuM azakaya che, evA sUtranA rahasyane e jJAtA thaze." * pachI teja vaDe sUrya samAna, udyamI ane sAvadhAna e nAgAjuna bAlyavayamAM ja addabhuta kaLAvALA vRddha puruSane saMga karavA lAgyo ane jarA meTo thaye ke parvata ane jaMgalamAM jaIne vanaspatione oLakhavA lAge. ema karatAM te vanaspatione bhAre hasyajJAtA thaye ane rasasiddhi karanAra auSadhione saMgraha karavA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ vighAdAna : ra7 : lAgyo. anukrame haratAlanuM sattva, gaMdhakanuM cUrNa, abhrakane drava tathA pArAnuM jAraNa-mAraNa jANavAmAM te asAdhAraNa nIvaDyo ane sahastrI, lakSa ane koTipuTa rasAyana banAvavAmAM nipuNa nivaDyo. A nAgArjune zrIpAdaliptagurunI khyAti sAMbhaLI hatI ane e paNa jANyuM hatuM ke teo keTalAka prakAranI vidhione paga upara lepa karIne tenA baLathI AkAzamArge gamana karatA hatA. AvA samartha siddha puruSanuM pitAnA nagaramAM Agamana thayeluM jANune te atyaMta rAjI thayuM ane temanI pAsethI koI paNa prakAre AkAzagAminI zaktine lepa meLavI le evA nirNaya para Avyo. pachI teNe eka uttama pAtramAM siddharasa bharIne pitAnA eka ziSyane temanI AgaLa mokalyo. eTale guru belyA-"mane ApavA mATe A siddharasa mekalya che? ahe! tene mArA pratye keTalo badhe sneha!" pachI teo jarA hasyA ane te pAtra hAthamAM laIne tene sAmI bhI te aphAvyuM eTale tenA TUkaDeTukaDA thaI gayA. A joIne pAtra laI AvanAre nAgAjunane ziSya ati kheda pAme. tyAre gurue tene kahyuM ke "he bhadra! tuM kheda na pAma. tane zrAvaka pAsethI sAruM bhajana apAvIza." pachI tene zrAvako pAsethI sAruM bhojana apAvyuM ane jyAre te pAche javA lAgyo, tyAre gurue eka kAcanuM pAtra mUtrathI bharIne-tenuM moTuM baMdha karIne-tene ApyuM ane jaNAvyuM ke "A pAtra nAgArjunane Apaje." nAgArjunane ziSya mArgamAM vicAra karavA lAgyuM ke "mAre guru khakhara mUrkha lAge che ke je AnI sAthe sneha karavAne Icache Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 28 : jIvanakathA che !" pachI teNe ghera pahoMcIne badho vRtAnta nAgArjunane kahI saMbhaLAvyA ane peluM pAtra hAthamAM mUkyuM. nAgAjune ati utsuktAthI te pAtra kholyuM te temAMthI mUtranI vAsa AvI; tethI kheda pAmIne teNe e pAtrano patthara para, ghA karyo ane te bhAMgIne bhUko thaI gayuM. pachI bhejana banAvavA mATe devage ziSya tyAM ja agni saLagAvya, kAraNa ke siddhapuruSane paNa sudhA sahana karavI durlabha che. evAmAM agnine yoga thatAM pele patthara ke jenA para mUtra paDayuM hatuM. te suvarNa banI gayuM. A joine ziSya bhAre Azcarya pAme ane teNe gurune jaNAvyuM ke-"A AcArya pAse adbhuta siddhi che. ke jenA mUtrAdine saMga thatAM patthara paNa suvarNarUpa thAya che.' e pramANe sAMbhaLatAM siddha nAgArjuna manamAM atizaya Azcarya pAmyo ane ciMtavavA lAgyo ke "mArI siddhi zuM mAtra che ? kayAM citrAvelI ane kayAM kRSNamuMDI ? kayAM zAMkabharInuM lavaNa ane kyAM vajakaMda ! dUra dezamAM pharatAM ane auSadhe ekatra karatAM sarvadA bhikSAnA bhajanathI mAro deha paNa plAna thaI gayuM che, ane e AcArya te bAlyAvasthAthI ja lokomAM pUjAya che ane AkAzagAminI vidhAthI mananA mane siddha kare che. vaLI temanA dehamAM paNa evI labdhi rahelI che ke jenA mUtrAdikanA vegathI patthara paNa suvarNana banI jAya che, te enI zI vAta karavI ?" ema. vicArI teNe potAnA rasa-upakaraNone bAjue mUkI dIdhAM ane guru pAse gayo tathA madarahita banIne pUrNa vinayathI namaskAra karatAM bolyo ke " he nAtha ! dehasiddha ane spRhAne jItanAra evA Apane jevAthI mAre siddhine garva sarvathA gaLI gayo che, mATe huM ApanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizAdAna : 29 H caraNakamalamAM sadA lIna thavAne IcchuM chuM. miSTAna prApta thatAM svaccha bhajana kone bhAve ? ane te zrIpAdalitagurunI niraMtara sevA kasvA lAge. eka vakhata guru aSTApada vagere tIrthonI muddata mAtramAM yAtrA karIne pAchA AvyA, tyAre anya sAdhuo tyAM hAjara nahi hevAthI nAgArjuna temanI sevAmAM hAjara thayA ane ati bhaktibhAvathI temanA caraNe dhavA lAgyo. pachI te caraNodaka paraThavavA cAlya. tyAM ekAMtamAM jaIne te caNedakane barAbara saMdhyuM tathA tene svAda paNa cAkhI je. e rIte caraNadakanI vAsa tathA tenA svAda parathI teNe temAM vaparAyelI 107 auSadhio zodhI kADhI. pachI te auSadhione lepa karI pitAnA page paDIne gurunI mAphaka UvAne AraMbha karyo, paNa temAM joIe tevI saphaLatA maLI nahi; eTale ke thoDuMka UDIne te nIce paDyo. Ama chatAM te himmata hAryo nahi, teNe pharI UDavAno prayatna karyo ane pharI vAra paNa te ja hAla thayA. A rIte uDAuDa karatAM te dhIbodhIba kuTAye, eTale manamAM vicAra karavA lAge ke rakhene koI vidhimAM nyUnatA rahI gaI hoya!" eTale je auSadhi je kAle ane je nakSatre lAvavI ghaTe te kAle ane te nakSatre laI Avyo ane tene lepa taiyAra karI page lagADIne uDavA lAge, paraMtu te jarA UMce gayo na A gaye ke cakarI khAIne eka UMDA khADAmAM gabaDI paDe ke jemAMthI - bahAra nIkaLatAM ghaNI muzkelI paDI. ' . . pachI te guru AgaLa gayo ke gurue kahyuM: "ahe! guru vimA paNa pAdapa siddha thaze ke zuM? " tyAre teNe hasIne uttara Ape ke guru vinA siddhi na thAya paNa meM mArA budhdhibaLanI parIkSA karI che. tenA AvA satya uttarathI guru prasanna thayA ane bolyA ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 39 : jIvanakathA "he bhadra! sAMbhaLa, huM tArI rasasidhdhi ke zuzraSAthI saMtuSTa thayo nathI, paNa tArA prajJAbaLathI prasanna thayo chuM, kAraNa ke pAdaprakSAlana mAtrathI vastunAM nAma koNa jANe zake ? mATe huM tane vidyA ApIza paNa tuM mane gurudakSiNamAM zuM ApIza ?" nAgArjune kahyuM ke "he bhagavana ! Apa je pharamAve te ApavAne huM taiyAra chuM.' tyAre gurue kahyuM ke "he nAgArjuna! tuM vidhAsiddha thAya tethI mArA manane saMteSa che. have tane satya ane pathya kahIza, mATe A - gAthA sAMbhaLa: dIharaphaNiMdanAle, mahiharakesara disAvahu dalille / upiyaha kAlabhamaro, jaNamayaradaM tumuhara paume // phaNadrarU5 lAMbA vALavALA, parvataspa kesarA ane dizArUpa aneka patravALA evA jagatarUpa padma para moha pAmela kAlarUpa bhramara manuSyarUpa makaraMduM pAna karyA kare che." mATe tuM vizva-hitakArI evA jaina dharmanuM zaraNa svIkAra" nAgArjune e vacana aMgIkAra karyuM, eTale gurue tene eka khUTatA oSadhanuM nAma kahyuM tathA badhI auSadhione pAne badale cekhAnA dhAvaNamAM vATavAnuM jaNAvyuM. e pramANe karatAM siddha nAgArjuna garuDanI jema AkAzamAge UDIne yatheccha sthAne javA lAgyo. pachI kRta vidyAsiddha evA teNe zatruMjaya parvatanI taLeTImAM pAdalipta nAme nagara vasAvyuM ane tene potAnA gurunA nAmathI pAdalipta evuM nAma ApyuM, je Aje pAlItANAnA nAmathI mazahura Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ pratiSThAnapuramAM : 31 : che. pachI te vidhAsiddha sAhasike parvata upara vIra prabhunI pratimAthI adhiSThita evuM caitya karAvyuM ane tyAM gurunI mUtine sthApana karI, bIja paNa jinabiMbanI gurumahArAja AgaLa pratiSThA karAvI. e vakhate gurue vIra prabhunI samakSa hAjarA nAmanI stuti karI ane jaNAvyuM ke "A gAthAthI suvarNasiddhi ane AkAzagAminI vidhA atyaMta gupta raheze, te Aja kAlanA nirmAgI manuSya jANuM zakavAnA nathI.' pachI guru mahArAjanA mukhathI zrI neminAtha prabhunuM caritra sAMbhaLIne nAgAne zrI revatAcalanI nIce durga pAse dazArha maMDapa, ugrasenanuM rAjabhavana tathA vedikA para vivAhAdikanI vyavasthA karAvI ke je atyAre paNa tyAM gayelA dhArmika janenA jovAmAM Ave che. guru ahIMthI vihAra karIne punaH mAnakhaTapura padhAryA ke jyAM kRSNarAja temanA caraNanI sevA vaDe potAnA jIvanane kRtArtha karavA lAge. : 8 : pratikAnapuramAM te vakhate ikSiNamAM AvelA pratikAnapuramAM sAtavAhana nAma rAjA rAjya karatA hatA ke je guNonA sthAnarUpa hatuM. tenA kAre ekadA cAra saMkSepakavio AvyA, eTale pratihAre nivedana karatAM rAjAe temane aMdara bolAvyA ane te dareka kavi rAjAnI AgaLa akekuM caraNa belatAM nIce eka taiyAra thayeH "vI mogalamA nA rAta hAriri ISa, rAjara rahI kAma . " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 3ra : havana kathA , "he rAjana ! AyurvedamAM niSNAta evA AkaSi ema kahe che ke-khAdheluM pacI gayA pachI bhojana karavuM. dharmazAstramAM pAraM- gata. evA kapilamuni kahe che ke-prANI para dayA rAkhavI. nItizAstramAM nipuNa brahaspatine e abhiprAya che ke sahune zaMkAnI najare jovA ane kAmazAstramAM kAbela evA pAMcAla kavi kahe che ke strIonI sAthe mRdatA rAkhavI." e sAMbhaLI rAjAe temanI khUba prazaMsA karI ane temane paNuM dAna ApyuM, paraMtu pAse beThelI bhogavatI nAmanI viduSI vArAMganA te viSe eka akSara paNa belI nahi. A joIne te saMkSepakavioe kahyuM ke "he rAjana ! tame amArI prazaMsA karI, paNa tamAre parivAra bilakula cUpa kema che ?" eTale rAjAe bhagavatIne kahyuM ke he bhadrA ! tuM A kavionAM vakhANa kara." tyAre bhagavatIe mukha mathakoDIne kahyuM ke "huM te mahAkavi, vidhAsiddha ane AkAzagAmI evA zrI pAdaliptAcArya vinA bIjA koInI stuti karatI nathI." e sAMbhaLIne tyAM UbhelA koI saMdhivigrahake kahyuM ke "gaganamAM cAlanArA zukapakSIo jevA te ghaNuM vikAne paDyA che, paNa maNu pAmIne je jIte thAya. tenA pAMDityane ame mAnIe chIe." * tyAre jogavatI bolI ke e kalA pazu emanAmAM saMbhave che, kAraNa ke jena maharSi nI jema atulya prabhAvavALA hoya che. e kautuka jovA sAtavAhana rAjAe mAnakhetapuranA kRSNasane kahevaDAvIne zrI pAdaliptagurune pratiSThAnapura bolAvyA ane eka suMdara makAnamAM ubho . 'sAtavAhana rAjAnA darabAramAM pAyAnAmanika kavihata, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ arihAnapuramAM : 43 : - je eka abhinava kathA kahIne sahunA mananuM raMjana karatA hatA. A kathA sAMbhaLavA mATe zrI pAdalipta gune AmaMtraNa ApavAmAM AvyuM, eTale teo daramAM gayA ane kathAnuM zravaNa karIne bolyA ke A kavie bhArI banAvelI kathAmAMthI arthabiMdu, cerIne kathAne badale kaMthA (gAdaDI) banAvI che, kAraNa ke enuM vacana bALa-gepALa ane aMganAone AnaMda Ape tevuM che, paNa vidvAnonA cittanuM raMjana kare tevuM nathI, AthI paMcAla kavi temanA para matsara dhAraNa karavA lAge. the dhisa vyatIta thayA ke zrI pAdalipta gue yogavidhAnA baLe prANane brAdhdhamAM kheMcI lIdhe ane pitAnuM maraNa batAvyuM. AthI bahAkAranA pokArapUrvaka ghaNuM loko tyAM bhegA thayA ane temanA ( zarIrane pAlakhImAM padharAvIne "jaya jaya naMdA, jaya jaya bhada" karatA tene vahana karIne cAlavA lAgyA. ema karatAM teo pAMcAla kavinA bhavana AgaLa AvyA, tyAre te zekAtura thaIne kahevA lAgyo ke "hA ! hA! madhyasiddhinA pAtra evA AcArya svarge cAlyA gayA. meM ghaNe asara dhAraNa karIne e mahApuruSanI hilanA karI. e pApathI huM kayAre mukta thaze?" pachI teNe pitAne pazcAttApa prakaTa karatAM jaNAvyuM ke: 'lIsa kahavi na phuTuM. jamassa pAlittaye haraMtassa / zAstra muninjAvo, tavoTA na phUlA " pAdaliptanuM haraNa karanAra evA yamanuM mastaka kema phUTI na paDayuM ke jenA mukharUpa nirjharamAMthI taraMgalolArUpa nadI prakaTa thaI." e ja vakhate "pAMcAlanA satya vacanathI huM jIvate thaze." ema belatA AcArya lokonA harSanAda sAthe UbhA thayA. pachI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ = 34 : jIvanakathA guNavaMta AcArya para matsara lAvanAra pAMcAlakavine rAjAnA hukamathI AkAza ane tiraskArapUrvaka nagara bahAra kADhavAne hukama karavAmAM Avyo, tyAre baMdhu samAna suMdara sneha dharAvanAra ane mahAvidyA chatAM madarahita evA pAdalipta gurue tene sanmAnapUrvaka bacAvya :9: aMtima ArAdhanA . nimitta vidhAnA jJAnathI pitAnuM alpa AyuSya bAkI raheluM jANune pAdaliptaguru nAgArjunanI sAthe vimalAcala para AvyA ane tyAM yugAdidevane vaMdana karyA pachI eka eka zilA AgaLa jaIne tenuM pramArjana karyuM tathA tenA para tRNadikane saMthAro karIne aNusaNa AdaryuM. temAM mana, vacana ane kAyAnI ceSTAone sarva prakAre aTakAvI, pitAnA aMtaHkaraNanI sthitine sthira ane samAna karI, batrIsa divasa sudhI manane dhyAnamAM lIna rAkhI, jINuM jhuMpaDI samAna dehane tyAga karyo ane IzAnendranA sAmAnika deva tarIke utpanna thayA. A rIte zrI pAdaliptasUrinI jIvanakathA samApta thaI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ etihAsika neMdha ane TippaNa 1. yukta prAMtamAM AveluM ayodhyA prAcIna kALamAM judA judA aneka nAmothI oLakhAyeluM che. temAMnuM eka nAma kezalA nagarI paNa hatuM. zrI jinaprabhasUrie kalpapradIpa athavA vividhatIrtha5mAM ayodhyAnagarIne paNa eka kalpa lakhela che. temAM jaNAvyuM che ke aujjhAe egaTiAI jahA-aujjA avajjhA kosalA viNIyA rAjya vidhAnI puja riA ' ayodhyAnA ekArthika nAme A pramANe che-AujhA, avajhA, kosalA, vinItA, sAketa, IkvAku bhUmI, rAmapurI, kosala vagere." zrI RSabhadeva bhagavAnane jaina zAstramAM "kosaliya" kahelA che. 2. prabhAvaka caritra prabandhacintAmaNi ane caturvizati prabandha e traNe prabandhagamAM zrI pAdaliptasUrinA pitAnuM nAma phulle ApeluM che, paNa mAtAnuM nAma prabhAvaka caritramAM paDimA-pratimA jaNAveluM che, jyAre prabandhacintAmaNi ane caturvizati-pradhamAM paDimANa-pratimAnA jaNaveluM che. paraMtu AgaNe prabandhagra karatAM vadhAre prAcIna evI pAdaliptAcArya kathAmAM e nAmanI nika gAthA nIce mujaba cheH ayi ha bharahavAsenAmeNaM kauzalA purI rmmaa| jIe paDirUvamannA vina pArvA kA vi navarI ti // 1 // . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 36 : jIvanakathA tIe samidvo lAyANa mANaNijjo ya sAvao seTThI / phullo nAmeNaM tassa samAuNA bhAriyA paDimA // 2 // tethI paDiyA ke pratimA nAma ja yogya che. 3. vaireTayA ke vaDhDhA e pArzvanAthanI eka adhiSThAyikA devI manAya che. te saMbaMdhI vividha tIrthaMkalpamAM jaNAvyuM che ke vijayA jayA ya kamaThA paumAvai-pAsajakkha varuDDA // dharaNo vijjAdevi solasa' hiyadvAyagA jassa // 5 // ----zrI pArzvanAthakalpa. " paraMtu prabhAvaka caritramAM ApelA Aya AnalinA prabandhathI jaNAya che ke A devatA mahimA temanA samayathI temanA vaDe ja prasAra pAmelA che. temAM jaNAvyuM che ke * vATayA paNa dharmanuM ArAdhana karatAM * prAMte maraNa pAmIne zrI pArzvanAthanI sevA karanAra dharaNendranI devI thai, te paNa prabhunA bhaktone adbhuta sahAya ApavA lAgI ane viSa, agni vagerethI bhaya pAmatAM temane zAnti ApavA lAgI. te vakhate zrI AryAna dila AcAye milana niyaM chuM' evA maMtrayukta vaireTiyAnu stavana banAvyu. e stavananuM je manuSya ekacitte niraMtara trikALa dhyAna kare, tene viSAdi sava upadrave kadi AdhA pamADI na zake. ' Aya. Ana'dilane prabhAvaka--caritrakAre sADA nava pUrvadhAraka ane ArakSitavazya jaNAvelA che. ane mUla nandI sthavirAvalImAM pazu. emanuM nAma Aya rakSita pachI vAvelu che, eTale temane samaya vIra-nirvANu saMvata 10 pachInA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ TippaNa : 37 : mAthurI yugapradhAna padAvalImAM A Anakline 21 mA yugapradhAna jaNAvyA che ane A nAgahastIne 22 mA yugapradhAna jaNAvelA che. eTale A Ana lei pracalita karelI vairATayanI pUjA AnAgahastInA samayamAM khUba cAlatI haze tema jaNAya che. vaLI vairATayA prasanna thaine AnAgahastIsuritu nAma Ape che ane temanA caraNAnuM pAna karavAnu jaNAve che, e hakIkata pasthI ema jaNAya che ke-Aya nAgahastIe vairATayAnuM ArAdhana karIne tenuM sAMnnidhya meLavyu haze. A hakIkata zrI pAdaliptasUrinA samaya--niya mATe mahattvanI che, ane anuyAgAra--sUtranI racanAne samaya niNya karavAmAM paNa upayAgI che, te AgaLa para jaNAze. Aya AnaMdila jevA samatha AcArye vaireTathAnI pUjA praya-lita karI ane Aya nAgahastI jevA AcAryae tenI ArAdhanA karI, ene artha e che ke-te vakhate bhAratavarSamAM devIpUjAnu mahattva khUba ja vadhI rahyuM hatuM. zAkAnI durgA athavA kAlI vividha nAme ane vividha svarUpe pUjAvA lAgI hatI ane dhonI tArAe paNa leAkahRdayanuM ThIka ThIka AkarSaNa karyuM hatu. A saMyogomAM jainAcAryone paNa potAnA anuyAyIenI zraddhA TakAvavA mATe tathA zAsananI prabhAvanA karavA mATe padmAvatI ane veTayA jevI devInA pUjAprabhAva darzAvavA paDayA hoya te banavAjoga che. 4. zrI AnAga hastInA gaccha sabaMdhI prabhAvaka caritramAM jaNAvyuM che ke * nami-vinami vidhAdharAnA vaMzamAM pUrve kAlakAcAya thayA tethI temane gaccha vidhAdhara nAmathI prasiddha thayA, jemAM Aya 6 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 38 : jIvanakathA nAgahastI thayA." A hakIkatanuM paryAlocana karatAM ItihAsanna munizrI kalyANavijayajI prabhAvacarinA prabandha-paryAlocanamAM jaNAve che ke - eja pratyakAra vRddhavAdInA prabaMdhamAM lakhe che ke "pAdalipta prabhu ane guru vRddhavAdI vidhAdhara vaMzanA nA, e vAta giranAranA mAnI prazasti uparathI lakhI che. kAlakAcAryathI "vidhAdhara' ga7nIkaLyAnI vAta dantakathAthI adhika prAmANika jaNAtI nathI. ane giranAranI prazasti Aje vidhamAna nathI eTale e upara paNa bahu vajana na mUkI zakAya; chatAM e vAta mAnI laIe ke pAdaliptanI guruparaMparAne nI sAthe vidhAdhara zabdane prayoga thato hato, paNa e prayoga thato kevI rIte ? zAkhA tarIke, kula tarIke ke ga7 tarIke ? kalpa sthaviravalInA lekha pramANe AryasahastInA ziSyayugala susthita-supratibaddhathI RLela koTigaNanI eka zAkhAnuM nAma "vidhAdharI" hatuM. je eja sthavira-yugalanA ziSya "vidhAdhara gopAlathI prakaTa thaI hatI ane vajanmenanA ziSya vidhAdhara" thI "vidhAdharakulanI utpatti thayAne paNa lekha che. A vidhAdhara sthavira paTTAvalinI gaNanA pramANe vikrama saMvata 150nA varSamAM vajasenanA paTTadhara thayA hatA ane e ja varSamAM Aryanagahasti vajasena pachI yugapradhAna banyA hatA, ane 69 varSa paryanta yugapradhAna pada para rahyA hatA. AthI e AcArya vidhAdharanA samakAlIna hovA chatAM vidhAdhara karatAM avasthAmAM ane jJAnamAM adhika sthavira haze ema jaNAya che. A saMgomAM AryanAgahasti vajasena-ziSya " vidhAdhara'thI prasiddha thayelA vidyA dharakulanA saMbhavatA nathI, tyAre have emane vidhAdhara gopAlanI* vidhAdharIzAkhA nA ja sthavira gaNavA yutiyukta jaNAya che. prAcIna samayanI keTalIka zAkhAo kAlAMtare "kula "nA nAmathI prasiddha thaI ane pachInA samayamAM kula "ga "nA nAmathI prasiddha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ TippaNa : 39 : thayAM e ja hakIkata AryanAgahastinA "vidhAdhara gacchanA saMbaMdhamAM paNa banavA pAmI lAge che. ghaNuM jAnA kAlamAM e "vidhAdhara zAkhA" haze ane kAlAntare te zAkhA maTIne kula'nA nAmathI prakAzamAM AvI haze, ane chevaTe kulanuM nAma paNa choDIne "gaccha' nuM nAma dhAraNa karyuM haze ema lAge che. A uparathI pAdaliptasUrine (vidhAdhara) kulanA ke vidhAdhara vaMzanA kahIe to harakata nathI." 5, vAlabhIyugapradhAna-paTTAvalI pramANe AryanAmahastI 22mA yugapradhAna hatA ane temanuM yugapradhAnapada vIra-nirvANu saMvata 6 07 thI 676 sudhI cAlyuM hatuM. A hakIkata nIcenI tAlikA jevAthI spaSTa rIte samajI zakAze. 1 Arya 44 11 . 23 4 5 ' 0 nAma sudharmA jammu prabhAva zaryAbhava yazobhadra saMtavijaya bhadrabAhuM sthUlabhadra mahAgiri suhastI guNasuMdara kAlakAyAye skaMdilAcArya 46 30 45 11 ,, 44 che. 41. 12 13 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 40 : jIvanakathA nAma 1 3 14 Arya revatimitra AryabhaMgu 16 , dharma 17 , bhadragupta 18 , vija rakSita 20 ,, puSyamitra vajasena nAgahastI 676 Aya nAgahastIe dazamA varSe ja zrI pAdaliptasUrine tejasvI puruSonA kaSa paTTa samAna evA pitAnA pada para sthApana. karelA che." (pra. ca.) tethI jaNAya che ke te vakhate teo adhika vRddha thaI gayA haze ane zrI pAdaliptasUrine AcAryapada ApyA pachI, teo ekAda ke be varSathI vadhAre jIvyA nahi hoya. eTale vi. ni. saMvata 676 athavA vi. saM. 21mAM jyAre temaNe AyuSya pUrNa karyuM, tyAre zrI pAdaliptasUri agiyAra ke bAra varSane haze. tethI zrI pAdaliptasUrine janma vI. ni. saMvata 664 ke 665 athavA vikrama saMvata 207 ke 208mAM thayo haze, tema jaNAya che. cho. loyamena taraMgavatInI jarmana prastAvanAmAM lakhe che ke "huM A je kathA raju karuM chuM te kharekhara eka navIna kathA che; kAraNa ke bhAratavAsIo sivAya bahAranA koIe adhapi e vAMcI nathI ane je bhAratamAM eka vAra e lokapriya thaI paDI hatI, khuda te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ TipaNa L: 41 : bhAratamAM paNa atyAre ene koI jANatuM nathI. A kathA prAcIna bhAratanuM dAna che, paNa vAMcIne ene vAcaka kayA kALamAM mUkaze e huM cekasa rIte jANatA nathI. TUMkAmAM eTaluM ja kahevAnuM ke emAM varNavelA dhArmika siddhAnta bauddha kAlamAM pragaTa thayA che, tethI kathA krAIsTanA pachInA kALamAM eTale ke bIjI ke trIjI sadImAM lakhAI hevI joIe.' . loyamena A anumAna para judI rIte AvyA che, chatAM emanuM e anumAna sAcuM che, kAraNa ke upara jaNAvela janmasamaya lakSyamAM letA taraMgavatInI racanA vi. saM. 219 pachI vadhAremAM vadhAre pacAsa varSanA gALAmAM thaI haze, je I. sa. pramANe 163 thI 212 sudhIno samaya che. saddagata mohanalAla bhagavAnadAsa jhaverIe nirvANakalikAnI aMgrejI prastAvanAmAM zrI pAdaliptasUrinA samaya viSe keTaloka UhApoha karyo che ane tenA pariNAme teo evA nirNaya para AvyA che ke zrI pAdaliptasUri vIranirvANa saMvata 467thI 470 eTale I. sa. pUrve 56-5mAM vidhamAna hatA, paraMtu temaNe A mAnyatA para AvavAmAM je pramANane mukhya upayoga karyo che, te ja vAstavika rIte asiddha che ane bIjAM pramANa paNa temanI e mAnyatAne khAsa puSTi ApanArAM nathI. teo jaNAve che ke anuyogadAra saranA (Agamaya samiti dvArA prakAzita graMthanA ) pR. 149 para evuM sUtra Ave che ke-re Ei te kUdanA? taraMvAkaare malayavaikAre acaNusaTikAre biMdukAre, se taM saMjUha na" arthAt " saMjAtanAma kone kahevAya ? taraMgavatIkAra, malayavatIkAra, AtmAnuzAstikara, bindukAra e nAme saMhanAma kahevAya." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 4ra : jIvanakathA - ahIM taSThita nAmanA prakArone jaNAvavAno adhikAra cAlI rahyo che ane tene eka prakAra jUtaSThita nAma che, eTale praznakAre prazna karyo che ke saMhanAma kone kahevAya ? zrIharibhadrasUrie anugadvArA sUtranI TIkAmAM A saMjUhanAmano artha " graMtharacanA saMbaMdhI nAma" e pramANe karelo che. tene uttara ApatAM sUrakAra jaNAve che ke " taraMgavatIkAra, malayavatIkAra, AtmAnuzAstikAra, biMdukAra vagere nAmo saMhanAma jANavAM. eTale e vAta spaSTa che ke anuyogaThArasUtranI racanA thaI tyAre taraMgavatI, malayavatI, AtmAnuzAsti ane biMdu nAmanA graMthe mojUda hatA, ane taraMgavatInA racayitA pAdaliptasUri che, e hakIkta nirvivAda hoIne teo anuyogadAra samanI racanA thaI te pahelAM thaI gayelA hovA joIe. paraMtu anugAra sUtranA racayitA AryarakSitasUri che ane te vajasvAmInA vidhAziSya heIne pAdaliptasUri vAsvAmInA samakAlIna hovA joIe tema mAnavuM yukta nathI, kAraNa ke anugadhArAnA racayitA zrI AryarakSitasari che, te vAta haju sudhI koI paNa vidvAne puSTa pramANe ApIne siddha karelI nathI. zrI AnaMdazaMkara bApubhAI dhruve syAdAmaMjarInI aMgrejI prastAvanAmAM pUcha 48 para AvuM eka vidhAna kareluM kharuM, paNa temAM temaNe AvazyakaniryuktinI gAthA 774 mAM vaparAyelA anuyAga zabdane artha vyAkhyAna karavAne badale anugAra sUtre karela che ane te spaSTa rIte eka bhUla ja che. paMDita sukhalAlajIe jJAnabiMdunI prastAvanAmAM pRi 5 upara anuyAganA judA judA samaya batAvatAM zrI AryarakSitasUri anuyogadAra sUtranA racayitA hoya tevo ullekha karelo che, paNa temanI e mAnyatA zA AdhAre ghaDAyelI che te jANavAnuM ApaNu pAse kaI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ TipaNa : 43 : sAdhana nathI. saMbhava che ke temaNe A vidhAna zrIyuta dhruvanA uparyukta kathananA AdhAre ja karyuM hoya. paMDita dalasukha mAlavaNiyA "jaina saMskRtisaMzodhanamaMDala banArasa hindu yunivarsiTI taraphathI prakAzita thayelI " jena-Agama * nAmaka patrikA naM. 1mAM (pR. 25) jaNAve che ke "ddhi sUtro meM nandI sUtra kI racanA to devarddhi garNikI hai ataeva usakA samaya vikrama kI chuTTI zatAbdI kA prArambha honA caahie| aura anuyogadvAra sUtra ke kartA kauna the yaha kahanA kaThina hai| kintu vaha Avazyaka sUtra ke bAda banA hogA kyoM ki usameM usI maMtra kA anuyoga kiyA gayA hai| saMbhava hai vaha AryarakSita ke bAda banA ho yA unhIMne banAyA ho / usakI racanA kA kAla vikramapUrva to avazya hai / usameM yaha saMbhava hai vizva virtana yajJa tatra duza ho | zrI mAlaNiyAnuM A kathana saMdigdha ane vicitra che; kAraNa ke eka taraphathI teo ema kahe che ke " A sutra Arya rakSitanI pachI banyuM haze ke temaNe ja banAvyuM haze" ane punaH ema kahe che ke enI racanA vikamapUrve avazya thayelI che.' te zuM Arya rakSitane sattA-samaya teo vikrama pUrvene mAne che ? e vAta padAvalIothI siddha che ke temano janma vi. saM. 5ramAM, dIkSA vi. saM. 74mAM, yugapradhAna pada vi. saM. 114mAM ane svargavAsa vi. saM. 127mAM thayo hato. eTale anucogaThAra sUtranI racanA vikrama pUrve ja thaI hatI ema mAnavuM bhUla bhareluM che. enI racanA Arya rakSita sUri pachI eTale vikramanI trIjI sadInA pUrvArdha pachI thaI hoya tema mAnavAmAM koI jAtanI harakata nathI. temAM Avate zrI pAdaliptasUrino ullekha te ja vAtane puSTi Ape che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 44 : jIvanakathA sadgata zrI mehanalAla bhagavAnadAsa jhaverIe ukta prastAvanAmAM zrI jinaprabhasUrinA vividha tIrthaMkalpanuM pramANa ApIne ema jaNAvyu che ke zrI vajrasvAmIe bhadrabAhusvAmIkRta je prAbhutAnu vargIkaraNa karIne temane pRthak pRthak karyA hatA, tene sakSepa zrIpAda liptasUrie karyAM hatA, e vAta paNa zrI pAdaliptasUrine zrI vasvAmInA samakAlIna anAve che, paraMtu amane lAge che ke A anumAna dAvAmAM temaNe bhUla khAdhI che; kAraNa ke zrI vajrasvAmIe vyavasthita ke vargIkRta karelA prAbhUtAne saMkSipta karavAnuM kAya temanI pachI game tyAre thai zake che, eTale temanA kAladharma pachI 105 varSa khAda te kAya thayuM hoya te taddana sa Mbhavita che. Ava pachI A rakSitanuM yugapradhAnata 13 varSa cAlyuM che, A` puSyamitranuM yugapradhAnatva 20 varSa cAlyuM che, Avatu yugapradhAnatva 3 varSa cAlyu che ane A nAtinuM yugapradhAnatva 69 varSa cAlyuM che. tyAra bAda zrI pAdaliptasUri thayA che, eTale temane prAbhUtAnA sakSepakAra mAnavAmAM kAMi bAdha AvatA nathI. A rIte zrI .jhaverIe nirvANukalikAnI prastAvanAmAM kArelu anumAna bhrAMta che ane zrIpAdaliptasUrine samaya vi. saM. 207 pachI mAnave e ja vadhAre pramANika che. * 6. A mAnyatAne vadhAre puSTi zrI pAdaliptasurinA marunDa rAjAnA saMbaMdhathI maLe che. te saMbadhamAM itihAsanuM munizrI kyANuvijayajI pAdaliptasUrinA prabandhaparyAlAcanamAM jaNAve che kaiM - prabandhamAM temaja aneka cUrNi Adi prAcIna grantheAmAM saMkhyA pramANe pAdaliptasUri pATaliputranA murudgha rAjAnA mAnItA vidvAna tA. munDa e zaka bhASAnA zabda che ane enA artha svAmI eveza thAya che. kuzanavaMzI rAjA kaniSka ane enA vaMzavAlA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ TippaNa : 45 : ne atrenA loko munDanA nAmathI oLakhatA hatA. bhAratavarSamAM kuzanavaMzanuM rAjya vikrama saMvata 97 thI 283 sudhI rahyuM hatuM. paNa pATaliputra upara emanI sattA kaniSkanA samayamAM thaI hatI e matane satya mAnIye te pATalIputramAM vikrama saMvata 177 pachI ane 219 nI vacce munDarAjya thayuM ema mAnavuM joIe. je mulunDa pATalIputramAM rAjya kare che ane jenI sabhAmAM pAdaliptasUrinuM mAna hatuM te mukhya kaniSka pite to hevAne saMbhava nathI, kemake te pitAnI rAjadhAnI pizAvaramAM rahete hato, -jyAre pATaliputramAM tenI ja jAtane tene sUo rahetA hatA. purANomAM magadhanA rAjA tarIke vizvaskUTika, vizvaspharaNi, vivaskRti ItyAdi nAmothI je baliSTha vyaktinuM varNana karyuM che te munDanA nAmathI oLakhAtA kaniSkanA A sUbAnuM ja hovuM joIe, ema amAruM mAnavuM che. vidhAvAridhi bAbU kAzaprasAda jAyasavAlanA mata pramANe AnuM yuddha nAma vinaskRNi hatuM, paNa A videzI. nAmane bagADIne purANakAroe vicitra banAvI dIdhuM che. A vinaskRrNi musanDanI ja rAjasabhAmAM pAdaliptano praveza haze ema anumAna karI zakAya ane je A anumAna kharuM hoya te pAdaliyanuM astitva vikramanA bIjA sekAnA antamAM ane trIjA sekAnA pUrvArdhamAM hovAnuM siddha thaI zake. 7. prabhAvaka caritrakAre zrI AryanAgahastInA mukhamAM e zabdo mUkyA che ke "he bhadra! teM amArAthI daza hAtha dUra rahIne jaLapAna karyuM che, tethI tAro putra paNa za ejananA aMtare ja vRddhi pAmaze ane prabhAvanA sthAnarUpa te putra yamunA nadInA tIre mathurA nagarImAM raheze, temaja tene bIjA paNa mahAtejasvI neva putro thaze, A hakIkta keTaluMka spaSTIkaraNa mAge che. je AnA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ H 46 H jIvanakathA rAkhyA hoya. jaNAve che hastIe kahelA uparanA zabda sAcA hAya te! pAdalipta ayeAdhyAyI za yAna dUra rahelA kA paNa sthaLe ucharyA hatA tema mAnavu joie ane tema tyAre ja bane ke jyAre pratimAe pAdaliptane gurucaraNe dharyA, tyAre gurue tene svIkAra karyA hAya ane temane zU yAjana dUranA kAIka sthaLe uchevA mATe paraMtu tyAM tA prAndhakAra temane pAchA ApyAnuM ane te za yeAjananA aMtare vRddhi pAmyA teneA kAi khulAsA karatA nathI. vaLI pAdalipta yamunA tIre AvelA mathurAmAM ja rahetAM nathI. tee pATaliputra jAya che, lATa ane STramAM vicare che tathA mAnakhepura ane pratiSThAnapurane paNa pAvana kare che, ane pratimAne bIjA nava putra thayA ke nahi? athavA thayA te temanAM nAma zuM hatA ane temane zrIpAdalipta sAthe kAi paNa prakArane saMbaMdha rahyo hatA ke nahi? te sabaMdhI paNa kaMi jaNAvelu nathI. eTale zrI Aya nAgahastIe jo kaMI paNa kahyuM hoya te eTaluM ja kahyuM hoya ke tAre za putra thaze paNa temAM paNa temAMne pahelA putra tArAthI dUra raheze, kAraNa ke te dUra rahIne saurA C jaLapAna karyuM che.' 8. prabhAvakacaritrakAre ema jaNAvyuM che ke 'ekadA gurumahArAje asAdhAraNa atizayanA nidhAnarUpa evA pAlitane prabhAvanA vistAra mATe ane zrI saMdhanA upakAra nimitte mathurAnagarImAM meAlyA. eTale tyAM keTalAka visa rahIne te pATaSIpuramAM gayA, ke jyAM muDa nAme rAjA rAjya karatA have.' paraMtu mathurAmAM zrI pAliSTha gurue zuM prabhAvanA karI ke zrI saMdha upara kai jAtanA upakAra karyA, te saMbaMdhamAM kai paNa jaNumutyuM nathI. eTale lAge che ke te badhI prAcIna kathAomAM kaI paNa ukha Avate nahi Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ TippaNa : 47 : .. hoya. athavA prabandhakAre mathurAno ullekha, temaNe zrI AryanA hastInA mukhamAM je zabdo mUkyA che, te darzAvavA pUratuM ja karyo hoya. te game te heya, paraMtu zrI pAdaliptasUrinuM prAraMbhika sAdhujIvana pATalIputramAM ja vizeSa vyatIta thayuM hoya tema maraMDarAya sAthenA prasaMge parathI jaNAya che. pAchalathI brAhmaNane upadrava thatAM zrI saMdha temane yAda kare che, te paNa emane pATaliputra sAthe ghanika saMbaMdha darzAve che. 9 nagarapraveza karatAM paMDitoe ghInI vATakI mokalAvI e hakIkata prabhAvaka caritrakAre mAnakheTapuranA praveza prasaMge jaNAvI che, prabaMdhacintAmaNikAre pATalIputranA praveza vakhate jaNAvI che ane caturvizatiprabandhakAre pratikAnapuranA praveza prasaMge jaNAvI che, eTale A hakIkatane temanI sAthe koIpaNa prakAre saMbaMdha che, e nizcita che. mAtra te kyAre banI hatI, te vicAravuM rahyuM. amane lAge che ke A ghaTanA pATaliputranA prajJeza vakhate ja banI hovI joIe, kAraNa ke te vakhate teonI ummara nAnI hatI ane e avasthAmAM paNa te kevI buddhi-camatkRti dharAve che e jovAnuM paMDitane mana thayuM hoya te svAbhAvika che. tethI e ghaTanAne pATaliputranA praveza vakhate mUkelI che. 10. zrI haribhadrasUrie Avazyaka sUtranI TIkAmAM veneyikI buddhinuM udAharaNa ApatAM zrI pAdaliptasUrine musaMDa rAja sAthe saMbaMdha darzAvyA che ane daDA tathA lAkaDI vagerenI hakIkata jaNAvelI che, eTale te aitihAsika che, e nirvivAda che, 11. zrI pAdaliptasUrie pitAnI TacalI AMgaLI DhIMcaNa para pheravIne muruDa rAjAnI mastakavedanA zAMta karI hatI, tenI sUtragAthA nizIthabhASyamAM nIce pramANe che : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 48 : jIvanakathA 'jaha jaha parasiNi jANuami pAlittao bhamADera / taha taha sisiraviyaNA, paNassA muraMDarAyassa // ' 9 12. 'nivattuiiphLa ' vALI gAthA zrI jinabadragaNi kSamA zramaNe vizeSAvazyaka bhASyamAM ApelI che. jo ke tyAM zrI pAdaliptasaritA spaSTa nAmollekha karelA nathI, paNa te emanA sabaMdhamAM haze tevI saMbhAvanA karavAmAM Ave che ane te yeAgya jaNAya che. 13. bALako sAtheno khela ane vAdIo sAthenu kakaka temanI bAlyAvasthAnA sUcaka prasagA che ane te pATaliputramAMthI pAchA pharyA pachI mathurAmAM ja banyA haze tema jaNAya che. prabhAvakacaritrakAre A prasaMgAnuM varNana mathurAthI lAdezamAM gayA pachI ane ekArapuranA svAgata pachI varNavyuM che, paNa te vakhate zrI pAdaliptasUri bAlyAvasthAmAM nahi paNa yuvAvasthAmAM hovA joie ane vadhAre spaSTa kahIe te prauDha hAvA joie, kAraNa ke te agiyAra ke bAramA varSe mathurAmAM jAya che, tyAMthI pATaliputramAM jaIne thoDA varSo tyAM gALe che, pAchA mathurA Ave che ane tyAM keTalAka vakhata pasAra karyo pachI lATadezamAM jAya che ke jyAMthI te pharI mathurA pAchA krUratA nathI. 14. zrIpAdaliptasUrinA mAnakheTapura sAthene sabaMdha pramandhacintAmaNi ke catuviMzati-prandhamAM jaNAveleA nathI paNa prabhAvakacaritramAM jaNAvele che. te sabaMdhI itihAsanuM munizrI kalyANavijayajI jaNAve che ke itihAsamAM mAnakheTa ane kRSNarAjanI hakIkata tA maLe che; paNue kRSNane samaya dhaNA arvAcIna che. mAMnakheTa( je AjakAla nijhAma rAjyamAM mAlameTa e nAmathI prasiddha che )nA rAjA kRSNa pahelAMnA samaya vikrama saMvat 871 thI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ TippaNa 933 sudhImAM manAya che ane AvI sthitimAM pAdalipta ane mAnakheTanA kRSNarAjanuM samakAlInapaNuM koIpaNa rIte sabhavita nathI, tethI pAdaliptanA samayanuM mAnakheTa ane kRSNarAja, patihAsaprasiddha mAnakheTa ane kRSNarAjathI bhinna hovAM joie, paNa jo tema na hoya te kRSNarAjanA samayanA pAdalipta kAI judA ja heAvA jee ane Ama mAnavAmAM paNa pramANa na hoya te| pAdaliptasUrie kRSNarAja ke tenA mAnakheTane najare joyu nathI ema ja kahevuM joie.' : 49 amane lAge che ke A sabaMdhI kaI paNa niya para AvatAM pahelAM prabhAvakacaritranI pahelAM lakhAyelI pAdaliptAcAya thAone tapAsavAnI jarUra che, kAraNa ke prabandhakAre zrIpAdaliptasari mAnakheTapura gayA hatA ane tyAM kRSNarAjAe gurumahArAjanI bhaktithI carcA karI' eTaluM ja jaNAvyuM che paNa tenI sAthenA koI prasaMganu varNana kareluM nathI, tethI sabhava che ke nagara ane nRpatinAM nAmamAM ja kaI phera hoya. 15. yAniAbhutanA jANakAra AcAya rUdradevasUri ane nimittavidhAnA jANakAra zrI maNusuri viSe jainasAhityamAM anyatra kAM kyAM ullekha thayelA che, te tapAsavAnI jarUra che. A 16. A khapuTAcAya ane temanA ziSya mahendra upAdhyAya sAthe zrIpAdalipta gurune sabaMdha sabhavI zakatA nathI, kAraNa ke khapuTAcArya' vikramanI pahelI sadImAM thayelA che ane upAdhyAya mahendranI vidhamAnatA vadhAremAM vadhAre vikramanI bIjI sadInA pUrvAdha sudhI ja sabave che. zrI Aya khapuTAcAnA samaya khatAvanArI eka AryAM prabhAvaka caritrakAre nIce mujaba ApI cheH Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 50 : 66 zrIvIramuktitaH zata-catuSTaye caturazItisaMyuke / varSANAM samajAyata, zrImAnAcAryakhapaTaguruH // " ,, zrI vIra prabhunI mukti pachI 424 varSe AcAya khapuTAcAya jIvanakathA thayA." I. muni zrI kalyANavijayanA matathI A varSe zrIA khapaTAcAryanA janmanuM nahi paNa svargavAsanuM che, paraMtu e vane je temanA janmanu mAnavAmAM Ave te paNa zrI pAdaliptasUrinuM samakAlInapaNuM te temanI sAthe sa MbhavatuM ja nathI, kAraNa ke temane janma vI. ni. savat 664 ke 665 mAM thayelA che. AthI sid prAbhUtanuM jJAna A khapuTAcAya ke upAdhyAya mahendra pAsethI nahi paNa upAdhyAya mahendranA kAI praziSya pAsethI maLyuM hoya te sabhavita che. 17. zrI pAdaliptasUrine sabaMdha gAthAsaptazatInA racanAra zAlivAhana sAthe thayA hoya tema jaNAtu nathI, kAraNa ke teNe racelI gAthAsaptazatInI prazastimAM teNe je mahattvapUrNa nAmonA ullekha karelA che, temAM zrIpAdaliptasUrinu nAma jaNAtuM nathI. e prAsti DaoN. piTananA trIjA riporTanA pR. 349mAM jaNAvyA mukh nIce pramANe che. 'rAyaNa virahamA kuntalajaNavaaNeNa hAleNa / sattasaI aM samataM saMsamavajjhAhanaM ebham // ' ' iti maM zatakam itizrI zrImat kuntalajana padezvarapratiSThAnapattanAdhIza- zatakarNopanAmaka daSika-karNAtmajamalayavatIprANapriya - kAlA patravardhaka zarvavarmadhIla maLayabatyupa:. dezapaNDitIbhUta-tyakta bhASAtraya svIkRtapaizAcika paNDitarAjagu ... Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ TippaNa : 51 : -------------- -- NADhayanirmitabhasmIbhavabRhatkathAvaziSTasaptamAMzAvalokena prAkRtAdivAkUpazcakaprIta-kavivatsala-hAlAdyupanAmakazrIsAtavAhananarendranirmitA vividhAnyoktamayakatagIrgumphitA zucirasapradhAnA kAvyottamA saptazatyavasAnamAgAt // ' artha-kuMtala dezanA rAjA hAla viracita saptazatInuM A sAtamuM vajyA-zataka samApta thayuM. zrImAna kuMtaladezAdhipati pratiSThAna purapati zatakaNuM e upanAmavALo, dIpakarNano putra, malayavatI rANIne prANapriya, kAlApa vyAkaraNa karanAra zarvavarmAnI buddhi sAthe sakhya dharAvanAra arthAta tenI buddhithI rAjakAja calAvanAra, malayavatInA upadezathI paMDita thayelo, jeNe traNa bhASA cheDI dIdhI hatI ane ekalI pizAcI svIkArI hatI evA paMDitarAja guNAtya kavie nirmANa karelI ane bhasma thayelI bRhatkathAnA bAkI rahelA sAtamA aMzanuM avalokana karanAra, prAkRta vagere pAMca (prAkRta, zIrasenI, mAgadhI, pazAcI ane apabhraMza) vANI para vadhAre vAra dharAvanAra, kavio para vAtsalya vAparanAra, hAla vagere bIjAM nAmavALo, je sAtavAhana narendra teNe nirmANa karelI, vividha atirUpa, prAkRtamaya vANuthI guMthAyelI, jemAM mRgArasya pradhAna che, evA kAvyomAM uttama saptazatI samApti pAmI." sAtavAhananA hAla, zAla, zAlavAhana ane zAlivAhana e nAme prasiddha che. haima ane kArya bhAgamAM zAla ane hAla e baMne nAme maLI Ave che ane dezanAmamAlAnA AThamA varganA 66mA lokamAM kahyuM che ke "rAdApati "i "zAlAhaNanuM bIjuM nAma hAla paNa che' tethI zathilAha sAtavAhana sAthe te pAdaliptasUrine saMbaMdha saMbhava nathI. vaLI A zAlivAhanane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ : para : jIvanakathA sAthe hevAne sara kareluM prayune prasaMganI prazaMsA samaya paNa temanI pUrvene che. A saMjogomAM zrI pAdaliptasUrino saMbaMdha pratikAnapuranA zAlivAhana sAthe nahi paNa zAlivAhananA vaMzamAM thayelA gautamIputra yajJa zrIzAtakarNi athavA zAnakaNi trIjA sAthe hevAno saMbhava che. zrI pAdaliptasUrie tenI sabhAmAM ja taraMgavatInuM vyAkhyAna kareluM hovuM joIe ane pAMcAle temanI stuti nahi karI che, tethI surijIe mRtyune prasaMga chane paNa tenI prazaMsA prApta karI haze ane e rIte sakaLa vidvAnanI prazaMsA meLavI haze, paraMtu e ja prasaMgane prabaMdhakAre ulaTI rIte rajU karyo che. taraMgalolAnuM vyAkhyAna karanAra pAMcAlanA mukhamAM " de' vALI gAthA ucita nathI. . 18. siddha nAgArjuna viSe aneka jAtanI daMtakathAo pracalita che, paraMtu e vAta siddha che ke teNe hiMdanA rasAyaNazAstranA itihAsamAM mahatvano bhAga bhajavyo che. tenI vadhAre mAhitI kadAca tenI racelI garatnAvalimAMthI, yogaratnamAlAmAMthI ke kakSApuTimAMthI maLI Ave. prabhAvaka caritra, prabandha cintAmaNi ane caturvizatiprabandha e traNe prabandhamAM A hakIkata jaNAvelI che ane teNe pAdaliptA nagarI vasAvI, zatruMjaya para maMdira baMdhAvIne tyAM gumUrtinI sthApanA karI tathA vitAcalanI taLeTImAM dazArha maMDapa vagere karAvyAM e ullekha karelo che, eTale tene saMbaMdha pAdaliptasUri sAthe thayA haze te niHzaMka che. amuka prakAranI 108 aSadhiene lepa karavAthI AkAzamAM UDI zakAya che, e hakIkatamAM keTaluM tathya che, te vicAravA che. - AkAzagAminI. vidhA saMbhave che, paNa te yoganI anya prakriyAAthI siddha thAya che, nahi ke mAtra auSadhionA prayogathI, eTale A nI racelI havane bhAga ke teNe te daMtakathAo Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ TippaNa .: 53 : viSayanA vadhAre jANakAroe emAM UMDA utarIne gaSaNa karavAnI jarUra che. auSadhionuM aciMtya mAhAbhya batAvavA mATe A prakAranI aneka daMtakathAo te vakhate bhAratavarSamAM pracalita thayelI hatI, e vAta paNa lakSyamAM rAkhavI ghaTe che. nAgArjune mokaleluM siddharasanuM pAtra strI pAdalipta guru bhIMta para pachADIne pheDI nAkhe ane tenA badale kAcanA vAsaNamAM mUtra bharIne mokale e hakIkta paNa vicAraNIya che. temanA jevA eka samartha jainAcArya AvuM vartana bhAge ja dAkhave. temane uddeza nAgArjunane mahAta karavAnuM hoya to tenI rItio ghaNuM che, paNa teo AvuM tuccha vartana kare te mAnyAmAM AvatuM nathI, bAkI nAgArjuna bIpAdaliptasUrinI asAdhAraNa zaktiothI prabhAvita thayo hoya ane temanI pAsethI AkAzagAminI vidhA zikhyo hoya tema mAnavAmAM kaMI harakata nathI ane A rIte maLelI vidhAnA upakArasmaraNa tarIke teNe pAdaliptA nagarI vasAvI hoya tathA maMdire vagere baMdhAvyAM hoya te banavAjoga che. ene saMbaMdha jIvananA aMta sudhI Tako hoya temAM paNa zaMkAM jevuM kaMI nathI, paraMtu zrI vividha tIrthakalpamAM zrI jinaprabhasUrie tamane vinDojhamAM jaNAvyuM che ke te zAlivAhanane kalAguru hato, eTale te hakIkta punaHvicAraNA mAge che. 19. zrIpAdalipatasUrie racelA sAhitya saMbaMdhI prabandhakAra eTaluM ja jaNAve che ke temaNe taraMgavatI nAmanI kathA, nirvANa kalikA nAmane vidhigraMtha tathA praznaprakAza nAmanuM jyoti zAstra racyuM hatuM tathA vIra prabhu samakSa gAthAgala nAmanuM stavana karyuM hatuM jemAM suvarNasiddhi ane AkAzagAminI vidhA chupAvelI che. pAThakenI jANa mATe te stavana ahIM ApIe chIe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 4 : jIvanakathA prAstAvika gAhAjuyalega jiNaM mayamohavivajjiyaM jiyakasAyaM / thosAmi tisaMghAraNa tinasaMgaM mahAvIraM // 1 // gAthAyugala sukumAladhIrasomA rattakasiNapaMDurA sirinikeyA / sIyakusagahabhIrU jalathalanahamaMDaNA tinni // 2 // na cayaMti vIralIlaM hAuM je surahimatapaDipunnA / paMkayagAMdacaMdA loyaNakamiyamuhANaM // 3 // prAstAvika evaM vIrajiNaMdo accharagaNasaMghasthulo bhayavaM / pAlittayamayamahio disau mayaM savvaduriyANaM // 4 // A stava para zrI jinaprabhasUrie saM. 138bhAM cirApada nagare rahIne racelI avacUri phArbasa sabhA prakAzita kI caturvizati prabandhanA gujarAtI anuvAdamAM prakaTa thayelI che, je jijJAsuoe tyAMthI joI levAnI bhalAmaNa che. zrI pAdaliptasUrie kathA prAbhUtone saMkSepa karyo hato, te jANavAnuM bAkI rahe che. A uparAMta temaNe dezI bhASAne eka ke ryo hato, tema kalikAla sarvajJa zrI hemacandrasUrie dezI nAmabAlAmAM karelA nIcenA ullekha parathI jaNAya che. paTiyAdicircitdeshiishaastressu satsvapyasyArambhe prayojanaM vizeSaNa oo kavitA ('gAthA 2. ) tathA jyotiSakaDaka graMthanI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ TippaNa : 55 thA 3 vRtti banAvI hatI tema jesalameramAM surakSita rahelA sAhityasaMgraha parathI jaNAya che. 20. zrI pAvitariya sye|| mAlisabhA tagavatI mayA vadhAre lokapriya hatI, tema nIcenA ulekha parathI jaNAya che - jahavA nihivasA vAsavadattA taraMgavahayAI / taha niddesagavasao loe maNukkhavAu tti // -zrI vizeSAyasya bhASya-1508 cakAyajuvala sahiyA rmmttnnraayhNskyhrisaa| jassa kulappavvayassa va viyaraha gaMgA taraMgaI / usayabhArA. prasannagambhIrapayA sthaanaamithunaashryaa| puNyA punAti ganeva gAM taraGgAvatI kathA // -bhAvi dhanapAlata tisarI. sA natyi kalA natthi lakSaNaM na dIsaha phuDatvaM / pAlicyAiviraiyataraMgamaiyA / ya khaasu|| -bhakhAssiyariyama ko na jaNo harisijjaha taraMgavA-vAyaraM suNeDaNa / iyare pabaMdhasiMdhUvi pAviyA jIe muhu|| supAsanAcariyama (O): Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ tara'gavatI-tara galAlA thAsakSepanA viSayAnukrama 1 maMgalAcaraNa ane pUkayana 2 bhUmikAH sAdhvInuM bhikSA levA mATe javu 3 sAdhvInI pUrvakathAne! prAraMbha 4 pUrvajanmanuM vRttAMta 5 kAmanA, sAdhanA ane siddhi 6 IcchAbhaga 7 palAyana 8 pakaDAI javu 9 ghera AvavuM. 10 lUTArAnuM sAdhu thavu 11 tyAga ane sAdhanA 12 upasahAra ane prazasti pa OM OM 72 88 94 115 127 138 151 174 193 205 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI pAdaliptasUripraNIta taraMgavatI-taraMgalolA zrI nemicaMdra gaNikRta kathAsaMkSepa 1. maMgalAcaraNa ane pUrvakathana. zAzvata, acaLa ane anupama sukhane prApta karanAra tathA janma maraNanA kallolavALA du:kha samudrathI pAra thanAra sarva siddhAtmAone vadana he. sadguNa, sachIla, vinaya ane vijJAnavaDe saMghasamudranI zobhA vadhAranAra satpaSane namaskAra che. jenA prabhAvathI mRta chatAM paNa je kavivarA sadA jIvita jaNAya che te saMgIta ane sAhityanI adhiSThAtrI devI sarasvatI suprasanna thAo. kAvyarUpI suvaNanA guNa doSonI parIkSA mATe je kasoTI samAna gaNAya che te vikalsamAjanuM kalyANa thAo. * pAdalita AcArya taraMgavatI nAme eka kathA lokabhASAmAM racI che, te ghaNuM vistRta ane vicitra che. emAM keTalAMye kula bharelAM che, keTalAye yugalako zuM thelA che ane keTalAM ye SaTakonAM Sako racelAM che, e kAraNathI e kathAne nathI te kaI sAMbhaLatuM, nathI te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 6 : tara'gavatI kAI pUchatuM ane nathI teA keAi kahetuM. kevaLa e vidvAnAnA ja upayeAganI vastu thaI paDI che. itara janAne ene kAMi upayAga thatA nathI tethI evA janeAnA hitArthe, temaja e kathA sathA naSTa na thAya e mATe paNa emAMnI kaliSTa gAthAe ane leAkapadane cheDI daine atisaMkSepamAM A kathA guMthI che. eTalA mATe mAruM A kA mULa kathAkAra AcAryane kSantavya thAe ! bhUmitala upara utarI Avela svaleAka samAna kAzalA ( ayeAdhyA) nAme vizALa nagarI che. tyAM rahetI prajAdvArA brAhmaNa, zramaNa, atithi ane devatAonI karAelI pUjAe karIne saMtuSTa thaelA devA e lAkA upara saMtati ane saMpattinA AzIrvAda varSAve che. evI e puNyabhUmimAM thaelA AcArya pAdalisanA buddhivaibhavanA namUnArUpa A kathAne ananyamanavALA thaI tame sAMbhaLeA, prAkRta janAnA sarvasAdhAraNa kalyANane athe karAelI A prAkRtakathA jo dhabuddhipUrvaka sAMbhaLavAmAM Ave te pachI jamanA bhayathI paN DaravAtuM kAMI paNa kAraNa rahe nahi. 2. bhUmikA: sAdhvInuM bhikSA levA mATe javuM. samRddhizALI leAkeAthI bharelA evA aneka gAme ane nagarAthI zeAlatA magadha nAme prasiddha deza che. e dezamAM pRthvImAM pradhAna ane ramaNika udyAna temaja vanAthI vibhUSita rAjagRha nAme svanA jevuM sundara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI nagara che. e nagaramAM potAnAM parAkamevaDe saghaLA zatruone jeNe parAjaya karyo che ane vipula senya ane saMpattino je svAmI che e keNika nAme rAjA rAjya kare che. e rAjA potAnA kuLano prakAzaka, zUro ane sarva doSa rahita che. rAgadveSa sarvathA vilIna thaI gayA che jemanA evA parama zAnta vItarAga tIrthaMkara mahAvIranA janmamaraNathI mukti apAvanAra zAsana(dhama)ne e anurAgI che. e rAjAnA zarIra ane jIvitanA rakSaka je tathA sarva prajAne priya, kuLavAna ane sadAcArI e dhanapAla nAme nagarazeTha tyAM vase che. e zeThane anurUpa ane sibhAgyavatI evI samA nAme pativratA patnI che. e zeThanA makAnanI samIpamAM eka upAzraya Ave che. emAM pitAnI ghaNuM zikhyAo sAthe suvratA nAme eka sAthvI AvIne rahelA che. e sAdhvI bALapravAcAriNI che. aneka prakAranAM tapo tapIne potAnI kAyAne khUba kuza karI nAMkhelI che. jema dharmanA tatvajJAnane e pUrNa jANanArI che ane ekAdaza aMge emane sArI rIte avagata che. potAnA AtmAnI muktinA mArgamAM je haMmezA ughukta rahe che. e sAdhInI aneka ziSyAomAM eka bahu vinIta ziSyAne eka savAre cha be upavAsa) vratanAM pAraNuM karavAM hatAM ane te mATe bIjI eka navadIkSita bhikSuNIne potAnI sAthe laIne te bhikSA levA mATe pitAnI vasati (upAzraya) bahAra nikaLe che. nAnA moTA badhA jIve upara dayApremabhAva dhAraNa karatI ane nIcI najare tathA dhIme Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI 5gale cAlatI e sAdhvI bhikSA grahaNa karavA eya eka UMcI havelInA prazasta AMgaNAmAM AvIne UbhI rahe che. atithionA agamanI rAha jotI gharanI keTalIka dAsIe AMgaNAmAM UbhI che te e sAdhvInA sandaryane joIne cakita thaI jAya che. mAMhomAMhe te vAta karavA lAge che ke-juo, A lakSamI samAna sAdhvI! enA vALa kevA sundara ane vAMkaDIyA che ! ane mukha caMdranI jevuM mehaka che. suMvALA vastravatI enA kAna DhaMkAyelA che ane pANImAMthI kamaLa bahAra nikaLe che tenA je ene suMdara hAtha bhikSA mAgatI vakhate vastramAMthI bahAra nikaLe che. - teno zabda sAMbhaLIne gharanI zeThANa bahAra nIkaLe che. te sundara ne prabhAvazALI che, tenI vANI bahu dhImI che, zarIra upara teNe bahu ja AchAM paNa bahu kimatI ghareNuM ghAlelAM che ane chelluM ujaLuM vastra pahereluM che. potAnA AMgaNune pAvana karatI A pavitra sAdhvIne ane tenI sahacarIne te AdarabhAve namaskAra kare che. tyAra pachI kamaLaphUla upara bhamarA beThA hoya evI kALI kIkIovALA caMdra samAna e suMdara mukha sAme ekI daSTie tAkIne joI rahe che. lakSmI jevI suMdara e sAdhvInA saMbaMdhe te vicAre cheH nathI te svapnamAM AvI anupama suMdara strInuM citra meM joyuM, ke nathI varNanamAM paNa AvuM vAMcyuM. AvuM suMdara te strIkamaLa keNa haze ? suMdara strIone ghaDavAnA je dravya : temAMthI sarvottama dravye laIne zuM vidhAtAe Ane ghaDI haze ? jyAre A atyAranA muMDitamastakavALA bhikSaNa- - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI - ---- - - - vezamAM paNa ATalI badhI sundara dekhAya che tyAre rUpazrIsaMpanna gRhiNanA vezamAM e koNa jANe keTalI badhI anupama lAgatI haze ? enA eka aMga upara zaNagAra nathI ane vaLI te siA upara dhULa lAgI che te paNa mArI AMkha enA uparathI khasatI nathI. ulaTI aMge aMge pharyA kare che. svarganI kumArikAe paNa AvI anupama sundaratAnI vAMchanA kare tema che. zuM A te koI asarA ke devakanyA haze ? paNa ema kema hoya? zipIe ghaDI kADhelI mUtine AMkhanI peThe devalokanI devAMganAonI AMkhe to sAMbhaLavA pramANe mIMcAtI nathI, tema ja temanA hAra aNakaramAyA rahe che ane temane dhULa lAgatI nathI, paNa A AryAne page te dhULa lAgelI che ane AMkhe hAle che tethI e nakkI devI to nathI ja. che te avazya mAnavalakanI ja nArI, paraMtu mAre A rIte zaMkAmAM zA mATe rahevuM? huM emane dhIre rahIne pUchI lauM. mANasane jyAre sAkSAt hAthI ja najare paDe te pachI tenAM pagalAM kheALavAnI zI AvazyakatA ? " ema vicAra karI zeThANI sAvIne AdarapUrvaka prathama bhikSA Ape che ane pachI utsukatAe ane Azcarya sAthe prazna kare che ke "pUjya sAdhvIjI! je tamane koI niyamane bAdha na thato hoya te kSaNabhara visAme karyo ane mane koI dhamakathA kahe." tyAre sAdhvI kahe che ke " sarva jagatanA jIne hita karanAra evA dharmano upadeza karavAmAM koIne kazAne bAdha hoI zake nahi. ahiMsAlakSaNa dharma to kahenAra ane sAMbhaLanAra baMnene pavitra kare che. je kaI thoDIvAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 70 : taraMgavatI paNa hiMsAthI mukta thAya ane dhamane upadeza sAMbhaLyA pachI te ahiMsA dharmanuM vrata le te upadezakane upadeza Ape saphaLa che, kAraNa ke pitAnA upadezathI te mAtra bIjAne ja nahi paNa pitAne paNa punajanmanA apAra samudrathI pAra utarI jAya che. AthI dhamane upadeza devo e sadAne mATe zreSTha che, tethI huM je kAMI jANuM chuM te kahuM chuM. tame dhyAna daIne sAMbhaLe. ? te vakhate dAsIo AnaMdathI tALIo le che ane bole che ke " have ApaNe ekITase A sAdhvInI ajaba suMdaratA nihALI zakIzuM ! " pachI e sAdhvI. ane tenI sahacarI temane mAMDI Apela Asana upara ekAnta sthAna para bese che ane AnaMda jemane mAte nathI evI dAsIe tathA zeThANuM paNa temane sabhyatApUrvaka namaskAra karIne sAme pharasabaMdhI upara besI jAya che. pachI e sAdhvI phuTa ane sarala vAkAe karIne, kAna tathA manane madhura lAge teve svare, TuMkANamAM paNa sahaja samajAya tevI zailImAM jagatanA sarva jIvone sukha ApanAra ane janma, jarA, roga, maraNa AdinAM duHkhane nAza karanAra evA jinezvara deve kahelA dharmane sAra saMbhaLAve che tathA samyajJAna, darzana, ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya ane aparigraha svarUpe pAMca mahAvrata tapa ane saMyama, vinaya ane kSamA Adi guNaviziSTa dhamanAM tanuM rahasya samajAve che. jyAre sAdhvI upadeza ApI rahe che tyAre zeThANuM emane vinayabhAve kahe che ke "dharmane upadeza te meM sArI rIte sAMbhaLe paNa che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 71 : pavitra AryA! mane bIjI eka vAta kaho. tamArA suMdara mukhanA darzanathI mArI AMkhe te tRpta thaI che, paNa tamArA janmanI kathA sAMbhaLavAne mArA kAna Atura banI gayA che. viSNune jema pai vahAluM che tema tame kayA pitAne vahAlAM hatAM? ane AkhA jagatane namaskAra karavA jevAM tamArAM mAtA koNa hatAM? tamArA pitAnA gharamAM ane patinA gharamAM kevuM sukha hatuM? ane kayA duHkhane kAraNe tamAre sAdhvI thavuM paDayuM? e badhuM jANavAnI mane bahu AkAMkSA thaI rahI che. jagatamAM ema kahevAya che ke suMdara nArInuM ane nadInuM, temaja sAdhunuM ane sAdhvInuM mULa na pUchavuM (kAraNa ke vakhate ethI emanI tuchatA tarI Ave che ane asaMtoSa thAya che ane tethI temanA pratyenuM mAna ghaTe che.) vaLI huM e paNa jANuM chuM ke dharmAtmAone nakAmI vAte pUchI mAre kaSTa devuM nahi joIe, paNa tamArI suMdaratAthI Azcarya pAmIne ja e prazna pUchavAnuM mana thAya che." sAdhvIe uttara Ape ke-"ene javAba Apa jarA kaThaNa che, kAraNa ke AvA nakAmA (eTale ke AmAnI pavitratAne lAbha karatAM hAni vadhAre karanArA) viSaye saMbaMdhe ame vicAra karI zakIe nahi. pUrve gRhajIvanamAM je AnaMda ame bhegavatAM te yAda paNa karI zakIe nahi, te paNa jagatanAM duHkhathI je dhRNA pedA thaI e tarapha ja najara rAkhIne, kamanuM phaLa mane kema prApta thayuM e viSenuM ja huM svAnubhavanuM thoDuMka varNana karIza." A zabdothI rAjI thaI zeThANI potAnI dAsIone badhuM dhyAnathI sAMbhaLavAnI sUcanA kare che ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 72 : taraMgavatI sAvI have pitAnA pUrvajanmanI kathA kahI saMbhaLAve che. pitAnA Azcaryajanaka sadbhAgya viSe abhimAna karyA vinA ane mAtra dhama upara ja daSTi rAkhIne suMdara sarasvatI devI jevI A sAvI kathAne Ama AraMbha kare che. huM je jANuM chuM athavA je mane yAda che te pramANe mArA jIvananI kathA huM TUMkAmAM kahuM chuM. 3. sAdhvInI pUrvakathAno prAraMbha. madhya dezamAM vatsa nAme eka manahara pradeza che. amUlya padArthothI e pradeza paripUrNa bhareluM che. tyAM aneka dharmAtmAo vase che ane jIvananI traNa kAmanAo dharma, artha ne kAmanuM ucita rIte paripAlana kare che. te pradezanI rAjadhAnI kauzAmbI kharekhara svaganagarI che, madhyadezanuM jANe e metI che, bIjI nagarIone e namUnArUpa che. tyAM udayana rAjA rAjya kare che te yuddhamAM ane pratApamAM prakhyAta thayela che. sAdhuone ane sAvIne bhakata che, mitrone sukhakara che ane zatraene bhayaMkara che. gheDA, hAthI, ratha ane pAyadaLavaDe baLavAna, haiDaya vaMzamAMthI utarI Avela che. pUrNacandra jevI enA mukhanI zobhA che, haMsanA svara je ene svara che ane siMhanI gati jevI enI gati che. kuLe, rUpe ne guNe prakhyAta evI enI vAsavadattA rANI che. rAjAne samAna vayanA eka mitra e nagarane nagarazeTha che. enuM nAma RSabhasena che. nagaranA mahAjanane e mukhI che. prajAmAM. eno bela vajanadAra gaNAya che. atha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 73 : * zAstranA siddhAntone te sArI rIte jANe che. jokemAM ane vyApArIomAM nyAya cUkavI jANe che. badhAnI sAthe mitrabhAve rahe che. lokanuM bhaluM karavAnI vRttivALo che. satyaniSTha ane pramANika che. niSkalaMka gRhastha jIvana jIve che ane jena dhamanA upadezanuM niraMtara zravaNa kare che. te zeThane ATha putro thayA pachI chelle emaNe yamunAnI prArthanA karI ane tenA phaLarUpe huM emane ghera avatarI. avataryA pachI mane sArI tajavIjathI pAraNumAM suvADI ane mArI saMbhALane mATe haziyAra dAsIe rAkhI. thoDA samaya pachI nADI chedananI kriyA karIne te samaye mArAM mAbApe pitAnAM sagAMsnehIone jamADyAM. pachI janma Adi je je saMsakAra karavA ghaTe te sau karyo ane pitAnI IcchA pramANe saMbaMdhI janee mAruM nAma taraMgavatI yamunAnA taraMgenI kRpAe huM avatarI mATe, taraMgavatI pAyuM. zayyAmAM jyAre huM becena thatI tyAre hAthapaga pachADatI. mArI dhAva ane dAsI judA judA khaMDemAM mane vAraMvAra pheravatI. pachI te mAre mATe senAnAM ramakaDAM ApyAM. mAre je je joIe te sa senAnuM AvatuM. mArAM sagAM so mane potapotAnA kheALAmAM letAM ane bahu lADa laDAvatAM. huM khUba temanA AnaMdanuM dmaraNa thaI paDI. dhIre dhIre lokanAM AMkha, meM ane hAtha hAlatAM te upara huM dhyAna ApatAM zIkhI ane mArI meLe kaMI kaMI uccAra karatAM paNa zIkhI. pachI eka dahADo meM paga mAMDavA mAMDayA ne jyAre zuddha ucAre sAtA belI tyAre te mArA kuTuMbIonA harSane pAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 74 : tara'gavatI rahyo nahi. tyAra pachI gheADe kALe cUDAka nA sa`skAra karavAmAM ANye. pachI teA huM Amatema chUTathI kravA lAgI, sakhIe sAthe sAnAnI putaLIe ramata ramavA lAgI ane mATInAM gharA bAMdhI tenI ramatamAM lIna thai javA lAgI. janma pachI bArame varSe mArI samajazakita eTalI badhI khIlI UThI ke mAre mATe uttama prakAranA zikSakA rAkhavAmAM AvyA. rItasara huM. dhIre dhIre gaNita vAMcana, lekhana, gAna, vINAvAdana, nAca ane puSpauccheranI kaLAo zIkhI. vaLI vanaspatizAstra ane rasAyanazAstra paNa mane zIkhavavAmAM AvyAM. A uparAMta mArA pitA jaina dharmanA anurAgI hatA tethI temanI icchA thaI ke mAre dhazAstramAM paNa pravINa thavu joie, eTalA mATe nagaramAM uttama manAtA dhama-paDitA mAre mATe rAkhyA ane temanI pAsethI pAMca aNuvrata, traNa guNavrata ane cAra zikSAtrata vagere zrAvakadhanI bhAvanAonA me sArA abhyAsa kayA. pachI te huM uMmaramAM AvI, mArA zarIranAM aMge khIlI uThyAM ane snehajIvana zu' te samajavA lAgI. te vakhate dezanA ghaNA dhanADhya kuTumemAMthI mAre mATe mAgAM AvavA lAgyAM, paNa temAMthI koIpaNa kuLa, rUpe ne guNe mAre lAyaka na heAvAthI e badhAMya mAgAMne mArA pitAe rItasara pAchAM vALyAM. huM mArA priya maMDaLamAM meATI thavA lAgI. mArI sArasikA je kaI navI vAta sAMbhaLatI te AvIne mane kahetI. Anada karavAne je koi sakhI AvatI temane huM mArI havelIne sAtame mALe agAsI upara laI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 75 : jatI ane tyAM ame khullI havAmAM AnaMda karatAM temaja dUra dUra sudhInA dekhAva jotAM. mArA mAbApa ane bhAI e phUla, kapaDAM, ghareNAM, ramakaDAM ane mIThAI mane bheTa ApatA. mArA vinayathI mArAM mAbApa, mArAM dAnathI bhikSuke, mArI pavitratAthI mArA bhAIo ane mArA nehathI bIjAM badhAM AnaMda pAmatAM. lakSamI jema aMdara parvata upara AnaMda pAme tema huM pitAnA gharamAM mArI bhAbhIo ane sakhIo sAthe AnaMdamAM rahetI. piSadhanA divasomAM huM ghaNe vakhate sAmAyika vrata AcaratI ane jainadharmanuM tattvajJAna meLavavA mATe gaNadhAriNuM sAdhvIjIonI upAsanA karatI. A rIte mAbApa, bhAIe ane saMgAsaMbaMdhI sAthe snehamAM rahIne huM mArA divasa nigamatI hatI. eka vAra mAtApitA, bhagavAnanI sevA karyA pachI bhejana karIne sArA svaccha kapaDAM paherIne phUlothI zaNagArelAM khaMDamAM beThA hatA ane mAre saMbaMdhe mArI mAtA sAthe vAta karatA hatA. jANe kuSNujInI sAthe lakSmIjI beThA hoya ema e zetAM hatAM. huM paNa snAna karyA pachI jinezvara devanI pUjAprArthanA karIne mAbApane praNAma karavA tyAM gaI. me nIcI vaLIne temanAM caraNemAM mAthuM mUkayuM, tyAre temaNe tAruM kalyANa thAo" kahI nehathI AzIrvAda ApyA ane potAnI pAse besavA kahyuM. paLavAramAM jANe caMdraprabhAthI zaNagArAIne zarad RtunI kALI rAtri AvI hoya ema, bahAra kAma karavAne lIdhe kALI devI jevI kALo thaI gayela amArI mAlaNa mulALAM vastra paherI phalagharamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 76 : taraMgavatI thI nIkaLIne amArI beThakamAM AvI pahoMcI ane suvAsa prasarAvI dIdho. te hAthamAM phUlanI bharelI chAba laI AvI hatI. sabhyatAthI mArA pitA pAse jaI vinayazIla vidyArthInI peThe nIcI namI madhamAkhIonAM gaNagaNATa jevA madhura svare bolIH "haMsa ahaNA ja temanI unAvALAnI vAsabhUmirUpa himAlayanA uttara pradezamAM AvelA mAnasara uparathI pAchA AvyA che ane ahIMnI temanI vAsamimAM AnaMda karavA lAgyA che. teo kahyuMmadhura suMdara bela bole che ane te vaDe A paNane samAcAra Ape che ke zaradda Rtu AvI che. vaLI sapheda pAMkhavALA haMsanI peThe zarad rUtu paNa yamunAnA kinArAnAM jhAMkhA vana karIne potAnA AvyAnA samAcAra Ape che. eNe suvAsita vanone AsamAnI raMganA, asanavanene pILA raMganA ane kAM saptaparNanA vanane sapheda vaNanAM vastro paherAvI dIdhAM che. he zeTha! tamArAM upara enI kRpA thAo ! ane sabhAgya tamArA upara hase !" ema kahIne eNe phUlanI chAbaDI ughADI ane saptaparNanAM phUlathI bharelI chAba mArA pitAnA hAthamAM mUkI. e phUlane sugaMdha hAthInA madanA gaMdha je tIvra hatuM ane tethI cAre dizAmAM tene sugaMdha prasarI rahyo. prabhune arpaNa karavAnA saMka9pe te chAbane mArA pitAe pitAne kapALe aDADI ane pachI devane caDhAvavAne mATe emaNe temAMthI thoDAMka phUla judAM kADhayAM, DAMka mane ApyAM, DAMka mArI mAne ApyAM ne bAkInAM mArA bhAIone ane - A jhADa zAti, niktanamAM jovAmAM Ave che.. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 77 bhAbhIone pahoMcADayAM. e badhAM phUla hAthIdAMtanA jevAM sapheda hatAM; paNa mArA pitAnI najara amuka phUla upara paDI. e phUla bhavya strInA stana jevaDuM moTuM hatuM ane raMge heja pILuM hatuM. thoDIka vAra sudhI te e phUlanI sAme ja cakita thaIne joI rahyA. pachI jyAre e vicAra mAMthI jAgyA tyAre hasIne mane e phUla ApyuM ne bAlyA: Ane raMga te je! phUla ucheravAmAM ane sugaMdha pArakhavAmAM tuM nipuNa banI che, tethI e vAta to tuM sArI rIte samaje. A badhAM sapheda sataparNanAM phUlamAM A eka pILuM kema ? vakhate kaI kuzaLa kArIgare ApaNane Azcarya pamADavA athavA te phUla ucheravAnI kaLAmAM nipuNatA dekhADavA Ama karyuM haze ? kema ke dAhaka ane bIjA dravyathI (temane phUlanA kayArAnI mATImAM meLavAthI) phUlanA ane phaLane dhAryA raMga lAvI zakAya che, kAraNa ke evA padArthomAM cheDane khIlavI temAM pheraphAra karavAnuM valaNa hoya che, je ApaNe cemAsAmAM najare joIe chIe; chatAMya judA judA raMganAM phUla ane phaLa jhADathI ja parabAI Ave che. pitAnAM vacana sAMbhaLIne meM e phUlane barAbara tapAsI joyuM ane pachI e bAbatamAM cekakasa nirNaya upara AvatAM huM vinayabhAve bolI " jamInanI jAta upara,: vAvetaranI Rtu upara, bIja ke darU upara tathA khAtara ane varasAda upara jhADanI jAtane AdhAra rahe che. ane A badhI vastusthiti upara bArIka najara rAkhIne kuzaLa kArIgara phUlane badhI jAtane raMga lAvI zake che. paNa A phUlanA saMbaMdha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 78 : taraMgavatI mAM evuM kaMI thayuM jaNAtuM nathI, kAraNa ke ene sugaMdha uparathI huM pArakhI zakuM chuM ke pILe raMga e phUlane potAne nathI, paNa kamaLanA phUlanA rajakaNa e phUlane lAgelA che tene che. mArA pitAe uttara ApeH "paNa bAga vaccenA saptaparNanA jhADa upara ApaNuM A je phUla kuTayuM che tene kamaLanA phUlanA rajakaNa lAge kevI rIte ?" meM kahyuM: " A kUlamAMthI je suvAsa Ave che temAM kamaLane vAsa vadhAre paDate che ane te uparathI ApaNe e anumAna upara AvavuM ja joize ke ApaNuM samaparNanuM phUla kamaLaphUlane rajakaNe pILuM raMgAyuM che. saptaparNanA e jhADa pAse taLAva hovuM joIe ne A zaratumAM emAMnA kamaLaphUla khUba khIlyAM hovAM joIe. vaLI tyAM e pILe 2jakaNe raMgAyelAM kamaLaphUla upara temAMnuM madha cusavA hajAre madhamAkhI besatI haze ane tyAMthI AgaLa UDatAM e madhamAkhIo samaparNanAM dhoLAM phUla upara thaIne jatI haze ane potAnI pAMkha upara ApelA kamaLanA rajakaNu e phUla upara paDatAM haze. A rIte ApaNuM A phUla pILuM thavuM hovuM joIe. bIje te koI ja saMbhava nathI. ane huM je kahuM chuM tenI khAtarI ApaNu mAlaNa pAsethI thaI zakaze. " mAruM kathana sAMbhaLI pitAe mArA kapALa upara vahAlathI cuMbana karyuM ne behatyAH " bahu ja suMdara rIte A koyaDe te ukelyA che. huM paNa mArI meLe e ja anumAna upara Avyo hatuM, paNa tArI parIkSA karavAne mATe ja meM tane e prazna karyo hate. kharekhara have tuM satvara lagna karavAne gaLa jatI TahuM tenI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 79 : gya thai che ane tAre yeca vara zodhI kADhIza." A vakhate mArI mAtAe mArA pitAne kahyuM "ApaNuM dIkarI jene viSe AvA suMdara anumAna para AvI te jhADane jAte jovAnI mane bahu AkAMkSA che." pitAe kahyuM: "bhale, tamArA samagra strImaMDaLane laIne tyAM jaI zako. bahAra pharavA javAthI tamane bIjA paNa lAbha thaze. pachI pitAe gharanA munimane bolAvIne kahyuM. "kAle savAre bAgamAM ujANIne baMdobasta kare. vyavasthA barobara karaje. strImaMDaLa AnaMda karavA janAra che. " dAsIo, sakhIo ane bhAbhIoe mane vadhAvI lIdhI. evAmAM mArA bhejananI saMbhALa rAkhanArI dAsI bolIH "have vakhata thaye che; mATe jamI le kAraNa ke jema IMdhaNa vinA devatA Takato nathI tema anna vinA zarIra TakatuM nathI. khAvAnI veLA vaTAI jAya ema na thavuM joIe. " caMdra ane dUdhanA jevI sapheda ane uttama prakAre banAvelI khIra pachI meM khAdhI ane tyArapachI tAjA mAkhaNane banAvela pAka khAdhe. pachI eka vAsaNamAM mArA hAtha dhoI nAkhyA ne rUmAle luchIne sApha karI nAkhyA. tyAra pachI mArA hAtha ane meM upara tela cevuM. AvatI savAre bhAgamAM javAnI vATa jotI so strIonA meM upara AnaMda AnaMda chavAI gayo. eTalAmAM ja ArAma ane nidrA letI rAtrI AvI pahoMcI. meM paNa A ajavALI rAta khUba AnaMdamAM gALI ane jyAre UMgha AvI tyAre dIvAne ajavALe ja palaMgamAM jaI sUtI. savAra thatA meM hAtha meM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 80 : taraMgavatI dhayA ane devane namana karI sAdhupuruSanA guNasmaraNapUrvaka saMkSepamAM pratikramaNa karyuM, paraMtu aneka strIone te rAta utAvaLe pUrI thatI na hatI eTalA mATe rAtane gALo bhAMDatI ane kharekhara keTalIka te bAgamAM zuM zuM jovAnuM maLaze ane sarovaramAM snAna karavAthI ke AnaMda thaze ItyAdi aneka viSaya upara vAta karatI AkhI rAta jAgatI besI rahI. ujANInI vyavasthA karavAne munima te joItA cAkarene laIne AgaLathI maLaske ja bAgamAM gaye hate. evAmAM pUvakAzanA kamaLane khIlavatA AkAzamAM potAno pravAsa karatA karatA sUryadeva udaya pAmyA. have strIo judA judA raMganA keI sutarAu te koI hIrAgara to koI cInAI ema bahu mUlyavAna vastro paherI bahAra nIkaLI. emaNe vaLI metInAM ane senAnAM ratnajaDina ghareNAM paheryA hatAM. strIonI suMdaratAe zobhAmAM vaLI zobhA vadhArI mUkI ane temanI juvAnIe tenA upara vaLI epa caDhAvyuM. mArI mAtA paNa eTalAmAM taiyAra thaI gaI hatI ane zubha muhUta joIne eNe AdheDa nArIonA bhavya saMghane potAnI pAchaLa lIdhe. temanI pAchaLa caMcaLatAe hAlatI juvAna nArIo cAlI. temanA jhAMjharanA, kaTimekhaLAnAM ane bIjA ghareNunA jhaNakArathI havelInuM AMgaNuM evuM te jhaNajhaNI rahyuM ke jANe te saMghane vidAya denArAM vAjAM vAgatAM hoya ane A saMgha nikaLavAnAM samAcAra mArI mAe mane sakhIo melI kahA khyA. mArI sakhIo zaNagArAtI hatI te veLAe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 81 : huM paNa sauthI anerAM ja kapaDAMthI ane ghareNAMthI zaNagArAtI hatI ane mArA ati mUlyavAna zaNagAre karIne temanAthI traNagaNI zabhA pAmI caMpAnA phUla peThe khIlI nIkaLI hatI. pachI huM sakhImaMDaLanI vacce mahAlatI mahAlatI havelInA AMgaNAmAM AvI UbhI. tyAM AvIne joyuM to IMdranA svargamAM jANe juvAna apsarAo TeLe maLI hoya ema amArA AMgaNAmAM juvAna nArIo pUrabhapakAmAM ToLe maLI hatI. rathane baLada joDI dIdhA hatA ane potAnI beThaka pAse ubhelA sArathIe mane dekhatAM ja kahyuM: " ahIM bena ! zeThe tamArA mATe A anupama suMdara ratha nakkI karyo che. ' ema bolatAMnI sAthe ja teNe madada karIne mane rathamAM caDhAvI. rathamAM suMdara mUlyavAna gAlIco pAtharyo hate. mArI dAsI ane sakhI sArasikA paNa e ja rathamAM AvI beThI ne pachI ratha potAnI ghugharIo khakhaDAvate cAlavA lAgyo. pAchaLa amAre rakhavALa pitAne poSAka paherIne cAlatuM hatuM. AjubAju amane jovA AvanAra strIonI khUba bhIDa jAmI hatI. amAre suMdara saMgha nagaranA rAjamArga vacce thaIne cA.TheraTheralekonA ToLeToLAM maLIne amane jovA lAgyA. nArIo potapotAnA gharanI bArImAMthI meM kADhIne bahu AturatAe amane joI rahI hatI, e joI huM te chaka thaI gaI. temaja rastA upara ane gharanI bArIomAM jANe hIrA jaDI dIdhA hoya ema sajajaDa thaI gayelAM mANaso Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 82 : taraMgavatI paNa amane joIne chaka thaI gayAM. svaga--rathamAM besIne jatI lakSmIne jema jaI rahe tema leka mane ekI najare joi rahyAM. nagaranA juvAna puruSonAM haiyAM mane joIne Atura ane baLavAna kAma-sagane lIdhe evAM te baLI UThyAM ke temanAM jIvana jokhamamAM AvI paDyAM paNa juvAna nArIo bIjI ja IcachA thaI AvI.-je ApaNI jAtane svarganI suMdaratA sAthe sarakhAvavI hoya to ApaNe AnA jevuM suMdara thavuM joIe mArA mukhanI suMdaratAthI ane mRdutA. thI nagarane e rAjamAga gAMDe gAMDo thaI gaye ane 199, rata ubharAI gaye. emAM mAre dekhAva te sauthI camatkArI hatA. leko pAsethI sAMbhaLelI A badhI vAta sakhIoe mane kahI. | bAgane daravAje AvI pahoMcatAM ame badhAM rathamAMthI utaryA ane tyAM AgaLa cekIdAra mUkIne ame badhAM pharavA nikaLyAM. jANe svaganA naMdanavanamAM juvAna asarAo pharatI hoya te rIte badhI nArIo phAve tema pitApitAne mAge pharavA lAgI. khIlatAM jhADo ekabIjAnI sAthe guMthAIne je upara daravAjA jevAM banI gayAM hatAM, tenI nIce thaIne teo cAlavA lAgI ane jhADa uparathI phUlabharI DAMkhaLIo teDavA lAgI. eTalAmAM mArI mAtAe bUma mArIH "Ave, ApaNe mArI dIkarIe batAvyuM che te, taLAvane kAMThe ubheluM sapanuM jhADa jevA jaIe." enI sUcanA pramANe badhuM e nArImaMDaLa AnaMdabharyA pagalAM bharatuM te dizA tarapha cAlyuM. rathamAMnI mArI sahacarIo ne huM sthamAMthI utaryA pachI bAganI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 83 = zelAthI mugdha banI aMdara piThAM. zaradaRtue bAganAM vividha phUlene suMdara khIlAvyAM hatAM. jANe phUle phUle bhamare bhamatuM hoya tema huM te bhamavA lAgI ane pakSIonAM hajAre tarehanA gAnathI mArA kAnane paritRpta karavA lAgI. jema jugArI potAnI mUDa hArI bese ne ramatane tene jesa bhAMgI jAya tema vasaMtane AraMbhe jenA suMdara pIchAM kharI paDyAM che evA mera saMganI AturatA vinA ja pharatA joyA. vaLI keLanA ane tAlanA mAMDavA ane bALakane khelavAnI kuMje ane evI evI ghaNI jagyAe bAgamAM joI. phUlane lIdhe sapheda thaI gayelAM samaparNanAM jhADa pAse rAtAM azekavRkSa ane AsamAnI mANavRkSa hatAM. cAlatAM cAlatAM eka suMdara satapaNanuM jhADa amArI najare AvyuM. e cAre bAjuethI, phUlazaNagAranA bhAravaDe lacI gayuM hatuM. phUlathI sapheda thaI gayelI enI DAMkhaLIo madhamAkhIonAM Tee thI namI gaI hatI ane jANe kALA raMgane poSAka caDhALyuM hoya evuM dekhAtuM hatuM. vaLI pavanavaDe je kUla bhoMya upara paDI gayAM hatAM tene ghelachAe caDhelA kAgaDA sapheda mAkhaNanA uMcA mAnI upADI UDatA pharatA hatA. e jhADa uparathI nArInA stana jevaDuM meTuM ne cAMdInA vADakA jevuM sapheda eka phUla meM cUMTayuM ke tarata ja madha cusanArI mAkhIonuM eka TeLuM, kamaLa upara besavAnI lAlasAe kamaLanA ghATanA ane kamaLanA jevA vAsa ApatA mArA moM tarapha dhasI AvyuM. meM upara e madhamAkhI besavA jatI hatI, temane meM mAre mRdu hAtha vaDe vArI; paNa mArA hAtha to jANe kamaLa para epatA mAranA ghATanA : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI pavanamAM DAMkhaLI hAlatI hoya ema mAnI enI darakAra karyA vinA ja te meM upara AvI lAgI. vedanAvaDe meM cIsa pADI ane huM pAchI paDI; paNa mAkhIone gaNagaNATa ane paMkhIonA kalabalATamAM mArI cIsa te kyAMya dabAI gaI. ghoDAnA meMnA pheNa karatAMye narama evI mArI oDhaNI meM mArAM meM upara kheMcI lIdhI. jethI ghaNIkharI mAkhIo khasI gaI, paNa Amatema doDavAthI mArA ratnajaDita ghareNuM vikharAI gayAM ane kAmadevanuM bANa jenA vaDe caDhAvAya evI kaTimekhalA keDethI chUTI paDI. paNa vedanAne lIdhe enI paravA kyA vinA ja huM te deDI ne keLanA mAMDavAmAM pesI gaI. tyAM mArI sakhI sArasikA hatI teNe mane AzvAsana ApI kahyuM ke tane madhamAkhIo te hajI ye bahu lAgelI che, paNa DaravA jevuM kazuM nathI." je saptaparNane ame jevA AvyA te jhADa pAse have huM gaI. kamaLanA taLAvavALI madhamAkhI. enAM ToLeToLAM tenA upara beThAM hatAM, punamanA cAMdA jevA madhapuDAne choDIne Aje e badhI zaradunAM phUlemAM bharAI beThI che. amArA sAthamAMnI je strIo tyAM pahoMcI hatI temaNe te phUlonA mehamAM jhADanI DAMkhaLIe suddhAM badhI cuMTI nAkhI hatI. mArI sakhInA khabhA upara mArA DAbA hAthanuM kAMDuM TekavIne ane kamaLasarovara bhaNI najara rAkhIne huM AgaLa cAlI rahI hatI. badhI jatanAM kamaLaphUla pUrepUrAM khIlyAM hatAM. bAganA ratnasamAna A sarovaranI sapATI pakSIonA zabdathI gAjI rahI hatI ane madhamAkhIonAM ToLAMthI chavAI rahI hatI. rAtAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 85 4 -- - --- --- phUla prabhAtanI, sapheda phUla caMdraprabhAnI ane zyAma phUla vAdaLAMnI yAda ApatAM hatAM. madhamAkhIono gaNagaNATa ane haMsenA nAdathI gagana gAjI rahyuM hatuM. pANInI uparanAM meja upara phUla pavanathI hIMcakA khAtA hatAM tyAM meM kalabalATa karatI bataka, nara mAdAnI joDIe cAlatAM cakravAke ane dhoLAM pIchAMvALA AnaMdI haMsa joyAM. pILA kamaLa upara beThelI madhamAkhIo senAnI tAsakamAM mUkelAM nIlama jevI zebhI rahI hatI ane retInA kinArA upara rUnA jevAM sapheda pIchAMvALAM haMsa zaraddanA suMdara hAsya sAthe potAnuM hAsya bheLavatA hatA. pachI meM nara-mAdAnI joDIe baMdhAyelAM ane potAnA nehane lIdhe paMkAyelAM aneka cakravAkone joyAM. emanA rAtA raMgamAM pILA raMga bheLavAyAthI e ramaNInA stananA raMga jevAM bahuraMgI dekhAtAM hatAM. taLAvamAM raMgita pharasabaMdhI jevAM lIlAM pAnanA je Asana baMdhAI rahyA hatAM tenA upara keTalAka AvA cakacAka ArAma letA hatA ane keTalAka vaLI AvAM patrAsananI vacce vacce semalanA jevA rAtA raMganA, jANe snene lIdhe ja rAtA banyA hoya evA, potAnI nArIonA nehane paSatA beThA hatA. je vakhate taLAvamAMne A dekhAva huM jotI hatI te vakhate e cavAne parasparano sneha ane mamatA joIne, mArA manamAM kAMI agamya vicAro AvavA lAgyA. A janmamAM nahi anubhavelI evI koI kalpanA mane thavA lAgI ane e DA vicAramAM ne vicAramAM mane mAre pUrva avatAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI pratyakSa thaI Avyo. e pUrva janmanuM smaraNa thatAM ja mane mUrchA thaI AvI ane cetana vinAnA zarIranI mAphaka huM jamIna para DhaLI paDI. jyAre mane bhAna AvyuM tyAre jANyuM ke mArI AMkhamAMthI to zuM paNa mArA vedanA-bharyA haiyAmAMthI paNa AMsunI nadI vacce jatI hatI ane mArI sakhI kamaLapatrane paDiye banAvI temAM pANI laI AvIne mArA du:khabharyA haiyA upara ane AMkhe upara e pANI chAMTatI hatI. huM UbhI thaI ane pAsenI keLanI ghaTA aMdaranI eka kuMjamAM paDelI AsamAnI kamaLane yAda karAvatI kALI zilA upara jaIne huM beThI. tyAra pachI mArA duHkhamAM ane azAntimAM hadayathI bhAga letI mArI sakhI mane pUchavA lAgIH "bena, tane ekadama A zuM thayuM ? zuM tane cakkara AvavA lAgyAM ke bahu thAka lAge ke kharekhara tane madhamAkhIe caTake bharyo ? mArI AMkhamAMnA AMsu te e luMchI rahI hatI, paNa mArA uparanA snehane kAraNe enI AMkhamAMthI AMsu daDadaDa vadhye jatAM hatAM. vaLI e belIH "tane Ama maccha zAthI AvI gaI? bena! tuM je jANatI hoya te kahe ke jethI jaladI tenA upAya thAya. tAruM zarIra kaMthaLI na jAya eTalA mATe have khATI thavAya nahi. darada bezaka, kaMIka bhAre hevuM joIe. beparavA ke bedarakAra rahyA pAlave nahi. vAta hAthamAM hoya eTalAmAM ja kaMIka upAya karI levuM joIe, nahi te mAtra ujharaDo hoya te paNa kaDhInA ghA jevuM thaI jAya." sakhIne kahI zakAya evuM eNe mane ghaNuM kahyuM tyAre meM uttara ApeH "bhaya jevuM kazuM nathI. bena, mane cakkara AvyA nathI, bahu thAkIya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ tara gavatI gai nathI ke madhamAkhInA caTakAya lAgyA nathI. paNa e te vacce ja melI UThI ke: khelI UThI ke: ' tyAre tuM raMga vinA phIkkA paDI gayelAM rAmadhanuSanI peThe mUrchA khAIne ema bhoMya upara kema paDI gaI? ena, tu tAruM haiyu khAla, huM teA tArI priya sakhI chuM.' nIlama jevI suMdara ku MjamAM meM sakhI sArasikAne kahyuM:-'mArI priya sakhI, pavanathI tUTI paDelA pAnanI peThe mUrchA khAIne huM zA mATe bheAMya upara paDI? e badhI hakIkata huM tane TUMkAmAM kahIza. tuM mArI nAnapaNunI sakhI che ane mArA sukhadu:khanI bhAgiyaNa che, tema mArA badhAM chAnAM kAma paNa tuM jANe che; tyAre AjanI vAta paNa badhI tane kahIza, paraMtu badhI vAta tArA haiyAmAM rAkhaje. e tAre mAMethI bIjA koine kAne javA pAme nahi! mArA gaLAnA sama khA ke khIjA koine A vAta kahIza nahi.' tyAre sArasikA mAre page paDIne kheAlI: mena, tArA paganA sama ne tArA gaLAnA sama. hu kAine nahi kahu".' pachI mArI vahAlI ne vizvAsu sakhIne me kahyuM: " bahu duHkhanI vAta che ke mArA pAchalA avatAranI vAta mArI AMkhAe AMsu vaDe bahAra nIkaLI javA dIdhI che. mArA priyane mane je vijoga thayA che tenuM smaraNa thaI AvavuM e paNa bahu duHkhanI vAta che. je sneha me eka vAra mANyA che ne je duHkha lAgazyuM che te sau huM tane kahuM chu M-tu mana daIne sAMbhaLa.' mArI sakhI mArI mAjImAM sAMbhaLavAne adhIrI thaine besI gai ne AMsu vahetI AMkhAe e vAta zarU karI. H 87 : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 88 : taraMgavatI 4. pUrvajanmanuM vRttAnta. ApaNe pADozamAM aMga nAme prasiddha deza che ane e deza zatruthI, cerathI ane duSkALathI sadA nibhaya che. tyAM caMpA nAme suMdara nagara che jemAM aneka suMdara bAgabagIcA tathA ramaNIya jalAza che. tyAMnI vastI sAce ja svasamI che. te dezanI vacce thaIne pavitra gaMgAnadI vahe che. tene baMne tIre aneka nagara ane gAma vaselAM che ane jaLapaMkhIonAM TeLe TeLAM temAM rahe che. samudra nI jANe hAlI strI hoya ema e tenA tarapha dhase che. kAdaMba pakSI te jANe enAM kuMDaLa che, haMsanI hAra jANe enI kaTimekhaLA che, cakalAka pakSInI jeDa jANe enAM be stana che, enAM mejAMthI jANe e hasatI dekhAya che. ene kinAre hAthI, baLada, vAgha, cittA ne varu rahe che. pANInI sapATI upara pAkA rAtA ghaDA taratA hoya ema cakravAkanAM jeDAM AnaMde ramyAM kare che. haMsa, bataka ane evAM ja bIjAM jaLaprANIo paNa ciMtA vinA svataMtratAe pharatAM phare che. mArI priya sakhI, tyAM huM AgalA avatAramAM rAtAMpILAM pIchAMvALI cakavAnI hatI ane svataMtratAnuM pUruM sukha bhagavatI. cakravAkomAM sneha eTale sAce ane prabaLa hoya che te saneha AkhA jagatamAM bIje kayAMya nahi haze. mAre nara te vaLI caMcaLa mAthAMe karIne ane goLa daDA jevA zarIre karIne prakhyAta hatuM. temAM vaLI e kuzaLa taranAre hate ane kerenTanA phUlanA geTA jevo suMdara hatuM. tenAM kALAM ane rUvAMTI vagaranAM paganAM cApAM kamaLanAM kALAM pAna jevAM hatAM. chevaTa bIje mALe holAvI. kAkI hatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI H 89 H sudhI tene svabhAva tapasvI jevA sarala hatA. enA krAya tA bahu pahelethI baLI gayA hatA. rAtA prabhAtasamaye tenI sAthe ja huM taravA jatI. UDatI paNa tenI sAthe ja. evI rIte ame snehamAM sAthe rahetAM, caDhatA utaratA suMdara zabdathI amArA kAnane ane hRdayane AnaMda ApatAM, eka khIjAne sukhI karatAM, eka bIjAnI pAchaLa jatAM, sAthe ramata ramatAM ane ekabIjAnA viSega kadI sahI zakatAM nahi. nadIe, kamaLasareAvare, retInA kinAre ke kinArAnA jaMgale-jyAM jatAM tyAM ame snehane dekhAva karyA vinA ja paNa sAthe snehe badhAine sAthe ja rahetAM. eka samaye sau jaLapakSIe sAthe ame paNa gaMgAnA pANIvaDe banelA suMdara taLAvamAM ramatAM hatAM. teve same sUrajane tApe maLyeAkhanya thaI gayelA eka hAthI tyAM nadImAM nahAvA kAje AyeA. rAjAeAnA bhAgyasamAM caMcaLa enA kAna Amatema hAlatA hatA. mRdaga jevA mRdu mRdu avAja te karyA karatA, chatAM e rAkSasasamu prANI vacce vacce meghagarjanA jevA bhayaMkara nAda paNa karatu. tenA kuMbhasthaLamAMthI mada jharatA hatA ane samapaNu nA phUlanA jevA enA tIvra vAsa pavanane maLe cAre dizAemAM prasarI rahetA. kinArAnA ghummaTa uparathI A mahAprANI nIce utaryuM. retImAM paDatAM enAM pagalAM vaDe jANe gaMgAnI keDA upara kaMdorA banAvatuM hoya tema dekhAvA lAgyuM ane samudranI rANI jevI gaMgA jANe e hAthIthI bhaya pAmIne pAtAnAM mAjAne laine doDI jatI hoya tema dekhAvA lAgI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 90 : taraMgavatI eNe pANI pIdhuM ne pachI su DhathA ku phADo mArIne pANI evuM uDADayuM ke jANe nadI upara vAdaLa caDhI AvyuM. pachI pravAhamAM e UMDe utaryo ane suMDha vaDe pANIne parvata jevaDo pravAha potAnI pITha upara vahevaDAvye. nadImAM eNe evAM te mejA uDADayAM ke te ame hatAM te taLAvamAM paNa AvI pahoMcyA. e jyAre suMDha UMcI karate ane tethI enuM meM paheluM thatuM tyAre enAM jaDabAM, jIbha ane hoTha vaDe evI ba khela dekhAtI ke jANe e aMjana parvatanI siMduranI guphA heya. bhayathI trAsIne bIjAM jaLaprANIonI peThe huM paNa mArA svAmInI sAthe UMce UDI gaI. pachI hAthI nadImAMthI nikaLI pitAne raste pAcho cAlyo jato hato, te samaye vanaphUloe zaNagArAele, hAthamAM dhanuSabANa laIne sAkSAt jamadUta jevo eka juvAna pAradhi AvI pahoMce. enA paga ughADA hatA ane nakha vAghanA paMjA jevA khUba lAMbA vadhelA hatA. enuM zarIra khUba majabUta hatuM ane enI pahoLI chAtImAMthI dhanuSanI paNacha phUTe ema, be lAMbA hAtha phUTatA hatA. tenI dADhI ratAza para ane suMvALI hatI. haTha kaMIka phATelA hatA ane baLavAna khAMdha upara mAthuM hAlatuM hatuM. mAthA upara vAMkaDIyA nALa hatA ane vALanA cheDA sApanI jIbha jevA dekhAtA hatA.vaLI pavane ane sUrajane tApe karIne enI cAmaDI kALI thaI gaelI hatI, tethI e rAkSasasame ke jamadUtanA sAkSAt avatArasame disatA hatA. tenI pIThe eka tuMbaDuM laTakatuM hatuM ane temAM bANa bhaya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI hatAM. teNe bhayaMkara vyAghacama paheryuM hatuM ane te jANe vastra upara mezanA ke zAhInA lIsoTA tANyA hoya ema dekhAtuM hatuM. pAradhie e hAthIne je ke tarata ja, jarUra paDe te upara caDhI javA mATe, deDIne te eka meTA jhADa nIce jaI Ubhe. pachI dhanuSa para bANa caDhAvIne khUba jorathI kheMcyuM ne hAthI upara tAkayuM. paNa kamanazIbe e nizAna cUkyuM ane te hAthIne na lAgatAM sAme ja UDatA mArA svAmIne jaI cAMTayuM. tenAthI emanI eka pAMkha kapAI paDI ne tenI sAthe e mUcha khAIne pANInA kinAre paDayA. huM mArA priyanI pAchaLa UDI ane emanI vedanA mArAthI nahi sahana thaI zakavAne kAraNe huM paNa temanI pAse ja mUcchita thaI dharaNI upara DhaLI paDI. jyAre mane bhAna AvyuM tyAre meM baLave haiye ane AMsubharI AMkhe zuM joyuM? mArA svAmInI pAMkha chUTI thaIne jANe pavananA baLe tUTIne kamaLa paDayuM hoya ema emanI pAse paDI hatI. ane temanA zarIramAM bANa cAMTayuM hatuM. pAse paDelI pAMkha kamaLanA pAna jevI vikharAI paDelI hatI. jANe rAtA pILA ghaDA upara lAkhanA DAghA paDayA hoya tema mArA svAmInA zarIra uparanA lehInA DAgha dekhAtA hatA. e DAgha eTalA badhA paDayA hatA ke je joIne koIne te ema ja lAge ke azeka phUlanA goTA upara caMdanarasanI chAMTa mArI che ane chatAMye e pANIne kinAre ja paDelA hovAthI kizukavana jevA ke othamatA sUrya jevA bhavya dekhAtA hatA. mArI cAMcavaDe meM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 9ra : taraMgavatI emanA ghAmAMthI bANuM kheMcI kADhayuM ane raDatI AMkhe mArI pAMkhAvaDe emane pavana nAMkhe. pachI meM emane bolAvyA, paNa e te jaDa jevA nicceSTa thaIne paDI rahyA hatA. tema chatAM tene lIdhe ane mUMjhavaNane lIdhe te vakhate te mAnI lIdhuM ke hajI e jIvatA che, paNa jyAre mane badhuM samajAI gayuM tyAre varNavI nahi zakAya evI vedanAvaDe huM te thoDIvAra bebhAna thaI gaI. pachI mArI pAMkhamAMthI suMdara pIchAMne mArI cAMca vaDe cUMthI nAkhyAM mArA svAmInI pAMkhemAM paNa meM cAMca mArI ane mArI pAMkho vaDe huM emane bAjhI paDI. huM emanI AsapAsa UDavA lAgI ane Ama rUdana karavA lAgI. A gaMgAnA zaNagArarUpa tamane kayA pApIe mAryo ? mArA sukhanI IrSoe koNe mane anAtha karI mUkI ke jethI vijeganuM duHkha mane AganA bhaDakAnI peThe bALe che ane bhayaMkara vicAronI aMdara mAre DUbI javuM paDayuM che? mArA priya svAmI, have tamAre vijoge karI kamaLa sarovara upara huM AnaMda zI rIte bhegavI zakIza? ApaNA benI vacce kamaLanAM pAMdaDAMe karIne paNa vijega thato, te jANe tame paradeza gayA ho ema mane tenuM duHkha sAlatuM, tyAre have te mRtyue ApaNane kAyamanAM judAM pADayAM che, mATe have mArA duHkhane avadhi kayAM Avaze ? pharI vAra pAchA e pAradhi Avye ane mArA jIvananA sAthI upara najara karIne jevA lAge tyAM te hAthIne badale mArA svAmI mAryA gayelA jaNAyA, tethI vedanAe karIne e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 93 : cAlyA gayA. pachI ane upADI belI UThyo: "hA prabhu ! ' e bhayaMkara mAnavInA bhayathI huM pAchI UDI gaI, paNa mArA svAmI mAryA gayA tethI ene paNa dilagIrI thaI. eNe emane upADI caMdraprakAza jevI retI upara mUkayA. pachI kinArA upara e lAkaDAM zodhavA cAlyo eTale pharIne huM mArA priya svAmI pAse jaI beThI. DusakAM bharatI bharatI vidAyanA chellA zabdo huM belatI havI tevAmAM te pAradhI lAkaDAM laIne vaLI pAcho Avyo ane huM pharI pAchI UDI gaI. mane jaNAyuM ke e pApI have mArA svAmIne agnisaMskAra karaze, tethI emanA mRta deha upara Amatema AkAzamAM meM nirAzAe UDyA karyuM. sAce ja e pAradhie potAnuM dhanuSa ane bANabharyuM tuMbaDuM bheya para mUkIne mArA svAmIne lAkaDAnI ciMtAmAM mUkayA. pachI emAM ani mUka ane lAkaDAMnI cIpATe Amatema besI ghAlI. mane te e agni dAvAnaLa karatAM paNa bhayaMkara lAge ane vicAramAM ne vicAramAM mArA svAmIne zokabhaye hadaye kahevA lAgI ? e priya svAmI, Aja sudhI ApaNuM mitrarUpa pANImAM tame vAsa karatA, te Aje A zatrurUpa agnine zI rIte sahana karI zakaze ? je avina tamane bALe che tethI huM paNa baLI maruM chuM, e avina tame zI rIte sahana karI zakazo ? AnaMda ane zeka upajAvanAruM ApaNuM prArabdha hajI ya dharAyuM nathI ke ApaNane eka vAra eka karyA pachI pAchAM pharI judAM karyA! arere ! mAruM haiyuM loDhAnuM devuM joIe, nahi te e priyatama! e tamAruM duHkha Ama Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI joI rahe nahi, paNa tarata ja tamArI citAmAM kUdI paDe. Ama duHkhamAM ne vijegamAM huM tamArAthI dUra rahuM enA karatAM te e bhaluM ke huM tamArI seDamAM citA upara sUuM. Ama zekanA Avegane kAraNe tathA nArIsulabha vIratAne prabhAve huM satI thavAnA TharAva upara AvI. je nehI AtmAnI pAchaLa emanuM zarIra cAlyuM jatuM hatuM temanI pAse huM animAM jaI paDI. agni have mane hima je ThaMDI lAgavA lAgyuM, kAraNa ke huM mArA svAmInI seADamAM hatI. phUlamAM jema madhamAkhI tema huM animAM DUbI gaI ane e agnie mane mArA svAmI bheLI karI dIdhI. jo ke e rAtI pILI avinanI zikhA mane bALatI mArI cAre bAjue ramatI hatI, teye patinA vicAramAM mane jarA ya duHkha thayuM nahi, ema, mArI sArasikA ! huM satI thaIne mArA priya patinI pAchaLa cAlI nIkaLI. 5. kAmanA, sAdhanA ane siddhi. (sAdhvI taraMgavatI AgaLa bele che-:) amArAM maraNanI kathA mArI sakhIne huM varNavI rahI ke tarataja zekane lIdhe pharI huM mUccha pAmI. pharI jyAre mane bhAna AvyuM tyAre pharIthI ene acakAte zabda ane dhaDakate heye kahevA lAgIH gaMgAne kAMThe huM satI thayA pachI kauzAmbI nagarImAM trASabhasena zeThanA dhanavAna ane AbarUdAra gharamAM avatarI. eka vakhate A jaLataraMge I mane e mArI pUrvajanmanI vArtA sAMbharI AvI hatI, temaja Aje paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI ahIM A taLAvanA cakavAne joIne mane pharI baLavAna snehasmRti thaI AvI. A pramANe mArA pAchalA janma-. nuM prArabdha mane badhuM kema sAMbharI AvI tAjuM thayuM ane huM mArA svAmIthI mRtyu thaye kema vijoga pAmI? e badhuM meM tane TUMkAmAM kahyuM che. paNa te mArA jIvanA segana khAdhA che te pramANe, huM mArA priyane pharI maLI zakuM nahi tyAM sudhI, A vAta keIne kahetI nahi. have jyAre mArI kAmanA saphaLa thaze tyAre ja mane sukha thaze. Aja sAta varSathI huM mArA e snehIne bheTavAnI AzAmAM ne AzAmAM, mArAM mAtApitAne khoTI khoTI AzAo Ape jAuM chuM. je emAMthI kazuM have vaLaze nahi te haiyAnAM duHkhane TALavAne mAtra te eka ja mAga bAkI che, je jinaprabhue jagatanA uddhArane mATe sAthavAha thaIne batAvyuM che-te nirvANane mAga sAdhavAne mATe huM sAdhvI thaIza. saMsAranA saMbaMdhamAM baMdhAvAthI A jAtanuM je vijeganuM duHkha khamavuM paDe che te duHkha pharI bIjI vAra na thAya te mAge huM vicArIza. saMsAranAM duHkhanI sAthe sAthe janmamaraNanAM duHkha TALIne AtmAnA sAcA sthAnamAM pahoMcavAne mATe huM sAdhvI thaIza. (taraMgavatI vaLI AgaLa bole che) nehane baLe mArI sakhI upara vizvAsa rAkhIne mArA duHkhanI badhI vAta meM ene kahI. e bhalI sArasiko paNa mArA uparanA snehane lIdhe ane mArA duHkhanI dayA AvavAne lIdhe bhAre vilApa karavA lAgI. pachI e raDatI AMkhe belI: " arere sakhI! mArA prArabdhamAM A zI tArA svAmInA vijeganI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI --------- duHkhabharI vArtA sAMbhaLavAnI! pUrvanAM karma, vakhata jatAM pAkIne kevAM kaDavAM phaLa Ape che! paNa bena ! dhIraja dhara, diva tArA upara kRpA karaze ane tArA eka vAranA svAmI bheLI tane karaze. AvAM priya AzvAsananAM vAkaye belIne sArasikAe mane zAnta karavAnA prayatna karyA ane pAchuM lAvIne mArI AMsubharI AMkhe joI nAMkhI. pachI ame keLAnI e kuMjamAMthI nikaLIne cAlyAM ane je jagAe mArI mAtA strIonA sAthane laI AnaMda uDAvatI hatI tyAM gayAM. mArI mAtA taLAvane kinAre hatI ne tyAM saunA snAnane mATe vyavasthA karatI hatI. huM tenI pAse gaI. mArI AMkhe rAtI ane mAruM meM phikakuM joIne tarata ja te gabharAelA avAje bolIH "beTA, tane A zuM thayuM? A bAganA AnaMda-meLAmAM tane dukha jevuM zuM lAgyuM? tAruM mAM karamAI gayelI kamaLamALA jevuM kema dekhAya che ?" zekane lIdhe AMsubharI AMkhe vahetAM hatAM meM uttara dIdhaH "mA, mAruM mAthuM dukhavA AvyuM che.' tarata ja mArI mA uchaLI UDIne belI:-"dIkarI, tyAre tuM ghera ja ! huM paNa tArI sAthe ja AvuM chuM. tane, mArA AkhA gharanAM metIne duHkhabharI dazAmAM ekalI zI rIte makaluM ?' mArA uparanA sanehane lIdhe eNe badhI vAte paDatI melIne ghera javAnI taiyArIo karI nAMkhI ane nArImaMDaLane dhIme rahIne eNe kahyuM: "jyAre tame nAhI rahe ane jamI rahe tyAre pAchaLathI dhIre dhIre ghera Avaje kAIka jarUranuM kAma AvI paDavAthI huM te hamaNAM ja jAuM chuM. tame AnaMde kAma patAvajo ! " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 97 : Ama eNe peAtAnI AnaMdanI kAmanA cheADI dIdhI, paNa strIone emanA kAmamAM vaLagADI rAkhI. temane AnaHmAM rAkhavAne kAraNe ja amArAM ghera javAnu kAraNa eNe emanAthI saMtADI rAkhyu. cAkIdArezane, vyavasthApakene, jhanAnakhAnAnA vyaMDaLAne temanA kAmanI jarUra pUratI sUcanAe ApIne peAtAnA nAnAM ToLAM sAthe ane gheADA cAkara sAthe mane laine e satvara zaheramAM AvI. ghera AvIne sArasikAe mArA zaNagAra ane vastro utArI lIdhAM'ne huM gharanAM kapaDAM paherIne pala gamAM sUtI. pachI mArI mAtA, mArA pitA pAse gai ane khelI:-'ApaNI dIkarIne laIne huM pAchI ghera AvI . enA mAthAmAM vedanA thAya che tethI ene bahu ughADAmAM rAkhavI sArI nathI. mAre je saptapaNuMnuM jhADa jevuM hatuM, te me sArI peThe ane pUrepUruM khIlelu joyuM che ane nArImaDaLa emanI ujANInA AnaMdamAMthI nirAza na thaI jAya eTalA mATe mArA ghera AvavAnuM kAraNa me' temanAthI chupuM rAkhyuM che.' mArI mAtAnA mee A samAcAra sAMbhaLIne mArA pitA te azAnti ane ciMtAthI gabharAI gayA, kAraNa ke emanA sneha mArA muvA bhAIe karatAM paNa mArA upara vadhAre hatA. emaNe tarata eka sArA kuLamAM avatarelA, catura ane vizvAsapAtra tathA AkhA nagaramAM prakhyAta evA vedharAjane khelAvI ApyA. e zasravaidu Nu jANutA hatA. emanA hAtha halake ane vedanA vinA kriyA kare ave hate. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 98 : taraMgavatI roganI parIkSA karavAnA ane pachI roga TALavAnA upacAra karavAne Azaye emaNe sAme bAjoTha upara besIne mane pUchyuM: "bena, tamane tAvane lIdhe ke mAthAnA dukhAvAne lIdhe zarIra bhAre lAge che ? mane khulluM kahe jethI upacAra thaI zake. Aja savAramAM zuM khAdhuM hatuM ? khAdheluM barAbara pacI gayuM che? gaI rAtre UMgha barAbara AvI hatI ?" mAre badale sArasikAe ja uttara Ape ane meM savAramAM zuM khAdhuM hatuM ane ame bAgamAM kema gayAM hatAM e badhuM varNavI batA cuMpaNa mArA pAchalA avatAranA anubhavanI vAta TALI dIdhI. aneka prazno pUchIne cikitsA karyA pachI vaidyarAje mArAM mAbApane kahyuM "tamArI dIkarI mAMdI dekhAya che, eTaluM ja. bAkI ciMtA karavA jevuM kazuM nathI, kAraNa ke je khAdhA pachI tarata ja tAva caDe te enuM kAraNa neha hoya che ane ene kapha kahe che. pAcanakiyA cAlatI hoya te veLAe je tAva caDhe te enuM kAraNa bIjuM che ne te pitta che; paNa je pAcana thaI rahyA pachI tAva caDhe te te vakhate vAtane kAraNe paNa heya. je traNe kAraNe ekaThAM thayAM hoya te emAM aneka roga hoya ane evA tridoSamAM be traNa lakSaNa dekhA de che. bIjA eka prakArane tAva hoya che ene akasmA-javara ke khedajavara ke vanavara kahe che. te saTI ke cAbUkanA phaTakAthI, ke hathiyAranA ghAthI ke jhADanA paDavAthI ke evAM ja kAraNathI Ave che. tamArI dIkarInA saMbaMdhamAM tAva nakakI karavAmAM evAM koI lakSaNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 99 :. dekhAI AvatAM nathI, tethI tamAre kazI ciMtA karavAnuM kAraNa nathI. e niragI che. gADInA AMcakAthI e hAlI gaI che ane bAgamAM pharavAthI thAkI gaI che eTale atyAre e narama che ne tAva jevuM lAge che, paNa e te mAtra thAka ja che paNa vakhate ene bhItaranI ciMtA paNa hoya ane e kaI bhAre zokane kAraNe thaI hoya." | mArA saMbaMdhamAM mArAM mAbApane vaidyarAje sAcuM ja kahyuM hatuM ane jyAre e UDyA tyAre emane mAna ApavAne mATe havelIne daravAjA sudhI e emane vaLAvavA gayA. pAchale pahore mArI mAtAe mArAM zekabanyAM hadayane khAvAno Agraha karyo ne mAre kaMIka khAvuM paDayuM. eTalAmAM bAgamAM gayeluM nArImaMDaLa pAchuM AvyuM ane temane snAnAmAM ane ujANImAM ke AnaMda Avyo enuM varNana karavA mAMDayuM. rAte pathArImAM UghADI AMkhe Amatema meM ALecyA karyuM paNa rAta te jANe keme karI jAya nahi tevI lAgI. savAra thatAM, je juvAnanA hRdayamAM Agale divase mane joIne madananAM bANa vAgyAM hatAM evA seMkaDe juvAnanA pitA mAruM mAguM karavAne mArA pitA pAse AvavA lAgyA. game tevA e AbarUdAra haze, pasAdAra haze, paNa e badhAnAM mAgAM mArA pitAe pAchAM vALyAM; kAraNa ke koInI naitika ke dhArmika gyatA emanI najaramAM beThI nahi. paNa pachIthI e pAchA vALelA umedavAronAM judA judA prakAranAM rUpaguNanI vAta sAMbhaLIne mArA pAchalA avatAranI kathA pAchI mane yAda AvI ne AMkhomAMthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 100 : taraMgavatI AMsunI dhArA vahevA mAMDI. jema jema e smRtimAM huM DUbatI gaI, tema tema khAvuM-pIvuM bhUlatI gaI. mAtra mArA mAtApitAne ane sagAMsaMbaMdhIne rIjhavavAne khAtara ja vedanAbhaye haiye paNa kaMIka khAtIpItI ke oDhatI paheratI. je jIvananA taraMga mane mAre raste dorI jAya nahi te e taraMga upara mAre jIva zI rIte coTe? saptapaNanA phUlavAsanA taraMga je AkaLA thaIne nehane nacAve te pahelAM game eTaluM sukha ApatA hoya, paNa Aje mane bANanI peThe kema na vAge? caMdranA kiraNo je madananAM bANa thaIne mArI chAtImAM bheMkAya te mane zI rIte sukhakara lAge ? game te phUlamAMthI amRta jhare, game te zakti Apate varasAda paDe, game te savAramAM jhAkaLa paDe, paNa mAre mana te e sau jANe aMgAra jharatA hoya ema lAgatuM. TUMkAmAM je badhuM bIjI veLAe sukha Ape, te atyAre mArA snehI vinA mane duHkha ApatuM hatuM. gurujanenA upadeza anusAre meM mArI kAmanA siddha karavA mATe kaThaNa tapasyA karavI zarU karI. e tapasyA eka zo ne ATha AcArmsa karavArUpa hatI. mArAM mAbApe e vrata karavAnI sammati ApI, kAraNa ke AvAM vratathI durbhAgya TaLe che ane sadbhAgya vadhe che. mArI anaHkAmanAnI te emane khabara ja nahotI; tethI jema jema huM sukAtI gaI tema tema emane lAgatuM gayuM ke e te vratane kAraNe enuM zarIra sukAtuM jAya che. mArI kAmanA 1 divasamAM eka ja vAra ane te mAtra lUkhuM sUkuM anna jamavuM tene jainadharmamAM AcAla athavA AyaMbila vrata kahyuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 101 : siddha thatI nathI tethI A zarIra sakAya che enI emane zI rIte khabara paDe? mArI AMtarika vedanAmAM mane akamAt eka navIna vicAra phurI AvyuM ane te anusAre meM keTalAMka citrapaTa AlekhyAM. mArA pAchalA avatAramAM mArA svAmI sAthe rahIne meM je anubhava lIdho hatA, te prakaTa karavAne vastrapaTa upara suMdara pIMchI vaDe aneka citro meM kyAM. ame ekaThAM snehe kema rahetAM? kema caratAM ? mArA sahacarane kema bANa vAgyuM? pAradhie kema emane avinasaMskAra karyo? huM pote temanI pAchaLa satI thaI, e badhAM dekhAvonAM meM citra cItaryA. vaLI gaMgA ne tenI pAsenuM bharyuM taLAva, ne nadInAM baLavAna mojAM, ne tenA uparanAM sau jaLapakSIo, ne temAMye vaLI khAsa karIne cakravAko-e sInA paNa citra AMkyAM. vaLI hAthI ane tenI pAchaLa paDele dhanuSadhArI pAradhI paNa cItaryo. kamaLa-taLAva phUle khIleluM ane vividha RtunAM khIlelAM phUlee lacakAtAM vizALa jhADa vALuM vana paNa cItaryuM ane e judAM judAM citranI citramALAnI sAme kalAkanA kalAke besIne mArA haiyAne hAra je cakalAka tenI sAme ekITaze nihALI rahetI. evAmAM kArtikI pUrNimA AvI. e kaumudI parva tarIke manAya che. te parvane meTA AnaMdane divasa gaNavAmAM Ave che. hiMsaka dhaMdhA karanArAonA hATa baMdha rahe che ane kaSTa karIne AjIvikA karanArAone vizrAMti maLe che. dharmaniSTha manuSya tapa, japa, dAna, puNya Adi karIne potAnA janmane saphaLa karavA prayatna kare che. e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 102 : taraMgavatI divase meM paNa mArAM mAtApitAnI sAthe upavAsa karyo. saMdhyAkALe cAturmAsika pratikramaNa karIne badhA AtmAenI sAthe jANye ajANye thayelA aparAdha mATe manebhAve kSamAprAthanA karI. savAra thatAM meM upavAsanuM pAraNuM karyuM ane pachI mArI havelInI aTArIe caDhIne AnaMdI. nagarInI zebhA nihALavA lAgI. kaLAkuzaLa kArIgaroe cItarelA thAMbhalAo vaDe havelI AkAza sudhI UMcI bhI rahI hatI. mukhya daravAjA upara pANI bharelA sonAnA kaLaza mUkavAmAM AvyA hatA, te jANe dAnanI ghoSaNA karatA hoya tevA dekhAtA hatA. ethI loka jANuM letA ke-A. havelImAM rahenAra gRhastha puSkaLa dAna karanAra che ane kharekhara te divase amAre tyAM puSkaLa ja dAna karavAmAM AvyuM. sonuM, cAMdI, gAya, kanyA, bhUmi, zayana, Asana Adi jene je joItuM hatuM tene te ApavAmAM AvyuM. tenI sAthe nagaramAM jeTalA jinace (maMdira) hatAM te paNa khUba zaNagAravAmAM AvyAM ane suvatI sAdhusaMtone svIkAravA lAyaka vastra, pAtra, bhejana, zayana, Asana Adi vastuonuM paNa saMbhAvapUrvaka dAna karavAmAM AvyuM. maMdiromAM virAjamAna jinezvadevanI mUtie AgaLa senA ane ratnanAM bheTaNa mUkayAM. dAnanuM sadA phaLa maLe che. sArA dAnanuM sAruM ne nabaLAnuM nabaLuM. jJAnI ane tapasvI sAdhuone dAna dIdhAthI hamezAM sAruM phaLa maLe che. evaDe A bhavanAM duHkha TaLe che ne pachInA bhAvamAM sAre ghera jama maLe che, jethI AtmAno unnati karavAno avasara maLI zake che. saMtapuruSenI A Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 103 : rIte dAna vigere dvArA karelI sevAthI nivaNane mArga saheje jaDI Ave che. paNa je rAjAnA zatrune, cerane, bhUkAne ane vyabhicArIne dAna apAya te tenAM phaLa khATAM pamAya. A prakAre dAnane viveka karI ame amArA udAra hRdaye mAtra ApaNA dharmanA sAdhuone ja nahi paNa brAhmaNa ane bhikSuko vagere bIjuM paNa badhA prakAranA dAnArthIone puSkaLa dAna ApyAM. TUMkAmAM kaumudIpa e amAre mATe te paisAnI kathaLe choDI mUkavAna-dAna ApavAnuM ane pavitratA khIlavavAne mahAna divasa hato. sAMja thaI ane meM nagaranI UMcI nIcI chabI nihALavA mAMDI. sUrya bhagavAne potAnAM kiraNanI jALa saMkelI lIdhI ne pote adazya thaI gayA. temanI savAranI rANu prabhAtadevInI sAthe rahI rahIne e kaMTALI gayA hatA ne phakkA paDI gayA hatA eTale sAMjanI rANuM saMdhyAdevI pAse tenA zAtinagaramAM jaI rahyA. leka ema paNa kahe che ke ATalA lAMbA pravAsane lIdhe thAkI javAthI rAtAM senerI-kiraNonI mALA paherelA vIranI peThe dharatImAtAne caraNe lIna thaI gayA ane pachI aMdhAre vIMTI rAtrie sajIvanane potAnI aMdara UMTI lIdhAM. have, amArA gharanA mukhya daravAjA AgaLa je eka suMdara AMgaNuM AveluM hatuM te amArI havelIne ane kharI rIte te AkhA rAjamArgane zaNagAra gaNAtuM, e AMgaNAmAM ati mUlyavAna takhtImAM jaDIne meM mArI chabi lokone jovA mATe makI ane enI saMbhALa rAkhavAne mArA sukha-duHkhanI bhAgiyaNa, mArI bhalI sakhI sArasikAne pAse UbhI rAkhI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 104 : taraMgavatI jarUra che eze tyAre evI kAmanAthI ke pUrvajanmanA svAmI, je jarUra te vakhate manuSya janmamAM AvyA hatA, temane kheALI kaDhAya. mArAM gharanAM ke bahAranAM mANasomAM, ame jANI levAmAM ne parIkSA karavAmAM enA jevuM kaMI catura nahotuM. meM ene kahI rAkhyuM hatuM ke mANasanA aMtarane tenA zabda uparathI ane hAvabhAva uparathI kema pArakhI kADhavuM e tuM te sArI rIte jANe che, tethI mArA jIvanane sukhI karavAne mAruM kahevuM sAMbhaLa. je mArA te vakhatanA svAmI ApaNA nagaramAM ja jamyA haze te te bIjA badhA lekanI peThe e paNa pharavA jarUra Avaze ane A citra jazeane joze tyAre amAro pAchale bhava yAda Avaze kAraNa ke je mANasa sukhaduHkhamAM nehI hoya che, teNe game eTale lAMbe vijega sahyo haze toya ene evAM citra upara AMkha paDatAMnI sAthe ja badhuM yAda Ave che ane haiyAmAM chupAI rahele ubharo AMkhamAM tarI Ave che. asaMskArI mANasanI AMkha kaThaNa hoya che, mitranI AMkha khullI ane zuddha hoya che, sAcA mANasanI AMkha draDha hoya che, bedarakAra mANasanI AMkha DhIlI hoya che. dayALu mANasa bIjAnuM duHkha jue che tyAre ene dayA upaje che ane jyAre e prasaMga enA potAnA ja jIvanano anubhava hoya che tyAre te ethIe vadhAre ene lAgI Ave che ! tyAre te jANe enI chAtImAM bANa vAgyuM hoya ema ene lAge che ! vaLI loka kahe che ke jene pAchale bhava yAda Ave che e game eTale baLavAna hoya te ya mUcha pAme che. tethI mArA svAmIne kAraNa ke hoya che, ane duHkha ane kAra ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 105 = potAnA pAchalA bhavanuM zekabharyuM smaraNa A citrothI jAgaze ke turata ja mUccha pAmaze. pachI jyAre emane bhAna Avaze tyAre hRdaye ane AMsubharI AMkhe koNe A citro cItaryA, ema adhIrAIthI pUchavA mAMDaze. tyAre khAtrIthI mAnavuM ke-e ja mArA vAlA ne manuSya yonimAM hAla avatarelA svAmI che. temane dekhAva ane hAvabhAva tuM dhyAna daIne nihALI leje ane emanuM nAmaThAma jANuM leje ane pachI badhI vAta mane savAramAM kaheje. ahA ! emane pharIthI maLIne mAruM badhuM duHkha vAmIza ane emane bheTIne mAro neha tAjo karIza paNa arere ! je e na jaDyA te mAre sAdhvI thaIne nivaNa mAge cAlavA nikaLI paDavuM. svAmI vinA ane chevaTanI sImAe jaladI pahAMcavAnI AzA vinA jIvatara gALavuM emAM ja navA navA avatAra dharavAnuM anaMta duHkha che. ema pati sAthe pharI saMjoga thAya e kAmanAe meM sArasikAne bahu bahu sUcanAo ApI ne pachI citro sAthe ene vidAya karI. have te sUrya pUrepUra AthamI gayo hato ane saune DhAMkI denArI rAtri AvI hatI. ApaNA dharmanA niyama pramANe parvane divase hamezanA suvAnA khaMDamAM suvAne badale pauSadha levAnA khaMDamAM jamIna upara sUvuM joIe, te rAtre rAtri jAgaraNa karavuM joIe ane prabhunuM dhyAna dharavuM joIe. e pramANe huM paNa pauSadha levAnA khaMDamAM gaI ane mArAM mAbApa sAthe jinaprabhunI stuti-vaMdanA karIne devasika ane cAtu masika pApamAMthI mukta thavA mATe pratikramaNa karyuM. e dhuM karI rahyA pachI huM sthirabhAve bheMya upara UMdhI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ , vedanAnI che. kAcuM mAsa, vana 106 : taraMgavatI gaI. e UghamAM meM, jANe hu parvata upara caDhIne bhamatI hAuM, evuM svama joyuM. jyAre huM jAgI tyAre meM mArA pitAne pUchayuM ke-AvAM svapna joyAnuM phaLa zuM?" tyAre mArA pitAe uttara Ape - "svapnazAstra pramANe evuM svapna sadbhAgya sUcave che. svapnavaDe mANasano AtmA saddabhAgya ke durbhAgya, AnaMda ke zeka, jIvana ke maraNa AgaLathI jANI zake che. kAcuM mAMsa, lehIbharyA ghA, hAtha paga bhAMga, vedanAnI cIsa ane Agano bhaDakeevAM evAM svapana naThArAM phaLathI sUcanA Ape che, paNa hAthI upara ke baLada upara ke mahela upara ke parvata upara ke dudhALA jhADa upara caDhavuM e AvatA bhAgyanI sucanA Ape che ane svamamAM samudra ke nadIne je oLaMgI jAya che tenAM duHkha nizcaya TaLe che. vaLI jAti upara paNa ghaNe AdhAra rAkhe che. keIne svapnamAM narajAtinI ke nArIjAtinI vastu maLe ke khavAya te dhArele lAbha ke hAni thAya. TUMkamAM mANasa je sArAnI AzA rAkhe che ke je naThArAthI Dare che te svapna uparathI jANI zakAya che. tathA svapnamAM phaLavAnAM phaLa kyAre kaLe che e svapananA samaya uparathI nakakI thAya che. je svapna samIsAMje UMgha AvatAM ja Ave che tenuM phaLa cha mahIne phaLe, je madhyarAte Ave che tenuM phaLa traNa mahine phaLe, je brAhmamuha eTale ke gAyo caravA nikaLe te samaye svapna Ave te doDha mahine phaLe ane je savAra thatAM Ave te tarata phaLe. chevaTe kahevAnuM eTaluM ja ke sAre zarIre AvelAM svane bhaviSya sUcave che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ tara gavatI : 107 : paNa ethI viruddhanAM svapnAnu phaLa kai ja nathI. jyAre kanyA paryaMta upara caDhavAnu svapna jIve tyAre dhAryA pati maLe ane bIjAne evu svapna Ave te dhAryuM dhana maLe, mArI dikarI! sAta divasanI aMdara tAruM sadbhAgya khulaze.' mArAM pitAnAM A vacanathI mane vicAra UThyo ke mArA haiyAmAM jene mATe kAmanA che tenA sivAya khIjA puruSa sAthe mArAthI rahI zakAya nahi. mArI gupta kathA te mArAM mAbApathI saMtADI rAkhavAne me' TharAva karyAM, tethI sArasikAnI vATa jotI AkhI rAta huM tyAM pauSadhazALAnA khaMDamAM besI rahI ane pachI vicAramAM ne vicAramAM jinaprabhunuM dhyAna dharatI bichAnAmAMthI UDI UbhI thaI ane rAtri pratikramaNa karyuM. sUryodaya gayA pachI dAtaNa karyuM ne tyArapachI mArAM mAbApathI chUTI paDIne dhIre dhIre upara cAlI gaI. pachI amArI havelInI agAzI upara huM caDhI. cheka enI ksa upara suMdara citrA cItaryAM hatAM ane temAM mUlyavAna hIrA meAtI jaNyAM hatAM. mAruM' tUTI paDe evu mAruM zarIra mAtra AzAne lIdhe ja TaTAra cAlI zakatu hatuM. evAmAM sUraja UgyeA, enA kiMzukaphUlanA jevA lAla kiraNA pRthvI upara patharAi rahyAM ane pachI dUra dUra sudhInI pRthvI kezara raheMge rIMgAi gai. sarva jagatane eNe jagADayuM ane rAtre khIDAI gayelAM kamaLAne khIlavyAM. evAmAM sArasikAe paNa dekhA dIdhI. utAvaLe utAvaLe e mArI pAse AvI ane snehabharI daSTie eNe mane AvatAnI sAthe ja haiyA sAthe cAMpI lIdhI. pachI AnaMdI mhAMe teha maLyAnA mane samAcAra ApyA. enA mAla Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 108 : taraMgavatI mAM ja kaMIka anerI miThAza hatI. eNe hAMphate hAMphate kahevA mAMDayuM: "bahu divasathI khovAyelA tArA svAmI jaDyA che. vAdaLAM vinAnI zaraRtunI rAtrine caMdra jANe prakAzate hoya evuM emanuM mukha prakAze che. bena, have dhIraja dhara, tArI AzA have thoDA ja vakhatamAM phaLibhUta thaze.' A zabdo sAMbhaLyAM ke turata ja huM te sukhanA varasAdamAM nAI gaI, mahAAnaMde sArasikAne bheTI paDI. pachI meM ene pUchyuM: "o vahAlI sakhI ! mArA svAmInuM svarUpa te atyAre pharI gayuM haze, teya emane zI rIte oLakhI kADhyA ?' tyAre eNe uttara Ape ? priya sakhI! kevI rIte tArA svAmI jaDI AvyA te vigatavAra kahuM, te tuM sAMbhaLa-te cekasI rAkhavAnI je je sUcanAo saMdhyAkALe ApI hatI te sAMbhaLI laI huM chabIo laI cAlatI thaI. huM e chabIo cotarA upara goThavI rahI teve samaye, rAtrie khIlatAM padmane mitra je caMdra te Uge. prakAzane phelAvate rAtrine priyajana, kAmadevane vahAlo, e caMdra dhIre dhIre upara caDhavA lAgyA. sarovaranA jaLa para jema khIleluM kamaLa tare tema e AkAza paTamAM khIlIne taravA lAge. tevAmAM rAjamArgo upara suMdara gADImAM besIne dhanathI madamatta nagarajane jANe rAjA hoya tema pharavA nIkaLyA. rAtanI zebhA jevAne Atura strIo gADImAM besI nIkaLI. page cAlatAM juvAna puruSo strIo sAthe hAthe hAtha mIlAvIne haiyehaiyAM mIlAvI Amatema cAlatAM dekhAyAM. AnaMde gherAyalAM lekanAM TeLAM sAme AvatAM TeLAmAM maLI jatAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 109 : ne pachI pAchAM vaLI sAthe cAlatAM. TUMkAmAM, comAsAmAM pANIno pravAha nadInuM rUpa dhAraNa karI jema te samudra tarapha vahe che, ema rAjamArgo upara lokane pravAha vahevA mAMDa. je stra cA hatA, te sahaje joI zakatA, paNa je nIcA hatA temane paganI AMgaLInA TeravA upara UMcuM thavuM paDatuM. ghaNu bhIDamAM bhIMsAtA ane khAsa karIne jADA te ethI cIso pADatA. rAta kema cAlI jAya che ? enI keTalAka mANase potAnA pharavA AgaLa paravA karatA nahotA, paNa keTalAka potAnA phAnasamAM adha upara baLI gayelI diveTa tarapha AMkha rAkhyA karatA ane rAta jema jema jatI tema tema lekanI AMkha UMghe gherAtI gaI ane temanI AturatA ochI thatI gaI, tethI bhIDa paNa ochI thatI gaI ane Akhare thoDA ja leke chabIo pAse AvavA lAgyA, paNa huM leka tarapha ane vakhata jevAne divA tarapha jotI hatI tevAmAM akasmAta sarakhI. vayanA potAnA mitronAM TeLAM vacce cAlate eka yuvAna puruSa tyAM AvI pahoMcyA ane chabio jevA lAge. kAcabAnA paga jevA enA paga ke maLa hatA. paganI piMDIe ghATadAra hatI, enI jAMgo majabUta hatI, tathA enI chAtI sapATa vizALa ane mAMsabharI hatI. vaLI tenA hAtha lAMbA, sthUla ane balavAna hatA. potAnA mitronA mukhane kamaLanI peThe khIlavate ane temanI vacce cAlato jANe bIje caMdra Avyo hoya ema e caMdrathIye vadhAre suMdara zete hate. enI juvAnInI suMdaratA ane mRdutA evI te bhavya hatI ke juvAna strIo Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 110 : taraMgavatI ene nehathI joI rahetI. kharekhara evI te ekeya strI nahIM hoya ke jenA hRdayamAM puruSa pesI na zake. loko bolavA lAgyA ke-game te e devalokane puruSa have joIe ke game te e pote ja ekAda deva hovo joIe. e chabine cheDI vAra jaI rahyo ane pachI emAM pragaTa thatI uttama kaLAnAM vakhANa karate belyoH "ahIM A retInA be kinArA vacce nIcANamAM vahetI ne bhamarA uDAvatAM mojAMvALI caMcaLa gaMgAne kevI suMdara cItarI che! kamaLabharyA taLAvavALuM ane vividha jhADathI UMcuM nIcuM dekhAtuM A vana kevuM suMdara che! vaLI zara, zIta, vasaMta, grISma vagere Rtuo vanaphaLa ane vanaphUlavaDe kevI AbehUba banAvI che ! are ! A be snehane pAMjare purAyelAM cakavAka, jIvananA samasta pravAhamAM kevAM suMdara rIte ekabIjAnI sAthe jaDAI gayAM che! ahIM teo pANuM upara sAthe tare che, tahIM retInA kinArA upara sAthe ArAma le che, paNa AkAzamAM sAthe UDe che ane vaLI paNe kamaLaphUlenI vacce sAthe ja bese che. sadA ane sarvatra teo ekabIjA sAthe acaLa nehamAM kevAM jaDAI rahyAM che ! cakavAkanI garadana TUMkI ne suMdara che ane ene raMga kiMzuka phUlanA je lAla caLake che. vaLI mRdu ane TUMkI garadanavALI cakavAnI tenA raMgane lIdhe karaMta phUlanA jevI lAge che ane e cakavAkanI pAchaLa kevI cAle cAlI rahI che! A hAthI paNa ke suMdara cItaryo che ! e enI nAtanA mukhI je lAge che ane gADha vanamAM potAno mAga kara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 111 : -- vAne mATe jhADanAM DALa teDI pADate cAle che. nadImAM nAhavAne lebhe have te nIce utare che. have ahIM enA bhavya zarIrane laIne e pAcho nikaLe che. tyAM te zikArI enA upara bANa tAke che. pahoLe page UbhA rahIne e dhanuSa upara bANa caDhAvIne kAna sudhI kheMce che. pachI bANa choDe che-A paNa bahu suMdara cItaryuM che. paNe DAMgaranAM kaNasalAM jevA ke kamaLanA taMtu jevA rAtAza raMge caLakate cakavAka UDe che ane e bANa ene vAge che. are! juo ! A cakavAkI saMtApane lIdhe vilApa kare che, kAraNa ke pAradhie tenAM patinAM jIvanane ane snehane nAza karyo che. e pitAnA svAmInI pAchaLa paDe che ane anaMta vedanA mAM baLI mare che. kharekhara! AjanA utsavamAM je kaMi jovA jevuM che emAM A citro sauthI suMdara che; paNa A citranI badhI hArane anukrame jovI joIe. Ama bolatAMnI sAthe e suMdara puruSa citro sAme AzcayathI joI rahyo hate eTalAmA bebhAna thaI dharaNI upara DhaLI paDaye. vAMsa upara bAMdhelI dhajAnI derI kapAtAM jema dhajA dhaba daIne jamIna para paDI jAya ema e DhaLI paDaye. enA mitro te citro jovAmAM evA lIna thaI gayA hatA ke e paDaye enI paNa khabara emane tarata te na paDI. khabara paDI ke tarata ja emaNe ene upADI lIdhuM ane ene jANe citroe ja bebhAna karyo hoya ema ethI dUra khullI havA mAM laI gayA. vakhate e ja suMdara puruSarUpe tAro cakravAka hoya ane chevaTe mArI sakhInI kAmanA siddha thAya e utkaMThAe huM paNa pAchaLa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 112 taraMgavatI pAchaLa gaI. ane kharekhAta jyAre ene bhAna AvyuM tyAre raDatI AMkhe DusakAM khAte khAte e be - e mArI vahAlI ! mArA AliMgananA AnaMda! tArI kALI cakacakatI AMkhe laIne atyAre tuM kyAM haze ? eka vAra jyAre ApaNe gaMgAnAM mejA upara cakavAkajanmamAM ramatAM hatAM tyAre tuM mArA nehane khajAne hatI paNa atyAre tArA vinA huM gAMDA thaI gayo chuM. tuM snehanI dhajAnI peThe badhe mArI pAchaLa pAchaLa AvatI, ane chevaTe mRtyumAM paNa tuM mArI pAchaLa AvI." lAja cheDIne AMsubharI AMkhe e vilApa karatuM hatuM ane uparathI nIce sudhI zekanI mUrti je thaI rahyo hate tyAre enA mitre ene Thapako ApavA lAgyAH "Ama zeka kara mA. zuM tAjuM bhAna gayuM che?" eNe emane khAtrI ApI ke, "mAruM bhAna gayuM nathI. tyAre vaLI emaNe pUchyuM: 'tyAre tane thayuM che zuM ?" tyArapachI eNe emane uttara Ape. huM e badhI vAta tamane kahIza, paNa tame chAnI rAkhaje! A cakravAkenI kathA je ahIM A aneka citromAM cItarI che te mArA potAnA pAchalA bhavanI kathA che. emaNe pUchayuM ke-e zI rIte hoI zake? ane vaLI cakita thaIne pUchayuM ke-pAchalA bhavanI kathA tane yAda zI rIte AvI zake? tyAre teNe dareka citra kevI rIte patAnA pAchalA bhavanI sAthe baMdhabesatuM Ave che enuM dhIre dhIre varNana karI batAvyuM ane pachI chevaTe kahyuMH "pAradhinAM bANathI mAre jIva to cAlyA gaye, tethI mArI priyA mArI pAchaLa kevI rIte satI thaI gaI, e paNa tame na cItarI che te mArA hoI zake? ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ tara gavatI : 113 : * te huM A citrothI ja jANI zakayeA. e joine mArUM haiyu maLatI vedanAe evuM teA bharAI AvyuM ke koNa jANe kevI rIte mUrchA pAmI dharaNI upara jyeA. A citro joIne mane mArA pAchaaA bhava Abehuba yAda Avye ne te pramANe meM tamane e bhavanI badhI kathA kahI sabhaLAvI ane have je nizcaya mArA manamAM karyo che te tamane jaNAvu chuM. enA vinA khIjI kAi srInI sAthe huM lagna karIza nahi; tethI kAi paNa rIte jo enI sAthe mArA bheTA thAya te te snehane AnaMda mane maLe. tame bhAI! jAo ne tapAsa kareA ke e citrAnuM cItaranAra kANu che ? nakkI eNe ja e citrA taiyAra karAvelAM hAvAM joIe. game te e citre eNe citaryA che ke game te eNe jAte kAI kaLAdharane sUcanAo ApI cItarAvyAM che, nahi te je hakIkate huM jANuM chuM te bIjo kAI cItarI zake nahi. je bhavamAM huM' cakravAka thaIne enI sAthe rahyo hatA te enA vinA khIjuM kANu jANI zake? - ' enI sUcanA sAMbhaLIne, sakhi ! je koI prazna pUchavA Ave tene uttara devAne huM te utAvaLI utAvaLI citra pAse jai UbhI. turata ja khALatA khALatA eka jaNa Avye ne pUchavA lAgyAH ' AkhA nagarane Azcarya cakita karI melyuM che evAM citronuM cItaranAra Nu ? uttara ApyA. ' nagarazeThanI dIkarI taragavatIe e citro cItarIne ahIM mukAvyA che ane sAce ja e citro kaMi kalpanAthI cItaryAM nathI. ' pachI bIjI keTalIka cAkhavata > me . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 114 : taraMgavatI meM karI eTale te tArA svAmI pAse pAche deDI gaye ane tyAra pachI zI vAte thAya che te sAMbhaLavA huM paNa tenI pAchaLa ja gaI. tyAM jaI mane pUchavA AvanAre betyeH "ciMtA karIza nA mArA mitra paddhadeva! tArI priyA maLI AvI che. e kaDaSabhasena nagarazeThanI dIkarI taraMgavatI che. enI ja sUcanAthI e citro mukAyAM che ane e kaMI kalapanAthI cItarAyA nathI. . paNa enI sakhIe mAro praznonA uttara dIdhA e uparathI mArI khAtrI thaI che ke e eka sAcA jIvananI karuNa kathA che." A zabdothI tArA priyanuM mukha pUrA . khIlelA kamaLanI peThe malakAyuM. pachI e be : "have mane mArA jIvanamAM AnaMda Avaze; kAraNa ke mArI eka vakhatanI cakravAkI nagarazeThanI dIkarI thaIne avatarI che.' paNa tarata ja pAcho ciMtAtura thaI bolavA lAge: "paNuM nagarazeTha paisAne jere eTale abhimAnI che ke enI kanyAne mATenAM badhAM mAgAM pAchAM vAnyAM che tyAre ApaNuM dhAryuM zI rIte pAra utaraze ? eka vAra mArI priyA jaDyA pachI je ene maLI zakuM nahi to na jaDayA karatAM paNa vadhAre vedanA thaze." ene eka mitra bolyo H . basa, te jaDI che eTale te have kAMI vAMdho nathI, je vastu vidhamAna che te jarUra maLI ja raheze, ene raste thaI raheze. ene hajI paraNuvI nathI eTale ene mATe nagarazeThanI pAse mAgu karavAnI vyavasthA karazuM. je ethI kazuM nahi vaLe ane tArI khuzI haze te ApaNe enuM haraNa karI lAvIzuM.' paNa eNe te uttara ApeH "nagara kare te jaDI ja jarUra nathI eTale Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 115 zeThanA gharamAM je kuLAcAra peDhIe thayAM cAlate Ave che te kaMI petAnI putrIne snehane kAraNe e oLaMgaze nahi ane tethI je e potAnI putrI ane deze nahi te huM mArA jIvanane aMta ANIza; kAraNa ke tuM kahe che evuM baLAtkAranuM kAma te mAre karavuM nathI. have sau maMDaLa pitAnA agresarane vaTI vaLI tenI havelI tarapha cAlyuM ane tenA kuTuMba vageranAM nAmaThAma jANI levAne mATe huM paNa emanI pAchaLa cAlI. je makAnamAM e peThA te evuM te UMcuM ne suMdara che ke jANe koI svamAMthI upADI ANune pRthvI upara mUkI dIdheluM devavimAna hoya. meM enA pitAnuM nAma ane dhaMdhA vigere cokasAIthI pUchI lIdhuM ane e badhI hakIktathI jyAre mane pUro saMtoSa thaye tyAre utAvaLe pAchI AvatI rahI. evAmAM nakSatra, graho tema caMdra paNa ekeeka karI adazya - thaI gayA ane phUle cuMTI lIdhA. taLAva jevuM AkAza keruM thaI gayuM. tyAra pachI saghaLA jIvajaMtune mitra ane divasane prabhu je sUya te baMdhujIva (baporIAnA) phUlanA je lAla raMge UgI nIkaLe. cAre dizAo -sUryathI nAraMge raMgAI gaI. te ja veLAe tane badhA samAcAra ApavAnI AturatAe huM tArI pAse doDatI AvI. tAre svAmI jaDayAnI je je kharI hakIkata meM joI jANuM te badhI meM tane A rIte kahI dIdhI che ane mArA upara je vizvAsa te mUkayo hato te Aje saphaLa thaye che, evI lAgaNI atyAre huM anubhavuM chuM." (sAdhvI taraMgavatI pitAnI kathA zeThANI pAse vaLI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 : tara gavatI AgaLa calAve che-) mArI sakhI peAtAnI vAta pUrI kahI rahI eTale huM adhIrI thaine belI, ' paNa emanA mAbApanAM nAma ne vyavasAya te mane kahe, ' vaLatI sArasikA khAlI: enA pitA dharatI ane sAgaranA khajAnAnA dhaNI che. khuda himAlaye paNa enA jeTale acaLa nathI. vaLI eNe dharatIne dhama zALAe ane AnadazALAethI evI teA zaNagArI dIdhI che ke tenuM nAma moTA vyApArI tarIke tema ja meTA dharmAtmAtarIke paNa cAre dizAmAM prakhyAta thai gayuM che. e zeThanuM nAma dhanadeva che. zeThanA A putra gharaDAM ane jIvAna saune vahAlA che ane enu nAma padmadeva che. e kAmadeva jeve suMdara che ane vaLI padma-kamaLanA jevA maneAhara che.' sakhIe je badhA samAcAra ApyA . tethI mArA kAnanI snehabharI utkaMThA tRpta thai. chatAM ye sArasikAnI AMkha ane kAnane dhanyavAda detI huM khAlI. tuM ena bhAgyazALI ke teM mArA svAmInAM darzana karyA' ne emanAM veNu kAnAkAna sAMbhaLyAM.' pachI mArI pAsethI e cAlI jatI hatI tyAre paNa meM mArA AnanA AvegamAM kahyuM. mArA zeka have TaLyeA che ane AnaMda ubharAye che, kAraNa ke mArA svAmI mane Asakta che." pachI meM nAhI tI, paMkhIone dANA nAMkhyA, jinaprabhunI pUjA karI ane pAraNAM karIne upavAsa pUrA karyA. tyAra pachI upavAse ane pAraNAe thayelA zramathI ArAma levAne kAje zetaraMjI pAtharI ane pavane ThaMDA thavA khaDamAM gaI. tyAM svAmIne maLavAnI hajArA AzAe huM gherAI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 117 : gaI ane emanA snehathI vikhUTI paDI aneka vicAromAM vakhata gALavA lAgI. evAmAM sArasikA pAchI AvI, ene zvAsa te jANe mAta ja nahoto ane AMkhomAMthI bera bera jevaDAM AMsu jatAM hatAM. e belI: "samAnya zeDa dhanadeva potAnA mitro ane saMbaMdhI janane laIne (tArA pitA) nagarazeTha pAse AvyA ane spaSTa zabdomAM emane kahyuM: "tamArI dIkarI taraMgavatInuM mArA dikarA padyadeva mATe mAguM karuM chuM; bele, keTale AMkaDo Apane joIze ? paNa nagarazeThe asabhyatAbharyA A zabdo emane saMbhaLAvI dIdhAH "je dhaNuM vepArane kAraNe hamezAM paradezamAM rahe, dI ghera rahe nahi ane tethI karIne dAsIonI sAthe ramyA kare, evA mANasane mArI AvI kanyAne zI rIte soMpuM? ene te sadA pativirahiNInA jevA vALa rAkhavA paDe ane bIjI strIonI peThe) zaNagAra sajavAnA kadI prasaMga ja na Ave. svAmIthI vikhUTI paDelI ene bhInI ane rAtI AMkhe mAtra kAgaLa lakhavAmAM ne snAna karavAmAM vakhata gALa paDe. Ama mArI dIkarIne vepAranA gharamAM puSkaLa dhana hovA chatAM maratAM sudhI vidhavAnI dazA jogavavI paDe, enAM karatAM te nidhanane ApavI sArI. pachI bhalene evAM nAvaNIyAM, zaNagAra, sugaMdhI padArtho ane evA suMdara sahAga ene nA maLe." sArasikAe kahevA mAMDayuM ke Ama emaNe e zeThanuM mAguM tucchakAryuM ane (vAtacItamAM) sabhyatA, mitratA ane mAnavRtti azakya thaI paDI tethI te zokAtura thaIne cAlI nIkaLyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 118 : taragavatI mArI sakhIe ANelA A samAcAre ziyALAnA hiMma jema kamaLanI dAMDIne bhAMgI nAkhe ema mArA manArathane mULathI bhAMgI nAMkhyuM. mAruM sarvAM bhAgya cAlyuM gayuM, mAruM' haiyuM eka vAra te Ana Mdane badale pAchuM zekathI bharAI gayuM, ane AMsubharI AMkheAe meM mArI rAtI sakhIne kahyuM 'mArA sakhA mANu vAgye jIvI zakace nahi, tethI hu" paNa jIvI zakI nahi. e jIve te ja mArAthI jIvAya, pakSInA bhavamAM paNa huM enI pAchaLa mRtyu pAmI! tyAre Aja A mAnava bhavamAM emanA vinA-mArA snehI vinA huM zI rIte jIvI zakuM? jA, sArasikA ! emane A patra Apa, ane vaLI kaheje ke: 4 tharatharatI AMgaLI vaDe bhAjapatra upara lakhelA A patra snehanI su Mdara kathA kaheze. e che te TUMkA, paNa aMdara hakIkata mahattvanI che. tamane ApavA e patra mArI sakhIe ApyA che tathA emanA AtmAne AzvAsana ApavAne mATe vaLI A snehazabde emane kahezeH 'tame| svAmIne anusaravAne mATe jeNe cakravAkInA bhavamAM peAtAnu jIvana samarpI dIdhu, te Aje nave avatAre nagarazeThanI kanyA thaine avatarI che, tamane zodhI kADhavAne ja citramALAnuM pradarzIna karyuM hatu. eka vAra tame enI pAse AvyA ke enI kAmanA pUrI thai. avai, gayA bhavamAM khAvAyelA ane pharI pAchA Aje maLI AvelA priyatama ! ApaNane gayA bhavamAM ekarUpa karanArA snehasaMba'dha hujI. ce kAyama heAya te tamArA jIvanane jALavI rAkheA ane tamArI sAthe mArA jIvanane paNa bacAve! vaLI amane ekasUtre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI :119 : bAMdhanArA sneha paripUrNatAe pAme tyAM sudhI sau vAta gupta rAkhavAnI emane sUcanA Apaje.' A ane evI bahu bahu vAtA meM bhAre haiye sArasikAne kahI ne pacha kAgaLa ApIne vidAya karI. ( ane chevaTe meM ene segana daI kahyuM ) * ame e snehasaMbadhe breDAizuM' evA samAcAra game te rIte jarUra lAvaje. meM tane kahI na hAya ke kAgaLamAM lakhI na heAya evI sau vAte mArA lAbhanI hAya te, emane kaheje.' pachI mArI e mArI sakhI mArA svAmI pAse patra laIne gaI ne sAthe mArA hRdayane paNa letI gai. enI gerahAjarImAM ciMtAe karIne me nizcaya karyo: (ahIM mULa graMthamAM 6 bleka u. thI 67 khUTe che. ) (sakhI pAchI AvI ane mane kahevA lAgI:-) "sakhI ! tArI pAsethI patra laIne huM nikaLI eTale naga2 vacce AvelA rAjamArga uparanI su Mdara havelIe pAse thaine cAlI. aneka cakalAM vaTAvIne huM eka mahela pAse AvI UbhI. vaizravaNa (kubera) ane lakSmI jANe tyAM ekaThAM thayA hAya evA e mahela lAgatA hatA. bhAre haiye huM te daravAjA pAse AvI ubhI. tyAM cAkIdAra hatA teNe aneka jatI AvatI dAsIemAMthI paNa maneeLakhI kADhI ke A koI ajANyu mANasa che ane mane vAte vaLagAM DIne prazna karyA ke 'tuM kayAMthI Ave che?' strIone vAtA uDAvI detAM AvaDe che, tethI meM jUThuM ja kahyuM, ke 'huM ajANI chuM e tame sAce ja pArakhI kADhyuM che, paNa mane tamArA mahelanA kumAre kheAlAvI che. ' cAkIdAre (AnaMdathI) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 120 : taraMgavatI kahAM "ahIM thaI janAraAvanAra koI mArAthI ajAyuM nathI!" te uparathI meM enAM vakhANa karI kahyuM: 'jene ghera daravAjA AgaLa tamArA jevA cokIdAra hoya che te zeTha sukhI che. have mane zeThanA putranI pAse laI jAo." eNe uttara vALe bIjAnI strIo mArA upara evo vizvAsa kare tyAre te e kAma huM khuzIthI karUM." evuM kahIne teNe eka dAsIne bhalAmaNa karI ke "sauthI uparane mALe kumAra pAse Ane laI jA." pachI dAsI sAthe hIrAmetIe jaDelA mahelanA sauthI uparanA mALe huM paLavAramAM jaI UbhI. tyAMthI rAjamahelamAM lAMbe sudhI najara pahoMcatI hatI. dAsI mane ratnajaDita Asana upara beThelA juvAna purUSane dekhADI cAlatI thaI. vizvAsa rAkhIne huM kumAra pAse gaI. pAse eka bheLA je eka brAhmaNakumAra hite, zeThane dIkaro DhIMcaNa upara mUkIne eka citra jete hate. enI AMkhamAMthI AMsu jharIne e citra upara paDayuM. te jema ke I. kAgaLamAM thaelI bhUla luMchI nAkhe ema eNe luMchI nAkhyuM. Ama e tane maLavAnI-AzAbhaye ane vaLI tArA vijegathI-ciMtAbhaye haiye beThe hate. meM vina. yathI namIne hAtha kapALe aDADI namaskAra karyo ane kahyuM: "ghaNuM cha kumAra !' te sAMbhaLI hAthamAM vAMke daMDa ane lAlaceLa jAmA nIce vyAghacama che jenI pAse e pahele moM ane bahubale brAhmaNa cIbhaDAnA bI jevA dAMta kADhI belI uThaH "mane brAhmaNane teM pahelA namaskAra zA mATe na karyo ? ne A yuddhane kema Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgAvatI = 121 : karyo?" bhayathI mArI cUDI te kAMDethI sarI gaI, jANe huM pote bheMya upara paDI gaI ane belI: "mahArAja namaskAra tamane.' huM tarata ja pAchI UbhI thaI gaI ne belI: "sApanA jeTalI mane tamArI bIka lAge che." eNe bUma mArIH "zuM? mane tuM sApa kahe che?" uttara ApeH "sApa kahetI nathI, have thaye saMteSa !" paNa e belI ukyo "mane sApa kahIne have pharI jAya che? yAda rAkha ke huM UcA brAhmaNakuLane chuM; mArA pitA hAritagotranA kAzyapa che, ane huM chAdogya saMpradAyanuM mIThuM khArUM khAuM chuM, hajI tuM mane oLakhatI nathI?" Ama eNe mane aneka maheNuTuNa saMbhaLAvyAM. zeThanA kuMvarathI A sAMbhaLyuM gayuM nahi tethI teNe e brAhmaNane khakhaDAvyo ne kahyuM: "are pAjI, pArakA gharanI dAsIne a ma satAva na. tAre khAlI baDabaDATa baMdha karI de, tuM mAtra mUkha ja che, bIjuM kAMI nahiM ? zeThanA kuMvare ene Ama dhamakAvye eTale pachI mAtra dUra rahIne mArI sAme AMkhe kADhavA lA ne bIjA evA evA cALA karavA lAge. bIjuM enAthI kazuM thai zakayuM nahi. pachI e cAlato thaye eTale rAjI thaIne, paNa jANe raDavA jevI thaI gaI houM ema belI: "dhanya prabhu! e gayA." zeThanA e kuMvare pachI mane pUchyuM: "suMdarI tuM kayAMthI Ave che? tAre zuM joIe che te jaladI ela." tyAre huM belIH "he kuLabhUSaNa! avaguNavihIna, sadaguNasaMpanna, sakaLahRdayamehana, mAre eka nAneze saMdezo sAMbhaLe, nagarazeTha RSabhasenanI svarganI apsarA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI samAna kanyA taraMgavatIe e saMdeza mokale che. taraMgavatIe potAnA hRdayanI je icachA potAnA citramAM citarI che, te IcachA saphaLa thavAnI AzA rAkhe che. pAchalA bhavane ( citramAM cItarele ) nehasaMbaMdha je hajIye rahevAno hoya te enuM jIvana TakAvavA mATe ene tamAro hAtha Apo. A saMdeze mAre tamane ApavAnuM che. saMde. zAne mama te (enA lakhelA) A patramAM tame jozo. A zabdo sAMbhaLI enAM meM upara te AMsune pravAha vahevA lAgyo ane enuM AkhuM zarIra tharatharavA lAgyuM. Ama eNe pitAne sneha te dekhADI Ape, paNa tarata kaMi uttara daI zakyA nahi. kAraNa ke DusakAmAMthI ene svara nikaLI zake nahi. nirAzAne dAbI devAne je citra eNe AMkayuM hatuM, te pAchuM AMsuthI pharI palaLI gayuM. kaMIka zAnta thaIne eNe patra lIdhe ane jema jema e patra te dhIme dhIme vAMcate gaye tema tema enI AMkho ramavA lAgI. patrane (catura vAkyae lakhele) bhAva tarata samajI gayo eTale e sArI rIte zAMti pAmya ane daDha, spaNa, raNakate zabda bolyAH "vistAra karavAnuM kAraNa nathI. mArI zI dazA che te TUMkAmAM ja sAMbhaLa. je tuM AvI na hata te huM jIvI zakatA nahi. ThIka paLe tuM AvI pahoMcI che ne have mane AzA paDe che ke priyAne maLavAne kAraNe jIvanamAM rasa Avaze. vaLI tArA AvavAthI, kAmadeva pitAnA bANathI UMDA ne UMDA ghA karyo jAya, che tenI sAme rakSaNa karavAnuM baLa huM pAmyo Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 123 : chuM. tyAra pachI, tArAM citra karIne ene pAchale bhava je yAda Ave tenI sau kathA mane kahI batAvI ane te mane je kahelI ene rajeraja maLatI AvI. bAganA taLAva pAse pharatAM cakravAkane joIne tane tAro pAchale bhava je sAMbharI Ave te kathA meM paNa tene vigatavAra kahI saMbhaLAvI.' eNe kahyuM: arere. (tArI sakhInAM) citra joIne tyAM ne tyAM ja mArA haiyAmAM (vijeganA) duHkhane kAMTe UMDe sudhI pezI gaye. jeTalo amAre neha ekavAra jhaMDe hatuM eTale ja UMDo e kAMTe paThe. utsava pUro thatAM jema vAvaTo jamIna upara paDI jAya tema ghera jaIne huM pathArI upara paDaye; cAre bAju mArA mitre viMTAI vanyA ne e ja sthitimAM bAkInI rAta meM gALI. kinArA upara AvI paDelI mAchI jema taraphaDe tema huM neha-dade pIDA ane asahAya nirAzAe hAMphate pathArImAM paDI rahyo. huM AkAza sAme tAkI rahete, AMkhane aNasAre uttara Apate, vaLI hasate ane gAte ane vaLI pAche reI paDatuM. mArA mitre mAruM snehadarda pArakhI gayA ane emaNe zarama cheDIne mArI mAtAne vAta ughADI pADI kahyuM ke jo tame tamArA (putra) padyadevane mATe nagarazeThanI dIkarI taraMzavatInuM mAthuM nahi kare te e marI jaze. mArI mAtAe A vAta mArA pitAne karI. te turata ja nagarazeThane tyAM gayA paNa nagarazeThe emanuM mAguM tarachoDI kADhayuM. AthI mArAM mAbApe zAta karavAne pAdharuM mane kahyuM: tuM kahe tenI sAthe tene paraNAvIe. mAtra enI vAta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 : taraMgavatI choDa." A vAta sAMbhaLIne huM emane page paDaye. namratApUrvaka hAtha joDayA ane jamIne kapALa aDADayuM; pachI sabhyatApUrvaka karyo ke, "jema tame kaheze tema karavA taiyAra chuM, enAmAM evuM zuM vadhAre che ?" AthI mArAM mAbApa zAnta thayA ane emanI cintA TaLI. paNa meM te ApaghAta karavAne nizcaya karyo hate, kAraNa ke maLavAnI mArI badhI AzAo bhAMgI paDI hatI ane divase mArI janAne amala karatAM vakhate leke mane aTakAve e bIkathI rAte badhAM UMdhI jAya tyAre ApaghAta karavAne saMkalapa karyo. jIvavAnI tRNuthI chUTe thaIne ane maravAne mATe taiyAra thaIne A badhA saMkalpavikalapa karate hate, evAmAM ja tuM A saMdeze laI AvI. ethI mArA hRdayamAM udbhava thaya ne mArA jIvanamAM amRta reDAyuM paNa tArI sakhIne zekabharyo kAgaLa vAMcatAM mArI AMkhomAMthI AMsu nikaLI paDaze ne mane bahu duHkha thaze. tArI sakhIne mArA taraphathI ATaluM kahejeH "jene maratAM tuM satI thaI ane jene te ATale mUle kharIdI lIdhuM che te tAre dAsa thavAnuM svIkAre che. tArAM citrathI ene sau vAte sAMbharI AvI che ane jyAM sudhI tuM enI thaI nathI tyAM sudhI e dukhio che. ema chatAMye tArA saMbaMdhanI ane nehapramANanI AzAe ene AnaMda AnaMda thaI rahyo cheane e AzAe karIne e sukhiye che." A saMdeza ApyA pachI paNa e mahAnubhASe tArA snehanI AzAe upara bahu nehavAte karIne mane bahu vAra ubhI rAkhI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 125 : ne chevaTe-nA chUTake-rajA ApI. paNa pachI mahelamAMthI bahAra nikaLatAM mane to jANe AkAza pAtALa eka thaI gayAM. kharekhara (tArA pitAne) nagarazeThano mahela bAda karatAM (AkhA rAjamArga upara) e bIjo eke mahela nathI. hajI ye e bhavyatA, e zebhA, e AdaramAna mArI AMkhe AgaLa tarI Ave che ane tArA priyanI atula suMdaratA paNa jaLakI Ave che. have eNe lakhI Apelo uttara tane ApuM, emAM eNe sneha ane AzAonI dhArAo pragaTAvI che." (taraMgavatI have sAthvIrUpe pitAnI kathA AgaLa calAve che.) "je patrarUpe mArA priya mArI pAse AvyA hatA, te patra meM lIdho. ne tenI uparanI mahorane UMDe zvAse cuMbana karyuM. hajI te mArI AMkhe e mahora upara hatI ane kAnamAM mArI sakhInA zabdo utaratA hatA, tevAmAM ja caMpAnI pAMkhaDIo ughaDatAM jema aMdaranI taMtagaNa bahAra nikaLI Ave ema mArA hRdayamAM AnaMdane kuvAre chUTyo. tarata ja meM mahera teDI ane vAMcavAne Atura thaI kAgaLa pheDyo. mArA pitAnA mRtyu sivAyanI bIjI badhI amArA pAchalA bhavanI kathAnuM emaNe saMpUrNa ane camatkArika varNana karyuM hatuM. jyAM sudhI ame sAthe hatAM tyAM sudhInuM barAbara cekkasa varNana hatuM ane mArA maraNanI kathA to e jANatA na hatA. AnaMdathI uchaLate hadaye emaNe mekalele e patra meM vAMcavA mAMDyo. je lAgaNI mane thaI hatI e emane paNa thaI hatI ane te emaNe suMdara zabdomAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 126 : taragatI varNavI hatI. vAMcatAM emane sneha mane spaSTa thayeA. kAgaLamAM Ama hatu. "mArA hRdayanI snehapAtrI tara'gavatI joga A snehasadeza che. jenuM mukha kamaLasamu che ane jenuM AkhuM aMga anagane khALe karIne ATalI tIvra vedanA sahe che evI jIvatInuM mAMgaLa ane kuzaLa hA! (viogamAM paNuM ) ApaNane snehe karI jeNe bAMdhI rAkhyA che evA kAmadevanI kRpAvaDe huM kuzaLa chuM, mAtra anaMganu bANu mane cAMTayuM che eTale jyAM sudhI tuM mArAthI dUra che tyAM sudhI mArUM aMga DhIluM ne nabaLuM paDatuM jaze. A sAjAtAjAnA sAmAnya samAcAra pachI, kamaLapatranA jevI suMdara AMkhAvALI he priye, khIjI vAta have kahuM': ApaNA eka vakhatanA snehAnadane yAda karatAM Aje paNa tAre mATenI kAmanAmAM huM DubI jAu chuM; mArA mitro ane saMbadhIonI madadathI huM. nagarazenuM mana manAvI lauM, tyAM sudhI tuM dhIraja dhara. pitAnI IcchA thAya tyAM sudhI dhIraja dhara. A patra vAMcIne mane lAgyuM ke mArA priya (jo ke emaNe amArA aMta vananu yathAsthita varNana karyuM hatu, te paNa mane dhIraja dharavAnuM kahelu hAvAthI)snehamAM ThaMDA paDI gacA che. AthI mArA utsAha sAthe utkaMThA paNa bhAgI gaI. huM DhIlI thaine besI gaI ane jAMga upara kANI TekavI tathA hAtha upara mAM TekavI khAvarAnI peThe tAkI joi rahI. mArI sakhI mane sabhyatAthI samajAvavA lAgI ne dilAsA ApavA lAgI. e khelIH * paNa mArI sakhI, tArI lAMkhA kALanI kAmanA saphaLa thavAnA ane tamArA snehasaMbaMdha badhAvAnA samAcAra je putra Ape che te ja * Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 127 : patrathI tAre zokajaMtu tArA priyanA vacanAmRtathI marI jaI mIThe thaI javuM joIe. tethI nirAza thatI nA. thoDA ja samayamAM tame eka bIjAne bheTI zakaze." meM uttara dIdhoH "sAMbhaLa? huM zAthI eTalI badhI nirAza thaI gaI te mane lAge che ke dUra rahevAthI sneha ThaMDo paDI jAya che, kAraNa ke ethI amArA saMbaMdhane AdhAra bhaviSya upara laTo rahe che." hAtha joDIne pharI sakhI bolIH "sakhI tuM nakkI jANajo ke, vIrapurUSe pitAnuM sAdhya sAdhavAne kaMIka bhejanA ane vyavasthA race che. sAcAM sAdhanane abhAve jene tene upaga karI le e sArUM nathI. utAvaLamAM vagara vicAre sAcAM sAdhana vinA kaMI kAma keI upADe te e saphaLa thAya te ya pAraNAma kaDavAM Ave. sArAM sAdhanane upayoga karyA chatAM mANasa dhAryuM nA utArI zake teya ene doSa keI kAle nahi. mATe vIrapurUSa, kAmanA bANathI game eTalA pIDAya te paNa kumAge jaIne pitAnA kuLane DAgha daI bese nahi." 7. palAyana. Ama mArI sakhI sAthe vAta karatAM karatAM padmane khIlAvanAre je sUya te AthamI gaye, enuM mane bhAna - rahyuM nahi. utAvaLe utAvaLe meM nAhI lIdhuM ne sakhI sAthe kaMIka khAI lIdhuM. pachI ene laIne agAzImAM gaI ane suMdara Asana upara besIne enI sAthe mArA priya viSenI vAte meDA sudhI karI. jema jema moDuM thatuM hatuM tema tema aMdaranI azakti vadhatI jatI hatI ane te asahya thatI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ -- - : 128 : taraMgavatI jatI hatI. snehane baLe huM eTalI badhI pIDAvA lAgI ke mAruM jIvana TakAvI rAkhavAne khAtara mArI sakhIne (sArasIkAne) mAre vinaMti karavI paDI. (huM belI- ) kumudane khIlAvanAre caMdra jema jema upara Ave che tema tema e vaizyane (zeThanA dIkarAne) maLavAnI mArI utkaMThA bahu ja vadhatI jAya che ane jema pavanane baLe bastInA mAM AgaLanuM pANI uDI jAya che ema e utkaMThAne baLe mArA hRdayamAMthI tArI mIThI vANI paNa uDI jAya che-TakatI nathI. are mAro jIva emanI pAchaLa talase che. atyAre ja mane emane ghera lai jA ekavAra e mArA pati hatA. snehanI verI upara huM mArI lAja hamI daiza." mArI sakhIe mane samajAvavA kahyuM: "tAre tArA kuLanI lAja rAkhavI joIe. AvuM kazuM sAhasa karatA nA! tAre ene kalaMkana lagADavuM joIe. e tAre thAya che, tuM enI thaI che. tAre muzkelI vahorI levI joIe nahi. tArAM mAbApa 'jarUra tArI vAta mAnaze." ApaNe strIo ghaNIvAra AvezathI kheMcAI jaIe chIe. mane paNa ema ja thayuM Avezane mAryo mAre sau viveka cAlyo gayo. nehathI kevaLa bAvarI banI huM belI -"mANase badhAM jokhama kheDavA taiyAra thavuM joIe. je mANasa sAhasa kheDatAM, temAM AvI paDanArAM vidathI Darato nathI te jagatamAM vijaya pAme che. ekavAra kAma zarU karyuM ke pachI te game tevuM AkarUM hoya teya saheluM thaI jAya che. ATalI utkaMThA pachI jo tuM mane mArA priya pAse Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 129 : nahiM laI jAya te snehane bANe pIDAine tArI najara AgaLa ja mane marI gayelI tuM jAze. ye kheAtI nA ! mane lai jA ! jo mane jovI nA heAya te A apakRtya paNa ,, kara! AvA dabANathI karIne mArA jIvanane AnaMda ApavA mATe e mArI sAthe mArA priyane mahele AvavA kabUla thaI. (jenA upara snehanuM mANu caDhAvI zakAya evuM) kAmadevanuM dhanuSanuM-kAmane uzkeravA-mArA zaNagAra meM Ana de jhaTapaTa sajI lIdhe. mArI AMkheAmAM bhavya teja Avyu, kAraNa ke enI sAthe mArA priyane tyAM javA mArA paga talapApaDa thai rahyAM hatAM ane haiyuM te tephAne caDhIne kayAranuMya cAlatuM thaI gayuM hatuM. pachI ame dhrujate zarIre eka ekanA hAtha jhAlI pAchale bAraNe thai mArA bhavya mahelamAMthI bahAra nIkaLI gayAM. (amArA nagara) kauzAmmIne svarga samI zAbhA ApanArA rAjamArge thaine ame phUlamALAnA jevA lAMkhA cauTAmAM cAlyAM. paNa A suMdara dekhAva upara mArI AMkha cAMTe zI rIte ? kAraNa ke mArA vicAra te mArA priyamAM jaI cAMTyA hatA ! Aje mArA priyane joi zakAze e ja vicAre mArA manamAM ghALAtA hatA. ethI mane thAka paNa lAgyuMA nahi, mANusAnI bhIDa te| hatI, te ya ame utAvaLe pagale cAlyAM ane aneka harakata veDIne paNa Akhare ame snehama'diramAM AvI pahoMcyA. sakhIe mane e batAvyA te veLAe e peAtAnA mitrenI vacce daravAjA upara beThA hatA ane vakhata jarA tAre marelI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 130 : tara gavatI vINA vagADatA hatA. zacaMdranI peThe sani prakAza ApI rahyA hatA. vagara hAlkecAlye me'tA emane joyA ja karyA, chatAMye mArI AMkheA emane joi dharAi nahi. vAravAra e te AMsuthI bharAi jatI, cakravAkanA bhavanA mArA svAmIne jema jema joyA karyA, tema tema emane jovAnI mArI tRSNA atyAre vadhatI gai. mAtra emanI ja najara amArA upara paDavAne kAraNe AnaMda pAmIne ame tyAM pAse UbhAM ane chatAM ya pAse jaI zakatA nahAtAM. evAmAM sAre nazIbe emaNe peAtAnA mitrAne rajA ApI. " jAe have, zaradvAtrimAM jaine AnaMda kare. huM have sUi jaiza." e leAka gayA ke tarata ja e mArI sakhI (jene emaNe eLakhI lIdhI hatI te) tarapha joI khelyA : " Ava, je citrA nagara zeThane ghera mUkayAM hatAM te ApaNe joie. " ( Ama e khAlatA hatA tyAre) huM mArA zaNagArane ane kapaDAMne DhIkaThAka karye jatI hatI ne mAre abhimAnI hRdaye, kAmadevane jANe avatAra na heAya evA mArA priyane mana mAnyA joi rahI hatI. sakhI sabhyabhAve emanI pAse gai eTale e turata ja sabhyabhAve uThyA ne je khaMDamAM hu zarama ne gabharATanI mArI saMtAi UbhI hatI te ja khaMDamAM ( mArI sakhInA DhArAyA) AvI UbhA. pachI e AnadabharI AMkheAe snehasukha vadane khelyA : tr " tArI sakhI, mArA jIvanasarAvarane pASanArI, mane sukha ApanArI sahacarI, mArA hRdayanI rANI kuzaLa tA che ne ? jyArathI kAmadevanA bANathI huMdhavAyA chuM ne tene Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ taragavatI : 131 : maLavA utsuka banyo chuM tyArathI mane kazuM cena paDatuM nathI. 'tame zaradvAtrimAM AnaMda kareA mAre have sUI javuM che evuM bahAnu kADhIne mArA mitrane me vidAya karI dIdhA e te mAtra mArI cAlAkI ja hatI. ( sAcI vAta te e hatI ke) temanI seAbatamAMthI chUTA paDI mAre phAve tema tamAre mahele javu hatu ane tyAM e citrA jevAM hatAM. paNa tane jotAMnI sAthe ja mane thayelA Ana Mdane lIdhe mArA hRdayane zAka UDI gayA che. kahe, mArI priyA pAsethI tuM ze| saMdeze laI AvI che ? ' tyAre mArI sakhI bAlI: "kaze| sa MdezA lAvI nathI, e peAte ja ahIM AvI che." vaLI e melI: "sakhI che te bahu ce kuzaLa, paNa e evI te snehaghelI banI geI che ke tamAre have ene hAtha jhAlavA ja joIze. samudranI nArI gaMgA jema samudramAM vahI jAya che tema snehe karIne taNAtI taraMgavatI tamArI pAse doDI AvI che." (A zabdo sAMbhaLIne ) mAre te Akhe zarIre parasevAnAM biMdue camakI UThayAM, mArAmAM kazuM baLa rahyuM nahi. mArI AMkhAmAM AnaMdanAM AMsu bharAI AvyA. gabharAtIne tharatharatI huM sabhyatAe mArA priyane page jaI paDI, paNa tarata ja emaNe pAte baLavAna ne snehabhaye hAthe mane uThADI UbhI karI. emaNe mane bAthamAM khIDI lIdhI. emanI AMkhAmAM paNa snehanAM AMsu bharAi gayAM. pachI e khelyAH "mArA zAkane haNanArI mArI sakhI, tAruM kalyANu hA!" ema khelatAM e pUrA khIlelA kamaLa jeve Ana dabhaye mukhe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 132 : tara gavatI mArI sAme ekITase joI rahyA. e mukha jaNe kamaLamA besanArI paNa kamaLa vinAnI lamI hoya evuM mane jaNAyuM. zaramanI mArI huM te emanI ema UbhI rahI. AnaMdanA mejamAM DUbatI ane kamaLanA pAna jevA mArA kamaLa paga dharatI upara Amatema pheravatI huM trAMsI AMkhe emanA tarapha joyA karatI ane jayAre e mArI AMkha sAme jotAM tyAre pAchI nIcuM joI jatI. temanA badhA hAvabhAvamAM temanuM svarUpa evuM te mohaka ane suMdara hatuM ke mArA mohane pAra na rahyo nahi. mArA hadayanI bhUmi upara emanI daSTine e samabharyo che varasAda phelAye ke mArA AnaMdanA bIja kuTI nikaLyAM. pachI e bedhyAH mArI kamalAMga! A sAhasa tuM zuM rIte karI zakI? tArA pitAnI marajI saMpAdana karatA sudhI rAha jovAnuM meM tane kahyuM ja che. tAre pitA rAjadarabArane kRpApAtra che, mahAjanane agresara che, mitramaMDaLamAM emane bhAravakakara AkhA nagaramAM sauthI vadhAre che. emanI IcchAne je A tArA AcaraNathI AghAta lAgaze te e potAnI IcchA pramANe calAvavAne badhA upAyo thai zakaze ane krodhanA mAryA AkhA kuTuMba upara vera vALaze, tethI tene vinaMti karuM chuM ke tArI gerahAjarI jaNAI Ave te pahelAM tuM ghera cAlI jA. sIdhe raste tane prApta karavAnA huM badhA upAya laIza. - mArI priyA! ApaNe ApaNuM milana game teTaluM chupuM rAkhavAnuM karIe te paNa te tArA pitAnA jANavAmAM AvI jaze, kAraNa ke game teTaluM gUDha kAya paNa sAvadhAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 133 : manuSya jANI zake che." mArA svAmI mArI sAthe A pramANe vAta kare che e ja vakhate rAjamArge jatAM ke purUSanA nIce pramANenA uddagAre sAMbhaLavAmAM AvyA potAnI meLe cAlI AvelI priyA, yovana, artha, rAjalakSamI, vaSa samaya, snA ane catura nehIonA AnaMdane upabhoga je karI zakatA nathI te jAte ghera cAlI AvelI lamInI kiMmata jANatuM nathI. "jivitanA sarvasva samAna ramya priyAne prApta karIne je choDI de che te manuSya saphaLa kAmanAvALe thatuM nathI. e ugAranA bhAvArthathI prerAIne vaLI mArA priye mane kahyuM: "je ApaNe paradezamAM cAlyAM jaIe, te ja vina ne zaMkAthI mukta thaIne AnaMde rahI zakIe." tyAre meM rahate hadaye uttara ApeH "hA ! mArA priya! have mArAthI ghera javAya ema nathI, huM te tame jyAM jaze tyAM tamArI pAchaLa AvIza." (huM emanA vicArene anusarI zakuM eTalA mATe) aneka tarehathI emaNe mane uttejana ApyuM ane huM pAkA TharAva upara AvI eTale e bolyA: "ThIka tyAre, ApaNe nAsI jaIe ! huM have musApharInI taiyArI karI lauM." mAgamAM jarUra paDe evI cIjo ekaThI karavAne e mahelanI aMdaranA bhAgamAM gayA, eTale mArA daradAgInA laI Ava. vAne meM mArI sakhIne ghera mekalI. e deDatI gaI; paNa eTalAmAM te mArA priya hAthamAM kathaLI laIne AvyA ane kahevA lAgyAH "cAla mArI padminI! vakhata vahyo jAya che. nagarazeTha jANI jAya te pahelAM ApaNe nAzI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 134 : taraMgavatI javuM joIe." meM gabharAIne uttara ApeH "mArA dAgInA levA meM mArI sakhIne ghera mokalI che, e Ave enI ApaNe vATa joIe." emaNe uttara ApeH "athazAstramAM lakhyuM che ke dUtI e paribhava-tiraskAra karAvanArI che, e kAyanI sAdhaka nathI paNa kharI rIte bAdhaka che. kharekharI guma vAtathI dUtIne sadA dUra ja rAkhavI joIe. e jaladI ja phasAvI de che, kAraNa ke bairIothI kazuM chAnuM rAkhI zakAtuM nathI. vaLI je sAthe daradAgInA lIdhA, te te ethIye vadhAre phasAI paDavAne bhaya. vaLI enA avavAthI ApaNane mAga kApatAM aDacaNa paDaze ane ApaNI zAtine bhaMga thaze, mATe ene to ApaNe choDI daIe! ane have vakhata khe joItA nathI. hIrA, jhaverAta ane evuM evuM sau kIMmatI meM laI lIdhuM che. jenI ApaNane jarUra paDaze te enAthI kharIdI levAze mATe Ava have, ApaNe cAlatA thaI jaIe." e sAMbhaLIne huM tema karavA taiyAra thaI ne sArasikAnI vATa joyA vinA ja ame te raste paDayAM. nagaranAM daravAjA AkhI rAta ughADAM rahe che tethI ame bahAra nikaLI gayAM ane jamunAne kinAre jaI pahoMcyA. tyAM ame eka machave kheALI kADhyo. ene eka khIlA sAthe bAMdhela hatuM ane(subhAgye) enI aMdara pANuM pesatuM nahotuM. ame ene choDI lIdho ne bane jaNa jhaTapaTaaMdara caDhI gayAM. mArA priye hAthamAMthI kethaLI aMdara mUkI dIdhI ne halesuM mAryuM. tyAra pachI nadImAM rahetA kAlIyanAganI ane khuda nadInI paNa, namaskAra karIne, stuti karI. pachI samudrane maLavA jatI nadImAM ame Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 135 : atha taraphanA sauthI utarI amArI heDI haMkArI. paNa amArA jamaNA hAtha tarapha ziyALavAM rakhaDatAM hatAM te akALe bolavA lAgyA. pazuomAM sauthI luccAM e ziyALavAne avAja amane saMbhaLAvA lAge. jethI vagADAtA zakha je besuro emano avAja hatuM. tarata ja mArA priye machave aTakAvyuM ane mane kahyuM: "zukana maLe tyAM sudhI ApaNe UbhAM rahIe, kAraNa ke DAbI bAjuthI nIkaLIne je ziyALa jamaNI bAjue jAya temaja pAchaLa jAya athavA pAchaLa Ave te apazukana thAya. jIvane kazuM jokhama thavAnuM nathI, kazuM vina AvavAnuM nathI evI ApaNe khAtarI karI levI joIe." ema belyA pachI (aTakAvI rAkhelA machavA uparanA) mejAMnA mArAthI DarIne pharIthI machavo nadImAM haMkAravA mAMDyo. halesAMne jere macho cAlyo ne vaLI mejane pravAha khUba utAvaLo cAlyo, ane Ama ame machavAmAM besI ghaNI utAvaLe AgaLa cAlyAM. dUranA kinArA upara navAM navAM jhADa dekhAtAM ne pAchaLa adazya thaI jatAM. pavanane susavATa ane paMkhIone kilakilATa atyAre baMdha thaI gayA hatA ane tethI jamunA zAntinI pratijJA pALatI hoya evI dekhAtI hatI. te vakhate mArA priye, bhaya game che ane ciMtA jevuM kazuM nathI, ema jANIne hRdayane AnaMda ApanArI vAta karavA mAMDI ane belyAH "ATalA lAMbA vijega pachI ApaNe pAchAM ekabIjAne Ama bheTI zakayAM e ApaNuM kevuM sadbhAgya ! te ApaNe saMjoga Iye na heta, e citra citaryA na hota, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 136 : raMgavatI te ApaNe eka bIjAne maLI zakyAM na hota; kAraNa ke (pAchalA bhava pachI) ApaNuM rUpa te badalAI gayAM hatAM. mArI priyA ! (kharekhara ) te citro citarIne mArA pratyenI moTAmAM moTI jIvana-sevA siddha karI che." AvuM AvuM mArA kAnane ne hRdayane sukha ApanAruM e bahu belyA. huM ene kaze uttara vALI zakI nahi. huM to mAtra zaramanI mArI meM nIcuM rAkhIne, trAMsI najare emanA tarapha joI ja rahI. gaLAmAMthI avAja nikaLe ja nahi. snehanI AzAo saphaLa thatI jeIne nehabharyuM haiyuM kUdavA lAgyuM. (aMte) mArA mukhanA bhAva khullA karavAne, mArA pagano aMgUThe macha. vAne pATIe ghasatI ghasatI huM belIH "ahA priya! tame jANe mArA prANa cho. tamArI sAthe sukhadu:kha bhogavavAne mArA aMtaranI preraNAthI meM Apa sAthe pAsA nAkhyA che. mAruM game te kare; mAtra eTaluM mAguM chuM ke viSama sthitimAM AvI paDatAM paNa mane ekalI mUkI jaze nA. game te thatAM paNa huM te tamArI sAthe sneha baMdhAI rahIza. jo tame mane khAvAnuM baMdha karaze te mArAthI bhUkhe rahevAze, paNa je mArA hRdayanuM khAvAnuM baMdha karI deze, to tamArA vinA mArAthI rahI zakAze nahi." mAnavahRdayanI caMcaLatA dekhADanArA mArA A zabdo sAMbhaLIne emaNe uttara Ape. "ahA mArI vahAlI, tuM evI kazI ciMtA karatI nA. tane evuM kazuM . nahi thavA dauM. ApaNe zaratrAtunI utAvaLI nadImAM anukULa pavanane baLe vinA muzkelI e AgaLa cAlIe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ taratI ': 137 : mArI tyAre lAgI jevI chIe ane suMdara kAkadI nagarI pAse AvatA jaIe chIe. pelA enA sapheda mahele dekhAya, tyAM mArA phAI rahe che. emanA mahelamAM ApaNane AvakAra maLaze ane svargamAM jema asarA tema tyAM tuM ciMtAmukta thaI sukhamAM rahI zakaze. tuM mArA sukhanI vadhAranArI ane duHkhanI hiranArI che. tuM mArA jIvananuM sarvasva che ne mArA vaMzanI rAkhanArI che. evuM kahIne amArA cakalAkanA bhavane saMbhAratA emaNe mane AliMgana dIdhuM. unALAmAM(sUrajathI) tapelI bheMyane varasAdanA sparzathI jevI AnaMdanI lAgaNI thAya evI AnaMdanI lAgaNI meM mArA priyanA sparzathI anubhavI. tyAra pachI gAndhavaleke jema kare che ema, mAnavabhegane zikhare pahoMcADanAra gAndharva vivAhe ame paraspara baMdhAyAM. devanI prArthanA karyA pachI tarata ja (jema vyavahAraki lagna prasaMge thAya che ema) mAre hAtha jhAlavAne badale mArA svAmIe mArI juvAnInI kaLI cuMTI lIdhI. paraspara dharAtA sudhI dAMpatya vilAsane AnaMdapabhega karI lIdho. eTalIvAramAM amAro macha amane laIne (amArI IcchA hatI te pramANe, jamunAmAMthI nIkaLIne) gaMgAmAM AvI pahoMcyo. eka vAra jema pUrvabhavamAM A nadI upara amArI cakravAkanI jeDI taratI hatI tema Aje nehI yugalanI joDI taravA lAgI. rAtri cAlI gaI. lalATamAM jene caMdra che, caMdrikA jenAM suMdara sapheda vastra che ane tArA jenA bhavya alaMkAra che evI e juvAna rAtri-nArI sarI gaI. pRthvInA jaLada paNa upara caMdra have te mAtra haMsanI peThe taravA lAge. jene rAtrinA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 138 : taraMgavatI cAra paheregIre atyArasudhI pakaDI rAkhyuM hatuM te have upara Akhe ne nIce mAtra jhAMkhe dekhAvA lAge. maLaskAmAM paMkhInA sI TeLAM jAgI UThyAM. temanAM gAnathI ne sAdathI jANe nadI sAthe e saMbaMdha joDatAM hoya evuM dekhAtuM hatuM. aMdhArAne zatru sUrya, mAnavIonI dinacaryAne mATe prakAza gaganadI pragaTo hoya ema Uo. gaMgAnA vahetA pANI upara keTalAka vakhata sudhI ema sukhe vahyA pachI mArA priya belyAH "priye nitabini! sUya Uge che eTale have dAtaNa karavAnI veLA thaI che, tethI jamaNe hAtha upara zaMkhalA jevI sapheda retIthI caLakate je kAMThe dekhAya che tyAM ApaNe utarIe." tyAM AgaLa pahoMcIne machave lAMgaryo ane nIce utaryA. jyAM hajI keImAnavIne saMcAra thaye nahete evA retInA kAMThA upara ame pharavA lAgyAM, paNa sAme dekhAtI suMdara jaLyA hajI te ame pUrI joI paNa nahotI tevAmAM jyAM bhayanI zaMkA suddhAM na Ave evI te jagyAmAMthI, ekAeka lUMTArA dekhAyA. kAMThA uparanA jhAMkharAmAMthI e bahAra nikaLI AvyA ane jamarAjAnA bhayaMkara dUte jevA dekhAtA e amArI tarapha dhasyA. bhayathI huM te cIsa pADI UThI ne "have A saMkaTamAM zuM karIzuM?" ema mArA svAmIne pUchavA lAgI. e belyA: "DaratI nA ! hamaNu ja tane khabara paDaze ke mArI lAkaDInA jhapATAthI emane kevA hAMkI kADhuM chuM. tane mArI jIvananakA banAva. vAnA manorathamAM huM eve te muodha thaI gaye hatuM ke gherathI hathiyAra levAnuM paNa bhUlI gaye. sneha AnaMda Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 139 : - - - --- - tsavane mATe badhA prakAranA jhaverAta mAtra lIdhAM, paNa neha sAhasane aMge je saMkaTamAM raheluM che tene te vicAre paNa A nahiM. chatAMye tuM zAnita rAkha! baLavAna haze te yudhdhamAM jItaze. A jagalI cAra mane oLakhatAM nathI ane emaNe hajI mAro hAtha joyo nathI. ethI ja e ATalI hiMmata karI zakyA che. eka jaNane huM nIce pADI daIza ane enAM hathiyAra laI bIjAonI pAchaLa paDIza. pariNAma aniSTa ja Avaze te tane lUMTAtI dekhavA karatAM mAruM zarya samApta karI daIza kAraNa ke tArAM kapaDAM ne ghareNAM kADhI levAne lUMTArA tane bAMdhe che te mArAthI kadI joyuM jAya nahi. mAre mATe tuM pAchalA bhavamAM satI thaI hatI ane mAre mATe A bhavamAM paradezamAM nIkaLI paDI che tyAre mArAmAM jyAM sudhI prANa che tyAM sudhI tene bacAvavAne mATe mArAthI bane eTaluM baLa vAparyA vinA zI rIte rahevAya? mane javA de ane lUMTArAnI sAthe yuddhamAM utaratAM mane aTakAva nahi. have te jItavuM ke maravuM! " A zabdo sAMbhaLIne huM priyane page paDIne belIH "mArA nAtha, mane anAtha karIne ekalI mUkI jatA nA. tamAre yudhdhe caDavuM ja hoya te mAro jIva lauM tyAM sudhI UbhA raho, kAraNa ke lUMTArAnA hAthamAM tamane paDayA mArAthI jevAze nahi. lUMTArAne hAthe paDayA che evuM jevAne jIvavuM enA karatAM te AzAbhera maravuM bhaluM: arere mArA priya! Akhare tame mArA thayA te kharA, paNa eTalAmAM te A gaMgA kAMThe ja, jANe mAtra caMcaLa svapana ja hoya ema, tame cAlI javA beThA ! AvatA bhavamAM ApaNe ekabIjAne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 140 : taraMgavatI maLaze ke nahi e te bIjI vAta che paNa atyAre to huM jIvuM chuM tyAM sudhI mArI pAse rahe ! ApaNe eka bIjAthI vikhUTA paDIe nahi, bAkI bIju te thavAnuM hoya te thAya! kAraNa ke bIjA badhAne ApaNe bhulAvI zakIzuM, paNa ApaNuM karmanA phaLane bhulAvI zakIzuM nahi." A pramANe kalAnta karIne meM mArA svAmIne yudhe caDhatA vAryA. lUMTArAone meM raDI paDI, hAtha joDI, kAlAvAlA karIne kahyuM: "marajImAM Ave ema mArAM aMga uparathI ghareNuM citArI le paNa amArA snehanI khAtara mArA svAmIne mAre nahi eTaluM mAgI lauM chuM." pachI amane lUMTArAe pakaDayAM. eka pAMkha kapAI gaI che jenI evuM paMkhI jema UDI zake nahi tema amArAthI paNa nAzI javAya ema nahatuM. thoDAka luMTArAe eTalAmAM jaIne machavo ane (temAM mUkelI) kathaLI paNa kabaje karI lIdhI. bIjA mane dUra laI cAlyA tethI meM cIsa pADavA mAMDI. keTalAke mArA svAmIne pakaDyA paNa vAdInA zabdathI jherI sApa jema ThaMDe paDI jAya tema mArA zabdathI e ( yuddha karaviAnI IcchA chatAM) ThaMDA rahyA. amane baMnene ane jhaverAtanI kothaLIne luMTArA gaMgAnA kinArA upara laI gayA. mArA zarIra uparathI badhAM ghareNAM te utArI lIdhAM, paNa amane bene jarAya judAM karyA nahi, chatAM veDhInAM jema phUla cuMTI levAya tema mArAM badhAM ghareNuM utArI levAtAM joIne mArA svAmI revA lAgyA. huM paNa rAvA lAgI, kAraNa ke, mArA svAmI luMTAyelA bhaMDAra jevA dekhAtA hatA. mArI cIse bahu kAramI thatAM, e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 141 : bhayaMkara lUMTArAoe mane dhamakAvIne kahyuM : "tArI bUmo baMdha kara! nahi te tArA dhaNane mArI nAMkhIzuM." ethI dabAI gaI ne mArA svAmIne jIva bacAvavAnI ciMtA karavA lAgI ane mAtra dhIme dhIme chAnAM puskA khAvA lAgI. jo ke AMsu te mArI chAtI sudhI daDI paDatAM hatAM, to ya mAruM revuM te haTha AgaLa ja aTakI paDatuM. amArA jhaverAtanI kothaLI lUMTArAnA saradAre jeI tyAre e malakAIne bela "ThIka zikAra maLe che!" eka jaNa beH "A mahela ApaNe zedhI vaLyA hota, te ya ATaluM te na maLyuM heta." bIjo beH " jugAramAM mANasanuM bhAgya game eTaluM khule ane varSonAM varSo sudhI rame te ya ATaluM te bheguM nA thAya. ApaNI berIone A badhuM ApIzuM tyAre e zuM kaheze?" AvI vAta karatA karatA e lUMTArA (amane laIne) kinAre cheDI vidhyAcaLanI dakSiNa dizA tarapha cAlatA thayA. parvatanI DI suMdara mAM lUMTArAonI guphA hatI. tyAM amane baMnene eka velA vaDe ekaThA bAMdhIne laIgayA. keTalAka leka bahAra UbhA rahIne pANInI bhikSA mAgatA hatA, kAraNa ke guphAnI aMdara pANI khUba hatuM. guphAne daravAje bahu majabUta hato ane talavAra, bhAlAM ane evAM bIjA hathiyArovALA lUMTArA aMdara janAra ane aMdarathI nikaLanAra upara sakhata cokI rAkhatA hatA. tela, karatAla, zaMkha ane evAM bIjA vAghothI temaja gAna, hAsya, nAca ane bUma tathA cIsothI thatA phelAhale karIne AkhI guphA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 14ra : taraMgavatI gAjI rahI hatI. aMdara pesatAM ja aneka vAvaTA uparathI ame pArakhI lIdhuM ke A te kALInuM maMdira che ane tenA baLine utsava cAle che. devIne (niyama pramANe) namaskAra karavAne mATe ame jamaNI bAjue gayAM te joyuM ke (amArA mAla uparAMta) bIje paNa mAla bIjA lUMTArA laI AvyA hatA. baMne TALIvALA sAjAtAjA pAchA AvyA hatA ane moTI lUMTa lAvI zakyA hatA tethI teoe eka bIjAne praNAma karyA ne kuzaLa samAcAra pUchayA. velAvaDe ekaThAM baMdhAyelAM ane lUMTArAnI guphAmAM AvI paDelAM amane bene sau jaNa Azcaryacakita najare jovA lAgyAM, ane emAMthI eka jaNa bolI UThaH "nara nArIonI je sRSTi pahelAM racAI, tethI asaMtuSTa thaI (tene nAza karIne) yamadeve aMte A joDuM sarayuM lAge che. cAMde rAtathI ne rAta cAMdAthI jema vadhI jAya tema A eka bIjAthI suMdaratAmAM vadhI jAya evAM che." ame e guphAmAM jarA AgaLa gayAM ane jANe tyAM svarga ane naraka eka sAthe ja hoya tema aMdaranA AnaMdI vasanArA ane nirAnaMda kedIone joyA. devalekanA jeThAM jevuM naranArInuM joDuM ahIM ApyuM che, evA samAcAra phelAtAM guphAmAM raste (amane jevAne) usuka lekathI-khAsa karIne bALako, vRddho ane strIothI ubharAI gaye. zokAtura sthitimAM amane AgaLa laI javAmAM AvyAM tyAre kedamAM jIvatI rahelI strIo amAre mATe vilApa karavA lAgI, jANe ame emanAM ja bALaka haIe. paNa puruSanA jevA hRdayavALI lUTArAnI eka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 143 : strIe mArA svAmIne kahyuM "tamAruM suMdara mukha laIne mArI pAse Ave (ane amArA cekIdArane eNe kahyuM.) caMdra samAna suMdara ane caMdranI priya sakhI nakSatrarANuM hiNInA jevI A strIne ApaNI A pRthvI upara laI AvanAra A juvAna purUSane zeDo vakhata ahIM Ubhe rAkha, ke jethI lUMTArAnI nArIe paLavAra enI suMdaratA nirakhI le!" e cAlatA hatA tyAre meha pAmavAne TevAI gaelI strIo mehavaza thaIne temane joI raDavA lAgI. A joIne huM te saMtA pathI, ISyAMthI ne sAthe sAthe krodhathI saLagI uThI. pakaDAyelI strIomAMnI keTalIka te, jANe e pitAne ja putra hoya ema zoka karavA lAgI. keTalIke emane kahyuM: "tArA svagIya svarUpathI tuM amAruM citta corI le che. tArI daSTine svargIya ghuMTaDe amane kRpA karIne pIvA de!" vaLI keTalIka AMkhamAM AMsu lAvIne ema kahetI jaNAI ke " tuM tArI strI sAthe ahIMthI vahele chuTakAro pAme te ThIka!" vaLI eka jaNe te emanA saundaryathI cheka AzcaryamUDha banI gaIne kaTimekhaLAnI ghugharIo khakhaDAvI belAvavAnA IsArA karavA lAgI. (mAre mATe paNa tarehavAra vAte thavA lAgI.) eka juvAna nake kAmAtura thaIne kahyuM: "Aha, A addabhuta nArIsvarUpa!" keTalAka eka bIjAne AMgaLI karI mane batAvavA lAgyA, ne mArAM vakhANa karavA lAgyAH ekeeka bAbatamAM enuM saundarya te jue! enA velI jevAM suMdara zarIra upara kaLIo jevAM enAM stana ane phaNagA jevA enA hAtha kema kuTe che e te juo ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 144 : tara'gavatI vaLI ene joIne pUre AvelI nadI sAMbharI Ave che. enAM e stana te jANe cakravAkanuM joDu' beThuM che, enI kaTimekhaLA te jANe huM sanI hAra sarakhI lAge che ane enA nita Mba te jANe pracarDa retInAM kinArA hAya evA dekhAya. che. pU`caMdra (udaya samaye ) prabhAtara Mge ( eTale ke rAte rage) raMgAyA hAya ema enuM su Mdara sukha rAvAne kAraNe kaIka rAtu thayu che ane sa hAvabhAve karIne suMdara ane meAhaka banatA enA rUpathI lakSmIdevInuM smaraNa thAya che. mAtra enA hAthamAM kamaLa nathI eTalI ja khAmI che. enA kAna jue kevA rUpALA che ! AMkhA kevI kALI che! dAMta kevA zveta che ! stana kevA bharAvadAra che ! jAgeA kevI gALa che ! ane paga kevA ghATIlA che!" trIjA e eka lUMTArA khelyA : "ghaTatAM ghareNAM paherAvyAM hoya te te kharekhara apsarA banI jAya. khuda thAMbhalA -hAya tAya paNa ene spa kare te aMdarathI jAgI UThe. mATA tapasvI hAya te paNa peAtAnI-kaThAra tapasyAnA phaLamAM enI vAMcchanA kare, khare IMdra paNa peAtAnI hajAra AMkhAvaDe ene jotAM dharAya nahi.'' paNa paranArIne dekhI jeene kaMIka zarama Ave che evA keTalAka mane joine sa kAMcAyA te ' abhAgaNI ' ke e te paraNelI che' ema kahIne cAlatA thayA. te ya amane bannene joIne keTalAka lUMTArA anumAna karavA lAgyA ke jarUra ApaNA saradAra A mANasane mArI nAkhaze ane pachI e strIne paraNuze. AvI AvI vAte sausa naranArIe karavA lAgyAM ane mArA svAmInuM maraNu te sau anumAnavA lAgyAM; tethI 6 1 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ tara gavatI : 145 : mArI citA asahya thai paDI. sAmAnya rIte juvAna puruSA mane ane juvAna strIe mArA svAmIne vakhANutI, bAkInAmAMthI kAie jijJAsAthI, kAie nirAzAthI ane koie te kazI paNa lAgaNI vinA amArI vAtA karI. lUMTArAnI A guphAnI vastI amAre mATe Ama traNa prakAre abhiprAya Avye jatI hatI, te sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM ame saradArane ghera AvI pahAMcyA. e ghara UMcu hatu ane kAMTAnI vADa hatI. Ama ahI DALIethI banAvelA eka khaMDamAM amane laI gayA. e lAkanA saradAranuM A divAnakhAtuM hatuM. prasidhdha vIrapuruSa hAya ema saradAra kuMpaLA pAtharelA Asana upara beThA hatA, khIlelAM phUlanA meATA geATAthI peAtAne pa`khA karatA hatA. enA e geATA seAnA jevA caLakatA hatA ane enA uparanA bhamarA suMdara guMjArava karI rahyA hatA. yuddha karIne jItI ANelAM zastrAstrA e saradAre peAtAnA zarIra upara dhAraNa karyAM hatAM ane aneka juddhomAM ane saMkaTomAM sAcA nivaDelA lUMTArAe enI cAre bAju UbhA hatA. jema jamane cAre bAjue caMDALA vIMTAi vaLe tema enI cAre bAjue e leka vIMTAi vaLelA hatA. enA paganI piMDIe mAMsanA lAcAthI bharAvadAra hatI, tenI jAghA kaThaNa ane tenA nitaMba bhAre hatA. ame te mAtanI ciMtAe tharatharatAM tharatharatAM hAtha joDIne tene namaskAra karyo. haraNanA joDAne jema vAgha jIve ema amane e tINI najare joi rahyo ane tethI amane vaLI ciMtA vadhI paDI. pAse Ubhelu lUTArAnu TALu amAruM jIvAnInuM 10 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 146 H taraMgavatI saundarya bhayaMkara, vAMkI daSTie nihALavA lAgyuM ne Azcayacakti thaI gayuM. vIrenI, strIonI ane brAhmaNonI hatyA tathA evAM bIjAM pApakarmo karavAthI dayA mAyA nAza pAmI gaI che jenAM hRdayamAMthI evA e (lUMTArAnA) saradAre, bIlakula lAgaNI vinA amane nihALI lIdhAM. pachI pAse beThelA eka bhayaMkara lUMTArAne kAnamAM A pramANe kahyuM: "(ApaNuM maMDaLanA) moTerAoe maLIne devIne zaraduno je baLI ApavAno che, tene mATe A naranArI ThIka paDaze. tethI karIne navamInI rAtre A joDAne baLI devAze. e benI barAbara cekI karo jethI e nAsI jAya nahi." A zabda sAMbhaLIne mArA hRdayamAM ciMtA ne maraNanI bIka pharI vaLI. pelA lUMTArAe te e AjJA namratAe mAthe caDhAvI ane amane enA gharamAM laI gaye. cokI rAkhavAmAM jarA paNa khAmI Ave nahi eTalA mATe eNe mArA svAmIne tANIne bAMdhyA. temane ApavAmAM AvatI AvI viTaMbaNunA duHkhathI mAre AtmA banI uDa, tethI garuDa jenA svAmIne upADI gayuM che evI mApaNInI peThe hu kapAta karavA lAgI. vikharAI gayela vALa ne AMkhamAMthI vahI jate AMsue huM emane ane emanA baMdhane bAjhI paDI. (pachI meM lUMTArAne kahyuM, "jema vanahAthI sAthe (ene vaLagI paDelI) hAthaNIne bAMdhe tema A narottama sAthe mane paNa bhale bAMdhe, kAraNa ke emanI pITha tarapha bAMdhI lIdhelA emanA DhIMcaNa sudhI pahoMcatA hAtha mane AliMgana devAne sajAyA che." (Ama kahI) huM emane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI 2 147 : chUTA karavA jatI hatI. eTalAmAM te e lUTArAe mane mArI, dhamakAvI ne dhakko mArI eka kAra.khaseDI mUkI. mArA svAmIe hiMmata rAkhIne peAtAnA madha atyAra sudhI sahana karyA hatA, paNu mArI A sthiti joIne emanI hiMmata jatI rahI. raDatAM raDatAM e melyAH " arere! mAre mATe tuM AvI kadI na sAMbhaLevI, maravA karatAM paNa bhUMDI vedanA sahana kare che ! mArA sabaMdhIone ane mArI jAtane mATe kahI paNa nahAtu lAgyuM tevu Aje mArI navavadhUne mATe lAge che." A sAMbhaLIne e jANe baLavAna chAtIvALA hAthI hoya tema dhArI emane pelA lUMTArAe bhAMya sAthe dabAvyA, jo ke emanA hAtha te| pITha tarapha bAMdhelA ja hatA. Ama emane sau rIte hAlatA cAlatA baMdha karI dIdhA. pachI e niya lUTAro eka lAkaDA upara beThA ane tyAM kAcuM mAMsa tathA madirA AreAgavA lAgyA. maraNaciMtAe meM mArA svAmIne kahyuM: " arere, AvA yA vinAnA sthAnamAM ApaNe maravuM paDaze. " e pachI e lUMTArAne kahyuM: "A (mArA svAmI) kauzAmbInA eka vepArInA ekanA eka putra che ane huM pote (tyAMnA ja) nagarazeThanI putrI chuM. kahezeA eTalAM hIrA, meAtI, seAnuM ne paravALAM ame tamane tyAMthI apAvIzuM. amArA pitA para kAgaLa laIne kAIne tyAM mAkalA ane e badhuM jyAre ahIM Ave tyAre amane chUTAM karajo." paNa e lUMTArAe teA uttara vALyAH "tamane ( amArI devI)kALI AgaLa Li devAnu` saradAre nakkI karyu che. jenI kRpAe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 148 : tara'gavatI amArI sau AzA pUrI thAya che evI e mAyAne jo mAnele bhAga apAya nahi, te ekrodhe bharAya ane amArA nAza kare. temaja je amane amArI mahenatanu kuLa, yuddhamAM vijaya, dhanamAla ne badhA prakAranAM sukha amane Avye ja jAya che tenI kRpA amArAthI zI rIte taracheDAya ?" Avu sAMbhaLIne ane mArA svAmIne Ama bhayaMkara rIte bAMdhelA joIne huM teA chAtIphATa raDavA lAgI. svAmInA snehaba dhane kha dhAyalI huM chUTe mhAMe vilApa karavA lAgI, kAraNa ke have keAI AzA dekhAtI naheAtI. mArI AkhAmAMthI evAM teA anaA~La AMsu vahI gAla upara thaI chAtI upara vahevA mAMDayA ke keda pakaDAyelI bIjI keTalIka strIone paNa raDavu' AvyuM, meM kalpAnta karyuM, mAthuM phUTayuM, mAthAnA vALa pIMkhyA, te chAtI kUTI ( paLavAra sukhada svapna Ave teAye hu tA Ama ja rahuM: ) "mahArA vahAlA, svapnamAM huM' tamane pAmI hatI, jAgAne huM ekalI pAchI rAIza." mArI vedanAmAM Ama me' bahuM kalpAnta karyuM". keTalAka lUMTArA khUba AnaMda uDAvatA hatA ane vINA upara Ama gAtA hatAH vAraNahArI vANInI paravA karyAM ja vinA jIvanamaraNune eLaMgI sAhasa karIne, dhAryuM. levuM e ja vIranuM kAma che kAraNa ke khIjAnI peThe mAta teA AvavAnuM, paNa vinA sAhase dhAryuM' maLavAnuM nahi, mATe veLAsara sAhasa karavA doDA. je jityeA che te ja sukhe mare che, kAraNa ke vIrapuraSa ja, gayelu sukha pAchuM Ave tyAM sudhI, utsAhune tALe rAkhI zake che. sAce ja, vIra vedanA veThatA veThatA .. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 149 : vIratAthI harakatene dhakelyuM jAya te sukharUpI nArInI sAthe AnaMda kare che. tyAra pachI mArA svAmIe mane kahyuM: "zeka kara nA, mArI vahAlI ! paNa huM tane kahuM chuM te sAMbhaLa! A kedakhAnAmAMthI nAsI chUTavAnuM banI zake ema nathI ja. vaLI mANase vinA AnAkAnIe jamadevanI AjJAne tAbe thavuM joIe. e eka vAra mANasane pakaDe eTale bIjo upAya ja nahi. rAtre tArA ne grahane laIne pharanAre AkAzane caMdra paNa (kSaya pAmI) durbhAgyane tAbe thAya che tyAre sAmAnya prANune te kevaDo moTo bhaya che! sthaLa, kALa, vastu ne prakArane anusarI mANasane enA karyA kamanA phaLa maLe ne tene anusarIne sukhaduHkha maLe e te acaLa niyama ja che. tethI mArI priyA, himata hAratI nA ! samasta prANavagamAM evuM koI nathI ke je sukhaduHkhane nakakI karanArA e niyamane oLaMgI zake. A dilAse denArA zabdothI mAro zoka kaIka ocho thayo. patinI sAthe baMdhAyelI haraNInI peThe huM bIjI keda thaI paDelI strIo tarapha jovA lAgI. mArA vilApathI keTalAkanI AMkhamAMthI AMsu vahyA jatAM hatAM, ane have te paNa potAnAM duHkha saMbhArI raDavA lAgI. bIjI je svabhAve ja sahudaya hatI e te amArA AvatAmAM ja lAgaNI thavAthI raDI paDI hatI. rotI AMkhe e pUchavA lAgIH "tame kayAMthI Ave che? ane tame A lUMTArAnA abhAgI hAthamAM kevI rIte paDayAM ?" (pAchalA bhavanI kathAthI mAMDIne ) amArA nazIbanI sau kathA meM emane raDatI AMkhe kahI saMbhaLAvI. hAthI nAhavA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 150 : taraMgavatI AnyA ane zikArIe ene badale mArA cakravAkane mAyA, ame e bhavamAM kema sukhI hatAM, kema huM emanI pAchaLa satI thai ane ame e vasanagaramAM mAnavabhavamAM avataryAM; kema tyAM citrAnI sahAyatAthI ame ekabIjAne zeAdhI kADhyAM; kema meM mArA priyane vinaMti karI, paNa emaNe nA pADI eTale me' mArI sakhI sArasikAne mekalI ane kema chevaTe machavAmAM esI nAThAM ane gaMgAne retIne kAMThe lUTArAne hAthe pakaDAyAM ( e sau kahI sabhaLAvyu) tyAM UbhA hatA e lUTArAne A (ba) sAMbhaLIne dayA AvI ane mArA patinA baMdha DhIlA karavA emanI pAse gayA paNa pelI keda pakaDAyalI strIone te eNe evI sakhata dhamakAvI ke vAdaLAnAM kaDAkAthI gabharAine jema haraNIo nAse ema e chUTI paDIne nADI. e badhI jatI rahI ke tarata ja eNe mArA svAmIne chAnuMmAnuM kahI dIdhuM 'tamAre have DaravAnu kAraNa nathI; huM tamane meAtamAMthI ugArI laiza. tamArAM jIvana bacAvavA mATe mArA jIvanane jokhamamAM nAkhIne paNa game te prakAre upAya karIza.' enA mukhanI AvI vANI sAMbhaLIne amArI maraNaciMtAekavAre cAlI gaI ane (amArA hRdayamAM) harSa vyApI rahyo chatAM ye chUTavAnI amArI e AzA saphaLa thAya eTalA mATe ame upavAsa karI, 8 ame Aje koipaNa prakAranA AhAra laizuM nahiM' ema jinaprabhune smarI, paccakakhANa karyA; tethI lUMTArAe jyAre amArI sAme svAdiSTa mAMsAhAra ANI mUkI ne bahu lAMbe pravAsa karavAneA hai|vAthI e khAvAne kahyuM 6 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ tara'gavatI : 151 : '' tyAre ame kahyuM, ke " ame khAtAM nathI, mATe khAizuM nahi.'' * 9. dhera Avavu, have sUrya bhagavAn AthamatAM tenI prabhutA ne tApa cAlye gaye. padabhraSTa thayelA rAjA jevA e dekhAyA. vAtAvaraNamAMthI pAra nikaLI gayA pachI UgatI vakhate dekhAya che evA ( lAla ) dekhAvA lAgyA. divasa pUrA ( thayAnA samAcAra so jhADa paNa ApavA lAgyAM-e paNa namatAM dekhAyAM ane temanI aMdaranA mALAmAM pakSIe ArAma mATe ekaThAM thavA lAgyAM. AMkha sAme maraNa dekhIne ame ATaluM badhu rahyAM ne kakaLyAM hatAM ne teNe karIne bahu lAMbe thaelA dahADA pUrA thayA. pRthvIne ArAma ApatI tathA AkAzane zaNagAra sajAvatI rAtri bhavyarUpe AvI. caMdra paNa peAtAne mRdu, jIinAM phUla jevA sapheda prakAza pADate peAtAnA kapALamAM cAMdaleA (sasalAnuM cihna ) karIne bahAra ALye, evAmAM lUTArAnI e guphAmAM kAlAhala macI rahyo. pItA ne nAcatA lUMTArA tathA kaidIe bUmA pADIne, hasIne, vagADIne ane gAIne zAra karavA lAgyA. jyAre e leAka zAnta thai gayA tyAre amArA paheregIre mAra svAmInA aMdha cheADI nAkhyA ne kahyuM: 'cAleA have tama ne laI jAuM,' pachI keAI jANe nahi evI rIte amane bahAra laI gayA. ane eka chUpe vanamAge cAlye, e tyAM ghaNuM rakhaDele tethI tyAMnI sau galIkucIe jANatA, e cAre dizAe najara rAkhyAM ja karatA. AgaLa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 1pa2 : taraMgavatI A ajANyA pravAsamAM amane ghaNIvAra thAka paNa khAvA dete. astrazastra eNe sajelAM hatAM ne kamare paTTo karyo hate. evI rIte e amArI sAthe cAlate. ekAda jhADamAMthI thoDAka paMkhIo ( aradhI UMghamAMthI jAgIne) UDI jatAM ane emanI pAMkhane avAja, phUdaDI khAIne paDatAM sUkAM pAMdaDAMnA khakhaDATa je saMbhaLAte. vaLI rAnI bheMza, vAgha, cittA ane jarakhanI bUme, temaja paMkhIenI aneka prakAranI cIsa saMbhaLAtI. ame mahAbhayamAM paDatuM mUkayuM hatuM te chatAM ya, ame kahIe ke vananAM badhAM prANIo ne pazupaMkhIo sAre nazIbe zAnita rAkhI rahyAM hatAM. chevaTe meM hAthIoe teDI pADelAM DALa joyAM, jenA uparathI phaLaphUla teDI lIdhAM hatAM, A ane bIjI nizAnIothI jANI lIdhuM ke have ame vanane cheDe AvyAM chIe. tyAre e lUMTArAe amane kahyuM: 'have tame vananI bahAra AvyAM che ne have kaMI bhaya jevuM nathI. pAse ja gAmaDAM Ave che. A medAnane raste tame cAlyAM jAo. huM paNa bIje raste cAlyA jAuM chuM. lUMTArAnI guphAmAM mArA saradAranA hukamane anusarIne kedamAM rAkhyAM ne saMtApyAM te mATe kSamA karaje." mArA svAmIe upakAranI lAgaNIthI amAruM bhaluM karanAra lUMTArAnI AMkha sAme joyuM ane zuddha namrasvare kahyuM-'amAre kaI (sahAyaka) saMbaMdhIo pAse hatA nahi tevI veLAe, tamane e hukama hatuM chatAM, tame amArAM jIvana ugArI lIdhAM che. koI paNa AdhAra ke chatra vinAnAM ane jIvanAzA hArI beThelAM ane veLAe rAjahAya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 153 amane ane A vIratA amane te emaja lAgyuM hatuM ke ame phAMsIe caDhI gayAM chIe ane amArA gaLA upara (matanI) derI lAgI che. e derIne tame vIratAthI kApI nAkhI che. vatsanagaramAM vasatA zeTha dhanadene putra huM padyadeva chuM, e vAtanI kaI paNa sAkha pUraze ane vaLI emaNe kahyuM: "cAle tyAM, ame tamane sArI peThe badale ApIzuM." lUMTArAe uttara ApeH "joI leIzuM." (te uparathI mArA svAmIe pharI kahyuM, "jyAre tyAM AvavAnuM thAya tyAre tamane sama che ke, tame amane jarUra maLaje. jeNe jIva bacAvyo hoya tene tenA je sarakhe badale te kadI ja ApI zakAya nahi, paNa tame amArA upara kamamAM kama eTalI te kRpA karaze ja ke jethI ame tamAre sanehabharyo Adara karI zakIe. " teNe uttara ApeH " tame mArAthI saMteSa pAmyAM che e ja mAre te ghaNuM che. " ATalu belyA pachI vaLI e bolyo " have tame tamArI meLe cAlatAM thAo. ' ema kahI e parvatane raste cAlate thayo ane ame medAnamAM rakhaDavA lAgyAM. rastA vinAnA medAnamAM mArAthI cAlavuM muzkela thaI paDayuM. atyAra sudhI ame bahu utAvaLe cAlyAM hatAM ane have te bhUkha, tarasa ne thAkathI huM akaLAI gaI hatI. tethI kevaLa sukAI gaela haoNe cAlatAM paga lathaDatA hatA. mArAthI jarA ya cAlavuM azakya thaI paDayuM eTale mArA svAmIe mane potAnI pITha upara uMcakI lIdhI, paNa emane zrama paDe ethI tarata ja nIce UtarI paDavA meM jera karyuM, paNa mane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 154 : tara'gavatI ja ' zramamAMthI ugArI levA mATe emaNe kahyuM': ' ApaNe cheka dhIredhIre jaIzu. jo A vana dhIredhIre enDru thaI gayuM che. vaLI gAyeAe TheraThera bheAMya khAdI nAkhI che ane kAI kAI ukaraDA paNa dekhAya che. e khadhAthI samajAya che ke keAI gAma pAse ja che. have tane sArI rIte vizrAma maLaze. ' paLavAramAM mArA bhaya TaLI gayA ane gAyAne-gRhajIvananI mAtAone-mArI sAme ja joine mane AnaMda thayeA. vaLI kAnamAM phUlanA geATA ghAlelA ne hAthamAM jhADanI DAMkhaLIe cAlelA gAvALIAnA chekarA paNu ame joyA. utkaMThAe emaNe amane pUchyuM: ' Ave etADe mAge tame kayAMthI Ave che?'mArA svAmIe kahyuM ke * ame bhUlAM paDayAM chIe' ne pachI pUchyuM: ' A dezanuM nAma zuM? ane ( pAsenA ) nagaranuM nAma zuM? tamAruM' gAma karyuM ane ahIMthI e keTale cheTe che,?' emaNe uttara vALyeH amArU gAma mAyaga che; ahIM A vana pUruM thaI rahe che, ethI khIjI kaI vadhAre ame jANatA nathI. thADe AgaLa gayAM tyAM te kheDelI bhAMya AvI ane mArA priya khAlI uThayAM: ' paNe pelI juvAna nArIe gAmamAMthI nikaLI vanamAM pAMdaDAM vINavA jAya che. mArI sujAnlR priyA ! sapheda TimekhaLA nIce emanI geALa ratAza paDatI jAgeA kevI suMdara dekhAya che! ' AvAM snehabharyAM vacaneA khelIne mArA svAmIe mArA kalezajanaka thAka utAravA prayatna karyAM. pachI ame gAmanI jarAka eka bAjue AvelA taLAva upara AvI pahoMcyA. 6 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 155 :. tenA svaccha pANInI aMdara mAchalAM hatAM ne upara kamaLa phUla hatAM. ame nizcita mane gAmaDAnA A taLAvamAMthI kamaLe suvAsita kaMcana jevuM pAchuM khobe khobe pIdhuM. tyAra pachI vaLI ame pANInI aMdara utaryA ane ThaMDuM pANI amArA mhoM upara chAMTayuM. pachI thAka tathA ciMtAe mukta thaIne gAma tarapha cAlyA. tyAM te ame suMdarIone ghaDAmAM pANI bharI jatI joI. emaNe keDa upara ghaDA lIdhA hatA. ane balaiyAMthI zobhatA hAtha (ghaDAne) gaLe vIMTALI rAkhyA hatA. tyAre mArA manamAM prazna UTheH "A ghaDAe evuM te zuM puNya karyuM haze ke e navanArIonI seDamAM puruSo hoya evA beThA che ane emanA hAthamAM suMdara AliMgana pAmyA che?" paNa e suMdarIo te ekITase Azraya daSTie amArI sAme joI rahI. je gAmamAM ame AvyA hatAM tenI cAre bAjue kaLAvinAnI ane chatAM ye suMdara vADa hatI. nArIo jANe paherA upara UbhI hoya evI e vADa dekhAtI hatI, kAraNa ke nArIonAM stana jevA tuMbaDA enA upara laTakatAM hatAM. jyAM AgaLathI gAmanI strIo amane jotI hatI, tyAM AgaLathI e vADa kamanasIbe bhAMgelI hatI, tethI e strI AzcaryathI amArI suMdaratA jotAM AMkha paNa pharakAvatI nahi ane jovAnI spardhAmAM aMdaranI bAjuethI (vADa) upara paDatI ne tene haDaselatI ane kolAhala macAvatI. Ama (vADanA) bhAMgavAthI avAja thate eTaluM ja nahi, paNa (utsukatAe bahAra AvelI) AdheDa strIone joIne keTalAka kUtarA camakatA ne UMcA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 156 : taraMgavatI meM karIne bhasavA lAgatA. amane je strI jetI hatI temAMnI keTalIka te mAMdI ne phIkkI dekhAtI hatI. emane tAva AvatuM hatuM ane (dubaLI paDI javAthI) emanAM balaiyAM DhIlAM paDI gayAM hatA. emanI pAchalI bAjue dhULe pozAka paherelI (taMdurasta) taruNIo keDamAM chokarAM laIne gharamAMthI bahAra nikaLI AvI hatI. AvA AvA aneka dekhAva joyA ane jANyA ane A matema jotA ja ame dhIredhIre (e gAmanI) zerImAM peThAM. vanamAM hatAM tyAre game ema karIne jIva bacAvavAnI khAtara ane vanamAMthI nikaLI javAnI khAtara, paganA ghAnI ke bhUkhanI ke tarasanI ke thAkanI meM paravA karI nahotI, paNa have te bhaya TaLI gayuM hatuM ne bhaviSya nakkI thaI gayuM hatuM tethI bhUkha, tarasa ne thAka viSenA mane vicAra AvyA ne meM mArA svAmIne kahyuM: "pravAsIne karavuM paDe che ema ApaNe paNa khAvAnuM mAgIe." jemanuM sau dhana lUMTArAe lUMTI lIdhuM hatuM evA mArA svAmI belyAH "jemane AkaruM kuLAbhimAna hoya che temane te game evA saMkaTamAM AvI paDayA chatAM, temanI pAse bhIkhArInA veze javuM bhAre paDe che. gAmanA leka pAse jaIne Ubhe rahuM e te mane zaramabhareluM ne nIcuM jovA jevuM lAge. kAraNa ke (bhIkhArInI peThe) Ama UbhA rahevuM e te jenAmAM kAMIka lAgaNuM che e mANasa, enuM badhuM jatuM rahyuM hoya ane vagaDAmAM dukhe gherAyeluM hoya teya, pasaMda na ja kare. je jIbha duHkhane samaye phariyAda karatAM saMyamamAM rahe e jIbha bhIkha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 1pa7 : mAgavAnuM zI rIte kabUla kare! ane chatAM ye, mArI priyA ! e abhimAna hovA chatAM ye tAre mATe game te karatAM paNa acakAIza nahi; tethI A zerInA zaNagArarUpa A maMdiramAM tuM thoDIvAra thAka khA; tAre mATe khAvAnuM zI rIte lAvavuM ene huM vicAra karuM chuM." cAre bAjuethI khulluM ane dareka khUNae thAMbhalAne Teke raheluM evuM e maMdira hatuM ane tyAM parvane divase vaMThelA juvAnIA. meLA bharatA. A makAnanA khaMDamAM ame peThAM. e mukAma pravAsIone utaravA kADhaye hatuM. temAM gAmaloke ane vaLI gAmanAM chokarAM (ramavA mATe) ekaThAM thatAM. vanamAM badhA prakAranAM bIja ane prakaSa jALavIne sAcavI rAkhanAra (rAjA) dazarathanAM satI putravadhu jagaprasiddha sItAjInuM samaraNa karIne jamIna upara eka cakakhI ne DAMgaranAM kaNasalAM jevI caLakatI jagAe beThAM evAmAM te kheDakhAMpaNa vinAnA bAMdhAnA eka suMdara juvAnane capaLa siMdhI ghoDA upara besIne Avate ame joyo. eNe bahu narama dheLAM sutarela kapaDAM paheryA hatAM. tenI AgaLa sipAIo ane bIjA mANase utAvaLe pagale cAlatAM hatAM. huM jarUra (enI najaramAM) eka puruSanI sabatamAM nagaranArI jevI dekhAtI hoIza! paNa huM te zaramAyA vinA amArA sItAmaMdiranA ANake thAMbhalAne ahelIne UbhI rahI. kumbhAzahastI azvAra amArA maMdi2nA DAbI bAjue thaIne cAlyA, paNa mArA svAmIne dekhatAM ja ekadama gheDA uparathI chalaMga mArIne utarI paDaye. e mArA svAmIne page paDaye ne UMce svare raDI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 158 : taraMgavatI paDIne bolyAH huM tamArA gharamAM bahu dahADA rahyo chuM ! mAMrA svAmIe ene oLakhe ke tarata ja ene e AvegathI bheTI paDayA ne pUchavA lAcA-'tuM ahIM kyAMthI? zeTha kuzaLa che? mArAM bA ne bIjA se ApaNAM saMbaMdhI ne mitra kuzaLa che ?' mArA svAmInI sAme e jamIna para namIne beThe ane potAnA jamaNu hAthathI emane DAbe hAtha jhAlI samAcAra kahevA lAgyA "nagarazeThanA gharamAM meTe maLaske khabara paDI gaI ke dIkarI dekhAtI nathI tyAre enI sakhIe tamArI pAchalA bhavanI badhI kathA kahI saMbhaLAvI ane tame kema taiyArI karIne nAzI gayAM e vAta paNa eNe kahI. pachI tarata ja nagarazeTha tamArA pitA pAse gayA ane bolyA, huM kaMIka kahera thayo hato ene mATe kRpA karIne mane kSamA Apaze. mArA jamA InI zedha karAve. tarata ja e ghera Ave te ya emane mArAthI bIvAnuM kAraNa nathI. e bicAro juvAna paradezamAM ajANyA lekanI vacce zuM karaze ? tyAra pachI emaNe zeThane tamArA pAchalA bhavanI badhI kathA athathI te Iti sudhI je pramANe, emaNe sakhI pAsethI sAMbhaLo hatI te pramANe, kahI saMbhaLAvI. tamArI komaLa hRdayanI mAtA te tame Ama akasmAt aLagA thai gayA tethI zekamAM DubI gayAM ane evuM chAtI phATa raDavA lAgyAM ke pAse beThelAMne paNa raDavuM AvyuM. AkhA vasanagaramAM eka methI bIje maDhe ema so jagAe vAta jaNAI gaI ke zeThanA dIkarAne ne nagarazeThanI dIkarIne potAnA ( saha) jIvananI kathA yAda AvI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ taragavatI me che. have zeThe ne nagarazeThe tamane kheALI kADhavAne cAre mAjI aneka mANaso mAkalyAM che; mane paNa savAramAM ja praNAzaka (nAme nagara ) taraph tamArI pUchaparacha karavA meAkalyA hatA, kAraNa ke mArA pitA tyAM rahe che; paNu tyAM tamArA kaze patto lAgyA nahi. chatAM ce vicAryuM ke jemanI mIlkata nAza pAmI hAya che; ke jemane mAthe khIjA soMkaTa AvI paDyAM hAya che, athavA jemaNe aparAdha karyA hAya che, ke je kaThaNa jAduvidyA zikhyA hoya che, temane vanavagaDAnA pradezamAM pharavAnu game che. tethI eve eve ThekANe tapAsa karavA ne najara rAkhavA gayA hatA ane aMte ahIM AvI pahoMcyA chuM. dhruve ahI mArA zramaneA badale ApyA che. tamArA upara zeThe ane nagarazeThe nijahAthe lakhelA A kAgaLA ApyA che. " tarata ja mAthu namAvIne mArA svAmIe putrA lIdhA ane peAtAnA mitrane jaNAvyuM ke 'e thAka khAvAne tyAM beThI che. ' kAgaLo ughADIne (pAte prathama vAMcIne) dhIre dhIre vAMcavA lAgyA, rakhene emAM lakhelu kai chAnu utAvaLe vAMcI nA naMkhAya. kAgaLanI badhI matalaba jANI lIdhA pachI, emaNe e kAgaLA mane sAMbhaLAvyA; eTale hu.... paNa ethI vAkegAra thaI. kAgaLA sAMbhanyA te pramANe teA jarA ce keSa vinA e lakhAyA hatA ane puSkaLa vAtsalyabhAva emAM batAvyeA hate. vAra. vAra lakhyuM hatuM ke: ghera Ave !' AthI mArI 6 citA te eka vAra vegaLI thaI gaI ane mArA haiyAmAM AnaMda AnaMda vyApI rahyo. eTalAmAM kumAAzahastInI " ' : 159 3 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI AMkhe mArA svAmInA hAtha upara paDI. emanA e hAtha (lUMTArAnI guphAmAM) bahu sakhata baMdhane bAMdhyAthI sorAyA hatA ne tethI judI ja jAtanA dekhAtA hatA. vaLI sujI paNa gayA hatA, tethI eNe kahyuM: " raNakSetramAM utarelA jodhAnA jevA tamArA hAtha hAthInI sUMDha samAna baLavAna che ane sAthe sAthe aneka ghAthI judA ja prakAranA ne sujelA dekhAya che evuM je meM sAMbhaLeluM te vAta tyAre kharI ke tarata ja, ame kevAM kevAM bhayaMkara duHkha luMTArAnI guphAmAM) veThayAM hatAM e ene kahI batAvyuM. pachI gAmamAM sauthI sAre ghera e amane ArAma thAya eTalA mATe laI gaye. e ghara brAhmaNanuM hatuM. brAhmaNa amArI sAthe saMbaMdha rAkhI zake evI sthitinA ame hovAthI e brAhmaNa kuTuMbamAM (brAhmaNa)sarakhe Adara pAmyAM. pANanA karavA vAparI zakayAMka vaLI hAtha dhovAne cokakhuM pANuM maLyuM ane pachI tarata ja svAdiSTa bhajana amane jamADayAM. ame upakAra mAnyo ke amane AvI prabhunI. prasAdI maLI. ame hAtha meM dhoIne amArA paganA ghAmAM garama ghI mUkyuM, ane tyAra pachI e kuTuMbamAMthI vidAya laI nikaLyAM. Ama pharI ame hatAM evAM thaI gayAM ne have baMne jaNa gheDA upara caDhyAM. kumASahastI ane tenA sipAIo tathA mANasone laIne ghara tarapha ame cAlyAM. pahelAM te ame aNuzake nagara bhaNI cAlyAM. e nagara evuM te suMdara che ke ene AkhA pradezanuM metI ane bhAgyadevInuM sthAna rahevuM joIe. potAnI sakhIne utAvaLI utAvaLI maLavA jatI ne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ tara gavatI : 161 nIcANunA pradezamAM be kAMThe vahetI, ne pIvA jevA svaccha pANIvALI tamazA nadI ame machavAmAM esI oLagI gayAM eTale ame praNAzaka nagarathI zaiAlI rahelA e e nadIAnA sa'gamasthAnamAM te ne te ja divase AvI UbhAM, ane kumASahastIe (utAvaLe ) gAThavaNu karI dIdhA pramANe dhArImAge thaIne mahAAnade amArA kuLamitranA saMbadhIne ghera AvI utaryA. tyAM amAre snAnathI, bhAjanathI ane telamanathI sArI rIte satkAra thaye| ane tyArapachI vaLI rAtre suMdara nidrAnA lahAvA manyA. bIje divase savAramAM uThIne dAtaNapANI karyAM, nAhyAM, devanI upAsanA karI ne pachI thAka, bhaya bhUkhathI mukta thaIne vaLI pAchAM pathArImAM sUtAM. te dara miyAna kumASahastIe ame ghara tarapha AvIe chIe evA samAcAra ApavA, kezAmbImAM amArAM mAbApa upara kAgaLa lakhI nAkhyA. jeTalA divasa ame tyAM rahyAM teTalA divasamAM khAnapAna vagere sarva prakAranI amane joitI sAmagrIthI amArA duHkhanI nizAnI suddhAM bhuMsI nAMkhavA e leAkAe prayatna karyA. thADA divasa pachI jyAre ame pUrepUrA sAjA thayA tyAre keAzAstrI tarapha ame javAnI IcchA dekhADI, pravAsanI sau taiyArI ane e thaI. sIee bahu nA pADI, te ya gharanAM bALakane me' eka hajAra kArSApaNanI bakSIsa karI, jemAMthI amAre mATe thayeluM lagabhaga badhuM kharca vaLI jAya. mArA svAmI eTalI bakSIsa ApatAM zaramAtA 11 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 16ra : taraMgavatI - - - - - - - - hatA, kAraNa ke evA nehabhayAM AdaranI evI kiMmata emane bahu ochI lAgatI ane evI vAta karatA emane saMkeca thato. e nehI gharanI sau strIone meM ane sA purUne mArA svAmIe maLI lIdhuM. pravAsamAM jarUra paDe evI sau cIjo ne auSadhe suddhAM ame sAthe lIdhAM, jethI mAgamAM kazI aDacaNa paDe nahi. tyAra pachI mArA svAmI suMdara ghoDe caDhayA. te ghaDo mArA rathanI pAchaLa cAlato hato. zeThe ane nagarazeThe mekalelA cAkare ja mAtra nahi paNa (amAre gRhamitra) kubhASahastI ane tenAM mANase paNa cAre bAju vIMTAI vaLIne cAlatAM. te uparAMta dhADe paDelI tyAre potAnI bhUravIratA aneka vAra dekhADelI evA mANasone hathiArabaMdha karIne amAre rakhavALe mekayAM hatAM. Ama ame caTAmAM thaIne praNAzaka nagaramAMthI nIkaLyAM tyAre amArA bhapakAthI so vastI AzcaryamUDha thaIne joI rahI. arthAta amArA mitrane aDadhe ane amAro pitAne aDadhe ema bevaDo kaThale laIne, koIthI na utare evA bhapakAthI, aMte (emanI najara) bahAra ame nikaLI gayAM tyAM sudhI rAjamAgane raste jatA hajAre leka amArI upara tAkIne joI rahyA. have mArA svAmIe gADIvAnane kahIne mAre ratha Ubho rakhAvyuM ane pote mArI pAse aMdara AvyA. tyAra pachI vaLI pAcho sAtha cAlyo. (mAgamAM) pachI UMcI DAMgaranA khetara,visAmAnA cotarA tathA parabo jetA dhIre dhIre ame vAsAlika nAnA gAme AvI pahoMcyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ taragavatI : 163 : tyAM paryaMtanA ( lIleAtarIthI DhaMkAyelA ) zikhara jevu eka ( prAcIna vaDatu jhADa joI amane AnaMda thayA. kAipaNu pravAsIne AnaMda Ape evuM e maneAhara jhADa hatuM. khUba pAMdaDAvALI enI ghaTAmAM 5'khIonAM ToLe ToLAM enA upara beThAM hatAM. amAre gRhamitra e joine eksceAH " ApaNA dharmonA pravarttaka vardhamAnasvAmI sa'sAranA tyAga karIne jJAna pAmyA te pUrve ahIM emaNe vAsa karyA hatA ane tethI A jagyAnuM nAma vAsAlika paDayuM. pariNAme e jinezvara bhagavAnanA smaraNamAM hujArA deva, kinnara ne mANasA A vaDanA jhADanI pUjA kare che. ' A vacanA sAMbhaLIne ame bane pUjyabhAve ne Anadabhaye haiye rathamAMthI nIce utaryAM. jinabhagavAnanA sthAnakanAM darzana karavAnI amane icchA thaI ane vaDanAM mULane amArA kapALavaDe bahu zradhdhAthI ane namratAthI spa karyo. hAtha joDIne huM khelI: 'huM bhAgyazALI vRkSa, tu dhanya che ke jinabhagavAna mahAvIra tArI chAyAmAM AvI rahyA.' e vaDanI ame pUjA karyo pachI ane traNa vAra enI pradakSiNA karyA pachI pAchAM ame tAjA thaIne vicAra karatAM kI rathamAM caDhyAM. jyAM vaddhamAna prabhue zAMtithI vAsa karyA hatA te sthAnanuM darzana karyAthI mane ghaNA AnaMda ane ullAsa thayA ane lAMkhA samaya sudhI hu' e vicAramAM nimagna thai rahI. svAmInI pAse gRhiNInuM sukha anubhavatI anubhavatI, ekAkI hasatI huM e gAmaDAM vaTAvI cAlI. pachI rAtavAseA karavAne ame, jenI havelIe vAdaLAMe aTake che evI bahu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 164 : tara gavatI vastIvALI zAkhAMjanA nagarImAM AvI pahoMcyAM. ahIM ame (mArA svAmInA ) mitrane tyAM AnathI gayAM. enI kailAsanA zikhara jevI havelI e nagarInAM ananya zaNagArarUpa hatI. amAre mATe nAhavAnI, khAvAnI ane suvAnI uttama geAThavaNa karavAmAM AvI hatI. amArAM samasta sAthane paNa jamADyo, vaLI sArathinI ane baLadanI pazu sAravAra karI. Ama ame bahu sukhamAM te rAta gALI, pachI savAramAM meAM tathA hAthapaga dhoine sUraja UgatAM tyAMthI vidAya lIdhI. vividha pa`khIenAM ane bhamarAnAM TALAM ( UDatAM) dekhAtAM; ame vAte kace jatAM hatAM tethI keTalA patha kapAyA e te amane jaNAyuMya nahi. kumASahastIe AgaLathI kahI rAkhyuM hatuM te pramANe gAma ane nagaranA rastAnI nizAnIrUpa UbhAM rahelAM pavitra jhADAne ame dUrathI joi letAM. pAchu eka khIju vaDanuM jhADa dekhAyuM. tenI kaIka pAse AvyAM tyAre tenAM lIlAM pAnane lIdhe te pRthvInuM jANe zyAma, bhavya, prakANDa stana hoya evuM dekhAtuM hatuM. pravAsIonA saMghane visAme karavAnuM e sthAna hatuM. rastAnA zaNugArarUpa hatuM ane ( vaLI ) kozAmbInA sImADAnu meAtI hatuM. DALIonI ghaTAmAM sekaDA paMkhIo rahetAM. vaLI suvAsita phUlakaLIe anupama zeAbhA ApatI. upara megha jevA sapheda paTa jhUlatA hatA ane nIce utsavahAra paherAvelA ane pANIe bharelA kArA ghaDA mUkayA hatA. ( amane tyAM sudhI sAme levA AvelAM ) oLakhItAMe ane sagAMvahAlAMe amane tyAM vadhAvI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI lIdhAM ane anekAneka AzIrvAda ApyA. ame tyAM nAhyA ane tethI amAro thAka UtarI gaye. pachI ame amArAM sAsarIAnI pAse gayA ane emanAM TeLAmAM AnaMde jaI beThAM. have mAre rathamAM besavAnuM na hatuM tethI gheDe caDhI. mArI pAchaLa (mArI sAcI sakhI) sArasikA ane (mane mAna ApavAne AvelA) AyAo, khajAo, dAsIo, juvAnIAo ane bIjAone sAtha cAlyo. paNa khAsa karIne mArA svAmI potAnA mitrane laIne bIjA ghoDAo joDelA senAnA rathamAM besI sAthe cAlyA. vaLI naNaMde ane bhejAIe paNa potAnA dAsadAsIenA sAthe sAthe amane maLavAne AvI hatI te paNa suMdara gADImAM besIne mArI sAthe nagara tarapha cAlI. prakhyAta mANasanAM sukhaduHkha, javuM AvavuM, pravAse nikaLavuM ne pAchuM ghera AvavuM, sI lekane tarata mAlUma paDI jAya che. evI rIte ame paNa UMcAM prabhu dvAramAM thaIne kozAmbI nagarImAM pravezyA. tyAM AgaLa jamaNe hAthe eka narapaMkhIne avAja saMbhaLAya ane ema sArAM zakuna thayAM. je rAjamArge thaIne ame cAlyAM te mAga amane AvakAra A pavAne sapheda sugaMdhita phUlethI zaNagArI kADhyo hate ane TheTha sudhI rastAnI beu bAjunI UMcI havelIonI hAre upara ane suMdara dukAna AgaLa amane jevAne AturatAthI ekaThAM thayelAM puruSa ane strIonI bhIDa jAmI hatI. sarevara uparanAM kamaLanI sapATI pavanathI UMcI nIcI thAya e dekhAva lekanAM kamaLaphUlasamA mukhane lIdhe amane dekhAvA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 126 : taraMgavatI lA. mArA svAmIne mAna ApavAne mATe rAjamArga uparanA lekae nehabharI daSTie emanI tarapha joyuM, eTaluM ja nahi paNa hAtha joDIne namaskAra karyo. bahAra nIkaLI vAdaLAMthI DhaMkAI rahyA pachI jema zaracaMdra bahAra nIkaLI Ave ema paradezathI pAchAM amane ghera AvelAM joIne saune AnaMda thaye, eTaluM ja nahi paNa saue amane AzIrvAda ApyA ne temAM paNa brAhmaNee agresara thaIne. hRdayanA A umaLakAne e kaze lUkhe kuttara ApI zakayA nahi. brAhmaNa zrama ane evA pUjya lekane emaNe paNa hAtha joDIne namaskAra karyA, mitrone AliMgana dIdhAM ne bIjAone dhanyavAda dIdhA. kaI kaI bolavA lAgyAH "nagarazeThanA mahela AgaLanA citramAM cItarele.ne jene zikArIe vIMdhI nAkhe e cakravAka pile rahyo ane temAM cItarelI ane je satI thaIne nagarazeThane ghera dIkarI thaIne avatarI che te A ja A (bhAgyazALI) vadhu che. prArabdha citramAMnAM e bene kevI suMdara rIte ekaThAM ANI dIdhAM che! bIjA koI balavA lAgyAH "ke suMdara chokara!' bIjAe TApasI pUrIH "kevuM sAruM!" "kevuM jugate jeDuM!" "e ene zebha ja che!" "UstAda chokaro che !" ema sau lekoe mArA priyatamane vakhANayAM. pachI ame dhIredhIre emane mahele AvI pahoMcyAM tyAre amane dAsadAsIe paga dhovAnuM pANI ApyuM ane suMdara pAtra ANune temAMthI dahIM, cokhA ane phUla devane caDhAvyA. pachI amane mA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ tara gavatI lAe ane kamaLadaDA ApyA ne tyArapachI huM mArA svAmInI sa`ge bAraNAmAM peThI. huM bhUlathI jarAka pAchaLa paDI gai ne utAvaLe cAlIne pAchI sAthe thaI gaI ane ame mArA sasarAnA mahelanA, leAkanI bhIDavALA sudara ane vizALa ceAkamAM AvyAM. mArA pitA (nagarazeTha) peAtAnA kuTu bane laIne khIjA vepArIo sAthe AgaLathI ja AvIne sAMgAmAMcI upara beThA hatA. ka MIka sakAcathI ame saune caraNe mAthuM mUkyuM ane emaNe snehALa devenI peThe amArA upara dRSTi karI. emaNe amane AliMgana ApyA, kapALa upara cuMbana karyAM, emanI AMkhamAM harSoMnAM AMsu AvyA ne kayAMya sudhI amArI sAme joi rahyA. mArI mAtA ane sAsue paNa amane haiyAnA umaLakAthI AliMgana ApyAM ane rai paDayAM-- emanI AMkhamAMthI AMsu nikaLI paDayA ane stanamAMthI dhAvaNu nIkaLI paDayuM. pachI mArA (ATha) bhAIene kramazaH page lAgI ane bhaktibhAve mAruM mastaka kamaLa emanI AgaLa namAvatI cAlI tyAre emanI AMkhamAM paNa AMsu tarI AvyAM. vaLI je saune huM snehathI sa bhAratI te sau AvI maLyAM. mArI dAsIe ane sakhIoe prathama peAtAnAM AMsu rokI rAkhyAM hatAM, temaNe paNa atyAre chuTathI vahetAM mUkI dIdhAM. emanuM duHkha zame evuM nahAtu. jhAkaLanA meAtI jenA upara paDayAM che evI phUlarekhA jevI e dekhAtI. nagarazeThanI ane vepArI enI sUcanAthI pachI eka ghaDA ANye. amane amArA Asane besADyA pachI sau sabadhIjane e amArA Aja : 167 : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 168 : taraMgavatI - - - - sudhInA jIvana vizenI vAte pUchavA mAMDI. tyAre mArA priye amane je anubhava thaze te hato te sI emane kahI saMbhaLAvyeH ame eka vAra sAthe vasatAM, e sahavAsa priya hovA chatAM amArU mRtyu thayuM ne tethI viga thaye, e citrone lIdhe pAcho saMjoga thaye, machavAmAM besIne nAsI gayAM, lUMTArAnA hAthamAM phasAyAM, maraNanA mamAM jaI paDyAM, emanI guphAmAMthI eka lUMTArAe bacAvI nasADyAM, vanamAM pravAsa karyo, eka gAma maLI AvyuM ane chevaTe kulamASahastI sAthe bheTe thaye. A so vAta vaNavI. amAre e sau anubhava mArA svAmIe varNavyuM te sAMbhaLIne baMne pakSanI AMkhamAM pAchAM AMsu bharAI AvyAM. ane mArA pitA bolyAH tame A vAta amane pahelAM kema nA kahI ? tamane ATaluM duHkha paNa paData nahi ne ATale pastA paNa thAta nahi. jarA paNa bhaluM karyuM hoya tene mATe paNa sAro mANasa hada uparAMta upakAra mAne che ane ene badale vALI zakAya nahi tyAM sudhI pitAne RNa mAne che, tyAre jenuM eka vAra bhaluM karyuM che tenA upa2 vaLI pharI bhaluM karAya te mANase upakAra mAne nahi te zI rIte jIvI zake ? evA bhalAne ene meruparvata eTale bhAra lAge che ane tene bevaDe badale vALI zakAya tyAre ja ene saMtoSa thaI zake che. tame mane jIvana ApyuM che tyAre huM paNa tamane jIvana ApI zakuM te ja jIvavuM sAruM lAge. AvAM AvAM vacanathI mArA pitAe ane bIjA zeThIAoe amane rIjhavyAM ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 169 : amArA pAchA ApavAthI amArA gharanAM badhAM mANase khuzI thayAM. khare, ajANyA lekane sAruM nagara paNa amane hete maLavA utAvaLe bharAI gayuM ane vakhANa karavA mATe, AzIrvAda ApavA ane vadhAvavA mATe ame suMdara kIMmatI bheTe ApI. kumASahastIne te badalAmAM hajAra sonAmahora maLI ane amane paNa sI saMbaMdhIoe ekaThAM maLIne amUlya bheTa ApI. zubha muhUrta niradhArIne amArA baMne kuTuMbane zebhe evA ThAThathInagaramAM kadI thaye nahi evA ThAThathI-amArAM lagana thayA. Akho vakhata e asAdhAraNa utsava maMDA ke aneka leoe A AnaMda kadI nahi anubhavyuM hoya ! ane amArAM baMne kuTuMbe hRdayabharI mitratAe, AnaMdazekane samAna anubhava karavA lAgyAM ane baMne kuTuMbI jANe eka ja hoya ema dekhAvA lAgyAM. vaLI mArA svAmIe gRhastha levAnAM pAMca vrata lIdhAM ane jinezvaraprabhunA dara amRtapadezanuM manana karatAM Adaza gRhajIvana gALavA lAgyA. huM paNa AgaLa kahI gaI chuM ema ekaso ne ATha AyaMbila pUrA karatI hatI, kAraNa ke e ja vratathI mArI kAmanA saphaLa thaI hatI. have mArI sakhI sArasikone meM pUchyuM: "huM mArA svAmI sAthe cAlI nikaLI, tyAra pachI ghera tArI zI sthiti thaI ? ' sArasikAe uttara dIdhe: " tArI sUcanA pramANe tArA dAgInA laI AvavAne huM to utAvaLI utAvaLI ghera gaI. daravAjAne AgaLa na joyAthI gharanA lekane vyAkuLa thaI gayelA meM joyA ane mahela Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ taragavatI mAM mane mArI paNa salAmatI lAgI nahi~; chatAM ye tArA khaMDamAMthI tArA dAgInAnI thelI, nagaranA maNirUpa e thelI laIne ahIM AvI. paNa mArI eTaeTalI vAMchanA chatAM tuM te mane maLI nahiM ne tethI nirAza thaine e dAgInAnI thetrI laIne pAchI gai. ' Ahu mArI sakhI ' evA nisAsA nAkhIne tArAM khaMDamAM paDI ne khuba chAtI kUTI. dhIredhIre mArI gabharAmaNabharI ekAntamAM zAnti vaLatI gaI ne mane Ama vicAra Avye * emanA paDade nagarazeThane nahi kheAlu teA e peAtAnI dIkarI upara bhAre krodha karaze, mATe huM ema karIza ke jate dahADe e emanI dayA pAme. mArUM peAtAnuM paNu gheADuMghaNuM RNu A pramANe vaLaze. ' mArA akaLAelA hRdayamAM AvA AvA vicArA UThyA ane hu' pathArImAM jai paDI, paNa te rAte uMgha khIlakula AvI nahi. pachI savAramAM hu" nagarazeThane page paDI ane tArA pUrvabhava tane sAMbharI AvyAnI ane tArA priyanI sAthe tArA cAlI gayAnI so kathA emane kahI dIdhI paNa e te peAtAnA anamra kuLAbhimAnane kAraNe, rAhue grasAelA caMdranI peThe peAtAnu so teja hArI beThA, hAtha cALIne e melyA: ' arere! keTaluM bhayaMkara. ApaNA kuLa upara A zuM kalaMka AvI paDayuM! e cakravAkaneA ke zeThanA dIkarAnA paNa kaze| doSa nathI, doSa mAtra mArI dIkarInA ke je Ama svacchaMdI thaIne cAlI gai. nI jema peAtAnA ja kinArAne DubADe tema bhraSTa nArIe peAtAnA kuLanI AbarUne DubADe che. azuddha putrI UMcA ane dhanavAna 3 170 : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 171 : kuLane hAni kare che ane e pitAnA bhraSTAcArathI AkhA kuLane, te game tevuM sAruM hoya te ya kalaMka ANe che; tethI te e kuLane zebhatI nathI. sAcuM ja kahyuM che ke ka95nAnAM svapna upara ane suMdara mRgajaLa upa2 jeTale vizvAsa rakhAya eTale ja vizvAsa caMcaLa ane catura nArI upara rakhAya." vaLI emaNe kahyuM: "paNa te A badhI vAta mane vahelI kema nA kahI? huM tyAre ja ene paraNAvata ane A saMkaTa AvavA nA deta." meM uttara dIdheH "enI kAmanA saphaLa thAya nahiM tyAM sudhI e vAta chAnI rAkhavA mATe mAre enA jIvanA segana khAvA paDyA hatA. huM e saMtalasamAM bhaLI hatI, tethI zeTha, mArA upara dayA kare." zeThANIe jyAre A badhI vAta sAMbhaLI tyAre e te tArA duHkhanA ne vijeganA vicAramAM bebhAna thaI paDyAM ane emane paDelAM joIne nAgaNane garUDanA paMjAmAM sapaDAelI joine gabharAelA nAgarAjanI peThe, zeTha pote paNa tarata ja chUTe hee raDavA lAgyA. bhAna AvyA pachI zeThANa evuM te hRdaya bhedaka rUdana karavA lAgyAM ke bIjAM badhAne revuM AvyuM. bhAIo bhejAIe ne bIjA badhAM, sakhI ! tuM jatI rahI tethI, khUba re, pITa karavA lAgyAM. paNa zeThANInuM haiyuM snehALa, tethI dIkarInA snehane kAraNe emanA zekane ne rUdanano pAra na rahyo nahi. chevaTe emaNe zeThane kAlAvAlA karI kahyuM: "je leka zuddhAcArI hoya che ne AbarUdAra manAya che emane paNa dIkarI taraphanAM be duHkha te hoya cheH vijoga ne kalaMka. paNa e sI pUrvaka karIne nakkI BrA pAra leka zuka tarakunAM pAra karIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 172 : taraMgavatI thayelA prArabdhane AdhIna che. mANasanI IcchA hoya ke nA hoya, paNa e prArabdha vaDe mANasa sukha duHkha pAme tethI bhUla thaI jAya teno doSa leve nA ghaTe; kAraNa ke kuTila kALadevatA ene kheMcI gaye. pUrvabhavanI vAta ene sAMbharI AvI ane tethI eka vakhatanA kamanuM phaLa ene maLyuM, tyAre te enI bhUla bahu nAnI kahevAya. mAre e dIkarI upara e bhAva che ane mArA haiyAmAM e evI vazI rahI che ke enA vinA mArAthI jIvAze nahi." Ave vacane kAlAvAlA karIne nagarazeThanI patnI potAnA svAmIne page paDI, ane "ThIka tyAre evuM emanI marajI na chatAMya emanI pAse kahevarAvyuM. pachI emaNe kahyuM dhIraja dhara! e tArI lADakI tane lAvI ApIza; e be kayAM upaDI gayAM che tenI zeTha pAsethI khabara paDaze." ema bolI tArA pitA pachI rathamAM besIne ahIM AvyA ane temane bene zI rIte ghera pAchAM lAvavA e bAbata zeTha sAthe vicAravA lAgyA, paNa (te daramiyAna tAre pitAnA) kharAba kuTuMbe te mane dhamakAvI, AMkhe kADhIne eka lapaDAka ceDI kADhIne Ama mane sajA karI. vaLI e kahevA lAgyAM ke "tuM ene tyAM laI ja kema gaI? vaLI tamane khALavAne mATe mANase mokalyAM ane tamane AvatAM sAMbhaLIne e sau rAjI thaI ahIM pAchA AvyAM. (sAdhvI kahe che.) sArasikAe je badhuM jANyuM hatu e sarva eNe mane vigatavAra kahI saMbhaLAvyuM ane pachI mArA svAmIe zA mATe utAvaLa karI hatI ne dAsadAsI vagara ame kema cAlyA gayA e vAta meM ene kahI samajAvI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 173 : mArA patie vidvAna mitronI sahAyatAthI eka nATaka racyuM hatuM. te nATaka naTIe mane bhajavI batAve evI vyavasthA cheDA divasa pachI mArA sasarAe karI. Ama ame A bhavya mahelamAM saMbaMdhIo ane mitro vacce, kamaLasarovaramAMnA cakravAkanI peThe, mahAAnaMde rahevA lAgyA. amArAM haiyAM nehAnaMde karIne gaMThAI gayAM ane ame paLavAra paNa eka bIjAthI aLagAM rahI zakatA nahi. huM jANe nehanA lAMbA sukhane mATe sarajAI hatI tethI eka paLa paNa je huM ekalI paDatI te ya mane e paLa bahu lAMbI lAgatI. nAhatAM, khAtAM, zaNagAra sajatAM, sUtAM, besatAM, TUMkamAM sau kAmakAja karatAM ame aMdaranI ekatA ne AnaMda bhagavatAM, te eTale sudhI ke ame mALAo paherIne, ane sugaMdhI padArtho amArA zarIra upara chAMTIne ane cALIne nATaka jovA jatAM tyAre paNa evI ekatAne AnaMda legavatAM. Ama ame kazI paNa ciMtA vinA snehamAM eka thaI rahetAM. Ama sukhasAgaramAM taratAM taratAM tArAe ane caMdrathI prakAzatI rAtevALI suMdara zaradu sukhamAM cAlI gaI pachI ziziranI rAte AvI. te lAMbI thavA lAgI ne jhAkaLa paDavA lAge; sUraja pitAne prakAza utAvaLe kheMcI levA lAge; (grImanI vilAsasAmagrIo) caMdra, caMdana, metInI mALA, kaMkaNa, sutaranAM ne rezamanAM kapaDAM e sau manathI utaravA lAgyAM. ziyALe Avye. barapha sAthe enI paNa majA lete AvyuM. gheraghera snehIjana ane (ghera AvelA) badhA pravAsIo AnaMda karavA lAgyA. tyArapachI vasaMtamAM ThaMDI cAlI gaI tyAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 174 : taraMgavatI sahakAranAM phUla khIlyAM tenI sAthe snehanuM rAjya paNa khIlyuM. tyAre nArIoe kAma paDatAM melavA mAMDayAM ne utAvaLI utavaLI hiMDoLA khATe gaI. hiMDeLAkhATane majabUta bAMdhI hoya ane sanehI hAthe karIne e hiMDo. LAya te vagara bhee khUba hIMcakA Ave ne khUba AnaMda maLe. amArA atula, adbhuta ane jovA jevA bAganI zobhA nihALatAM ame naMdanavananA devajugalanI piThe AnaMda karatAM. mArA priya mane kahetAH "madanavADInA dUtarUpa A bhamarA te je. jhADanAM phela ane bIjI vanaspati upara te nArIlekanI AMkhanA kAjaLanI peThe cAMTI beThA che ane velIo* upara caMdrane DhAMkI nAkhatA rAha sarakhA dekhAya che." AvI zRMgArika upamA AthI mArA svAmI mane AnaMda ApatA ane mArA vALamAM phUla besatA, jethI e badhAMne mizra sugaMdha nIkaLate. AvuM AvuM karavAne lIdhe khIlelI vanaspati jovAmAM amane bahu majA paDatI ane AvI rIte AnaMdanA tathA nehamAM ame gaMThAyelAM rahetAM. 10. lUMTArAnuM sAdhu thavuM. (Rtuo badalAtAM pharI pAchI vasaMta AvI ane prakRtinI zobhA nIhALavA pharI ame bhAgamAM gayAM.) tyAM eka azoka vRkSanI nIce mUkelI pattharanI beThaka upara (ApaNuM dhamanA) eka sAdhune nizcita mane, mahIM nIcuM rAkhIne beThelA joyA. tarata ja mArA vALamAMnA phula kharI paDayAM. meM mArA aMga hAMkI dIdhAM ane mArA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 175 : mhAMne zelAvatA cUrNane luchI nAkhyA. mArA svAmI paNa svastha thaI gayA. emaNe joDA utArI dIdhA ne phUla mUkI dIdhAM kAraNa ke bhabhakAbhera pezAke mahApuruSa pAse javu` zeAle nahi, pachI ame utAvaLe utAvaLe emanI tarapha gayAM, ane kaiMka dUrathI mAthuM namAvI pUjyabhAve, paNa zAntithI, amUlya ratnanI peDe emane nihALavA lAgyAM. pachI ame jarA vadhAre najIka gayAM ane mAyA, mada, mAha AdithI virakta, zubhadhyAnamAM saMlagna, zarIra tarapha paNa anAsakta evI e dhamUrtinA caraNamAM ame amArI karAMjali arpaNa karI. kSaNabhara ame paNa emanI AgaLa, anyagra manavALA thaI, zAntacitte dhyAna dharIne beThA ane pachI jyAre peAtAnA dhyAnamAMthI mukta thai, emaNe prazAntadRSTie amArI tarapha joyu tyAre ame UbhA thai vinayabhAve emane traNa vAra vaMdana karyuM. A pramANe vaMdana ane namana karIne, tapAguNune utkarSa icchIne emanA zarIra ane jIvanayAtrAnA kuzaLa prazno pUchyA. enA javAbamAM temaNe AzIrvAda ApIne kahyuM ke 'jyAM javAthI jagatanAM badhAM duHkhAnA AMta thAya che ane atula tathA akSaya sukha pamAya che evu je nirvANusthAna te tamane prApta thAo.' temane e AzIrvAda ame ati namra ane zraddhALu bhAve mastake caDhAvye ane pachI jarA ane mRtyunI pelI pAra laI janAra kalyANukAraka dhanA upadeza ApavAnI prAthanA karI. enA uttaramAM temaNe jIva-AtmAnAM baMdhana ane meAkSa viSe zAstramAM jaNAvyA pramANe dhIredhIre saraLatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 176 - taraMgavatI pUrvaka A rIte upadeza ApyoH "jagatamAM rahelA padArthonAM svarUpane jANavAnAM cAra sAdhana cheH 1 pratyakSa, 2 anumAna, 3 upamAna ane 4 Agama. ApaNI iMdriyothI je vastu joI-jANI zakAya, te pratyakSa gaNAya. je vastunA keIeka guNadharmane joI-jANa tenA vizeSa svarUpane nirNaya kare, te anumAna kahevAya. pratyakSa agara parokSa vastu sAthe kaI bIjI vastune sarakhAvavI tenuM nAma upamAna ane keI zAstra agara zikSaka pAsethI je vastunuM jJAna meLavavuM te Agama kahevAya che. A cAra rIte baMdha ane mokSanuM paNa jJAna meLavI zakAya che. have AtmA te zuM che te vicArIeH AtmA rU5, zabda, gaMdha, rasa ane speza e Idriyagocara guNathI sadA sarvadA mukta che. e idriyathI agocara che. e anAdi ane anaMta che. jyAM sudhI e zarIranA baMdhanathI baMdhAya che tyAM sudhI e sukhaduHkha anubhave che ane tyAre IdrivaDe nahi, paNa pratyakSa pramANa vaDe* vividha prakAranI sammati, IcchA, vicAro Adi darzAvavA mATe dehanAM je halanacalana thAya che tenA vaDepramANabhUta thAya che. vicAra, ahaMkAra, jJAna, smaraNa, buddhi Adi svarUpe e pragaTa thAya che. saMsAranA svabhAvaniyama pramANe (pUrva janmanAM, puNyanAM ke pApanA phaLarU5) kama bhegavate AtmA harSa ke zekane, sukha ke duHkhane, zAtine ke azAtine, AnaMda ke udvegane, bhaya ke beyane anubhava karate paribhramaNa karyA kare che. AtmA pote karelAM sArA narasAM kamavaDe saMsAra vadhAre che ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI 1 177 8 te traNa rIte manathI, vAcAthI ne kamathI. mUDha jIva (mehe karIne saMsAramAM) lipta thaI jatAM kamanA baMdhanamAM paDe che paNa mehathI mukta thaIne saMsAramAM vase che te te pote karmathI alipta rahe che. tIrthakaroe e ja prakArane TUMkAmAM baMdha ane mekSa saMbaMdhe upadeza Ape che. eka bAjuthI AtmA (amuka karmothI) mukta thAya che, ane bIjI bAjuthI amuka karmothI e baMdhAya che; e rIte saMsArapravAhanA yaMtramAM bhamaraDAnI peThe e pharyA kare che. sArAM kame e baMdhAya te (phaLa pAkIne) devAnimAM avatare che, madhyama kamathI mAnavanimAM avatare che, mehamaya kamathI pazunimAM punarjanma pAme che ne bIlakula kharAba kamathI narakamAM paDe che. rAga ane dveSane je dabAvI detuM nathI te kamanA baMdhanamAM paDe che. vaLI prANAtipAta, asatya, adattAdAna, mithuna ane parigraha; temaja kedha, mAna, mAyA ane lobha, bhaya, taraMga, kuTilatA, apramANikatA Adi; A badhA durguNe jyAre ajJAna sAthe bhegA thAya che tyAre karmanA baMdhananuM mULa draDha bane che; ema sArarUpe tItha. karee kahyuM che. tela cALelA mAthA upara jema dhULa coMTI jAya che, tema rAga ane dveSanA vicAroe kharaDAelA AtmAne kama eMTI jAya che, ane tenA prabhAvathI AmA pRthvI, pANI, agni, pavana ane vanaspati jevI ati sUkSma jIvaniomAM vAraMvAra janmamaraNa karate paribhramaNa karyA kare che. sAdhAraNa rIte varNavIe te 12 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ : : kama ATha prakAranAM che.---- 1. jJAnAvaraNIya, 2. darzanAvaraNIya, 3. vedanIya, 4. meAhanIya pa. Ayu, 6. nAma, 7. geAtra, 8 ane vara gavatI antarAya. jema khudA judA dANAnAM bIja pRthvImAM veravAthI tapeAtAnI jAta pramANe judAM judAM phaLaphUla Ape che, temaja vividha prakAranAM karmo pAtapeAtAnI vividhatA pramANe zubha azubha-sArAM narasAM phaLa Ape che. kakRta dayanuM svarUpa dravya, kSetra, kALa. bhAva ane bhavane Azrame jANI zakAya che. dravya eTale ke AtmA, nakkI thayele kSetre eTale ke traNa leAkamAM, kALamAM eTale ke phaLane anusarI janmajanmAntaranA pherAmAM bhaTake che, jethI eka sthiti karIne bIjI thAya che. ( AtmAnA sAmAyika zarIrane dhAraNa karatI) sthiti upara zarIra AdhAra rAkhe che, zarIra upara mAnasika ka`nA AdhAra che, mAnasika ka' upara aMta:karaNanA AdhAra che, aMtaHkaraNa upara tadrupatAnA ( bhAva ane vastunI ekarUpatAnA ) AdhAra che, tadrupatA upara pariNAmanA AdhAra che ane pariNAma upara AtmAne lagatAM bAhya ane AbhyaMtarika duHkhAnA AdhAra che. A duHkhA TALavA mATe mAzusa AnaMda karavA jAya che ne tyAM bahu pApa Acare che. A pApane lIdhe enuM prAyazcita karavAne janmamaraNanA pherA pharyAM ja karavAnI ghaTamALane cAke baMdhAya che. Ama mANasane peAtAnA karmAMne anusarIne cAjAyA pramANe ame te narakamAM, game te pazucenimAM, game te mAnavajAtimAM ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ taragatI : 179 : game te svargamAM bhamavu ja paDe che. mANasane tenA kane anusarIne punarjanmamAM caMDALa, bhillu, atyaja, pAdhi, zaka, yavana, bara (vanavAsI) Adine tyAM avatAra Ave che. mAnavajAtimAM janma AvatAM paNa tene pAtAnAM ( pUrva ) kamane anusarI anaMta sukha duHkha bhAgavavAM paDe che. zarIra ane buddhinA vikAsane anusarI mANusa cAkara thaI duHkha bhogave ke dhaNI thaI sukha bhAgave, soga pAme ke vijoga sahe, kulInane ghera ke kulahInane ghera avatare, jIvanabaLane jIvanavilAsamAM AgaLa ke pAchaLa pagalAM bhare, lAbha pAme ke hAni sahe e sau karatAM paNa vadhAre te e dhyAna rAkhavAnuM che ke AtmA manuSyanA ja avatAramAMthI sarva duHkhanA aMta ANanAra meAkSane pAmI zake. (have A meAkSa saMbaMdheH ) saMsAramAMnA ajJAna jhAMkharAMe purAi gayelA je mA te tIkarAe samyag jJAne tathA zuddha jIvane karIne OMDa meAkSa sudhI cAkakhA karyA che. pUrvakALayI peAtAne vaLagI AvelAM kamane AtmasayamavaDe je dabAve che ane bAkInAM karmIne saMyamavaDe naSTa kare che, te jyAre peAtAnA sakarmInA kSaya kare che tyAre te kamukta thAya che ane parama pavitra bane che. samayamAtramAM e UMcAmAM UMcuM sthAna prApta kare che, ane pharI janmavAnA duHkhathI ane ciMtAthI mukta thaIne, avicaLa pavitratA bhAgave che. vividha ceAnimAM avatAra ApanAra kathI mukta thatAM AtmA pavitra banIne upAdhinA paMjAmAMthI chUTI peAtAnI meLe ja UMce caDhe che. sarvottama devAnA ( prade Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI zenA) upara e pavitra pradeza Avela che. te prabhAtanA je prakAze ane senA tathA zaMkha je svaccha che. trilokane zikharabhAge e avasthita che ane ratnanimita chatranA je AkAra dhAraNa kare che. ene kaI siddhakSetra, keI paramapada, keI anuttara sthAna ane keAi brahAloka kahe che. akhila jagatane zirobhAge AvelA e sthAnanI upara sarva karmathI vimukta thayelA siddhAtmAone zAzvata vAsa hoya che, e siddhAtmAe savakama thI mukta hoya che, rAgadveSanA saMskArothI alipta hoya che. pApa ane puNyanI pele pAra gaelA hoya che. sukhaduHkhanA vikArothI askRSTa hoya che. anaMtajJAna ane zakitathI paripUrNa hoya che. e siddhAtmAo pharIvAra kayAre paNa punarjanmane prApta thatA nathI. eka AtmatimAM anaMta Atmajyo tio saMmilita thAya te paNa temanAM svarUpAvarathAnamAM kaI paNa prakArane saMkeca ke vistAra thatuM nathI." | (sAdhvI taraMgavatI e zeThANI AgaLa bole che ) sAdhunA A upadezathI huM te eka prakAranA AnaMdamAM DubI gaI, ne hAtha kapALe lagADIne belIH "ame A upadezane kAraNe ApanAM atyaMta RNI chIe. mArA priye te emane acaLa zradhdhAthI namaskAra karI kahyuM: "Apa jagatanA baMdhanathI mukata thaI gayA che, dhanya che Apane. je Apane sau sAMbharatuM hoya te Apa e sAdhanA zI rIte sAdhI zakyA che, te paNa mane kahe. mArI utkaMThAne mATe, he mahAtmA mane kSamA Apaze. tIrthakaronA kAi pItara huM tene mAra mArI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ taragavatI 2 181 3 dharmamAM pAraMgata thayelA e sAdhue peAtAnI jIvananI kathA AnaMdamaya zAntie mIThI ane zAMta vANIvaDe A pramANe kahIH-" bheMsa, sApa, cittA ane hAthIe jyAM vase che evA bhayakrara vanapradezamAM AvelA capAprAntanI dhAre pAradhie rahetA hatA, teo vanamAM saMhAra karyA karatA; temanuM saMsthAna yamarAjanA guptavAsa svarUpa hatu. temanI jobatavatI kanyAe rAtA raMganAM vastra paheratI ane vaLI emanI nArIe juvAna hAthIonA dAMtavas hathiyAra banAvavAnuM kAma karatI. huM paNa pAlA bhavamAM tyAM pAdhi hatA ane hAthIonA zikAra karatA. vanamAM jIvana gALatA ne mAMsa khAtA, mArA saphLa mANuvedhanAM leka vakhANa karatA ane tethI mane ' sikhANu' kahetA, mArA pitA pAdhi hatA, e peAtAnI nema kadI cUkatA nahiM.peAtAnA dhaMdhAmAM kuzaLa hAvAthI emane leAka vyAya rAja' kahetA. mArI mAtA mArA pitAnI mAnItI hatI ne te peAte paNa eka pAradhinI putrI hatI. vananuM bhayaMkara ane abhimAnabharyuM saudarya tenuM pAtAMnu ja hatuM, ethI leka ene 'vanasuMdarI ' kahetA. '" juvAnImAM eka vAra me* mAruM tIra eka hAthI upara tAdhyuM, tyAre mArA pitAe mane zikhAmaNa ApIH 'ApaNA kuLamAM je mAcAra paLAya che te tu sAMbhaLa. prajA utpanna karI zake evA hAya ne ToLAnA nAyaka hoya evA bhatrya hAthIne tAre mAravA nahi. vaLI peAtAnAM khaccAMnuM rakSaNa karavAne snehavaza thaIne pAridhanA bhaya karyA vinA baccAnI sAthe cAle che evI je hAthaNI tene paNa khacAvavI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ = 1ra : taraMgavatI temaja hAthInuM je bacuM hajI dhAvatuM hoya tene paNa mAravuM nahi, kAraNa ke nAnAne meTu thavA devuM joIe. vaLI koI nara tathA mAdA nehavaza devajege AgaLathI ja saMga karatAM dekhAya, te tAre e bene vikhUTAM nahi pADavAM, kAraNa ke temanA snehasaMbhegathI baccAM thAya che. A ApaNe kuLAcAra che te tAre pALa joIe. je e AcAra oLaMge che te ane tenAM kuTuMbIo nAza pAme che. (hAthInAM) baccAMne mAravAM nahi ane tenA vaMzane bacAvavuM joIe. A zIkhI le ane (pachIthI) tArA putrane paNa zIkhavaje.? A bhAvanAe ja huM mAre dhaMdhe calAvatuM hatuM ane gADhA jaMgalamAM raste kApata ane guMDA tathA jaMgalI baLado tathA jaMgalI bhe se tathA haraNe tathA hAthIo tathA suvaranI pAchaLa paDate. sarakhA gharanI eka juvAna ne suMdara kanyA sAthe mane mArAM mAbApe paraNALe. e mane nehAnaMda ApatI. e raMge zyAmaLI hatI, enAM stana komeddIpaka hatAM, nitaMba bhAre hatA ane caMdramAnA hAsyathI prakAza pAmatuM hAya,evuM enuM mukha hatuM. enI AMkhe rAtA kamaLa jevI hatI ane juvAnInA jorathI enuM kalevara khIlI UTheluM hatuM. TUMkamAM enI vizuddha suMdaratAne lIdhe ane enA baLe mArI juvAnImAM e mArA mahAbhASyarUpa banI rahI hatI. vananuM AvuM managamatuM ratna jenI pAse hoya te zikAranA AvA khajAnAthI saMtoSa pAmyA vagara kema rahe! mArI pAravaNanA mehabharyA AliMgana mAMthI chUTI savAramAM uThate ane pachI madirA ane rAta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 143 H kIDAnA upagathI je kaMi thAka cahyo hoya tene dUra karI amArA pAradhilakanI devInI prArthanA karavA jate. pachI khAnapAna karI tAjo thaI pAche mArA lehIthI kharaDAele vadhe lAgI jate. eka divasa unALAmAM meM dhanuSabANa lIdhAM, bhAthuM laTakAvyuM ne raste paDaye. kAna pAchaLa vanaphUla besyAM hatAM ne pagamAM pAvaDIo paherI hatI. evI rIte huM vanahAthInI zodhamAM nikaLe, ane Akhare tApe ne dukhe nabaLe paDI jaI AkhA vanamAM rakhaDate rakhaDate gaMgA nadI sudhI jaI pahoMcyo. tyAM snAna karIne tarata ja nikaLela parvata je UMce mAtra eka ja hAthI meM joye. huM jANI gaye ke e mahAjIva gaMgAnI jhADImAMne nA hoya, kAraNa ke jhADethI gADhI thayelI A jhADImAM ene hatA evA suMdara vALa (vALA hAthI ) maLI zake ema nahotA. tethI e bIjA koI vanamAMthI Avela hovo joIe. ene dAMta te hatA nahi, te paNa e sarvottama zikAra hevAne mATe ene mAra joIe. tethI pAradhinA niyama pramANe barAbara ekAgra thaIne meM e hAthI upara jIvanasaMhAraka bANa choDayuM. paNa te bANa kaMIka UMcuM nikaLI gayuM ne havAmAM UDayuM. e bANathI e hAthI na viMdhAtAM eka cakravAka viMdhAI paDaye. dukhathI pIDAtA e cakalAkanI eka pAMkha tUTI paDI ane paLavAramAM e jaLa paTa upara AvI paDyo. pANI jANe rakatasAgaramAMnuM hoya ema satuM thaI gayu. enI nArI, rUdana karatI enA kalevara upara Amatema UDavA lAgI. ethI mane paNa raDavuM AvyuM ne huM bolyo, "are, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 184 : Read nehI jeDA upara meM A zuM duHkha ADyuM !" pati hajI jIvate che e bhramamAM eNe mAruM bANa ghAmAMthI kheMcyuM. eTalAmAM te hAthI adazya thaI gaye. meM e paMkhIne tyAMthI upADI retIne kinAre mUke ane pachI thoDI vAre sahAnubhUti sAthe ene agnisaMskAra karyo, paNa eTalAmAM te meM je agni saLagAvyuM hatuM temAM enI cakravAkI pitAnA sAthInA snehabaMdhanathI taNAIne paDI ane enI sAthe baLI mUI. e joIne mane bhayaMkara paritApa thaye (ne vicAra Avyo) AvAM sukhI jeDAne meM zA mATe nAza karyo !" huM vilApa karavA lAgyAH "amArA kuLadharmanA niyama meM pALyA che ane chatAMye, arere, Aje A bIjane nAza karyo. AvA vihArathI ane AvA kuLadhAmathI mane te tiraskAra chUTe che. mArAthI AvuM jIvana jIvAya zI rIte? A jIvana karatAM to maravuM bhaluM ! Ama ApaghAta karavAnI mane prabaLa IcchA thai AvI ane tenA AvezamAM meM paNa cakravAkInI pAchaLa avinamAM paDatuM melyuM ne mArAM pApI zarIrane bALIne bhasma karyuM. huM mArAM kuLadhamane sakhta rIte vaLagI rahyo hato ane vaLI mane mArA. kamane pastAve thaye hatuM, tema ja mArA janmanI apUrNatAthI kheda thayuM hatuM. A kAraNathI pazcAttApane lIdhe prApta thaelA zubha kAmanA phaLathI e zarIrane nAza thatAMnI sAthe ja narakamAM paDavAne badale, gaMgA nadIne uttara kinAre eka dhanavAna vyApArIne tyAM mAro janma thaye. aneka kheDUtenI vastIvALa, phaLadrupatAe vakhaNAele ane utsathI bhara vaLagI ra te jAtApane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI = 185 2 pUra e bahu vizALa kAzI nAme deza cheH kamaLasarovara upara ane bAgamAM AnaMda karavAne aneka pravAsIo Ave che. sAgararANI gaMgAnadIne kAMThe dvAravatI samAna vArANasI nagarI che. gaMgA nadInA jAM e nagarIne kilA samAna che. emAM aneka moTA vyApArIo vase che. temanI strIo amUlya AbhUSaNathI ka9pavRkSa jevI zaNagArAyelI rahe che. akeke vyApArI lAkhone hisAbe mAla vece che ne kharIde che. emanI havelIo alaga alaga che, tethI temanAM AMgaNumAM ja nahi paNa (havelIonI) vacce lAMbe rAjamArgo paNa vAtAvaraNamAM thaIne TheTha jamIna sudhI sUraja pitAnAM kiraNa pheMkI zake che. ahIM (eka vyApArInI AvI havelImAM) mAre janma thaye ane mAruM nAma rUdrayazas paDayuM. rivAja pramANe lekhana Adi vividha kaLAo zIkhyo. paNa thoDA ja samayamAM uDAu banAvanAra, kalaMka lAvanAra, TUMkAmAM badhA durgane vasAvanAra jugAranI ramata tarapha mAruM valaNa thayuM. e ramata karIne halakA loke aneka rIte naSTabhraSTa thaI jAya che ane chaLakapaTamAM nirdaya ane chatavAne mATe gAMDA banI, jaIne badhA sadguNene visArI mUke che. A jugAranA mehamAM huM paDyo ane aMte corI karavA lAgyA ane ethI mAre kuLapavata dAvAnaLanI peThe baLavA lAge. ghara phADavAM ne jAtrALuone lUMTavA e mAre baMdha thaI paDyo ne mArAM AvAM kamane lIdhe mArA kuTuMbIone nIcuM jevAne prasaMga AvyuM. evI rIte bIjAonuM dhana lUMTa vAne IrAde rAte hAthamAM talavAra laIne rAjamArgo nikaLI zreyA kuLa va zAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 182 : taraMgavatI paDyo, paNa nagaramAM A vAtanI jANa thaI gaI ane harAmakheranA . jIva have salAmata nahAtA ema joIne huM' khArIkavanamAM nAzI gayA. vidhyAcaLanI vibhUti samAna e vanamAM aneka jAtanA zikAra maLI .ke ema hatA, 5khIenAM puSkaLa mALA hatA tathA lUTArAonI puSkaLa guphAe hatI. vividha prakAranAM jhADAnI ghaTA saune aMdhArAmAM DhAMkI detI. vidhyAcaLanI aMdaranI bAjue AvelI AvI eka guphAmAM huM AvI pahAMcyA ene eka ja bAraNuM hatuM ane e zukAnuM nAma siMhaguphA hatuM. tyAM hathiyAraba`dha majabUta mANasA rahetAM ne vepArIone te vaNajArAne lUMTI AnaMda karatA. e emanA dhaMdhAmAM ane bIjI evI aneka kaLAemAM tathA haLImaLIne kAma karavAmAM khUba pravINa hatA. chatAMye emAM keTalAka evA paNa hatA ke jee brAhmaNazramaNane, strImALakane ane gharaDAM mAMdAne satAvatAM nahi. lUTatAM hajArA vAra ghA paNa khAtA, chatAM ce ekaMdara rIte emanA dhaMdhA sArI rIte cAlyA jatA. A lUTArAomAM huM paNa eka lUMTArA tarIke dAkhala thai gayA. bhallapriya nAme eka jaNa e maDaLanA nAyaka hatA, e haMmezAM peAtAnA majabUta hAthamAM bhAlA jhAlI rAkhatA, le karavAmAM sAhasI hatA ane sarpanI peThe sane bhayaMkara hatA. peAtAnA hajArA lUMTArAne peASavAne ane pitAnI pramANe temanuM rakSaNa karavAne e ajANyA dhanavAnane khUba satAvatA. peAtAnA bAhubaLane kAraNe e ghaNA prakhyAta thayA hatA ane tethI lUTArAomAM nAyaka tarIke bahu mAna pAmyA hatA, enI pAse mane lai javAmAM AvyA . z - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 187 : mArI sAthe eNe mAyAthI vAtacita karI, tethI bIjA lUMTArA paNa mArI sAthe AdarathI vartatA. AthI huM tyAM vinA harakata ne AnaMde rahevA lAgyo. ghaNA dhIMgANAmAM meM mAruM khUba zIya batAvyuM ne tethI mAre mobhe ne mAna vadhyAM ane A rIte Akhare huM eka nAmI lUMTAre gaNAvA lAge. juddha hoya ke nA hoya, ame nAzI jatA haIe ke keInI pAchaLa paDayA hAIe, paNa huM hamezAM nAyakanI bAjumAM ja rahetA ane mArA sobatIe mane 'zakitadhara" "nidaya" "jamadUta Adi nAme oLakhatA. zatrune huM cIrI nAkhate, mitrone bakSIsa Apate ane jugAra ramatI vakhata saratamAM mArI jAtane paNa makta. evI rIte bahu kALa sudhI meM e lUMTArAonI guphAmAM mArA sAthIo sAthe yamadevanA khabhA halAvyA. eka vAra amArI eka ToLI amArA e nitya kartavya upara gaI hatI ne tyAMthI lUMTamAM eka juvAna jeDAMne ghera laI AvI. e vAtanI khabara thatAM, emane joyAM pahelAM ja kALInI stuti thavA lAgI ne emane (amArA) saradAra pAse ANyAM. e strIpuruSane jyAre eNe joyAM tyAre te strIe potAnI suMdaratAne lIdhe enuM haiyuM harI lIdhuM. eNe nizcaya karyo ke A apsarA sarakhI suMdarIne kALIne bhega Apa. kALInI bIkathI ene pitAnI strI banAvavAnI enI hiMmata cAlI nahi, paNa manamAnI rIte lUMTArAone dAgInA te leI levA dIdhA ane e jeDA pAse je kaMi kIMmatI cIja hatI te sau eNe emane seMpI. dIdhI. saradAre mane kahyuM: "A mahinAnI navamIe e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 188 che. taraMgavatI bene kALIne bhega ApavAne che. pachI mane emanI cakI karavA rAkhe, ane maraNaciMtAne lIdhe e be jaNa AMsubharI AMkhee bAvarAM jevA thaI gayAM tyAre huM emane mArA gharamAM laI gaye. e puruSane meM tANI bAMdhyo tethI te strI potAnA svAmI uparanA snehane lIdhe bhayaMkara vilApa karavA lAgI ne chAtI phATa cIso pADavA lAgI. ethI bIjI keda pakaDAyelI ne jIvanathI nirAza thaI gayelI strIo tyAM ToLe maLI gaI ne dayAbhAve ne AkAMkSAe emane pUchavA lAgIH kayAMthI Ave che ne kyAM jatAM hatAM ? lUMTArAnA hAthamAM kevI rIte AvI paDyAM? AMsubharI AMkhe DusakAM khAtAM eNe uttara Ape : "ame ahIM zI rIte AvyAM enuM duHkhabharyuM varNana pahelethI sAMbhaLo. suMdara caMpAnagaravALA vanamAM gaMgAne kAMThe ame gerUA raMganAM cakravAka paMkhI hatAM. A mArA svAmI te vAre mArA cakravAka hatA ane huM emanI priya nArI hatI. ame gaMgA upara kuzaLatAe taratAM ane mejanA retIkinArA peThe zaNagArarUpa hatAM. eka vAra eka pAradhi dhanuSabANa laIne AvyuM ane eNe e jaMgalI hAthIne mAravA jatAM emane mArI nAkhyA (A apakRtyane kAraNe) kheda karatAM karatAM eNe emanA mRtadehane agnidAha devA mATe kinArA upara ani saLagAvye. svAmInI pAchaLa javA mATe meM pote paNa e animAM paDatuM meyuM. ema marI gayA pachI jammu-nAne kinAre AvelA suMdara kIzAbI nagarImAM nagara zeThane ghera huM te kanyArUpe avatarI, ane te ja nagaramAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI * 189 : traNa samudra pA2 prakhyAta thayelA zeThane ghera, A mArA priya navA avatAramAM putra thaIne avataryo. (meTA thatAM) ame citravaDe eka bIjAne khoLI kADhyAM. emaNe mAruM mAguM karAvyuM, paNa mArA pitAe e mAguM pAchuM vALyuM. me emanI pAse dUtI mokalI ane pachI eka vAranA nehathI prerAIne rAtane aMdhAre huM pite paNa mArA priyanI havelIe gaI. amane amArAM mAbApanI bIka lAgI, tethI machavAmAM besI nAzI cAlyAM ne pachI gaMgAne retIkinAre lUMTArAne hAtha pakaDAI gayAM." e rIte e yuvatIe pite anubhavelI pitAnI sukhaduHkhanI sau kathA reIDane e pakaDAelI sahabhAginIone kahI saMbhaLAvI, paNa mane e varNanathI mArA pUrvabhavanI vAte sAMbharI AvI ne tethI huM bebhAna thaI gayo. jyAre mane pAchuM bhAna AvyuM tyAre te (bhavanA) mArA pitA, mArI mAtA tathA patnI ane te vakhatane mAre so anubhava temaja kuLadhama paNa mArA mana AgaLa tarI AvyuM, ane te strIe tenA svapnamAM je joyuM hatuM ne samajI gaye; tethI mAruM haiyuM dayAthI ane bhalI lAgaNIthI (e jeDA tarapha) narama banI gayuM. huM jANuM zakyo ke jenuM meM vagara vicAre je meta nipajAvyuM te gaMgAnA zaNagArarUpa cakalAkanuM jeDuM A ja che. have A saMkaTamAM AvI paDelAM snehajugalane pharI te metanA memAM mUkI zake nahi. eka vAra karelI e hiMsAne badale mArA jIvanane jokhame paNa Apavo joIe. e baMnene huM ugArI laIza ane e rIte huM zAnti pAmIza. e TharAva Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190: taraMgavI karIne huM gharamAMthI nikaLe ane te puruSanA baMdha DhIlA karI nAkhyA pachI meM pote keDa bAMdhI, kaTAra tathA talavAra lIdhI ane rAtre te kedIne ane tenI strIne lUMTArAnI guphAmAMthI bahAra kADhayAM ne bhayaMkara jaMgalamAM thaIne eka gAma sudhI mUkI Avye. judA paDayA pachI saMsArathI virakata thaIne meM haiyAmAM vicAryuM. "meM lUMTArAone aparAdha karyo che tethI huM emanI pAse te pAcho. jaI zakuM nahi. e jamadUta * saradAranI AMkha sAme have pharI huM zI rIte jaI zakuM? vaLI meM lebhe ne vilAsavAsanAe je karyuM che e sa mahAbhayaMkara pApa che, mATe have te emAMthI mekSa meLavavAne mATe mAre prAyazcitta karavuM joIe. vilAsanI mAyAmAM paDIne je bIjAnI hiMsA kare che te potAnI bhUkhatAe karIne vadhAre dukha mAgI le che. je mamatAmAyAmAMthI mukta thaI zake che, strIonA prapa ca jALamAMthI sarakI zake che ane premanA baMdhanathI e rahI zake che e ja sukhI thaI zake che ane sukha duHkhamAM samAna rahI zake che. A vicAra karIne huM uttara tarapha cAle. meM sanyasta lIdhu ne ( sAMsArika) vAsanAone tyAga karyo. devanagarI alakApurInAM tAlavananI yAda ApatI "pUrvatAla" nAmanI nagarIe) jaI paheAMye. nagaranI dakSiNa bAjue keIpaNa madanavATikA karatAM paNa suMdara ane mAtra svaganA naMdanavananI ja sarakhAmaNImAM mUkI zakAya e eka bAga che. enI lIlotarI, phUla ane phaLanI zobhAe karIne hRdayane AnaMda Ape che. bhamarAnAM ToLAMe ane 5 khIonA gane karIne pRthvInA sI bAgane jANe ahIM sAra kheMcAI AvyA heya evuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAvatI lAge che. mAtra khAmI eTalI ja che ke paMkhInA gItane ane bhamarAnA UDavAne madhura sura (tyAM bharAtAM) mANasonI vAtacitanA gaNagaNATamAM bhaLI jAya che. e udyAnamAM, dheLAM vAdaLAMmAMthI nikaLatA sUryanA vimAna jevuM bhavya ane caLakatuM devamaMdira mArI daSTie paDayuM. te lAkaDAnA kotarakAmavALuM ane se thAMbhalA upara UbhuM kareluM hatuM. enA prAMgaNamAM zraddhALu jAtrALuo dvArA phUla, phaLa, patra, mALA ane caMdana vigerethI pUjAela ane vastrakhaMDethI vibhUSita thayela ramaNiya codha (vaDa) vRkSa zelI rahyuM hatuM. prathama te meM e devamaMdiranI bahArathI pradakSiNA karI ane pachI e pavitra vRkSa nIce jaI Ubhe rahyo. enI narama pAMdaDAvALI DALIo cAre bAju prasarI hatI ane mIThI madhura patra zebhA ApatI hatI. tyAM ubhelA eka jaNane meM pUchyuM A bAganuM nAma zuM? ane kayA devanI ahIM sthApanA che? meM ghaNuM ghaNuM sthAne ane sthaLe joyAM che, paNa kayAMya kadI meM A bAga te joyo nathI. huM kaI paradezI chuM evuM e turata kaLI gaye ne tethI teNe uttara Aye-A bAganuM nAma zakaTamukha che. pUrve IphavAku kuLanA mukuTamaNi samAna aSabha nAme rAjA thaI gayA. teo himAcaLathI laI sAgara sudhI prasarI rahelI pRthvInA svAmI hatA. janmamaraNanI jALamAMthI chUTavA mATe jyAre teo e sarva krisamRddhino tyAga karI tapasyA tapatA hatA tyAre A vRkSa nIce temane anaMta ane akSaya evuM kevalya jJAna prApta thayuM hatuM. eTalA mATe A paramapavitra sthAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 192 taraMgavatI manAya che ane ethI ja adyApi leka enI pUjA kare che. A maMdiramAM paNa e ja yugAdideva rASabhatIrthakaranI pratimA sthApita thayelI che." A sAMbhaLIne meM paNa e jhADanI ane mUrtinI vaMdanA karI. tyArapachI Asana vALIne UMDI zAtimAM beThelA eka sAdhu-mahApuruSane meM tyAM joyA. emaNe pAMce Idriyane potAnI aMdara vALI dIdhI hatI. ane temanA sarve vicAre dhyAnamAM ane AtmasaMyamamAM vaLI gayA hatA. huM tyAM gayA ne jemanA hadayamAMthI sau pApavAsanA cAlI gaI che evA e puruSane page lA. pUjyabhAve hAtha joDIne huM bolyAH rAga ane dveSane nAza karavA, dhana, janane moha choDavA ane pApavRttiomAMthI nivRta thavA mATe huM Apane ziSya thavA IcchuM chuM. janamamaraNanAM vamaLa jyAM gherAya che, mRtyu baMdhana ne vyAdhirUpI samudra rAkSasa jyAM pravate che evA saMsArasAgarathI tamAruM zaraNurUpI zaDha laIne tarI jaIza.' kAnane ne hRdayane madhura lAgate sure e bolyAH "maratAM sudhI sAdhune dhama pALave ne bhAra vahe e kaThaNa che. khabhe ke mAthe jaDa vastune bhAra vahe e mANasa mATe saheluM che, paNa dhamane bhAra vahana kara ghaNuM kaThaNa kAma manAya che." meM uttara ApeH AnaMda, pavitratA ke lAbhanI IcchA jene hoya te je nizcaya kare te ene kazuM kaThaNa nathI. gRhasthAzramamAMthI nikaLI sAdhujIvana gALavAno meM nizcaya karyo che, kAraNa ke ethI ja duHkha TaLaze.' pachI mane e sAdhue jIvane tAranAra ane janmamaraNamAMthI mukita apAvI mese Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 193 : laI janAra vItarAga dIkSA ApI. A sAdhudhama paMcamahAvratasvarUpa che, tethI tenuM rahasya ane vinaya, pratyAkhyAna, pratikramaNa, samyabhASaNa vigere AcAravicAra emaNe mane samajAvyA. tyArapachI kramathI mane jana Agamane abhyAsa karAvyuM. emAM sauthI prathama huM uttarAdhyayanarUpe gaNAtAM 36 adhyayane zIkhe. e adhyayanamAM brahmacarya, gupti, dharma vigerenuM svarUpa batAveluM che. enA pachI AcArAMgasUtra bhaye, emAM mukti mAga batAvanAra nava adhyayane AvelAM che. enA pachI sUtrata, sthAna ane samavAya nAmanAM zAstro UMDe utarIne niyama pramANe zIkhe. te pachI zeSa rahelAM kAlikasUtro ane aMgapraviSTa gre che zIkhyA bAda pUvagata graMthane paNa barAbara abhyAsa karyo. eNe karIne jaganA bhautika ane maulika svarUpanuM mane jJAna thayuM. AvI rIte bAra varSa bhaNavAmAM ne sAthe sAthe saMsAra uparane meha cheDavAmAM cAlyAM gayAM. Ama samyaga jJAna ane AtmasaMyama vaDe huM mArA AtmakalyANane mArge AgaLa vadhatuM jAuM chuM ane lokone paNa e anuttara-sarvazreSTha dhamane upadeza ApyA karuM chuM." 11. tyAga ane sAdhanA, (sAThavI AgaLa kathA kahe cheH) "jyAre ame A khedajanaka anubhava sAMbhaLyo tyAre ame anubhaveluM duHkha navesarathI tAjuM thayuM. AMsubharI AMkhe ame eka13 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1949 taraMgavatI bIjA tarapha joyuM (ane amane lAgyuM, "A puruSa ApaNane viSa temaja amRta samAna nivaDyA che. (vaLI ame vicAryuM ke jyAre eka vAranAM A mahApApIe paNa pitAnA upara vijaya meLavyuM che, tyAre ApaNe te duHkhane nAza karavAne mATe jarUra ja tapasyA karavI joIe. vItelAM duHkhane vicAra karatAM amane nehavilAsa upara virAga thaye ane ame e pavitra puruSane page paDyAM. pachI pAchAM ame ubhAM thayAM, ne be hAtha joDI. kapALe aDADI amArA e jIvanatArakane ane pachIthI banI rahelA amArA mitrane kahyuM: "je cakravAkanuM jeDu mAnavadehamAM tamAre hAthe lUMTArAnI guphAmAMthI ugarI gayuM te ame pote ja chIe. tame amane jyAre jIvana ApyuM tyAre te have duHkhamAMthI mokSa paNa Ape. maraNa ane duHkha jyAM roja roja AvyAM ja jAya che evA jIvanarUpanI sAMkaLavALo caMcaLa saMsAra amane saMtApe che. amane nirvANanI IcchA che. tIrthakaroe batAvela pavitra mAge amane kRpA karIne derI jAosAdhujIvananAM vividha zAsane amArI (saMyama) jAtrAnuM bhAthuM che!" e mahAsaMyamI bolyAH "dharmane je Atmika baLa rAkhI puruSAtanavaDe pALe che, te jarUra badhAM dukhimAMthI tarata mukta thAya che. jo tame punarjanmanAM vividha pari. menAM duHkha TALavA IcchatAM ho, te vArthavRtti choDI de ne have hamezane mATe tapasyA karo. mANasa e te jarUra jANe che ja ke maraNa Avaze, paNa kayAre Avaze te mAtra jANatA nathI. tethI e Ave te pahelAM teNe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ varaMgavatI : 195 : dhama pALI levuM joIe; DAbalI vagADatuM meta Ave tyAra pachI te kaMi tapasyA thaI zake nahiM. jyAM lagI Ikiye sAbuta hoya ane zarIra cAlatuM hoya tyAM sudhI mANasa muktinI taiyArI karI zake. jIvana caMcaLa che ane aneka vidhanathI bharyuM che, mANase enA upara vizvAsa na rAkhave ane pAramArthika kAya karavA mATe kSaNabharane paNa vilaMba na kare. je maraNa ne duHkha kaMI hoya ja nahi te mANasa dhAma Acare ke cheDe te pAlave, paNa je maraNa AvavAnuM ja che te karelI ALasa mAthe paDaze, tethI zarIra sAjuM heya ne zakti sArI peThe hoya tyAM sudhI ja jIvanasudhAraNAnuM kArya manuSya saphaLatApUrvaka karI zake che. e pavitra puruSanA zabdo sAMbhaLIne saMsAra upara amane vairAgya thayuM ane pavitra jIvana AraMbhavAne ame nizcaya karyo, tethI ame tyAM ja amAre zaNagAra utArI dIdhe ane dAsIone seMpI daI kahyuM: "amArAM mAbApane A saMpaje ane kahe ke "e baMne duHkhathI ane janmamaraNanI paraMparAthI kaMTALyAM che. ane eTalA mATe e duHkhathI pAra karanAra dhamamAge caDhyA che. avicAra ane bedarakArIne kAraNe ame je sArA narasA AcArathI tamane herAna karyA hoya ene mATe tame amane kSamA Apajo." A samAcAra dAsIomAM phelAtAM te tathA nartakIo paNa doDatI AvI. e mArA priyane page paDyAM ne kAlAvAlA karavA lAgyAM. "amane anAtha karI mArI nAkhe nA !' keTalIke emanA pagane aDavA phUla Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 196 : raMgavatI veryA, je phUla emaNe jANI joIne hAthamAMthI seravI dIdhA hatAM (ane te belI): "amArA jIvanamAM vagara kaMTALe amArI (gupta) kAmanA pramANe tamArA AliMgananI AzAmAM ame amArA jIvanane AnaMdI mAnatI. AvI chIe; have e amArI kAmanA tamArI pAsethI je paripUrNa na thAya te bhale! mAtra tamane joIne ja ame saMteSa dharIzuM. zveta kamaLa jevA caMdrane mANasa je aDakI zake nahi, teya enAM zuddha biMbane joI kene AnaMda nA thAya?' ema te strIo aneka rIte sevA lAgI ane mArA svAmIne potAnA viraktabhAvamAMthI vAchA vALavA kAlAvAlA karavA lAgI. paNa AvAM pralebhananI paravA karyA vinA ane pitAne aDavA dIdhAM vinA mArA priya e badhAthI pharI jaIne pelA puruSa tarapha meM karIne UbhAM. saMsArathI virakta thaIne sAdhujIvanamAM pravezavA mATe emaNe jAte ja ekeeke badhAM vALa cuMTI dvIdhA. meM paNa pite mArA badhA vALa cUtra nAMkhyA ne mArA svAmI sAthe e sAdhune page paDI ame prAthanA karIH "amane duHkhamAMthI mukta kare. te uparathI emaNe AgaLa kahyA pramANe sAmAyika vrata amArI pAse levarAvyuM. temAM evI pratijJA levAnI che keH "he pUjyapuruSa ! huM sAmAyika vrata pALIza ane jIvana pata dhamathI manA karelAM badhAM asatkarmone tyAga karIza. trikaraNa meMge, eTale mana vacana ane kAyAvaDe huM jAte evAM kama nahi karuM, bIjA pAse nahi karAvuM, tema je kaMI kare te temAM sammati paNa nahiM ApuM, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI 197 . AvA badhAM karmothI, he pUjya puruSa! huM dUra rahIza.") A vrata je saraLatAthI sArI rIte paLAya te mokSa pamAya. vaLI A vratane kAraNe jIvahiMsAthI, asatyathI, asteyathI, strIsaMsargathI ane parigrahathI tathA rAtribhajanathI amAre sarvathA dUra rahevAnuM hatuM. vaLI jIvananA, maraNanA ane dehanA sI svArtha tyAga karavA jaNAvanArAM je upavrate te paNa aMte ame grahaNa karyA. cAkaroe khabara pahoMcADyAthI amArAM mAbApa tyAM AvI pahoMcyAM ane amArI dIkSAnI vAta sAMbhaLIne nagaramAMthI bALako, vRddho ne strIo paNa utkaMThita thaIne AvI pahoMcyAM. ema e mATe bhAga saMbaMdhIothI ane aneka jijJAsujanathI bharAI gaye. lekanAM zarIra eka bIjAthI dabAvA lAgyAM ane hemAthAMne parathAra thaI gayo hioya eTalI bhIDa thaI gaI. vratanA niyamane anusarIne ame amAruM eke eka ghareNuM utArI dIdhuM hatuM. e joIne amArAM sagAM te revA maMDyAM ane amArAM baMnenAM mAbApa te AvatAMnI sAthe ja chUTe mhoMe raDavA lAgyAM. vaLI mArAM sAsusasarA te amane jotAMnI sAthe ja muccha khAI jamIna upara paDyAM. mArAM mAbApane AtmA dharmanA bedhathI kaMIka vizuddha banelo hato ane e janmamaraNanA saMsAra duHkhane jANatA hatA ja, tethI e pitAnI AMkhanAM AMsu kaMIka khALI zakyAM ane mane Thapako detAM hoya ema nahi paNa vAratAM hoya ema be tyAMH "dIkarI, tArI A nAnI umaramAM A te te zuM sAhasa karyuM ? AvI kumaLI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 198 : taragavatI sthitimAM sAdhujIvananAM dharmakarma pALI nahi zakAya. tArI nibaLatAne kAraNe e sAdhujIvanamAM doSita na thaI javAya eTalA mATe hajI cetI jA. jyAre jIvananAM AnaMdane bhegavI rahe tyAre tuM sAdhujIvana leje. " huM bolI uThIH "jIvananA AnaMdane bhega te kSaNika che ane pachIthI te kaDavA banI jAya che. kuTuMba jIvanathI ghaNuM duHkha khamavuM paDe che. nivANanA jevuM kazuM sAruM nathI. bane tyAM sudhI mANase dhamane mAge AvI javuM joIe, emAM kalyANa che, meta AvI caDhe te pahelAM ApaNe paravArI levuM joIe." tyAre mArA pitAe uttara ApeH "jALAmAM lUMTArA bharAI rahe ema iMdri bharAI rahela che jemAM evI tamArI juvAnI hevA chatAM ye A saMsArasAgaranI upara thaIne nirbhayatAe tarI jaje.' eTalAmAM sagAMsaMbaMdhInA upacArathI mArAM sAsu sasarAne cetana AvyuM, temaNe mArA svAmI tarapha joIne kahyuM dIkarA, A tane koNe zIkhavyuM ? amArI sAthe rahevuM tane na gamyuM? evuM te tane zuM duHkha paDayuM ke kaMTALIne tuM sAdhu thaI gaye ? AdhyAtmika jIvanathI ja nahi paNa dhamavihita saMsArabhegathI paNa svarga maLe che. ane lekamAM kahevata che ke-jIvanamAM strI e ratnarUpa che. asarA jevI suMdara tAre mATe ahIM strIo che. tuM jyAre saneha bhegavI rahe tyAre, dhamajIvana pALaje. A paNa vizALa dhanane, amane pitAne ane A dIkarIne, e badhAne tuM zuM cheDI jaze ? hajI che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 199 : thoDAM varSa tuM jIvanane AnaMda bhegavI le. tyAra pachI, jyAre AvA kaThaNa vrata svIkAravAnA dahADA Ave tyAre tuM te khuzIthI leje.zeThane putre daDha mane daSTAMte daIne (ane radIyo ApIne) potAnA mAbApanA kAlAvAlAbhaya zabdone Ama javAba ApeH "ajJAna karIne rezamane kIDa jema pote upabhoga karavAne pote ja vaNelA kekaThAmAM guMcAI rahe che, tevI ja rIte mehAnDa puruSa upaganI lAlasAe strIne kAraNe mAyAmAM paDe che ane tethI aneka duHkha legave che. kheTA rUpathI bheLavAIne ane mohathI bharamAIne vividha prakAranI vahuerUpa kAMTAvALA saMsAramAgamAM jALAmAM e phasAI paDe che. strInA vijegathI jeTaluM duHkha thAya che eTaluM paNa sukha strIthI ene maLI zakatuM nathI. dhanamAlathI paNa duHkha che, tene prApta karatAM paNa duHkha ane sAcavatAM paNa duHkha. te jyAre nAza pAme che tyAre kheda thAya che ane mAbApa, bhAI, vahu, chokarAM ne sagAMvahAlAM e te nirvANanA mArgamAM baMdhananI sAMkaLe che. jema saMghamAM ekaThA maLelA leka eka bIjAnI sAthe rahevA Icche che ane pravAsanAM duHkhane laIne sAthe cAle che, paNa vanamAM (bhaya) AvI paDatA judI judI dizAmAM potapotAne mAge verAI jAya che, tema sagAMsaMbaMdhI A saMsArajAtrAmAM nehasaMbadhe sukhaduHkha bhogavavAne ane ekabIjAne madada karavAne ekaThAM maLyAM che. paNa pachI maraNa thavAthI ke saMsAramAM thI nikaLI javAthI e judAM paDe che. tyArapachI pitA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 200 : taraMgavatI mANa, saMbaMdhI, pitAne tAne kama pramANe potapotAne mArge cAlatAM thAya che, pitAnAM saMbaMdhI vinA ke bIjI kazI pratIti vinA mANase pote ja meha cheDIne samajI javuM joIe ke emAMthI mukta thaye ja nivaNane mArge jaI zakAze; ema tene sArI rIte nizcaya thayo hoya te te kALadeva pitAnI guphAmAMthI nikaLIne jIvana teDI nAMkhe te pahelAM ja pite DAhyA thaIne ane jAtane kabaje rAkhIne karavA jevuM karI levuM joIe tethI aMtaradaSTi ane icchAbaLavALA puruSa to, svagane mAga sahelo karavo hoya te, kazAne vaLagI na rahe. tyAre "hajI ye ceDAM varSa tuM jIvanane AnaMda bhegavI le e je chevaTe upadeza tame ApatA ho te e paNa bhUla che, kAraNa ke saMsAra te anitya che. ane jIvananI koIne khAtarI nathI. maraNanI sattAne ahIM keIthI haDaselI zakAtI nathI, tethI e Ave te pahelAM, vakhata khayAM vinA mANase A vrata laI levuM ucita che. " AvAM AvAM vacanathI putre potAnAM mAbApane ane sagAMsaMbaMdhIone pAchA javA samajAvyuM. vaLI je mitre emanI sAthe nAnapaNathI dhULamAM ramIne mitratAne baMdhane baMdhAyA hatA temane paNa pAchA javA samajAvyuM. pitAnA putra uparanI khUba mamatAne kAraNe amane cheDIne javuM zeThane gamatuM nahotuM ane emaNe kahelI vAta amane gamatI na hatI, kAraNa ke je sAdhujIvananuM vrata ame lIdhuM hatuM tene pALavAnI ja amArI IcchA hatI. (pAse ubhelA) ghaNA lekee jyAre kahyuM: "pitAnI IcchA pramANe e be jaNa pitAnI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 201 : AdhyAtmika sAdhanA bhave sAdhe, kAraNa ke janmamaraNanI cintAthI e pIDAya che. saMsArasukhathI virakta thayelA ane tapasyA tarapha vaLelA cittane je roke che te hAM uparathI mitra che, paNa sAcI rIte te zatru che. tyAre aMte koe kahelA samajAvaTanA e zabdothI mAnI jaIne, mAtra kacavAte mane, amane judA paDavAno emaNe rajA ApI ane e hAtha joDIne tyAM tyAre tame AtmasaMyama pALavAmAM ane tapega karavAmAM vividha prakAranI kaThaNu sAdhanAvALI tapasyA AcarIne pAra utare. A saMsArasamudramAMthI janma maraNanAM, enAM mejamAMthI, eka kheALethI bIje kheLe javAnAM vamaLamAMthI, aSTaprakAranAM karmoe karIne levAtA jaLamAMthI, jegavijeganA kalezanA tephonamAMthI ane tenA mehamAMthI pAra utarI jAo." vakhate amArA paga nagara tarapha vaLavAnuM mana kare, paNa A vacanethI zeThe bhalA thaI temane aTakAvyAM. nagarazeThe (mArA pitAe) te kahyuM: "tame dhanya che ke guhasthajanane pALavA jevuM sAduM vrata nahiM paNa) pUruM sAdhuvrata lIdhuM che ane tethI kalezamaya gRhajIvana tajI dIdhuM che ane hanA baMdhamAMthI ne beDIomAMthI chUTA thayAM che. sukhaduHkhamAM samAna rahevAya evuM mehamukta dharma savarUpa tame dhAraNa karyuM che. trIjALa toDIne. sneha sapamAMthI chUTIne, je vinA abhimAne ne vinA krodhe tIrthakaronA upadezane anusare che tene dhanya che. ame te hajI lAbha ane bhegamAM AnaMda mAnyA jaIe chIe ane mehanA pAzathI ne sAMkaLathI baMdhAyelA hovAthI tamArI sAthe paga nagaramAMthI vijegana kA koMe chIe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 202 : taraMgavatI AvI zakatA nathI. Ama nagarazeThe sAdhuvrata upara aneka rIte vyAkhyAna karyuM, kAraNa ke e bAbatamAM emane UMDuM jJAna hatuM, paNa baMne kuTuMbanI strIo, amArA uparanA snehane lIdhe raDAyuM eTaluM raDI, eTalA vilApa karyA, eTalA DusakAM khAdhAM ke varasAdathI palaLe ema bAganI jamIna emanAM AMsuthI palaLI gaI. aMte zeTha ne nagarazeTha, strIo, saMbaMdhIo ane mitrane laIne, dAsa tathA dAsIone laIne, saune raDatAM laIne pAchA nagaramAM AvyA ane amArA saMsAra tyAgathI cakita thatA ane dhama uparanI AsthAmAM DUbelA e sau loka jyAMthI AvyA hatA tyAM cAlyAM gayA. have eka sAdhvI e sAdhunAM darzana karavAne emanI pAse AvI. ene dekhAva sAdhvIne ghaTe e ja hatuM. te namra hatI ne dharmanuM temaja sAdhvIonuM rakSaNa karanArI hatI; tapasyAmAM tathA jJAnamAM prakhyAta thayelI (mahAvIra devanA zAsanamAM prakhyAta thayelI) sAdhvI caMdanAnI e zikhyA hatI. eNe dharmiSTha sAdhunAM ane emanAM darzana karyA. tyArapachI saMdhaniyamanA potAnA jJAnane lIdhe e tyAMH "saMsAra duHkhathI virakta thayelI A sAdhvIne. tamArI ziSyA banAve." sAdhvIe pitAnI khuzI batAvI, temAM temanA AtmAne viveka ane sAdhujIvanamAM paNa paLAtI sabhyatA sApha tarI AvatI. pachI e sAdhue kahyuM: "A sAthvInI sevA kara. e sAthvI potAnA rakSaNa nIce tane laI jAya che; paMcamahAvratarUpa saMyama-dhAmamAM saphaLa thayelI e, sAdhvI suvratA che. cezya rIte meM kapALe hAtha aDADIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ taraMgavatI : 203 : namaskAra karyA ane nirvANune pathe caDhavA mATenI AkAMkSAe e sAdhavIne page paDI, emaNe mArA tarapha joIne AzIrvAda ApyA: " pALave agharUM evuM je sAdhvIjIvana te tane saphaLa thAo. ame te mAtra upadeza ApIne tene dhamane mArge caDhAvIzuM, je tuM satya rIte prayatna karIza te nirvANane mAge caDhI zakIza. meM uttara ApeH "pUjya sAdhvIjI, janmamaraNathI bharyA saMsArapravAhamAM athaDAvAne bhaya mane bahu lAge che, tethI tamArA zabdane anusarIza." pachI ( chUTA paDatI vakhate ) pitAnI vizALa ne kaThaNa tapasyAne baLe baLatA agnisamAna dIsatA e sAdhune zraddhApUrvaka meM namaskAra karyo. temaja premane tyAga karyo che ane sarvocca sAdhanA grahaNa karI che jemaNe evA e vaNikaputrane paNa ( emanI vidAya letAM ) namaskAra karyo. tyAra pachI strIo ja AvI zake evA amArA zAnta. ekAnta maThamAM A sAdhvIonI sAthe javA mATe huM nagara tarapha cAlatI thaI. eTalAmAM te AkAzanA zaNagArarUpa sUye pazcimamAM utaravA mAMDayuM. gurUjInI sAthe jJAnanI ane tyAganI vAta karatAM karatAM huM dhamamAM zraddhA besADatI hatI ne emAM rAta kema paDI gaI e te jaNAyuM ye nahi. bIje dine te vaNikaputra tathA te uttama sAdhu kaI paNa sthAnanirNaya karyA vinA paribhramaNa karavAne mATe anya dizAmAM nikaLI paDyA. mane te e gurujIe baMne prakAranA (sAdhujIvanamAM paLavA gya) niyame zIkhavyA, jethI huM tapasyAmAM tathA vairAgyamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 :. taraMgavatI daDha thaI. AvuM jIvana gALatAM gALatAM aMte ahIM ( rAjagRha nagaramAM ) ame AvI pahoMcyA chIe ane Aje huM mArI sahacarI sAthe ) huM chaThThanA pAraNe bhikSA mAgavA nikaLI chuM. (zeThANI!) tamArA pUchyA pramANe gayA janmamAM ane tyArapachI je sukhaduHkha bhegavyAM che ane tenAM je pariNAma AvyAM te badhuM A varNavI batAvyuM." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12. upasa'hAra ane prazasti, sAdhvI taragavatIe peAtAnI kathA pUrI karI tyAre zeThaNIe vicAryuM : ' kevuM kaThaNu kAma AmaNe karyuM che ? AvI kumaLI avasthAmAM, AvI sArI sthitimAM, AvuM sAdhuvrata grahaNa karIne paNa AvI kaThaNu tapasyA ! ' pachI teNe nagarazeThanI dIkarIne kahyuM: ' hai sAdhvIjI ! tamArA jIvana saMbaMdhe prazna pUchIne meM Apane je ATaluM badhuM kaSTa ApyuM tene mATe kRpA karIne kSamA Ape' te ene page paDI ane anaMta bhavasAgaranA kalezane TALavA kAje kahevA lAgI: sasArabhAganA kAdavamAM kaLI gayelA evAM je ame temanuM zuM thaze ? meAhAndhakAre amane gherI lIdhAM che ane tame te kaThaNu A sAdhujIvana grahaNa karyuM che, chatAM ye amane batAve ke punarjanmanAM kaSTa TALavAne mATe amAre zu karavu joie?" ' tara`gavatIe javAba dIdhA: 'tame sAdhujIvana pALI zake| ema na heA tA sasAramAM evI rIte raheA ke tIrthaMkaranA upadeza pramANe cAlI zake. ' te sAdhvInA A zabda amRtanI peThe zeThANI gaLe utArI gai ane mahAkRpAe manyA hAya ema mAnavA lAgI. aMte nizcaya karIne maSThApUrvaka gRhasthadharma pALavAnuM mAthe lIdhu ane jineAkta tattvane bheda jANI lIdhe. Ama gRhastha ceAgya ) sarala pAMca tratA ane vidhie eNe pALavA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 206 : taraMgavatI mAMDI. je juvAna dAsIoe paNa A kathA sAMbhaLI hatI temane paNa sArI asara thaI ane zraddhA ane tIthakanA upadeza upara UMDI zraddhA temane beThI. sAvIe ane tenI sahacarIe ( nirdoSa ) bhikSA lIdhI ane je joIne ane jALavI jALavIne pagalAM bharatI jyAMthI AvI hatI tyA e pAchI gaI. tamane (sAMbhaLanAra ane vAMcanArane ) meM A kathA AdhyAmika jJAna thAya eTalA mATe kahI batAvI che. AnA zravaNathI sarva durita dUra thAo ane zrI jinezvaranI bhakitamAM tamAruM mana lIna thAo ! hAiyapurIya gacchamAM thaelA AcArya vIrabhadranA ziSya sAdhu nemicandagaNie A kathAnuM Alekhana karyuM che | | ajarakha mANavA | zivamastu sarvajagata: parahita niratA bhavantu bhUtagaNAH / pheNa ghAtu nA, sarvara guNI-maratu je che ? Da iratu , " tu mArA ve dALa gharacaMtu, mA zcita chAparArata 52 vizvatrayamAM akhaMDa zAMti prasare ! samasta prANuMvagara paropakArarasika bane! doSa mAtra nirmaLa thAo ! ane sarvatra sahu keI lake sukhI thAo ! sarva keI sukhI thAo ! sarva kaI rega-Ataka rahita thAo ! sarva kaI kalyANa-maMgaLa pAme ane pApAcaraNa na kare ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ zlclobito Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com