Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ REGISTERED NO. B. 876. zrI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka boDIMganA hitArthe pragaTa thatuM , vAdanA. viSaya pRSTa, LIGHT OF REASON. jJAnadarzanacAritrANi mokSamArgaH pustaka 5 muM. akaTobara 1913 vIra saMvata 2439 zaMkA 7 mo. viSayAnukramaNikA, A pRSTa, viSaya. 1. zikhAmaNu mAnaje sAcI ... 202 | da, paradArA gamana 227 2. lekhaka ane lekho ... ... 210 | 10, patie pALavAnA daza niyama.. 231 3. uttama khetI, madhyama vepAra ane | 11. sArasvatacUNe ... ... 232 kaniSTa cAkarI ... ... 213 1ra. kAvyakuMja... .. ... 233 4. siddha karma thAye sarvathI, nahi amArI bhAvanA ... ... 234 bAhya sAdhanathI khare ! ... 215 parane ALa-devA viSe hitazikSA 235 5. prANI tarapha ApaNe dayA batAvavI chalesyAo thakI jIvane amuka e ApaNI pharaja che.. e ... 217 - gatie javAnI samajaNa... 235 6. tame zuM karI zake che ... 221 sadupadeza zikSA ... ... 236 7. suvi ( ... 224 | hita zikSA ... ... 277 8. strIe zA mATe bhaNavuM che ... 226 , 13. kaeNTala phArmanI yojanA ... 238 And prasiddhakartA-zrI adhyAtmajJAna prasAraka maMDaLa. vyavasthApaka-amadAvAda zrI jaina zvetAMbara mArtipUjaka baeNDIMgataraphathI suprInTenDanTa, zakaralAla DAhyAbhAI kApaDIA, - mu, amadAvAda vArSika lavAjama-pAzkeja sAthe rU. 1-4-0 sthAnika 1-0--0 amadAvAda-dhI " DAyamaMDa jyubilI " prInTIMga presamAM parIkha devIdyAre ganalAle chApyuM.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainabhAIone khuza khabara. navIna sagavaDa teno lAbha levA cUkazo nahi, sujJa jainabaMdhuo ! Apa jANIne khuza thaze ke jainapurI tarIke oLakhAtA amadAvAdamAM jainadharmanAM tamAma jAtanAM pustake ekaja sthaLethI maLI zake tevuM kaI khAtuM yA te dukAna nahotI te kheTa purI pADavAne amAe thoDA mAsa thayAM jainadharmanAM tamAma pustako vecavAnI eka dukAna nIce sthaLe udhADI che. amAre tyAM jainadharmanA tamAma jAtanA graMtho vyAjabI kIMmate male che uparAMta jAhera saMsthAo, jainazALAo, sAmaTAM kharIdanAra grAhako tathA vepArIone ghaNuM ja sAruM kamIzana ApavAmAM Ave che. kAma pADI khAtrI karavA bhalAmaNa che. - nIcenA uttama graMtha avazya maMgAve, sajhAyamALA bhA. 1-2-3 darekanA 1-0-0 >> bhA. 4 thI. ... prabaMdha ciMtAmaNI sonerI (jainI rAjAone ItihAsa. ). 18-0 pUjA saMgraha bhA. 1-2-3-4 bhegA. * 1-8-0 covIsI vIzI. * 1--zrIpAla rAjAnA rAsa mATe citrAvALA. 2-0-0 caMda rAjAnA rAsa mATe artha sAthe vIstArayukata. 2- 0 , nAno pAkA puMThAne. *** 1-0-0 deva vaMdana mALA. ... malayA suMdarI (uttama jaina novela ) 1-10--0 rAjakumArI sudarzanA. 0-8-0 1-0--0 taiyAra che ! tAkIde maMgAve !! taiyAra che ! ! ! DImI 101 phorma 808 pAnAno mahAna graMtha. Anandaghana pada bhAvArtha saMgraha. zrImad AnandaghanajInA AdhyAtmika, vairAgyAdika, uttama rahasyavALA 108 pade ke jenA bhAvArtha samajavA aneka manuSyanI tIvra jijJAsA hatI te pada upara zrImad buddhisAgarajI mahArAje spaSTa rIte vistArathI vivecana karI jIjJAsA pUrNa karI che. te sAthe zrImatuM caritra paNa uttama rIte dAkhala karyuM che. uMcA kAgaLa, nirNayasAgara presanI suMdara chApa ne manohara pAkI bAInDIMga chatAM kIM. mAtra rU. 2-0-0, . ratanapAla. 1 izvaralAla harajIvanadAsa zAha, amadAvAda, 5 bukaselara enDa janarala maracanTa,
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ varSe 5 mu buddhiprabhA ( The Light of Reason ) brahmAnandavidhAnake paTutaraM zAntigrahadyotakam | satyAsatyavivekadaM bhavabhayabhrAntivyavacchedakam // mithyAmArganivartakaM vijayatAM syAdvAdadharmapradam / loke sUryasamaprakAzakamidaM ' buddhiprabhA' mAsikam // tA. 15 AkaTAra sana 1913, ' zikhAmaNa mAnaje sAcI. 39 arka 7 me. kavvAli. ghaNA loko pIve pANI, sarovara sarva upakArI, are nahIM AMLa pAA thai,zikhAmaNu mAnaje sAcI. ghaNI che kerInI hue, bhaleA zaiAlI rahyA AMkhe, kuhADe cheda tA mULA, zikhAmaNu mAna sAcI. carecAza maLI bhegAM, karI kullAla pa'khI, bhaDAkAthI uDADaza nA, zikhAmaNu mAnaje sAcI. ghaNAM puSpathakI khIlyuM, manehara bAga megherA, ukheDI nAkha nahIM mAhe, zikhAmaNu mAnaje sAcI. kare vAtA gagana sAthe, havelI uMcI che evI, anitra khAda nA pAse, zikhAmaNu mAnaje sAcI. ghaNA santA lahe zAnti, samAdhi dhyAnamAM rahIne, satAvIza nA jaIne tyAM, zikhAmaNu mAnaje sAcI. ahA vRkSanI DALe, lahe AnaMda besIne, kuhADe kAya nA tene, zikhAmaNu mAnaje sAcI. ghazeA pAgye kRSA lAvI, gaNya mAtmAthakI pyAro, nahIM ke duHkha tene re ! ! ! zikhAmaNu mAnaje sAcI. jagatanI upakArI gA, jagane sukhaDhanArI, gaLuM nA kApa tenu' re, zikhAmaNu mAnaje sAcI. 1 3 4 5 da 7 9
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 buddhiprabhA. 10 12 rahe udde suve bese, mahulI sva bhuvana jevI, lagAvaza Aga nA temAM, zikhAmaNa mAnaje sAcI. patAkA kItinI levA, sagAMthI keha rAkhIne, kalaMkI thA nahIM hai, zikhAmaNa mAnaje sAcI. sagAM vahAlAMtaNa nindA, karIne mukhya thAvAne, vagADIza Dhola nahIM eka, zikhAmaNa mAnaje sAcI. vadhe che prANa jenAthI jIve che prANu jenAthI, karIza nA deha tene re, zikhAmaNa mAnaje sAcI. ughADI AMkhane jeNe, hRdaya khulavuM karyuM jeNe, vidhAtaka tehane thA nA, zikhAmaNa mAnaje sAcI. prabhunA zAntazAsanamAM, dhamAdhama tyAgIne vaheje, buddhayamidha sAnamAM kaheve, zikhAmaNa mAnaje sAcI. 15 lekhako ane lekho. (lekhaka munirAja buddhisAgarajI.) lekhako ane lekho e bAbata para vicAra calAvavAnI jarUra che. dareka lekhaka koI paNa lekha lakhIne duniyAnuM tathA pitAnuM zubhAzubha karI zake che. lekhake potAne lAbha karI zake che ane jagatane paNa lAbha karI zake che. temaja lekhake potAnI hAni kare che eTaluM ja nahi paNa te jagatanI hAni karI zake che. je te simanA e niyamathI jotAM sarva lekhake eka sarakhA hotA nathI. sArA lekhaka thavuM e dhAryA karatAM ghaNuM muzkila kArya che. te nA aneka bheda paDe che. sAna reni , zAna savara, svArthI chekhk, asvArthI lekhaka, dveSI lekhaka, adveSI lekhaka, madhyastha lekhaka, amadhyastha lekhaka, prAcIna saMrakSaka lekhaka, sudhAraka lekhaka, saMsAra viSayaka lekhaka, dhA. kiMi vica saha ItyAdi lekhakonA viSaya para aneka bheda paDe che. lekhake kevA hovA joIe. prathama to lekhakanA guNa saMbaMdhI vicAra karatAM jalsAvavAnuM ke te je viSaya lakhavA dhAre tenA paripUrNa jJAtA hai joIe, sUMThanA gAMgaDAthI gAMdhI bananAranI peThe te game tyAMthI thoDuM thoDuM lei asaMbaMdhapaNe potAno lekha pUrNa karanAra na hovo joie. pitAnA lekhamAM aneka prakAranI bhUla rahI hoya tenuM pitAne bhAna na hoya e lekhaka na hai joIe. keTalAka ajJAna lekhako "usamebi merA lagatA hai" nI peThe je viSaya pate na jANatA hoya temAM mAthuM mAravA maMDI jAya che ane tethI upahAsyane pAtra thAya che. keTalAka lekhake lekhamAM je bhAva lAvavAnuM hoya che tenuM jJAna na hovAthI tathA jenA hAthamAM mUkavAne heya che tenA adhikArathI aA hovAthI bhADAnI kliSTatA karIne pitAne vidAnamAM khapAvavA mATe game tyAMthI kiSTa zabdone kheMcI ANIne bhAvAne ADaara karI de che. temanA lekhe kharekhara pAkelA bAranA jevA zobhe che.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ lekhaka ane lekhe. 211 pAlA boramAMthI ghaNe bhAga tyAga karavAnuM hoya che ane alpa bhAga grahaNa karavA yogya che, te pramANe bhAvanya kilaSTa zabda racanAvALA lekhomAM paNa samajI levuM. eka kaLInI kALI kanyA hoya ane tene sundara vacce paherAvavAmAM Ave ane te jeTalI zAbhI zake teTalA ja duSTa bhAvavALe ane bhASAnA zRMgAravALo lekha zobhI zake che. evA lekhane lakhanArA lekhake avivekI lekhako tarIke oLakhI zakAya. je lekhaka pitAnuM peTa bharavAne koinI parataMtratAthI potAnA hRdaya virUddha lakhe che te AjIvikA calAvanAre lekhaka gaNI zakAya, evA AjIvikAnA atha lekhako duSTa manubenA tAbe hoya che te teonA hAthe ghaNAM kALAM lakhAya che. je lekhako ame jagatanA upakArane mATe lekha lakhAe chIe ema kayatA hoya, paNa pitAnA lekhathI jagatane lAbha na thato hoya ane ulaTI hAni thatI hoya evA lekhako ja raho tarIke gaNI zakAya. je lekhake Idhdhi AdithI koInA para lekhamAM ADuM avaLuM lakhIne humale kare ane irSAthI sAmAnI jAtinindA karavA maMDI jAya te tuccha ho jANavA. je lekhaka koinI jAti nindA vagere na thAya ane potAnA lekhathI jagatane zAti thAya evo lekha lakhe che te zAnta lekhaka jANe. je lekhaka asalana zAstro ane tenA vicArone vartamAnamAM koI paNa jAtane vicAra karyA vinA lakhe te purAtana viSaya lakhanAra lekhaka jANavo. je lekhako anyonA pradhAna samAlocanA karavA kaMI ne kaMI lakhe che ane potAnI daSTi pramANe sRSTi jevuM lakhI de che te ma Na jANavo. je lekhaka potAne jagamAM jAhera karavAne kAinI nindA ane koI lekhakanA graMtha para achAjanA AkSepa karavA maMDI jAya che te AkSepa raNa jaNa je lekhaka koI paNa dharmasamAja vA jJAti samAjamAM kaleza TaMTA utpanna thAya te lekha lakhe te samAjadrohI lekhaka jANa. je lekhaka daSTirAgathI koInA pakSamAM paDIne ekaja pakSanuM lakhato hoya te daSTigI lekhaka jANa. je lekhake je pakSa pakaDa hoya ne te gahApuccha pakaDanAranI peThe vaLagI rahIne lakhe ane jUThAne paNa sAcuM karavA maLe ane pitAne paNa jUThe hoya to paNa tene uttama karavA mathe te pakSapAtI lekhaka jANa. je lekhako deza ane rAja virUddha lekho lakhe che teo rAjyahI lekhake jaNavA. rAjyadohI lekhaka pote du:khanA khADAmAM utare che ane pitAnA saMbaMdhIonuM paNa ahita kare che. je lekhakomAM sujanatA, saralatA, zuddhama, brAtRbhAva, nIti, paropakAra ane gaMbhIratA vagere AryaguNo na hoya te anArya lekhake jANavA je lekhamAM dayA, satya, zuddha prema, nIti, paropakAra, pramANikatA, gaMbhIratA ane saralatA Adi guNo hoya che ane te guNone jeo lekhamAM utAre che ane te pramANe varte che teo Aryalekhaka jANavA. je lekhako laDAI TeTA ane khUnA marakI thAya evA lekho lakhe che teo rakSaka deva jANavA. jeo sAdhuo vagerenI lekhamAM nidA kare che ane dharmanI nindA kare che teo nAstika jevo jANavA. dravya, kSetra, kAla ane bhAvane jANune svaparanA bhalA mATe jeo lekha lakhe che te dravya kSetra kAla bhAvajha lekhako jANavA. sAMsArika lekha lakhanArAo sAMsArika hea jANavA. dhArmika viSaya saMbaMdhI lekha lakhanArAo dhArmika lekhaka gaNAya che. dravya saMbaMdhI lakhanArA vyalekhako jANavA. bhAva saMbaMdhI lakhanArA bhAvalekhake jANavA. vyavahAra saMbaMdhI lekha lakhanArA vyavahAra lekhake jANavA. nizcaya saMbaMdhI lekha lakhanArA nizcaya lekhako jANavA
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 buddhiprabhA. sarva nAnI apekSAe svAdAda daSTie lekho lakhanArA syAdAda lekhaka jANavA ane ekAna daSTie lekha lakhanArA ekAnta lekhake jANavA. prasaMge pAtta A pramANe kahIne lekhakomAM je guNo hovA joIe tatsaMbaMdhI lakhavAmAM Ave che. lekhaka potAnA magajanI samatalatA jALavanAra che joIe. phaLa chAH che B evA je lekhako hoya che te ghaDImAM kalezanI hoLI saLagAvI de che. lekhakamAM magajanI samatalatA jALavavAno guNa hoya che to te potAnA sAdhyabiMdune bhUlI zako nathI ane te rAga dveSanA prasaMge pitAnA lekhamAM vikAra thavA dete nathI. lekhakamAM maitrIbhAvanA nAmano guNa hovo joIe. lekhamAM maitrIbhAvanA hoya che te game tevA zatra saMbaMdhI paNa nindA lakhatAM khacakAya che ane tenA bhalA mATe sArA zabdone lakhI zake che. tya vida 3 tathya e traNa guNa vaDe yukta evA lekha lakhanArAo duniyAmAM sArI asara utpanna karavA samartha thAya che. rAjya heya paNa je te apriya heya arthAta satya lakhatAM vAMcakone apriyatA lAge vA teonI lAgaNI dukhAya e lekha hoya che te upayogI banI zakato nathI. satya viza e be guNa vaDe yukta lekha hoya paNa tI nA hoya to te lekha paNa jagatamAM upayogI banI zakato nathI. lekhakamAM IrSyA ja na rahevo joIe. lekhakamAM je ISya doSa hoya che te te anyonI nindA ane anya para AkSepa karIne jana samAja upara kharAba asara karI zake che ane samAjamAM azAnti, kaleza, mArAmArI, nindA vagere utpanna karI zake che. lekhakamAM samAnatA nAmano guNa hovo joIe. pakSapAtI ane darirAgI manuSya game tevo lekhaka hoya ane tenA lekhamAM game tevuM lakhavAmAM AvyuM hoya te paNa vAMcake tenA upara lakSa rAkhI zakatA nathI. vAMcake tene lekha vAMcatA pUvaMja belI uDe che ke A lekhaka to phalANuM pakSane ane phalANAne daSTirAgI che tethI tenA lekhamAM tevI ja bAbatene paMcaraMgI khIcaDe hovAthI vAcakone te vAMcavA upara prema thato nathI, samAnatA nAmane guNa je lekhakamAM hoya che te lekhakanA lekhamAM uttamatA ane samAnatA jhaLakI rahe che ane te satyane sArI rIte poSI zake che. samAnatA guNa jenAmAM khIlyo hoya che te lekhaka pitAnuM ane paranuM kalyANa karavA samartha thAya che. je lekhakamAM samAnatA guNa nathI hato te anyane sArA vicAro ApI zakavA samartha thato nathI. (apUrNa) vidhA meLavavAne mATe traNa upAya che. (1) gurUne vinaya, (2) purato paisA, vidyAnI Apa le karavAthI. Ane prathama upAya zreSTha che. "Self is the only person that can ever bind the soul. Truth is the only angel that can bind the gates unroll. And when he comes to call thee, arise, and follow fast. His way may lie through darkness, but it leads to light at last." If parents are pure and upright they make easy for their children to be pure and upright. If parents are vicious they make easy for their children to be vicious.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttama khetI, madhyama vepAra ane kaniSTa cAkarI. 213 uttama khetI, madhyama vepAra ane kaniSTa cAkarI. (lekhaka:-zA. ratilAla maganalAla.). duniyAmAM svataMtra jIvana, svataMtra vicAra, svataMtra AcAra, ane jJAtinuM sukha arpanAra khetI che. dezanI paripUrNa AbAdI karanAra ane dezamAMthI duSkALane vAMkI kADhanAra khetI che. zArIramAM AtmA e jema mukhya sattAdhikArI che, tema AkhI duniyAnA chanA gujarAtamAM khetI mukhya sattAdhikArI che. vyApAranA aneka bhedo ane tenI uthala pAthale paNa khetI vinA thaI zakatI nathI. khetInA padArthonuM rUpAMtara karanAra vyApAra che ane te vyApAra khetInA sAmuM dekhIne tenI spRhA kare che; cakravartio-rAjAdhirAjao vigere paNa khetI vinA pitAnuM baLa jamAvI zake nahi. AryAvartanI unnatine AdhAra khetI para che. khetInA sAdhano mATe jevAM ke gAya, bheMsa, baLada, jaLa vigerenI jarUra che. gAya, baLada vigerethI khetInI unnati thai zake che. A dezamAM gAya, baLada, vigere lAkho pazuone kasAI khAnAomAM nAza thAya che tethI khetIne ghaNuM nukazAna pahoMce che. pazuonA khAtarathI khetI sArI pAke che. mATe dara varSe kSAtAM lAkho pazuo bace evo baMdobasta thavAnI jarUra che. kAnsa jevA mAMsAhArI dezamAM paNa gAyone vadha karavAnI manAI che kAraNa ke teo samaje che ke ApaNe je mAkhaNa, dudha vigere manuSyane mAphaka AvanAra vastuo ApanAra che tene vadha na kare eja sAruM che. vaLI svITajharlenDa dezamAM gAyone mATe sArI saMbhALa levAya che. sAruM ghAsa tapAsarAvIne herAne nAkhe che, ane DAkaTaro rAkhe che kAraNa ke je teomAM rogo ghara karI raheze te tenA dudha ane mAkhaNa khAnAra manuSyo paNa regI ane nirmAlya thaze. AvI AvI rIte gAya ane bIjA janAvare keTalAM upayogI che te harakoI vicAra karaze te jaladI samajI zakaze ane tenAthI ja thato upakAra nahi bhUle. vaLI khetIne AdhAra jala upara che. prathamanA rAjAo nahero, taLAvo, vAvo vigere baMdhAvIne khetIne uttejana ApatA hatA ane hAla paNa gaMgA ane siMdhunI paNa keTalI nahera che. ane gaMgAnI nahera duniyAnI moTI naheramAMnI eka che. hAlamAM comAsAmAM parArdhamaNuM pANI nadIo dvArA samudramAM vahI jAya che. teTalA pANane aneka upAyothI rokIne khetInA upayogamAM levAmAM Ave te AryAvartamAM duSkAla paDavAno saMbhava rahe nahi ane loko sukhI rahe ane vyApAra ke je khetI upara AdhAra rAkha che te paNa dhamadhokAra cAle. vaLI khetInAM ojAra paNa hAlamAM sudharelA ojAro vAparavAne banatI kosIsa karavI joIe. jo ke te ojAronuM kharca hindustAnanA garIba khetAne kharIdavA bhAre paDe paNa navI DhabanA ojArethI ane ApaNA dezI ejArothI daza ghaNo pharaka paDI jAya che. amerikA dezanI ATalI AbAdI je kaI paNa kAraNathI thaI hoya te teja khetI che ne ApaNuM zAstromAM paNa ApaNe " khetI uttama che " ema ghaNI vakhata vAMcIe chIe ane ItihAsa parathI paNa asalanA dareka Arya kuTuMba khetI karatA hatA te paNa mAlama paDe che. A rIte khetIthI ghaNu ja phAyadA che.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 buddhiprabhA. vyApAra khetIne prathama pada rAjAnI paM maLe che. vyApAra e pradhAna sama che. dezamAM banatI vastune kaviya karIne paradezanI sAthe vastuonuM rUpAMtara karI vyApAra karavAthI dezane mahAna phAyado thAya che. vyApAra vinA dezane udaya thaI zakato nathI ane jo dezano udaya kare che te vyApArane khIlavavAnI jarUra che. ApaNA ja mulukanA eka mahAna purUva ke je maisuranA yuvarAja che, temaNe pitAnA bhASaNamAM kahyuM che ke " pazcimAya dezane udaya tenA hunnarakaLA ane vyApArathIja thayela che ane ApaNuM hiMduvAsIoe tenAja upara puratuM lakSa rAkhavAnI jarUra che, te zIvAya dezanI AbAdI vadhanAra nathI. " je dezane loko vyApArI che te dezanA le ke sukhI che ema samajavuM. AryAvartana loke hajAro varSa pUrve vahANomAM caDhI paradezamAM vyApAra karavA jatA hatA. sarva dezanA loko AryAvartamAM vastuo kharIdavA AvatA hatA. dezamAM banatI vastuone adala badalo karIne sarva vastuene ANanAra ane lakSmI vaDe bhaMDAra bharanAra vyApAra che. AryAvartanA vyApAro hAla manda paDI gayA che ane tethI deza garIba sthitimAM AvI paDe che. tenAM ghaNAM kAraNe che jemAM thoDAMka lakSamAM levA jevAM che. (1) AjakAla vidhAno zokha te dhaNane lAvyo haze. bI. e. sudhI, ghaNuM bhaNavA lAgyA che. paNa ApaNe dhaNuM bI. e. bhaNelA eTale kaMIka sAruM jJAna meLavelA mANasane athaDAtA joIe chIe. tenuM kAraNa e che ke eka to mULa garIba ane bhaNavA lAMbu jAya ane bhaNayA pachI hunnara vA kaI paNa thatA ArTa karavAne mATe pisA na hoya ane hoya e bhaNavAmAM nAkhyA hoya. vaLI (2) eke keTalAka laMkA sAre hunnara jANanAra hoya che paNa paisA TakAnI sthiti nabaLI hoya che ane temane kai madada karatuM nathI paNa je loko hunnara jANe che te te jema tema karIne pravRtti mArgamAM vahyA kare che. (3) koI paNa dunnaranI kadara thatI nathI (4) koI paNa mANasa kAMIka sAruM karI zake eve che evo vizvAsa mukI zakAya evA mANasane madada karavAmAM Ave che paNa te mANase kamanazIbe paleja varSe nibaLa nivaDe che ane tethI madada karanAra bhANa tyAM thIja baMdha paDe che eTale tene utsAha bhAgI jAya che, ane chevaTe tenuM kAma visAre paDe che. AvAM upara jaNuvyA pramANe cAra ane bIjAM keTalAka kAraNone lIdhe vepAra bhAgI paDe che. vaLI keTalAka loke pramANika hetA nathI, ane bAhyathI pramANikapaNAne DoLa karI lobhamAM taNAI sAmAne vizvAsaghAta karI nAkhe che ane jyAre AvA mANase pakakAya che tyAre pitAne te nukazAna sahana karavuM paDe che eTaluM to nahi paNa tenA mahAna ane tenA vepArane ane chevaTe dezane paNa dhaka pahoMcADe che. mATe ApaNe vepArIomAM ane yuropa, amerikA, jApAna Adi vepArIomAM ATale taphAvata paDe che ane dezane vyApAra ujaninA zikhare nahi pahoMcavAmAM kAraNabhuta thAya che mATe uttama vepAra khIlavavAnI, vyApArane uttejana ApavAnI ane navI zodha karavAnI jarUra che. vaLI ghaNuka loko evA mAlama paDe che ke koI paNa vyApAra vA hunnara sAthe cAlatuM hoya to hajAro loko temAM paDe che ane chevaTe tene nAbuda karI nAkhe che tyAM sudhI mANase te vyApAramAM joDAe jAya che paNa nathI samajatA ke tethI vyApAranI kharAbI thAya che, dezanI kharAbI thAya che. mATe tema na karatAM ane gADarIyA pravAhanI mAphaka na cAlatAM pitAmAM rahelA vIryane jora ApI jagRta karI-cetana ApI ane tene navA uttaro zodhavAmAM vAparavAthI ja pitAnuM-vyApAranuM janasamAjanuM ane dezanuM paNa kahyANa thAya che.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ siddha karma thAye sarvathI, nahi bAhya sAdhanathI khare! 265 kaniSTha cAkarI, khetI ane vyApArathI kaniSTa karI che. tenuM kAraNa che ke nokarImAM zArIrika mahenata paDe che. buddhi, vijJAna, kalAnAna vinAne manuSya te eka gulAma jevo che-teparanA AdhAra upara ubhA rahevuM paDe cheane tene potAnI jAtane Teka gumAva paDe che-tethI te karI kare che. khetI ane vyApAra kheDavAnI jenAmAM zakti na hoya teja manuSya nekarI kare che. game te jAtane manuSya heya paNa te game te jAtanI nekarI karavAthI parataMtra bane che ane pitAnA vicArane vecI teparanI buddhine anusarI potAnA vicArone dAbI de che ane te AtmAthI nahi icchAelI sthitimAM AvavAthI kaniSTa gaNAya che. nokarI karanAra manuSyanI adhikAra paratve zarIranA pagatI peDe AvazyakatA siddha kare che. khetI ane vyApAra je dezamAM dhamakAra cAle che tyAM nekarIAta lokenI sthiti sArI hoya che. nokarIAta manuSya potAnA mAlIkanI ekaniSThAthI pramANIkapaNuM, AjJA, svAmI sevA vigere saguNAne dhAraNa karavA joIe ane pitAnA mAlIkanI sevA cAkarI karavI joie. dezanA udayamAM uttama karo e paNa eka aMgabhUta che mATe teonI uMca dazA thAya tevA upAye levA joIe. rAti! bi!! zAni ! ! ! siddha karma thAye sattvathI, nahi bAhya sAdhanathI khare! (lekhaka-dilakhuza jI. zAha. mANekapuravALA, mu. pAlItANA.) gayA aMka 5 mAnA pRSTa 158 thI cAlu. (harigIta chaMda) (10) deha rUpI baMgalo khuba, uparathI zobhIta banyo, ALu, rakta, pitta, asthi, meda AdithI co; kIdhuM na sukRta AvI jagamAM, viTaMbanA ThAlI kare, siddha karma thAye satvathI, nahi bAhya sAdhanathI khare. (11) A vizva te evuM banyuM, jemAM aneka taraMgare, jema nAva siMdhune vije, tema tana bhUmipara khare; beTAM kharAne sAce jUThAM, belI belIne bolare, siddha karma thAye sarvathI, nahi bAhya sAdhanathI khare.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21 buddhiprabhA ( 12 ) sAmarthya kevA hatA jagamAM, hemacaMdra Adi te, miThAM phaLe! cAkhe badhAM hai, guNI taNI prasAdi te; indriyathI viSaya niA, japtamAMhi vistare, siddha karma thAye sattvathI, nahi bAhya sAdhanathI khare. ( 13 ) prAthI adhika je che, pyArI ne vaLI vaDAlI, nahi rahe e tArI pAse, jaba DI cAlI jatI; mATe tuM prANI mAha mamatA, cheDa bhASa kahyuM are, siddha karma yAye sattvathI, nahi bAhya sAdhanathI khare. (14) je mUrkha jana vidvAnane te, vel aMge dhAratA, zubha pAtra melI bAthamAM te, pothI hu mAratA; upadeza detA sarvane, cAritra zuddha navi kare, siddha karma thAya satvathI, nahi bAhya sAdhaneyI khare. (15) haMsa taNI gatI joi, jIe kAgaDA lAbhAya re, paNa kAI kALe te gatizuM, tenAthI pamAyare ! ulaTu tema karavA thakI te, Apa gati paNa jAya; siddha karma thAye satvI, nahi bAhya sAdhanathI khare. (16) na hoya je sthaLa jhADa tyAM jyama, eraDe vakhaNAya che, ajJAnI jananI AgaLa, alpana yama pUchyuM che; paNa guNu doSa jevAya tyAre, kharI kiMmata aMkAyare, siddha karma thAye satvathI, nahi bAhya sAdhanathI khare. (17) vAMcaka bandhu prIte karI, chuprarvAdha gurU guNa dharI, ajJAna rUpa pizAcane, kADhI mUko hiMmmata lI; sata karma kArya dila khuza" karavA, karajoDIne vinaMtI kare, siddha karma thAye savI, nahi bAla sAdhanathI khare. paisAdAra thavA karatAM sartanavALA thavuM te ghaNuMja lAbha dAyaka che. kAraNa ke paisAdAra purUSo garIba savartanavALA purUSanA jeTale jagatane upakAra karI zakatA nathI. * * dareka vidhArthIe tADa ane bAvaLa jevA nahi thatAM AMbAnA vRkSa jevA namra ane - vinayavALA thavuM joie, jyAM sudhI vidyAnA upAsAmAM vinaya guNu AvyA nathI tyAM sudhI temaNe vidyA meLavI che ema karI sakAya nahi kAraNa ke vinaya te vidhAna prathama guNa chaeN. *
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ prANa tarapha ApaNe dayA batAvavI e ApaNu pharaja che. 217 prANI tarapha ApaNe dayA batAvavI e ApaNI pharaja che. (lekhaka mI. hari-kuMjavihAra cakalAsI.) dizA dha e sUtra sarva kaI ja baMdhuone mAnya che eTaluM ja nahi paNa dareka dharmanA bhakto karatAM ApaNe jaina bhAIo vadhAre utsAhathI tenuM pAlana karIe chIe. ApaNe A sUtranuM eTalI hada sudhI pAlana karIe chIe ke dareka prANI tarapha ApaNe dayA batAvavI e ApaNI pharaja-dharma-che. yuropa, amerikA vigere dezamAM hAlamAM ghaNA ghaNA mANasoe mAMsAhAra tya che te paNa eTalA mATe ke prANa tarapha dayA batAvavI e dareka mANasanI pharaja che. jo ke bIjuM kAraNene laIne mAMsAhAra baMdha thaze haze te paNa te badhAmAM A mukhya che ema mAruM mAnavuM che. ghaNu ghaNu vidvAne hAlanA samayamAM prANa hiMsA na karavA viSe bhASaNa Ape che, pustako lakhe che ane te sa ghaLAnuM phaLa e thayuM che ke yUropa ke amerikA jyAM mAMsAdikane kherAka puSkaLa vaparAte hatA temAM prANIono vadha thato dhIme dhIme aTake che ane tethI mAMsa khorAka tarIke prathama vaparAtuM tenA karatAM hAlamAM ghaNu thoDA pramANamAM vaparAya che. ApaNA dezamAM mAMsAhAra karanAra thoDA hovAthI prANIone vadha zeDe thAya che. vastutaH sthiti jotAM je ke ghaNuM jaNuM haju paNa mAMsano upayoga kare che paNa tenuM pramANa hindusthAnanI vastInA pramANamAM DuM che ema mahAruM mAnavuM che. prANIomAM kevI ajaba preraNabuddhi che e vize ghaNuM vidvAnoe vivecana kareluM che, temAM huM eka be dazete ApIza, jethI ApaNane mAlama paDaze ke prANuonI hiMsA karavAthI ApaNe apUrva kudaratane nAza karIe chIe. - yurepano prakhyAta lekhaka eDIsana potAnA pekaTaTara naMbara 120-121 mAM prANIenI preraNA buddhi vize lakhe che tene alpasAra nIce pramANe che: tenA nAnA janAvaro sAthe hAre ghaNekharo vakhata gujAruM chuM tethI mAro mitra sara rojara mArI sAthe ghaNI vAra AnaMdathI mane Thapako Apato hato. teNe mane be ke traNa vakhata tenA pakSInA mALA tapAsatAM pakaDa hatA ane ghaNA samaya tenAM maracAM ane temanAM baccAM pAse klArkanA kalAke raheto te paNa pakaDI pADayuM hatuM. tenA gharanA dareka prANIne huM jAte oLakhuM chuM ema te ghaNI vAra kahe che. temAMnAM ghaNuM mahArAM mAnItAM pakSI che te tenuM mAnavuM hatuM. "mahAre kabula karavuM joIe ke grAmya jIdagI gujAratAM je mANasone je kudarata viSe vicAra karavAno samaya maLe che te samayane huM ghaNA utsAhathI upabhoga karuM chuM ane huM ghaNekharo mahAre abhyAsa kudaratanA ItihAsanA pustakone calAvuM chuM tethI te pustakomAM je je sucanAo lekhakoe karelI che te ane khArA anubhavamAM je Ave che te bannenI vacce sarakhAmaNI karyA sivAya rahI zakato nathI. eka jAtanA pakSIne badhe bIjI jAtanA pakSIo karatAM tadana judI hoya che. to paNa temanA taMtuo ane snAyuomAM jarAe taphAvata hete nathI. potAnA bALakone uche. ravAmAM vaDIla pakSIo keTalI keTalI muzIbate bhogave che, tenA viSe vicAra karavAthI A
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ ne buddhiprabhA. pazune ame thayA zivAya raheze nahi. jhINA jaMtue ane judI judI jAtanI mAcha lI peAtAnAM IMDAM game tyAM muke che ane temanI te darakAra letA nathI. bIjAM prANIo jevAM ke sApa-magara ane zAhamRga peAtAnA baccAMone mATe sukhadAyaka jagyA zeAdhe che ane tyAM IMDAM mUke che. bIjA pakSIo mALA bAMdhe che ane peAtAnAM iMDAM zeve che ane jyAM sudhI te uDatAM zIkhe che tyAM sudhI temanuM rakSaNa kare che. * * * * vaDIla pakSIomAM jyAM sudhI prema cAle che tyAM sudhI ghaNA jussAvALAM hoya che ane te premane jussA nAnA pakSInA rakSaNane jeTalI jarUra navAI jevuM nathI, paNa pakSIomAM A kudaratI prema bIjA mAM hoya che. ane kudarate eTalI paNa sabhALa rAkhI che ke mATe upayegI thAya ane pachIthI vaDIla pakSIne temanI rAkhyA che kAraNu bALaka pakSI jyAM sudhI uDavA zIkhyuM meLe pAtAtu rakSaNu karI zake nahi tyAM sudhI temanI mA temanI saMbhALa le che; paNu te uDatAM zIkhe ane peAtAnA cArA lAvavAne zaktivAna thAya ke tarataja mA temane dhakelI muke che, ane A prema e thaI jAya che. hoya tyAM sudhIja rahe che. e kaI prANIo karatAM ghaNuAja pramANuA prema baccAMenA pepaNate darakAra vadhAre rahe naDieTaleAja nathI, ane jyAM sudhI peAtAnI * . mANasanI jIMdagInA dareka bhAgamAM buddhinI aA jAya che, ane janAvarA-prA NImAM AvI buddhi hotI nathI. ghaNA yeADA viSayAmAM prANIo mANusa karatAM vadhAre caturAi jaNAve che. AnAM dRSTAMta tarIke ApaNe eka dAkhale laie. " peAtAnAM baccAMo mATe eka suradhI avAja ane avara javara vinAnI jagyA mALe AMdhavAne kevI saMbhALathI zeAdhe che ? pate temane DhAMkI zake evI rIte iMDAM mukya pachI temane kevI caturAthI dareka khAjue pherave che ke jethI temanA dareka bhAgane garamI lAge. jyAre pete yAre caravA jAya che tyAre te ThaMDA thai na jAya ane temAMnA va maraNane zaraNu na thAya mATe kevI niyamita rIte pAchI kare che. unALAnA samayamAM lagabhaga e kalAka sudhI potAnA baccAM pAse AvatI nathI; paNa zIyALAmAM jyAre IMDAM ceDA sama yamAMja ThaMDAM thai jAya che tyAre te ghaNI udyogI bane che ane prathamanA karatAM aDadhA sa mayaja bahAra rahe che. jyAre baccAMone bahAra nIkaLavAne samaya thAya che tyAre kevI kALajIthI ane dhyAnapUrvaka te IMDu kArDa che! te kevI caturASTrathI judI judI RtuomAM peAtAnuM rakSaNa karatAM, potAne vAste cAre lAvavA, ane jyAre pote hArI jAya tyAre potAnA mALA na cheDavAnu mahenata la zIkhave che. " upara khatAvelA viSaeNmAM bIjI jAtanAM dhaNAM pakSIe asAdhAraNa caturAI ane DahApaNa vApare che. muradhI paNa potAnAM baccAMne vAste dhaNI caturAi vApare che paNu temane uzkeravA zivAyanI khIjI preraNA buddhi tene ghaNu gheDA pramANamAM hoya che. eka cekanA kakaDAne te potAnuM IMDu mAnI le che ane tenA upara bese che. pAtAnAM mukelAM IMDAM kAMi vadhArA ke ghaTADe thAya te tene mAlama paDatuM nathI. peAtAnA iMDAmAM ane bIjA prANInA IMDAmAM kAMi paNa taphAvata te zeAdhI zakatI nathI, ane kadAca koI IMDAmAMthI khIjI jAtanuM pakSI nIkaLe te te ceAtAnA khaccA pramANe pALe che ! "
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ prANa tarapha ApaNe dayA batAvavI e ApaNI pharaja che. 218 A preraNuM buddhi paNa uMcA pramANamAM prANIone kudarate bakSelI che, ane koI kAI samaye te mANasanI buddhi karatAM paNuM vadhAre sacoTa kAma karI zake che. AthI ApaNane harakoI mANasane lAge che ke prANIone nAza karavAmAM ApaNe kudaratanA mahAna gunhegAra thaIe chIe. have huM vAcakavRMda samakSa bIjo dAkhalo raju karuM chuM jethI harakoI mANasane mAlama paDaze ke nAnA-alpa jIvomAM paNa kevA prakAranI preraNA buddhi rahelI che ane mANasa karatAM kevA uMcA prakAranI pitAnI jIMdagI gujAre che. ma. ke. DI. zarApha, pitAnA gebI tripArAja nAmanA lekhamAM nIce mujaba jaNAve che "pRthvIpara vasatAM zahero temAM cAlatI rAjyanIti ane prajA vyavahAra ane prANInI nitya kriyA vigerenuM sima koine keTaleka daraje jJAna hoya che, paraMtu pRthvInA paDAnI nIce vaselA zahero ane tenA vasanArAo kevA che, tyAMnI rAjyanIti ane prajA vyavahAra ane pratyeka prANanI nitya kriyA vigere kevI rIte cAlI rahyuM che, e ghaNAnI jANa bahAra hAya e saMbhavIta che. je kIDIone ApaNe dararoja hajAre balake tethI paNa vadhAre cagadI nAkhIe chIe teo potAnI jIMdagI kevA prakAranI gALe che te have ApaNe joIe. A jamInanI nIce re karIne kIDIo rahe che te sarva kIDIono pradeza, anya kIDIothI ghaNu ja moTI koDI ke je kaDI rANI (Queen-ant) kahevAya che tenA taraphathI vasAvavAmAM Ave che. pradezamAM vasatA prANIo kaDIrANI sivAya bIjI keTalIka mAdA hoya che, e sivAya asaMkhya apUrNa mAdA arthAta jeo prajA utpanna karI zake nahi tevI sthitimAM hoya, te che. apUrNa mAdAone ApaNe karmakArone nAme oLakhIzuM. tapta upara pANI chatAM tyAM viyArAja cAle che. ahIM kAyadA kAnuna ke nyAya maMdira nathI, zaheranI suleha mATe polIsa nathI, ke gunhegAro mATe kArAgatuM nathI. sapa, zati, khaMta, dIrdhadaSTi ane mita-vyayite (Frugality)nAM ahIM sadA darzana thAya che. kIDI rANInuM kArya phakta iMDAM ja mukavAnuM che te be prakAranAM iDAM muke che, eka jAtanA iMDAmAMthI asaMkhya karmakAro utpanna thAya che. naranI saMkhyA mAdAthI ochI hoya che. karmakAro be prakAranA hoya che. kharA karmakAro ( workers) ane bIjA senika (sowirs) havethI A be vargane karmakAro ane sainikonA nAme oLakhIzuM. karmakAro ka pAsethI zIkhI lAvelI zilpakaLAnA baLathI pitAnA nagarane koTa, daravAjA, aMdara gRhya rastA, suraMgo, anusaratAM maMdiro ane temAM joItA oraDA banAve che. rANI je IMDAM muke che tene zeve che. rANI pitAnA raMgabhuvanamAM paDI paDI iMDAM mukyA kare che. tyAMthI karmakAre he tAre, iMDAM mATe banAvelA oraDAmAM laI jaI muke che ane sevavA mATe ekasarakhI garamI maLe che ke nahi te tarapha dhyAna rAkhe che. je garamI ghaNI hoya te vadhAre uDe bhAge oraDAmAM laI jAya che. ThaMDI vadhAre hoya te uparanA bhAge A
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 buddhiprabhA. velA oraDAmAM rAkhe che. chatAM zevatAM temAMthI yeLanA AkAranAM bacco nIkaLe che. te kIDIne jarA paNa maLatAM AvatAM nathI. te pote pharI pitAne barAka lAvI zakatAM nathI eTale karmakAraja tene khavarAve che. potAnA nA lALa avayavo (palpi) thI temane sApha kare che ne temanI pUrNa saMbhALa le che. tyAra pachI amuka divase yeLamAMthI kIDInuM svarU5 nIkaLe che. A vakhate karmakAro temanI pUrNa saMbhALa le che. dareka jaNa evI khubIthI pitapatAnA kAme vaLagI jAya che ke koIne boja mAlama paDato nathI ne nArAja thavAnuM kAraNa maLatuM nathI. aMdha sahedara bhAvathI baMdhAyelA che tethI paraspara ekekane madada karavA hamezAM tatpara rahe che. A karmakAre pitAnA aMdha sahodara bhAvathI koI sAthI thAkI jAya che tene mAM upADI ghera laI jAya che ane sAjo thAya tyAM sudhI temanI cAkarI kare che. sAniko pradezanI sarahadapara rakSakonuM pradezathI De dUra karatA rahI jAsusonuM ane keTalAka aMdhArAmAM rANInA aMgarakSakonuM kArya kare che. sainike karmakArethI kadamAM moTA hoya che ane temanA dati ( Mandibs) vadhAre moTA ane majabuta hoya che. kIDInI hAramAM thoDe thoDe aMtare akeka bebe evI moTI kIDIo cAle che. teo karmakAronI hAra vikharAya nahi ane AjubAju bhaya che ke nahi te jevA chuTI cAlatI jovAmAM Ave che. be varSamAM pUrepuro svadeha abhimAna rahelo che. bhayane samaye taiyAra thaI jAya che. duzmananA humalA vakhata potAnA pradezanA rakSaNArthe japutANuo mAphaka jhajhume che. nara mAdAne pAMkha hoya che. teo mukhya rANathI kadamAM nAnAM hoya che. aSADa, zrAvaNa bhAdaravAmAM sAmaTI bahAra nIkaLe che. nara mAdAne bahAra nIkaLatAM ja havAmAM uDI paraspara lagnane AraMbha kare che ane DIvAra adazya thaI jAya che. tyAM beunA TuMka samAgama pachI jamIna para paDavA mAMDe che. nara aMdagI tyAra pachI nakAmI hovAthI bahAra ja maraNa pAme che. prajA utpanna karavAmAM sAdhanabhuta thavA jeTaleja temane khapa hatuM te puruM thatAM teo jamInapara taraphaDI marI jAya che. A pramANe teo prajA utpanna kare che. manuSyanI ajaba rasanA viSe zuM kahevuM? kayA kayA pote svAda zodhavA jAya che eNe zuM vastu choDI che? kIDI jevI zAMta, udyoga, khaMtIlI, rAjyabhakti samajanArI, uMca sadara bhAvanuM darzana denArI pAse koI grahaNa karavAne badale tene paNa svAda kADhI jenArA paDayA che-A yuropa tathA amerikAmAM paDayA che. A uparathI ApaNe jovAnuM eTaluM ja ke AvA zadra prANI kevAM apUrva nIti ane savyavahAra khullA muke che. AthI harakeine jaNAze ke ApaNe A sRSTinA koI paNa jAtanAM game tevAM alpa prANune nAza karavAmAM ApaNe kudaratanA keTalA ane kevA aparAdhi thaie chIe, tethI ja prANI tarapha dayA batAvavI e ApaNI-haranI pharaja-dharma che.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 221 ja gaw ---* tame zuM karI zake che. tamo zuM karI zako cho. (anusaMdhAna aMka trIjanA pRSTha 78 thI.) (lekhaka vakIla vardhamAna svarUpacaMda. amadAvAda) uttara-parokSa pramANanA pAMca bheda che. praza--kayA kayA uttara-smRti, pratyabhijJAna, tarka, anumAna, ane Agama. prazna--smRti-parokSa pramANuM eTale zuM? uttara-pUrve anubhavelA padArthane yAda karavuM tene smRti parokSa pramANa kahe che. prazna:--pratyabhijJAna-parAkSa pramANuM eTale zuM ? uttara-smRni ane pratyakSa padArthamAM je rUpa jJAna tene pratyabhijJAna kahe che. kAle je hato te A mANasa. praznaH-pratyabhijJAna parokSa pramANanA keTalA bheda che? uttara-ekava pratyabhijJAna, ane sAdasya pratyabhijJAna ema be bheda che. prazna-ekatva pratyabhijJAna eTale zuM? uttara--mRti ane pratyakSa padArthamAM ekatA dekhAya tevuM beDa rUpa jJAna, tene ekava pratyabhijJAna nAmanuM parokSa pramANa kahe che. -kAle joye hate teja A mANasa che. prazna-sAdasya pratyabhijJAna eTale zuM? uttara-skRti ane pratyakSa padArthamAM sArazya rUpe jaNAtuM jeDa rU5 rAnane sAdasya pratyabhijJAna nAmanuM parokSa pramANu kahe che. 9. kAle je hato tenA je A kaMI bIjo mANasa che athavA gAyanA jevuM rejha hoya che. A prazna:-narka parokSa pramANa eTale zuM? ujAra-vyApti jJAna athavA avinAM bhAva saMbaMdha jJAnane tarka parokSa pramANu kahe che UH jyAM sAdhana hoya tyAM sAdhya hovA ja joIe; ane jyAM sAdhana nA hoya tyAM sAdhya paNa nahi ja hovo joie. prazA-sAdha eTale zuM? ane tenA keTalA bheda che? uttara-chaTa, abAdhita ane asiddha ema sAdhyanA traNa bheda che. prazna:-iSTa sAdhya eTale zuM? uttara-vAdI ane prativAdI je vastune siddha karavA cAhe tene ISTa sAdhu kahe che. prazna -abAdhita sAdhya eTale zuM? uttara-sAdhya padArtha bIjA pramANuthI bAdhIta na hoya athavA bIjA zabdomAM sAdhya padArthane bIjA pramANuthI deva Ave nahi, tene abAdhita sAdhya kahe che. prazna:-asiddha sAdhya eTale zuM? uttara-je sAdhya bIjA pramANathI siddha thAya nahi tene asiddha sAdhya kahe che. prazna-sAdhana eTale zuM?
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 222 buddhiprabhA. uttaraH-sAdhyanA hetubuta sAdhana kahe che. prazna:--sAdhananA keTalA bheda che? utta-sAdhanA hetubuta sAdhanane sAdhana kahe che. ane viparita sAdhanane sAdhanAbhAsa athavA hevAbhAsa athavA sade hetu kahe che, ke sadoSa sAdhana kahe che eTale ke nirdoSa sAdhana ane sadoSa sAdhana ema be bheda che. praH-sadoSa hetu (sAdhana) athavA hevAbhAsanA keTalA bheda che? uttara-asiddha, virUddha, ane kAntika, ( vyabhicArI) ane akicikara ema cAra bheda che. praznaasiddha hevAbhAsa eTale zuM? uttara-sAdhana (hetu)abhAva eTale gerahAjarI athavA tenI hAjarImAM zaka eTale saMdeha heya tene asiddha hetvAbhAsa kahe che. --"zabda nitya che; kemake AMkhethI jaNAya che" paraMtu zabda te kAnane viSaya che; te AMkhyane viSaya hoI zake ja nahIM. --virUddha hetvAbhAsa eTale zuM? uttara-virUddha padArthanI sAthe sAdhananI vyApti hoya tene virUddha havAbhAsa kahe che. :-"zabda nitya che; kAraNa ke te pariNAma che." ahIMyAM "paraNamI"nI vyApti anityanI sAthe che. prazna -anekanika athavA vyabhicArI hevAbhAsa eTale zuM? ane tenA keTalA bheda che ? uttara-pakSa, sapakSa ane vipakSa ema traNa bheda ane kAtika athavA vyabhicArI hevAbhAsanA che. pra--pakSa anekanika athavA vyabhicArI hevAbhAsa eTale zuM? uttara-jyAM sAdhyane rahevAnI zaMkA hoya tene pakSa anekanika athavA vyabhicArI hatvAbhAsa kahe che. U:-"A kuvAmAM dhumADe che; kAraNa ke temAM agni che. prazna-sapakSa ane kAtika hevAbhAsa eTale zuM ? uttaraH---jyAM sAdhyanA saddabhAvatI hAjarI hoya; tene sapakSa anekanika havAbhAsa kahe che. U-dhumADAne sapakSa lIlAM lAkaDAMmAM bhaLelI agni che. prazna-vipakSa anekAntika havAbhAsa eTale zuM? uttara-jyAM sAdhyanA abhAvane nizcaya hoya tene vipakSa anekanika havAbhAsa kahe che. u-agni vaDe tapele loDhAne geLA. prazna -akiMcikara hevAbhAsa eTale zuM? ane tenA keTalA bheda che. uttaraH--je hetu kAMI paNa kArya karavAmAM (sAdhyanI siddhi) samartha na hoya tene akiMcikara havAbhAsa kahe che; ane siddha sAdhana tathA bAdhita sAdhana athavA bAdhita viSaya ema tenA be bheda che. prazna:--siddha sAdhana-akiMcikara havAbhAsa eTale zuM? uttaraH---jenA hetu sAdhya siddha hoya tene siddha sAdhana-akiMcikara hetAbhAsa kahe che. -agni garama che; kAraNa ke sparza dathi vaDe evI khAtarI thAya che. prazna-bAdhita viSaya-akiMcikara hetvAbhAsa eTale zuM? ane tenA keTalA bheda che.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ tame zuM karI zako cho. 223 uttara-jenA hetune sAdhyamAM bIjA pramANathI bAdhA-deSa Ave tene bAdhita viSaya-akiMcikara hetvAbhAsa kahe che; ane pratyakSa bAdhita, anumAna bAdhita Agama bAdhita, ane svavacana bAdhita ema tenA cAra bheda che. praznaH-pratyakSabAdhita viSaya eTale zuM? uttara-jenA mAdhyamAM pratyakSa bAdhA Ave tene pratyakSa bAdhita viSaya akiMcikara hevAbhAsa kahe che; U-agni ThaMDI che, kAraNake te dravya che." prazna -anumAna bAdhita viSaya eTale zuM? uttaraH--jenA sAdhyamAM anumAnathI-bAdhA Ave tene anumAna bAdhita viSaya ane kicikara hetvAbhAsa kahe che, U-"ghAsa ityAdi kartAnI banAvelI che; kAraNake te kArya che" paraMtu temAM A bAdhA Ave che ke-vAsa ityAdi koInI banAvelI nathI; kAraNake tene banAvanAra koI zarIradhArI nathI. je je vastuo zarIradhArInI banAvelI nathI te te kartAnI banAvelI nathI. jemake-AkAza. prazna-Agama bAdhita viSaya-eTale zuM? uttara-zAstrathI jenuM sAdhya bAdhita hoya; tene Agama bAdhita viSaya-akiMcikara hetvAbhAsa kahe che. --~-pApa sukhane Ape che; kAraNake te karma che. je je karma hoya te sukha Ape che. jema punya karma. AmAMthI zAstrathI badhA Ave che; kAraNake zAstramAM pApane du:kha devAvALuM lakhyuM che. patra-svavacana bAdhita viSaya eTale zuM ? uttaraH--jenA mAdhyamAM ApaNuM vacana vaDe ja bAdhA Ape tene svavacana bAdhita viSaya-akiMcikara levAbhAsa kahe che. UM-mArI mA vadhyA che,"AmAM potAnA ja vicanathIja bAdhA Ape che kAraNake purUSane saMyoga thayA chatAM paNa tene garbha rahetuM nathI. - nazIba game tevuM hoya tenA banAvanAra tameja che. tamArU bhaviSya sudharaze ke bagaDaze. tene mukhya AdhAra tamArA hRdayamAMthI dareka paLe nikaLatA sArA mA narasA vicAro ja che. priya vAMcaka? dareka vastu karatAM amulya zraddhA meLavavA mATe tuM prayatna karaje. zraddhA upara tamArA vijayanuM makAna bAMdhaze te kharekhara nitya padArtho vaDe nityatAnA khaDaka upara pA nAkhaze, ane tame je makAna caNaze te kadApI nAza pAmaze nahi. ApaNe hamezAM ucca vicAra rAkhavA joIe. jo ApaNe AkAza tarapha tIra nAMkhavA icachIzuM to je mANasa jhADa tarapha pheMkavAnI IcchA kare che tenA karatAM AvuM jaze. paheluM sukha te jAte naryA" e kahevata hamezAM yAda rAkhavI ane zarIra taMdurasta rAkhavuM. jemAM pANInI kIMmata raNamAM musApharI karanArane mAluma paDe che. tevI rIte jyAM sudhI manuSya zarIre taMdurasta hoya tyAM sudhI taMdurastInI kIMmata mAluma paDatI nathI paraMtu jyAre rogothI mANasa pIDAya che tyAre ja tene tenI kharI kIMmata mAluma paDe che. dareka kArya karavAmAM hamezAM AnaMdI ane bakulIta rahevuM. ApaNe anna letI vakhate je praphulIta rahIe to ApaNuM prAcIna kIyA sArI thAya che ane je manamAM krodha utpanna thAya te lehanuM jhera thAya che. mATe mAtAe paNa potAnA bALakane dhavarAvatI vakhate koMdha karavo nahi.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 224 buddhiprabhA. suvicAra ratnarAzi dhruva ! ( lekhaka vIra bALaka. maNimaMdira--pAdarA ) tamArA athavA anyanA jaryo jA tyAM sukhanuM ja saMkIrtana kare. du:kha sabadhI vAtenA parityAga karIne, jene maLe tenI sAthe sukhanIja jAte kare. vipattinuM vAdaLa bharata upara jhajhumI raheluM juve, tepaNu sukhanIja vAta kare; vipattinuM vAdaLa tamArApara tuTI paDayu hoya, ane loko je sthitine, dukhanA mAthe jhADa ugyA jevI mRtyutA hoya te samaye paNu sukha saMbadhIja vAtA ane vicAre karo. sukha prApta hoya athavA sukha prApta thavAno saMbhava hoya tyAre adhika sukhanI vAta kareA. khIiene jyAre rokAtura blu, tyAre temane prasannatA prakaTAvavAne satyAgraha kare. temanA zAkanA viSayanI vAte temana AgaLa na kADhe. pazu sukhanIja vAte kADhe, ane temane zAka savar che thaze. * * sthaLe sthaLe sukha saMbadhIja vAta kare, te sarvadA lAbhaneja kare che. aMdhakAra darzAvavAnu cheADI daI sarvane sUryane prakAzaja darzAvA, ane sarve tamane paNa sUryanenTa prakAsa darzAvaze. * * * * * sarvanI AgaLa sukhanIja vAtA kADhe. ethI tamArUM ArAgya sudhararaze, tamArI mAnasika zaktie adhika tejasvI thaze. ane tame jyAM jaze tyAM sarva tamArA prati ArjAze. duHkhanI niraMtara jAte karavAthI zarIra eDeDaLa ane kaThThu thAya che. ane sukhanIja nira Mtara vAta karavAthI zarIranuM sauMdarya vadhe che. vaLI sukhanI niratara vAta karavAthI je zArIrika, mAnasika, ane AdhyAtmika lAbha tamane thAya che, teja lAbha tamArI sukha sabaMdhI vAte premapUrvaka sAMbhaLe che temate thAya che. je * * * * * sukhanIja vAte kare, te tamArA manane nira Mtara prasanna rahevAne abhyAsa paDI jaze, tamArA udAharaNathI khIjA hajAre, sukhatuMja sakrirtana karatAM zIkhaze. eka dIpaka ke TalA asakhya dIpako prakaTAve che, e zuM tame nathI jANatA ? uttama jIvana gALanAre ekaja manuSya, teja pramANe, potAnA saMbadhathI, ddhArAne uttama jIvana gALanAra karI muke che. khIjAone nAhiMmata ane nirAkSa thayelA jone temanA AgaLa temanAmAM hiMmata ane AzA pUrNa vegathI puna: prakaTe evI sukhanIja vAte karyAM karo. sarvane mATe bhaviSyamAM asAdhAraNa sukha raheluM hoya che. tene vartamAnane ANuvAne prayatna nahi karavAthIja, dhI manuSya dukhI rahe che. temanA AgaLa sukhanI vAta karIne bhAImAM rahelAM sukhAne te juve tema kare. jyAre mana nirAza ane nAhiMmata thayelu hAya che. tyAre te adha hoya che te sthitImAM te kevaLa adhakAraja juve che. sukhanI vAte vaDe manamAM jyAre prasannatAne prakAza pravezAvavAmAM Ave che tyAre manatu adhatva nAza thAya che ane tene tetra Ave che. te peAtAnA bhAvImAM rahelA sukhane joi zake che, ane te prApta karavAnA prayatna AdarI zake che mATe sarva prasaMge, sarva sthaLe te sarvanI sAthe sukhanIja vAta kare. Fa *
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ suvicAra rana rAzI. 235 hajAro manuSyonA aMtaHkaraNano duHkhamaya aMdhakAra TALavo ane sukhanA mArgamAM temane purI devA, enA jevuM uttama bIju kayuM saraLa ane sugama satkarma tamane jaNAya che? AvuM satkarma kevA anavadhi kuLane upajAvanArU hevuM joIe." AvuM sarakarma karavAmAM zuM dravyanI ke evAja kaI amathI maLanAra sAdhananI agatya che? nA evA koI sAdhananI agatya nathI. sukhanIja jyAM tyAM vAta karo ane tamane spaSTa thaze ke AvuM satkarma tame nija vinA mudde karI zakaze ? kaleza, kaMkAsa, vipatti ke avyavasthAnA bharasamudramAM tame beThA che te paNa sukhanIja vAta karaze jethI kaleza kaMkAsa vigere alpa samayamAM ja nivRtta thaI jaze. duHkhanA viSayanI vAta badalIne sukhanA viSayanI vAte kADhavI e kAma kaMI agharuM nathI. keIe prathama AgevAnI karavI joIe. tarataja duHkhanI vAta baMdha paDI jaIne sukhanI vAto cAlavA mAMDaze. sArI vAta cAlatI hoya che, eTalAmAM koI bhUtanI vAta kADhe che, te turtaja sArI vAto baMdha paDI bhutanI vAte cAlavA mAMDelI zuM tame nathI anubhavI? duHkhanI vAta baMdha pADIne sukhanI vAtono prasAra paNa evI ja rIte karI zakAya che. jemAM jAo tyAM sukhanI vAto kADhavAnI AgevAnI karavAnuM kadI paNa suko ne. kaNa dahADA AvyA che, varasa varasane khAtuM Ave che, dhaMdhA rojagAramAM rasakasa nathI vigere vAta jyAre navarA beThA hoya tyAre karI vAtAvaraNane nimAlya ne zokamaya na karo paNa abhyadayanI arthAta caDhatInA ja divasonI vAto kare. varasa varasane khAtu AvatuM heya ne dhaMdhA rojagAramAM rasakasa na rahyA hoya te manuSya pote ja potAnA prayatnathI tevI sthitI TALavAne prayatna karavo joIe. bhaviSyamAM sArA divasa Avaze. evI zraddhA je manuSyamAM prakaTe che te sArA divaso AvavAnA te vicAra kare che, tathA tevA divaso mATe te prayatno paNa kare che. zraddhAthIja tenA manamAM AzAnA aMkura phuTe che ane tenA prayanane vega maLe che, ane AvI zraddhA sArA divaso AvavAnI, manuSya AgaLa vAte karavAthI ja pragaTe che. A varSe vRSTi ghaNIja sArI thaze, evuM tene kahevAthI te ke utsAhamAM AvI jaya che? ane prasannatAthI te khetI karavAnAM sarva sAdhana ekaThAM kare che. ethI ulaTuM varasAda nahi AvavAnI vAta temanA hAtha paga bhAgI nAkhe che, ane tenA vicAranuM vAtAvaraNa ciMtAmaya karI muke che. duHkhanAM kAraNo ekatra thaIne jeTalAM dukhe utpanna kare che, tenA karatAM duHkhane bhaya vadhAre duHkhane upAve che ane amyudayanI vAto karavAthI duHkhane bhaya dUra karI zakAya che ArogyanI ja vAto jyAM tyAM karo. gAmanI havA bagaDI che, have plega, kolerA, tAva, cAlaze ane have DhIkaNuM thaze ne ramakaDuM thaze-evI evI vAta na karatAM ArogyanI vAto kare. e ArogyanuM sarvottama auSadha che. bIjA kAraNethI jeTalA vyAdhI prasare che tenA karatAM maMdavADanI vAtothI vadhAre prasare che. leko jyAre madavADanI vAta karatA ane maMdavADanuM cintavana karatA baMdha paDI jaze tyAre temane madavADa Avate paNa baMdha paDI jaze. ArogyanI ja vAta karo ane ArogyanuM ja cintavana kare te tame sthira Arogyane anubhava karazoja.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 buddhiSabhA. strIe zA mATe bhaNa? (lekhaka-jasI kAlIdAsa-DAhIbAI pAThazALA amadAvAda) bhaNavAthI aneka guNonI vRddhi thAya che, ane aneka avaguNa nAza pAme che. jyAre jJAna rUpI sUryane udaya thAya che, tyAre ajJAna rUpI aMdhakAra nAza pAme che. je strI pote bhaNelI hoya to pitAnAM chokarAMne keLavaNI sArI ApI zake che ane keLavaNI ApavAthI te AgaLa upara sAre raste caDhI zake che, bhaNelI strI niMdA karatAM bIjAne aTakAve che, ane pote sAre raste cAlI bIjI strIone tevA raste dore che. jema AMbAne kerI na AvI hoya tyAM sudhI akaDa rahe che, ane kerIo Ave che tyAre nIce name che tevI ja rIte jyAM sudhI jJAna nathI meLavyuM tyAM sudhI abhimAna rahe che, ane jayAre jJAna meLavAya che tyAre namratA ane vinaya vigere guNo Ave che. jJAna bhaNavAthI kharAba vicAra TaLI atyaMta vizuddha adhyavasAya thAya che, tethI samakita prApta thAya che ane pitAnA hita ahitanuM svarUpa jANI zakAya che. nAnI AdaravA cogya Adare che ane tyAga karavA mAgya tyAga kare che. carmacakSuthI te bAhya vastu jaNAya che ane jJAna rUpI cakSu prApta thAya te aMtaraMganI arUpI vastu jaNAya che. jJAnavALo jIva karAya na kare, ane kadApI kare te tarata zamI jAya che. jJAnathI deva, gurU, dharma, oLakhe ane zrAvakane divasamAM zuM kArya karavAnuM che, te paNa jANe. samakita sahita jJAna, cAritra, takALa mekSanuM kAraNa che. bhaNavAthI cAturya Ave che, daridvIpaNuM TaLI jAya che, tethI kamanI nirjarA ghaNI thAya che. bhaNelI strIo vakhatane kiMmatI mAne che. potAnAM chokarAM paNa tevAM thAya che. je strI bhaNelI nathI tenAM bALabaccAM paNa abhaNa hoya che. bALakane mAbApanI keLavaNI sArI heya te chokarAM paNa sAro upaje. kulakSaNa zIkhe nahi, ane nAnapaNamAMthI bhaNatAM zIkhe. tene gRhavyavasthA kaThaNa paDatI nathI. potAnI pharaja bajAve che. abhaNa strInAM chokarAMne keTalIka kuTevo jovAmAM Ave che, gALa de che; kharAba vacana bole che. bhaNavAthI sAro AcaraNa Ave che, dharma upara prIti vadhe che ane AtmAno vicAra karI avaguNane tyAga kare che. saMsAramAM sukhI jIvana gALavAnI IcchA rAkhanAra dareka purU pitAnA vakhatane ALasamAM gumAvavo nahi. kAraNa ke ALasu besI rahenAranA manamAM vicAronA pravAha AvyA kare che ane tethI te mANasane cena paDatuM nathI. dIlagIra mANasane Akhu jagata duHkharUpa bhAse che. pILIo thayelA mANasane dareka vastu pILI ja mAluma paDe che. mamatva athavA huM paNuM eja AtmAne kedamAM nAkhanAra kedakhAnuM che. te kedakhAnAnA daravAjA ughADanAra satya che. mATe jyAre te satyarUpI devI tamane belAvA Ave tyAre uThIne tarataja tenI pAchaLa jaje. kadAca tene mArga aMdhakAramAM thaIne javAnuM hoya paNa Akhare te jarUra te prakAzamAM laI jaze.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ aava ta paradArA mana. paralArA gamana. 231ma { lekhakaH--- - zAha dalasukhabhAi giradharalAla mANekapuravALA, pAlItANA. ) ( anusadhAna eka trIjAnA pRSTa 88 thI. zloka laMkezvaro janaka jAharena vAlI / tArApahArakatayApyatha kIcakAkhyaH || pAMcAlikA grahaNato nidyanaM jagAma / tacetasapi paradArararti na kAMt // 7 // bhAvArtha:~~~~zvara eTale rAvaNarAjAnuM kuTuMba janakarAjAnI putrI sItAnuM haraNa karavAthI nAza pAmyuM, tArAnI abhilASAthI vAlInuM maraNa thayuM, DaipadInI IcchAthI kicara, badhu varga sahita nAza pAmyA mATe paradArA gamananI icchA karavI nahiM ( 7 ) bandhue! ! parArAthI prIta karavAnA lIdhe paisAnI khuvArI, zarIrane bhayaMkara hAnI, dharmanA nAza, AbarUmAM khAmI tathA akALa mRtyu vigere bhayaMkara duHkhA AvI paDe che, te khamavA chatAM paNa tenA pAsamAM sapaDAyelA kuTila manuSyAdhI te nImat kapaTayukta bhASA jAla mukI zakAtI nathI. te tevA manuSyone zaramAvA jevuM che. game tevuM peAtAnuM nirmala cAritra ane satkRtyomAM premIpaNuM hAya che, paraMtu jyArathI te parastrInA saMganA rasika thAya che tyAre te sarva gUlI jaI avaLA mArge paryaTana karyA sivAya rahetA nathI tethIja jJAnI purUSae paradArA saMgate sarva du:khAnA muLarUpa jANI bahiSkAra karavAne sadupadeza Apele che. parastrInA sevanathI nicava buddhi prApta yatAM turata sadguddhi, saMta samAgama, dharmapara prIti tathA zubha kAme karavAM e sadhaLu nAza pAme che jethI mA bhavamAM paNu sthiratAne prApta thatA nathI ane anya bhavAmAM e anekavAra tiryaMcAdikane prApta thatAM atyaMta kaSTo bhAgavavAne lIdhe zAnti meLavI zakatA nathI. potAnA matane mAMkaDArUpa banAvI asthira-cacaLa mAyAmAM gamana karavAne dare che. chatAM pazu indriyAne duSTa mArge tRpti maLatI nathI jethI vAraMvAra lalacAtA thakA janasamAjamAM nidAne prApta thaI unnati kramanA kAryamAM tenuM te apalakSaNa vidharUpa thai paDe che. agAu karelAM sArAM kAmeAnI pratiSTA nAza pAme che, ane bhaviSyamAM AzA rakhAtI nathI. ALasarUpI duzmanane vaza thai nALAne pAme che, tathA rAjyadaMDa, lAja, bhayadaDa ane yamadaMDanA sakhta prahAro khamavA paDe che; chatAM vyabhicAranI icchA rAkhI te kAmamAM AnaMda mAnave te meTI ajJAnatAnI vAta che. svadArA ane paradArA vastu svabhAve ekaja che. karma pramANe vividha jAti pudgalA utpanna thayelAM che. chatAM ekamAM abhAva ane khIjAmAM megyatArzaka prema rAkhavA te mUrkha manuSyane durgatimAM javAnuM ane duHkhAdhimAM DubavAnu ja lakSaNa che. A upara prasaMgopAta atre eka TuMka dRSTAMta jaNAvavAmAM Ave che keH-- eka rAnna ghaNA viSayAsakta hatA, tene ghaNI rANIo chatAM peAtAnI nIce dAnata eka pradhAnanI suMdarI tarapha khecAi. A kAraNane uddezIne pradhAnane musApharI meAphalye, pachI
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 buddhiprabhA. hamezAM tene ghera samAcAra puchavAne bahAne javA AvavA lAge. pradhAnanI patnI rAjAne pitAjI kahIne kahetI ke sarve kuzaLatA che. te paNa rAjA hamezAM jaI judI judI vAte karavA lAgyo. AthI tene zikhAmaNa ApI bhUla bhAgavA khAtara pradhAna patnIe eka tadabIra racI. rAjAne pitAnA tyAM bhajana karavAne kheMca karI, rAjAne e ja joItuM hatuM, tethI teNe kabula karyuM. te vakhate tene kALAM, lAla, kAbaro, sapheda, pILAM, ema vividha raMganAM vAsaNamAM dudha bharI rAjA tarapha mUkyAM. rAjAe A vAsaNe jemAM te te upara rUmAla DhAMkelA te paNa vAsaNanA raMga pramANe ja hatA. AthI rAjAe vismaya thaI pUchayuM ke sadhaLA vAsaNamAM dudha che, chatAM vAsaNa ane rUmAla judA judA raMganA rAkhavAnuM zuM kAraNa che ? te sAMbhaLI pradhAna panIe kahyuM ke, kALI gAyanuM dudha kALA vAsaNamAM ane dhoLI gAyanuM dudha dhoLA vAsaNamAM che, ema jevA raMganI gAyanuM dudha che, tevuM vAsaNa rAkhela che. rAjA kahe e to ThIka paNa te tamAma dudha che. te pachI tema karavAne hetu zo ? pradhAna patnIe kahyuM te tamAma dudhaja che. he pitA ! Apa samajune vizeSa zuM kahIe ? koi gheluM pudgala te kAI kALu pudgala, ema judA judA pudgalomAM vasatA AtmAonuM svarUpa ekaja jAtanuM hoya che tenA svarUpamAM kAMI rUpa raMgane binane bhAva cheja nahi temaja viSaya sukhamAM paNa eka ja jAtane bhramita AnaMda chatAM ajJAnI manuSyo murkhatAthI svadArA karatAM, anaMta duHkhanA sthAna tathA kapaTanI khANurUpa paradhArAne saMga karavAmAM vizeSa AnaMda-sukha mAnI bese che. rAjA A nyAyathI samajo ane pote AvI Teva tathA padArA gamananI nIca vartaNuMka tajI dai pradhAna patnInI mAphI mAgI, tene blena samAna gaNa pitAnI svadArAothIja saMpa mAnavA lAgyo. vAMcake! uparokata TuMka paNa bodhadAyaka darzata kharI rItathI vicAravA jevuM che. pradhAna patnIe dIrdha daSTi vAparIne rAjAne upadeza karavA khAtara buddhi vAparIne samajAvela che. ApaNe paNa temAMthI uttama bodha grahaNa karI paramamatvapaNuM choDI devAnI jarUra che. ekaja dhAtu parathI judI judI jAtanAM thatAM pAtro mujaba pariNAme ekaja chatAM paNa vividha jatinAM hoya che. te pachI rakta, mAMsa ane carmathI vyApta evA A nAzakAraka asthira pudgalopara sArA kheTAnuM mohitapaNuM rAkhI nIca kAryamAM mohabhAva rAkhavo e vyAjabI nathI. buddhimAna purUSoe to vicAravuM jarUranuM che ke potAnuM pudgala paNa sukha nahi ApatAM viparita AcaraNamAM pravartaka che te pachI anya pudgalomAM te sukhanI AzA ja kamAMthI rAkhI zakAya? vaLI te bahAranA svarU5 sAthe aMtaranA svarUpane khyAla paNa tapAsavAne che. eka vidvAna kavi lakhI gayA che ke "manahara chaMda, paranArI sArI dekhI, jhAjhI nava kare zekhI, vicArI juone pekhI, mAMhe kAma kevuM che; ragatathI khuba ThAMsI, bhaya hADa mAMsa mAMhi, dekhI mUrkha mohe jyAMhi, je naraka jevuM che. mATe sahu jana tame, vicArone Ave same, miyA mana zIda bhame, carmakaMDa jevuM che; kahe sajajana dAsa, mukI ne badhI Aza, dharmane rAkhane pAsa, sukha duHkha hevuM che. vaLI viSayavilAsI ajJAnI baMdhuone ema samajavAnuM nathI ke paradAra gamanathI saMtoSa vRtti prApta thAya che. zAstromAM yathArtha jaNAveluM che ke " viSaya sevavAthI kaMI
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ padArA gamana. 238 kAma samiti nathI paNuM ulaTa vadhe che. jemake pAmara janonI dhAmA (khasI kaMI hAthathI kharaja karavAne lIdhe ghaTatI nathI. e te jema jema vadhAre khavAmAM Ave tema tema ulaTI vadhyA kare che" te mujaba samajyA vagara miyA bharmathI kAmane zAMta karavA icchatAM tene badale prajavalita kare che. madiza (dArU) pAna karavAthI vizeSa kepha caDhate jAya che tema tema tenuM pAna karavA kephI bahuja lalacAya che. te mujaba viSaya rasane vadhAravAthI dina pratidina tene cAsa vadhatuM jAya che paNa kadApi ghaTatA nathI, tethI te moha madirAthI viSaya sukhamAM ja masta thayela mukhe manuSya sArAsArane vicAra karI zakatA nathI. kahyuM che ke"nAmAM seva parasijha kAmAMdha kaMI paNa jANI zakavA samartha thatuM nathI. janmAMdha vigere bIjA aMdho A bhavamAM sukha ApanArA lAja, AbarU vigerethI pharI tene choDatA nathI temaja parabhavanA kaSTothI paNa DaratA rahe che. paraMtu kAmAMdha manuSyo te bAbata jarAe lakSa nahi ApatAM pitAnuM AyuSya pazuonA jIvana mujaba gujArI amulya manuSya bhava pAmyA chatAM paNa avivekathI pAmayAla thAya che. paradArA saMgathI A bhavamAM temaja bIjA bhamAM atyaMta duHkha prApta thAya che. te mATe ApaNane zreya mArge nItithI calAvavA ApaNA pUjya pura ghaNuM jaNAvI gayA che ane jaNAve paNa che ke - sarvasvaharaNaM baMdha, zariyAvaya vacchidAM // mRtazca narakaM ghoraM, labhate pAradArikaH / / 8 // bhAvArtha -paradArAmAM Asakta purUSe A lokmAM (rAja taraphathI) sarva dhananuM haraNa, baMdhana ane zarIranA avayanuM chedana Adi duHkhe pAme che tathA maraNa bAda ghora narakamAM jAya che. tevuM vicArI parastrI gamananA niMdIta karmane cheDI devuM. (8) iha vinAzya AtmAnaM, kulaMkalaMkayitvA akIrtyAkrAMtAH // ati dussaha naraka duHkhAgni, tApa taptAH bhramaMtibhave // 9 // bhAvArtha -parastrInI prItathI chatAM pitAne bagADI, kuLane kalaMkita karI, apakIrti pAmIne baLatA saMsAramAM ati nahi khamI zakAya evI duHkha rUpa agninA tApamAM tapta thaI cho bhamyA kare che. (9) lAvaNya puNyAvayavAM, padaM sauMdarya sNpdH|| kalA kalApe kuzalA, mapibrahmAt parastrIyaM / / 10 / / bhAvArtha -lAvatAe karI pavitra avayavALa, seMdaryatAnI saMpadAnA ghara samAna aneka kalAnA samudAyamAM kuzalatAvALI hoya te paNa parastrIne tyAga kare. (10) nAsakatyA sevanI yAhi, svadArA apyupAsakaiH // AkaraH sarva pApAnAM kiMpurnaH, parayoSitaH // 11 // bhAvArtha-Asakti pUrvaka pitAnI strI paNa sevavI na joIe te sarva pApanI khANa samAna parastrI mATe te zuM kahevuM? arthAta parastrI te naja sevavI. ( 11 ). napusakatvaM tiryakatvaM, daurbhAgyaM ca bhavebhave // bhavennarANAM strINAM, cA'nyakAMtAsaktacetasAM / / 12 / /
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 240 buddhiprabhA. * * - - - bhAvArtha-bIjA purUSomAM ane bIjI parastrIomAM Asakata rahenAra manavALA strI purUSone bhavobhavamAM napuMsapaNuM, ticapaNuM, ane dabhAgyapaNuM prApta thAya che, mATe paradArA gamanane tyAga karavo jarUrI che. (12) badhuo! A jaNAvelA nItinA zlokamAM jJAnI purUSoe ghaNuM lakhyuM che. chatAM ApaNe samajavAmAM AvatI nathI te ja kamanasIbanI nIzAnI che. niHsaMdeha rIte sarva kaI jaNAvI zakaze ke-paradAra gamananuM duSTa vyasana mahA nIca che tenA pAsamAM sapaDAelA purUSo duniyAnA saghaLA nItimaya AcArothI bhraSTa thAya che, kAmAMdha paNuthI parastrIne vaza thaI khuza rAkhavA tenA hukama pramANe aneka kAryo karavAM paDe che te eTale sudhI ke te parastrI koIne vadha karavA sucave te te karavA paNa e viSayalolupta kAmAMdha purUSa cuke nahi. tethI kuLane kalaMka lagADI apAra duHkhane prApta thAya che. Aja sudhInA prAcIna dAkhalAethI mAluma paDe che ke parastrI gamananA niMdha karmathI ghaNA manuSyo pitAnA amulya jIvanane nAza karI vividha kaSTothI chinna bhinna thaI gayA che. paradAra gamananA akartavyamAM jANIne to zuM paNa ajANathI paricayamAM AvelA purUSoe sukRtyane nAza thavAthI potAnI jIMdagIne aMta ANele che. naMda nAmanA mahAna tApase kAmAMdhapaNuthI caMDAlaNane bhegAvI chevaTe hRdaya cakSu ughaDatAM potAnA jIvatarane nIMdI zilApara mastaka pachADI pApI jIvanane aMta ANyo hato, temaja gujarAtane dhaNuM karaNarAjA pitAnA pradhAna mAdhavanI strI rUpasuMdarI para moha pAmavAthI pradhAnane bahAra gAma mokalI baLAtyArathI rUpasuMdarIne mahelamAM teDAvI grahaNa karI, te vAta mAdhavanA jANavAmAM AvatAM krodhAna thaI dillInA allAudIna bAdazAha sAthe masalata karI gujarAta para hallo karAvyA tethI allAudIne garIbaDI prajAne ghaNuM duHkha ApI, gujarAta tAbe karI karaNa rAjanI paTarANI koLAdevIne tathA tenI putrIne begama karavA potAnA dezamAM jorajulamathI laI gaye. teNI karaNa atyaMta duHkhane prApta thaye. tevI rIte prAcIna samayanA temaja Adhunika samayamAM paradAra gamanathI mahAna kaSTane prApta thayAnA dhaNA eka dAkhalAo ItihAsIka saMparathI maLI Ave che te vAMcIne jANavA chatAM paNa tenAthI alaga na rahevuM e keTaluM zocanIya che. sadhaLA sa thI alaMkRta hoya chatAM eka parastrIyI Asaktane avaguNu hoya te sadhaLA guNe para masIne kuce pharI jAya che. parastrIgamananuM pApa kei upAye joI zakAtuM nathI ane tethI A bhava ane parabhava banemAM duHkhada sthitie AvI paDe che. A viSayanI puSTImAM eka mahAzaye nIcenuM pada lakhI jaNAvyuM che ke - paradAra sAthe, pItI kare te nara hAre; muA peThe jamanA dUta, jamapurImAM bhAre.. je paranArI sAthe yArI, karI haze te heze, te paranArIne peTe tuM, jarUra janamaja leze. * para vyabhicArI vAmA te narane, nAkhe rIrana kuMDa; tyAM tene jIva jaMtu karaDe, rUe havAle luTere. aneka bIjA gunAmAM, bhulyAnI mAphI mALatI; paNu A jAra karama gunAnI, mArI te nava vaLatIre.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAvyakuMja, 233 kAvyakuMja. (Tomasa grekRta "ilejI" uparathI dAhana) (lekhaka-mahetA maganalAla mAdhavajI jene borDIga-amadAvAda) maMdAkAttA cAle pharavA dIla manavavA, vRkSanI rAjI pratye; vI lAgyo madhura vanamAM, grISmanI eka sAMje. dhIme dhIme mRdu pavana A, sparza karato zarIre; lIlA AhA kudarata taNI, pUrNa Ananda Ape, kheDuta sA zramIta thaIne, mArgamAM cAlatA'tA; Dhorone siA amuka zabda, yApathI hAMktAtA. vRkSo madhya gamana karatAM, teja se asta pAmyuM; zAMti mIThI prasarI gaI hA, rAtrInA AvavAthI. AvI rahI che dahana bhUmi A, vaheLIAnI samIpe, kevI AhA adala nyAyI, sarvane sama gaNe che. moTA nAnA garIba dhanIka, sarvanI eka sthIti; evuM pote nIrachavA chatAM, sarvane sucave che. mIThA TekA madhura vAyu, opatI nabha surI; vividha pakSI phalIta vRkSo, raMga beraMgI puSpo svArathIyuM A sagapaNa ane, uSNu niHzvAsa dIrdha; nirbaLa che e saghaLI vastu, bhasmanI cetanA. re lobhI dhanika purUSa, kIrtine pUrNa lobhI; sattAvAno garavI purUSo, sarva bhegapabhegI. dhIkArInA garIba jananAM, namra nIrdoSa sukha; dhIronA dIna taNuM te, sarala vRtAnta TuMke. rAja rANu amIra panika, proDha purA pratApI; jAgIradAro balIna yu, "arsa " "beransa " " Dayuksa." suMdara yuvA lalIta nArI, kumaLAM bAluDA; e sarvene amuka dIvase, te ja raste javAnuM.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 buddhiprabhA. - - - - - - - - kIrti sta, smaraNa taMbhA, derIo cetarAo; nA dekho te kSudra tarIke, temane dekhatA nahi. zuM stutio? vigata, jIvane lAvaze te pharIthI; nAnA te kaMI nahi, mAtra bhapako uparane. khALelA che prabhuta navare, atra ekAMta bhUmAM suMdara puSpa marUbhUmimAM, surabine khuve che. moTAM raste gabhIra riA, nI to vAsa rAkhe; saMjoge hA? pratikula banyA, khyAtimAM lAvavAne. 8 hAhA nI dahana bhUmi tu, garvane chedanArI; magarUbIthI chalakatAnA, gAtra zithIlakArI. je je Ave tu para are, sarva vairAgI banatA; pastAvAthI nImISabhara sA, pApathI zAMta vAtA. 10. Akhare huM gRhaprati pharyo, kALa jhAjhe vityAthI; rara mAnava amara jANa, phika zAne kule tuM. AyuSa tAre kSaNIka jANI, dharmamAM jeDa prIti; cheDI de tuM magana mastI, oLakhI sAruM narasuM. mArI mAnA. (lekhaka-jhaverI kalyANacaMda kezavalAla. vaDodarA) ame zrI vIra prabhunA putra ! prabhu zrI vIra sama thAzuM ! gurU vANI hulya dhArI, prabhunA guNa gAzuM ! tajI krodha taNI ama draSTi, juTha vyApAra badhe tajazuM ? hameznAM zubha karI kAryo, prabhu guNane anusarazuM karIne mohane dUra, upAdhi Adine harazuM? hRdayamAM sAmyatA lAvI, prabhu dhyAna ja ame karazuM ? tyajIne doSanI dRSTi, bhalA saguNa grahaNa karazuM! kadi kaMTaka page vAge-tathApi panthamAM calaNuM ! tyajIne anyanI nindA-karUNA gaMgamAM nhAze? rahIne sadgurU saMge, amArI utti karazuM ! anaMtI AtmanI zakti-pragaTa karazuM rahI dhyAne ! karI kalyANa bhaktithI-sadAziva suMdarI varazuM ?
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAvyakuMja. 235 - - - - parane ALa na devA viSe hitazikSA. (2 bhAI mahA vikala saMsArI e rAga) re bhAI ALa mahA duHkhakArI cetana ceta vicArI dekho . viSadharavat helIjana mIlake, sajajana janaku satAve; duSTa karama karanAra chupAvI, parane ALa caDAve. de -1. jaMga macAve jagamAM jhA, bhinna bhinna mati bele; mAyA keLavI harapIta thAve, nAce Dubavata TALe. dekho-2. vAdaLa zazI sUraja na chUpAta, vAyu na merU nacAve; satya pratijJa ane nava caLatA, nirmaLa nAma dIpAve. -3. sarakhA dIna apanA nava dhAre, sukhaduHkha sabaku Ave; parane achatA ALa daine, cetana harSata thA. dekha-4 nija mata parapIDA bhArI, prANuM palakamAM jAve; samaja samaja manavA ajJAnI, bhava bhramaNa ati vAve. de -pa. je nIja hItacIMtaka tuM mAne, ALa de tu bIjAne; satya prIti kara vacana subhASIta, tanmaya thA zubha jJAne. A zAbha jJAne. de . durlabha mAnava bhava tuM pAmI, kALa vyartha gumAve; paraupakArI dayAmaya thaine, vege zivapura jAve. de -7. ----00 - cha lezyAo thakI jIvane amuka gatie javAnI samajaNa. lekhaka-pAnAcaMda jecaMda. mANekapura ) harigIta chaMda. ati reka pariNAmI nIraMtara kodhi mAMhI dhamadhame, vaLI dharma varjIta mAna masara kaleza karavo bahu game. nirdaya atizaya vara rAkhe kRSNalezyAne ghaNI ati kalISTa na gamana ko sahana paDAo ghaNI. . je maMda buddhi ALasu lalanA vize rAcI rahe, vizvAsaghAti vaMcako mAnI sadA kAyara are; ati tiva muchae karI ekedI sthAvara upaje te nIla lekhyAnA ghaNane sakaLa : bhAva saMpaje zeke karI vyAkula razI Atma prazaMsA kare paraviMda TaMTAkhora te kApita lesyAne dhare, khara bela azvAdika pazu paMkhI taNuM bhava Adare; ArAdha cetana dharmazrI prabhuvIrane tuM paLapaLe. vidyA guNe paripUrNa kAryo kAyamamatA parihare, draSTi dayALuM jehanI parahitamAM priti dhare; lAbhe alAbhe mitranI paNa prItaDI kAyama rahe te nIla lempAvaMta tene bhava manuSyane te kahe. 4. 3.
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 5. buddhiprabhArahetA aheniza bhAva tyAgI kSamA dharatA nimelI, jyAM zuddha zrI gurUdevanI che zevanA jenI bhalI, je sadAnaMdi udhamI mAtaMga mana vazamAM kare; thaI padha lebhyAvaMta nara te deva pada vege vare. je rAgadeza viyukata thaI jhaTa zeka nidA parahare, paramAtma dhyAne lIna jIva atyaMta nirmalatA dhare, te zukala lesyAvaMta prANu saphaLa karmone dahe, jhaTa mRtyu janmajarA nivArI acaLa zivapadane lahe. pariNAma dhArA nirmalI tyAM baMdha ochI thAya che, vicAra karI zreNIonA baMdha te baMdhAya che; lesyA kahi va tehamAM vasatA kihAM cetana tame, kara dIrdha draSTi purNacaMdra sakaLa duHkhaDAM jhaTa same. 7 kuza zikSA. (lekhaka-pAnAcaMda jecaMda-muMbaI) toTaka cheda 12 akSara 4 sagaNa para niMdA vize jana mana dhare, paravita khacita kadI na hare; paranAri vikArina draSTi kare, jayavaMta sadA sukha zreSTa vare. ati kalIe kahethI dubhAya nahi, Ata mAnathi je harakhAya nahi; duragaMdhathI je akaLAya nahi, khuzabothI jarA makalAya nahi. nahi rAga dhare nija mitra pare, nAha deza dhare vaLi zatru pare; samabhAva subhAva viSe ramatA, zubha gi dhare adhikI samatA. capaLA nija caMcaLa cakSu kare, tavakAmi pataMga utaMga baLe; nayanA kara vAla vizAla paDayA, viralA ugaryA zivapaMya caDayA. paTe madhurAM vayo vadatI, patine vali premathi bheLavatI; vaLi seheja risAya ane raDatI, kaLi keNa zake mahilAnI gatI. nava yovana vana viSe vasatA, paNa kAma kutUhaLathI khasatA; layalIna karyuM citta bhramamaI alaga duniyAthI udAsI thaI. rasa lolupatA manamAM na tajI, vAla samyaga zIkha sadA na bhajI; navapAna adhyAtma sudhInuM karyuM, tava AyuSa phakaTa dhuLa dharyuM. samajI ramaNI namaNuM tajatA, zubha saMyama zrI jhaTa AdaratA; mada moha kaSAya dura karatA, ziva suMdari vegathI meLavatA. 1 laghu laghu gurU. 2 AdarasatakAra,
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAvyakuMja, 27 hitazikSA (lekhaka-mahetA maganalAla mAdhavajI. amadAvAda jainaboDIMga) kavAli. musAphara tu vicArI le, jIvana A duHkhane dariyo, anaMtI vAra tuM bhaTaka, karI tene kamANI kaMi. 1 azAzvata che badhI vastu, jarUra A svapnanI mAyA, sahaja tuM sukha cheDIne, karI tene kamANu kaMI. 2 gaNe jene ati hAlI, nakAmI te badhI vastu, jagata jaMjALa cheDIne, karI lene kamANuM kaMI. lAla A bharelo che, are tavaA AnaMda, chatAM tuM zodhate bIje, karI lene kamANI kaMi. 4 thate niSphala jyAre tuM, are kasturI mRga peThe, thata gamagIna tyAre tuM, karI lene kamANu kaMi. 5 nahi koi vastu sAMsArika, kare je Atmane udAra, musAphara satya zodhone, karI lene kamANI kaMi. bhame zIda lakSmInI pAchaLa, kSudhAtura vRkanI mAphaka, nahi te tArI thAnArI, karI lene kamANI kaMi. dIse lakSmI are caMcaLa, are laMpaTa nArI te, anizcala puli jevI, tajIne kara kamANI kai. 8 murakha tuM kirti meLavavA, vRthA phAMphAM ghaNuM mAre, maLe je kIti tethI zuM, karI, lene kamANa kaMi. nItithI kArya karaje tuM, nIti e svarganI sITI, tajIne tuM anItine, karI lene kamANuM kaMI. 10 mahanta bhAkhatA AvyA, nahiM sukha kayAMI saMsAre, chalAchala kalezathI duniyA, karI lene kamANu kaMi. 11 karI le sagurU sevA, are sanmArga meLavavA, susaMga ja pApa nivAraka, karI tene kamANe kaMi. 12 ri 3 rAti, zAMti, zAMti, 1 pudgala rUpe azAzvata. 2 va6. 3 veravA.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 buddhiprabhA kaeNTala phArmanI yojanA. tenI upaja kharca ane hisAba. me. sAheba, vi. ke jAme jamazeda, sAMjavatamAna, akhabAre sAdAgara, gujarAtI paMca vigere jANItAM vartamAna patramAM mArA tA. 11-8-13 te "ApaNA dezamAM cokhkhuM dudha tathA ghI meLavavAnI eka yojanA"nA mathALAvALA eka ArTIkala prasiddha thayelA che. te uparathI jAme jamazedanA tA. 20-8-13 nA aMkamAM mI. Ajasa nAmanI sattAvALA eka gRhasya tenA upara lakhANathI vivecana karelu che. tathA mArA A ArTIkala mATe dareka rIte anumeAdana ApeluM che, te mATe te gRhasyane huM upakRta thayA chuM. te uparAMta A ArTIkala keTalAeka vAMcanArAo upara eTalI badhI asara karI che ke temAMnA amuka gRhasthAe A bAbata mATe mArA sAthe patra vyavahAra zarU karyAM che te uparathI teo A yeAjanA hAtha upara dharI tenA kAyadAonA lAbha levA taiyAra thai gayA Aya evuM jaNAya che. kharekhara AvI rIte keMTala phArma kADhI jAtavarAne bacAvavA mATe tathA tenI olAda sudhAravA mATe prayatna karavAmAM Ava te! tethI jAnavaranuM rakSaNu thavAthI ApaNI khetIvADIne ghaNA phAyadA thAya temaja bI, dahIM, dudha, Adi bheLaseLavALA padArtho maLe che te padArthonA upayogathI ApaNI taMduMrastIne je sahana karavu paDe che. temAMthI bacavAne ApaNe paNa taka meLavI zakIe temAM jarA paNuM zaka nathI. teSI jozrImaMta gRhasthe A savAla upayoganA jANI tenA upara vicAra calAvI pheMTala phArma ughADavAnI yojanA hAtha dharaze te tethI te meTA naphA meLavI zakaze. uparAMta hArI jAnavaranuM rakSaNa karI zakaze temAM jarA paNa zaka nathI. ApaNA lokagIya ane umadA vIcAranA nAmadAra gavarnara sAheba bahAdura lArDa velIMgaDana sAhebanA pramukhapaNa nIce punA khAte bharAyalI khetIvADInI kenpharansanI tA. 15-8-13nI mITIMgamAM paNa A viSaya upara temAM bhAga lenArA vidvAna sabhyAe A savAla agatyane gaNyA che ane nAmadAra dayALu gavarnara sAhebe paNa bheLaseLavALAM dudha vIgere maLavAnAM mukhya be kAraNeAmAMnuM eka mukhya kAraNu jAnavarAnI thatI katalane AbhArI hovAnA potAnA abhiprAya ApI te katala baMdha karavA mATe tathA AvAM upayogI khAtAM udhADavA mATe te nAmadAre bhalAmaNa karI che, ke jene anna te nAmadAra gaNezakhIMDa khAte karI batAvI lekAne jAnavarAtI JalAda sudhAravA tathA tenA rakSaNu karavAthI dhatAM kAyadA... Practical rIte darzAvI ApavA te nAmadAra dayALu naravIre kamara kasI che ane te nAmadAranA vicAre te dezI rAjAe! paNa amala kare te dezanI AbAdAnImAM dhaNA vadhAre thAya, kAraNa ke A viSaya upara carcA karatAM peAtAnI eDITerIyala noMdhamAM mAMjavartamAna pAtAnA tA. 17-8-13nA aMkamAM dArAne bacAvavA mATe bhAra daIne janasamAjane bhalAmaNa kare che, ane kasAinI krura charIthI ucharatI A lAdanA kacaDaghANuM nIkaLI jAya che ane tethI bhaviSyamAM DhArAnI achata jaNAya che tethI sAvaceta rahevA tathA tevAM nirdoSa jAtarA, tathA vAcharaDAM ane nAnA pADAnA seAhInI nadI vahetI budha karavA mATe pagalAM bharavA sAMja vartamAnanA dhyALu eDITara sAhebe ApaNu lakSa khecyuM che ke jenA upara vicAra karI tene amala karavAnI khAsa jarUra che. jAnavaranA rakSaNane savAla bAju upara mukI mAtra potAnA svArtha ane peAtAnA dezanI AkhAdI khAtaraja A savAla dareka hiMdIvAsIe hAtha dharave e DahApaNa bharelu gaNAze temAM jarA pazu zaka nathI. 1 cAkhkho nI seMkaDe TakA 25.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ keTala phArmanI janA. meTA pAyA upara jo AvuM phArma upADavuM hoya te zarUAtamAM 1000 bheMse kharIdavI joIe ke jenI darekanI rU. 100) pramANe kIMmata gaNutAM rU. 100000) thAya ane te uparAMta rU. 50000) bIjA prAthamIka kharcanA joIe tethI kula rU. 150000) nI thApaNathI zarUAtamAM AvuM phArma udhADavuM hoya to tethI nIce pramANe upajamAMthI kharca bAda jatAM seMkaDe TakA 25) ne cokhe ane dekhIte na thavA pAme. zarUAtanI thApaNuM (Capital) rU. 150000) nI rakamamAMthI nIcenA aDasaTA (Estimate) pramANe tene upayoga thaI zake. 100000 bheMse 100 nI kharIdI darekanI kIMmata rU. 100) pramANe. 20000 bheMse mATe 500 vIghAM jamIna levI paDe tenA. 5000 pADA 50 nI kharIdInA darekanA rU. 100 pramANe. 10000 parAM vagere bAMdhavAnA kharcanA. 3000 paracuraNa sAmAna vagere kharcanA. 12000 mosamamAM mAla, ghAsa, vagere kharIdavA badala thApaNanA (Reserve Fund) 110000 e rakamamAMthI je upaja tathA kharca thAya tenI mAhItI meLavavA vAMcanAra gRhasthane huM nIcenA hIsAbane aDasaTa (Estimate) vAMcavA vinati kare chuM. kharca | upaja. 10000) pADA tathA pADIonI upajanA 1000) daravarase bheMsane caravA mATe bIDanA 50) bhAmanI cAmaDAnA 500) bIDanA verA vagere kharcanA 2000) uparanI jamInanA pedAzanA 10800) bhesane su tathA lIluMdhAsa dIvasanA 120000) dudha, ghI, ItyAdI dara 500 Dhora dITha 4000) ghAsa tala 10 pramANe rAtanA rU. 1) pramANe 45000) anAja khoLa vIgerenA 5625) khAtara dareka jAnavara dITha patraNa pramANe 7000) vihAya tyAre goLa vagerenA 1875) paracuraNa upaja tathA Reserve 5000) maraNanI nukasAnInA seMkaDe TakA Fund nuM vyAja. 5 pramANe 8000) nekara 50ne dara mAse rU. 15) 140000 kula upaja. pramANe mAsa 12 nA 12000 kharca bAda, 1000) mahetA vigere tathA DeDasToka 4000) thApaNa (Capital) rU.150000 R8000 na. nuM vyAjanA 700) aNadhAryA kharcanA 8000) pADAnA kharcanA 500) kanTIjanTa kharcanA 500) vAsaNo sudhAravA tathA rIpera kharcanA 1200) veTarInarI sarjana tathA kampAunDara ane DesaranA pagAranA 2800) davAdArU kharcanA
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 240 buddhiprabhA. zarUAtamAM e rIte rU. 150000) nI thApaNuM upara ApaNe rU. 38000) ne na meLavI zakIe ane bIje varSe jyAre Dhero levAnI jarUra na paDe temaja bIja Dhore vecAya tenI upaja thavA lAge tethI dara varSe upajamAM vadhAro thAya temAM paNa zaka nathI. vaLI A je AMkaDe atre raju karavAmAM AvyuM te tamAma bahu ja vadhAremAM vadhAre pramA mAM hisAba raju karIne mukavAmAM Avyo che. jethI 150000 nI thApaNa upara 40000) rUpIA vArSIka na thavAne dekhItI rIte saMbhava che. vaLI kAThIAvADamAM gIra, pradeza ke jeNe duSkALanA chellA varSamAM muMbaI IlAkAne ghAsa puruM pADeluM che te dezamAM je AvuM phArma khelavAmAM AvyuM hoya to ghAsacAro ane pANI tathA nekara, mANase bahuja sastA maLe ane rU. 45000 thI 50000 na thAya, kAraNa ke gIramAM ghAsacAro ane pANuM puSkaLa maLe che. gujarAtamAM vaDodarA, DAkora, dharamapura, vAMsadA vigere sthaLe paNa ghAsanI purI chuTa che. . ' jevI rIte nAmadAra gavarnara lorDa velIMgTana sAheba bahAdure A agatyanI janA hAtha dharelI che tevI rIte pita pitAnA rAjyanI AbAdI mATe dareka keLavAyelA rAjya kartAoe paNa A savAla agatyane gaNuM pitAnA rAjya taraphathI AvAM keTala phArma ughADavAnI khAsa jarUra che. mArA AsI. menejara rA. ra. chaganalAla vi. paramAnaMdadAsa nANAvaTI ke jeo be varSa upara sva. junAgaDhamAM DIstrIkaTa veTaranarI ophIsara tarIke kAma karatA hatA teonA kahevA uparathI jaNAya che ke sva. junAgaDhanA nAmadAra eDamInIsTreTara bahAdura mI. eca. DI. renDela sAhebe paNa AvuM khAtuM junAgaDha rAjyamAM kholyuM hatuM ke jenA upara dekharekha rAkhavA mATe eka veTaranarI sarjanane khAsa bahAla karavAmAM AvyA hatA. matalaba e rIte te rAjyamAM kaMTala kaMmpanI pejanA chellA be traNa varSathI rArU thaI che. tevI ja rIte bIjA dezI rAjyo temaja zrImaMta prahasthonI moTI yojanAthI mAMDI eka eka sAdhAraNa grahasthanI thoDI muDInA vepAramAM paNa ghaNo phAyado thAya te koI paNa rIte avAstavika nathI. matalaba A dekhItA nazAvALA vepArane lAbha dezanA judA judA zaherothI mAMDI nhAnAM gAmaDAMvALAoe paNa levo joIe. chevaTe khetIvADInI khIlavaNa arthe temaja bheLaseLavALAM dudha, ghIthI taMdurastI bagaDavAne je bhaya che temAMthI dezanA vatanIone bacAvI levA arthe ane garIba bIcArAM nirdoSa ane nirAdhAra upakArI prANuonA rakSaNa arthe dayALu rAjyakartAo, zrImaMta zeThIAo, ane sAdhAraNa sthitivALA raho A vAta dhyAnamAM laI tene amala karavAmAM pAchI pAnI bharaze nahi evI AzA sAthe A nibaMdha samApta karavA rajA lauM chuM. 308 zrApha bajAra, muMbaI naM. 2 ) lalubhAI gulAbacaMda jhaverI. zrI jIvadayA jJAna pracAraka phaMDa - ena. menejara. - tA. 1-10-13. 5 zrI jIvadayA jJAna prasAraka phaMDa-muMbaI koIne duHkhI joI ApaNe duHkhI nahi thavuM, paNa bene duHkhamAMthI bacAvAne mATe prayatna kara je putrane mahAna ane saguNI banAvavA hoya te prathama mAbApe uttama ane saTTaTaNI banavuM joIe, kAraNa ke bALakomAM anukaraNIya guNa zreSTha pada bhogave che.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhiprabhA. ( The Light of Reason ) brahmAnandavidhAnake paTutaraM zAntigrahadyotakam / satyAsatyavivekadaM bhavabhayabhrAntivyavacchedakam / / mithyAmArganivartakaM vijayatAM syAdvAdadharmamadam / loke sUryasamaprakAzakamidaM 'buddhiprabhA' mAsikam // + a + a + a 1, 1 1 - varSa 5 muM. tA. 15 navembara sana 1913, aMka 8 me, duHkhI duniyA. duniyA. 1 duniyA. 2 hAlA vege Are enI laya, duniyA sarva duHkhIre, koI na vAte sukhIre; anubhavyuM jJAnathI hojI, sukhanA caTakAM TaLI jAtAM kSaNavAra. zodhI zodhI thAkyAre, vayovRddha pAkayAre; nisAsA aMte nAkhIyA hajI, bolyA hAya sukha na maLIyuM jarAya. bhamarALA bhegI lokare, paDe ane pekore; hAya sukha nahi maLyuM che, eLe Ayu gALyuM kahI pastAya. dugdhAmAM donuM khoere, kharekhara mehere; bhavA na bhagavaMtane hojI, bAjIgara bAjI ane te dhuLanI dhULa. cakravartI rANare, aMte sahu pastANA; sukha na sAcuM bAhyamAM hejI, buddhisAgara prabhu bhajanathI sukha. duniyA. 3 dunimA. 4 duniyA. 5
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 242 buddhiprabhA prAijha gAvo." jke puMTha. 2 paMThe puMche. 2 vhAlA vege Are e rAga, paMDe uMDe tyAre zraddhA bhakita lAvo re.. A zira dhArIne hejI, mAne mana bhaktAdhIna bhagavAna haiDe himmata dhAro-kAma krodha mArore, sarakhA dekho sarvane hejI; AzAvaNa sAnI kara zubha seva. rAkha rUDI rItire-zuddha proti nItire, vizvane ghara mAnazo hejI; vi sAnI sAthe jIvanI samAna. samatA nitya rAkhore, sAcuM priya bhAkhare, ramA citta AtmamAMhajI; karma pagI pUrI bane niSkAma, saunuM sAruM bhAre, dayAnagaMga hAre; vairAge cAle vATamAM hojI, buddhisAgara prabhu maLyAne jamAna. paMThe puMche. 5 vhAlAM pustako. AhA murati mehanArI cidAnaMda mahAvIra tArI--e rAga. hAlAM pustake ( Ama ) amArAM, ghaNAM prANa thakI mArAM, ghaNAM prANa thakI pyArAM ghaNuM vahAlA; sAne samajAvIne sAcuM, zikhAmaNa denArAM, pAcamaNithI anaMta adhikA, zuddha rUpa karanArAM. vahAlAM. 1 dharUpa amRtane ApI, sukha dilamAM bharanArAM, sAcuM jU OM sarva batAvI, vivekane denArAM. hAlA. 2 sAkhI. mana mitratA dhArIne, rahe pAse nizadiza, visAme ekAntanAM, bhAnuM vizvAvIza; sAcA samakitane denArAM, sarva durguNo haranArAM. hAlA. 3
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ lekhako ane lekhe. 243 vhAlA. 4 vahAlA. 5 atar bAhya musApharI, karAvanArAM beza, jIvananAM sAthI banI, samajaNa Apo hameza; moTA jagamAMhI mInArA, nAnI karakamale pharanAro. pustaka svargagA bhalI, pustaka varga vimAna, mAnasa divya savaro, AnandasRSTi tAna; cetana upavana khIlavanArAM, AnandA rasamAM jhIlavanAra. sarva tattva samajAvIne, udhADe diladAra, Ananda relamachelamAM, sAthI sadA taiyAra; mananI cintA sahu haranArAM, dharma zAnitane karanArAM khaTapaTa upAdhi vinA, karatAM manathI vAta, darzana jJAna cAritranI, dekhADe zubhavATa; buddhisAgara premI sArAM, bhavobhavamI AdhAze. vahAlAM. vhAlAM. 9 lekhako ane lekho. - la- lekhakaH-ganika munirAja zrI buddhisAgarajI mahArAja. lekhakomAM samAnatA guNuM je je aMze khIlyo hoya che te te aMge teo pitAnA lekhomAM samAnatAne poSI zake che ane anyanI sAthe samAna bhAvathI vartI zake che. lekhakomAM guNAnurAga nAmano guNa khIlya heya che to teo "TrtvAno sArAM ane tAnAM vora ro" evI pakSapAtatAne dhAraNa karI zakatA nathI. guNAnurAgI lekhaka anyonA guNene rAma dhAraNa karI zake che ane keInA saMbaMdhI kaMi lakhatAM pahelAM tenI tenAmAM rahelA guNo para pahelI najare paDe che, ane dapara ala rahe che. guNAnurAgI lekhamAM guNone guNarUpe jovAnI zakti pragaTavAthI game tevA patikula prasaMgomAM paNa te anA guNone parUpe dekhI zakatA nathI ane tema lakhI zakatA nathI. guNAnurAgI AkhI duniyAmAMthI guNone jevA samartha thAya che ane tene gugomAM saMyama hovAthI tenI AMkha AgaLa guNanI mUrti khaDI thAya che. guNAnurAgI lekhaka keina lekha vA granthanI samAlocanA karavA mAMDe che te temAM rahelA guNonuM sArI rIte prakaTa karI zake che, ane kenI AgaLa guNonI zodha karIne mUke che tethI lokone guNane bhAga prahaNa karavAmAM ghaNe parizrama paDatA nathI. devAnurAgI lekhaka kharekhara guNAnurAgI lekhakathI virUddha prakRtine hoya che. deSAnurAgI lekhaka koInA saMbaMdhI kaMI lakhe che temAM doSone citaravAmAM tenI daSTi rahe che ane koI granya vA lekhanI samAlocanA kare che temAM te lekhya guNe tarapha daSTi na pheMkatAM lekhya doSa tarapha pitAnI daSTi pheke che temaja chatA vA chatA de vaDe granya kartAnI mUrkhatA batAvavA prayatna kare che. A duniyAmAM koI lekhaka sarvajJa nathI. lekhako printhonI racanA karatAM bhUla karI zake teone te bhUlo cogya suzabdomAM vivekapUrvaka bane to jaSNavavI joIe paNa niSphara zabdothI tenI jhATakaNI kADhIne tenI jAti nindA thAya
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhiprabhA. evA humalAo na karavA joie, kAi pNa lekhake kaMI paNu lakhatAM pahelAM mArAthI kayA kAraNathI zuM lakhAya che tene vicAra karavA joie. krodha vagerenA jI AjyeA hoya te vakhate lekhake zAnta rahevuM joie. koi lekhake kaMi paNa nussAthI ekadama lakhyuM tene ekadama na chapAvatAM keTalAka divasanI vAra karavo ane pazcAta, te lekha vAMcI javA ane te vakhate vivekathI yogya vicAra karIne yogya lAge te khAvavuM. lekhaka madhyastha hoya che te te kei paNa bAbatanA pakSapAtamAM paDayA vinA dareka AyatamAMnA madhyastha dRSTidhI vicAra karI zake che ane je satya lAge chetene lakhavA pravRtta thAya che. madhyastha lekhaka kAi paNa bAbatanA pakSapAtamAM paDate nathI ane te dareka vastuenI satyatApUrvaka parIkSA karI zake che. madhyastha lekhaka sAcuM te mhArUM e sUtrane anusarI cAle che. pakSapAtanA abhAve te satyane samajavAne ane satyate lakhavA samartha thAya che. madhyastha manuSya ane tarane vicAra kare che ane temAM satyAsatya zuM rahyuM che. tene pakSamAM paDayA vinA vicAra karI zake che, ane keAinA pakSamAM paDayA vinA madhyasthapaNAthI satyane lakhI zake che. lekhakanA zabdomAM te madhyasthatA hoya che teA tenA lekha sAkSaromAM prathama nabare Ave che. madhyastha lekhaka zAntithI svaparanuM hita thAya teve mArga lakhI zake che ane pakSapAtI lekhaka peAtAnuM kharUM pArakAmAM kai paNa kharUM nathI evu rAmAMdhaNAthI lakhI de che tethI dekhatI duniyA tenI parIkSA jhaTa karI zake che. madhyastha manuSya peAtAnA magajane kALumAM rAkhIne ane magajanI samatAla dazA jALavIne lekhya viSNune lakhe che ane te je lakhe che temAM satya dalIlone AgaLa karIne lakhe che tethI temAM ghaNe sayatA bAga jhaLakI zake che. madhyastha lekhaka banavuM e dhAravA karatAM ghaNuM muzkela kArya che. aneka lAlaceAne ane hRSTa sabadhAnI darakAra karavAmAM nathI AvatI tyAre madhyasthapaNAthI lakhI zakAya che. A pArakuM ane A mhArUM evI pakSapAta buddhi TaLe che tyAre hRdayamAM satya buddhino prakAza thAya che ane tethI madhyastha lekhakanA lekhathI duniyAne ghaNo lAbha prApta thAya che. madhyastha lekhAne bhale pakSapAtI lekhako vA pakSapAtI vAcako hiMsAkhamAM na gaNe tethI kaMi madhyasya lekha ane madhyastha lekhakanI mahattAmAMnI nyUnatA thatI nathI. madhyastha lekhaka AkhI duniyAmAM peAtAnA satya lekha prakAzavA bhAgyazALI bane che. 244 lekhakamAM sahanazIlatA nAmanA guNu hAvA joIe. je lekhakamAM sahanazIlatA nathI te magaja khAine kAraNu prasaMge ADuM avaLuM kathanuM kaMi lakhI de che ane tethI te pAchaLathI pazcAttApa Adi pAtra bane che. sAmAnya lekemAM evI kaheNI cAle che ke " sA vAra bhakhavuM ane ekavAra lakhavuM" sAvAra khelavuM ane ekavAra lakhavuM-sekavAra khelavuM paNa lakhavuM hoya tyAre seMkaDAvAra vicAra karIne ekavAra lakhavuM-lekhakane duzmanI hoya che. A jagamAM kAIne duzmana nathI evuM te koi hotuM nathI. lekha lakhatI vakhate peAtAnA pratipakSIe sAme kharAba diSTa na hAvI joie. pAtAnAdhI virUddha pakSIe hoya tenA saMbadhI khurUM lakhavAnA vicAro kadi karavA na joie. pratipakSIomAM je je kaMI sArU hoya tenA kardi anAdara na karavA bheie. lekhinI upADatAM pUrve sarva jIvApara karUNA ane maitrI bhAvanA bhAvavI ane asahana zIlatAne dUra karI kSamA dhAraNu karI je kaMi lekhya hoya te lakhavA pravRtta thavuM joEe.
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ lekhaka ane lekha. 245 lekhakoe rajanuM gaja karIne lakhavAnI Teva na rAkhavI joIe. rajanuM gaja karIne lakhanArA lekhakanuM pramANikapaNuM rahetuM nathI. rajanuM gaja karIne lakhanAra pitAnA mAthe asatyatAne sthApana kare che je vastu jevA rUpamAM hoya tene tevA rUpe lakhanAra lekhaka kharI pratikAne prApta karI zake che. koI paN bAbatamAM rajanuM gaja karIne lakhavAthI raja jeTaluM je mULa hoya che tenI satyatA saMbaMdhI vAcakone zaMkA paDe che ane tethI te lekhaka game tevuM satya lakhe tepaNu vAcakone ekadama tenA lakhelA upara vizvAsa Avato nathI. lekhakamAM avalokana zakita devI joIe. je lekhakamAM avalokana zakti nathI te vastunuM purepuruM svarUpa lakhI zakatuM nathI. lekhake je je padArtho saMbaMdhI kaMI lakhavuM heya tenuM avalokana karavuM joIe. jeNe kamaLanI ghaNI jAtane avakI nathI te kamaLanA varNanamAM zuM lakhI zake !!! jeNe ghaNuM avalokana karyuM che te pitAnA lekhane uttama banAvavA samartha thAya che. lekhakamAM bahu zrata nAmane guNa hovo joIe. jeNe dareka bAbata saMbaMdhI A pu pAsethI ghaNuM ghaNuM sAMbhaLyuM hoya che te je bAbata saMbaMdhI lakhe che temAM ghaNuM jANavA 5 lakhI zake che. je lekhako bahuta hatA nathI teo je vastu saMbaMdhI kaMi lakhe che temAM vize jANavA yogya bAbata lAvI zakatA nathI. je lekhake ghaNuM pustakono abhyAsa karyo che ane ghaNAM pustako vAMcyAM hoya te lekhaka je bAbatano ullekha kare che temAM ghaNI jANavAnI bIne lakhe che. lekhake je kaMI lakhavuM te sAdI bhASAmAM A bAlavRddha purU lAbha laI zake evI rIte lakhavuM joIe. keTalAka lekhake pitAnI vidvatAno anyo para AbhAsa pADavA mATe kilaTa zabdono pravega kare che ane zabdomAMnA aparicita zabdano prayoga karIne vAcakone zrama karAve che. je je pUrve mahA puro thaI gayA che teoe sarala paricita zabdomAM potAnA jJAnane manuSyonI AgaLa hitane khAtara raju karyuM che. sAnI lekhako sarala paricita zabdo ane vAkayothI pitAnA lekhyane lekhamAM lakhe che. saMskRta bhASAmAM sAkSara lekhaka tarIke bhagavAna umAsvAtijInuM daSTAMta ApavuM te kharekhara egya che. pUjyapAda zrI umAsvAti vAcake tasvArtha sUtronA zabdone sarala ane paricita zabdomAM gaMdhyAM che. saMskRta bhASAnA sAmAnya vidvAna paNa saheje emanA racita sUtranA zabdArthane jANavA zaktimAna thAya che. jJAnI mahAtmAo sarala paricita sAdA zabdamAM apUrvabhAva lAvI zake che. alpa zabda ane bhAva ghaNe eja jJAnIonI agAdha buddhinuM pariNAma che. zrI sudharmAsvAmI racita Avazyaka sUtramAM mAgadhI bhASAnA saraLa paricita zabdo dekhavAmAM Ave che paNa tene artha te anaMtagaNe thAya che. AgamAM sarala zabdo ane bahu artha dekhavAmAM Ave che. jJAna lekhaka sAmAnya loko potAnA lakhelA bhAvArthane sArI rIte samajI zake ane teno sadupayoga thAya eja daSTithI lekhane sAdI paricita sarala bhASAmAM lakhe che. zrI hemacaMdra sUri mahAvidvAna hatA. cAra khaMDanA vidvAno temanI vidvatA ekI avAje kabula kare che. temaNe siddhahema vyAkaraNa racyuM che. temAM jema bane tema paricita aliSTa zabdo vAparavAno prayatna karyo che ane temAMthI gaMbhIrArtha jema jema uMDA utaravAmAM Ave tema tema mAluma paDe evI rIte tenI racanA karI che. zrI hemacaMdra prabhue yogazAstra, pariziSTa parva, ane triSaSTizalAkA purUSa carita vagere granthomAM sAgha paricita zabdone vAparyA che. je temanA manamAM evI IcchA thaI hatI ke mArA granthomAM kliSTa ane aparicita zabdo vAparuM ane lekhane kUTa karI dauM. A pramANe
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhi bhA. je dhArata te phaTaliSTa padArtha zailIyu je lakhI zakata, paNa e zilI ziSTAcArayukta ane jagatanA vAcakone lAbha denArI nahotI mATe teno tyAga karIne sarala paricita egya evA zabdothI prajAne lakhI jagata para temaNe anavadhi upakAra karyo che. zrIharibhadrasUri mahArAjanI kRtio paNa sarala paricita sAdA zabda lIdhAM alaMkRta thaelI avalokavAmAM Ave che. zrImad devendrasUrijI mahArAjanI kRtiyAmAM paNa upara pramANe sarala paricita tvarita arthanuM bhAna karanArA zabdo ane vALa avalokavAmAM Ave che. gurjara bhASAmAM le lakhanArA lekhakoe pUrve sAdA zabdone ghaNo upayoga karyo che. narasiMha mahete, premAnaMda, dayAnanda, bhAbhagata, akhe, sAmala, dhIre vagere je hindu gurjara bhASA lekhakavo thaI gayA che temaNe klika zabdone pAyA upaga karyo nathI. sAmAnya prAkRta manuSya paNa je lebo-grane sahelAIthI vAMcI zake ema lakhavA uttama lekhako lA rAkhe che ane e lAbhaprada ziSTAcAra che ema teo mAne che. jemAM zrImad AnandaghanajI, zrImada yazovijayajI, zrImad vinayavijayajI, zrImadda devacaMdrajI, zrImad jinala, zrImad bhAnavijaya, zrImada jJAnavimalasUri vageree vA, sajA, rAsAo vagere lakhyA che temAM paricina sarala zabdone ghaNe upayoga karyo che ane teoe zabdonI kilatA karIne phaTa pAMDiya darzAvavA prayatna karyo nathI. zrI udayaratna ane zrI maNicaMdrajI vagerenI sajajhAyone sAmAnya abha| prAkRta manuSyo paNa sahelAIthI samajavA zakitamAna dhAya che ane temAM vairAgyarasathI ladabada evAM vAkyorUpa miSTAnnAne jamIne pitAnA AtmAnI vRddhi kare che. li zabdo vAparIne keTalAka lekhako potAnA lekhane biva jevA banAvI de che. bilvaphalano garbha tene pakAvI bhAgI khAtAM eTale kaMTALo paDe che teTaleja kilaSTa lekhamAMthI bhAvArtha kheMcavAne sAmAnya vAcane kaMTALo thAya che. sarala paricita zabdomAM ghaNe bhAva lAvanArA lekhakonA lekho zelaDI, lADu ane dudhapAkane jevI uttamatAne dhAraNa karI zake che, vyAsa muninI racelI bhagavad gItamAM kilaka zabdone prayoga karavAmAM Avyo nathI temAM sarala zo, sarala vAko ane saTsa samAso dekhAya che. kAlIdAsa paMDitanA kAvyamAM sarala zabdo, paricita zabdo, sarala samAsa dekhAya che tethI temAM sAmAnya saMskRta bhASAnA vidvAne paNa praveza karI zake che ane tethI sarva kAvyanI AdhamAM radhuvaMza kAvya bhaNavAne sarvatra rIvAja pracalita avalokavAmAM Ave che. sAmAnya rIte saMpathI pUrvanI zirajanI rUDhInAM daSTAMta upara pramANe jaNAvIne kahevuM paDe che ke lekhaka baMdhuoe sarva manuSyo saralatAthI samajI zake evI rIte sadAne prayoga karavo joIe. je lekhamAM zabda kAThinya Adi kilatA hotI nathI te lekhaka ziSTAcAra ane jagatanA hitane jJAnA che ema avabodhavuM. keTalAka lekhake dekhAdekhIe pitAne vidhAnamAM khapAvavAne khAtara mArI pharIne kilara aparicita zabdonA khIcaDAne lekhamAM ghaTATopa dekhADavA bharI de che. pitAnI svAbhAvika bolavAnI bhASAmAM je je zabdo AvatA hoya tenA karatAM lekhamAM atyaMta aparicita duHsAdhyArtha kilaSTa zabdane mArI macaDI lAvavAthI kaMi vidhavAnI padavI prApta thaI zakatI nathI. lekhake koI paNuM padArthanuM vivecana karatAM pUrva tenI bhUta dazA ane vartamAna dazApara pUrNa vicAra karavo joIe. sATAra lekhako je vastu saMbaMdhI kaMI lakhavA dhAre che temAM sarala zabdomAM apUrva bhAva lAvavA prayatna kare che. uttama lekhakonA lekhomAM uMDA utarIne avakIe chIe te temAM apUrva bhAva rahe che ema mAluma paDe che. (4 )
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahatvakArya samIkSA. mahatvakArya samIkSA. 246 (lekhaka zeTha jayasiMha premAbhA%0, kapaDavaNaja.) zuM vizvamAM eka manuSya mahatvanuM kArya karI zake tema che ? hA, ekaja manuSya mahatva kArya karI zakavA samartha che. je manuSya dhAre te kAryane karI zake che. dAkhalA tarIke-eDIsana tarapha draSTi pheravA te ekalAja zeAdha kare che. vicAranA tenA maMdiramAM keTalA manuSya madada karatA hoya che ! te ekalAja vicAra kare che ane zodha AgaLa calAve jAya che, tevIja rIte ceganA sAmarthyane pragaTa karanAra pelA yeAgInI taraka draSTi vA. tyAM kANu kANu che ? te eleja mAlama paDe che. ane te ekaleja alaikika sAmarthyane prApta karI zake che, eka lekhaka tarapha draSTi pherave. te ekale aneka prakAranuM jJAna maLe evA trayane race che ane anekane hita thAya evA vicArene darzAve che. dAkhalA tarIke mI. malabArIe aneka saMsAra sudhArAnA vicAra karI pAtra ekalAnAja prayatnathI anyanA hRdayamAM temaja sarakAranA hRdayamAM paNa ThasAvAne pAtAnA vicArane amalamAM mukavAte sarve krUraja pADI ane te pote ekalenTa tema karyuM. temaNe dhAryuM teA pote ekale pAra pADayuM. aneka prathA dvArA, mAsIkadArA temaja peAtAnA sabaMdhIo dvArA. tevIja rIte geAkhaleo dAkhalo laie, temanA dezahitanA vicArane te kevA pote ekalAja pAra pADe che te tarapha draSTi karaza. tevIja rIte rojhazAha mahetAne dAkhaleo lai zakAya, tevIja rIte hAlanA temaja pUrvanA eTale ke prathama thai gayela aneka mahAna purUSanA dAkhalA tapAse. teee dhArelAM kArya pAte ekalAja pAra pADavA samartha thaI zakayA che ane e rIteja aneka mahatvanA kAryanA nIvaDeA Avela che arthAt jo manuSya dhAre te aneka mahatvanAM kAryo pote ekalenDa pAra pADavA samartha thaI zake tema che. sUrya ekaloja satra prakAzane Ape che. kaLIkALa sarvajJa zrImad hemacaMdrAcArya mahArAje ekalAeja sarvatra dharmane ghoSa prasarAvI dIdhA hatA. eka enTa sakhyA pUrNa che temAMja dhRtA rahela che anekanA bhAga thai zake che pazu ekatA vibhAga che nahi. aneka anuparamANuM paNa ekadhAja rArU thAya arthAta je mULa zodhavA mAMDIe te eka AvI aphavuM paDe che. tevIja rIte eka manuSyaja sarva karavA samartha che. prIya vAMcaka! tame pratyeka eka DAA chatAM tame te kArya karI zakavA samartha che. temaja sarvottama mahAna kAryane karI rakA che. e upara AdhAra na rAkhe! atyaMta khIjAnA A dhAranI kaMi jarUra nathI, tame ekalAja sarvathI adhIka che. arthAt tame ekalAja sarva hetu siddha karI zakeA tema che. mATe tame eka che! ema jANI prasannatAneja seve koi paNa mahAna kArya karavAne saMkhyAbaMdha manuSyeAnI jarUra nathI. jyAre eka manu" kha anakanA uparI thavAne lAyaka che teA pachI adhIka manuSyAja meTuM kAma karI zake ema kema kahI zakAya. tArA tA aneka hoya che paN ekaja caMdra sarvatra adhakArane nAza karI nAMkhe temaja ekalA caMdre sarvatra timirano nAza karyo. jene kAi paNu mAruM kArya karavAnA utsAha, hAMsa ane vega che te manuSyane khIjAnI
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 8 buddhipabhA. sahAyanI apekSA rAkhavAnI jarUra nathI. tevA manuSya ane manuSyanI madadanI vATa jevI nahi. yathArtha udhAgI manuSya amuka mArI madadamAM Ave toja mArAthI phalANuM kArya siddha thAya tevo vicAra paNa karavo nahi. tamAre anyanA AzrayanI jarUra nathI. tame tamArA sAmarthanuM jANapaNuM pUrNa rIte na hovAthIja tamane Azraya levA vRtti thAya che. tamArA sAmarthyane jANo pachI tame ekalAja game te kArya karI zakavA samartha cho. tamArAmAM rahela zaktione jAgrata karo te karanAra paNa kevala tame ja cho. tamAre draDhapaNe mAnavuM ke pratyeka kArya karavAnuM sAmarthya tamArAmAM rahela che. Ama mAnI pratyeka kArya karavAmAM utsAhathI AgaLa vadhe. tame je kArya karavA dhAre te avazya karI zakazo. baddhApUrvaka mAnI kArya karavA AraMbha karo. kAryanI siddhine arthe pratyeka kSaNe manuSya AgaLa ne AgaLa vadhyA javuM. koI paNa prakAranI zaMkAne manamAM sthAna ApavuM nahi. ghaNu manuSya kArya karavAmAM AgaLa na vadhatAM zaMkA ane bhayane dharI vAraMvAra pAchu jue che ane Ama thatAM kArya siddhi thaI zakatI nathI. mAne ke eka doDavAnI sarata ramAya che. have je e doDe che teo je pAchuM vaLI jue te pAchaLa paDI jAya che. temaja kAryamAM jeo pAchuM vaLIne jue arthAta zaMkAne sthAna Ape teo kArya siddhi karI zakatA nathI mATe AgaLa ne AgaLa vadhe. bhaya, vipatti ke vighanA vicArane na kare. vigha Ave tene mArI haDAvavuM eja manuSyane gya che. vidyA ane vipatti karatAM tamArAmAM viSeza baLa che ema samajI temane tamArA upara na caDhI besavA detAM tamo temanA upara caDhI bese. Ave vakhate vairya rAkhI tamArA kAryamAM AgaLa ne AgaLa vadhe. mAnIe je prayatnamAM pAchaLa DekI karyo hota to zuM tAranA deraDA vinAnA saMdezAnI vidhA astItvamAM AvI hatI ke? vijayanI dizA AgaLa che. parAjayanI dizA pAchaLanI che. udayanI dizA pUrvanI che. astanI dizA pazcibanI che. vijaya iDachI AgaLa ne AgaLa javuM. netra AgaLa che paNa bocIe nathI mATe AgaLa ne AgaLa juo. pAchaLa vALI jevuM e vijayathI pAchA paDavAnuM che. laDAImAM so bhegAeja laDAya che. ane je pITha pherave che teo jarUra parAjaya pAme che. kadAca pAchA haThavAnI jarUra che tevA prasaMge be... sAme moTeja pAchA laMDa paNa pITha pheravatA nathI. temaja tame AgaLa ne Agaja draSTi rAkho. Aja kAla manuSyo keTalAMka kArya karavA pahelAM vighanA vicArane kare che tethI aneka kAryo te karI zakatAM nathI. kAryane Adara, vighane mArI haThAvo, tame ekalA ja anaMta baLavALA che. tamo dhAro te kArya pAra pADI zakaze. Ama che tyAre ene ekalo ja manuSya mahatvanA kArya pAra pADI zake tema che. pustaka para prema-je manuSya pustako para prema kare che tene vizvAsu mitronI, hitakara upadezakanI, AnaMdI saMbaMdhIonI ane zAMtvana karanAra purUnI kadI paNa jarUra paDatI nathI, pustakonA abhyAsathI, vAMcanathI ane mananathI sarva kALamAM, sarva avasthAmAM dareka manuSyane tenA vaDe pitAnuM manoraMjana karavAnuM banI zake che. ( Bery) je mane hiMdusthAnanI saMpatti ApavAne koI kahe te paNa huM mAro vAMcanane chaMda koIne ApuM nahi. ( Giban )
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 mANaso zuM che ane mANasa dharma zuM che? mANaso zuM che ane mANasa dharma zuM che ? - 9(lekhaka -vakIla vardhamAna svarUpacaMda-amadAvAda) be kAna, be AMkha ane eka nAkavALe te mANasa nahi, kAraNa ke te te vAMdarAne paNa che ja. belI zake te mANasa nahi kAraNa ke nirjIva vAjI ane pazu pakSIo paNa bole che. bhAra upADe, ne ekathI bIje gAma jAya te khare mANasa nahi kAraNa ke te te bhAravAhaka prANIo AkhI jIdagI paryata karIne pitAnA jIvanane bhoga Ape che. ekAdA zeThanI nokarI karI peTa bharanAro khare mANasa nahi kAraNa ke svAna paNa bharavADanA vADAne sAcavI sukhe peTa bhare che. mAMsAhArIo sAme draSTi rAkhI vanaspati AhAranI utkRSTatAmAM julAine amo kharA mANasa chIe ema mAnanAra paNa khare mANasa nathI kAraNa AkhI jIMdagI sudhI mAMsane nahI pUrNa karanArAM (khAnArAM) anAjanAM dhanera-(kalAM) DhIMkaDAM, vAMdarAM, khIsakolI vigere kevaLa vanaspati AhArIja hovA chatAM teo kharAM mANasa kahevAtAM nathI. mANasajAta vanaspati AhArane mATe ja sarajAyA chatAM mAMsAhAranA kuLa paraMparAthI bhulAvAmAM paDI manuSyapaNAne vyartha gumAve che te khAte dayA karavA jevI che kAraNa ke teone haju kharuM jJAna thayuM nathI. lAkhA varSa sudhInuM anubhaveluM svapna AMkha ughaDayA pachI jema jatuM rahe che tema kula paraMparAnA bhulAvAmAM cAlatI bhula kharuM jJAna jyAre thaze tyAre teo mAMsAhArane jarUra bhulIja janArA che. A vAtane khare marma nahi samajanArAo mAMsAhArIo pratye napharata karatA dekhAya che. teo pote ajJAnI hovAthI dayA karavA jevA che. sAmAnA jJAnanuM ochApaNAne, agAnane, ke bhUlanA svarUpane nahi samajI zakanArA paNa baLajInA jevA ja jJAna vinAnA hovAthI teo napharatakhora ane abhimAnI hovAthI temanI paNa dayA karavI khAsa jarUrI che. navarata, dhikkAranI lAgaNI, sAmAne halake gaNavo, pitAnI prazaMsA karavI, pote paNa ajJAnI hevA chatAM nAnIpaNAno vyartha saMtoSa mAnanArA bALakomAM A lakSaNo jaNAya che teo sAmAne duHkhI karanArA ane pote duHkhI thanArA hoya che. tevA ghADA ajJAnamAM bhUlA paDelAone kharA jJAnamAM lAvavAne pazcimAnya prajA paikInA samartha vidvAne niraMtara agAdha prayatna karI rahyA che, ane temanI phatehamaMdImAM dinapratidIne AgaLa vadhatA jAya che. pariNAma paNa eja AvyuM che ke dInapratidIna mAMsAhArI vargamAMthI badalAIne saMkhyAbaMdha leke vanaspati AhArane svIkAre che eTaluM ja nahi paNa mAMsAhArane janma patanA mATe tyaje che. Adhunika tevA vidvAna karatAM hiMdanA dharmagurUo vadhe tevA jaNAtA nathI, nizALanA
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ RddhiprabA. rastApara ApaNe neizuM te! ApaNane e khabata jovAne maLe che. temAMnI eka te eke keTalAka kirAo jee pAtAnI lAyakAta uMcA darajjavALI vadhAravAnI kImata samajyA che. teo harSabhera jhapATAthI nizALa bhaNI jAya che ane khIjI bAbata e jaNAya che keuMcA darajjAnI lAyakAtanI kIMmatane nahi samajanArA khALavA nizALe javAnI jarA paNa icchA jaNuAvatA nathI, eTaluMja nahiM paNu te nizALe javAnI nA pADe che, temanAM vAlI temane ghasaDIne rAtAMne kakaLatAM nizALamAM jabarajastIthI mukI Ave che tyAM pazu temane gamatuM nathI. tyAM apAtA zikSaNapara paNa te lakSa ApatA nathI ane temanA jevAja ajJAna sekhatIenI sAthe vArtA vimedanI gammatamAM kula TAIma purA kare che. pariNAma Ave che ke temanApara puratuM rakSaNa rahe che te teone temanI bhula samajAya che, vicAre badalAi jAya che, ane vidvAna yatAM peAtAnI bALapaNanI nAdAnI tarapha temane dhikkAra Ave che. lAyakAta vinA unnati thatIja nathI. udyoga ane kaSTa veThayA vinA lAyakAta prAma patI nathI ane ajJAnIone udyAga ane temAM paDatI takalIpha pasaMda paDatI nathI tethI unnatine pAtra thatA nathI. te 250 ApaNe gatimAna chiye. atyaMta kALathI sthira thayAja nathI. uMcI, nIcI ke ADI harakAI gatimAM ApaNe niraMtara gatimAna thayA karIe chIe. culApara mUkelA khadakhadatA pANI bharelA vAsaNamAM ArelA JAkhA niratara gatimAna joie chIe tema sarva prANI A duniyAmAM asthira paNe bAja kare che. je uMce jatA nathI tee ADA ke nIcA janArA che. e nirvivAda che. tevIja rIte mAyusa uMcA darajjara janArA nathI. teo ADA ke nIce janArA che. ADA janArA vakra kahevAya che ane nIce janArA nIca kahevAya che. vajranA upara kALu calAvavAnI vidyAtAmAM zakti che ane te temanA soMgamAM rahI vidyAnA pa zake che. nIca mANuse! paNa ghaNA sArA saMdhamAM Ave tA ghaNI muzkelIjhe kaika vadhu vakhata jatAM paNa teo lAyakAta dharAvanArA uMcA darajjAvALA thai zake che. jene kAna che te prANIo baccAMne nathI ane chupI AkRtivALA kAna jene ApanArAM nathI. janma ApanArAM che ane jene kAna dekhAta teo IMDAM muke che paNa te baccAMne janma vanaspati AhArI prANIonuM oLakhANa jee khe hArDa vaDe cusIne pANI pInArAM che vAnI lAyakAta dharAvanArAM che ane jIbha vaDe mahAna krura prakRtinAM jaMtuthI bhayaMkara prANI nahi ane gAkalapaNe bharAMsA rAkhI bese te AvI paDavAnA bhayaja kAyama rahe che. karAvanArA eka kudaratane kAyadA che keH te vanaspatinA uparaja nirvA karI zakacATIne pANI pInArAM che. tekhe mAMsAhArI, gaNAya che, temane bharAMsA rAkhI zakAyaja harakoi vakhate ThaMgALanA eTale ke okhamamAM cATIne pANI pInArAM kutarAM khIlADAM jee mANusAtanA nikaTanA sabaMdhamAM rahenArAM hovAthI-o teeka vanaspati AhArI mAdhyusanA saMsargamAM rahe che te te ekAda jIjJAsu umedavAranI peThe pete mAMsAhAranI paktimAM sarAyela hAvA chatAM vanaspati AhArapara nirvAha karIne potAnI lAyakAta uMcA darajjAvALI vadhAravAnI kharI kIMmata samajelA
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ mANase zuM che ane mANasa dharma zuM che? 251 sabhya vidhArthI tarIke hI bharyuM ane mAna bharyuM jIvana-A kudaratanI nizALamAM purU karatA jaNAya che. pitAnI unnatine nahi samajI zakanArAM bALa prANIo ke jeo vakra ane nIca gatine akhatyAra karanArAM che teo A kudaratanI nizALamAM satata udhama ane parizrama veThIne vIra purUSanI paDe unnatinA mArgane akhatyAra karavAne azakta ane nAdAna che. te prANuo e ke vanaspati AhArane mATe sarajAyelAM hoya teTalI unnati pAmyAM che chatAM mAMsAhAra kuTuMbamAM janmanA kAraNasara temanA saMsarga doSe teo paNa unnati mArganA ajANyA rahevAmAM AnaMdI hoya che, kadAca temane unnatinA mArga upara caDhavAne mArga batAvavAmAM Ave te teone hIlA nizALIAnI jema durAgraha bharelI haTha kare che ane vakra ke nIco mArga pasaMda kare che. prAcIna itihAsa vAMcanArAonI jANamAM che ke -A duniyA para evAM paNa rAjapa koI koI sthaLe thaI gayAM che ke teo pitAnA rAjayamAM mAMsAhArane saMta najarathI jotA hatA ane mAMsAhAra baMdha pADavA mATe kAyadAnA baLathI saghaLAM katalakhAnA baMdha pADavAmAM AvatAM hatAM, eTaluM ja nahi paNa koI jAtanI jIva hiMsA thAya tevA prakArano "amara paDada" eTale sarva prANIne abhaya vacana DAka vakhatanA mATe paNa ApavAmAM mAna samajatA hatA. ane je rAjaya abhayadAna ApavAnA dIrdhakALanAM prasaMgone ahebhAgya mAnavuM hatuM tene ja sArvabhoma athavA cakravarti rAjya e nAmathI temanA tarapha ghaNuM ja mAna bharI pUjaya lAgaNI prajA varganI kAyama thatI hatI. zA kAraNathI mAMsAhAranI badI jagatamAM prasarI tenuM kAraNa tapAsatAM ghaNuM kAraNe najare Ave che. koI paNa prANInI aMdagI-jIvana nAza karyA vinA mAMsa maLI zake nahi. ApaNA jIvanane savAramAMthI bapora sudhI kSaNIka vakhi ApI TakAvI rAkhavA mATe ekAda bIjA prANInA jIvanane sadaMtaranA mATe nAza kare -e zuM svArthIpaNuM nathI ? koIne jIvanano nAza karyA chatAM paNa bapora thayA ke sAMje te pAchA bhukhyA thavAya eTale pharIthI bIjA jIvanane nArA karavo te kaI rIte nyAyIpaNuM kahevAya ? ekAda vakhatanA kSaNIka bhajananI tapti mATe koIne maraNanuM duHkha ApavuM te zuM heTAmAM hoTe gunhA nathI ? ja, koI prANa pitAnA ekAda vakhatanA AhAranA mATe ApaNA ekAda dIkarAno vadha karI pitAne AhAra kare, pachI bIjA TaMkanA khorAka mATe ApaNuM bIjA dIkarAno vadha kare te zuM A rIte ApaNe pasaMda karaze ? nahi ja. vIratva ane gAMbhIryamAM uddhatAI ane sitamagIrI heya nahi. bIjAM prANuone duHkha ApavAnI uddhatAI ane sitamagIrI jyAM jaNAtI hoya tyAM vIrava ke gAMbhIrya gaNAtuM ja nathI. vIratva, ane gAMbhIryane dayAno zaNagAra hoya te ja te guNa zobhA Ape che. dayA vinAnuM vIratva te kharuM vIratva nathI paNa te nirdayatva che. dayA vinAnuM gAMbhIrya te kharuM gAMbhIrya nathI paNa te bAyalApaNuM che.
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 252 buddhiprabhA. samarthanI AgaLa saghaLAM asamartha prANIo garIba che, garIbane mArosa karavI te vIratva nahi paNa nAdAnI, nIca, vakratAnuM pariNAma che. asamartha mANasane samartha mANase, sAraNa, vAraNA ityAdi AkarA lAge tevA upAthI paNa temane samartha banAvavAmAM temane te AghAta paNa temane hitakara levAthI uttama che. evA uttama IlAje akhatyAra karavA te mANasanuM bhUSaNa che te paNa pUrNapaNe tene khyAne garIbane trAsa Apa te te dudhaNaja che. dhapaNano ja sudhI tyAga kare nahi tyAM sudhI koI khare mANasa thavAne pAtra nathI. nIca ane vapaNuM jayAM sudhI taje nahi tyAM sudhI koI khare mANasa thavAne pAtra nathI. nIcA sthaLamAM-eTale ke nIcamAM pravRtti karanAra pANIne kuvArAnA baLathI game teTale uce caDhAvavAmAM Ave to paNa pAchuM bhaya para paDI nIcANanA pradezamAM ja javAnI pravRtti kare che. tema kudaratanA kramamAM ucI gatie pheMkAyelA (bhANasa tarIke unnata riyatie sarajAyelA) prANIomAMthI paNa keTalAke mAMsAhArI kuTuMbanA saMsargo mAMsAhArI pazu ane pakSI jevA halakA ane nIca sthAnanI egyatAnuM sevana kare che. temane vAraMvAra vidvAne pitAnI jIMdagIne bhoga ApIne paNa samajAve che. chatAM haThAgrahane choDatA nathI. te temanuM praddhapaNuM sucavAya che. keTalAMka prANIo peTe cAlanArA, bhujAthI cAlanArAM, cAra page cAlanArAM, AkAzamAM uDanArAM ane jaLamAM taranArAM che. te mAM mANasa jAta e taddana vilakSaNa jAtanuM prANI che, te vilakSaNatA e che ke-te saghaLA prANI ADAM ( - A lITI jevAM) rahenArAM che. ane mANasa sIdhe-- | A lITI jevo) rahenAra che. ADAM cAlanArAM jaLacara, sthaLacara, becara e nAmathI oLakhAya che te paNa sthaLacara pachI mANasajAta sIdho TaTAra rahevAne pAtra che. . je kudaratamAM sI rahevAne pAtra che teNe saMpUrNa sIdhA thavuM joie, sadhaLI jAtanI vakratA ane nIcatA jema bane tema dUra karavI ja joIe. te dUra karavAmAM satata udhoga ane parizrama sahana karavAnI zaktine vIratvanuM lakSaNa kahe che. vIratva eja manuSyatva che. kharA vIratvanAM lakSaNa nIce mujabanAM che. (1) saghaLuM nIca, ane vakratA dura karI saMpUrNa unnatinA zikhara para ArUDha thaI pUrNa mANasa banavuM. (2) paropakAra daSTithI bIjAone tevA pUrNa mANasa banAvavAnI satata koziza karavI. temAM saghaLAM saMkaTo adInapaNe sahana karavAM. (3) A be athavA bemAMnuM eke ane thoDuM paNa na banI zake evI sthitimAM mukAya tyAre mahetanI rAha joyA vinA temaja khAdhA pIdhA vinA bIjI duniyAmAM cAlyA javuM. * vidhI niSedha mArga zabda prahArAdika AkarA ilAbene upaga je mAtra hita baddhio vidyArthI pratye mAvataranI jema karavAmAM AvatA upAze. A cAra upAya che. sAraNa (vidhI vAraNa. niSedha ciyanuM udAharaNa ane pratiyaNa. (vAraMvAra udAharaNa ApavAM te.) A badhA ApavAnA cAra upAya che.
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ rahasya. 253 rahasya. ( lekhaka-zeTha jayasiMha premAbhAI. kapaDavaNaja. ) game tevA guma rahasyane manuSyaja zI kADhavAne samartha che arthAta je te prayatna kare che te game te vastune sAdhya karI zake che. pUrve aneka guma gaNatI vastuo Aje prakaTa thai che. kudaratI niyame kazuM paNa gupta rahI zake tevuM cheja nahi. manuSya je rahasya jANavA prayatna kare che te rahasyane prakAza dhIme dhIme tenA aMtaHkaraNamAM paDe che. dAkhalA tarIke-vaidha vidyAmAM pUrva ane roga asAdhya manAtA te Aje DAkaTaroe prayAsa karI siddha karI ApyuM che ke sAdhya che ane A dAkhalo phakta aMgrejI mAnyatAne laIne atra mukayo che. teo prathama kolerA tathA plegane asAdhya roga temaja bhayaMkara roga gaNatA. jo ke te bhayaMkara te ja paNa asAdhya nathI rahyA. tevI ja rIte sAyansa vidyAnI bAbatamAM paNa banyuM che. A sarva zAthI banyuM che ? prayatnathIja. mATe prayatnathI ja sarva sAdhya thaI zake tema che. amuka te thAya tevuM nathI " e vAkya kAyarane mATe ja che. prayatnazIlane te sarva thAya tevuM ja che. " amuka vArtA te ApaNA jIvathI thAyaja nahi " e vAkya prayatnazIla manuSyanA mukhamAM zobhe nahi. durbala ane hIna manuSyanA mukhamAM bhale zAze. akhaMDa prayatnathI ja sarvajJa thaI zakavA samartha che. manuSyamAM sarva jANavAnI zakti rahela che. koI pahelI cApaDI ja jANe che te bIje so paDI jANe che. vaLI koI bI. e. ela. ela. bI. e prakAre sarva AgaLa AgaLa jJAnamAM jANe che. ApaNe jANIe chIe ke aneka manuSyoe sarvajJatva prApta karela hatuM te zAthI ? prayatnathI ja. jo teo prayatna sevyA vinA besI rahyA hatA te zuM teo te meLavI zakyA hota kayAre zuM teonA ane ApaNA AtmAmAM phera che? nahi-bIlakula nahi. AtmA te sarvane sattAe eka sarakho ja che phakta tenA uparanA karmanA vAdaLAMthI tenI muLa zaktI dabAI gaI che te prayatnathI karmanA lIA chUTe tema che. je pramAdanI soDa tANI sutA te temAMnuM kAMI ja bane tema nathI. prayatnathI game tevA nakAcIta karmanA baMdhane paNa teDI zakavA manuSya samartha che. game tevA bhAgyane pheravavA manuSya samartha che. prayatnathI ane tenA jJAnathI A sarva thaI zake tema che. dAkhalA tarIke eDIsane phenogrApha jANavA yatna karyo te tenuM jJAna tene maLyuM. pitAnI dhamAM vIjya thayo. lyuthare je kRpI zAstranuM jJAna jANavA yatna karyo che tethI te te saMbaMdhI jJAna meLavI Aje kaSI zAstramAM aneka prakAre vijayI nIvaDaze. jevA ke-gulAbane kAMTA vinAnuM banAvavuM-zerane kAMTA vinA banAvavA ane teno upayoga karAdIkane khAvA mATe karAva. amuka prakAranAM jhADane saMgI navAM jhADa utpanna karavAM vigere te dhAre te karI zake che-potAnI IcchA pramANe ja jhADane ja uchere che. A sarva zAthI? tenuM jJAna meLavavAthI ane prayatna karavAthI, prayatnaja asatyane satya karavA samartha che eTale ke je asatya, na thaI zake evuM gaNAtuM hoya che, te satya, zakya thaI zake evuM gaNAya che. parve relve asatya hatI Aja satya che e AdI aneka dAkhalA kahI zakAya.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 254 prabhA. zAstro tathA anubhavIone ukata vicAra saMbaMdhI zo mata che e jANI tenA guma rahela rahasyane tenI siddhinA nIyamane prakaTa karavA e manuSyanuM kartavya che. jANeluM jANIne besI rahevuM e manuSyanuM bhuSaNa nathI. navIna jANavuM ane prakaTa karavuM eja manuSyanuM bhuSaNa che. prathama te dIrdha vicAra, akhaDita vicAra,sthira vicAra e koI paNa rahasya jANavAmAM upayogI che. vicAra, aMtaramAM utarI, AtmAnI nIkaTanA pradezamAM pravezI amuka rahasya jANavAnI Atura IcchAvALA, saMkalpa rahita AtmAmAM lIna thavuM e ja moTAmAM moTA ane ajJAna jagatamAM asaMbhavIta manA. yelA rahasyane jANavAnuM pagathI che. zAstramAM je devI sAmarthyanAM varNana che te vAMcatAM ApaNane mukhamAM pANI Ave che paNa tene anubhava zI rIte thAya e jANavA enuM gupta rahasya jANavA prayatnathI manuSya samartha che. asaMbhavita manAtA koI paNa vicArane hasI kadhADe nahi. asaMbhava e zabdane tamArA hadaya pradezamAMthI bAtala karo. azakya zabda upara haDatAla mAro. yogya prayatnane Adaro aneka jJAnarUpI guna bhaMDAronI kuMcI tamArA hastagata che tene prayatnathI ughADI sUryanA prakAzathI paNa adhIka prakAzIta karo. svataMtratA. (lekhaka-dhArA kai che.) sarva prANI mAtra svataMtratA icchanAra hoya che. meTA manuSyane svataMtratA meLavavAne jeTalI icchA hoya che teTalI ja nAnA manuSyane hoya che. moTA manuSya svataMtratA meLavavAne jema kriyA kare che temaja nAnA manuSya paNa kare che, temaja A IchA kAMi agya nathI paNa myaja che. jagatamAM svataMtra rahevAne svabhAvika guNa che tethI ja tevI IcchA sadA manuSyanA hRdayamAM rahe che. svataMtratA meLavavI e agatyanI che. prANI mAtra te jyAM sudhI meLavI nathI tyAM sudhI te pUrNa thato nathI tethI e meLavavA mATe A manuSya janma che ema dhIkArIe. have tenA be prakAra paDI rahe. eka skUlathI ane anya karmathI. manuSya janma e evuM jIvana che ke je jIvanathI baMne prakAranAM baMdhana toDI zakAya tema che. Aja ghaNuM manuSyanAM jIvana kevaLa paravaza sarakhAM najare paDe che te zuM ochuM zocanIya che? : manuSya janma pAmI kamarUpa parataMtratAnI beDIne teDI svataMtra thavAno prayatna kare e manuSya jIvanane sArthaka che. A karmarUpa beDIne teDavAne koI paNa prakAranA sthUla sAdhananI agatya che ema nathI. sAdhananA durUpayogathIja ApaNe karmarUpa parataMtratAnI dhusarImAM badhu ghasaDAie chIe. teja sAdhanane je sadupayoga thAya to ja te dhusarImAMthI mukta thavAya tema che. manuSya vyavahAra ane paramArthanI je je kriyAo kare che te svataMtratAne mATe ja hoya che paNa ayogya upayoga thavAthI svataMtratAne maLatAM ja parataMtra prApta thAya che arthAt baMdha vadhe che ne Itie je vRtti ane je mananA sadupayogathI svataMtratA prApta thAya tema che teja iMddhio teja mana, teja vRttionA durUpayogathI baMdhana prApta thAya che. jAtinA, vivekanA, dharmanA e Adi aneka prakAre svataMtratA meLavavAne ja racAela che paNa teja niyamanuM yathArtha rahasya jANI tenuM yathArtha pAlana na thavAthI ja baMdhanamAM mukAIe
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ svataMtratA, 255 chIe. eka ja mArga che to paNa temAMthI svataMtratA prApta karavI agara baMdha vadhAravA e manuSyanA hAthamAM ja che. mArga te kharekhara svataMtratA arpavAne Aja racAyela che paNa tene yathArthe upayoga na karI zaktA manuSya baMdhane ja vadhAre che. baMdha ke svataMtratA e bemAMthI eka paNa pitAnI meLe AvI te manuSyane prApta thatAM nathI. manuSya jene AvakAra Ape che te tene maLe che. manuSyane baMdhana anAyAse AvI maLatuM nathI pa je tenuM grahaNa kare che. tene ja te maLe che. manuSya janma svataMtratA meLavavA maLe che. paNa te na jANatAM tene na jAgratamAM rAkhatAM manuSya tene meLavI zakatuM nathI. manuSya niraMtara baMdhanane ja AvakAra Apela che ane tethI baMdhanamAM ja te paDI rahe che. ApaNe chava chIe mATe ApaNe baMdhana hAvAM ja joIe" e mAnavuM bhUlabharela che. hA e to satyaja che ke ApaNane karUpI baMdhana che paNa tene choDavAne ApaNe samartha chIe. bAkI AvA vicArane laIne ja manuSya baMdhana vadhAratA jAya che. jevAke--ApaNe baMdhanamAM janmIe chIe ane baMdhanamAM ja bharavAnA, evA ApaNe kayAMthI sukRta ke ApaNe tene teDI zakIe. meTA meTA mahAramAM janene baMdhana hoya te ApaNe koNa mAtra ! Ama svIkAravuM e to tadana khoTuM ja che ne kRtya karIe chIe te ApaNe ja karIe chIe eTale ke sArA kRtya karavAne pazuM ApaNe ja samartha chIe te pachI ApaNAM evAM kayAMthI sukRta ke ApaNe baMdhanane toDIe e zuM mAnavA lAyaka kahI zakAya. bIlakulaja nahi. pite baMdhanane lAyaka che ema daDhapaNe aMtarathI mAnIne ja manuSya niraMtara vadhune vadhu baMdhanane prApta thAya che. manuSya pitAnA mananI durbaLatAne laIne ja baMdhanane pApta thAya che jyAre baLavAna ane AgrahI manavALA te svataMtratAneja meLavavA prayatna kare che. je baLavAna che teja pAra pADI zake che. dAkhalA tarIke kAgaLanI hoDIthI kAMI nadI pAra utarAya nahi paNa lAkaDAnI hoDI te kAma pAra pADe temaja manane je kAgaLa jevuM nirbaLa rAkhavAmAM Ave te yatheccha siddhi thAya nahi paNa jyAre tene lAkaDAnA jevuM kaThaNa, baLavAna, vajI jevuM banAvavAmAM Ave tyAre ja yatheccha lAbha meLavI zakAya. mATInA vAsaNamAM jema siMhaNanuM dudha TakatuM nathI tema nirmaLa manamAM svataMtratA meLavavAnI zakti TakI zakatI nathI. . amuka prakAranI sthitine prApta thatAM glAnI, kheda, duHkha ityAdika je teo dhare che teo nibaLA mananA ja hoya che. durbaLa aMtaHkaraNa manuSpAja-bhaya, zeka, cintA, krodha, vikAra, pa vigerene dhAraNa kare che ane tethI ja baMdhanane prApta thAya che. baLavAna aMtaHkaraNavALAne AmAMnuM kazuM thatuM nathI ane tethI teja baMdhana rokavA ane toDavAne ja svataMtratA meLavavA samartha thaI zake che. je aMtaHkaraNa vAraMvAra zudra prasaMgathI paNa zoka, moha, bhaya, cintA, krodha, ayA, iDyAM vigere vikArone dhAraNa kare che te manuSyaja tethI baMdhanane meLave che. uparyukata vicAroja aMtaHkaraNanA baMdhana che. AvA vikAravALA aMtaHkaraNanI sthiti durbaLa mana kahI zakAya. - durbaLa manane laIne baMdhana vadhe che ane jema jema baMdhana vadhatA jAya che tema tema teonI sthitimAM mukAto jAya che ke baMdhanaja vadhyAM jAya ane tema tema tenuM mana paNa adhIka durbaLa thatuM jAya che ane ApaNe te svataMtratAnA icchuka chIe mATe ApaNuM aMta:karaNe beLa na karavuM ane dubaLa na bane evI sAvadhAnatA rAkhavI. aMtaHkaraNa jema svataMtra rahe che tema prasanna rahe che tethI te vizALa daSTivALuM banatuM jAya che. baLa
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25, vAna, draDha AgrahI aMtaHkaraNaja sukhanA, zAMtinA, jJAnanA, premanA e Adi aneka zubha vicArane evI zake che. AtmA ke je sattAe paramAtmA che tethI paramAtmApaNuM prApta karavA arthe evI vAte pUrNa svataMtratA prApta karavA arthe aMtaHkaraNane baLavAna, drA, AgrahI temaja nirvikArI banAvo. Ama thaze teja tame svataMtratAne meLavI zakaze. kharekhara amuka kriyA cheTI nathI evuM jANavA chatAM paNa te na karatAM, arthAta te te na sevatAM baMdhanane sevo che. atra baMdhananI vyAkhyA upara jene baMdhana kahelA che tethI judI che. arthAta atra evI vyAkhyA karI baMdhana zabda mukela che ke pracalIta rUDhIne athavA te karIe chIe te ja ThIka che evA baMdhanane A prakAranuM baMdhana tamArI unnatinA kamanAM vinakArI che. tethI tevA baMdhanano tyAga kare agatyano che, athavA baMdhanano tyAga karI satya kriyA ke jene tame kharekhara satyarUpe karavA yogya che evuM jANo che tene Adare ke tatkAla tamane sukhanuM bhAna thaze. ajJAnatAe karIne uparanA baMdhanane tamo tajI zakatA nathI ane tethI tame tamArU kharU hita sAdhI zakatA nathI ane AvA baMdhanane tamane svIkAro cho ane tamArA aMtaHkaraNane durbaLa banAvo che Ama chatAM tamArA vikAsamAM temaja unnatimAM paNa vilaMbane seve che. AmAM baMdhanane jyAM sudhI nIvAravAmAM nahi Ave tyAM sudhI aMtaHkaraNamAM kharU baLa paNa prakaTa thaze nahi. AvAM baMdhanee jagatamAM keTalA baLane nAza karyo che te jagatamAM koNa samajI zake tema che ? huM svataMtratA meLavavA mATe aMtaHkaraNamAM je baLanI jarUra che te baLa AvA baMdhananA sevanathI nAza thAya che ane jyAM sudhI aMtaHkaraNamAM baLa prakaTatuM nathI tyAM sudhI jJAna tathA yatheccha sukhanI prApti thatI nathI. manuSyane AvA baMdhana paNa zeka tathA bhayanA vicArane laIneja thaI gayela hoya che te A prakAre keamuka huM karIza te mArI hAMsI te nahi thAya ne athavA apavAda te nahi Ave e Adi aneka prakAre manuSyanuM mana avyavasthIta rahe che. koI paNa kAraNa vinAnA nizcayI aneka prakAre manuSya bAMdhe che. tenA hetune buddhimAna vicAra kare che tyAre aMdara kaja tatva hotuM nathI tema chatAM karavA yogya kriyA na karavA yogya manAyelI vAtane laIne teo karavAnI hIMmata karI zakatA nathI. kadAca temAMthI vikAsa agara unnati thAya tema hoya topaNuM prayojana vinAnI kriyA karI sAthemAMthI dhaTADe kare che. sukSmapaNe avalokana karatAM jaNAya che ke manuSya aneka kSetra baMdhanane seve che ane yogya kriyA sAdhato nathI ane tethI A janmanI unnati sAdhI zakto nathI temaja karma baMdhanane paNa vadhArate ja jAya che. jagata je ke tatvane, vidhAnA, kalAnA dezeAdaya, strIzIkSaNa, bAla keLavaNI, gAyanakala, zAstravidhA vigere aneka bAbatamAM AgaLa vadhela che 5NuM AvA zudra baMdhanane toDavA haju joIe tevuM koI bhAgyeja samartha thAya che. AvA prakAranI bAhya sthala svataMtratA paNa haju te meLavavA jyAre jagata AgaLa hAlamAM vadhela mAlama nathI paDatuM te pachI pUrNa svataMtratA meLavavA te kayAMthI AgaLa prayane vadhela heya! pUrve kadAca bhale jagata te bAbatamAM AgaLa vadhela haze paNa cAlu samayamAM te jagata te bAbatamAM pachAtaja mAlama paDe che. kadAca kaI vIralA purUSo prayatnane sevatA haze paNa sarva sAmAnya AvA dhula bhayaja jyAM sudhI manuSyanuM aMtaHkaraNa kAraNa kare che tyAM sudhI te dula manane ja che tethI aneka nirdoSa bAba
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ svataMtrato. 2pa tamAM paNa te loka bhayathI DarI AgaLa vadhI zakato nathI. dAkhalA tarIka-dhAre che eka manuSyane rUpAnI thALamAM nIla jamavAnI icchA che temaja te pramANe karavAne te zaktimAna che temaja tenI pAse te cIja paNa che chatAM te loka bhayathI DarI tema karate nathI. jo ke te koI paNa jAtanA darUpa nathI topaNa ajJAna loka bhayathI karI Ama pitAnuM dhArela kArya nathI karatA. kahe AthI zuM vadhu manuSyanI nIrbaLatAne dAkhalo ApIe? manuSyone pitAnI vRttio ane nirdoSa kriyA karavAnuM hoya che paNa temanA mananI durbaLatAne laI pAcho paDe che. nirdoSa icchAethI aneka baLane kSaya thAya che ane unnatI thaI zakatI nathI. mATe AvA baMdhanane teDavAja ane pitAnI nirdoSa IcchAone kriyAmAM mukavA, loka bhayane vicAra te manamAM rAkhavo nahi eTale ke loka bhayane tyaja ane AvA baMdhanuM sevana na karavuM paNa potAnI nirdoSa IcchAonuM ghaNuja utsAha, vega, Agraha vigerethI sevana karI pAra pADavI. karmanAM baMdhanaja ekalAM manuSyane hAnI kare che ema nahi paNa AvAM prakAranAM loka baMdhana paNa manuSyanA unnati temaja vikAsakramamAM hAnIne kare che e uparyukta satya siddha thayuM. manuSyanuM sarvottama hita karanAra sadA tenuM AMtaraja che. te kadI ahitakarane pragaTa karatuM nathI. niraMtara te te hitakara IcchAeja pragaTa karavA prayatna kare che. Ama che mATeja aMtara nirdoSa gaNAya che ane tethI tenI kharI nirdoSa icchAone aTakAvavI e mahA pApa che. bahAranA saMbaMdhane laIne khoTI vRtti karavA tarapha mana AkarSAya che paNa te upalaka vicAraja hoya che. kharekhara aMtara te aMdarathI DaMkhe che. A vakhate anya saMbaMdhIe bevaDi rite tene hitabodha Apo ghaTIta che. keTalIka vakhate amuka aMze lokabhava hitakara hoya che paNa te dareka bAbatamAM te nahi ja. nirdoSa icchAone pAra pADavAmAM je lokabhayathI aTakAvaja thatuM hoya to tene tyAgaja karavo. ama prakAre vartavAthI, aghaTIta mAge vahana karavAthI kAMI vataMtratA maLI zakatI nathI athavA evuM kRtya karI kahevuM ke huM mArI svataMtra icchane pivuM chuM te tadana khoTuM che. te icchAo te svataMtra icchA nathI paNa karmanA baMdhanarUpa he parataMtra icchAo che eTale ke nIca karmodayane laine tevI IcchAo thAya che. bhalene te karmane teDI kharekhara svataMtrAja prApta karavI che te AvI agya IchAone dAbI devI. A jagatanA sarva padArthanA saMbaMdheja karI kaMI pUrNa svataMtrA meLavI zakAya nahi. jevA ke dhana, gRha, sagAM, saMbaMdhI, strI, putra Adi parivAra svataMtratA meLavavAne mATe te muLa guNa, jJAnadarzana ane -cAritrarUpa traNa ratnanuM ja sevana karavuM joIe teja AdaraNIya che kAraNa ke kharekhara svataMtra AtmA ja che ane tenA muLa guNanAja sevanathI te nAmAkRti ramatI rAkhavAthI ane tene ja sAra grahaNa karavAthI kharI svataMtratA maLe che. temaja A janma paNa sukhamAM AnaMdamAM ane zAntimAM pasAra thAya che, ucca tatva prApta thAya che ane e ja pramANe nivRttithI aMte zuddhatatva, paramatatva prApta thAya che tyAre ja AtmA kaI paNa baMdhana vinAne hoya che. tyAMja te khare jyotI rUpe sthIta thAya che ane pitAnA muLa svabhAvika guNamAMja ramaNa te tatra hoya che. aMtaramAMthI kula kriyA ja nIrdoSa hoya che kAraNa ke tene koInI paravA hetI nathI. eja kriyA karavAthI lAbha temaja hIta thAya che ane tethI baLa vadhe che-sAmarza vadhe che. jeone aMtara AtmAmAM vizvAsa nathI teo ja unnati sAdhI zakatA nathI.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 buddhiprabhA jeo A bahAranA pUla padArtha upara AdhAra rAkhe che ke je padArtha kadI paNa pUrNa sukhamaya che nahi ke jethI sukhane te unnatine arSi ke tethI teo vikAsane na sAdhe emAM zI navAI ! aMtaraAtmA upara saMpUrNa vizvAsa rAkho. tatra te saMbaMdhe zaMkAnuM sthAna na Ape. tamArI sarva IcchAo tenAja AzarAmAM siddha thAya che. enA AzarAthI bhaya pAmavAnuM kaMIja kAraNa nathI. te prema svarUpa che ne tamArA aMtaHkaraNanuM bala jANe che ane te pramANe tamo karI zako teTalAja sAmarthyanI IcchA prakaTAve che ane tethI te IcchAne pAra pADavI eja hitaspada che. AtmA ja pUrNa svataMtra che tethI tame tenA nIkaTanA saMbaMdhane sevo to tame paNa teja guNane prApta karo temAM zI navAI! nAnuM bALaka jema mArAthI vega hoya che tyAre bhayane pAme che paNa nIkaTamAM te nIrbayane ja dhAraNuM kare che temaja tamo paNa AtmAnA nIkaTa saMbaMdheja nIrbhaya rahI zake tema che ane je tenA saMbaMdhathI dura ne dUra nAsaze te bhayaje tamArAmAM vA karaze. je baMdhana sevavAthI kaze lAbha ja nathI evAM kApa baMdhana tema jagata vyavahAra rU5 baMdhanane evI ko buddhimAna IsInArtha siddha karI zake tema che? lokika unnati temaja vikAsa jagatanA vyavahArika baMdhana toDI tamArA baLa upara mumatA hazo teja maLaze; temaja alokika sukha, anaMta sukha, AnaMda, anaMta saMpatti, nIrAbAdha sukha paNa karma baMdhanane toDavAthI ja maLaze. tame je nIrdoSa koyAne sevo te tamArU hita karaze eTaluM ja nahi paNa anyanuM ahita karavA samartha thaI zake tema nathI kAraNa tamArI IcchA anyanuM ahIta karavA para nathI arthAta tame koInuM paNa ahIta icchatA nathI. A sAthe lakSamAM rAkhavA lAyaka bAbata e che ke satsamAgama, sadgarane meLe ava yatheccha lAbhane prApta karavA artha vadhu hItakara hoI zake tema che. mATe tame vivekI temaja vinayI banI sasamAgamathI gurUnuM sevana karatA raheze. sajajana purU koinA ahita karavA tarapha hetA nathI temaja jJAnavaMta heI ayogya icchAone paNa pitA nathI tame paNa temanA saMbaMdheja atyaMta lAbha meLavaze ane A rIte temano saMbaMdha hIskara nIvaDaze. krodha, moha, deza, Adi durgaNone tyajI saguNe jevA ke prema, saMtoSa, sada udyama AdinuM sevana karo. aMtaHkaraNane baLavAna banAve durbaLatAne nAza karo. tevA vicArane tamArA hRdaya pradezamAM thAna Apazo nahi ane nizcaya mAnajo ke ethI tamAro udaya ja, unnatija thaze. priya vAcaka! A viSaya gahana he upalaka vAMcI javAthI tenuM rahasya samajAya tema nathI. mATe tenuM manana pUrvaka tamArA aMtara AtmAnA uMDANa pradezamAM utarI viSayanuM rahasya jANavA prayatna karaze. tamo te jANavA samartha cho paNa uparyukta tenuM aMtara AtmAmAM manana karavAthI ja. atra viSaya tAtparya e che ke vyavahAramAM temaja mananAM baMdhanane evI tamArI unnatine gumAvatA nahi. nirdoSa kriyA karatAM saMkocavuM nahi, vivekanuM vismaraNa na karavuM temaja samudAya ane janasaMgane ahitakara na hoya athavA tevA kRtyathI anyanuM ahita na thatuM hoya tevA kRtyonuM svataMtrapaNe pAlana karavuM. zvini temaja samayane viveka paNa rAkha, priya vAMcaka! vyavahArika temaja karmanAM baMdhanane tevA prayatnane Adaro ne tamArA jIvananI, manuSya janmanI sArthakatA kare.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAvya ja. rapaTa kAvya kuMja. stavana (lekhakaH mI. hari. kuMjavihAra cakalAsI. ) (mahemAna ... e laya.) he nAtha tame muje svAmI, tAro mane A bhavathI (2) prabhu Apa tamArI sevA, bhakti karavA de devA; ApI zILa vadhu mevAze. tAro, prabhu sAcA tame che svAmI, mune gho guNa aMtarajAmI; nathI Apa (mAM) khAmIre. tAro vAlamajI rahelA vaLIe, "hari' hAtha prabhue grahIe; (jethI) pApa sarave ALoIere. tAro madada karane madda karane. ("dhAyanebara" nAmanI iglIza kAvyanA AdhAre) racanAra--mahetA maganalAla mAdhavajI-jaina Iga-amadAvAda, kavAlI, hRdayamAM adhithI cakacura, zarIre vyAdhithI bharapura; nathI ArAma lavAja, nathI AdhAra kada jene; bhame je duHkhane mAryo, nahi sujha kaMI paDe jene, kharekhara snehI te tAre, madada karane madada karane. gabaDate hA ! garIba pele, thayelo bhIDathI bhAre, sudhAnA ugra tApe je, thayo durbaLa zarIravALo; gRhe che aTana karate, are che ane mATe, kharekhara mitra te tAro, madada karane madada karane. a! o ! cha jana pele, vaLI gaI che kamara jenI, thaze je bhakSA vyAdhi, upAdhi jehane vaLagI; gaNe je varSa pitAnAM, thayAM gAtro zithila jenAM, kharekhara banyuM te tAre, madada karane madada karane. saMbaMdhIthI vikhuTe je, nirAzrIta ekale bhaTake, garIbaDI gAma vidhavAo, sakaLa sukhathI vihIna je. bacArAM chokarAM jeo, pItAmAtAthI vihIna re, khare te te kuTumbIo, madada karane madada karane. duHkhI nibhaLI gulAmo, gulAmImAM macyA je, parAdhIna che viromAM, zarIra paNa beDImAM jenuM;
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 buddhiprabhA. nahiM smAzA ka jete, kharekhara bhrAta te tArA, manuja tuM je kadI dekhe, dazAnA che thayA je bakSa, vivekI thai vicArI ne, kharekhara bhAMDu te tArA, nahi taraheDa nAMhu tarachADa, visAmeA thA du:khItA tuM, du:khIne Apa esaDa, thaine ema kRtakRtya, daiva pratikuLa aSTaka. (lekhaka pAnAcaMda jecaMda, jhaverI bAra mukhAi. ) dekhA bhAjI kharA vikala sasArI-e dezI. maraNa jenuM samIpaja che, madada karane madada karI. utaratA tuthI kai mAM; nazIbe jehane paTakaye, are te kSudra prANI che, madada karane madada karane. adA kara krUraja tArI tuM, lai kaMi bhAga duHkhamAM tuM; nigIne na ApIza tu, manamAM tuM sadA raheje. dekhA bhAI karmataNI gati nyArI, caitru saphaLa jate thAya lakamAM; bhAgya dazA balihArI, dekhA bhAi-e Teka. nirmaLa hAya kalIta jagame, ghara para bhAta khuvArI; mitra sumitra thAya. priyAnija, anya purUSakI yArI. saphaLa saMbaMdha pratiSphaLa bhAse, nirdhana AtahI lAcArI; ThAma maLe nahIM zAnta thavAne, duHkha sAyara saMsArI. sana ke jagamAM prIrate, ceArAdika saruM dhAre; - du;khI, asAgI. 2 ke 3 sahadeva. vadha sAdika bhayaTI Apa6, kANu karama vAre. nAca nacAve nATakIyA re, lajjA hita banAve; kANu TakI zake karma dAvA nale, hari harane dhAve. satyavata harizcaMdra, tArAmati, caMdana rAya karAve; dekheA bhAi. 1 dekhe: bhAi. 2 rakho bhAi. 3 dekhA bhAi. 4 19
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAvya kuMja, 261 dekhe bhAi, 5 dekho bhAI. 6 sAyara nIra sati malayAgirI, kAyagalI bhAna bhulAve. zANI aMjanA vana bhaTakAve, kalAvati karane karAve; sudaratine ALa caDAve, karma zuM reTa kirAve, graha avaLA mati avaLI thA, lAbha tyAM hAnI jaNAve; vizvAsI thaIe jenA te, turata kaleza karAve. sukhiyA paranI pIDa na jANe, jANe prasutA nArI; anubhava gamya vicAra kare tava, pAnAcaMda bhaya bhArI. dekho bhAI. 7 dekhe bhAi. 8 athira saMsAra. atyaMta upadezika havAnA lIdhe prAcina kRti uparathI (saMzodhaka:-dilakhuza chava zAha, mANekapuravALA mu. pAlItANA) zrI janadharma jANa karI, bhavi bujhare, A saMsAra asAra, bhavika pati re; e Teka. sAra nahi INime ki, bhavi. duHkhanA e bhaMDAra. bhavika (1) adhira padArtha utpanyA, bhavi. dise te sahu jAya; bhavika jala paTAnI pare, bhavi. kSaNameM kherU thAya. bhAvika dhana dhana karatA so gayA, bhavi. dhana na gayuM kiNa sAtha; bhAvika ke rANA koNa rAjavI, bhavi0 gayA pasArI hAtha. bhavika kAyA paNa A kAramI, bhavi. visaMta nahi vAra; vika saDe paDe kSaNa ekamAM, bhavi. jema satata kumAra, bhavika. (4) nArI e che bAharI, bhavi. mana ke jANe ema; bhavika nija svAratha aNapUgate, bhavi. teDI nAkhe prema. bhAvika neha ghaNo mAyaDI taNo, bhavi. jIva thakI paNa haiya; bhAvika callaNI mAMDa mAravA, bhavi. bahAdatane jeya. bhavikA vAle lAge putrane, bhavi. janma saMbaMdhe bApa; bhAvika avayava chevA putranA, bhavi. kanaketu kiye pApa. bhavika pitA putrane kAraNe, bhavi0 sukhanA kare upAya; bhavikaTa vaira vize khU5 reNike, bhavi haNIo zreNika rAya. bhavika(8) 1 hastI sarakhAnuM.
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 262 buddhiprabhA, neha na kIje kAramo, bhavi. kihIzuM citta lAya; bhavikaTa vAhA te verI have, bhavi. tAya, bhAya ke mAya. bhavikA manuSya janma pAmI karI, bhavi choDI sayala upAdhi; bhavika duHkhakAraka jANI sahu bhavi0 manamAM dharo samAdhi. bhAvika mAnava janma durlabha che, bhavi valIjinabhASitadharma, bhavika sAmagrI paNa dehalI, bhavi0 taja mithyA barma. bhavika AvakhuM se varSanuM, bhavi addha rAtrimAM jAya; bavika tadarda bALa yuvAna, bhavi. jarA vyAdhi duHkha mAMya. bhavika niSphaLa jAye AvakhuM, bhavi. dharma vinA paNa rIta; bhavika paNa prANI jANe nahi, bhavi. moha magana mada prIta. bhavika (13) eka janama sukha kAraNe, bhavi0 naskAyuSa kalpAMta; bhavika te kima pAtaka kIrthe, bhavi0 bhaya chAMDI nizAMta. vika pAtakanA phala pADuA, bhavi. janma maraNa duHkha heya; bhavika bhame ghaNe saMsArameM, bhavi. zarada na thAye koya. bhavikA (15) rANuM eka jinadharmanuM, bhavi. heTA eha mahaM; bhavika jehathI durgati navi paDe, bhavi. pAme gukha anaMta. bhavika (11 dharma kare jema nistare, bhavila kahe sadagurU ama; bhavika dhyAna dharo nija haIzuM, bhavi. jima pAme sulema. bhaviSa0 (1) 6 ha ? ? ? ? ? ? ? mahAtmAnA vacanamAM paNa apUrva satya samAyeluM che. (me. hari. kuMjavihAra calAzI ) AjanA sudhArAnA samayamAM jema ApaNe mahAna pUrvamAM gurU zraddhA-eTale ke gurUonA vacana upara atyaMta zraddhA-hatI tevI zraddhA bhAgye theDA mANasomAM ja hoya che. alabata ghaNA bhAvI pu haze-ghaNuM bhakto haze paNa AgaLanI zraddhA-kharA aMta:karaNanI zraddhA kavacitaja hAlamAM mAluma paDe che. hAlanA jamAnAnA sudharelA gRhastha jene gujarA to gADarIo pravAha kahe che tevI ja zraddhA viSe huM boluM chuM teo jaNAve che ke AjanA jamAnAmAM ApaNA gujarAtI baMdhuo dharmamAM aMdha zraddhA rAkhIne ja badhA viSayamAM AgaLa paDe che. je je kAmo teo kare che te te saghaLAM kAme potAnI icchA virUddha pAnuM pharIne anusarIne teo kare che. huM A bAbata viSe kAMI paNa carcA calAvato nathI paNa gurUo je je vacana kahe che temAM atula gUDha rahasya satya samAyeluM che te viSe huM bolavA mAguM chuM. A viSe huM eka hAre anubhavanI ane eka prasaMge banelI kharI vAta kahevA mAMguM chuM te nIce pramANe che. eka samaye ema banyuM ke eka zeTha loTa laIne bhAgoLe gayA hatA. A gAmanI eka bAjue eka nAno jharo vaheto hato. bhAgethI pAchA vaLatA pitAnA hAtha paga ghevAne ane mAMjavAne teo jharAmAM utaryA. tyAM kInArA upara teo lo mAMja
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAtmAnA vacanamAM paNa apUrva sanma samAyeluM che. 263 vAnA kAmamAM paDayA hatA te samaye eka sAdhu yegI paNa jharAnA taTe pitAne loTo mAM jatA hatA. zeThane saMtannAgI purUvAmAM puSkaLa zraddhA hatI. temanA dareka vayanAmAM ghaNuM satya samAyeluM che te te zeTha kharA manathI mAnatA hatA. have ema banyuM ke jharAnI taTe eka bagalo eka patthara upara saMbhALathI potAnI cAMca ghaso hatA. vacamAM vacamAM thoDuM thoDuM karAmAMthI pANuM laIne ADI ne sIdhI bAbara rIte potAnI cAMca bagala ghasato hate. AthI te mahAtmA je leTA mAMjatA hatA temanA mukhamAMthI acAnaka nIcenA zabdo nIkaLyA - ghasata ghasata tuma heta ghasata hai, dhasata lekara pANI; kIsa kAraNa tuma heta ghasata che, ohI vAta meM jANI, rAmA ! ohI vAta meM jANI." A zabdo sAMbhaLI ze vicAra karyo ke A sAdhu mahArAja hArA viSe bolyA mATe hAre te manana karavA lAyaka che. AvuM samajI zake to te duhe moTe gokhavA mAMDyo ane rastAmAM jatAM jatAM temane te zabdo moDhe thaI gayA ane ghera gayA tyAM nAhatAM pitAM besatAM uThatAM AnA Aja zabda bolavA lAgyA gharanA mANasoe jANyuM ke zeTha te gAMDA jevA thayA che ane lavarI kara kara kare che. - have ema thayuM che ke zeThane tyAM be strIo che; temAM eka navI ane bIjI junI. pitAnI junI strIthI kAMI saMtAna na hevAne lIdhe zeThe pharIthI lagna karyuM hatuM. svAbhAvika e niyama che ke junI strI karatAM nathI strInuM gharamAM calaNa vadhAre hoya che ane jyAM ekathI vadhAre strIo gharamAM AvI ke tarataja dharamAM kaMkAsa thAya che. juAM sAcAM sAMbhanavAM paDe che. eka bIjAnI strIo adekhAI kare che ane pite sArI dekhAI bIjane jyAre halakI pAvuM evI te dareka strIone IcchA hoya che. jyAM chokarAnI vahu ke derANI jeThANuM ke naNaMda bhojAI vacce evuM hoya che te banne zoka vacce jyAM ekaja gharamAM rahevAnuM hoya temAM kAMI navAI nathI, Ama hovAthI zeThanA gharamAM navInuM calaNa vadhAre hatuM ane junIne koI hisAbamAM gaNatuM nahi. AthI bIyArI junI bairI roja pitAnI zakyane ke zeThane herAna karavAne lAga zodhatI hatI. Ama ghaNuM dIvasa vItI gayA paNa kAMI paNa lAga junIne maLe nahi, tyAre teNe zeThanA hajAma rAmAne sA. rAmo bahu bAhoza hajAma hatA ane evI saphAIthI hajAmata karato ke hajAmata karAvatI vakhate hajamata karAvanArane khabara nahi paDatI ke rAmAe hajAmata karI che. have gAMjAbhAI ne temAM A huzIyAra gAMya jo temAM vaLI kahevuM che? zeThANIe rAmAne bolAvyo. oraDI cAkaraDI kane baMdha karAvI ane samajAvavA mAMDayo. paisA dekhI munIvara caLe to gAMjAbhAIno zo hisAba? zeThANIe rAmAne rUpIA pAMcanI lAlaca batAvI, ane kahyuM ke jyAre tuM zeThanI hajAmata karavA Ave tyAre evI sAIthI zeThanA gaLA upara a mukI de ke je zeThane khabaraja paDe nahi ane je kAma sahIsalAmata pAra utaryuM te rUpIyA pAMcasenI pAghaDI baMdhAvIza. rAmA lalacA ane kAma puravAra karavAnuM vacana ApyuM. vaLI zeThANIe salAha ApI ke vAta keinA kAne jAya nahi tyAre rAmAbhAI belyA "vAha vAha! e zuM belyAM? vAta te kAMI koInA moDhe thAya? eto tame ne huM beja jANue,"
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhipabhA. *- - v= vvv - upara pramANe nakkI karyA pachI rAme ghera gayo. ravIvAra AvyuM ne zeThane hajAmata karAvavAnI eTale rAmo savAramAM bagalamAM kathaLI mArI meDA upara caDha. zIyALAne dIvasa ane zeTha, eTale TADha vAyaja. vAte agAzImAM gayA. zeThe jhINuM dhotIyuM eADhayuM ane hajAmata karAvavA beThA. rAme Aje pAMcase pIchA maLavAnA che tenA vicAramAM ja nIce beThe. kothaLI choDI, aMdarathI patharI ne a kAra ane astra ghasavA mAMDayuM. vacamAM pANI le ane astrAne ghase. A vakhate zeThanA mukhamAMthI mahAtmAe kahelI kaDI nIkaLI. * dhasata dhasata tuma heta ghasata che. " rAmAe jANyuM ke mahArA viSe kahe che tethI ene makalAta makalAta ghasavA ja lAge. hAthanAM AMgaLA upara dhArane tapAse ne astrAne ghase, vacamAM thoDuM pANI paNa le eTale zeThe AgaLa calAvyuM dhasata dhasata tuma heta ghasata hai, ghasata le kara pANI; kIsa kAraNa tuma heta ghasata che." A zabda sAMbhaLIne rAmAnAM te hAMjA gagaDI gayA. te vicAravA lAgyo e zeDa zuM kahe che? rakhene vAta jANI gayA hoya. makArA te rUpIAnA rUpIA jaze ne chokarAM vinA kAraNe bhUkhe maraze. che mATe zeTha, o temAM vaLI darabAra sarakAramAM lAga vagavALa ! rakhene mAmAnI koTaDImAM purAve nahi ! tyAMte zeThe gAna vadhAryuMja te - ghasatA ghasata tuma heta ghasata hai, ghasata lekara pANI; kIsa kAraNa tuma baheta ghasata hai, ehI vAta meM jANI; rAmA ! ehI vAta meM jANI." bicArA rAmAnA hAthamAMthI ao ne patharI bheMya paDI gayAM. AkhA zarIre tharathara dhrujavA lAge ane beja "bApajI ! emAM hAre zuM? heTI zeThANIe pAMcaze rUpIA ApavAnA karyA hatA tethI huM lalacA, paNa huM zuM jANe ke tame te jANatA haze? bApajI pharIthI huM kadI AvuM karIza nahi? mane sarakAramAM laI jaze? kahetA ho te zeThANIne paNa puchAvuM?" zeThe ThAvakuM he rAkhI badhuM sAMbhaLyuM. manamAM samajyA ke koI goTALe che. zeThANInuM nAma AvyuM eTale vadhAre heme bharAyA ane ghaNuM vadhAre cAMpavA vicAra karyo. ane mananI vAta manamAM ja rAkhI bolyA: bela, harAmakhera ! zuM che A badhuM? kahIde sAce sAcuM nahi te bolAvuM chuM. paTAvALAne ? - ame gabharAya. je vAta banI hatI te athathI iti sudhI kIdhI ane zeThane karagarI paze. zeThane dayA AvI ane javA dIdho paNa sAthe dhamakI paNa ApI ke AvuM kAma kadI paNa karavuM nahi. pitAnAmAM zeThe vicAra karyo ke "vAha bhAI, vAha ! zuM mahAtmAnI kRpA ! temanA eka eka zabdamAM zuM rahasya raheluM che? je te mahAtmAnA zabdo meM sAMbha
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ kavitA lakhanAra rokhina mahAzayone prArthanA ane gujarAtI piMgaLano anuvAda. 26 LyA na hatA ane sAMbhaLyA pachI moTe na karyA hatA te huM Aje A dunIyA upara hato naha thaI jAta! dhanya mahAtmA dhanya ! huM tamArA viSe jeTaluM mAna na rAkhuM eTaluM ochuM ! bApajI badhAne Amaja upadeza Apajo." A vAta uparathI zuM sAra le eto vAcakavRdathI ajANyuM nathI to paNa be belA kahIe to prAsaMgika kahevAze, jene ApaNe dharmapadezaka kahIe, jeo sadA ApaNI ApaNA dharmanI unnati karavA tatpara che evA mahAtmAnA pachI bhale te game tevuM kahe topaNuM vacane upara zraddhA rAkhavAthI ane te sAMbhaLI tene manana karavAthI ApaNane mAlama paDaze ke tenA eka eka akSaramAM paNa ghaNuM ja satya samAyeluM hoya che. uparanA jevAM ghaNae draSTAMta zAstromAMthI maLI Avaze ane te uparathI ApaNane ema jaNAze ke mahAtmAnA dareke dareka zabdama-te arthavALA hoya ke prasaMga zivAya bolAyelA hoya to paNa temAMthI ApaNane ghaNuM zIkhavAnuM maLe che. jeo sudhArAvALA thayA che-jeone mukhya Azaya bIjA dharmanA sabhyone potAnA dharmamAM lAvavA pachI bhale te dharmanA siddhAMta samajato hoya ke nA hoya paNa potAnA je karo tevA lekanA kahevA upara bIlakula AdhAra nahi rAkhatAM pitAnAja dharmanA siddhAtemAM kALane anusarIne sudhAre vadhAre-karI pitAnA dharmane vadhu ne vadhu phelAvavAmAM sadhaLA mathe evI A lekhakanI aMtaHkaraNapUrvaka vAcakanda pratye prArthanA che. pitAno dharma sudhAro potAnA kuTuMbIonI-pitAnA sagA-vahAlAnI-potAnA mitronI-ane pitAnI nyAta ane pachI potAnA dezanI unnati karavAmAM dareka mANasa maLe evI vAcakandane prArthanA karavAmAM Ave che. A unnati kayAre thAya ke jyAre pitAmAM pitAnA dharma pratye-pitAnA dharmagurU pratye pUjyabhAva thAya tyAreja ane te pUjyabhAva kyAre upaje ke jyAre te gurU mahAmAnA zabada upara ApaNI pUrNa zraddhA hoya tyAre ja ! ! ! vAte he priya vAMcaka! tuM tyAre gurU pratya-dharma pratye--mAnanI lAgaNIthI-ane pUjAbhAvaLI--apUrva zraddhAthI je !!! - - - kavitA lakhanAra zokhina mahAzayone prArthanA ane gujarAti piMgaLano anuvAda. (lekhaka pAnAcaMda jecaMda-muMbAi.) vartamAnapatro, mAsike, copAniyAM vigere mAM AvatI keTalIeka kavitAe draSTigocara karatAM mathALe goTaka, bhujaMgI, upajAti, vasaMtatilakA vigere chaMdanAM nAma ApavAmAM Ave che ane te akSarameLa mAtrAmeLa ema be prakAre chaMda zailithI tapAsatAM lakhanAra mahAzraya bilakUla te thakI ajANa che ema spaSTa jaNAI Ave che. amuka mAsikapara kavitA mokalI ApanAra ane kavitA dAkhala karanAra bannene chaMda zAstranuM puratuM jJAna hoya te senuM ne sugadha kahevAya paNa anya jane pAse nAmIcAM ane sArA vidvAnonA paricayavALAM mAsiko vigere hAMsIpAtra thAya te zaramAvA jevuM che. kadAca lakhanAra maDAzayonA uccAra manaraMjaka tathA anuprAsa maLatA hoya che paNa kaMda nAma karyuM to chaMda zailInI paNa kALajI rAkhavAnI jarUra che. chaMda elInI mAhItI nathI ne tevAja rAgamAM kAvya lakhavuM che te jarUrathI chaMda
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ r buddhiprabhA zabdane badale cAla e zabda mukavAmAM Ave te lakhanAranI bilakula bhula gaNuvAmAM AvatI nathI jemake harigIta chaMda tene khale harigItanI cAla ema lakhavuM. ra. sarakRtamAM kAvya racavAne mATe judA judA graMtho racAyA che temAMthI udhArI dakSapatarAma kavie gujarAtI pIMgala ci che tene anuvAdaka atre mahAzayAnA lAbhane mATe kiMcitta ApavAmAM Ave che. 3 prathama laghu gurUnI samajaNu, 129= 6 3 ne sAkAra I U ne A dIrgha= jemake ka kha ga ki khi gi kuMkhu gu kA khA gA kI khI gI OM dhU jhU e gurU akSara kahevAya. e prakAre dareka akSaramAM samajI levuM paNu eTaluM vizeSa che ke joDA akSaranI pahelAM jo hyu hoya teA laghunA khale gurU thAya che. (dharma) e zabdamAM rekane 'ma' joDA akSara te tenA pahelAM rahelA laghu je dha' tenA gurU thAya che. laghu gurU uparathI mAtrAonI samajaNa, laghunI eka mAtrAne gurUne e mAtrA gaNavI. mAtrAmeLa chaMdamAM mAtrA gaNIne tapAsavI ane tenA caitALa tapAsavA. 1 ra 3 4 5 ' 7 ' A guNa chappA. mAtAjI te magaNa nagara te nagaNu pramANI, bhAjana te bhaNu bhagaNu jagAta jagaNu vaLi naNA. samatA te guNa sakSNa yazasvI yagaNuM gaNI je, rAmajI gaNe ragaNu tagaNu tAtAra bhaNIje. magaNu nagaN bhaga jaththu e laghu akSara kahevAya. e gurU akSara kahevAya. e sarave laghu akSara kahevAya. sagaNu magaNu raNu tamaNuM mAMtAjI nagara bhejana jagAta samatA yazasvI rAmajI tAtAra laghu laghu gurU laghu gura gurU gurU laghu gurU gurU gurU laghu prathama akSara meLa chaThThuM banAvavAnI rIta. guru guru gurU laghu ladhu laghu gurU laghu lagnu laghu guru laghu Taka chaMda akSara 12 4sagaNu 4 para niMda vize jata jJAna dhare, para citta khacitta kadI na ha. para nAritrikArina karyAM kare, jayavatta sadA sukha zreSTa vare. 1 dareka mAtrA meLa chaMdamAM tALa Ave che te mAtrA meLa chaMda kahIzuM. 2 traNa akSara maLIne Na kahevAya. 3 kheDA akSara pahelAM laghu che te gurU thaye. 4 Rju vadhu te garU.
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ dilakhuza upadezaka pada. 257 dareka pAdamAM bAra akSara gaNI levA, pachI cAra gaNuM kIdhA che tenA mATe pAMcame gaSya jo temAM samatA ema che te be ladhune eka gurU (je ThekANe be laghu ne eka gurU heya tyAM sagaNa che ema samajI levuM) e pramANe cAre sagaNa sAthe Ave, tyAre kada racAya, traNa akSara maLIne gaNuM kahevAya evA cAra gaNanA bAra akSare karIne trATakada racI zakAya. bIja pAdamAM vi ane ci emane gurU mAnavA. AgaLa AvI gayuM che ke jeDa akSara pahelAM je laghu hoya te laghu gurU thAya che. trIjA pAdamAM na ladhu che paNa gurU thAya che. cha gurU che paNa te ThekANe ardhacaMdrAkAra cinha che te ladhu jaNAvavA nimitte mukeluM che kAraNake daSTI zabda dIrgha IkArAnta che. saMskRta kezamAM AkArAnta, akArAnta, dIrdha ikArAta, ukArAnta, dIrdha ukArAnta dareka zabdomAM khule jaNAI Ave che jethI karI dareka zabdo goThavavAmAM savaLa paDe che paNa bhASAmAM dareka zabdane mATe kaMI cekasa kahI zakAtuM nathI paNa uccAra thakI hara IkarA ke dIrgha IkArAnta vigere lakSamAM laI goThavavAnI kALajI rAkhavI paDe che. (apUrNa) dilakhuza upadezIka pada. (lekhaka-DI. jI. zAha mANerapuravALA mu. pAlItANA ) jhulaNA chaMda. uTha lyA jIvaDA jaMjALathI jagIne, kema uMghI rahyo adhira jagamAM; pAMthA tuM AvI jaIza tuM kyAM vaLI, prazna puchaje tuja hRdayamAM. u. 1 saMsAranA khelamAM satya kayA dekhate, kArya kIdhuM te zuM ahIM AvI; lADIne gADImAM meja tuM mANata, ajJAnathI duHkhane sukha lAvI, uTha, 2 moha verI taNuM pAsamAM tuM paDe, mAta pitA ane premI dArA; brAta bhagInI vaLI kuTuMba A mehanuM, baMdhAvaze karmanA tuja bhArA; uTha. 3 svArdha sau sAdhavA prema batalAvatA, mAna mAyAnI laganI lagADI; lAge amRta samu ajJAnatA bhAsathI, kemake pAsa nAMkhe bhagADI. uTha. 4 jIvita A jANa nuM svapna sama lAgatuM, samaya Ave jarUra javuM; AvIne jama taNuM teDuM ubhu rahe, te same du:kha darie DubAvuM. uTha. 5 AvI te same ekalo tuM hatuM, cheDI paNa ekalA tAre jAvuM; dharma eka AvatA mitra parabhava to, te vinA kaSTa Ave akAruM. uTha. 6 kuTuMba vaibhavane parivAra premI sahu mukIne chavaDe cAlI jAze; dharma kIdho nahi lAbha lIdhe nahi, dravya adharmanuM dhULadhANI thAze. uTha. 7 puNya viSNu prANIo jama tune jhAlaze, muLaro mAraze kaze ApI; avanImAM te jaI kAma bhaMDAM karyA, pAsa adharmamAM nItine uthApI uTha. 8 kahe alyA mUrakhA kAme tuM zuM , ahIMthI dhArIne mRtyu ke, dharmanA bahAne tuM Thaga thaye jagatamAM, chADIe nahi have raDIza poke. uTha, , mATe vicArIne hita haiye dharI, kara dharmanI sevAnA zubha thAze; yuSi saMgathI "dilakhuza" A kahe, dharma sadA bhavaduHkha jaze. uTha. 10
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 268 te buddhiprabhA. daMpatI joDu. (le. pAnAcaMda jecaMda muMbAI.) (gajala). saMsAre sukha dumAM, pati patni sadA snehI; rahe samabhAvamAM sAthe, pUraNa puje maLe che. zubhAzubha karmanA lIdhe, jIvana zAtA azAtAmAM; nacAve deva zuM karavuM, puraNa puje maLe che. pati nahi anya patnithI, sati paNa timahIja dhAre; vahe chatti sadA dharma, puraNa puje maLe ja. uMbara rANA hatA kuza, sati mayaNuta svAmi, kasoTI hemanI kIdhI, puraNa pujo maLe che. mahiyArI vezane dhArI, patine ane meLavavA; sukhI te jeTaluM jagamAM, puraNa puje maLe che. sudhAre kaMtane nArI, sudhAre kaMta nArIne; vizayavAcha kare aLagI, puraNa puje maLe che. vijayavijayA acaLa kirtI, manobaLa jehanuM jabarU; Icchita vastu maLe kSaNamAM, puraNa puje maLe je. 6 7 mAdhyamika keLavaNI. (anusaMdhAna gata aMka 6 nA pAne 12 me thI.) (lekhaka eka zikSaka-gedhAvI.) A man who takes up any-pursuit without knowing what advances others have made in it works at a great disadvantage. De Quincey. DI kavInsI kahe che ke "anya manuSyoe te viSayamAM keTalI pragati karI che te jANyA vinA je manuSya koI paNa kAma mAthe le che tene ghaNo geralAbha thAya che." dareka dhaMdhAdArIe potAnA dhaMdhAmAM kuzaLatA prApta karavA mATe te dhaMdhAmAM je mahAna sudhArako ane vidvAne thayA hoya temanA viSe jJAna prApta karavuM joIe. teoe potAnA dhaMdhAmAM jamAnAthI je pragati athavA sudhArA vadhArA thayA hoya te viSe mAhiti meLavavI joIe. jyAre prastuta satya dareka dhaMdhAdArIne lAgu paDe che to pachI zikSaNune dhaMdhe jemAM pakSa vastu je vidyArthInA mana sAthe zikSakane saMbaMdha che evA agatyanA viSayamAM te te khAsa Avazyaka thaI paDe che. zikSaNane abhyAsa na karela hovAthI te viSayanAM mULatatvanA jJAnanA abhAve azikSita untrained zikSakanI daSTi TuMkI thaI jAya che. te najIvI bAbatane prAdhAnya Ape che ane tenuM pariNAma e thAya che ke agatyanI bAbata rahI jAya che. abhyAsathI prApta karelA jJAnanA abhAve te greDamAM paDe che ane tenuM zikSaNa yAMtrika ane
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAdhyamika keLavaNI. 268 - - - nirasa thAya che. ghaNIkharI bAbatamAM te evI bhUla kare che ke je bhUle zikSaNanA niyamo vaDe bhUla tarIke siddha thaI heya che. anya keI paNa viSaya karatAM keLavaNInA viSayamAM je vastu (bALakanuM mana) sAthe zikSakane kAma karavAnuM hoya che tenI lAyakAtano khyAla tene hevAnI khAsa agatya che. zikSakane ziSya vaganA mana sAthe ane manane zarIra sAthe saMbaMdha hovAthI parokSa rIte ziSya varganA zarIra sAthe paNa saMbaMdha hovAthI e Avazyaka che ke ziSya varganI zArIrika ane mAnasika zaktione tathA je niyamAnusAra temane vikAsa thaI zake teno khyAla hevAnI jarUra che. AthI dareka zikSake mAnasazAstra Psychology nuM khAsa adhyayana karavuM joIe. prastuta zAstranA niyamane anusarIne zikSake vicAravuM je ie ke kaI paddhatinA upayogathI te alpa ame pitAnuM kArya siddha karI zake ane zikSaNane rasika ane saraLa banAvI zake. prasiddha vidvAna leDana kahe che ke "He who shortens the way to learning lengthens life."je zikSaka jJAna meLavavAne mA saraLa arthAta saMkSipta kare che te ziSyanI aMdagI laMbAve che. je rikSaNa paddhatisaranuM naheAya te pariNAma e thAya che ke vidyArthI zramita thaI kaMTALe che ane zikSakane paNa zrama paDe che. vidhArthI zramathI susta thAya che. je zikSaka mArganA jJAna vinA A mIcIne prayANa kare che tene kaMTALavuM paDe che ane ghaNI muzkelIo sahana karavI paDe che. pitAnI bhUlane sudhAravI paDe che ane prastuta mUnA ane tenA pariNAmarUpa niSphaLatAnA anubhavathI tene vAraMvAra zikSaNa paddhatimAM pheraphAra ane sudhAro karavo paDe che. A rIte anubhava meLavatAM tene ghaNo samaya nirarthaka vyatita thAya che ane te chatAM ghaNe samaye paNa tene lAbha bahuja adA thAya che. aMgrejImAM kahevata che ke "Experience teaches fools" "anubhava-mahAvare mRbaMne zIkhave che. " ahi anubhava zabada-mahAvarA Mere practice nA arthamAM vaparAyela daSTigocara thAya che. koI paNa bAbatane abhyAsa karyA vinA te kArya karavA ghaNA samaya sudhI yatna karavo tene mahAvaro practice e nAmathI vyavahAramAM ApaNe oLakhIe chIe. chatAM anubhava experience e zabdo keTalAka loke beTa artha kare che. teo koI paNa viSayanA mahAvarAnA jJAna impiricism ne anubhava experience e nAmathI vyavahAre che. A bhUlanA yoge empiric uMTa vaiva ane experienced anubhavI bannenI samAna gaNanA thatI daSTigocara thAya che. AnuM pariNAma e thAya che ke zikSaNanA abhyAsa pratye upekSA svAbhAvika rIte thatI jovAmAM Ave che. mArga jANyA vinA te (ajANayA mArge prayANa karavuM ane te ajJAnanA pariNAma rUpa sarve muzkelIono anubhava meLave ane tyArabAda tethI dUra rahetAM zIkhavuM te karatAM te mArganA bhomIyAnI salAha pramANe vartavuM e guna purUSone mATe vyAjabI ane hitakara che. sura purUSo anubhavathI zIkhavAne pasaMda karatA nathI. teo zarUAtathI ja te viSayane lagatI sarve upayogI bAbatenI mAhIti meLave che, jethI temanI musApharI saraLa ane sugama thAya che. zikSaNanA viSayamAM paNa uparanuM satya egya rIte lAgu paDI zake che. je zikSake agAuthI zikSaNazAstranuM adhyayana karIne te pramANe mahAvaro pADayo hoya te te pitAnI agAu thaI gayelA vidvAno ane sudhArAnA anubhava, caturAI ane zAdhano lAbha prApta karI zake ane pitAnA dhaMdhAmAM jaladI saphaLatA meLavI zake ! te pote AnaMda meLavI, ziSyavargane beje ochA karI zake. paraMtu Adhunika saMge jenAM mAdhyamika ane khAsa karIne A gujarAtI) zikSaNanA dhaMdhAmAM koI paNa prakAranI tAlImanI ke dhaMdhAne
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhiprabhA lagatI bAbatanA abhyAsanI agatya egya rIte manAtI nathI. prophesara lenDana kahe che ke - The strange thing is that teaching is about the only art, which is supposed not to need earnest study and constant painstaking practice to learn efficiently. There are still many, it is to be feared, who see nothing in teaching beyond simply telling children what they have to learn, and who look upon knowledge of a subject as the only necessary condition for teaching it. No amount of earnestness or exertion will enable a person, who has not learned by laborious efforts how to do so, to paint a picture or play a musical instrument. Why should it be expected that teaching alone will come by intuition ? And the matter becomes stranger still when we consider the immense importance of the issues at stake; and take into account the terrible waste of time and efforts and the mischief done to young minds as a result of bad teaching. e vismayajanaka che ke mAtra zikSaNane ja dhaMdhA evo che ke jemAM gya jJAna meLavavAne satata ane ugI mahAvarAnI ane Atura abhyAsanI agatya manAtI nathI. e bhayabhareluM che ke adhApi parSata ghaNu manu che ke jeo ziSyane zIkhavavAnA viSayane tenI AgaLa mAtra belI javA uparAMta temAM kAMI vizeSatA hoya ema mAnatA nathI. teo (zIkhavavAnA) viSayanA jJAnane zikSaNa (zIkhavavAne ) egya sthitimAM hoya ema mAne che. sapta prayatna citrakaLAne ke vAdha yaMtra vagADavAno abhyAsa karyA vinA game teTalI AturatA rAkhavAthI ke udhoga karavAthI kai paNa manuSya citra kADhavAmAM ke vAdha yaMtra vagADavAmAM saraLa thato nathI te zikSaNakaLAnuM jJAna svataH svAbhAvika ane prApta thaI zake evI kalpanA karavI te nirarthaka che. A uparAMta keLavaNI jevA muddAnA savAlanI atyaMta upayogitA viSe ane kharAba zikSaNanA pariNAme kumaLA magajane je nukazAna thAya che tene ane samaya ane baLane je bhayaMkara mithyA vyaya thAya che tene vicAra karatAM zikSaNa kaLAnuM jJAna sahaja prApta thaI zake evI kalpanA karavI e vizeSa vismayajanaka jaNAze." prophesara lenDane mahAvarAnA siddhAMtanA pakSakArone megya zabdamAM nyAya Apela che. siddhAM. tonA jJAna vinAnuM zikSaNa kharAba nIvaDe che je bALakanA kumaLA magajane nukazAna kare che, kharAba zikSaNathI ziSya ane zikSaka ubhayane samaya ane baLa nakAmAM kharacAya che. " Teachers no less than doctors must go through a course of professional training, Froebel" kAbela kahe che ke "vaidha karatAM zikSakane dhaMdhAnI tAlIma levAnI kAMI ochI agatya nathI." " The teacher has immense influence, and that to turn this infuence to good account he must have made a study of his profession and have learnt " the best that has been thought and done" in it. Every occupation in life has a traditional capital of
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ suvicAra ranarAzi. 27 knowledge and experience, and those who intend to follow the business, whatever it may be, are required to go through some kind of training Mulcaster. zikSanI asara bahu uMDI thAya che tethI te asaravaDe sAre lAbha utpanna karavAne teNe potAnA dhaMdhAne abhyAsa kara joie ane te viSayamAM jeoe zreSTha vicAro ane je uttama kAryo karyA hoya tenI tene mAhInI hovI joIe. aMdagInA dareka dhaMdhAmAM anubhava ane jJAnanuM paraMparAgata bhaMDoLa hoya che ane jeone amuka dhaMdhe karavAne heya che temaNe te dhaMdhe game te prakAra hoya te paNa tenI koIpaNa prakAre tAlIma levI joIemalkara. A parathI dhaMdhAnI keLavaNI levAnI agatya siddha thAya che chatAM mahAvarAnA siddhAMtanA pakSakAro ema kalpanA kare che ke " Practice makes a man perfect" "mahAvarAvaDe mANasa saMpUrNa thaI zake che." prastuta kahevatanA AdhAre teo evI kalpanA kare che ke ghaNA varSanA mahAvarAvaDe anubhava prApta thaI zake che ke je anubhava dhaMdhAnA zAstrIya jJAnanI garaja paNa sArI zake che paraMtu mahAvarA vaDe saMpUrNatA maLI zake ema kahevA karatAM ema kahevuM e nyAyayukta thaI zake ke kharAba rIte kArya karavAnA mahAvarAvo mAtra akuzaLa kArIgarIrUpI kalpita satiSanI pUrNatAja prApta karI zakAya! lorDa bekana kahe che ke "I doubt not but learned man with mean experience would ence! men of long experience without learning and outshoot them in their own bow. mane sadeha nathI ke alpa anubhavavALA vidvAne jJAna vinAnA paNa dIrdha anubhavavALA manuSya karatAM eka hoI zake ane temanA uddezamAM teo zreSThatA meLavI zake! aluma " Remote but superficial generalities do but offer scorn to practical men. (Lord Bacon.) - dUranA ane upacoTIyA anumAne rUDhivALA manuSyomAM jJAna mATe tIraskAra utpanna kare che. zALAnI rUDhIthI TevAyelA zikSake eka prakAranA nukazAnakAraka greDamAM paDe che, ane je zikSaka ukta rUTIthI ghaNA samaya sudhI TevAI gayelA hoya che temanI daSTinI maryAdA baMdhAI jAya che. (apUrNa) suvicAra ratnarAzi. (anusaMdhAna gatAMka 235 pRSTa thI.) (lekhaka-vIrabALaka-maNimaMdira-pAdarA.) jayAre tamArA mitro ke saMbaMdhIo potAnA ke bIjAonA maMdavADanI lAMbI lAMbI kathAo bhAre rasathI tamane kahevA mAMDe tyAre tatkALa ArogyanI vAta kADhIne DaholAyelA pANIne svaccha kare. ArogyanIja vAte mAtra kahevAnuM ane sAMbhaLavAno Agraha dharo. maMdavADa karatAM Arogya vadhAre vyApeluM tathA vadhAre balavAna che ane tethI vAta karavA mATe, atyaMta mahatvano viSaya te che e siddha kare. jenuM pramANa adhika hoya, tenAja pakSa
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ kar buddhiprabhA alavAna gaNAya che. mADa karatAM ArAgyanuM pramANu adhika che mATe Aregya baLavAna che. AreAgyanI vAtAvarDa AreJatA adhika pramANune, vizeSa adhika karI. * * * * jyAre jagatamAM durguA ane durAcAra, adhika pramANamAM jovAmAM Ava, tyAre sadgu Nune sadAcAranIja vAtA karI. jyAre sadguNu ane sadAcAra vadhu pramANamAM jovAmAM Ave tyAre paNa tethI adhIka pramANamAM, sadguNa ne sadAcAranI vAte kare. sadguNunI vAte! karavAthI, lokeA sadguNu sabaMdhI vicArA karatA thaze. tee sadguNanA lAbhanuM ciMtavana karatA thaze, vicArane cintavata karavA mAMDatA coDAja samayamAM tene sadguNa prApta karavAnI icchA thaze, ane manuSyane sadguNI thavAnI jyAre icchA prakaTe che tyAre tee sadguNI thavAnA prayatna kare che ane aMte te sadguNI thAya cheja, * * * * * * nira'tara sadguNanI vAte karavAthI, tame hajArA manuSyanAM mana zuddha karI zakazA ane A hajArA pAchA khIjA lAkheAnAM mana tevIja rIte zuddha karaze. AthI sadgunIja vAtA karavAthI tame jagatanuM je kalyANa kare che, tenI simAja nathI. * * * ** * jyAre jagat asatya ane chAprapacathI bhareluM jAya ane dhAra kaLikALa prasarI rahelA bhAse tyAre paNa satyanuja ane satyanA mahimAnuja gAna kare. asatya vyApavAthI, satya kaI nAza pAmatuM nathI. satyatA sarvatra, sarva sAmarthyayukta vyApIja rahyuM che, tene draSTie ANuvA mATe tenIja vAta kare. asatyanAM te prapaMcanAM citrA loko AgaLaja dhare kAraNake asatya ne chaLaprapaMcatAM citre niraMtara temanI AgaLa dharavAthI temanA hRdayapara tenI chApa paDe che, ane ajANapaNe temanA manane mArgamAM dArAya che. leAkeAnA vicArenA pravAhanI dizA tame badalI zake ema che. nir tara sadguNunI vAteA karyAM karavAthI, samagra manuSya prajAne, sadguNumAM prItivALA tame karI zakazeA, ane tema thatAM kaLikALamAM paNa tame satyayugane pravartelA joze. * * M vicArAnuM Arogyapara draDha pariNAma thAya che. je vicArone udbhava thavA mAMDe che teneAja raktAbhisaraNanA prayAga vicArIne sAnukuLa thai vahevA mAMDe che. sukhatA vicAre sukhanA bharelA ne du:khanA vicAro te duHkhanA bharelA raktAbisaraNane jorathI zarU kare che. mATe jyAM jAo tyAM hamezAM akhila vizvamAM sukha sukha ne sukha prasarAvavA sArU, sukhanAja vicAre phelAvA ne tame sukha prasarAvanAra, prakAza pADanAra--sUryakIraNa thaze. * * * * hamezAM smaraNamAM rAkhaze ke tame je prakAre vAtA kare che, te prakAre tame manuSyanA manane derI zakA che. tamArA zabdo je dizAne darzAve che te dizAmAM tenuM mana gayA vAya rahetuMja nathI. deSanI, durAcAranI, vyAdhionI, ane vipattinI vAte karyAM kare| ane bA manuSyA te tarapha taNuAyA javAtA. sadgunI, sadAcAranI, ArogyanI ane sapattinI vAte karyAM kare ane RNA manuSya sadguNu, sadAcAra, Arogya te sa Mpatti tarapha AkarSAi te prApta karavA mathavAnA, ane A pakSamAM te vicArA darzAvanAra tame pete paNa te vicArAnA pariAmanA kulathI vimukha rahevAnA nahija.
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ pararIkSA lekhathI thAtI. kavvAli parIkSA kheAlathI thAtI, hRdayamAM te bahir Ave, asAdhusAdhulAkAnI, parIkSA lekhathI thAtI. hRdayamAM kalezanI hALI, baLe IrSyA yamAM je, pragaTa thAtI game tyAre, parIkSA lekhathI thAtI. caDhAve dveSanAM cazmA, jAtu sarvamAM kALu, lakhAtuM lekhamAM kALu, parIkSA lekhathI thAta. rAgathI sArUM, thAtI. svapakSe satyatA bhAse, lakhAtuM svapakSarAgIlekhakanI, parIkSA lekhathI thAtI. lakhAtuM dveSathI jU parIkSA lekhathI thAtI. burAI keTalA aze, parIkSA lekhathI vicAraka keTalA aze, parIkSA lekhathI thAtI, guNAnurAga che vA nahIM, parIkSA lekhathI thAtI. rahyuM uddhRtapaNuM manamAM, parIkSA lekhathI thAtI. ahI madhyastha che vA nahIM. parIkSA lekhathI thAtI. jagane hAni karanAza. parIkSA lekhathI thAtI. thA parIkSA lakhAtuM rAgathI jU, lakhAtu anuthI blU haiM, sujanatA keTalA aMze, raghu zuM cittamAM tenI, sattA keTalA aMze, guNI vA durguNInI tA, hadhyate khAdyamAM zu che, kharekhara deASadraSTAnI, hRdayamAM zAntatA chevAnA, azAnti lekhakAnI teA, cahe che anyane vA nahIM, jagA mitra che vA nahIM, jagatanA lAbha denArA, bhaNyApaNanahIMgaNyAtenI, thaye e kAmamAM bhAnu, thayA zuM bhATa vA gappI, anyA anyAyI vA nyAyI, uchAMchaLiyA aDDA dhIrA, ghaNA che zvAnanA jevA, ghaNA che huMsanA jevA, ghaNA che kAgaDA jevA, jANu che vAnahIM, lekhathI thAtI. ghaNA che bhuMDanA jevA, parIkSA lekhathI thAtI. dhaNA che rAkSaseA jevA, dhaNA che bhUtanA jevA, parIkSA lekhathI thAtI. samayane parIkSA lakhIne kaleza karanArA, paHpUrA jonArA, parIkSA hasAhasa khUba lakhanArA lakhIne peTa bharanArA, ghaNA che teApanA jevA, ghaNA che. dugdhanA jevA, lakhIne zAnti karanArA, sadA sArU ja lakhanArA, nayeAnI hu apekSAe, jaNAvI muddayabdhi sAdhu lekhakanI, parIkSA vA dhUmaketu e, lekhathI thAtI. dhamAdhama khUba lakhanArA, lekhathI thAtI. sAsapa lekha lakhanArA, parIkSA lekhathI thAtI. ghaNA parIkSA che dArUnA jevA, lekhathI thAtI. lakhanArA, thAtI; satya lakhanArA, lekhathI thAtI. rahI madhyastha parIkSA lekhathI 1 3 4 5 7 8 Gui 10 11 ja chuM ma ya ra 15 17 19 20
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAhera khabara. jena vetAMbara mUrtipUjaka kAmane khabara ApavAmAM Ave che ke kharatara gacchamAM thaelA ane tapAgacchanI kriyA karanAra pUjya munirAja zrI mohanalAlajInA ziSyAmAM be matabheda paDayA che. munirAjazrI jazamuni, munizrI kezaramunijI vagere kharataragaccha svIkAre che ane paMnyAsaharSa munijI vagere tapAgacchanI kriyA kare che. kharataragacchane mAnanArA munizrI jazamunijI ke jemaNe AcArya padavI lIdhI che temanI AjJAmAM zrI kezaramunijI vagere che. zrIyuta kezaramunie bhAravADamAM eka chokarAne dIkSA ApI tenuM buddhimuni nAma pADayuM che. zrI kezaramunijIne cele buddhimuni evA nAmathI jainakAmamAM prasiddha che chatAM jyAre tapAgaccha vagerenI mAnyatAo virUddha teo chapAve che tyAre teo buddhimuninuM chApAmAM buddhisAgara nAma ApIne lekha chapAve che ane tethI temanI dhAraNA evI che ke jaina komamAM yoganika muni buddhisAgarajI e lakhe che ema keTalAka loko jANeane vahemamAM paDe ane kahe ke AnA lakhanAra to gujarAtamAM prasiddha tapAguchIya muni buddhisAgarajI che. AthI lokomAM judI judI lAgaNI phelAya. ItyAdi ane kharataragacchanI siddhi thAya, tathA zrI jazamunijI tathA kezaramunijInuM koI nAma jANe nahi. AvI kapaTa bhAvanAthI kAma lenAra munirAja yazAmunisUrijI ane kezaramunijIne amAre jaNAvavAnuM ke AvI rIte kapaTa kaLAthI buddhimuninuM buddhisAgara nAma chapAvIne tamAruM kArya sAdhavA mAge che. te siddha thavAnuM nathI; ane temaja tame judAM judAM nAma pADIne zrI mohanalAlajI mahArAjanA parivAranI pratiSThAmAM vRddhi karI zakavAnA nathI. kezaramunijInA buddhimuninuM khaMDana vakhate bhayanA mAya buddhisAgara evuM nAma temanA gurU taraphathI ApavAmAM Ave che ema gujarAta vagere dezanA jainAe jANI lIdhuM che, ane e badhI khaTapaTa karAvIne zvetAMbara kAmamAM azAMti phelAvavA tarIke zrI yazAmunisUrijI tathA zrI kezaramunijInuM nAma AgaLa Ave che. zrIyuta kezaramunijIne mAluma ke nATakanA paDadAmAM veSa lAvanAra bhinna nAmadhArInI peThe gupta nAma pADI chapAvI kharataragacchanI unnati karavI ane potAnA mata jamAvavA e A vijJAna jamAnAmAM banI zake tema nathI. tamArA potAnA nAmathI bahAra kema AvatA nathI ? kSalaka buddhi muninuM bhinna nAma pADIne kema bhirUtA batAve che ? peAtAnA kharA nAmathI jAheramAM zAstrArtha karo ane lekha lakhI chapAve eja siMhanA jevA hoya tene ucita che. tamArAmAM zakti hoya to amadAvAdamAM AvI tapAgacchIya sAdhuo sAthe zAstrArtha karI nirNaya karo. ane je zakti na hoya te potAnuM cAritra pALA-gonI carcAo karI mAMhI mAMhe kusaMpa karavAno A vakhata nathI. potAnA celAnuM buddhi muni nAma che chatAM kapaTathI buddhisAgara ema nAma have pharIthI Apaze te vijJapti sAthe nakkI samajI leze ke amArI taraphathI paNa yazAmunisuri, kezaramuni, bhAvamuni vagere nAmethI kharataragaccha virUddha lekhA bahAra paDaze ane temAM tamAre zAcavuM paDaze. jena kAmamAM zrAvaka ratna rAyabahAdura badridAsajI vagere kharataragacchanA zrAvakoe potAnA sAdhuone kaleza na thAya ane paraspara saMpa rahe evI salAha ApavI joIe. puSpamALAnA lekhakane pratyuttara, a jainazAsananA aThavADika patramAM buddhiprabhAmAM gupta nAmathI lekha lakhavAnI sUcanA karanAra sa badhI je ullekha che te ullekhane pratyuttara to jaina zAsanamAM gupta nAmathI puSpamAlAdi lekha lakhanAra lekhakee vidyAne vAvaTA pharakAvI siddha karI batAvyuM che tethI puSpamAlAmAM AvelA gupta ane tethI zobhItA TAITala kone zobhe te svayaM vicArI levuM. lekhaka puSpamAlAnA mALI.