Book Title: Agam 04 Ang 04 Samvayang Sutra
Author(s): Chandraprabhsagar
Publisher: Prakrit Bharti Academy
Catalog link: https://jainqq.org/explore/010827/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samavAya- suttaM [SAMAVAY-SUTTAM] Page #2 -------------------------------------------------------------------------- Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samavAya-suttaM mahopAdhyAya candraprabhasAgara prakAzaka : prAkRta bhAratI akAdamI, jayapura zrI jaina zve. nAkor3A pArzvanAtha tIrtha, mevAnagara zrI jitayazAzrI phAuMDezana, kalakattA Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akTUbara, 1960 prakAzaka: prAkRta bhAratI akAdamI 3826-yati zyAmalAlajI kA upAzraya, motIsiMha bhomiyoM kA rAstA, jayapura-302 003 (rAja.) zrI jaina zve. nAkor3A pArzvanAtha tIrtha po. mevAnagara-344 025 jilA-bAr3amera (rAja.) zrI jitayaNAdhI phAuMDezana 9-sI, esplAneDa ro IsTa, kalakattA-700 066 SAMAVAY-SUTTAM By MAHOPADHYAY mudraka : CHANDR-PRABH-SAGAR | hamaloga priNTarsa, jodhapura - Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya AgamavettA mahopAdhyAya zrI candraprabhasAgara jI sampAdita-anuvAdita 'samavAyasuttaM' prAkRta-bhAratI, puSpa-74 ke rUpa meM prakAzita karate hue hameM prasannatA hai| Agama-sAhitya jainadharma kI nidhi hai| isake kAraNa AdhyAtmika vAGmaya kI asmitA abhivaddhita huI hai| jaina-pAgama-sAhitya ko usakI maulikatAoM ke sAtha janabhogya sarasa bhASA meM prastuta karane kI hamArI abhiyojanA hai / 'samavAyasuttaM' isa yojanA kI kriyAnviti kA agalA caraNa hai / 'samavAya-suttaM' jaina Agama-sAhitya kA pramukha grantha hai| isameM jaina dharma ke itihAsa ke pariveza meM jina sUtroM evaM sandarbho kA Akalana huA hai, usakI upayogitA Aja bhI nirvivAda hai / isake aneka sUtra vartamAna anusandhitsuoM ke lie eka svastha dizA-darzana haiN| grantha ke sampAdaka candraprabhajI deza ke supratiSThita pravacanakAra haiM, cintaka hai, lekhaka haiM, kavi haiM / AgamoM meM unakI medhA evaM pakar3a talasparzI hai / unakI vaiduSyapUrNa pratibhA prastuta Agama meM sarvatra prativimvita huI hai| anuvAda evaM bhASA-vaiziSTya itanA sajIva evaM saTIka hai ki grantha kI vodhagamyatA sahaja, svAbhAvika evaM prabhAvaka vana gaI hai| mUla pATha kI vizuddhatA grantha kI atirikta vizeSatA hai| gariNavara zrI mahimAprabhasAgarajI ne isa Agama-prakAzana-abhiyAna ke lie hameM utsAhita kiyA, etadartha hama unake hRdaya se AbhArI haiN| pArasamala bhaMsAlI adhyakSa zrI jaina zve. nAkor3A pAva. tIrtha, mevAnagara prakAzacanda daphtarI saciva zrI jitayazAzrI phAuNDezana kalakattA devendrarAja mehatA saciva prAkRta bhAratI akAdamI jayapura Page #6 -------------------------------------------------------------------------- Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrva svara Agama-sampadA adhyAtma-puruSoM kI abhivyakta asmitA hai| yuga-yuga ke manIpI-cintana AgamoM meM saMkalita evaM saMrakSita haiN| dharma evaM darzana to inakI AdhAra-bhUmikA hai, kintu jana-saMskRti AgamoM meM jisa DhaMga se AtmasAra huI hai, vaha bemisAla hai| Agama prAcIna hai, kintu vartamAna ke dvAra para sadaiva usakA svAgata hotA rhegaa| AgamoM kI racanA hue kaI zataka bIta gaye, parantu aitihAsika sandarbho kI agavAnI ke lie hamArI dastaka yuga-yuga kI deharI para hai| 'samavAya-suttaM' mAtra Agama hI nahIM, apitu itihAsa kA eka bar3A dastAveja bhI hai| isameM hamArA prAcIna gaurava aura itihAsa surakSita huA hai / 'samavAya-sutta' Agama-krama meM cauthA aMga-Agama hote hue bhI AgamoM kI samagratA kA pratinidhi-grantha hai| Agama-sUtroM kA yaha prAstAvika bhI hai aura upasaMhAra bhii| eka prakAra se yaha saMgraha-grantha hai, sandarbha-koSa hai, vijJapti-vidhAna hai| isake dastAveja meM aise aneka sUtra indrAja hue haiM, jinase atIta ke moTe parade ughar3ate haiN| koSa-zailI evaM saMkhyAtmaka tathya-prastuti 'sa-su' ke vyaktitva kI pAradarzitA hai| grantha kA prArambha ekatvavAcI tathyoM se huA hai, para samApana ananta kI goda meM / itihAsa kilakAriyAM bhara rahA hai, tathya aMgar3AIyA~ le rahe hai, 'sa-su' ke vartamAna dharAtala pr| yaha vaha samRddha-koSa hai, jisase kaI vaijJAnika sambhAvanAeM janma le sakatI haiN| yadi sRjana-dharmI anuzIlana kiyA jAe, to atIta kI yaha thAtI vartamAna ke lie vismayakArI rozanI kI dhAra sAbita ho sakatI hai| bhautikI, jaivikI evaM bhaugolikI ko ughAr3ane/nihArane ke lie 'sa-su' kI vaijJAnikatA evaM upayogitA vivAda-mukta hai / jala, thala, nama kI moTI-moTI paratoM kA 'sa-su' ne Akhira kitanA bArIkI se udghATana kiyA hai| RSi-muni kahalAne vAle vairAgI logoM Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kI vaijJAnika pahu~ca evaM pakar3a kitanI gaharI-se-gaharI thI, 'sa-su' kA hara pannA isakA pramANa-patra peza karatA hai| prastuta prayAsa merI ruci ke anukUla hai| tathyoM ko sAmane lAnA merA maulika uddezya hai| TippaNoM ke vivAda se Upara uThakara maulikatA kI nikhAlisatA ko hI peza kiyA hai| mujhe prasannatA hai ki tatkAlIna lokabhASA evaM rASTrabhASA ke bIca eka setu mujhase sambhAvita huaa| vizvAsa hai yaha apratima vizva-koSa dhughale atIta ko nihArane meM pAradarzI rozanadAna siddha hogA / 2 akTUbara, 60 --candraprabha Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya-nirdeza 14 paDhamo samavAyo/pahalA samavAya AtmA, anAtmA, daNDa, pradaNDa, kriyA, prakriyA, loka, aloka, dharma, adharma, puNya, pApa, bandha mokSa, prAsrava, saMvara, vedanA, nirjarA; jambudvIpa evaM apratiSThAna naraka kA AyAma-viSkAbha, pAlaka-yAna, sarvArthasiddhavimAna, ArdrA, citrA, svAti-nakSatra, sthiti, AhAra, zvAsoccha vAsa, siddhi / 3 vIzro samavAno/dUsarA samavAya ___daNDa, rAzi, bandhana, pUrvAphAlgunI, uttarAphAlgunI, pUrvAbhAdrapadA, uttarAbhAdrapadA nakSatra, sthiti, zvAsocchavAsa, mAhAra, siddhi / taio samavAno/tIsarA samavAya daNDa, gupti, zalya, gArava, virAdhanA, mRgazira-puNya-jyeSThA-abhijitazravaNa-azvinI-bharaNI nakSatra, sthiti, zvAsocchavAsa, AhAra, siddhi| 11 caratyo samavAno/cauthA samavAya kapAya, dhyAna, vikathA, saMjJA, bandha, anurAdhA-pUrvApADhA-uttarApAr3hA nakSatra, sthiti, zvAsocch vAsa, AhAra, siddhi / paMcamo samavAyo/pAMcavAM samavAya kriyA, mahAvrata, kAmaguNa, prAsravadvAra, saMvaradvAra, nirjarAsthAna, samiti, astikAya, rohiNI-punarvasu-hasta-vizAkhA-dhaniSThA-nakSatra, sthiti, zvAsocchvAsa, AhAra, siddhi / chaTTho samavAyo/chaThA samavAya lezyA, jIvanikAya, tapa, chAnasthika samudghAta, arthAvagraha, kRttikA-AzlepA-nakSatra, sthiti, zvAsoccha vAsa, AhAra, siddhi / 21 sattamo samavAno/sAtavAM samavAya bhayasthAna, samudghAta, mahAvIra kI avagAhanA, varSadhara-parvata, varSa/kSetra, karmaprakRtivedana, madhyanakSatra, pUrva-dakSiNa pazcima-uttaradvArika nakSatra-nirUpaNa, sthiti, zvAsocchvAsa, AhAra, siddhi / aTThamo samavAyo/pAThavAM samavAya __ madasthAna, pravacanamAtA, vANamantaroM ke caityavRkSa, jaMvU, sudarzana, kUTazAlmalI, jambUdvIpa kI jagatI, kevalisamuddhAta, pArzva ke gaNa-gaNaghara, nakSatra, sthiti, zvAsoccha vAsa, AhAra, siddhi / 16 24 26 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 navamo samavAno/nauvAM samavAya brahmacarya-guptiyA~, aguptiyAM, brahmacarya/AcArAMga ke adhyayana, pArzva kI avagAhanA, nakSatra, tArA-saMcAra, jambUdvIpa meM matsyapraveza, vijayadvAra, vANamantaroM kI sudharmA-sabhA, darzanAvaraNa kI prakRtiyA~, sthiti, zvAsoccha vAsa, AhAra, siddhi| dasamo samavAyo/dasavAM samavAya zramaNa-dharma, samAdhisthAna, mandara-parvata, ariSTanemi kI avagAhanA, jJAnavRddhikArI nakSatra, kalpavRkSa, sthiti, zvAsocchvAsa, AhAra, siddhi| 34 ekkArasamo samavAno/gyArahavAM samavAya upAsakapratimA, jyotizcakra, mahAvIra ke gaNadhara, mUlanakSatra, graMveyaka, maMdara-parvata, sthiti, zvAsoccha vAsa, pAhAra, siddhi / bArasamo samavAno/bArahavAM samavAya bhikSupratimA, saMbhoga, kRtikarma, vijayA-rAjadhAnI, valadeva-rAma, mandara-cUlikA, jambUdvIpa-vedikA, nyUnatama rAtri-divasa, IpatprAgbhAra pRthvI, sthiti, zvAsoccha vAsa, AhAra, siddhi| . terasamo samavAyo/terahavAM samavAya kriyAsthAna, vimAnaprastaTa, jalacara-paMcendriya jIvoM kI kulakoTi, prANAyupUrva ke vastu, prayoga, sUryamaNDala kA vistAra, sthiti, AhAra, sthiti, zvAsocch vAsa, siddhi| cauddasamo samavAno/caudahavAM samavAya ___ bhUtagrAma, pUrva, jIvasthAna, bharata-airavata-jIvA, cakravartI-ratna, mahAnadI, sthiti, zvAsoccha vAsa, AhAra, siddhi / 48 paNNarasamo samavAyo/pandrahavAM samavAya . . paramAdhAmika deva, nami kI avagAhanA, dhruvarAhu nakSatra, pandraha muhurta ke dina-rAtri, vidyAnuvAda-pUrva ke vastu, manuSya-prayoga, sthiti, zvAsoccha - vAsa, AhAra, siddhi / solasamo samavAno/solahavAM samavAya gAthASoDazaka, kapAya, mandaranAma, pArzva kI zramaNa-saMpadA, sthiti, zvAsoccha vAsa, AhAra, siddhi / pattarasamo samavAyo/satarahavAM samavAya asaMyama, saMyama, mAnuSottara-parvata, AvAsaparvata, cAraNagati, camara 52 56 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUra 68 74 kA utpAta-parvata, maraNa, karmaprakRtivedana, sthiti, zvAsocchavAsa, AhAra, siddhi / aTThArasamo samavAno/aThArahavAM samavAya brahmacarya, ariSTanemi kI zramaNasampadA, nirgranthasthAna, AcArAMga-pada, brAhmIlipi ke lekhavidhAna, astinAstipravAda ke vastu, dhUmaprabhA pRthvI, utkRSTa rAta-dina, sthiti, zvAsoccha vAsa, AhAra, siddhi / egaraNavIsamo samavAno/unnIsavAM samavAya jJAtA-adhyayana, jambUdvIpa meM sUrya, zukra mahAgraha, jambUdvIpa, tIrthakaroM kA agAravAsa, sthiti, zvAsoccha vAsa, AhAra, siddhi / vIsaimo samavAno/bIsavAM samavAya asamAdhisthAna, munisuvrata kI avagAhanA, dhanodadhi kA vAhalya, prANata devendra ke sAmAnika deva, karmasthiti, pratyAkhyAna-pUrva ke vastu, kAlacakra, sthiti, zvAsoccha vAsa, AhAra, siddhi / ekkavIsaimo samavAno/ikkIsavAM samavAya zavala-dopa, karmaprakRti, pAMcaveM-chaThe Are kA kAlapramANa, sthiti, zvAsocchvAsa, AhAra, siddhi / bAvIsaimo samavAno/vAIsavAM samavAya parIpaha, dRSTivAda, pudgala-pariNAma, sthiti, zvAsoccha vAsa, AhAra, siddhi / tevIsaimo samavAno/teIsavAM samavAya __ sUtrakRtAMga ke adhyayana, teIsa tIrthakaroM kA kevalajJAna, pUrvabhava meM ekAdazAMgI, sthiti, zvAsoccha vAsa, AhAra, siddhi / caunvIsaimo samavAno/caubIsavAM samavAya devAdhideva kSullahimavaMta-zikharI-jIvA, indra-sahita devasthAna, uttarAyaNa sUrya, gaMgA-sindhu, raktAraktavatI, mahAnadI, sthiti, zvAsocch vAsa, AhAra, siddhi / 84 paNNavIsaimo samavAno/paccIsavAM samavAya . paMca yAmoM kI bhAvanAe~, malli kI avagAhanA, dIrghavaitADhya parvata, dUsarI pRthvI ke narakAvAsa, prAcArAMga ke adhyayana, mithyASTi-vikalendriya kA karmaprakRtibaMdha, gaMgA-sindhu, raktA-raktavatI mahAnadI, lokabindusAra ke , vastu, sthiti, zvAsocch vAsa, AhAra, siddhi / 11 87 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chavIsaimo samavApro / chabbIsavAM samavAya dazAkalpa-vyavahAra ke uddezanakAla, karmaprakRtisattA, sthiti, zvAso - cchavAsa, AhAra, siddhi | sattAvIsaimo samavAna / sattAIsavAM samavAya anagAra- guraNa, nakSatra - vyavahAra, nakSatramAsa, saudharma - IzAna kalpa kI pRthvI kA vAhatya, karmaprakRti, sUrya kA saMcAra, sthiti, zvAsocch vAsa, AhAra, siddhi / aTThAvIsaimo samavApro / aTThAIsavAM samavAya AcAraprakalpa, mohakarma kI sattA, prAbhinivodhika jJAna, IzAna kalpa me vimAnoM kI saMkhyA, karma prakRtivandha, sthiti, zvAsocch vAsa, AhAra, siddhi | gaNatIsaimo samavA / unattIsavAM samavAya pApazrutaprasaMga, ASAr3ha Adi mahinoM meM rAta-dina kI saMkhyA, devoM meM utpatti, sthiti, zvAsocch vAsa, AhAra, siddhi / tIsaimo samavAzro/ tIsavAM samavAya mohanIya-sthAna, maMDitaputra kI zramaNaparyAya, tIsa muhUtoM ke tIsa nAma, ara jina kI avagAhanA, sahasrAra ke sAmAnika deva, pArzva kA gRhavAsa, mahAvIra kA gRhavAsa, ratnaprabhApRthvI ke narakAvAsa, sthiti, zvAsocchavAsa, AhAra, siddhi | 1 tIrthakaroM ke atizaya cakravartI- vijaya, camarendra ke bhavanAvAsa, narakAvAsa | 63 12 6 101 ekkatIsaimo samavA / ikatIsavAM samavAya siddhoM ke prAdiguNa, maMdaraparvata, sUrya kA saMcAra, sthiti, zvAso - cchavAsa, AhAra, siddhi | 111 104 battIsaimo samavApro / battIsavAM samavAya yogasagraha, devendra, kunthu ke kevalI, saudharma- kalpa meM vimAna, revatI nakSatra ke tAre, nATya-bheda, sthiti, zvAsocch vAsa, AhAra, siddhi | tettIsaimo samavAo / tetIsavAM samavAya 114 AsAtanA, camarendra ke bhauma, sthiti, zvAsocchavAsa, AhAra, siddhi 1 cottIsaimo samavAo / cauttIsavAM samavAya 117 124 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 paNatIsaimo samavAno/paitIsavAM samavAya satyavacana ke atizaya, jina kunthu, vAsudeva datta, baladeva nandana kI avagAhanA, mANavaka caityastaMbha, nrkaavaassNkhyaa| 128 chattIsaimo samavAyo/chattIsavAM samavAya ____uttarAdhyayana, camarendra kI sudharmA-sabhA, mahAvIra kI prAyikAe~, sUrya kI paurussii-chaayaa| sattatIsaimo samavAno/saMtIsavAM samavAya ___ kunyu ke gaNadhara, haimavata hairaNyaka kI jIvA, vijayAdi vimAnoM ke prAkAra, kSudrikA vimAna-pravibhakti ke uddezanakAla, sUrya kI chaayaa| 130 prahattIsaimo samavAyo/ar3atIsavAM samavAya pArzva kI prAyikAe~, haimavata-airaNyavata kI jIvAoM kA dhanuHpRSTha, meru ke dUsare kANDa kI U~cAI, vimAna-pravibhakti ke uddezanakAla / 131 egaNacattAlIsahamo samavAyo/unatAlIsavAM samavAya nemi ke avadhijJAnI, narakAvAsa, karmaprakRtiyA~ / pattAlIsaimo samavAno/cAlIsavAM samavAya ariSTanemi kI prAyikAe~, maMdaracUlikA, bhUtAnanda ke bhavanAvAsa, vimAna-pravibhakti ke tRtIya varga ke uddezanakAla, sUrya kI chAyA, mahAzukrakalpa ke vimAnAvAsa / 133 ekkacattAlIsaimo samavAno/ikatAlIsA samavAya nami jina kI AryikAeM, narakAvAsa, mahAvimAna-pravibhakti ke prathama varga ke uddeshnkaal| bAyAlosaimo samavAno/bayAlIsavAM samavAya mahAvIra kI zrAmaNyaparyAya, AvAsaparvatoM kA antara, kAloda samudra meM candra-sUrya, bhujaparisoM kI sthiti, nAmakarma kI prakRtiyA~, lavaNasamudra kI velA, vimAna-pravibhakti ke dvitIya varga ke uddezanakAla, pAMcaveM-chaThe Are kA kAlaparimAraNa / teyAlIsaimo samavAno/teyAlIsavAM samavAya karmavipAka adhyayana, narakAvAsa, dharma-jina kI avagAhanA, maMdaraparvata kA antara, nakSatra, mahAvimAna-pravibhakti ke paMcama varga ke uddezanakAla / 137 134 164 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 coyAlIsaimo samavAno! cauvAlIsavAM samavAya RpibhApita ke adhyayana, vimala ke purupayuga, gharaNa ke bhavanAvAsa, mahattI vimAna-pravibhakti ke uddezanakAla / 138 paNayAlIsaimo samavAno/paMtAlIsavAM samavAya samayakSetra, mImAMtaka naraka kA AyAma-viSkambha, dharma kI U~cAI, mandara kA antara, nakSatroM kA candra ke sAtha yoga, mahatI vimAna-pravibhakti ke uddezana-kAla / chAyAlIsaimo samavAno/chiyAlIsavAM samavAya dRSTivAda ke mAtRkApada, prabhaMjanendra ke bhavanAvAma / sattacAlIsaimo samavAno/saMtAlIsavAM samavAya sUrya-darzana, agnibhUti kA gRhvAsa / aDayAlIsaimo samavAno/ar3atAlIsavAM samavAya cakravartI ke pattana, dharmajina ke gaNa aura gaNavara, sUryamaNDala kA vistAra / egaNapaNNasaimo samavAyo/unacAsavAM samavAya ___ bhikSupratimA, devakuru-uttarakuru ke manuSya, trIndriya jIvoM kI utkRSTa sthiti / paNNAsaimo samavAyo/pacAsavAM samavAya munisuvrata kI AryAe~, dIrghavaitADhyoM kA vipkaMbha, lAntakakalpa ke vimAnAvAsa, timisrakhaNDaprapAta guphAoM kI lambAI, kAMcanaka parvatoM kA vistAra / - 145 egapaNNAsaimo samavAyo/ikyAvanavAM samavAya AcArAMga-prathama zrutaskandha ke uddezanakAla, camarendra kI sudharmA-sabhA, suprabha valadeva kA Ayupya, uttrkrmprkRtiyaaN|. . - 146 bAvaNNaimo samavAyo/vAvanavAM samavAya / / ___mohanIya-karma ke nAma, gostUbha Adi parvatoM kA antara, karmaprakRtiyAM, saudharma-sanatkumAra-mAhendra ke vimaanaavaas| . . . . . 147 tevaNNaImo samavAno/tirapanavAM samavAya devakuru Adi kI jIvAe~, mahAvIra ke zramaNoM kA anuttaravimAnoM meM janma, saMmUchima uraparisapoM kI utkRpTa sthiti / :: . .146 14 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cavaNNaimo samavAzrI / caupanavAM samavAya mahApuruSoM kA janma, zrariSTanemi kI chadmasthaparyAya, mahAvIra dvArA - eka dina meM caupana vyAkhyAna, zrananta-jina ke garaNa- gaNadhara / paNapaNNaimo samavAzro / pacapanavAM samavAya malli arhat kA AyuSya, mandara, vijayAdi dvAroM kA antara, mahAvIra dvArA puNya-pApavipAkadarzaka adhyayanoM kA pratipAdana, narakAvAsa, karma prakRtiyA~ | chappaNaimo samavAo / chappanavAM samavAya nakSatrayoga, vimalajina ke gaNa aura gaNadhara / zrAvaNaimo samavAzrI / zraTThAvanavAM samavAya narakAvAsa, karmaprakRtiyA~, gostUbha aura vaDavAmukha mahApAtAla zrAdi kA antara / sattAvaNNaimo samavAzro / sattAvanavAM samavAya tIna gaNapiTaka ke adhyayana, gostUbha parvata aura mahApAtAla kA antara, malli ke manaH paryavajJAnI, mahAhimavanta aura rukmi parvatoM kI jIvA kA dhanuHpRSTha | 153 esaTTima samavA / ikasaThavAM samacAya RtumAsa, mandara parvata kA prathama kANDa, candramaNDala | 150 guNasamosamavApro / unasaThavAM samavAya candrasaMvatsara, saMbhava jina kA gRhavAsa, malli jina ke avadhijJAnI / 155 bAvaTTamo samacAo / vAsaThavAM samavAya paMcasAMvatsarika yuga meM pUrNimAe~ - zramAvasyAe~, vAsupUjya ke garaNagaNadhara, candrakalAoM kA vikAsa -hAsa, sodharma - IzAna kalpa ke vimAnAvAsa, vaimAnika vimAnaprastaTa / 151 so samAna / sAThavAM samavAya sUrya kI maNDalapUti, lavaraNasamudra kA agrodaka, vimala kI pravagAhanA, cIndra aura brahma devendra ke sAmAnika deva, sodharma-IzAna kalpa ke vimAnAvAsa | 156 tevaTTimosamavApro / tirasaThavAM samavAya RSabha kA mahArAja-kAla, harivAsa- ramyak vAsa ke manuSyoM kA yauvana, nipadha- nIlavanta parvata para sUryodaya / 152 15 154 157 158 156 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ causaTimo samavAyo/causaThavAM samavAya apTApTamikA bhikSupratimA, asurakumArAvAsa, dadhimukha parvata, vimAnAvAsa / paNasahimo samavAyo/paiMsaThavAM samavAya jambUdvIpa meM sUryamaNDala, mAryaputra kA gRhavAsa, saudharmAvataMsaka vimAna ke bhavana / chAvaTimo samavAno/chAsaThavAM samavAya manuSyakSetra meM candra-sUrya, zreyAMsa ke gaNa aura gaNaghara, prAbhinivodhika jJAna kI utkRSTa sthiti / 162 sattasaTThimo samavAno/sar3asaThavAM samavAya ___nakSatramAsa, haimavata-airaNyavata kI bhujAe~, maMdara-parvata, nakSatroM kA sImA-viSkambha / 163 aTThasaThimo samavAno/ar3asaThavAM samavAya ghAtakIkhaNDa meM vijaya, rAjadhAniyA~, tIrthakara, baladeva, vAsudeva, vimala kI zramaNasampadA / egUNasattarimo samavAno/unahattaravAM samavAya samayakSetra meM varSa aura varSadhara parvata, maMdara parvata kA antara, karmaprakRtiyA~ / sattarimo samavAyo/sattaravAM samavAya ___ mahAvIra kA varSAvAsa, pArzva kI zramaNa-paryAya, vAsupUjya kI avagAhanA, mohanIya karma kI sthiti, mAhendra ke sAmAnika deva / 166 ekkasattarimo samavAno/ikahattaravAM samavAya candramA kA ayana-parivartana, vIryapravAda pUrva ke prAbhRta, ajita kA gRhavAsakAla, sagara kA gRhavAsakAla aura zrAmaNya / vAvattarimo samavAno/bahattaravAM samavAya suparNakumAroM ke AvAsa, lavaNasamudra kI velA kA dhAraNa, mahAvIra kA AyuSya, Abhyantara puSkarAdha meM candra-sUrya, bahattara kalAe~, khecaroM kI sthiti / 168 tevattarimo samavAno/tihattaravAM samavAya harivAsa-ramyakavAsa kI jIvAe~, vijaya valadeva kI siddhi / 171 165 167 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 covattarimo samavAno/cauhattaravAM samavAya agnibhUti kI Ayu, sItodA tathA sItA mahAnadI, nrkaavaas| 172 paNNatarimo samavAo/pacahattaravAM samavAya suvidhi ke kevalI, zItala aura zAntinAtha kA gRhavAsa / 173 chAvattarimo samavAno/chihattaravAM samavAya vidyutkumAra Adi bhavanapatiyoM ke AvAsa / sattattarimo samavAno/satahattaravAM samavAya bharata cakravartI, aMgavaMza ke rAjAoM kI pravrajyA, gardatoya tuSita lokAntikoM kA parivAra, muhUrta-parimANa / 175 aTThasattarimo samavAyo/aThattaravAM samavAya vaizramaNa lokapAla, sthavira akaMpita, sUrya-saMcAra se dina rAtri ke vikAsa-hrAsa kA niyama / 176 egaNAsIimo samavAno/unyAsivAM samavAya ratnaprabhA pRthvI se valayAmukha pAtAla tathA anya pAtAloM kA antara, chaThI pRthvI aura ghanodadhi kA antara, jambUdvIpa ke eka dvAra se dUsare dvAra kA antara / asIiimo samavAyo/assivAM samavAya zreyAMsa, tripRSTha, acala kI avagAhanA, tripRSTha vAsudeva kA rAjakAla, apa-bahula kANDa kI moTAI, IzAnendra ke sAmAnika deva, jambUdvIpa meM prathama maNDala meM sUryodaya / ekkAsIiimo samavAno/ikyAsivAM samavAya bhikSupratimA, kunthu jina ke manaHparyavajJAnI, vyAkhyAnajJapti ke mahAyugmazata / 169 bAsItiimo samavAyo/vayAsivAM samavAya sUrya-sacAra, mahAvIra kA garbhApaharaNa, mahAhimavanta evaM rukmi parvata ke saugaMdhika kANDa kA antara / teyAsiiimo samavAno/tirAsivAM samavAya mahAvIra kA garbhApahAra, zItala jina ke gaNa aura gaNaghara, maMDitaputra kA AyuSya, RSabha kA gRhavAsakAla, bharata rAjA kA gRhasthakAla / 181 caurAsiiimo samavAno/caurAsivAM samavAya narakAvAsa, RSabha, bharata, vAhubalI, brAhmI, sundarI, zreyAMsa kI Ayu, 177 178 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . tripRSTha vAsudeva kA naraka meM utpAda, zakra ke sAmAnika deva, jambUdvIpa ke bahirvartI maMdaroM aura aMjanaka parvatoM kI U~cAI, harivarSa evaM ramyaka varSa kI . jIvAoM ke dhanuHpRSTha kA parikSepa, paMkabahula kANDa ke caramAntoM ko antara vyAkhyAprajJapti ke pada, nAgakumArAvAsa, prakIrNaka, jIvayoniyAM; pUrvAdi saMkhyAoM kA guNAkAra, RSabha kI zramaNasampadA, vimAnAvAsa !" 162 paMcAsIiimo samavAyo/pacAsivAM samavAya . ...... AcArAMga ke uddezanakAla, dhAtakIkhaMDa ke mandara ruMcaka dvIpa ke mANDalika parvatoM kI UMcAI, nandanavana / chalasIiimo samavAyo/chiyAsivAM samavAya .. ...: suvidhi jina ke gaNa aura gaNadhara, supArzva jina kI vAdI-saMmpadA, dUsarI pRthvI se ghanodadhi kA antr| . .. ... ...186 sattAsIiimo samavAno/sattAsivAM samavAya * . mandara parvata, karmaprakRti, mahAhimavanta parvata evaM saugaMdhikakUTa : . kA antara / 187 aTThAsIiimo samavAyo/aThAsivAM samavAya sUrya-candra ke mahAgraha, dRSTivAda ke sUtra, mandara evaM. gostubha parvata kA . antara, sUryasaMcAra se divasa-rAtrikSetra kA vikAsa-hAsa / 186 egUNaNauiimo samavAo/navAsivAM samavAya ___RSabha kA siddhikAla, mahAvIra kA nirvANakAla, hariSeNa cakravartI kA rAjakAla, tIrthakara zAnti kI AryAe~ / gauiimo samavAyo/nabbevA samavAya .. . .. zItalanAtha kI avagAhanA, svayaMbhU kA vijayakAla, vaitADhya-parvata .. aura saugaMdhika kANDa kA antara / ekkANauiimo samavAyo/ikyAnavevAM samavAya .. : : paravaiyAvRtyakarma, kAloda samudra kI paridhi, kunthu ke avadhijJAnI, krmprkRtiyaaN| vANauiimo samavAno bAnavevAM samavAya ... ___ pratimA, indrabhUti kA prAyuSya, maMdara aura gaustubha parvata kA antaraH 165 teNauiimo samavAno/tirAhanaveSAM samavAya ___ candraprabha jina ke gaNa aura gaNadhara, zAnti ke caturdazapUrvI sAdhuoM kI saMkhyA, sUryasaMcAra / ... Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 167 168 200 cauNauiimo samavAyo/caurAnavevAM samavAya nipadha-nIlavanta parvatoM kI jIvAe~, ajitanAtha ke avadhijJAniyoM kI saMkhyA / paMcANauiimo samavAo/paMcAnavevAM samavAya supArzva ke gaNa aura gaNadhara, cAra mahApAtAla, lavaNa-samudra ke pAvoM kI gaharAI aura U~cAI, kunthu evaM mauryaputra kI Ayu / chaNNauiimo samavAno/chiyAnavevAM samavAya cakravartI ke grAma, vAyukumAroM ke AvAsa, vyAvahArika daMDa, dhanuSa, nAlikA, yuga, akSa aura mUsala kA mApa, sUryasaMcAra / 164. sattANauiimo samavAno/sattAnavevAM samavAya - mandara aura gostubha parvata kA antara, uttara karmaprakRtiyA~, hariSeNa cakravartI kA gRhavAsakAla / aDhANauiimo samavAyo/aThAnavevAM samavAya __ nandanavana-pANDukavana kA antara, mandara-gostUbha parvata kA antara, dakSiNa bharata kA dhanupRSTha, sUryasaMcAra, revatI Adi nakSatroM ke taare| 201 NavaNauiimo samavAno/ninyAnavevAM samavAya ___maMdara parvata kI U~cAI, nandana vana ke pUrvI-pazcimI tathA dakSiNa uttarI caramAnta kA antara, sUryamaNDala kA AyAma-viSkambha, ratnaprabhA pRthvI aura vAnamantaroM ke prAvAsoM kA antara / 203 satatamo samavAno/sauvAM samavAya dazadazamikA bhikSupratimA, zatabhipak nakSatra ke tAre, suvidhi-puSpadanta / kI avagAhanA, pArzva kA AyuSya, vibhinna parvatoM kI uuNcaaii| 205 satottara-samavAno/zatottara-samavAya candraprabha kI U~cAI, pAraNa-kalpa ke vimAna, supArzva, mahAhimavantarukmI-parvata kI U~cAI, kaMcana parvata, padmaprabha, asurakumAroM ke prAsAda, sumati, nemi kA kumArAvAsa, vaimAnika ke prAkAra, mahAvIra ke caudahapUrvI, pArzva ke zramaNa, abhinandana, sambhava, nipadha-nIlavAna-parvata kI U~cAI, mahAvIra ke vAdI, ajita, sagara, varSadharakUTa, RSabha, bharata, hari-harissaha, nandanakUTa, saudharma-IzAna-kalpa, sanat, mAhendra kalpa ke vimAna, pAzva ke vAdI, abhicandra, brahmalAntaka kalpa ke vimAna, mahAvIra ke kevalI, vaikriya, nemi kA kevali-paryAya, vAnamantara ke bhaumeya vihAra, mahAvIra ke anuttaro Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papAtika, sUrya-saMcAra, nemi ke vAdI, Anata Adi vimAna, vimalavAhana, graiveyaka vimAna, harikUTa, yamaka-parvata, nemi-Ayu, pArzva ke kevalI, antevAsI, padmadraha, anuttaropapAtika vimAna, pArzva ke vaikriya, mahApadmadraha, tigicchadaha, sahasrAra-kalpa ke vimAna, harivarpa, jambUdvIpa, lavaNa samudra vistAra, pArzva kI zrAvikAeM, dhAtakokhaNDa, bharata, mAhendra kalpa, ajita ke avadhinAnI, purupasiMha, RSabha se mahAvIra kA antara / 207 duvAlasaMga-samavAno/dvAdazAMga-samavAya __ dvAdazAMga-nAma, AcAra, sUtrakRta, sthAna, samavAya, vyAkhyAprajJapti, jJAtAdharmakathA, upAsakadazA, antakRddazA, anuttaropapAtikadazA, praznavyAkaraNa, vipAkazruta, dRSTivAda, gaNipiTaka kI virAdhanA, ArAdhanA kA phala, gariNapiTaka kI traikAlika nitytaa| paiNNa-samavAyo/prakIrNa-samavAya rAzi, paryAptAparyApta, AvAsa, sthiti, zarIra-avadhi, vedanA, lezyA, AhAra, Ayuvandha, utpAda-udvartanA-viraha, AkarSa, saMhanana-saMsthAna, veda, samavasaraNa, kulakara, tIrthakara, cakravartI, valadeva, vAsudeva, airavatatIrthakara, bhAvI tIrthakara, bhAvI cakravartI, bhAvI valadeva-vAsudeva, airavata kSetra ke bhAvI tIrthakara, cakravartI baladeva-vAsudeva / 257 219 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samavAya - suttaM Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamo samavAyo pahalA samavAya 1. suyaM me pAusaM! teNaM bhagavayA evamakkhAyaM 1. sunA hai maiMne aAyuSman ! una bhagavAn dvArA isa prakAra kathita hai 2. iha khalu samaNeNaM bhagavayA mahA vIreNaM prAigareNaM titthagareNaM sayaMsaMbuddhaNaM purisuttameNaM purisasoheNaM purisavarapuMDarIeNaM purisavaragaMdhahatthiraNA loguttameNaM loganAheNaM logahieNaM logapaIveNaM logapajjoyagareNaM abhayadaeNaM cakkhudaeNaM maggadaeNaM saraNadaeNaM jIvadaeNaM dhammadaeraNaM dhammadesaeNaM dhammanAyageraNaM dhammasArahiraNA dhammavaracAuraMtacakkavaTTiNA appaDihayavarapANadaMsaragadhareNaM viyadRcchaumeNaM jiNeNaM jAvaeNaM tiNeNaM tAraeNaM buddheNaM bohaeNaM mutteNaM moyageraNaM savaNNuragA savvadarisiNA sivamayalamakhyamaNaMta makkhayamavvAbAhamapuNarAvattayaM siddhigainAmadheyaM ThANaM saMpAviukAmeNaM ime duvAlasaMge gariNapiDage paNNate, taM jahApAyAre sUyagaDe ThANe samavAe vivAhapaNNattI nAyadhammakahAo uvAsagadasAno aMtagaDadasAmro aNuttarovavAiyadasAo paNhAvAgaraNAI vivAgasue didivaae| 2. Adikara, tIrthakara, svayaM-samvuddha, purupottama, puruSa-siMha, purupavarapuNDarIka / purupa-kamala, puruSa-varagandhahastI, lokottama, lokanAtha, loka hRdaya, loka-pradIpa, lokapradyotakara, abhayadAtA, cakSudAtA, mArgadAtA, zaraNadAtA, jIvadAtA, bodhidAtA, dharmadAtA, dharmadezaka, dharmanAyaka, dharma-sArathI, dharma-varacAturanta/caturdika-cakravartI, apratihata/zAzvata-zreSTha-jJAna-darzana-dhAraka, vivRttachama/nirdoSa, jina, jJApaka, tIrNa, tAraka, buddha, bodhaka, mukta, mocakA, sarvajJa, sarvadarzI, ziva, acala, aruja | rogamukta, ananta, akSaya, avyAvAdha / vyavadhAna-rahita, apunarAvartaka/punarjanma-rahita, siddhigati nAmaka sthAna samprApta karane vAle zramaNa bhagavAn mahAvIra dvArA yaha dvAdazAMga gaNipiTaka prajJapta hai / jaise kiAcAra, sUtrakRta, sthAna, samavAya, vyAkhyA-prajJapti, jJAtA-dharmakathA, upAsaka-dazA, antakRt-dazA, anuttaropapAti-dazA, prazna-vyAkaraNa, vipAka-zruta aura dRSTivAda / lsl` samavAya-1 samavAya-suttaM Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 3. tattha raNaM jese cautthe aMge samavAetti mAhite, tassa eM ayamaThe, taM jahA 3. inameM jo cauthA aMga hai, vaha samavAya kathita hai| usakA yaha artha hai / jaise ki 4. ege paayaa| 4. AtmA eka hai| 5. ege annaayaa| 6. ege daMDe / 7. ege adaMDe / 5. anAtmA eka hai| 6. daNDa/hiMsA eka hai| 7. adaNDa/ahiMsA eka hai| 8. kriyA eka hai| 6. akriyA eka hai| 10. loka eka hai| 8. egA kiriyaa| 6. egA prkirinaa| 10. ege loe| 11. ege aloe / 12. ege dhmme| 13. ege aghmme| 14. ege punnnne| 15. ege paave| 16. ege bNdhe| 17. ege mokkhe| 18. ege paasve| " 19. ege sNvre| 20. egA veyrnnaa| 11. aloka eka. hai / 12. dharma eka hai| 13. adharma eka hai / 14. puNya eka hai| 15. pApa eka hai| 16. bandha eka hai / 17. mokSa eka hai| 18. Asrava/karma-srota eka hai| 16. saMvara/karma-avarodha eka hai| 20. vedanA eka hai| 21. nirjarA/karma-kSaya eka hai| - 21. egA rinnjjraa| samavAya-suttaM samavAya-1 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22. jaMbuddIve dIve egaM joyaraNasaya- sahassaM pAyAmavikkhaMbheraNaM paNyate / 22. jambudvIpa-dvIpa eka zata-sahasra eka lAkha yojana AyAma-viSkambhaka/ vistRta prajJapta hai| 23. appaidvAraNe narae egaM joyaraNa- sayasahassaM pAyAmavikkhaMbheraNaM paNNatte / 23. apratiSThAna naraka eka zata-sahasra/ eka lAkha yojana AyAma-viSkambhaka/ vistRta prajJapta hai| 24. pAlae jANavimAraNe egaM joyaraNa- sayasahassaM pAyAmavikkhaMbheNaM pnnnntte| 24. pAlaka-yAna vimAna eka zata-sahasra/ eka lAkha yojana AyAma-viSkambhaka/ vistRta prajJapta hai| 25. savvaTThasiddhe mahAvimANe egaM joyaraNasayasahassaM pAyAmavikkhaMbheNaM pnnnntte| 25. sarvArthasiddha mahAvimAna eka zata sahasra eka lAkha yojana AyAmaviSkambhaka/vistRta prajapta hai / 26. adAnakkhatte egatAre pnnnnte| 26. ArdrA nakSatra kA eka tArA prajJapta hai / 27. cittAnakkhatte egatAre pnnnnte| 27. citrA nakSatra kA eka tArA prajJapta hai| 28. sAtinakkhatte egatAre paNNatte / 28. svAti nakSatra kA eka tArA prajJapta hai / 26. imIse NaM rayaraNappahAe puDhavIe pratgaiyAraNaM neraiyANaM erga palipovamaM ThiI pnnnnttaa| 26. isa ratnaprabhA pRthvI para kucheka nairayikoM kI eka palyopama sthiti prajJapta hai| 30. imose gaM rayaNappahAe puDhavIe neraiyAraNaM ukkoseraNaM egaM sAgarovamaM ThiI pnnnnttaa| 30. isa ratnaprabhA pRthvI para kucheka nairayikoM kI utkRSTataH eka sAgaropama sthiti prajapta hai| 31. doccAe NaM puDhavIe neraiyAraNaM jahaNNaNaM egaM palinovamaM ThiI pnnnnttaa| 31. dUsarI [ zarkarAprabhA] pRthvI para nairayikoM kI jaghanyata:/nyUnataH eka sAgaropama sthiti prajapta hai| samavAya-suttaM 5 samavAya-1 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32. asurakumArANaM devAraNaM pratyegaiyANaM egaM sAgarovamaM ThiI paNNattA / 33. aturakumArANaM devAgaM ukkoseragaM evaM sAhiyaM sAgarovamaM ThiI paNNattA / 34. asurakumAridavajjiyANaM bhomijjAraNaM devAraNaM pratyegaiyA egaM palivamaM ThiI paNNattA / 35. asaMkhejjavAsAjyasaNNipacadiyatirikkhajogiyA pratyegai yAraNaM egaM palizrovamaM ThiI paNNattA / 36. zrasaMkhejjavAsAuyaganbhavavakaMtiya samiyA pratyegaiyAra egaM paliprovamaM ThiI paNNattA / 37. vAraNamaMtarANaM devAraNaM ukkoseNaM evaM palizravaNaM ThiI paNNattA / devAraNaM ukkoseragaM egaM palizrovamaM vAsasayasahassamabha hiyaM ThiI paNNattA / 38. joisiyAraNaM 36. sohamme kappe devAgaM jahaNNeNaM evaM pavimaM ThiI paNNattA / 40. sohamme kappe devAraNaM zratyegaiyAraNaM evaM sAgarovamaM ThiI paNNattA / samavAya-sutaM 6 32. kucheka gramurakumAra devoM kI eka patyopama sthiti prajJapta 1 33. amurakumAra devoM ko utkRSTataH sthiti eka sAgaropama se adhika prajJapta hai / 34. surakumArendra ko chor3akara kucheka bhaumijja / bhavanavAmI devoM ko eka patyopama sthiti prajJapta ' 35. kucheka asaMkhya varSAyu saMjI / samanaska paMcendriya tiryak yonika jIvoM kI eka patyopama sthiti prajJapta hai / 36. kucheka asaMkhya varSAyu garyo pakrAntika garbhaja saMjI / samanaska manuSyoM kI eka patyopama sthiti prajJapta hai / 37. vAna-vyantara devoM kI utkRSTataH eka patyopama sthiti prajJapta hai / 38. jyotiSka devoM kI utkRSTataH eka patyApama se eka zata- sahasra / eka lAkha varpa adhika prajJapta hai / 36. saudharmakalpa devoM kI jaghanyataH / nyUnataH eka palyopama sthiti prajJapta hai / 40. kucheka saudharmakalpa devoM kI eka sAgaropama sthiti prajJapta hai / samavAya-1 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41. IsAra kappe devAraNaM jahaNaNaM sAiregaM evaM palinavamaM ThiI paNNattA / 42. IsArakhe kappe devANaM pratyegaiyANaM egaM sAgarovamaM ThiI paNNattA / 43. je devA sAgaraM susAgaraM sAgarakaMtaM bhavaM maNu mANusottaraM logahiyaM vimANaM devattAe uvavaNNA, tesi NaM devANaM ukkoseNaM egaM sAgarovamaM ThiI paNNattA / 44. te NaM devA egassa zraddhamAsassa zrAraNamaMti vA pAraNamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA / 45. tesi NaM devANaM egassa vAsasahassassa AhAraTThe samupajjai / 46. saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je egeNaM bhavaggahaNaNaM sijbhissaMti bujbhissaMti muccissaMti parinivvAissaMti sanvadukkhANamaMtaM karissati / samavAya-sutaM 41. IzAnakalpa devoM kI jaghanyataH / nyUnataH sthiti eka palyopama se adhika prajJa 42. kucheka IzAnakalpa devoM kI eka sAgaropama sthiti prajapta hai / 43. jo deva sAgara, susAgara, sAgarakAnta, bhava, manu, mAnuSottara aura lokahita vimAna meM devatva se upapanna haiM, una devoM kI utkRSTataH eka sAgaropama sthiti prajJapta hai / 44. ve deva eka ardhamAsa / pakSa meM Ana / hAra lete haiM, pAna karate haiM, uccha - vAsa lete haiM, niHzvAsa chor3ate haiM / 45. una devoM ke eka hajAra varSa meM grAhAra kI icchA samutpanna hotI hai / 46. kucheka bhavasiddhika jIva hai, jo eka bhavagrahaNa kara siddha hoMge, buddha hoMge, mukta hoMge, parinirvRta hoMge, sarvaduHkhAnta kareMge / samavAya- 1 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIno samavAyo dUsarA samavAya 1. do daMDA paNpattA, taM jahA- __ ahAdaMDe ceva, araNahAdaMDe ceva / 1. daNDa/hiMsA do prajapta haiM / jaise kiarthadaNDa/prayojanabhUta hiMsA aura anarthadaNDa/nipprayojana hiMsA / 2. duve rAsI paNNattA, taM jahAjIvarAsI ceva, ajIvarAso cev| 2. rAzi do prazapta haiM / jaise ki___ jIva-rAzi aura ajIva-rAzi / 3. duvihe baMdhaNe paNNate, taM jahA rAgavaMdhaNe ceva, dosabaMdhaNe ceva / 3. vandhana dvividha prApta haiN| jaise ki rAga-bandhana aura dveSa-bandhana / 4. punvAphagguNInakkhatte pnnnntte| dutAre 4. pUrvAphAlgunI nakSatra ke do tAre prajJapta 5. uttarAphagguNInakkhatte pnnnntte| dutAre 5. uttarAphAlgunI-nakSatra ke do tAre prajJapta haiN| dutAre 6. punvAmaddavayAnakkhatte pnnnnte| 6. pUrvAbhAdrapadA-nakSatra ke do tAre prajapta haiN| 7. uttarAnaddavayAnakkhatte pnnnnte| dutAre 7. uttarAbhAdrapadA-nakSatra ke do tAre prajJapta haiN| 8. imIse gaM rayaNappahAe puDhavIe atyagaiyANaM neraiyANaM do palimovamAI ThiI pnnnntaa|| 8. isa ratnaprabhA pRthvI para kucheka nairayikoM kI do palyopama sthiti prApta hai| 6. duccAe puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyANaM do sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| 6. dUsarI [ zarkarAprabhA] pRthvI para kucheka nairayikoM kI do sAgaropama sthiti prApta hai| namavAya-suttaM samavAya-2 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. asurakumArANaM devANaM pratyegaiyANaM do palinovamAI ThiI paNNattA / 11. prasuridavajjiyANaM momijjANaM devAraNaM ukkoseNaM desUraNAI do palio mAI ThiI paNNattA / 12. asaMkhejjavAsAuyasaNi-paMceMdiyatirikkhajoNiprANaM pratyegaiyANaM do palipromAI ThiI paNNattA / 13. zrasaMkhejjavAsAjyagabbhavavakaMtiya samassANaM pratyegaiyANaM do palizrovamAhaM ThiI paNNattA / 14. sohamme kappe pratyegaiyANaM devArNa do palizrovamAiM ThiI paNNattA / 15. IsANe kappe pratyegaiyANaM devANaM do paliprovamAiM ThiI paNNasA / 16. sohamme kappe devANaM ukkoseNaM do sAgarovamAI ThiI paNNattA / 17. IsANe kappe devANaM ukkoseNaM sAhiyAI do sAgarovamAI ThiI paNNattA / 18. saNakumAre kappe devANaM jahaNeNaM do sAgarovamAnaM ThiI paNNattA / samavAya-sutaM 10. kucheka asurakumAra devoM kI do patyopama sthiti prajJapta hai / 11. asurakumArendra ko chor3akara kucheka bhomijja / bhavanavAsI devoM kI do patyopama se kucha kama sthiti prajJapta hu~ / 12. kucheka asaMkhya varSAyu saMjJI / samanaska paMcendriya tiryak yonika jIvoM kI do patyopama sthiti prajJapta hai / 13 kucheka prasaMkhya varSAyu garbhopakAntika/ garbhaja saMjJI / samanaska manuSyoM kI do palyopama sthiti prajJapta hai / 14. saudharmakalpa meM kucheka devoM kI do patyopama sthiti prajJapta hai / 15. IzAnakalpa meM kucheka devoM kI do patyopama sthiti prajJapta hai / 16. saudharmakalpa meM kucheka devoM kI utkRSTata: do sAgaropama sthiti prajJapta hai / 17. IzAnakalpa meM devoM kI sthiti do sAgaropama se adhika prajJapta hai / 18. sanatkumAra kalpa meM devoM kI jaghanyataH / nyUnataH do sAgaropama sthiti prajJapta hai | samavAya-2 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19. mAhide kappe devANaM jahaNaNaM sAhiyAiM do sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| 16. mAhendra kalpa me devoM kI jaghanyataH/ nyUnata: do sAgaropama se adhika sthiti prajapta hai| 20. je devA sumaM subhakaMtaM subhavaNNaM subhagaMdhaM subhalesaM subhaphAsaM sohammavaDeMsagaM vimAraNaM devattAe uvavaNNA, tesi NaM devANaM ukkoseNaM do sAgarovamAiM ThiI pnnnnttaa| 20. jo deva zubha, zubhakAnta, zubhavarNa,zubha ganva, zubhalezya, zubhasparNa, mauvarmavitaMzaka vimAna meM devatva se upapanna hai, una devoM kI utkRSTataH do mAgaropama sthiti prApta hai| 21. teraNaM devA doNhaM addhamAsAraNaM ANamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA / 21. ve deva do ardhamAsoM/pakSoM meM pAna/ AhAra lete haiM, pAna karate haiM, uccha - vAsa lete haiM, niHzvAsa chor3ate haiN| 22. tesi NaM devANaM dohi vAsa- sahalsehiM prAhAraLe smupjji| 22. una devoM ke do hajAra varSa meM AhAra kI icchA samutpanna hotI hai / 23. pratyegaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je dohiM bhavaggaNehi sijjhissaMti bujhissaMti muccirasaMti parinivAissaMti savvadukkhANamaMtaM karissaMti / 23 kucheka bhava siddhika jIva haiM, jo do bhava grahaNa kara siddha hoMge, vuddha hoge, mukta hoge, parinirvRta hoMge, sarvaduHkhAnta kreNge| vAya-mutta samavAya-2 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taizro samavAzro 1. to daMDA paNNattA, taM jahA--- maNadaMDe va daMDe kAyadaMDe / 2. to guttI paNNattAtra, taM jahA - maNagutI vaigutI kAyaguttI / 3. to sallA paNNattA, taM jahAmAyAsalle NaM niyANasalle NaM micchAdaMsaNasalle NaM / 4. to gAravA paNNattA, taM jahA--- iDDIgArave rasagArave sAyAgArave / 5. to virAhaNA paNNattAo, taM jahA - nANavirAharaNA daMsaNavirAharaNA caritavirAharaNA / 6. migasiranavakhatte titAre paNNatte / pussanakkhatte titAre paNNatte / 8. jeTThAnavakhatte titAre paNNatte / E. prabhoinakkhatte titAre paNNatte / 10. savaraganakvatte titAre paNNatte / samavAya-sutaM 7. 11 tIsarA samavAya 1 daNDa tIna prajJapta hai / jaise kimana-daNDa, vacana - daNDa, kAya-daNDa | 2. gupti tIna prajJapta hai / jaise kimana-gupti, vacana- gupti, kAya gupti / 3. zalya / cubhana tIna prajJapta haiM / jaise ki - mAyA- zalya, nidAna - zalya, midhyAdarzana - zalya | 4 gaurava / Adarza tIna prajJapta haiM / jaise ki- Rddhi-gaurava, rasa- gaurava, sAtAgaurava / 5. virAdhanA / avahelanA tIna prajJapta hai / jaise ki --- jJAna-virAdhanA, cAritra - virAdhanA | darzana - virAdhanA, 6. mRgazira nakSatra ke tIna tAre prajJapta haiM / 7. puNya-nakSatra ke tIna tAre prajJapta hai / 8. jyeSThA nakSatra ke tIna tAre prajJapta hai| 6. abhijita nakSatra ke tIna tAre prajJapta haiM / 10. zravaNa nakSatra ke tIna tAre prajJapta haiM / samavAya-3 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11. atiNinakhatte titAre papNatte / 11. azvinI nakSatra ke nIna tAre prApta haiN| 12. naraNInavakhatte titAre ppnntte|| 12. bhaggI nakSatra ke nIna tAre prajapta haiN| 13. imose saM rayaraNappahAe puDhavIe 13. ina lapanA pRthvI para kucha pratyegaiyAraNaM neraiyANaM tiSNi narayikoM kI tIna palyApama sthiti palimovamAI ThiI pnnnnttaa| prApta hai| 14. doccAe paM puivIe neraiyANaM 14. dUsarI [garkagatamA ] pRthvI para ukkoseraNaM tiNNI sAgarovamAI nairayikoM kI utkRSTataH tIna Ii pnnnnttaa| sAgagepama sthiti prApta hai / 15. taccAe NaM puDhavIe neraDayANaM 15 tImage [vAlukApranA pRthvI para] jahaNaNaM tiNi sAgarovamAI nayikoM kI jaghanyataH/nyUnataH tIna ThiI pnnnnttaa| nAgaropama sthiti prajapta hai / 16. asurakumArANaM devANaM atye- 1. kucheka amurakumAra devoM ko tIna gaDayANaM tiNi pliyonmaaiN| palyApama sthiti pranapta hai| liI pnnnnttaa| 17. asaMvejjavAsAuyasampipaMcidiya- 15. kucheka anaMtya-varpAyu saMjI/samanaska tirikkhajoriyANaM ukko- paMcendriya tiryak yaunika jIvoM ko seNaM tiNNi paligrovamAI ThiI utkRSTata: tIna palyopama sthiti pnnnnttaa| prApta hai| 18. asaMkhenavAsAuyagannavakkaMtiya- 18. kucheka asaMkhya-vAyu garbhopakrAntika/ saNNimaNussANaM ukkoseNaM garbhaja naMnI/samanaska manupyoM kI tiNi paliprovamAiM ThiI utkRSThataH tIna palyopama sthiti pnnnnttaa| prApta hai| 16. sohammosANesu kappetu pratye- gaiyAgaM devANaM tipriya pali- novamAI ThiI pnnnnttaa| 16. nauma-IzAnakalpa meM kucheka devoM kI tIna palyopama sthiti prApta hai| 20. sarNakumAramAhidesu kappesu pratye- gaiyANaM devANaM tiSNi sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| 20. sanatkumAra-mAhendrakalpa meM kucheka devoM kI tIna sAgaropama sthiti pranapta hai| samavAya-sRttaM 12 samavAya-3 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21. je devA AbhakaraM pamaMkaraM abhayaraMpabhaMkaraM caMdaM caMdAvattaM caMdappabha caMdakaMtaM caMdavaNaM caMdalesaM caMdajjhayaM caMdasiMga caMdasiTTha caMdakUDaM caMduttaravaDeMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNA, tesi NaM devANaM ukkoseNaM tiNNi sAgarovamAiM ThiI paNNattA / 21. jo deva AmaMkara, prabhaMkara, prAbhaMkara prabhaMkara, candra, candrAvarta, candraprabha, candrakAnta, candravarNa, candralezya, candradhvaja, candrazRMga, candrasRSTa, candrakUTa aura candrottarAvataMsaka vimAna meM devatva se upapanna hai, una devoM kI utkRSTataH tIna sAgaropama sthiti prajJapta hai| 22. te NaM devA tiNha addhamAsANaM pAragamaMti vA pAraNamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA / 22. ve deva tIna ardhamAsoM/pakSoMmeM Ana/ AhAra lete haiM, pAna karate haiM, uccha - vAsa lete haiM, niHzvAsa chor3ate haiM / 23. tesi NaM devANaM ukkoseNaM tihi vAsasahassehiM prAhAraLe samu- ppajjai / 23. una devoM ke tIna hajAra varSa meM AhAra kI icchA samutpanna hotI hai| 24. saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je tihiM bhavaggahaNehi sijjhissaMti bujhissaMti muccissaMti parinivvAissaMti savva dukkhAraNamaMtaM karissaMti / 24 kucheka bhava-siddhika jIva haiM, jo tIna bhava grahaNa kara siddha hoMge, buddha hoMge, mukta hoMge, parinirvRta hoMge, sarvaduHkhAnta kreNge| samavAya-sutta samavAya-3 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauttho samavA 1. cattAri kasAyA paNNattA, taM jahA kohakasAe mArakasAe mAyAkasAe lobhakasAe / 2. cattAri jhAraNA paNNattA, taM jahA - aTTe bhAraNe rodde bhAraNe dhamme bhAra sukke bhAraNe / 3. cattAri vigahAmro paNNattAno, taM jahA - jahA itthikahA bhattakahA rAyakahA kahA / 4. cattAri saNNA paNNattA, taM jahA -- AhArasA bhayasaNNA meharaNasagA pariggahasaragA / 5. caudhvi baMdhe paNNatte, taM jahA -- pagaDibaMdhe ThiibaMdhe zraNubhAvabaMdhe esabaMdhe / 6. caugAue joya paNNatte / 7. praNuhAnakkhatte cautAre paNNatte / samavAya sutaM * 14 cauthA samavAya 1. kapAya / antara-vikAra cAra prajJapta haiM / jaise ki -- krodha- kaSAya, mAna-kapAya, mAyAkapAya, lobha- kaSAya / 2. dhyAna / ekAgratA cAra prajJapta haiM / jaise ki Arta-dhyAna, raudra-dhyAna, dharma-dhyAna, zukla-dhyAna- / 3. vikathA cAra prajJapta haiM / jaise kistrI - kathA, bhakta-kathA, rAja- kathA, deza - kathA | 4. saMjJA / vipaya-vRtti cAra prajJapta haiM / jaise ki AhAra -saMjJA, bhaya-saMjJA, maithuna- saMjJA, parigraha - saMjJA / 5. vandha / avasthiti cAra prajJapta haiM / jaise ki prakRti-bandha, sthiti bandha, anubhAvavandha, pradeza-vandha | 6. yojana cAra gavyUti / kosa kA prajJapta hai / 7. anurAdhA nakSatra ke cAra tAre prajJapta haiM / samavAya- 4 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. puvAsADhanakkhatte paNNatte / cauttAre 8. pUrvApAr3hA nakSatra ke cAra tAre prajJapta cauttAre 9. uttarAsADhanakkhatte pnnpte| . uttarApAr3hA nakSatra ke cAra tAre prajapta haiN| 10. imIse gaM rayaNappahAe puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyAraNaM cattAri paliyovamAiM ThiI pnnnntaa| 10. isa ratnaprabhA pRthivI para kucheka naira yikoM kI cAra palyopama sthiti prajJapta hai| 11. taccAe NaM puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyANaM catAri sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| 11. tIsarI pRthivI [vAlukAprabhA] para kucheka nairayikoM kI cAra sAgaropama sthiti prajJapta hai| 12. asurakumArANaM devANaM atthegai- yANaM cattAri palinovamAI ThiI pnnnnttaa| 12. kucheka asurakumAra devoM kI cAra palyopama sthiti prApta hai / 13. sohammIsANesu kappesu pratyegai. yANaM devANaM cattAri palinovamAI ThiI pnnnnttaa| 13. saudharma-IzAna kalpa meM kucheka devoM kI cAra palyopama sthiti prajJapta hai / 14. saNaMkumAra-mAhidesu kappesu atthe- gaiyANaM devANaM cattAri sAgarIvamAI ThiI pnnnntaa| 14. manatkumAra-mAhendra kalpa meM kucheka devoM kI cAra sAgaropama sthiti prajJapta hai| 15. je devA kivi sukiti kidviyAvattaM kiTrippamaM kiTikaMtaM kiTivaNNaM kihilesaM kidvijjhayaM kiDhisiMgaM kiDhisiTuM kiTikUDaM kiThuttaravaDeMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNA, tesi NaM devANaM ukkoseNaM cattAri sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| 15. jo deva kRSTi, sukRpTi, kRpTi-yAvarta, kRpTiprabha, kRSTiyukta, kRSTivarNa, kRSTilezya, kRpTidhvaja, kRSTizRMga, kRpTisRpTa, kRpTikUTa aura kRSTiuttarAvataMsaka vimAna meM devatva me upapanna haiM, una devoM kI utkRSTataH cAra sAgaropama sthiti prajJapta hai| samavAya-sutaM 15 samavAya-4 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16. te NaM devA cauNhaM zraddhamAsAgaM AraNamaMti vA pAraNamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA / 17. tesi devANaM caha vAsasahasahi AhAraTThe samuppajjai / 18. pratyegaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je caha bhavaggahaNehi tijbhissaMti bujjhissaMti muccissaMti parinivvAissaMti savvadukkhAraNamaMtaM karistaMti / samavAya-ttaM 16 1 16. ve deva cAra ardhamAsoM pakSoM meM Ana / AhAra lete haiM. pAna karate haiM, uccha - vAsa lete hai. niHzvAsa chor3ate haiM / 17. una devoM ke cAra hajAra varSa meM AhAra kI icchA samutpanna hotI hai / 10. kucheka bhava-siddhika jIva haiM, jo cAra bhava grahaNa kara siddha hoMge, buddha hoMge, mukta hoMge. parinirvRta hoMge, sarvaduHkhAnta kareMge / samavAya-4 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcamo samavAyo 1. paMca kiriyA paNNattA, taM jahAkAiyA ahigaraNiyA pAusimA pAriyAvariNamA pANAivAyakiriyA / pA~cavAM samavAya 1. kriyA / pravRtti pA~ca prajapta haiM / jaise ki-- kAyikI/zarIra-pravRtti, prAdhikAragikI / zastra-pravRtti, prAdvepikI/ durbhAva-pravRtti, pAritApanikA/ santrAsa-pravRtti, prAraNAtipAta-kriyA) ghAta-pravRtti / 2. paMca mahatvayA paNNattA, taM jahAsatvAno pAgAivAyAno veramaNaM savvAno musAvAyAno veramaNaM savvAno adinnAdANApro veramaNaM sanyAno meharaNApro veramaNaM savvAno parigahAmro veramaNaM / 2. mahAvrata pAMca prApta hai| jaise ki sarva prANAtipAta se viramaNa/nivRtti, sarva mRpAvAda se viramaNa, sarva adattAdAna se viramaNa, sarva maithuna se viramaNa, sarva parigraha se viramaNa / 3. paMca kAmaguNA paNNattA, taM jahA~ saddA rUvA rasA gaMdhA phAsA / 3. kAmaguNa/vAsanA pA~ca prajJapta haiM / jaise kizabda, rUpa, rasa, gandha, sparza / 4. paMca prAsavadArA paNNatA, taM micchattaM aviraI pamAyA kasAyA jogaa| 4. prAsrava-dvAra/karma-srota-mAdhyama pA~ca prajJapta haiM / jaise kimithyAtva | azraddhAn, avirati/ Asakti, pramAda/mULa, kapAya/ antara-vikAra, yoga/tAdAtmya / 5. paMca saMvaradArA paNNatA, taM 5. saMvara-dvAra | karma-avarodhaka sAdhana pAMca prajJapta haiM / jaise kisamyaktva, virakti, apramattatA, akapAyatA, ayogtaa| sammattaM viraI appamAyA prakasAyA ajogaa| samavAya-suttaM 17 samavAya-5 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. paMca nijjaravANA paNNatA, taM jahApAraNAivAyAno veramaNaM musAvAyAno veramaraNaM adiNNAdANAmo veramaraNaM mehuraNAno veramaraNaM pariggahAro vermrnnN| 6 nirjarA-sthAna / karma-kSaya-sAdhana pAMca prajapta haiN| jaise kiprANAtipAta-viramaraNa, mRpAvAdaviramaNa, adattAdAna-viramaNa, mathuna-viramaNa, parigraha-viramaNa / 7. paMca samiIo paNNatAmo, taM jahAiriyAsamiI mAsAsamiI esaNAsamiI prAyANa-maMDa-mattanivakhevaraNAsamiI uccAra-pAsavaraNakhela-siMghANa-jalla-pAriTThAvaNiyAsamiI / . samiti /saMyama-pravRtti pAMca prajapta hai| jaise kiIryA-samiti/pathadRSTi-saMyama, bhASAsamiti/vANI-saMyama, epaNA-samiti/ mikSA-saMyama, AdAna-mAMDa-mAtranikSepaNA samiti / sthApana-saMyama, uccAra/mala pranavaNa/mUtra zleSma / kapha siMdhAraNa / nAsikAmala jalla/ zarIra-maila pratiSThApanA-samiti/ parityAga-saMyama / 8. paMca asthikAyA paNNatA, taM jahAdhammatthikAe adhammatyikAe pAgAsatyikAe jIvatyikAe poggltyikaae| 8. astikAya/pradezavAn pA~ca prajapta haiN| jaise kigharmAstikAya/gamana, adharmAstikAya/ sthiti, mAkAzAstikAya/sthAna-dAna, jIvAstikAya/caitanya, pudgalAstikAya/ajIva / 6. rohiNonakkhatte paMcatAre pnnnnte| 6. rohiNI-nakSatra ke pAMca tAre prajJapta 10. puNadhvasunavakhatte paMcatAre pnnnnte| 10. punarvasu-nakSatra ke pA~ca tAre prajapta 11. hatyanavakhatte paMcatAre paNNatte / 11. hasta-nakSatra ke pA~ca tAre prajJapta - 12. visAhAnakkhatte paMcatAre pnnnnte| 12: vizAkhA nakSatra ke pAMca tAre prajJapta samavAya-muttaM 18 samavAya-5 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13. dhaNiTThAnakSatte paMcatAre pnnnnte| 13. ghaniSThA-nakSatra ke pA~ca tAre prApta 14. imose raNaM rayaNappabhAe puDhavIe pratthegaiyAraNaM neraiyAraNaM paMca paligrovamAI ThiI pnnnntaa| 14. isa ratnaprabhA pRthivI para kucheka nairakiyoM kI pAMca palyopama sthiti prajJapta hai| 15. taccAe raNaM puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyAraNaM paMca sAgarovamAI liI pnnnnttaa| 15. tIsarI pRthvI [vAlukAprabhA] para kucheka nairayikoM kI pAMca sAgaropama sthiti prajJapta hai| 16. asurakumArANaM devAraNaM atthegai- yANaM paMca palipovamAiM ThiI paNNattA / 16. kucheka asurakumAra devoM kI pAMca palyopama sthiti prajJapta hai| 17. sohammIsANesu kappesu atyagai- yAraNaM devANaM paMca paliprovamAI ThiI pnnnnttaa| 17. saudharma-IzAna kalpa meM kucheka devoM kI pA~ca palyopama sthiti prajJapta hai| 18. saNaMkumAra-mAhiMdesu kappesu atthe- gaiyANaM devANaM paMca sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| 18. sanatkumAra-mAhendra kalpa meM kucheka devoM kI pAMca sAgaropama sthiti prajJapta hai| 16. je devA vAyaM suvAyaM vAtAvataM vAtappabhaM vAtakaMtaM vAtavaraNaM vAtalesaM vAtajjhayaM vAtasiMga vAtasiddhaM vAtakUDaM vAuttaravaDeMsagaM sUraM susUraM sUrAvattaM sUrappamaM sUrakaMtaM sUravaNNaM sUralesaM sUrajjhayaM sUrasigaM sUrasiddhaM sUrakUDaM sUruttaravaDeMsagaM vimAraNaM devattAe uvavaNNA, tesi raNaM devAraNaM ukkoseNaM paMca sAgarovamAiM ThiI paNNatA / 16. jo deva vAta, suvAta, vAtAvarta, vAtaprabha, vAtakAnta, vAtavarNa, vAtalezya, vAtadhvaja, vAtazRMga, vAtasRSTa, vAtakUTa, vAtottarAvataMsaka, sUra, susUra, sUrAvarta, sUraprabha, sUrakAnta, sUravarNa, sUralezya, sUradhvaja, sUrazRMga, sUrasRSTa, sUrakUTa aura sUrottarAvataMsaka vimAna meM devatva se upapanna haiM, una devoM kI utkRSTataH pAMca sAgaropama sthiti prajJapta hai| samavAya-suttaM samavAya-5 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20. te NaM devA paMcaNhaM addha nAsAraNaM pAragamaMti vA pAraNamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA / 20. ve deva pA~ca ardhamAmoM/pakSoM meM Ana/ AhAra lete haiM, pAna karate haiM, uccha - vAsa lete hai, niHzvAsa chor3ate haiM / 21. tesi raNaM devANaM paMcahi vAsasaha- ssehiM AhAraTTe samuppajjai / 21. una devoM ke pA~ca hajAra varSa meM AhAra kI icchA samutpanna hotI hai / 22. saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je paMcahiM bhavaggaNehi sinjhissaMti bujhisaMti muccissaMti parinivvAisaMti savvadukkhAraNamaMtaM karissaMti / 22. kucheka bhava siddhika jIva haiM, jo pA~ca bhava grahaNakara siddha hoMge, vuddha hoMge, mukta hoMge, parinivRta hoMge, marvaduHkhAnta kreNge| samavAya-muttaM * samavAya-5 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaTTho samavAyo chaThA samavAya 1. challesA paNNatA, taM jahA kaNhalesA nIlalesA kAulesA teulesA pamhalesA sukklesaa| 1. lezyA/cittavRtti chaha prajapta haiM / jaise kikRSNa-lezyA / saMkleza-vRtti, nIlalezyA/raudra-vRtti, kApota-lezyA/ Arta-vRtti, tejo-lezyA/paropakAravRtti, padma-lezyA/viveka-vRtti, zuklalezyA/nirmala-vRtti / 2. chajjIvanikAyA paNNatA, ta jahApuDhavIkAe pAukAe teukAe vAukAe vaNassaikAe tskaae| 2. jIva ke chaha nikAya/saMkAya prajJapta haiN| jaise kipRthivIkAya, apkAya, tejaskAya, vAyukAya, vanaspatikAya, trasakAya/ gatizIla / 3. chavihe bAhire tavokamme paNNatte, taM jahAaraNasaNe promodariyA vittisaMkhevo rasapariccAo kAyakileso saMlIgayA / 3. vAhya tapokarma chaha prajJapta haiM / jaise kianazana/upavAsa, UnodarikA/alpabhojana, vRtti-saMkSepa/zArIrika vRttinirodha, rasa-parityAga/svAda-vijaya, kAyakleza / sahiSNutA, saMlInatA/ indriya-gopana / 4. chavihe abhitare tavokamme paNNate, taM jahApAyacchittaM viraNo veyAvaccaM sajjhAno jhANaM ussggo| 4. Abhyantara-tapa chaha prajJapta haiM / jaise kiprAyazcitta, vinaya, vaiyAvRtya/sevA, svAdhyAya, dhyAna, vyutsrg/kaayotsrg| 5.cha chAumatthiyA samugdhAyA paNNattA, taM jahAveyaNAsamugghAe phasAyasamugdhAe mAraNaMtiyasamugyAe vebviyasamugghAe teyasamugghAe praahaarsmugyaae| 5. chAnasthika/sAMsArika samudghAta/ pradeza-vistAra chaha prajJapta haiM / jaise kivedanA-samudghAta, kaSAya-samudghAta, mAraNAntika-samudghAta, vaikriyasamudghAta, tejas-samudghAta, AhAraka-samudghAta / samavAya-sutaM 21 samavAya--6 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. dhanvihe pratyuggahe paNNate, taM jahAsoiMdiya-pratyuggahe cakhidiyaatyuggahe dhAriNadiya-pratyuggahe jibhidiya pratyugnahe phAtidiyaatyugahe noidiya-pratyaggahe / 6. aryAvagraha artha-cauva chaha prakAra kA pranapta hai / jaise kizrotrendriya-nAvagraha, cakSurindriyaaryAvAha, ghrANendriya-aryAvagraha, jihvandriya-avigraha, sparzanendriyaaryAvagraha, noindriya/mana prvigrh| 7. kattiyAnatvatta chAre pnnnnte| .kRttikA nakSatra ke chaha tAre prApta 8. atilesAnaktatte chatAre pshyte| 8. pAzleSA nakSatra ke chaha tAre prajapta 6. imIte meM rayaNappahAe puivIe atyegaiyANaM neraiyA cha patiprovamAI liI pnnnnttaa| 6. isa ralapanA pRthivI para kucaka nairapikoM kI chaha patyopama sthiti 10. taccAe naM punavIe pratyegaiyANaM neraiyA sAgarovamAI ThiI papattA / 10.tIsarI pRthivI [vAlukApramA] para kucheka narayikoM kI yaha nAgaropama sthiti prApta hai| 11. asurakumArANaM devANaM pratye- gaiyANaM i paligrovamAI DiI pmpttaa| 11. kucheka asurakumAra devoM kI chaha palyopana sthiti prApta hai| 12. nohammIsANetu kappetu pratyagai- yA devA cha paliprovamAI DiI pyttaa| 1. saudharma-IzAna kalma meM kucheka devoM kI haha patyopana sthiti prajapta hai| 16. sagaMjunAra-mAhidetu kappetu pratye- gaiyAna devANaM va sAgarovamAI Ii ppttaa| 13. sanatkumAra-mAhana katla meM kucheka devoM kI chaha sAgaropana sthiti pranapta hai| nanavAya-nuttaM sanavAya-6 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14. je devA sayaMbhu sayaMbhuramaNaM ghosaM sughosaM mahAghosa kidvighosaM vIraM suvIraM vIragataM vIraseriNayaM vIrAvattaM vIrappamaM vIrakaMtaM vIravaNaM vIralesaM vIrajjhayaM vIrasiMga vIrasiTuM vIrakUDaM vIrattaravaDeMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNA, si gaM devANaM ukkoseNaM cha sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| 14. jo deva svayambhU, svayambhUramaNa, ghopa, sughopa, mahAghopa, kRpTiyoSa, vIra, suvIra, vIragata, vIrazreriNaka, vIrAvarta, vIraprabha, vIrakAMta, vIravarNa, vIralezya, vIradhvaja, vIrazRga, vIrasRSTa, vIrakUTa aura vIrottarAvataMsaka vimAna meM devatva se upapanna hai, una devoM kI utkRpTata: chaha sAgaropama sthiti prajJapta hai| 15. te NaM devA chaNhaM zraddhamAsANaM prAraNamaMti vA pAraNamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vaa| 15. ve deva chaha ardhamAsoM/pakSoM meM Ana/ AhAra lete haiM, pAna karate hai, uccha - vAsa lete haiM, nizvAsa chor3ate haiN| 16. tesi raNaM devANaM hi vAsasaha- ssehiM prAhAraLe smuppjjii| 16. una devoM ke chaha hajAra varSa meM AhAra kI icchA samutpanna hotI hai / 17. saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je chahiM bhavaggahaNehi sijjhissaMti bujhissaMti muccissaMti parinivvAissaMti savvadukkhANamaMtaM karissaMti / 17. kucheka bhava siddhika jIva haiM, jo chaha bhava grahaNa kara siddha hoMge, buddha hoMge, mukta hoMge, parinirvRta hoMge, sarvaduHkhAnta kreNge| samavAya-suttaM 23 samavAya-6 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattamo samavAyo sAtavAM samavAya 1. satta bhayaTThANA paNNattA, taM jahAihalogabhae paralogabhae AdANabhae akamhAbhae prAjIvabhae maragabhae asilogabhae / 1. bhayasthAna sAta prajJapta haiN| jaise kiihaloka-bhaya. paraloka-bhaya, AdAnabhaya, akasmAt-bhaya, AjIva-bhaya, maraNa-bhaya, azloka/nindA-bhaya / 2. satta samugdhAyA paNpattA, taM jahAveyaNAsamugdhAe kasAyasamugghAe mAraNatiyasamugdhAe veudhviyasamugdhAe teyasamugdhAe AhArasamugghAe kevlismugdhaae| 3. samaNe bhagavaM mahAvIre satta raya NI uDDhaM uccatteNaM hotthaa| 2. samudghAta sAta prApta haiM / jaise ki vedanA-samudghAta, kapAya-samudghAta, mAraNAntika-samudghAta, vaikriyasamudghAta, AhAraka-samudghAta, kevali-samudghAta / 3. zramaNa bhagavAna mahAvIra U~cAI kI dRSTi se sAta ranika/hAtha U~ce the / 4. satta vAsaharapavvayA paNNattA, taM cullahimavaMte mahAhimavaMte nisaDhe nIlavaMte ruppI siharI maMdare / 4. isa jambudvIpa dvIpa meM varSadhara parvata sAta prajJapta haiN| jaise kikSullaka, himavanta, mahAhimavanta, niSadha, nIlavanta, rukmI, zikharI, mandara sumeru / 5. satta vAsA paNNattA, taM jahA-- bharahe hemavate harivAse mahAvidehe rammae heraNNavate eravae / 5. isa jambudvIpa dvIpa meM vAsa / kSetra sAta prajJapta hai / jaise kibharata, haimavata, harivarSa, mahAvideha, ramyaka, airaNyavata, airavata / 6.kSINamoha bhagavAn mohanIya karma kA varjana kara sAta karma-prakRtiyoM kA vedana karate haiN| 6. khopamohe raNaM bhagavaM mohaNijja- vajjAo satta kammapagaDIo veeii| samavAya-suttaM 24 samavAya-7 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. mahAnavakhate sattatAre pnnnnte| 8. kattimAiyA satta nakkhattA puvadArimA pnnnnttaa| 7. maghA nakSatra ke sAta tAre prajJapta haiN| 8. kRttikA Adi sAta nakSatra pUrvadvArika prajJapta haiN| 6. mahAiyA satta navakhattA dAhiraNa dArimA pnnnnttaa| 9. maghA Adi sAta nakSatra dakSiNa dvArika prajJapta haiN| 10. aNurAhAiyA satta nakkhattApravara dArimA pnnnntaa| 10. anurAdhA Adi sAta nakSatra apara/ pazcimadvArika prajJapta hai| 11. SaNiThAiyAsatanakkhattA uttara- dAriyA pnnnntaa| 11. dhaniSThA Adi sAta nakSatra uttara dvArika prajJapta hai| 12. imIse gaM rayaNappahAe puDhavIe pratyegaiyANe neraiyANaM satta paliprovamAI ThiI pnnnntaa| 12. isa ratnaprabhA pRthvI para kucheka nairayikoM kI sAta palyopama sthiti prajJapta hai| 13. taccAe raNaM puDhavIe neraiyAraNaM , ukkoseNaM sattasAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| 13. tIsarI pRthivI [vAlukAprabhA] para kucheka narayikoM kI utkRSTataH sAta sAgaropama sthiti prajJapta hai| 14. cautyoe NaM puDhavIe neraiyANaM jahaNNaNaM satta sAgarovamAI ThiI , pnnpttaa| . 14. cauthI pRthivI [paMkaprabhA] para narayikoM kI jaghanyataH/nyUnataH sAta sAgaropama sthiti prajJapta hai| 15. kucheka asurakumAra devoM kI sAta palyopama sthiti prajJapta hai| 15. asurakumArANaM devANaM pratyegai- yANaM satta palinovamAI ThiI pnnnnttaa| 16. sohammIsANesu kappesu pratyegai yAraNaM devAraNaM satta paliprovamAI ThiI pnnnnttaa| 16. saudharma-IzAna kalpa meM kucheka devoM kI sAta palyopama sthiti prajJapta hai| 17. saNaMkumAre kappe atthegaiyANaM devAraNaM ukkoseNaM satta sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| 17. sanatkumAra kalpa meM devoM kI utkRSTataH sAta sAgaropama sthiti prajJapta hai| samavAya-muktaM samavAya-sutaM 5 samavAya-7 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18. mAhide kappe devAraNaM ukko seragaM sAiregAI satta sAgarovamAI ThiI paNNattA / 16. baMbhaloe kappe devAraNaM jahaNNeragaM satta sAgarovamAI ThiI paNNattA / 20. je devA samaM samappamaM mahApamaM pabhAsaM bhAsuraM vimalaM kaMcaraNakUDa sakumAravaDeMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNA, tesi gaM devANaM ukkoseraNaM satta sAgarovamAI ThiI paNNattA / 21. te gaM devA sattahaM zraddhamAsA AraNamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA / 22. tesi gaM devAraNaM sataha vAsasaha - tehi zrAhAraTThe samupajjai / 23. saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je sataha bhavaggaNehi sijjharasaMti bujjhissaMti muccissaMti parinivvAissaMti savvadukkhAraNamaMta karissati / samavAya-mukta 18. mAhendra kalpa meM devoM kI utkRSTataH mAta sAgaropama sthiti prajJapta hai / 19. brahmaloka kalpa meM kucheka devoM kI sAta sAgaropama se adhika sthiti prajJapta hai| < 20. jo deva sama, samaprabha, mahAprabha, prabhAsa, bhAsura, vimala, kAMcanakUTa aura sanatkumArAvataMsaka vimAna meM devatva se upapanna haiM, una devoM kI utkRSTata: sAta sAgaropama sthiti prajJapta hai / 21. ve deva sAta ardhamAsoM / pakSoM meM Ana / AhAra lete haiM, pAna karate haiM, ucchavAsa lete haiM, niHzvAsa chor3ate haiM / 26 22. una devoM ke sAta hajAra varSa meM cAhAra kI icchA samutpanna hotI hai / 23. kucheka bhava siddhika jIva haiM, jo sAta bhava grahaNa kara siddha hoMge, buddha hoMge, mukta hoMge, parinirvRta hoMge, sarvaduHkhAnta kareMge / samavAya-7 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aTTamo samavAzro 1. zraTTa mayadvArA paNNattA, taM jahAjAti mae kulamae balamae rUvala e tavamae suyamae lAbhamae issariyamae / 2. aTu pavayaNamAyAmro paNNattAzro, taM jahA -- iriyAsamiI bhAsAsamiI esaNAsamiI zrAyAraNa - bhaMDa-matta-nivakhevaraNAsa maI uccArapAsavaraNa-khelajalla - siMghANa pAriTThAvariyAsamiI maNaguttI vaiguttI kAyagutI / 3. vANamaMtarANaM devAraNaM ceiyarukkhA zraTu joparagAI uDDhaM uccattaragaM paNNattA / 4. jaMbU NaM sudaMsaNA zraTu jogAI uDDhaM uccattegaM paNNattA / 5. kUDasAmalI NaM garulAvAse zraTTha joyaNAI uD uccateNaM paNNatte / 6. jaMbuddIvassa NaM jagaI zraTTa joyagAI uDDhaM uccategaM paNNattA / samavAya-suttaM 27 AThavAM samavAya 1. madasthAna ATha prajJapta haiM / jaise ki-jAti-mada, vala-mada, rUpa-mada, tapomada, zruta-mada, lAbha-mada, aizvaryamada / 2. pravacana-mAtA ATha prajJapta jaise ki I-samiti, bhASA samiti, eparaNAsamiti, pradAna - bhAMDa mAtra nikSeparaNasamiti, uccAra- prasravaraNa- khela - jallasiMghAraNa - pariSThApanA samiti, manogupti, vacana- gupti, kAya-gupti / 3. vAna-vyantara devoM ke caityavRkSa U~cAI kI dRSTi se ATha yojana U~ce prajJapta hai / 4. jambu sudarzana vRkSa UMcAI kI dRSTi se mATha yojana U~cA prajJapta hai / 1 5. garur3a - deva kA AvAsabhUta pArthiva kUTa - zAlmalI vRkSa U~cAI kI dRSTi se grATha yojana U~cA prajJapta hai / 6. jambudvIpa kI kI dRSTi se prajJapta hai / jagatI / pAlI U~cAI grATha yojana UMcI samavAya-5 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. zrasAmaie kevalasamugdhAe patte, taM jahA--- paDhame samae daMDa karei / bIe samae kavAI karei / taie samae maMthaM karei / catthe samae saMyaMtarAI pUrei / paMcame samae maMyaMtarAI paDisAharAI / chaTThe samae maMthaM paDisAharai / sattame samae kavADaM paDisAharai / aTTame samae daMDaM paDisAharai / tatto pacchA sarIratye bhavai / 8. pAsassa NaM zrarahasro purisAdAnissa, aTTa garagA aThThe gaharA hotyA, taM jahAsusumaghoya, vasiTThe nayAri ya / some siridhare ceva, vIrabhadde jase i.ya. // 8. zraTTa nakkhattA caMdeNaM saddhi pamaddaM jogaM joeMti, taM jahA - kattiyA rohiNI puraNanvata mahA cittAvisAhA zraNurAhA jeTThA / 10. imose gaM ravaNappahAe puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyANaM zraThTha patizromAI ThiI pattA / samavAya-muttaM 28 7. kevali - samudghAta aSTa sAmayika prajJapta hai / jaise ki - pahale samaya meM daNDa kiyA jAtA hai / dUsare samaya meM kapATa kiyA jAtA hai / tIsare samaya meM mandhana kiyA jAtA hai / cauthe samaya meM manyana ke antarAla pUrNa kiye jAte hai / pA~caveM samaya meM manyana ke antarAla kA pratisaMhAra / saMkoca kiyA jAtA hai | chaThe samaya meM manthana kA pratisaMhAra kiyA jAtA hai / sAnaveM samaya meM kapATa kA pratisaMhAra kiyA jAtA hai / AThaveM samaya meM daNDa kA pratisaMhAra kiyA jAtA hai / tatpazcAt zarIrastha hote haiM / 8. purupAdAnIya arhat pArzva ke ATha gaNa aura ATha gaNadhara the / jaise ki-zubha, zubhaghoSa, vaziSTha, brahmacArI, soma, zrIdhara, vIrabhadra aura yaza | ..... 6. ATha nakSatra candra ke sAtha pramarda yoga karate haiM / jaise ki - kRttikA, rohiNI, punarvasu, maghA, citrA, vizAkhA, anurAdhA, jyeSThA / 10. isa ratnaprabhA pRthivI para kuchaika nairayikoM kI ATha patyopama sthiti prajJapta hai / "samavAya Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11. cautthIe puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyANaM aTTha sAgarovamAI ThiI pnnnntaa| 11. cauthI pRthivI [paMkaprabhA] para kucheka narayikoM kI ATha sAgaropama sthiti prajJapta hai| 12. kucheka asurakumAra devoM kI pATha palyopama sthiti prajJapta hai| 12. asarakumArANaM devANaM pratyegai- yANaM, aTTha palinovamAI ThiI pnnnnttaa| 13. sohammIsANesu kappesu atthe- gaiyANaM devANaM aTTha paligrova- mAI liI pnnnnttaa| 13. saudharma-IzAna kalpa meM kucheka devoM kI ATha palyopama sthiti prajJapta hai / 14. brahmaloka kalpa meM kucheka devoM kI ATha sAgaropama sthiti prApta hai / 14. baMbhaloe kappe pratyegaiyANaM devANaM aTTha sAgarovamAI ThiI pnnnntaa| 15. je devA acci accimAli vairoyaNaM pabhaMkara caMdAmaM sUrAma supaihAmaM aggiccAmaM rikAmaM aruNAmaM aruNuttaravaDeMsagaM vimANaM devatAe uvavaNNA , tesi gaM devANaM ukkoseraNaM aTTha sAgaro vamAI ThiI paNNattA. 16. te gaM devA aTThaNhaM praddhamAsANaM pAraNamaMti vA pAraNamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vaa| 15. jo deva arci, arcimAlI, vairocana, prabhaMkara, candrAbha, sUrAma, supratiSThAbha, agni-aAbha, riNTAbha, aruNAma aura anuttarAvataMsaka vimAna meM devatva se upapanna haiM, una devoM kI utkRSTataH ATha sAgaropama sthiti prajJapta hai / 16. ve deva pATha arghamAsoM/pakSoM meM Ana/ AhAra lete haiM, pAna karate haiM, ucchavAsa lete haiM, niHzvAsa chor3ate haiM / 17. una devoM ke ATha hajAra varSoM meM AhAra kI icchA samutpanna hotI hai / 17. tesi gaM devANaM ahi vAsasahassehiM AhAraThe. samu. pajjai... . . . 18. saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je ___ahi bhavaggahaNehi sijhi* saMti bujhissaMti muccissaMti paninivvAisati savvadukkhANamaMta krissNti| samavAya-suttaM 18. kucheka bhava siddhika jIva haiM, jo ATha bhava grahaNa kara siddha hoMge, buddha hoMge, mukta hoMge, parinita hoMge, sarvaduHkhAntaM kareMge / 24 samavAya Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nauvAM samavAya navamo samavAyo 1. nava baMmaceraguttIgro paNNattAno, taM jahAno ityoNaM-pasu-paMDaga-saMsattANi sijjAsaNANi sevittA bhavai / no itthINaM kahaM kahittA bhavai / no ityoraNaM ThANAI sevittA bhv| no itthIraNaM iMdiyAI maNoharAI maNoramAiMpAloittA nibhAittA bhv| no paNIyarasamoI bhvi| no pANabhoyaraNassa aimAyaM prAhAraittA bhavai / no itthINaM punvarayAI puvakoliyAI sumaraittA bhavai / no sahANavAI no rUvANavAI no gaMdhANuvAI no rasANavAI no phAsANuvAI no silogaannuvaaii| no sAyAsokkha-paDibaddha yAvi mavai / 2. nava baMbhaceraaguttIo paNNatAo, taM jahAitthI-pasu-paMDaga-saMsattANi sijjAsaraNAriNa sevittA mavai / ityoNaM kaha kahittA bhavai / itthINaM ThANAI sevittA bhavai / ityoNaM iMdiyAI maraNoharAI maraNoramAI AloittA nijhA- - ittA bhvi| 1. brahmacarya-gupti nau prajJapta haiM / jaise ki[brahmacArI] strI, pazu aura napuMsakasaMsakta zayyA tathA Asana kA sevana nahIM krtaa| striyoM kI kathA nahIM karatA / striyoM ke sthAna kA sevana nahIM krtaa| striyoM kI manohara-manorama indriyoM kAavalokana-nirIkSaNa nahIM krtaa| praNIta-rasa-bahula-bhojI nahIM hotA / bhojana-pAna kA atimAtrA meM prAhAra nahIM krtaa| striyoM kI pUrva rati tathA pUrva krIr3AoM kA smaraNa nahIM karatA / na zabdAnuvAdI, na rUpAnuvAdI, na gandhAnuvAdI, na sparzAnuvAdI aura na hI zlokAnuvAdI hotA hai| zAtA-sukha se prativaddha bhI nahIM hotaa| 2. brahmacarya-agupti nau prajJapta haiM / jaise ki[brahmacArI strI, pazu aura napusakasaMsakta zayyA tathA Asana kA sevana karatA hai| striyoM kI kathA karatA hai| striyoM ke sthAna kA sevana karatA hai| striyoM kI manohara-manorama indriyoM . kA avalokana-nirIkSaNa karatA hai / samavAya-muttaM samavAya-8 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paraNIyarasabhoI bhavai / pAraNabhoyaraNassa zraimAyaM AhAra ittA bhavai / ityINaM puvarayAI puvvakIliyAI sumaraittA bhavai / saddANuvAI khvANuvAI gaMdhANuvAI rasANuvAI phAsANuvAI silogANuvAI | sAyAsokkha-paDibaddhe yAvi bhavai / 3. nava baMbhacerA paNNattA, taM jahAsatyapariNNA logavijano sInosaNijjaM sammattaM / zrAvaMtI dhuaM vimohAyaNaM uvahANa suyaM mahapariNNA // 4. pAse NaM zrarahA nava rayaNIzro uDDhaM uccattegaM hotyA / 5. prabhojina kkhatte sAirege nava muhutte caMdeNaM saddhi jogaM joie / 6. pramojiyAiyA nava nakkhattA caMdassa uttareNaM jogaM joeMti, taM jahAabhIji savarago dhariNaTThA sayabhisayA puvvAbhaddavayA uttarApoTThavayA revaI assiNI bharaNI / 7. imIse NaM rayaNappahAra puDhavIe bahusamarama pijjAzro bhUmibhAgAmro nava joyaraNasae ur3aDha prabAhAe uvarille tArArUve cAraM carar3a samavAya-sutta praNIta rasa - bahula- bhojI hotA hai / bhojana - pAna kA atimAtrA meM AhAra karatA hai / striyoM kI pUrva rati tathA pUrva krIr3AnoM kA smaraNa karatA hai / na zabdAnuvAdI, na rUpAnuvAdI, na gandhAnuvAdI, na sparzAnuvAdI aura na hI zlokAnuvAdI hotA hai / zAtA - sukha se pratibaddha bhI rahatA hai / 3. brahmacarya -grAcArAMgasUtra ke adhyayana nau prajJapta haiM / jaise ki -- zastra - parijJA, lokavijaya, zItoNIya, samyaktva, AvantI, dhUta, vimoha, upadhAnazruta, mahAparijJA / 4. puruSAdAnIya zrarhat pArzva U~cAI kI dRSTi se nau ratnika / hAtha U~ce the / 31 5. zrabhijita nakSatra candra ke sAtha nau muhUrta se adhika yoga karatA hai / 6. abhijita zrAdi nau nakSatra candra kA uttara se yoga karate haiM / jaise ki-- abhijita se bharaNI taka / 7. isa ratnaprabhA pRthivI ke bahusama / atyadhika ramaNIya bhUmi-bhAga se nau sau yojana Upara UparItala meM tAroM rUpa meM avAghataH saMcaraNa karate haiM / samavAya-e Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. jaMbuhIve..NaM dIve navajoyaNiyA macchA pavisisu vA pavisaMti vA pavisissaMti vaa| 8. jambudvIpa meM nau yojana ke matsya praveza karate the, praveza karate haiM aura praveza kreNge| * * .... 6. vijayassa NaM dArassa egamegAe bAhAe nava-nava bhomA paNNattA / 10. vANamaMtarANaM devANaM sabhAtro sudhammAo nava joyaNaI uDDhaM uccattaNaM pnnnnttaayo| 6. vijaya-dvAra kI eka-eka bAhu para, nau-nau bhauma bhavana prajJapta haiN| 10. vAna-vyantara devoM kI suvarmA sabhAe~ U~cAI kI dRSTi se no yojana U~cI prajJapta haiN| 11. saNAvaraNijjassa gaM kammassa nava uttarapagaDIno paNNattAno, taM jahAniddA payalA nihAniddA payalApayalA thoNagiddhI cakkhudaMsaNAvaraNe acavakhudaMsaNAvaraNe prohidasaNAvaraNe kevaladasaNAvaraNe / 11. darzanAvaraNIya karma kI uttara prakR- .: tiyAM nau prajJapta haiN| jaise kiniMdrA/sAmAnya nIMda, pracalA/zayyArahita nidrA, nidrAnidrA/pragAr3ha nidrA, pracalA-pracanA/ zayyArahita pragAr3ha 'nidrA, styAnaddhi/kArya-samApanaka, nidrA, cakSu-darzanAvaraNa/netra-yAvaraNa, 'pracakSu-darzanAvaraNa / anya * indriya-2 AvaraNa, avadhi-darzanAvaraNa/mUrtadarzana-AvaraNa aura kevala-darzanAvaraNa/sarva drshn-aavrnn| 12. imIse NaM rayaNappahAe puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyANaM nava paligrovamAI ThiI pnnnnttaa| 12. isa ratnabhA pRthvI para kucheka nairayikoM kI nau palyopama-sthiti prajJapta hai| ......... . .. 13. cautyoe puDhavIe atthegaiyANaM . 13. cauthI pRthivI [paMkaprabhA aura kucheka'.." neraiyANaM nava sAgarovamAI ThiI . narayikoM kI nau. sAgaropama-sthiti . pnnnnttaa| 14. asurakumArANaM devANaM pratyegaiyANaM nava palinovamAI ThiI pnnnnttaa| 14. kucheka asurakumAra devoM kI nau palyopama-sthiti prajJapta hai| 15. sohammIsANesu kappesuH pratyegai. 15: saudharma IzAna kalpa meM kucheka devoM kI yANaM devANaM nava palinovamAI nau palyopama sthiti prajJapta haiN| ThiI pnnnnttaa| . vAya-sutta : Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16. baMmaloe kappe pratyegaiyANaM devANaM nava sAgarovamAI liI pnnnnttaa| 16. brahmaloka kalpa meM kucheka devoM kI nau sAgaropama sthiti prajJapta hai| 17.je devA pamhaM supamhaM pamhAvattaM pamhappahaM pamhakaMtaM pamhavaNaM pamhalesaM pamhajjhayaM pamhasiMga pamhasiTTha pamhakUDaM pamhuttaravaDeMsagaM sujjaM susujjaM sujjAvattaM sujjapabhaM sujjakaMtaM sujjavaNaM sujjalesaM sujjajjhayaM sujjasiMga sujjasiDheM sujjakUDaM sujjuttaravaDeMsagaM ruillaM ruillAvattaM ruillappamaM ruillakaMtaM ruillavaNNaM ruillalesaM ruhallajjhayaM ruillasiMga ruillasiTThaM ruillakUDaM ruillattaravaDeMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNA, tesi gaM devANaM nava sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| 17. jo deva pakSma, supakSma, pakSmAvarta, pakSmaprabha, pakSmakAnta, pakSmavarNa, pakSmalezya, pakSmadhvaja, pakSmabhaMga, pakSmasRSTa, pakSmakUTa, pakSmottarAvataMsaka tathA sUrya, susUrya, sUryAvarta, sUryaprabha sUryakAnta, sUryavarNa, sUryalezya, sUryadhvaja, sUryazRMga, sUryasRSTa, sUryakUTa, sUryottarAvataMsaka, rucira, rucirAvarta, ruciraprabha, rucirakAnta, ruciravarNa, ruciralezya, ruciradhvaja. rucirazRMga, rucirasRSTa, rucirakUTa aura rucirotarAvataMsaka vimAna meM devatva se upapanna haiM, una devoM kI nau sAgaropama sthiti prajJapta hai| 18. te NaM devA navaNhaM zraddhamAsANaM prAgamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vaa| 18. ve deva nau arghamAsoM/pakSoM meM Ana/ AhAra lete hai, pAna karate haiM, uccha - vAsa lete haiM, niHzvAsa chor3ate haiM / 16. tesi gaM devANaM nahiM vAsa- sahassehi prAhAraThe smuppjji| 20. saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je nahi bhavaggaharNehi sinjhissaMti bujhissaMti muccissaMti parinivvAissaMti samvadukkhANamaMtaM krissNti| 16. una devoM ke nau hajAra varSa meM AhAra __ kI icchA samutpanna hotI hai / 20. kucheka bhava-siddhika jIva haiM, jo nau bhava grahaNa kara siddha hoMge, vuddha hoMge, mukta hoMge, parinita hoMge, sarvaduHkhAnta kreNge| samavAya-muktaM samavAya-6 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dasamo samavAzro 1. dasavihe samaraNa dhamme paNNatte, taM jahA khaMtI muttI prajjave maddave lAghave sacce saMjame tave ciyAe vaMbhaceravAse / -- 2. dasa cittasamA hiTThAraNA paNNattA, taM jahA dharmAMcA vA se zrasamuSNNapuvvA samuppajjijjA, savvaM dhammaM jAttie / sumiraNadaMsara vA se asamupapaNapuvve samuppajjijjA, ahAtacaM sumiNaM pAttie / saNinAraNe vA se samuppaNapuve samuppajjijjA, pubbabhave sumarittae / devadasaraNe vA se zrasamudhvaNNapubve samuppajjijjA, divvaM deviDi divvaM devajuI divvaM devANubhAvaM pAlittae / zrohinA vA se asamuppaNNapubve samuppajjijjA, zrohiNA logaM jAttie / zro hidaMsara vA se samuppaNNapuvve samuppajjijjA, zrohiNA logaM pAtittae / samavAya-suttaM 4 dasavAM samavAya 1. zramaNa - dharmaM dasa prakAra kA prajJapta hai / jaise kizAnti / kSamA, mukti, prarjava / RjutA, mArdava / mRdutA, lAghava / laghutA, satya, saMyama, tapa, tyAga aura brahmacarya - vAsa / 2. citta- mamAvi sthAna dasa prajJapta haiM / jaise ki dharmacintana vaha hai, jo pUrva meM asamutpanna sarva dharma ko jAnane ke lie samutpanna hotA hai / svapna-darzana vaha hai, jo pUrva meM amamutpanna yathAtathya ko svapna meM dekhane ke lie samutpanna hotA hai / saMjI-jAna vaha hai, jo pUrva meM asamutpanna pUrva bhava kA smaraNa karane se samutpanna hotA hai / deva-darzana vaha hai, jo pUrva meM asamutpanna divya devadhi, divya deva-dyuti, divya devAnubhAva ko dekhane ke lie samutpanna hotA hai / avi-jJAna vaha hai, jo pUrva meM zramamutpanna avadhi se loka ko jAnane ke lie samutpanna hotA hai / avadhidarzana vaha hai, jo avadhi se loka ko dekhane ke lie samutpanna hotA hai / samavAya- 10 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manaHparyava-jJAna vaha hai, jo asamutpanna manogata bhAva paryanta jAnane ke lie samutpanna hotA hai| maepajjavanANe vA se asamuppapaNapugve samuppajjijjA, aMto maNussavette aDDAtijjesu dIvasamuddesu samNoNaM paMceMdiyAraNaM pajjattagANaM maraNogae bhAve jaarinntte| kevalanAraNe vAse asamuppaNNapuve samuppajjijjA, kevalaM logaM jaarinntte| kevaladaMsaraNe vA se asamuppaNNaputve samuppajjijjA, kevalaM loyaM paasitte| kevalimaraNaM vA marijjA, savva dukkhpphiirnnaae| 3. maMdare evaM pavae mUle dasajoyaraNa sahassAI vikhaMbheNaM paNyate / kevala-jJAna vaha hai, jo asamutpanna kevala loka/trailokya ko jAnane ke lie samutpanna hotA hai| kevala-darzana vaha hai, jo asamutpanna kevala loka ko dekhane ke lie samutpanna hotA hai| kevali-maraNa vaha hai, jo sarva duHkhoM ke samApana ke lie mre| 3 mandara/sumeru-parvata mUla meM dasa hajAra yojana viSkambhaka / vistRta prajJapta 4. arhata ariSTanemi U~cAI kI dRSTi se dasa dhanupa U~ce the| 4. arahA NaM ariTThanemI dasa dhaNUI uDDa uccattaNaM hotthaa| 5. kaNhe NaM vAsudeve dasa dhaNUI uDDe uccattaraNaM hotthaa| 5. vAsudeva kRSNa U~cAI kI dRSTi se dasa dhanupa U~ce the| 6. rAme gaM baladeve dasa dhaNaI ur3a uccattaNa hotthaa| 6. valadeva rAma UMcAI kI dRSTi se dasa dhanuSa U~ce the| 7. dasa nakkhattA nANaviddhikarA pagrapattA, taM jahAmigasiramaddA pusso, tiNi pra punyA muulmssesaa| hatyo cittA ya tahA, isa viddhikarAI nAraNassa / / 7. jJAna-vRddhikara nakSatra dasa prajJapta haiM / jaise kimRgazira, ArdrA, puSya, tIna pUrvA [pUrvA phAlgunI, pUrvASAr3hA, pUrvA bhAdrapadA] mUla, AzleSA, hasta aura citrA-ye dasa [ nakSatra ] jJAna kI vRddhi karate haiN| samavAya-10 samavAya-sutta Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. akammabhUmiyANaM maNuprANaM dasavihA rukkhA uvabhogattAe uvatthiyA paNNattA, taM jahAmattaMgayA ya bhiMgA, tuDibhaMgA dIva joya cittNgaa| cittarasA mariNaaMgA, gehAgArA aNigaNA y|| 8. akarmabhUmi/bhogabhUmi meM janme manuSyoM ke upabhoga ke lie upasthita vRkSa dasa prakAra ke prajJapta haiN| jaise kimadyAMga, bhRga, tUryAga, jyotiraMga, citrAMga, cittarasa, maNyaMga, gehAkAra aura anagna / 6. imIse NaM rayaNappahAe puDhavIe neraiyANaM jahaNNaNaM dasa vAsasahassAI ThiI paNNattA / / 6. isa ratnaprabhA pRthvI para kucheka narayikoM kI jaghanyata: dasa hajAra varSa sthiti prajJapta hai| 10. imose NaM rayaNappAhae puDavIe pratyegaiyANaM neraiyANaM dasa palinovamAiM ThiI paNNatA / 10. isa ratnaprabhA pRthvI para kucheka narayikoM kI dasa palyopama sthiti prajJapta hai| 11. cauthI pRthivI [ paMkaprabhA ] para dasa lAkha nAraka-grAvAsa haiN| 12. cauthI pRthivI kI utkRSTataH dasa sAgaropama sthiti prajJapta hai| 11. cautthIe puDhavIe dasa nirayA- vAsasayasahassA pnnnnttaa| 12. cautthIe puDhavIe neraiyANaM ukoseNaM dasa sAgarovAiM ThiI pnnnnttaa| 13. paMcamAe puDhavIe neraiyANaM jahaNNeNaM dasa sAgarovamAI ThiI pnnnntaa| 14. asurakumArANaM devANaM jahaNNaNNaM dasa vAsasahassAI ThiI pnnnnttaa| 15. asuriMdavajjANaM bhomejjANaM devANaM jahaNNaNaM dasa vAsasahassAI ThiI pnnpttaa| 13. pAMcavI pRthivI [ dhUmaprabhA ] para nairayikoM kI jaghanyataH/nyUnataH dasa ' sAgaropama sthiti prajJapta hai| 14. asurakumAra devoM kI jaghanyataH/nyUnataH dasa hajAra varSa sthiti prajJapta hai| 15. asurendroM ko chor3akara bhaumijja/ bhavanavAsI devoM kI jaghanyataH dasa hajAra varSa sthiti prajJapta hai| 16. asurakumAraNaM devANaM pratyegai- yANaM dasa palinovamAI ThiI pnnnnttaa| 16. kucheka asurakumAra devoM kI dasa palyopama sthiti prajJapta hai / samavAya-suttaM samavAya-10 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17. bAyaravaNapphaikAiyAraNaM ukko- - 17. bAdara vanaspatikAyika kI utkRSTataH seNaM dasa vAsasahassAI ThiI dasa hajAra varSa sthiti prajJapta hai| pnnnnttaa| 18. vAraNamaMtarANaM devANaM jahaNaNaM 18. vAna-vyantara devoM kI jaghanyataH dasa dasa vAsasahassAI ThiI paNNatA / hajAra varSa sthiti prajapta hai / 16. sohammIsANesu kappesu atgai- 19. saudharma-IzAna-kalpa meM kucheka devoM yANaM devANaM dasa paligrovamAiMThiI kI dasa palyopama sthiti prajJapta hai| pnnttaa| 20.baMbhaloe kappe devANaM ukkoseNaM 20. brahmaloka-kalpa meM devoM kI utkRSTataH dasa sAgarovamAI ThiI paNNattA / dasa sAgaropama sthiti prajJapta hai / 21. latae kappe devANaM jahaNNaNaM dasa 21. lAntaka kalpa meM devoM kI jagha yataH/ sAgarovamAI ThiI pnnnntaa| nyUnataH dasa sAgaropama sthiti prajJapta 22. jo deva ghoSa, mughoSa, mahAghoSa, nandighoSa, susvara, manorama, ramya, ramyaka, ramaNIya, maMgalAvarta aura brahmalokAvataMsaka vimAna meM devatva se upapanna haiM, una devoM kI utkRSTataH dasa sAgaropama sthiti prajJapta hai / 22. je devA ghosaM sughosaM mahAghosaM naMdighosaM susaraM maNoramaM ramma rammagaM ramariNajjaM maMgalAvattaM . baMbhalogavasagaM vimANaM devattAe uvavaNNA, tesi NaM devANaM ukko'seNaM dasa sAgarovamAI ThiI / pnnptaa| 23. te gaM devA dasaNhaM addhamAsANaM pAragamati vA pAraNamaMti vA Usa saMti vA nIsasaMti vaa| 24. tesi gaM devANaM dasahi vAsasaha- ___ ssehi AhAraThe smuppjji| 25. saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je dahi bhavaggahaNehi sibhissaMti bujhissaMti muccissaMti parinivvAissaMti savvadukkhANamaMtaM krissNti| 23. ve dasa arghamAsoM/pakSoM meM pAna/ AhAra lete haiM, pAna karate haiM, uccha - vAsa lete haiM, niHzvAsa chor3ate haiM / 24. una devoM ke dasa hajAra varSa meM AhAra kA artha samutpanna hotA hai| 25. kucheka bhava-siddhika jIva haiM, jo dasa * bhava grahaNakara siddha hoMge, vuddha hoMge, mukta hoMge, parinita hoMge, sarvaduHkhAnta kreNge| samavAya-suttaM 37 samavAya-10 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekkArasamo samavAno 1. ekkArasa uvAsagapaDimAno paNNatAmo, taM jahAdasaNasAvae, kayanvayakamme, sAmAiakaDe,posahovavAsanirae, diyA vaMbhayArI, ratti parimANakaDe, dinAvi rAmovi baMbhayArI, asiNAI, viyaDabhoI, molikaDe, sacittapariNAe, AraMbhapariNNAe, pesapariNAe, uddimattapariNNAe, samaNabhUe yAvi bhavai smnnaauso| gyArahavAM samavAya 1. zramaNAyupman ! upAsaka kI pratimA/ anuSThAna gyAraha prajJapta haiM / jaise kidarzana-zrAvaka, kRtavratakarmA, sAmAyika kRta, pauSadhopavAsa-nirata, divAbrahmacArI, rAtri-parimANakRta, divAbrahmacArI bhI, rAtri-brahmacArI bhI, asnAyI, vikaTa-bhojI, maulikRta, sacitta-parijJAta, Arambha-parijAta, preSya-parijJAta, uddiSTa-parijAta aura zramaNabhUta paryanta haiN| 2. logaMtAno raNaM ekkArasa ekkAre joyaNasae avAhAe joisate pnnnntte| 2. lokAnta se eka sau gyAraha yojana para avAdhita jyotiSka prApta hai| 3.vahIve dIve maMdarassa pavvayassa ekkArasa ekkavose joyaNasae pravAhAe joise cAraM carai / 3. jambudvIpa-dvIpa meM mandara-parvata se gyAraha sau ikkIsa yojana taka jyotiSka saMcaraNa karatA hai| 4. samaNassa raNaM bhagavo mahAvIrassa ekkArasa gaNaharA hotyA, taM jahA iMdabhUtI aggibhUtI vAyubhUti vipatte suhamme maMDie moriyaputte akapie ayalabhAyA metajje pbhaase| 4. zramaNa bhagavAn mahAvIra ke gyAraha gaNadhara the| jaise kiindrabhUti, agnibhUti, vAyubhUti, vyakta, sudharma, maMDita, mauryaputra, akampita, acalabhrAtA, metArya, prabhAsa / 5. mUle nakkhattai ekkArasatAre pnnnnte| 5. mUla nakSatra ke gyAraha tAre prajJapta . samavAya-suttaM samavAya-11 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. hechimagevijjayAraNaM devANaM ekkArasuttaraM gevijjavimANasataM : bhavaiti makkhAyaM / 6. adhastana aveyaka devoM ke vimAna eka sau gyAraha hai-aisA pAkhyAta hai| 7. maMdare NaM pavvae gharaNitalAmo siharatale ekkArasabhAgaparihAraNe uccattaNaM pnnnntte| 7. mandara-parvata gharaNItala se zivaratala taka U~cAI kI apekSA gyArahaveM bhAga se parihIna/nyUnatara prApta hai| 6.imose gaM rayaNappahAe puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyANaM ekkArasa palinovamAI ThiI pnnnntaa| 8. isa ratnaprabhA pRthvI para kucheka nairayikoM kI gyAraha palyopama sthiti prajJapta hai| 6. paMcamAe puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyANaM ekkArasa sAgarovamAiM ThiI pnnnntaa| 6. pAMcavIM pRthivI [ dhUmaprabhA ] para kucheka narayikoM kI gyAraha sAgaropama sthiti prajapta hai| 10. kucheka asurakumAra devoM kI gyAraha palyopama sthiti prajapta hai| 10. asurakumArANaM devANaM pratyegai- yAraNaM ekkArasa palinovamAI ThiI pnnnntaa| 11. sohammIsANesu kappesu pratyegai- yANaM devAraNaM ekkArasa paligrovamAI ThiI paNNatA / 11. saudharma-IzAna kalpa meM kucheka devoM kI gyAraha palyopama sthiti prApta 12. latae kappe pratyegaiyANaM devANaM ekkArasa sAgarovamAI liI pnnnnttaa| 12. lAntaka kalpa meM kucheka devoM kI gyAraha sAgaropama sthiti prApta hai| 13. je devA baMmaM subamaM baMbhAvataM baMbhappana baMbhakataM baMbhavaNNaM baMbhalesaM baMbhajjhayaM baMsiMga baMbhasilaiM baMbhakUra babhuttaravaDeMsagaM vimAeM devatAe uvavaNNA, tesi gaM devAraNaM ukoseNaM ekkArasa sAgarovamAI ThiI pnnnntaa| 13. jo deva brahma, mubrahma, brahmAvarta, brahma prabha, brahmakAnta, brahmavarNa, brahmalegya, brahmadhvaja, brahmAeMga, brahmamRpTa, brahmakUTa aura brahmottarAvataMsaka vimAna meM devatva se upapanna hai, una devI ko utkRSTataH gyAraha nAgaropama sthiti prApta hai| gamavAya-11. samavAya-suttaM Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14. te NaM devA ekkArasaha addha- mAsANaM prANamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA / 14. ve deva gyAraha ardhamAsoM/pakSoM meM Ana/AhAra lete haiM, pAna karate haiM, ucchvAsa lete haiM, niHzvAsa chor3ate 15. tesi NaM devAraNaM ekkArasaNhaM vAsa- sahassAraNaM prAhAraThe smuppjji| 15. una devoM ke gyAraha hajAra varSa meM AhAra kI icchA samutpanna hotI 16. saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je ekkArasahi bhavaggahahi sijjhissaMti bujhissati muccissaMti parinivvAissaMti savvadukkhANamaMtaM karissati / 16. kucheka bhava-siddhika jIva haiM, jo gyAraha bhava grahaNa kara siddha hoMge, buddha hoMge, mukta hoMge, parinirvata hoMge, sarvaduHkhAnta kreNge| samavAya-11 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bArasamo samavAo 1. bArasa bhikkhupaDimAtra paNNattAzro, taM jahAmAsizrA bhikkhupaDimA, domAsinA bhikkhupaDimA temAsitrA cAumAsizrA paMcamAsizrA chammAsizrA sattamAsizrA bhikkhupaDimA bhikkhupaDimA bhikkhupaDimA bhikkhupaDimA bhikkhupaDimA paDhamA satarAiMdiyA bhikkhupaDimA doccA sattaraiMdiyA bhikkhupaDimA taccA sattarAiMbinA bhikkhupaDimA ahorAiyA bhikkhupaDimA, egarAiyA bhiSakhupaDimA / 2. duvAlasavihe saMbhoge paNNatte, taM jahAuvahI suprabhattapAraNe aMjalIpaggaheti dANe ya nikAe a anbhuTThANeti zrAvare // ya / kitikammassa ya karaNe, vaiyAvaccakaraNe ina / samosaraNaM saMnisejjA ya, kahAe apabaMdha || samavAya-sutaM re bArahavAM samadAya 1. bhikSu pratimAe~ vAraha prajJapta hai / jaise ki - [eka] mAsika bhikSu pratimA- grabhigRhIta eka vidhi se AhAra, dI mAsika bhikSu pratimA, tIna mAsika bhikSu pratimA, cAra mAsika bhikSupratimA, pAMca mAsika bhikSu-pratimA, chaha mAsika bhikSu pratimA, sAta mAsika bhikSu pratimA, prathama saptarAtridivA bhikSu pratimA, dvitIya saptarAtraMdivA bhikSu pratimA, tRtIya saptarAtridivA bhikSu pratimA, ahIrAtrika bhikSu-pratimA ekarAtrika bhikSu-pratimA / 2. sambhoga bAraha prakAra kA prajJapta hai / jaise ki - upadhi / upakaraNa, dhuta / prAgama, bhaktapAna / bhojana-pAnI, maMjalI - pragraha / karabaddha namana, dAna / AdAna-pradAna, nikAcana / zrAmantraNa, pratyutthAna/ abhivAdana, kRtikarma-karaNa / niyata vandana- vyavahAra, vaiyAvRtyakaraNa / sevAbhAva, samavasaraNa / dharmamanA, saMnipayA / saMpRsThanA, kathA-pravandhana / pravacana / mamavAda- 12 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. duvAlasAvattai kitikamme paNNata, taM jahAduoraNayaM jahAjAyaM, kitikammaM bArasAvayaM / casiraM tigutta ca, dupavesa eganikkhamaNa // kRti-karma / vandana-kriyA-vidhi ke bAraha Avarta prajJapta hai| jaiseki| do avanata, yathAjAta kRtikarma, 'bAraha prAvata, cAra zira, tIna gupti, do praveza aura eka niSkramaNa / 4. vijayA NaM rAyahANI duvAlasa joyaraNasayasahassAiM AyAmavikhaMbheNaM pnnnnttaa| vijayA rAjadhAnI vAraha zaMta mahasra/bAraha lAkha yojana AyAma' viSkambhaka/vistRta prajapta hai / 5. rAme NaM baladeve duvAlasa vAsasayAiM savAuyaM pAlitA devattaM ge| . baladeva rAma ne bAraha sau varSa kI mampUrNa Ayu pAlakara devatva prApta kiyaa| 6. maMdarassa NaM paccayassa cUliyA mUle duvAlasa joyaNAI vikkhameNaM paNaraNattA / 1. mandara-parvata kI cUlikA kA muul| bhAga vAraha yojana viSkambhaka/caur3A prajJapta hai| 7. jaMbUdIvassa NaM dovassa veiyA mUle duvAlasa joyaNAI vikkhabheNaM pnnnnttaa| 7. jambudvIpa-dvIpa kI vedikA mUla meM bAraha yojana viSkambhaka / caur3I / prApta hai| 8. sadhvajahaNNimA rAI duvAlasamuhuttinA pnnnntaa| 5. sarva jaghanya/sabase choTI rAtri bAraha / muhUrta kI prajJapta hai| 6. savvajaNNimro vivaso duvAlasa muhuttino pnnnntto| 10. savvasiddhassa gaM mahAvimANassa uvarillAno bhinnaggAmo duvAlasa joyagAI uDDhaM umpatitA IsipamArA nAmaM puDhavI pnnnnttaa| 6. sarva jaghanya/sabase choTA divasa bAraha , muhUrta kA prajJapta hai / ... sarvArthasiddha mahAvimAna kI UparItala snUpikA se bAraha yojana Upara ISat-prAgbhAra nAmaka pRthivI prajJapta samavAya-12 samavAya-suttaM 42. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11. Ipat-prAgbhAra pRthivI ke bAraha nAma prajJapta haiN| jaise ki--- Ipat, Ipat-prAgbhAra, tanu, tanutarI, siddhi, siddhAlaya, mukti, muktAlaya, brahma, brahmAvataMsaka, loka-pratipUraNA aura lokaancuulikaa| 11. IsipambhArAe NaM puDhavIe duvAlasa nAmadhejjA paNNatA, taM jahA -- Isitti vA IsipammAratti vA taNUi vA taNuyataritti vA siddhitti vA siddhAlaeti vA muttIti vA muttAlaetti vA babhetti vA vaMbhavaDeMsaeti vA lokapaDipUraNetti vA logagga cUlipAI vaa| 12. imIse raNaM rayagappahAe puDhavIe pratyegaiyAraNaM neraiyAraNaM vArasa paliprovamAI ThiI pnnnntaa| 13. paMcamAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyAraNaM bArasa sAgarovamAiM ThiI pnnnntaa| 14. asurakumArANaM devANaM pratyegai- yANaM bArasa palinovamAI ThiI pnnnntaa| 15. sohammIsANesu kappesu pratyegaha yANaM devANaM vArasa paliprovamAI ThiI pnnnnttaa| 16. saMtae kappe pratyegaiyANaM devANaM vArasa sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| 17. je devA mahidaM mahiMdamayaM kaMbu kaMbuggIyaM pukhaM sukhaM mahApuvaM puMDaM supuMDa mahAnuDaM naridaM nariMdakaMtanariMduttarayosagaM yimANaM devatAe upavaNNA, tesi eM devANaM ukkoseNaM bArasa sAgarIvamAI ThiI paataa| 12. isa ratnaprabhA pRthivI para muchaka narayikoM kI bAraha palyopama sthini prajJapta hai| 13, pAMcavI pRthivI [maprabhA ] para kucheka narayikoM kI bAraha sAgaropama sthiti prApta hai| 14. kucheka asurakumAra devoM kI bAraha palyopama sthiti prApta hai| 15. saudharma-IzAna kalpa meM kucheka devoM kI bAraha patyAMgama sthiti prazAna 16. lAntaka kalpa meM kuchaka devoM ko bAraha sAgaropama sthiti prApta hai| 17. jo deva mAhendra, mAhendradhvaja, pAmyu, kamvugrIva, pura, muga, mahApura, puDa, supuTa, mahApura, nagendra, narendrakAnta aura narendrottarAyataMsaka vimAna meM devatva meM upapanna hai, una devArI utkRSTataH bAraha mAgapama rizAna prApta hai| mamavAya-mutaM mamayAva-12 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18. te NaM devA vArasaNhaM zraddhamAsANaM zrAraNamaMti vA pAraNamaMti vA UsasaMti vA nIsasati vA / 16. tesi raNaM devAraNaM bArasahi vAsasahassehi AhAraTThe samuppajjai / 20. saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je bArasahiM bhavaggaNehi sijbhissaMti bujjhitsaMti muccissaMti parinivvAissaMti savvadukkhAraNamaMtaM karissati / 'samavAya-sutta 18. ve deva bAraha ardhamAsoM / pakSoM meM Ana / AhAra lete haiM, pAna karate haiM, ucchavAsa lete haiM, niHzvAsa chor3ate haiM / 44 19. una devoM ke vAraha hajAra varSa meM AhAra kI icchA samutpanna hotI hai | 20 kucheka bhava- siddhika jIva haiM, jo vArah bhava grahaNa kara siddha hoMge, buddha hoMge, mukta hoMge, parinirvRta hoMge, sarvaduHkhAnta kareMge / samavAya- 12 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ terasamo samavAyo terahavAM samavAya 1.terasa kiriyANA paNNatA taM jahA aTThAdaMDe aNaTThAdaMDe hiMsAdaMDe prakamhAdaMDe diviparitrAsiyAdaMDe musAvAyavattie adiNNAdANavattie ajjhathie mAgavattie mittadosattie mAyAvattie lobhavattie IriyAvahie nAmaM tersme| 1. kriyAsthAna/hiMsA-sAdhana teraha prajJapta haiN| jaise ki~~ artha-daNDa, anartha-daNDa, hiMsA-daNDa, akasmAt-daNDa, dRSTi-viparyAsa-daNDa, mRpAvAdavatika, adattAdAnavatika, AdhyAtmika, mAnavatika, mitra-dvepavartika, mAyAvatika, lobhavatika aura Ipithika nAmaka teraha / 2. sohammIsANesu kappesu terasa / vimANapatthaDA pnnnnttaa| 2. saudharma-IzAna kalpa meM teraha vimAna prastara prajJapta haiN| 3. sohammavaDeMsage NaM vimANe NaM addhaterasajoyarasayasahassAI pAyAmavikkhaMbheraNaM pnnnntte| 3. saudharmAvataMsaka vimAna arva-trayodaza zata-sahana/sAr3he bAraha lAkha yojana AyAma-viSkambhaka / vistRta prajJapta 4. evaM IsAgavaDeMsage vi| 4. isI prakAra IzAnAvataMsaka bhI hai / 5. jalayara-pA~cadina-tirikkhajoNiprANaM addhaterasa jAikulakoDIjoNIpamuha-sayasahassA pnnnnttaa| 5. jalacara paMcendriya tiryaMcayonika jIvoM kI yoni kI dRSTi se arddha-trayodaza zatasahasra/sAr3he bAraha lAkha jAti aura kula kI koTiyAM prApta haiN| - 6. pANAussa gaM puvassa terasa batyU 'pnnnnttaa| 6. prANAyu-pUrva ke teraha vastu/adhikAra prajJapta haiN| samavAya-sutaM samavAya-13 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. gabhavati zrapaMcediti rikkhajoriNaprANaM terasavihe poge paNNatte, taM jahAsaccamaraNapaoge mosamaraNapazroge saccAmosa maraNapazroge zrasaccAmosamaNapazroge saccavaipoge mosavaipoge saccAmosavaipoge asaccAmosavaipoge zrorAli sarIrakAyapoge zrorAli - mosasarIrakAyapoge veDanvina sarIrakAyapoge veuvizramIsasarIrakAyapoge kammasarIrakAyapoge / 8. sUramaMDale joyaNeNaM terasaha egasadvibhAge hiM joyaraNassa UNe paNNatte / 6. imose NaM rayaNappahAe puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyANaM terasa pavimAI ThiI paNNattA / 10. paMcamAe NaM puDhavIe zratyegaiyANaM neraiyANaM terasa sAgarovamAI ThiI paNNattA / 11. asurakumArANaM devANaM zratyegaiyANaM terasa palizrovamAI ThiI' paNNattA / pratthe - gaiyANaM devANaM terasa pali zrImAI ThiI paNNattA / 12. sohammIsANesu kappe ' 13. laMtae kappe pratyegaiyANaM devAnaM terasa sAgarovamAI ThiI paNNattA / samavAya-suttaM 46 7. garbhopakAntika / garbhaja paMcendriya tiryagyonika jIvoM ke prayoga / parispaMdana teraha prakAra ke prajJapta haiM / jaise kisatyamanaH prayoga, mRpAmanaH prayoga, satyamRpAmanaH prayoga, asatyAmRpAmanaH prayoga, satyavacanaprayoga, mRSAvacanaprayoga, satyamRSAvacanaprayoga, asatyAmRpAvacanaprayoga, audArikazarIrakAyaprayoga, zradArikamizrazarIrakAyaprayoga, vaikriyazarIrakAyaprayoga, vaikriyamizrazarIrakAyaprayoga kArmaNazarIrAyaprayoga | aura 8. sUryamaNDala yojana ke ikasaTha bhAgoM meM se teraha nyUna arthAt yojana kA ar3atAlIsavA~ bhAga prajJapta hai / C. isa ratnaprabhA pRthivI para kucheka nairayikoM kI teraha palyopama sthiti prajJapta hai / 10. pA~cavIM pRthivI [ dhUmaprabhA ] para kucheka nairayikoM kI teraha palyopama sthiti prajJapta hai / 11. kucheka asurakumAra devoM kI teraha patyopama sthiti prajJapta haiM / 12. saudharma - IzAna kalpa meM kucheka devoM kI teraha patyopama sthiti prajapta hai / 13. lAntaka kalpa meM kucheka devoM kI teraha sAgaropama sthiti prajJapta hai / samavAya- 13 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14. je devA vajja suvajja vajAvattaM vajjappama vajjataM vAjavaNaM vajjalesaM vajjajjhayaM vajjasigaM vajjasir3ha vajjakUDaM vajjuttaravaDeMsaga vaira vairAvattaM vairappamaM vairakataM vairavaNaM vairalesaM vairajjhayaM vairasiMga vairasiddhaM vairakUDaM vairuttaravaDeMsaga loga logAvattaM logappamaM logakaMtaM logavaNNaM logalesaM logabhayaM logasigaM logasir3ha logakaDaM loguttaravaDeMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNA, tesi gaM devANaM ukkoseNaM terasa sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| 14. jo deva paca, nuvaca, vajAvata, vajraprabha, vanakAnta, banavaNaM, vajraledhya, vajrarUpa, vacazRMga, baccanRpTa, vATa, vanotarAvataMnayA, vara, vairAvarta, vairaprabha, varavAnna, varavarNa, varalezya, vairarUpa, varazRMga, vairasRSTa, varakUTa, varottagavataMsaka, loka, lokAvarta, lokamana, lokakAnta, lokavarNa, lokalezya, lokarUpa, lokzRMga, lokamRSTa, lokakUTa aura lokottarAvataMsaka vimAna meM devatva se upapanna haiM, una devoM kI utkRSTataH teraha sAgaropama sthiti prajapta hai| 15. te gaM devA terasahiM praddhamAsehi pAragamaMti vA pANamaMti vA Usasati vA nIsasaMti vA / 15. ve deva teraha arghamAsoM pakSoM meM pAna/ AhAra lete haiM, pAna karate haiM, ucch / vAsa lete haiM, ni:zvAma chor3ate hai| 16. tesi gaM devANaM terasahi vAsasaha- sehiM prAhAraLe samuppajjai / 16. una devoM ke teraha hajAra varSa meM pAhAra kI icchA mamutpanna hotI 17. saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je terasahiM navaggahaNehi sibhisaMti bujhisaMti muccissaMti parinicvAissati samvadurasAraNamaMtaM karissaMti / 19. kucheka bhava-siddhika jIva haiM, jo kendra bhava grahaNa kara niddha hoge. vRddha hoge, mukta hoMge, parinita hoMge, sarvaduHjAnta kreNge| samavAya-sutta 47 samavAya-13 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauddasamo samavAno caudahavAM samavAya 1. cauddasa bhUaggAmA paNNatA, taM jahAsuhamA apajjattayA, suhumA pajjattayA, bAdarA apajjattayA, vAdarA pajjattayA, beiMdiyA apajjattayA, beiMdiyA pajjattayA, teiMdiyA apajjattayA, teiMdiyA pajjattayA, caridiyA apajjattayA, cauridiyA pajjattayA, paMcidiyA asaNNiprapajjattayA, paMcidiyA asaNipajjattayA, paMcidiyA saNNiapajjattayA, paMcidiyA saNNipajjattayA / 1. bhUtagrAma/jIva-samAsa caudaha prajJapta haiM / jaise kisUkSma-aparyAptaka/apUrNa, sUkSmaparyAptaka/pUrNa, vAdara aparyAptaka, bAdara paryAptaka, dvIndriya aparyAptaka dvIndriya paryAptaka, trIndriya aparyAptaka, trIndriya paryAptaka, caturindriya aparyAptaka, caturindriya paryAptaka, paMcendriya asaMjJI aparyAptaka, paMcendriya asaMjJI paryAptaka, paMcendriya saMjJI aparyAptaka aura paMcendriya-saMjI pryaaptk| 2. cauddasa punvA paNNattA, taM jahAuppAyapunvamaggeNiyaM, ca taiyaM ca vIriyaM puvvaM / / atyonatthipavAya, tatto nANappavAyaM ca // saccappavAyapuvaM, tatto pAyappavAyapuvvaM c| kammappavAyapuvvaM, paccakkhANaM bhave navamaM / / vijjAaNuppavAyaM, avajhapANAu bArasaM puvaM / tatto kiriyavisAlaM, puvvaM taha biMdusAraM ca / / 2. pUrva | dRSTivAda-aMga-Agama-vibhAga caudaha prajJapta hai| jaise kiutpAda-pUrva, agrAyaNIya-pUrva, vIryapUrva, astinAsti pravAda-pUrva, jJAnapravAda-pUrva, satya-pravAda-pUrva, AtmapravAda-pUrva, karma-pravAda-pUrva, pratyAkhyAna pravAda-pUrva, vidyAnuvAda/pUrva, avandhya pUrva, prANAvAya-pUrva, kriyAvizAla pUrva aura lok-bindusaarpuurv| samavAya-suttaM 48 samavAya-14 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. aggeNIassa NaM puvassa cauddasa patthU pnnnnttaa| 3. agrAyaNIya-pUrva ke caudaha vastu/ adhikAra prajJapta hai| 4. samaNassa NaM bhagavano mahAvIrassa cauddasa samaNasAhassomo ukkosimA samaNasaMpayA hotthaa| 4. zramaNa bhagavAn mahAvIra kI caudaha hajAra zramaNoM kI utkRSTa zramaNasampadA thii| 5. kammavisohimaggaNaM paDucca cauddasa jIvaTThANA paNNattA, taM jahAmicchaviTThI sAsAyaNasammadihi sammAmicchadiddhi avirayasammadiddhi virayAvirae pamattasajae appamattasaMjae niyaTTivAyare aniyaTTibAyare suhumasaMparAe-- uvasamae vA khavae vA, uvasatamohe sajogI kevalI ajogI kevalI / 5. karma-vizuddhi-mArga kI apekSA me jIvasthAna/guNasthAna caudaha prajJapta hai| jaise kimithyAdRSTi, sAsAdana samyagdRSTi, samyagmithyAdRSTi, avirata samyagdRSTi viratAvirata, pramattasaMyata, apramattasaMyata, nivRttibAdara, anivRttivAdara, sUkSmasamparAya-upazAmaka yA kSapaka, upazAntamoha. kSINamoha, mayogikevalI aura ayogikevalI / 6. maraheravayAoNaMjIvAno cauddasacauddasa joyaNasahassAI cattAri ya eguttare joyaNasae chacca egUNavose bhAge joyaraNassa prAyAmeNaM pnnnnttaano| .6. bharata aura airavata kI jIvA/lambAI caudaha-caudaha hajAra, cAra sau eka yojana aura yojana ke unnIsa bhAgoM meM se chaha bhAga kama AyAma/lambI prajJapta hai| 7. egamegassa NaM raNNo cAuraMtavakka baTTissa cauddasa rayaNA paNNatA, taM jahAityorayaNe seNAvairayaNe gAhAvaharayaNe purohiyarayaNe vaDDairayaNe mAsarayaNe hatyirayaNe asirayaNe baMDarayaNe cakkarayaNe chattarayaNe cammarayaNe maNirayaNe kaaginnirynne| 7. pratyeka cAturanta/naturdika cakravartI rAjA ke caudaha ratna prApta hai| jaise kistrIratna, senApatiratna, gRhapatiratna, purohitaratna, vardhakIratna, azvaratna, hastiratna, amiratna, daMDaratna, nararatna, chatraratna, carmarasna, mAgna aura kAkirigaratna / samavAya-mutta mamavAya-14 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. jambudvIpa dvIpa meM caudaha mahAnadiyA~ pUrva tathA pazcima se lavaNa samudra meM samarpita hotI haiM / jaise ki-- gaMgA-sindhu, rohitA-rohitAMsA, harI-harIkAntA sItA-sItodA, narakAntA-nArIkAntA, suvarNakUlA rupyakUlA, raktA aura raktavatI / / 6. isa ratnaprabhA pRthivI para kucheka narayikoM kI caudaha palyopama sthiti prajJapta hai| 10. pA~cavIM pRthivI [dhUmaprabhA] para nairiyakoM kI caudaha sAgaropama sthiti prajapta hai| . 11. kucheka asurakumAra devoM kI caudaha palyopama sthiti prajJapta hai / 8. jaMbuddIveNaM dIve cauddasa mahAnaIo puvAvareNaM lavaNasamudda samati, taM jahAgaMgA siMdhU rohiyA rohiaMsA harI harikaMtA sInA soodA narakaMtA nArikatA suvaNNakUlA rupakUlA rattA rttvii| 6. imose NaM rayaNappahAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM cauddasa paligrovamAI ThiI pnnnnttaa| 10. paMcamAe NaM puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyANaM cauddasa sAgarovamAiM ThiI pnnnnttaa| 11. asurakumArANaM devANaM atthegai- yANaM cauddasa palinovamAI ThiI paNNattA / 12. sohammIsANesu kappesu pratyegai yANaM devANaM cauddasa palimovamAI ThiI pnnnnttaa| 13. saMtae kappe devANaM ukkoseNaM cauddasa sAgarovamAI ThiI paNNattA / 14. mahAsukke kappe devANaM jahaNNaNaM cauddasa sAgarovamAiM ThiI paNNattA / 15. je devA sirikaMtaM sirimahiyaM sirisomanasaM laMtayaM kAviLaM mahiMda mahiMdokataM mahiMduttaravaDeMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNA, tesi NaM devANaM ukkoseNaM cauddasa sAgarovamAiM ThiI pnnnnttaa| 12. saudharma aura IzAna kalpa meM kucheka devoM kI caudaha palyopama sthiti prApta hai| 13. lAntaka kalpa meM kucheka devoM kI caudaha sAgaropama sthiti prajapta hai / cAdahana 14. mahAzukra kalpa meM kucheka devoM kI jaghanyata:/nyUnataH caudaha sAgaropama sthiti prajJapta hai| 15. jo deva zrIkAnta zrImahita, zrIsauma nasa, lAntaka, kApiSTha, mahendra, maheMdrAvakAnta aura mahendrottarAvataMsaka vimAna meM devatva se upapanna haiM, una devoM kI utkRpTataH caudaha sAgaropama sthiti prajapta hai| "mavAya-suttaM samavAya-14 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16. te NaM devA cauddasaha zraddhamAsahi zrANamati vA pANamati vA UsasaMti vA nIsasaMti vA / 17. tesi NaM devANaM cauddasahi vAsasahassehi zrAhAraTThe samupavajjai / 18. saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je uddasaha bhavaggaNeha sijbhissati bujbhissati muncissati parinivvAissaMti savvadukkhANamaMtaM karissati / samavAya-murta 5.1 16. ve deva caudaha ardhamAsoM / pakSoM meM na / AhAra lete haiM, pAna karate hai / ucchavAsa lete hai, niHzvAsa chor3ate hai | 17. una devoM ke caudaha hajAra varSa meM prahAra kI icchA samutpanna hotI hai / 18. kucheka bhava- siddhika jIva haiM, jo caudaha bhava grahaNakara siddha hoMge, buddha hoMge mukta hoMge, parinirvRta hoMge sarvaduHkhAnta kareMge / samaya- 19 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNNarasamo samavAyo pandrahavAM samavAya 1. paNNarasa paramAhammizrA paNNattA, taM jahAaMbe aMbarisI ceva, sAme sabaletti yAvare / ruddovaruddakAle ya, ___mahAkAletti yAvare // asipatte dhaNu kumbhe, vAlue veyaraNIti y| kharassare mahAghose, emete paNNarasAhibA // 1. paramAdhArmika deva pandraha prajJapta haiM / jaise kiamba, ambariSI, zyAma,zavala, rudra, uparuda, kAla, mahAkAla, asipatra, dhanu, kumbha, vAlukA, vaitaraNI, kharasvara aura mahAghopa / 2. arhat nami U~cAI kI dRSTi se pandraha dhanuSa U~ce the| 2. NamI NaM parahA paNNarasa dhaNUI uDDhaM uccatteNaM hotthaa| 3. dhuvarAhU NaM bahulapakkhassa pADivayaM paNNarasai bhAgaM paNNarasai mAgeNaM caMdassa lesaM pAvarettA NaM ciTThati, taM jahApaDhamAe paDhama bhAga, bImAe bIyaM bhAgaM, tainAe taiyaM bhAgaM, cautthIe cautthaM mAgaM, paMcamIe paMcama bhAga, chaTThIe chaTThabhAgaM, sattamIe sattamaM bhAga, aTThamIe aTTamaM bhAgaM, navamIe navamaM bhAga, dasamIe dasamaM bhAgaM, ekkArasIe ekkArasamaM bhArga, bArasIe bArasamaM bhAgaM, terasIe terasamaM bhAga, cauddasIe cauddasamaM mAgaM, paNNarasesu paNNarasamaM bhAgaM / 3. dhruvarAhu bahula-pakSa/kRSNa pakSa kI pratipadA se candra lezyA ke pandrahaveMpandrahaveM bhAga kA AvaraNa karatA hai / jaise kiprathamA/pratipadA ko prathama bhAga, dvitIyA ko do bhAga, tRtIyA ko tIna bhAga, caturthI ko cAra bhAga, paMcamI ko pAMca bhAga, SaSThI ko chaha bhAga, saptamI ko sAta bhAga,aSTamI ko ATha bhAga, navamI ko nau bhAga, dazamI ko daza bhAga, ekAdazI ko gyAraha bhAga, dvAdazI ko bAraha bhAga, trayodazI ko teraha bhAga, caturdazI ko caudaha bhAga, paMcadazI/amAvasyA ko pandraha bhAga kA prAvaraNa karatA hai / samavAya-suttaM 52 samavAya-15 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. taM caiva sukkapakkhassa uvadaMsemANe uvadaMsemANe ciTThati, taM jahA - paDhamAe paDhamaM bhAgaM jAva paNNarasesu paNNarasamaM bhAgaM / 5. cha NakkhatA paNNarasa muhuttasaMjuttA paNNattA, taM jahA satabhisaya bharaNi zraddA, asalesA sAi taha ya jeTThA ya / paNNarasamuttasaMjuttA // 6. cettAsoesa mAsesu paNNarasamuhutto divaso bhavati / ete chaSNakkhattA, 7. evaM cettAsoesa mAsesu paNNarasamuhuttA rAI bhavati / 8. vijjAzraNuppavAyassa NaM puvvassa paNNarasa vatthU paNNattA / 6. maNUsANaM paNNarasavihe panoge paNNatte, taM jahA 1. saccamaNapoge, 2. mosamaNapoge, 3. saccAmosamaNapazroge, 4. asaccAmosamaNajhoge, 5. saccavaipoge, 6. mosavaipoge, 7. saccAmosavaipoge, 8. prasaccAmotavai-panoge, 6. zrorAliyasarIrakAyapanoge, 10. prorAniyamosasarIrakAyapadmoge, 11. veDavviyasarIrakAyapadmoge, 12. veDavviyamosasarIra samavAya-lutaM 53 zukla pakSa meM 4. vahI [ dhruva-rAhu ] upadarzana / prakAzita karAtA rahatA hai / jaise ki - prathamA ko prathama bhAga se lekara paMnadarza / pUrNamAmI ko pandraha bhAga paryanta upadarzana karAtA rahatA hai / 5. pandraha muhurta saMyukta nakSatra chaha ajJapta haiM / jaise ki zatabhipak, bharaNI, ArdrA, AzleSA, svAti aura jyeSThA -- ye chaha nakSatra pandraha muhUrta saMyukta rahate haiM / 6. caitra aura Azvina mAha meM pandraha muhUrta kA divasa hotA hai / 7. isI prakAra caitra aura Azvina mAha meM pandraha muhUrta kI rAtri hotI hai / 5. vidyAnuvAda-pUrva ke vastu pradhikAra pandraha prajapta haiM / 6. manuSyoM ke prayoga / parispandana pandraha prakAra ke prajJapta haiM / jaise ki1. satyamanaH prayoga, 2. mRpAmanaH prayoga 3. satyamRpAmanaH prayoga, 4. gramanyamRpAmanaH prayoga 5. satyavacanaprayoga, 6. mRpAvacanaprayoga, 7. natyamRpAvacanaprayoga, 8. zrasatyamRpAvacanaprayoga, 8. zradArika zarIra-kAyaprayoga, 10. zrIvArika mitha zarIrakAyaprayoga, 11. caikiya rogyAyaprayoga, 12. vaiyamizra zarIrakAya samavAna- 15 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyapoge, 13. AhArayasarIrakAyapoge, 14. AhArayamIsasarIrakAyapoge, 15. kmmysriirkaaypoge| prayoga, 13. AhAraka zarIrakAyaprayoga, 14. pAhArakamizra zarIrakAya prayoga aura 15. kArmaNa shriirkaaypryog| 10. imIse gaM rayaNappahAe puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyANaM paNNarasa palimovamAiM ThiI pnnnnttaa| 10. isa ratnaprabhA pRthivI para kucheka narayikoM ko pandraha palyopama sthiti prajJapta hai| 11. paMcamAe puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyANaM paNNarasa sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| 11. pAMcavIM pRthivI [ dhUmaprabhA ] para kucheka nairayikoM kI pandraha sAgaropama sthiti prajJapta hai| 12. asurakumArANaM devANaM pratyegai- yANaM paNNarasa palibhovamAI ThiI pnnnntaa| 12. kucheka asurakumAra devoM kI pandraha palyopama sthiti prajJapta hai| 13. sohammIsANesu kappesu atthegai yANaM devAraNaM paNNarasa paligrovamAI ThiI pnnnnttaa| 13. saudharma-IzAna kalpa meM kucheka devoM kI pandraha palyopama sthiti prajJapta hai| 14. mahAsukke kappe atthegaiyANaM devANaM paNNarasa sAgarovamAiM ThiI pnnnnttaa| 14. mahAzukra kalpa meM kucheka devoM kI pandraha sAgaropama sthiti prajJapta hai| 15. je devA gaMdaM suNaMdaM gaMdAvattaM gaMdappabhaM NaMdakaMtaM gaMdavaNNaM NaMdalesaM NaMdajjhayaM gaMdasiMgaM gaMdasiTTha NaMdakUDaM NaMduttaravaDeMsagaM vimANaM devatAe uvavaNNA, tesi gaM devANaM ukkoseNaM paNNarasa sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| 15. jo deva nanda, sunanda, nandAvarta, nanda prabha, nandakAnta, nandavarNa, nandalezya, nandadhvaja, nandazRMga, nandasRSTa, nandakUTa aura nandottarAvataMsaka vimAna meM devatva se upapanna haiM, una devoM kI utkRSTataH pandraha sAgaropama sthiti prajJapta hai| 16. te NaM devA paNNarasaNhaM praddhamAsANaM prANamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vaa| 16. ve deva pandraha ardhamAsoM meM Ana/AhAra lete haiM, pAna karate hai, uccha vAsa lete hai, niHzvAsa chor3ate haiN| samavAya-suttaM samavAya-15 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17. tesi NaM devANaM paNNarasahi vAsa- sahassehiM prAhAraTTe smuppjji| 17. una devoM ke pandraha hajAra varSa meM AhAra kI icchA samutpanna hotI hai / 18. saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je paNNarasahiM bhavaggahaNehi simjhissaMti bujhissaMti muccissaMti parinivvAissaMti savvaduyakhANamaMtaM karissaMti / 18. kucheka bhavasiddhika jIva haiM, jo pandraha bhava grahaNakara middha hoMge, buddha hoMge, parinirvRta hoMge, sarvaduHkhAnta kareMge / 55 samavAya-suttaM maravAya-16 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ solasamo samavAno solahavAM samavAya 1. solasa ya gAhA-solasagA paNNattA, taM jahAsamae veyAlie uvasaggapariNNA itthipariNNA nirayavibhattI mahAvIrathuI kusIlaparimAsie vIrie dhamme samAhI magge samosaraNe pAhattahie gaMthe jamaIe gAhA / 2. solasa kasAyA paNNatA, taM 1. gAthA-poDapaka/sUtrakRtAMga ke adhyayana solaha prajJapta haiM / jaise ki1. samaya, 2. vaitAlIya, 3. upasargaparinA, 4. strI-parijJA, 5. narakavibhakti, 6. mahAvIrastuti, 7. kuzIlaparibhApita, 8. vIrya, 6. dharma, 10. samAdhi, 11.mArga, 12. samavasaraNa, 13.yAthAtathya,14. grantha, 15. yamakIya aura 16. solahavAM gAthA / 2. kaSAya solaha prajJapta haiM / jaise ki anantAnuvandhI krodha, anantAnubandhI mAna, anantAnubanvI mAyA, anantAnuvandhI lobha, apratyAkhyAnakapAyakrodha, apratyAkhyAnakapAya mAna, apratyAkhyAnakaSAya mAyA, apratyAsyAnakapAya lobha, pratyAkhyAnAvaraNa krodha, pratyAkhyAnAvaraNa mAna, pratyAkhyAnAvaraNa mAyA, pratyAkhyAnAvaraNa lobha, saMjvalana krodha, saMjvalana mAna, saMjvalana mAyA aura saMjvalana lobha / aNaMtANuvaMdhI kohe, aNaMtANubaMdhI mANe, aNaMtANuvaMdhI mAyA, aNaMtANubaMdhI lobhe, apaccakkhANakasAe kohe, apaccakkhANakasAe mANe, apaccakkhANakasAe mAyA, apaccakkhANakasAe lobhe, paccakkhANAvaraNe kohe, paccakkhANAvaraNe mANe, paccakkhANAvaraNA mAyA, paccakkhANAvaraNe lobhe, saMjalaNe kohe, saMjalaNe mANe, saMjalaNA mAyA, saMjalaNe lobhe / 3. maMdarassa naM pavvayassa solasa nAmadhaMyA paNNattA, ta jahAmaMdara-meru-maNorama, sudaMsaNa sayaMpabhe ya giriraayaa| rayaNuccaya piyadasaNa, majhe logassa nAmI ya // samavAya-suttaM 3. mandara-parvata ke solaha nAma prajJapta haiM / jaise ki1. mandara, 2. meru, 3. manorama, 4. sudarzana, 5. svayamprabha, 6. girirAja, 7. ratnoccaya, 8. priyadarzana, 6. samavAya-16 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : - pratye a sUriyAvatte, sUriyAvaraNetti / uttare ya disAI ya, vaDeMse ina solase // lokamadhya, 10. lokanAmi. 11. artha. 12. sUryAvarta, 13. sUryAvaraNa, 14. uttara, 15. dizAdi aura 16. avataMsa / 4. pAsassa gaM arahato purisAdANI yassa solasa samaNasAhassImo ukkosimA samaNa-saMpadA hotyA / 4. puruSAdAnIya ahaMda pArzva kI solaha hajAra zramaNoM kI utkRSTa zramaNasampadA thii| 5. pAyappavAyassa NaM puvassa solasa vatsU pnnnntaa| . 5. prAtma-pravAda pUrva ke vastu/aMdhikAra solaha prApta hai| 6. camarabalINaM provAriyAleNe solasa joyaNasahassAiM pAyAmavikhaMbheNaM pnnnnte| / 6. camara-valI kA avatArikAlayana solaha hajAra yojana AyAma-viSkambhaka/vistRta prajapta hai| 7. lavaNe NaM samudde solasa joyaNa sahassAI ussehaparivuDIe pnnnnte| 7. lavaNa-samudra meM utsedha/uphAna kI vRddhi solaha hajAra yojana prajapta hai| 8. imIse NaM rayaNappahAe puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyANaM solasa palinovamAiM ThiI pnnnntaa| 8. isa ratnaprabhA pRthivI para kucheka narayikoM kI solaha patyopama sthiti prajJapta hai| 6. paMcamAe puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyANaM solasa sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| 6. pAMcavIM pRthivI [ dhUmaprabhA ] para kucheka nairayikoM kI solaha mAgaropama sthiti prApta hai| 10. asurakumArANaM devANaM pratyegai- yANaM solasa palinovamAI ThiI pnnnnttaa| 10. kucheka asurakumAra devoM kI molaha palyopama sthiti prApta hai| 11. sohammIsANesu kappesu pratyegai- yANaM devANaM solasa palinovamAI ThiI pnnnntaa| 11. mAghama-IzAna kalpa meM phudaka devoM kI molaha panyopama sthiti prApta samavAya sattaM mamavAya Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. mahAsukke kappe devANaM pratyegai- yANaM solasa sAgarovamAiM ThiI pnnnnttaa| 12. mahAzukra kalpa meM kuchaka devoM kI solaha sAgaropama sthiti prajJapta hai / 13. je devA pAvattaM viyAvatta nadiyA vatta mahANadiyAvattaM aMkusaM aMkusapalaba bhaI subhaI mahAbhadaM savvAnomadaM bhadduttaravaDeMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNA, tesi NaM devANaM ukkoseNaM solasa sAgarovamAI liI pnnnnttaa| 14. te NaM devA solasaNhaM addhamAsANaM prANamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA / 13. jo deva Avarta, vyAvarta, nandyAvarta, mahAnandyAvarta, aMkuza, aMkuzapralamba, bhadra, subhadra, mahAbhadra, sarvatobhadra aura bhadrottarAvataMsaka vimAna meM devatva se upapanna haiM, una devoM kI utkRSTataH solaha sAgaropama sthiti prajJapta hai| 14. ve deva solaha ardhamAsoM/pakSoM meM Ana/AhAra lete haiM, pAna karate haiM, ucch vAsa lete haiM, niHzvAsa chor3ate 15. tesi NaM devANaM solasavAsa__ sahassehiM prAhAraLe samuppajjai / 16. saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je solasahiM bhavaggahaNehi sijjhissaMti bujhissaMti muccissati parininvAissaMti savvadukkhANamaMtaM krissNti| 15. una devoM ko solaha hajAra varSa meM AhAra kI icchA samutpanna hotI hai| 16. kucheka bhava-siddhika jIva haiM, jo solaha bhava grahaNa kara siddha hoMge, buddha hoMge, mukta hoMge, parinirvRta hoMge, sarvaduHkhAnta kreNge| samavAya-suttaM 58 samavAya-16 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattarasamo samavAzro 1. sattarasavihe prasaMjame paNNatte taM jahA -- puDhavIkAyaprasaMjame, zrAukAyazrasaMjame, te kAyazrasaMjame, vAukAya jame, caNassaikAyAsaMjame, veiMdiyazrasaMjame, teiMdiyaprasaMjame, caradizrasaMjame, paMcidiyatrasaMjame, prajIvakAyaprasaMjame, pehAzrasaMjame, upehAzrasaMjame, zravahaTTu zrasaMjame, zrappamajjaNA zrasaMjame maNaprasaMjame, vaiprasaMjame, kAyazrasaMjame / 2. satarasavihe taM jahA - puDhavIkAyasaMjame, zrAukAyasaMjame, teukAyasaMjame, bAukAya saMjame, vaNassaikAya saMjame, veiMdiyasaMjame, teiM diyasaMjame, caradipasaMjame, paMcidisaMjame, prajIvakAyasaMjame, pehAsaMjame, upehAsaMjame, avahaTTusaMjame, pamajjaNAsaMjame, maNasaMjame, assaMjame, kAyataMjame / saMjame paNNatte samavAya-sutaM 5.6 satarahavAM samavAya 1. asaMyama sataraha prakAra kA prajJapta hai / jaise ki -- 1. pRthivIkAya asaMyama, 2. apkAyaasaMyama, 3. tejaskAya- zrasaMyama. 4. vAyukAya asaMyama, 5. vanaspatikAya asaMyama, 6. dvIndriya-asaMyama, 7. zrIndriyasaMyama 8 caturindriyaasaMyama, 6. paMcendriya-saMyama, 10. prajIvakAya asaMyama, 11. prekSAasaMyama, 12. upekSA-prasaMyama, 13. apahRtya - prasaMyama, 14. apramArjanA - asaMyama, 15. mana: asaMyama, 16. vacana-prasaMyama, 17. kAya zrasaMyama | 2. saMyama sataraha prakAra kA prajJapta hai / jaise ki- 1. pRthivIkAya-saMyama, 2. capkAyasaMyama, 3. tejaskAya- saMyama, 4, vAyukAya saMyama, 5. vanaspatikAya-saMyama, 6. dvIndriya saMyama, 7. zrIndriya-saMyama 8. caturindriya-saMyama 6. paMcendriyasaMyama, 10. prajIvakAya-saMyama 11. prekSA-saMyama, 12 upekSA-maMtrama, 13. prapatya-saMgama, 14. pramArjanAsaMyama, 15. manaH saMyama, 16. vacanasaMyama, 17. kAya saMyama | mamayAya- 17 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. mANusuttare NaM pavvae sattarasaekkavIse joyaNasae ur3aDha uccattaNaM paNNatte | 4. sanvesipi NaM velaMdhara-praNuvelaMdharagarAINaM zrAvAsapavvayA sattarasaekkavIsAI joyaNasayAI ur3aDhaM uccateNaM paNNattA / 5. lavaNe NaM samudde sattarasa joyaNasahassAiM savvageNaM paNNatte / 6. imIse NaM rayaNappahAe puDhavIe bahusamarama NijjAzro bhUmibhAgAzra sAriregAI sattarasa joyaNasaha"ssAI uDDha uppatittA tato pacchA cAraNANaM tiriyaM gatI pavattati / 7. camarasta NaM asuridassa asura raNNo tigiddikUDe uppAyapatvae sattarasa ekkavIsAiM joyaNasayAI uDDhaM uccatteNaM paNNatte / 8. valissa NaM vatiroryANadassa vatiroyaNaraNo haryAgaMde uppAyapavvae sattara ekkavIsAiM joyaNasayAI ur3aDhaM uccatteNaM paNNatte / 6. sattarasavihe maraNe paNNatte, taM jahA - zrAvIImaraNe zrohimaraNe zrAyaMtiyamaraNe valAyamaraNe vasaTTamaraNe aMtosallamaraNe tabbhavamaraNe bAlamaraNe paMDitamaraNe bAlapaMDitamaraNe samavAya-suttaM 60 3. mAnupottara parvata U~cAI kI dRSTi se sataraha sau ikkIsa yojana U~cA prajJapta hai / 4. sarva velandhara aura anuvelandhara nAgarAjAoM ke AvAsa parvata U~cAI kI dRSTi se sataraha sau ikkIsa yojana U~ce prajJapta haiM / 5. lavaNa samudra kA sarvAgra / zikhara sataraha hajAra yojana prajJapta hai / 6. isa ratnaprabhA pRthivI meM bahusama / prAya: ramaraNIya bhUmi bhAga se sataraha hajAra yojana se adhika Upara uThakara tatpazcAt cAraNa kI tiryak gati pravartita hotI hai / 7. asurarAja asurendra camara kA tigichikUTa - utpAta - parvata U~cAI kI dRSTi se sataraha sau ikkIsa yojana UMcA prajJapta hai / 8. surendra vali kA rucakendra - utpAta - parvata UMcAI kI dRSTi se sataraha sau ikkIsa yojana UMcA prajJapta hai / 6. maraNa sataraha prakAra kA prajJapta hai jaise ki - avIci maraNa / aviccheda - maraNa, avadhi maraNa / maryAdA-maraNa, prAtyantika-maraNa / adyatana-maraNa, valanmaraNa / avrata-maraNa, antaHzalya samavAya- 17 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaumatyamaraNe kevalimaraNe vehAsa- / maraNe . giddhapaTTamaraNe bhattapaccakkhANamaraNe iMgiNimaraNe paayovgmnnmrnne| maraNa/saMkalpapUrvaka-maraNa, * tadbhavamaraNa/tAtkAlika-maraNa, vAla-maraNaMajJAna-maraNa,paNDita-maraNa/samAdhimaraNa, bAla-paNDita-maraNa/dezaviratamaraNa, chadmastha-maraNa, kevali-maraNa, vaihAyasa-maraNa/akAla-maraNa,mRddhapRSTha-maraNa/galita-maraNa, bhaktapratyAkhyAna-maraNa/saMlekhanA, iMginImaraNa/svAvalambI-maraNa, pAdopagamana-maraNa/dhyAnastha-maraNa / 10. suhamasaMparAe NaM bhagavaM suhumasaMpa rAyabhAve vaTTamANe sattarasa kammapagaDImo NibaMdhati, taM jahA AbhiNivohiyaNANAvaraNe, suyaNANAvaraNe, prohiNANAvaraNe, maNapajjavaNANAvaraNe, kevalaNANAvaraNe, cakkhudaMsaNAvaraNe, acakkhudaMsaNAvaraNe, prohIdaMsaNAvaraNe, kevaladasaNAvaraNe, sAyAveyaNijja, jasokittinAma, uccAgoyaM, dANaMtarAyaM, lAmaMtarAyaM, bhogatarAyaM, uvabhogatarAyaM, vIrianaMtarAyaM / 10. sUkSma-samparAya-bhAva meM vartamAna sUkSma samparAya bhagavAn sataraha karmaprakRtiyoM kA bandhana karate haiM / jaise ki1. Abhinivodhika-jJAnAvaraNa, 2. zrutajJAnAvaraNa, 3. avadhijJAnAvaraNa, 4. manaHparyayajJAnAvaraNa, 5. kevalajJAnAvaraNa, 6. cakSurdarzanAvaraNa, 7. acakSurdarzanAvaraNa, 8. avadhidarzanAvaraNa, 6.yovanadarzanAvaraNa, 10. sAtAvedanIya, 11. yazaskIrtinAmakarma, 12. uccagotra, 13. dAnAntarAya, 14. lAbhAntarAya, 15. bhogAntarAya, 16. upabhogAntarAya aura 17. vIryAntarAya / 11. imIse gaM rayaNappahAe puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyANaM sattarasa / paligrovamAiM ThiI pampattA / 11. isa ratnaprabhA pRthivI para kucheka narayikoM kI sataraha palyopama sthiti prApta hai| 12. paMcamAe puDhavIe neraiyANaM ukko seNaM sattarasa sAgarovamAI ThiI pnnnntaa| 12. pAMcavI pRthivI [ghUmaprabhA] para kucheka narayikoM kI jaghanyataH sataraha mAgaropama sthiti prApta hai| samavAya-suttaM mamavAya-17 8 " Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13. chaThThIe puDhavIe neraiyANaM jahaNaNaM sattarasa sAgarovamAiM ThiI 13. chaThI pRthivI [tamaHprabhA] para kucheka nairayikoM kI jaghanyataH sataraha sAgaropama sthiti prajJapta hai| pnnnnttaa| 14. asurakumArANaM devANaM pratyegai- yANaM sattarasa palinovamAI ThiI pnnnntaa| 14. kucheka asurakumAra devoM kI sataraha palyopama sthiti prajJapta hai / 15. sohammIsANesu kappesu pratyegai- yANaM devANaM sattarasa plinovmaaii| ThiI pnnnnttaa| 15. saudharma-IzAna kalpa meM kucheka devoM kI sataraha palyopama sthiti prajJapta 16. mahAsukke kappe devANaM ukkoseNaM sattarasa sAgarovamAI ThiI 16. mahAzukra kalpa meM devoM kI utkRSTataH sataraha sAgaropama sthiti prApta hai| pnnnnttaa| 17. sahassAre kappe devANaM jahaNNaNaM sattarasa sAgarovamAiM ThiI paNNattA / 17. sahasrAra kalpa meM devoM kI jaghanyataH sataraha sAgaropama sthiti prajJapta hai| 18.je devA sAmANa, susAmANaM, mahA sAmANaM, pauma, mahApauma, kumudaM, mahAkumudaM, naliNaM, mahAnaliNaM, poMDarIaM, mahApoMDarInaM, sukkaM, mahAsukka, soha, sohokataM, sIhavI, bhAvinaM, vimANaM devattAe uvavaNNA, tesiNaM devANaM ukkoseNaM sattarasa sAgarovamAI liI pnnnnttaa| 18. jo deva sAmAna, susAmAna, mahA sAmAna, padma, mahApadma, kumuda, mahAkumuda, nalina, mahAnalina, pauNDarIka, mahApauNDarIka, zukra, mahAzukra, siMha, siMhakAnta, siMhabIja aura bhAvita vimAna meM devatva se upapanna haiM, una devoM kI utkRSTataH sataraha sAgaropama sthiti prajJapta hai| 16. te NaM devA sattarasahi addhamAsehiM pAragamati vA pANamaMti vA Usasati vA nIsasati vaa| 19. ve deva sataraha arghamAsoM/pakSoM meM Ana/AhAra lete haiM. pAna karate haiM, uccha vAsa lete haiM, niHzvAsa chor3ate samavAya-suttaM 62 samavAya-17 .. samavAya-17 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20. tesi NaM devANaM sattarasahi vAsa- sahassehiM prAhAraLe samuppajjai / 20. una devoM ke sataraha hajAra varSa meM mAhAra kI icchA samutpanna hotI hai / 21. saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA, ne sattarasahi bhavaggahaNehi simjhisaMti bujhissati muccissati parinivvAissati savvadukkhAraNamaMtaM karissaMti / 21. kucheka bhava-siddhika jIva haiM, jo sataraha bhava grahaNakara middha hoge, buddha hoMge, mukta hoMge, parinivRta hoMge, sarvaduHkhAnta kreNge| samavAya-17 samavAya muta Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aTThArasamo samavAzra 1. aTThArasavihe baMbhe paNNatte, taM jahAprorAlie kAmabhoge Neva sayaM maNeNaM sevai, novi aNNaM maNeNaM sevAvei, maNeNaM sevaMtaM pi zraNaM na samaNujAragAI | zrorAlie kAmabhoge Neva sayaM vAyAe sevai, novi aNNaM vAyAe sevAves, vAyAe sevaMtaM pi zraNNaM na samaNujAgAi 1 orAlie kAmabhoge Neva sayaM kANaM sevai, novi zravaNaM kAraNaM sevAve, kAraNaM sevaMtaM pi zra na samaNujAraNAi / divve kAmabhoge va sayaM maraNaM sevai, novi praNaM maraNaM sevAvei, maraNaM sevaMtaM pi zraNaM na samaNujAraNAi / divve kAmabhoge va sayaM vAyAe sevai, novi aNNaM vAyAe sevAveda, vAyAe sevataM pi zraNaM na samajANAi | samavAya-suttaM 64 aThArahavAM samavAya 1. brahmacaryaM aThAraha prakAra kA prajJapta hai / jaise ki - zradArika/ zArIrika kAma bhogoM kA na to svayaM mana se sevana karatA hai, na hI anya ko mana se sevana karAtA 1 aura na mana se sevana karate hue anya kA samarthana karatA hai / zradArika / zArIrika kAma-bhogoM kA na to svayaM vacana se sevana karatA hai, na hI anya ko vacana se sevana karAtA hai aura na vacana se sevana karate hue anya kA samarthana karatA hai / dArika/ zArIrika kAma-bhogoM kA na to svayaM kAyA se sevana karatA hai, hI anya ko kAyA se sevana karAtA hai aura na kAyA se sevana karate hue anya kA samarthana karatA hai / divya / daivika kAma - bhogoM kA na to svayaM mana se sevana karatA hai, na hI anya ko mana se sevana karAtA hai| aura na mana se sevana karate hue anya kA samarthana karatA hai / divya / daivika kAma bhogoM kA na to svayaM vacana se sevana karatA hai, na hI anya ko vacana se sevana karAtA hai aura na vacana se sevana karate hue anya kA samarthana karatA hai / samavAya - 18 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divve kAmabhoge raNeva sarya kAraNaM sevai, novi aNNaM kAeraNaM sevAvei, kAevaM sevaMtaM pi aNNaM na smnnujaargaai| divya /daivika kAma-bhogoM kA na to svayaM kAyA se sevana karatA hai, na hI anya ko phAyA se sevana karAtA hai aura na kAyA se sevana karate hue anya kA samarthana karatA hai| 2. arahato raNaM ariTunemissa aTThArasa samasAhassomo ukkosiyA samaNasaMpayA hotyaa| 2. arhat ariSTanemi kI aThAraha hajAra sAdhunoM kI utkRSTa zramaraNa-sampadA thii| 3. samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM samaraNAraNaM riNaggaMdhAraNaM sakhuDDayaviattAraNaM aTThArasa ThANA paNNatA / taM jahAvayachakkaM kAyachakka prakappo gihibhaayreN| paliyaMka nisijmA ya, sigANaM sobhavajjaNaM // 3. zramaNa bhagavAn mahAvIra dvArA sa - draka-vyakta zramaNa nirganyoM ke lie praThAraha sthAna prajJapta haiN| jaise kichaha vrata, chaha kAya, aphalpa, gRhibhAjana, paryaka, nipayA, snAna, zobhA-varjana / 4. pAyArassa NaM bhagavato sacUli prAgassa aTThArasa payasahassAI payaggeNaM pnnnnttaaii| 4. bhagavAna kI prAcAra-cUnikara ke paThAraha hajAra pada prApta haiN| 5. vaMbhIe NaM livIe adyArasavihe lekhavihAraNe paNNate, taM jahA--- 1.baMbhI, 2. javaraNAliyA, 3. dosaUriyA, 4. saroThThiyA, 5. sarasAhiyA, 6. pahArAiyA, 7. uccattariyA, 8. aksarapuTTiyA 6. bhogavaiyA, 10.veNaiyA, 11. niNhaiyA, 12. aMkaliyo, 13. gaNiyalivI, 14. gaMdhayalivI, 15. prAyaMsalivo, 16. mAhesarI, 17. dAmilI, 18.polirii| 5. brAhmI lipi ke lesa-vidhAna aThAraha prakAra ke prApta hai| jaise ki-- 1. brAhmI, 2. yAvanI, 3. dopaDaparikA, 4. saroSTrikA, 5. paramAvikA, 6. mahArAtinA, 7. una tarikA, 8. akSarapRSThikA, 6. mogapatikA, 10. vainatikA, 11.ni. vikA, 12. aMkalipi, 13. gaNita lipi, 14.gAparvanipi, 15. prAdargalipi, 16. mAhezvarI. 17. dAviSTI paura 18. polindii| mamavAra-10 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. zratthinatthiSpavAyassa NaM puvvassa aTThArasa vatyU paNNattA / 7. dhUma pahA NaM puDhavI aTThArasuttaraM joyaNasayasahas bAhallegaM paNNattA / 8. posAsADhesu NaM mAsesu sai ukkose aTThArasamuhutte divase bhavai sai ukkoseNaM aTThAra samuhattA rAto bhavai / 6. imIse gaM rayaragappahAe puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyAraNaM aTThArasa palipromAI ThiI paNNattA | 10. chaTThI puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyANaM aTThArasa sAgarovamAiM ThiI paNNattA / 11. asurakumArANaM devANaM pratyegaiyANaM aTThArasa palizrovamAiM ThiI paNNattA / 12. sohammIsANesu kappe pratyegai - yANaM devAnaM aTThArasa paliomAI ThiI paNNattA | 13. sahassAre kappe devANaM ukkoseragaM aTThArasa sAgarovamAI ThiI paNNattA / 14. ANae kappe devAraNaM jahAMreMgaM zraTThArasa nAgarovamAI ThiI paNNattA / mamavAya-muttaM 66 6. grastinAstipravAda pUrva ke vastu / adhikAra aThAraha prajJapta haiM / 7. ghumaprabhA pRthivI kA bAhulya eka zata- sahasra / eka lAkha aThAraha hajAra yojana prajJapta hai / 8. pauSa aura grASAr3ha mAha meM divasa utkRSTataH aThAraha muhUrta kA hotA haiM aura rAta utkRpTataH aThAraha muhUrta kI hotI hai / 6. ima ratnaprabhA pRthivI para kucheka nairayikoM kI utkRSTataH aThAraha patyopama sthiti prajJapta hai / .. 10. chaThI pRthivI [tamaH prabhA ] para kucheka nairayikoM kI aThAraha palyopama sthiti prajJapta hai / 11. kucheka asurakumAra devoM kI aThAraha patyopama sthiti prajJapta hai / 12. saudharma - IzAna kalpa meM kucheka devoM kI aThAraha patyopama sthiti prajJapta hai / 13. sahasrAra kalpa meM devoM kI utkRSTataH aThAraha sAgaropama sthiti prajJapta hai, 14. Anata kalpa meM kucheka devoM kI jaghanyataH/nyUnataH aThAraha sAgaropama sthiti prajJapta hai | samavAya- 18 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15. je devA kAlaM sukAlaM mahAkAlaM aMjaNaM riTThe sAlaM samAraNaM dumaM mahAdumaM visAlaM susAlaM paumaM paumagummaM kumudaM kumudagumma naliNaM nalieNagummaM puMDarIzraM puMDarIyagummaM sahassAravaDeMsagaM vimANaM devattAe uvavaraNA, tesi raNaM devAraNaM ukkoseragaM aTThArasa sAgarovamAI ThiI paNNattA / 16. te NaM devA aTThArasaha zraddhamAsehi prANamaMti vA pANamati vA Usasati vA nIsasaMti vA / 17. tesi NaM devAgaM aTThArasahi vAsasahassehi zrAhAraTThe samu ppajjai / 18. saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je aTThArasaha bhavaggahaNehi sijbhissaMti bujbhissati muccissaMti parinivvAissaMti sanvadukkhAraNamataM karissati / samavAya-suttaM 15. jo deva kAla, sukAla, mahAkAla, aMjana, riSTa, zAla, samAna, druma, mahAdruma, vizAla, sumAla, padma, padmagulma, kumuda, kumudagulma, nalina, nalinagulma, puNDarIka, puNDarIkagulma aura sahasrArAvataMsaka vimAna meM devatva se upapanna haiM, una devoM ko utkRSTata: aThAraha sAgaropama sthiti prajJapta hai / 16. ve deva aThAraha ardhamAsoM / pakSoM meM dhAna / zrAhAra lete haiM, pAna karate haiM, ucchavAsa lete haiM, ni.zvAsa chor3ate hai / 17. una devoM ke aThAraha hajAra varSa meM AhAra kI icchA samutpanna hotI hai / 18. kucheka bhava- siddhika jIva hai, jo aThAraha bhava grahaNa kara siddha hoMge, buddha hoMge, mukta hoMge, parinirvRta hoMge, sarvaduHkhAnta kareMge / E3 mamagAva-1 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ egUNavIsamo samavAno unnIsavAM samavAya 1. egaraNavIsaM pAyajamayaraNA paNattA, ta jahAurikhataNAe saMghADe, aDe kumbhe ye sele| tu viya rohiNI mallI, mAgaMdI cdimaatiy|| dAvaddaye udagapAe, . maDakke tetalIi y| nadIphale avarakakA, prAiNNe su sumAi y|| pravare ya poMDaroe, gAe egrnnviisime| 1 jJAtA-sUtra ke unnIsa adhyayana prajJapta haiN| jaise ki1. utkSiptajJAta, 2. saMghATa, 3. aMDa, 4. kUrma, 5. zailaka, 6. tumba, 7. / rohiNI, 8. mallI, 6. mAkaMdI, 10. candramA, 11. dAvadrava, 12. udakanAta, 13. maMDUka, 14. tetalI, 15. nandiphala, 16. aparakaMkA, 17. pAkINaM, 18. susumA aura unnIsavAM/16. puNDarIkajJAta / .. 2.jabuddIve Na dIve surimA uvako. seeM egaNavIsaM joyaNasayAI udyamaho tvNti| 2. jambudvIpa dvIpa meM sUrya utkRSTataH eka hajAra nau sau yojana karI aura agho tapate haiN| 3. muphkeNa mahAgahe pravareNaM udie samANe egarapavIsaM pakvattAI samaM cAra caritsA amareNaM atyamaNaM uyAgacchada 3. zukra mahAgraha pazcima meM udita hokara unnIma nakSatroM ke sAtha sahagamana karatA humA pazcima meM asta hotA 4. abuddovasta gaM dIvasa kalAno egaNavIsa aimaNAmro pnnnntaamo| 4. jambuDhIpa dvIpa kI kalAe~ unnIsa' dedaka/vibhAga prajJapta haiN|' * 5. eNIsaM titpaparA agAra- mambhAvasittA muTe bhavitA saM apArAmomapagArimaM pvyaapaa| 5. unnIma tIrthaMkaroM ne agAra-vAsa ke. madhya rahakara pazcAda muNDita hokara agAra meM pranagArita pravrajyA lii| samayAya-gRtaM Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. imose gaM rayaNappahAe puDhavIe atthegaiyAraNaM neraiyANaM egaNavIsaM palinovamAI ThiI paNNattA / 6. isa ratnaprabhA pRthivI para kucheka narayikoM kI unnIsa palyopama sthiti prajapta hai| 7. chaDIe puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyANaM egUNavIsaM sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| 7. chaThI pRthivI [tamaHprabhA] para kudekA narayikoM kI unnIsa sAgaropama sthiti prajJapta hai| 8. kucheka asurakumAra devoM kI unnIsa palyopama sthiti prajapta hai| 6.asurakumArANaM devANaM pratyegai yANaM egaNavIsaM palinovamAI ThiI pnnnnttaa| 6. sohammIsANesu kappesu pratyegaiyANaM devAraNaM egaraNavIsaM palinovamAI ThiI pnnnnttaa| 6. saudharma-IzAna kalpa meM kucheka devoM kI unnIsa palyopama sthiti pranapna 10. pAraNyakappe devAraNaM ukkoseraNaM egaraNavIsaM sAgarovamAiM ThiI pnnnnttaa| 10.mAnata kalpa meM kucheka devoM kI utkRSTataH unnIsa sAgaropama sthiti prajJapta hai| 11. pANae kappe devAraNaM jahaNaNaM egUNavIsaM sAgarovamAi ThiI pnnnnttaa| 11. prANata kalpa meM kucheka devoM kI jaghanyata:/nyUnataH unnIma mAgaropama sthiti pranapta hai| 12. je devA prANataM pANataM gataM viNataM ghaNaM susiraM iMdaM iMdakataM iMduttaravaDeMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNA, tesi raNaM devANaM uphkoseraNaM egUNavIsaM sAgarovamAI ThiI pnnnntaa| 12. jo deva mAnata, prANata, nata, vinata, pana, zupira, indra, indrakAnta paura indrottarAvataMsaka vimAna meM deyanva me upapanna haiM, una devoM kI utkRSTata: unnIsa sAgaropama sthiti prApta hai| 13. te NaM devA egaNavIsAe addha- mAsANaM prANamaMti vA pANamaMti vA jasasaMti vA nIsasati vA / 13. ve deva unIma praghamAmoM/pakSoM meM prAna/AhAra lete haiM, pAna pharate hai, uncha vAsa lete haiM, ni.gvAma chor3ane mamaga-16 samavAya-sutta Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14. tesi gaM devAraNaM egaNavIsAe yAsasahamsehi pAhArache samuSpAjada / 14. una devoM ke unnIsa hajAra varSoM meM AhAra kI icchA samutpanna hotI 15. sategaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je egUNavIsAe bhavaggahaNehiM sijhissati bujhissati muccissati parinivvAissaMti savvadukkhANamaMtaM karissati / 15. kucheka bhava-siddhika jIva haiM, jo unnIsa bhava grahaNakara siddha hoMge, vuddha hoMge, mukta hoMge, parinirvata hoMge, sarvaduHkhAnta kreNge| mamatrAya-16 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIsaimo samavAo bIsavAM samavAya 1. vIsaM asamAhiThANA paNNatA, taM jahA1. davadavacAri yAvi bhavai, 2. apamajjiyavAri yAvi bhavai 3. duppamajjiyacAri yAvi bhavai, 4. atirittasejjAsaNie, 5. rAtiNiyaparibhAsI, 6. therovaghAtie, 7. bhUmovaghAtie, 8. saMjalaNe, 6. kohaNe, 10. piTimaMsie, 11. abhikkharaNaM-abhikkhaNaM, pohAraittA bhavae, 12. NavANaM adhikaraNANaM aNuppaNNANaM uppAettA bhavai, 13. porANANaM adhikaraNANaM khAmiya-vinosaviyANaM puNodoretA bhavai, 14. sasarakkhapANipAe, 15. akAlasamjhAyakArae yAvi bhavai, 16. kalahakare, 17.sahakare, 18. jhajhakare, 16. sUrappamANabhoI, 20. esaNA'samite prAvi bhavada / 1. asamAdhi ke bIsa sthAna prajapta hai| jaise ki1. dava-dava-cArI/gIghragAmI hotA hai, 2. apramAjitacArI hotA hai, 3. duSpramAjitacArI hotA hai, 4. atirikta zayyA-prAsana rakhatA hai, 5. ralika paribhApA/vAraNI-asaMyama, 6. sthavira-upaghAta/vRddha-upekSA, 7. bhUta-upaghAta/sthAvara-himA, 8. saMjvalana, 6. koSa, 10. pRSTimaMmA | nindA, 11. pratikSaNa prAgepa lagAtA hai, 12. anutpanna naye adhikaraNoM ko utpanna karanA, 13. kSamita aura upazAnna purAne adhikaraNoM ko punaH taiyAra karatA hai, 14. hAtha-paira rajamAhita rakhatA hai, 15. akAla/anamaya meM svAdhyAya karatA hai, 16. yAlaha karatA hai, 17. zabda/goragula karatA hai, 16. jhaMjhaTa karatA hai, 16. sUrya-pramANa bhojana/dinabhara khAte-pIte rahatA hai, 20. eparaNA-samiti kA pAlana nahI karatA hai| 2. muNisubbae paM parahA vIsa dhaNUI uda uccattaNaM hotyaa| 2. arhat munimRbana nAI kI dRSTi meM bIsa dhanupa U~ce the / mamavAya-sutaM mamanAya-20 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. samvevi gaMdhaNodahI vIsaM joyaNa- sahassAI bAhalleNaM pnnnnttaa| 3. samasta ghanodadhivAtavalayoM kA bAhulya vIsa hajAra yojana prajJapta 4. pANayassa NaM devidassa devaraNNo vIsaM sAsANiprasAhassomo pnnnntaayo| 4. prANata devarAja devendra ke sAmAnika deva vIsa hajAra prApta hai / 5. napuMsaka vedanIya karma kA bIsa koTA koTi sthiti-vandha prajJapta hai| 5. NapuMsayaveyaNijjassa NaM kammarasa vIsaM sAgarovamakoDAkoDIso baMdhano baMghaThiI pnnnnttaa| 6. paccakkhANassa NaM puvassa vIsaM vatthU pnnnnttaa| 7. prosappiNi-ussappiNimaMDale vIsaM sAgarovama-koDAkoDIno kAlo pnnnnttaa| 6. pratyAkhyAna pUrva ke vastu/adhikAra vIsa prajJapta hai| 7. utsarpiNI aura avasarpiNI-maMDala/ kAlacakra bIsa koTAkoTi sAgaropama kAla parimita prApta hai / 8. imose gaM rayaNappahAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM vIsa palipovamAi ThiI pnnnnttaa| 8. isa ratnaprabhA pRthivI para kucheka narayikoM kI bIsa palyopama sthiti prajJapta hai| 6. chaTThIe puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyANaM vIsaM sAgarovamAI ThiI paNNattA / 6. chaThI pRthivI [tamaHprabhA] para kucheka / narayikoM kI bIsa sAgaropama sthiti| prajJapta hai| 10. kucheka asurakumAra devoM kI bIsa palyopama sthiti prajJapta hai| 10. asurakumArANaM devANaM atthegai- yANaM vIsaM palinovamAI liI pnnnnttaa| 11. saudharma IzAna kalpa meM kucheka devI kI bIsa palyopama sthiti prApta hai| 11. sohammIsANesu kappesa pratyegai- yANaM devANaM vIsaM paligrovamAI ThiI pnnnntaa| 12. pANate kappe devANaM ukkoseNaM vIsa sAgarovamAiMThiI pnnnntaa| 12. prANata kalpa meM devoM kI utkRSTataH bIsa sAgaropama sthiti prajJapta hai| samavAya-suttaM 72 samavAya-20 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13. pAraNa kalpa meM devoM kI jaghanyataH vIsa sAgaropama sthiti prajJapta hai| 13. pAraNe kappe devANaM jahaNaNaM vIsaM sAgarovamAiM ThiI pnnnnttaa| 14. je devA sAta visAtaM suvisAta siddhatthaM uppalaM ruilaM tigicchaM disAsovatthiya-vaddhamANayaM palaMvaM puSpaM supuppha pupphAvattaM pupphapamaM pupphata pupphavaNNaM pupphalesaM pupphajjhayaM pupphasiMgaM pupphasiTTha pupphakUDaM pupphuttaravaDeMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNA, tesi NaM devANaM ukkoseNaM vIsaM sAgarIvamAI ThiI pnnnnttaa| 14. jo deva sAta, visAta, suvisAta, siddhArtha, utpala, rucira, tigicha, dizAsauvastika, pralamba, puSpa, supuSpa, puSpAvarta, puSpaprabha, puSpakAnta, puSpavarNa, * puSpalezya, puSpadhvaja, puSpa,ga, puSpasiddha, puSpasRSTa aura puSpottarAvataMsaka vimAna meM devatva se upapanna haiM, una devoM kI utkRSTataH bIsa sAgaropama sthiti prajJapta hai| 15. te NaM devA vIsAe addhamAsANaM prANamati vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti yaa| 15. ve deva bIsa arghamAsoM / pakSoM meM pAna/AhAra lete haiM, pAna karate hai, uccha vAsa lete haiM, niHzvAsa chor3ate 16. tesi devANaM vAsasahassehi pAhAraTTe samuppajjai / 17. saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je vIsAe bhagaggaNehi sijjhissati bujhissaMti muccissaMti parinivvAissaMti sanvadukkhAraNamaMtaM karissaMti / 16. una devoM ke bIsa hajAra varSa meM AhAra kI icchA samutpanna hotI hai| 17. kucheka bhavasiddhika jIva hai, jo bIsa bhava-grahaNa kara siddha hoMge, buddha hoMge, mukta hoMge, parinirvRta hoMge, sarvaduHkhAnta kreNge| samavAya-suttaM samavAya-20 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekkavIsaimo samavAzro 1. ekkavIsa sabalA paNNattA, taM jahA 1. hatthakammaM karemANe sabale, 2. mehuNaM paDisevamANe sabale, 3. rAibhoyaNaM bhujamANe sabale, 4. zrAhAkammaM bhujamANe sabale, 5. sAgAriafts bhujamA sabale, 6. uddesiyaM, kIyaM, prahaTTu dijjamANaM bhujamANe sabale, 7. zrabhikkhaNaM paDiyAikkhettA NaM bhujamANe sabale, 8. aMto chaNhaM mAsANaM gaNAzro gaNaM sakamamANe sabale, 6. aMto mAsassa to dagaleve karemANaM sabale, 10. aMto mAsassa to mAIThANe sevamANe sabale, 11. rAyapaDaM bhujamANe sabale, 12. prAuTTizrAe pANAivAyaM karemANe sabale, 13. prAuTTizrAe musAvAyaM vadamAraNe sabale, 14. zrAuTTie pradiNNAdANaM giNhamANe sabale, 15. prAuTTizrAe zraNaMtarahitrAe puDhavIe ThANaM vA nisIhiyaM vA cetemANe sabale / 16. zrAUTTizrAe cittamaMtAe puDhavIe, cittamaMtAe silAe, cittamaMtAe lelUe, kolAvAsaMsi vA dAru praNayare vA tahappagAre samavAya-sutaM 74 ikkIsavAM samavAya 1. Navala / pradUSita ikkIsa prajJapta hai / jaise ki - 1. hasta - karma / hasta maithuna karane vAlA zavala, 2. maithuna pratisevana karane vAlA zavala, 3. rAtri - bhojana karane vAlA gavala, 4. zrAghAkarma / zrapakva bhojana karane vAlA zavala, 5. sAgArika piMDa khAne vAlA zabala, 6. zika, krIta, prAhRta, pradatta bhojana karane vAlA zavala, 7. punaH punaH pratiyAcanA kara bhojana karane vAlA zavala, 8. chaha mAha ke antargata garaNa se gaNa meM saMkramaNa karane vAlA zavala, 6. eka mAha ke antargata tIna bAra dragalepa / prakSAlana karane vAlA zavala, 10. eka mAha ke antargata tIna vAra mAyI - sthAna / kapaTa - vyavahAra kA sevana karane vAlA zabala, 11. rAjapiNDa / gariSTha bhojana karane vAlA zavala, 12. Avartaka/nirantara prAraNAtipAta karane vAlA zabala, 13. Avartika / nirantara mRSAvAda bolane vAlA zabala, 14. grAvartika / nirantara pradattadAna grahaNa karane vAlA zabala, 15. Avatika / nirantara anantarhita / sajIva pRthivI para sthAna / nivAsa, niSadyA / zayyA kA cittapUrvaka upayoga karane vAlA zabala, 16. Avartika / nirantara samavAya- 21 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cetemANe savale, 17. jIvapaiThie samaMDe sapANe savIe saharie satige paNaga-dagamaTTImakkaDAsaMtANae ThANaM vA nisIhiyaM vA cetemANe savale, 18. mAuTTiyAe mUlabhoyaNaM vA kaMdabhoyaNaM vA khaMdhabhoyaNaM vA tayAbhoyaNaM vA pavAlabhoyaNaM vA pattabhoyaNaM vA puSphabhoyaNaM vA phalabhoyaNaM vA boyabhoyaNaM vA hariyabhoyaNaM vA muMjamAraNe vA, 16. aMto saMvaccharassa dasa dagaleve karemANe sabale, 20. aMto saMvaccharassa dasa mAiThANAI sevamANe sabale, 21. abhikkhaNaMabhikkhaNaM sItodaya-viyaDa-vagdhAriya-pANiNA asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA paDigAhittA bhujamANe sble| sacitta pRthivI para yA prAvatika sacitta zilA para yA kolAvAsa vRkSa-koTharavAsa yA usI prakAra kI anyatara lakar3I ke sthAna, zayyA, nipadyA kA cittapUrvaka upayoga karane vAlA zavala, 17. jIva-pratiSThita, prANasahita, bIja-sahita, haritasahita, udaka-sahita, panaka/saprANa, draga/miTTI, makar3IjAla evaM isI prakAra ke anya sthAna para nivAma, zayyA, nipadyA karane vAlA zavala, 18. prAvartika/nirantara mUla-bhojana, kanda-bhojana, tvaka-bhojana, pravAlabhojana, puSpa-bhojana, phala-bhojana aura harita-bhojana karane vAlA zavala, 19. eka saMvatsara/varSa meM daza vAra udaka-lepa karane vAlA zavala, 20. eka saMvatsara/varSa ke antargata daza vAra mAyAvI sthAnoM kA sevana karane vAlA zabala, 21. punaH punaH zItala jala se lipta hAthoM se azana, pAna, khAdima/khAdya aura svAdima/svAdya kA parigrahaNa kara khAne vAlA zavala / 2. mohanIya karma kI sAta prakRtiyoM kA kSayakara karma-sattA ke karmAza/karmaprakRtiyA~ ikkIsa prajJapta hai| jaise kiapratyAkhyAna-kapAya krodha, apratyAkhyAna-kapAya mAna, apratyAsyAnakapAya mAyA, apratyAkhyAna-lobha, pratyAsyAnAvaraNa-kapAya krodha, pratyAkhyAnAvararaNa-kapAya mAna, pratyAsyAnAvaraNa-kapAya mAyA, pratyA 2. mohaNijjassa kammassa ekkavIsaM kammaMsA saMtakammA paNNattA, taM jahAapaccakkhANakasAe kohe, apaccakkhANakasAe mANe, apaccakkhAraNakasAe mAyA, apaccakkhANakasAe lobhe / pakcakkhANAvaraNe kohe, paccakkhANAvaraNe mANe, paccakkhANAvaraNA mAyA, samavAya-21 samavAya-muttaM Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paccakkhANAvaraNe lobhe| . - khyAnAvaraNa-kaSAya mAyA, saMjvalana- " saMjalaNe kohe, saMjalaNe mANe, kapAya krodha; saMjvalana-kapAya mAna; saMjalaNA mAyA, saMjalaNe lobhe, .. saMjvalana-kaSAya mAyA, saMjvalanaisthivede, puvede, napuMsayavede.. . kaSAya lobha, strIveda, puveda/puruSahAse, arati, rati, bhaya, soga veda, napuveda/napuMsaka-veda, hAsya, duguchaa| 'arati, rati, bhaya, zoka, duguMchA/. ' jugupsA / . 3. ekamekkAe NaM. prosapNiIe 3. pratyeka avasarpiNI kA pA~cavA~-chaThA paMcamachaTThAmo samAno ekkavIsaM- pArA | kAlakhaNDa ikkIsa-ikkIsa ekkavIsaM vAsasahassAI kAleNaM hajAra varSa kAla kA prajJapta hai| paNNatAo, taM jahA jaise kidUsamA dUsama-dUsamA ya / . duHSamA, du:pm-duHssmaa| 4. egamegAeM NaM ussappiNIe paDhamabitiyAno samAno ekkavIsaMekkavIsaM vAsasahassAI kAleNaM paNNatAo, taM jahAdUsama-dUsamA dUsamA ya / 4. pratyeka utsarpiNI kA pahalA-dUsarA ArA ikkIsa-ikkIsa hajAra varSa kAla kA prajJapta hai| jaise kiduHSamA-duHSamA, du:SamA / 5. imIse NaM rayaNappahAe puDhavIe pratyegaiyA neraiyANaM ekkavIsaM palinovamAI ThiI pnnnnttaa| 5. isa ratnaprabhA pRthivI para kucheka nairayikoM kI ikkIsa palyopama sthiti prajJapta hai| . 6. chaTThIya puDhavIe atthegaiyAraNaM neraiyAraNaM ekkavIsaM sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| 6. chaThI pRthivI [tamaHprabhA] para kucheka nairayikoM kI ikkIsa sAgaropama sthiti prajJapta hai| 7. asurakumAraNaM devANaM atthegaMiyANaM ekkavIsaM paliovamAI ThiI pnnnnttaa| 7. kucheka asurakumAra devoM kI ikkIsa palyopama sthiti prajJapta hai / . 8. sohammIsANesu kappesu atthegaiyANaM devAraNaM ekkavIsaM paliovamAI ThiI pnnnnttaa| 8. saudharma-IzAna kalpa meM kucheka devoM kI ikkIsa palyopama sthiti prajJapta '. vA. suttaM ' . samavAya-21 . 76 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. prAraNe kappe devANaM ukkoseNaM ekkavIsaM sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| 6. pAraNa kalpa meM devoM kI utkRSTataH ikkIsa sAgaropama kI sthiti prazapta hai| 10. accute kappe devANaM jahaNaNaM ekkavIsaM sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| 10. acyuta kalpa meM devoM kI jaghanyataH} nyUnataH ikkIsa sAgaropama sthiti prajapta hai| 11. je devA sirivacchaM siridAmagaMDaM mallaM kiDiM cAvoNataM prAraNNavaDeMsagaM vimANaM devattAe ubavaNNA, tesi NaM devANaM ukkoseNaM ekkavIsaM sAgarovamAI ThiI pnnnntaa| 11. jo deva zrIvatsa, zrIdAmakANDa, mAlya, kRpTa, cAponnata aura prAraNAvataMsaka vimAna meM devatva se upapanna haiM, una devoM kI utkRSTataH ikkIsa mAgaropama sthiti prajJapta hai| 12. te NaM devA ekavIsAe addhamAsANaM prAgamati vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vaa| 12. ve deva ikkIsa ardhamAsoM/pakSoM meM prAna/AhAra lete haiM, pAna karate haiM, ucchvAsa lete haiM, ni:zvAsa chor3ate 13. una devoM ke ikkIsa hajAra varSa meM AhAra kI icchA samutpanna hotI hai / 13. tesi NaM devAraNaM ekkavIsAe vAsasahassehiM prAhArale samuppajjai / 14. saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je ekkavIsAe bhavagahaNehi sijjhissaMti bujhissaMti muccistaMti parinivvAissaMti savvadurakhANamaMtaM karissaMti / 14. kucheka bhavasiddhika jIva haiM, jo ikkIsa bhava grahaNa kara siddha hoMge, buddha hoMge, mukta hoMge, parinivRta hoMge, sarvaduHkhAnta kreNge| samavAya-sutaM mamavAya-21 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAIsavAM samavAya bAvIsaimo samavAyo 1. bAvIsaM parIsahA paNNatA, taM jahAdigichAparIsahe pivAsAparIsahe sItaparIsahe usiNaparIsahe daMsamasagaparosahe acelaparIsahe araiparIsahe itthiparIsahe cariyAparIsahe nisIhiyAparIsahe sejjAparIsahe akkosaparIsahe vahaparIsahe jAyaNAparIsahe alAbhaparIsahe rogaparIsahe taNaphAsaparosahe jallaparIsahe sakkArapuraskAraparIsahe nANaparIsahe dasaNaparIsahe pnnnnaapriishe| 1. parIpaha/sahiSNu-dharma vAIsa prajJapta hai| jaise ki-~digichA/kSudhA-parIpaha, pipAsAparISaha, zIta-parIpaha, uSNa-parIpaha, daMzamazaka-parIpaha, acela-parISaha, arati-parISaha, strI-parISaha, caryAparISaha, nipadyA-parISaha, zayyAparIpaha, Akroza-parIpaha, vadhaparIpaha, yAcanA-parIpaha, alAbhaparISaha, roga-parIpaha, tRNa-sparzaparISaha, jalla-parISaha, satkArapuraskAra-parIpaha, prajJA-parISaha, ajJAna-parISaha, pradarzana-parIpaha / 2. bAvIsaivihe poggalapariNAme paNNate, taM jahAkAlavaNNapariNAme nIlavaNNapariNAme lohiyavaNNapariNAme hAliddavaNNapariNAme sukkilavaNNapariNAme sunbhigaMdhapariNAme dunbhigaMdhapariNAme tittarasapariNAme kar3ayarasapariNAme kasAyarasapariNAme aMdilarasapariNAme mahurarasaparigAme kakkhaDaphAsapariNAme mauyaphAsapariNAme garuphAsapariNAme lahuphAsapariNAme sItaphAsapariNAme usiNaphAsapariNAme giddhaphAsapariNAme lukkhaphAsapariNAme 2. pudgala-pariNAma vAIsa prakAra ke prajJapta hai| jaise ki1. kRSNavarNapariNAma, 2. nIlavarNapariNAma, 3. lohitavarNapariNAma, 4. hAridravarNapariNAma, 5. zuklavarNapariNAma, 6. surabhigandhaparigAma, 7. durabhigandhapariNAma, 8. tiktarasapariNAma, 6. kaTukarasapariNAma, 10. kaSAyarasapariNAma, 11. AmlarasapariNAma, 12. madhurarasapariNAma, 13. karkazasparzapariNAma, 14. mRdusparzapariNAma, 15. gurusparzapariNAma, 16. laghusparzapariNAma, 17. zItasparzapari * samavAya-suttaM samavAya-22 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ garulahuphAsapariNAme agrlhuphaasprinnaame| gAma, 18. uSNasparzapariNAma, 16. snigvasparzapariNAma, 20. skSasparNapariNAma, 21. aguruladhusparzapariNAma aura 22. gurulghusprnnprinnaam| 3. imose NaM rayasappahAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM bAvIsa palinovamAI ThiI paparaNattA / 3. isa ratnaprabhA pRthivI para kucheka narayikoM ko bAIsa palyopama sthiti prajJapta hai| 4. chaTThIe puDhavIe neraiyANaM ukkoseNaM bAvIsaM sAgarovamAI ThiI pnnnntaa| 4. chaThI pRthivI [tamaHprabhA] para kucheka nairayikoM kI bAIsa sAgaropama sthiti prajJapta hai| 5. ahesattamAe puDhavIe nerayANaM jahaNNaNaM bAvIsaM sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| 5. aghastana sAtavIM pRthivI [mahAtama: prabhA] para kucheka narayikoM kI jaghanyataH vAIsa sAgaropama sthiti prajJapta hai| 6. asurakumArANaM devANaM pratyegaiyANaM vAvIsaM palinovamAI ThiI pnnnnttaa| 6. kucheka asurakumAra devoM kI bAIsa palyopama sthiti prApta hai| 7. sohammIsANesu kappesu aNyagai- yANaM devANaM vAvIsaM palimovamAI ThiI pnnnnttaa| 7. saudharma-IzAna kalpa meM kucheka devoM kI vAIsa palyopama sthiti prajJapta hai| 8. accute kappe devAgaM ukkoseNaM bAvIsaM sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| 8. acyuta kalpa meM devoM kI vAIma sAgaropama sthiti pranapta hai / 9. heDima heTimovejjagANaM devANaM jahaNaNaM bAvIsaM sAgarovamAI ThiI pnnnntaa| . aghastana-adhovartI graMveyaka devoM kI jaghanyataH/nyUnataH vAIma sAgaropama sthiti prApta hai| samavAya-suttaM 76 namavAya-22 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. je devA mahitaM trisutaM vimalaM pabhAsaM vagamAlaM graccutavaDeMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNA, tesi NaM devANaM ukkoseNaM vAvotaM sAgarovamAI ThiI paNNattA / 11. te NaM devA bAvIsAe addhamAsANaM AmaMti vA pAraNamaMti vA UsasaMti vA notasaMti vA / 12. te NaM devANaM bAvIsAe vAsasahastahi AhAra samuppajjai / 13. saMtegaiyA navasiddhiyA jovA, ne ardhare bhavaggaNeha tinissaMti vulbhissaMti muncitsaMti parinivvAissaMti satvadukkhANamaMtaM karistaMti / 2 sutaM TO 10. jo deva mahita, vizrutaH vimala, prabhAva, aura vanamAla, acyutAvataMsaka vimAna meM devatva se upapanna haiM, una devoM kI utkRSTata: vAIsa sAgaropama sthiti prajJapta haiM / 11. ve deva vAIsa ardhamAmoM pakSoM meM zrAna / AhAra lete haiM, ucchavAsa lete hai, pAna karate haiM, niHzvAsa chor3ate haiM / 12. una devoM ke vAIsa hajAra varSa meM AhAra kI icchA samutpanna hotI hai | 13. kucheka bhava-siddhika jIva haiM, jo bAIsa nava graharaNa kara siddha hoMge, buddha hoMge, mukta hoMge, parinirvRta hoMge, sarvaduHkhAnta kareMge / samavAya- 22 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tevIsaimo samavAzro 1. tevIsaM suyagaDajbhayaNA paNNattA, taM jahAsamae vetAlie uvasaggapariNgA thopariSNA narayavibhattI mahAvIrathuI kusIlaparibhAsie virie dhamme samAhI magge samosaraNe zrAhatahie gaMye jamaIe gAhA puMDarIe kiriyaThANA zrAhArapariNA zrapaccakkhANakiriyA aNagArasurya grahaijjaM NAlaMijjaM / 2. jaMbuddIve NaM dIve bhArahe vAse imIse zrosappiNIe tevIsAe jiNANaM sUruggamaNamuhatasi kevalavaranANadaMsaNe samuppaNNe | 3. jaMbuddIve NaM dIve imIse zrosappiNIe tevIsaM tityayarA puvvabhave ekkAra saMgiNI hotyA, taM jahA --- ajie saMbhave zramiNaMdaNe sumatI paumapa supAse caMdappa he suvihI sItale sejjase vAsupujje vimale praNate dhamme saMtI kuMthU are mallI munisuvvae Namo ariTThaNemI pAse vaddhamANe ya / samavAya-muktaM 81 teIsavAM samavAya 1. sUtrakRta ke teisa adhyayana prajJapta hai / jaise ki 1. samaya, 2. vaitAlika, 3. upasargaparijJA, 4 strIparijJA, 5. narakavibhakti, 6. mahAvIrastuti, 7. kuzIlaparibhASita, 8. vIrya, 6. dharma, 10. samAdhi, 11. mArga, 12. samavasaraNa, 13. yathAtathya, 14. grantha, 15. yamakIya, 16. gAthA, 17. puNDarIka, 15. kriyAsthAna, 16. AhAraparijJA, 20. apratyAkhyAnakriyA, 22. ArdrakIya, 21. anagArazruta, 23. nAlandIya | 2. jambudvIpa dvIpa meM bhAratavarSa kI isI avasarpiNI meM teIsa jina / tIrthakaroM ko sUrya ke udIyamAna muhUrta meM pravara kevalajJAna aura pravara kevala darzana samutpanna huna / 3. jambudvIpa dvIpa meM isa avasarpiNI ke teIsa tIrthakara pUrvabhava meM gyAraha aMgadhArI the / jaise kiajita, saMbhava, abhinandana, sumati. padmaprabha, supArzva, candraprabha, suvivi, zItala, zreyAMsa, vAsupUjya, vimala, ananta, dharma, zAnti, kundhu, ara mallI munisuvrata, nami, zrariSTanemi, pArzva aura vardhamAna / samavAya-23 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ usame NaM rahA kosalie copuvI hotyA / 4. jaMbuddIve NaM dIve imIse zrosappiNI tevIsaM titthagarA puvvabhave maMDaliyarAyANI hotyA, taM jahA ajie saMbhave zramiNaMdage sumatI paumapahe supAse caMdappa he suvihI sItale sejjase vAsupujje vimale te dhammasaMtI kuMthU are mallI mukhisubbae namI zrariTThaNemI pAse vaddhamANe ya / usame NaM rahA kosalie cakka - TTI hotyA / 5. imIse NaM rayaNappahAe puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyANaM tevIsaM palipromAI ThiI paNNattA / 6. zrasattamAe NaM puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyANaM tevIsaM sAgaromAI ThiI paNNattA / 8. 7. asurakumArANaM devANaM pratyegaiyANaM tevIsaM palizrovamAI ThiI paNNattA / sohammIsANesu kappe pratyegaiyA devANaM tevIsaM palizravamAiM ThiI paNNattA / 6. heTTima - majjhima-vijjANaM devANaM jahaNeNaM tevIsaM sAgarovamAI ThiI paNNattA / samavAya-sutaM 82 arhatu kaulika Rpama caudaha pUrvI the / sy 4. jambudvIpa dvIpa meM ima avasarpiNI ke teIsa tIrthakara pUrvabhava meM mAMDalika rAjA the / jaise ki ajita, saMbhava, abhinaMdana, sumati, padmaprabha, supArzva, candraprabha, suvidhi, zItala, zreyAMsa, vAsupUjya, vimala, ananta, dharma, zAnti, kunthu, ara mallI munisuvrata, nami, ariSTanemi, pArzva aura vardhamAna | arhatu kaulika Rpama pUrvabhava meM cakravartI the / 5. isa ratnaprabhA pRthivI para kucheka nairayikoM kI teIsa patyopama sthiti prajJapta hai / 6. adhovartI sAtavIM pRthivI [ mahAtama: prabhA ] para kucheka nairayikoM kI teIsa sAgaropama sthiti prajJapta hai / 7. kucheka asurakumAra devoM kI teIsa palyopama sthiti prajJapta hai / 8. saudharma - IzAna kalpa meM kucheka devoM kI teIsa palyopama sthiti prajJapta hai / 6 6. adhastana - madhyavartI graiveyaka devoM kI jaghanyataH / nyUnataH teIsa sAgaropama sthiti prajJapta hai / samavAya- 23 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. je devA heTThima-heTThima-gevejjaya- vimANesu devattAe uvavaNNA, tesi NaM devANaM ukkoseNaM tevIsaM sAgarovamAiM ThiI pnnnnttaa| 10. jo deva adhastana greveyaka vimAna meM devatva se upapanna haiM, una devoM kI utkRSTataH teIsa sAgaropama sthiti prajJapta hai| 11.te gaM devA tevIsAe addhamAsehi pAragamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vaa| 11. ve deva teIsa arghamAsoM/pakSoM meM pAna/ ___ AhAra lete haiM, pAna karate haiM, ucch . vAsa lete haiM, niHzvAsa chor3ate hai / 12. tesi gaM devANaM tevIsAe vAsa- 12. una devoM ke teIsa hajAra varSoM meM sahassehiM prAhAraTTe samuppajjai / / ___AhAra kI icchA samutpanna hotI hai / 13. saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je tevIsAe bhavaggahaNehi sijjhisaMti bujhisati muccissati parininvAissati savvadukkhANamaMtaM karissaMti / 13. kucheka bhava-siddhika jIva haiM, jo teIsa bhava grahaNa kara siddha hoMge, buddha hoMge, mukta hoMge, parinita hoMge, sarvaduHkhAnta kreNge| 83 samavAya-23 samavAya-sutta Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauvvIsaimo samavAzra 1. caudIsaM devAhidevA pattA, taM jahA - usame ajite saMbhave abhinaMda sumatI pamampa supAse caMdappa suvihI sItale tenjase vAsupujje vimale aNate ghamme saMto kuMthU are mallI muNisutvae gamI riTThamI pAse vaddhamANe / 2. callahimavaMtasiharINaM vAsaharapatvayANaM jovAna caDhavItaM caDavItaM joyaNatahatsAI gavabattIte joyaNasae evaM ca praTThattIsa nAgaM joyaNatsa kicivisesAhizrazra zrAyAmeNaM paNNattAno / 3. caDavItaM devaThANA saiMdayA paNNattA, sesA ahamiMdA -aniMdA purohiyA | 4. uttarAyaNamate paM turie cavosaMguliyaM porisiyachAyaM vittaittA paMgikRti / 5. gaMgAtidhUmro naM mahApaIzrI pavahe sAtirege caDavIsaM kose vitvAreNaM pannatAo / samadAya -sutaM 64 caubIsavAM samavAya 1. devAdhideva caubIsa prajJapta hai / jaise ki RSabha, ajita, saMbhava, abhinandana, numati, padmaprabha, supArzva, candraprabha, suvidhi, zItala, zreyAMsa, vAsupUjya, vimala, ananta, dharma, zAnti, kunyu, ara, mallI munisuvrata, nami, nemi, pArzva aura vartamAna | 2. mullA / himavanta aura zikharI varSacara parvatoM kI jIvA / parivi cauvIsacaubIsa hajAra nau so battIsa yojana aura yojanA ke tIna bhAgoM meM ne eka bhAga ( arthAt 249326 yojana) se kucha adhika lambI prajJapta hai / 3. indra -sahita devoM ke sthAna caubIsa prajapta haiN| zeSa ahamindra, indrarahita, purohita-rahita haiM / 4. uttarAyaNagata sUrya cauvIsa aMgula kI pA~rupI chAyA pAra kara nivRtta hotA hai / 5. gaMgA-sindhu mahAnadiyoM kA pravAha cauvona kona se adhika vistRta prajJapta hai| sanavAya- 24 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. rattArattavatIzra NaM mahANadIzro pavahe sAtirege caDavIsaM kose vitthAreNaM paNNattAzro / 7. imIse NaM rayaNappahAe puDhavIe zratyegaiyANaM neraiyANaM cauvIsaM palipromAI ThiI paNNattA / 8. zrasattamAe puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyANaM cauvIsaM sAgarovamAI ThiI paNNattA / E. asurakumArANaM devAnaM pratyega - yANaM cauvIsaM palipromAI ThiI paNNattA / 10. sohammIsANesu kappe pratyegahayANaM devANaM cauvIsaM palizrovabhAI ThiI paNNattA | 11. heTThima-uvarima - gevejjANaM jahaNNeNaM cauvIsaM sAgarovamAI ThiI paNNattA / 12. je devA heTThipa-majjhima- gevejjayavimAsu devattAe uvavaNNA, tesi NaM devANaM ukkoseNaM cauvIsaM sAgarovamAI ThiI paNNattA / 13. te NaM devA cavIsAe zraddhamAsANaM prANamaMti vA pAraNamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA / 14. te NaM devA cavIsAe vAsasahassehiM zrAhAraTThe samuppajjai / samavAya-sutta 6. raktA raktavatI kA pravAha codIma koNa se adhika prajJapta hai / 85 7. isa ratnaprabhA pRthivI para kucheka nairayikoM kI caubIsa patyopama sthiti prajJapta hai / 8. adhovartI sAtavIM pRthivI [mahAtama:prabhA ] para kucheka narayikoM kI caubIsa sAgaropama sthiti prajJapta hai / C. kucheka asurakumAra devoM kI covIsa patyopama sthiti prajJapta hai / saudharma IzAna kalpa meM kucheka devoM kI caubIsa palyopama sthiti prajJapta hai / 10. 11. adhovartI evaM UrdhvavartI graiveyaka devoM kI jaghanyataH / nyUnataH caubIsa sAgaropama sthiti prajJapta hai / 12. jo deva zradhastana - madhyavartI graiveyaka vimAna meM devatva se upapanna haiM, una devoM kI utkRSTataH cauvIsa sAgaropama sthiti prajapta hai / 13. ve deva covIsa ardhamAsoM / pakSoM meM zrAna / AhAra lete haiM, pAna karate haiM, ucchavAsa lete haiM, niHzvAsa chor3ate haiM / 14. una devoM ke caubIsa hajAra varSoM meM prahAra kI icchA samutpanna hotI hai / samavAya- 24 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15. saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je cavIsAe bhavaggahaNeha sijbhissati bujjhissaMti muccissaMti parinivvAissaMti savvadukkhANamaMtaM karissati / samavAya-muttaM 86 15. kucheka bhava- siddhika jIva haiM, jo cauvIsa bhava grahaNakara siddha hoMge, buddha hoMge, mukta hoMge, parinirvRta hoMge, sarvaduHkhAnta kareMge / samavAya- 24 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNavIsaimo samavAo 1. purimapacchimatANaM titthagarANaM paMcajAmassa paNavIsaM bhAvaNAzro paNNattAzro, taM jahA - 1. iriyAsamiI, 2. maNaguttI, 3. vayagutI, 4. prAloya-bhAyaNabhoyaNaM, 5. AdAraNa-bhaMDa-mattanikkhevaraNAsamiI, 6. zraNuvItibhAsaNyA, 7. kohavivege, 8. lobhavivege, 6. bhayavivege, 10. hAsa vivege, 11. uggaha- zraNuSNavaNatA, 12. uggaha- sImajANaNatA, 13. sayameva uggahANa - gaNhaNatA, 14. sAhammiyauggahaM praNuSNavi parimaMjaNatA, 15. sAdhAraNabhattapANaM zraNuSNaviya paribhujaNatA, 16. itthI - pasupaMDaga-saMsatta-sayaNAsaNavajjaragayA 17. ityI - kahavivajjaNayA, 18. itthIe iMdiyAraNa prAloyaNa16. puvvaraya-puvvavajjaNayA, kANaM zraNusaraNayA, 20. paraNItAhAra - vivajjaNayA, 21. soiMdirAgovaraI, 22. cakkhidiyarAgovaraI, 23. ghANidiyarAgovaraI, 24. jimmidiyarAgIvaraI, 25. phAsidiyarAgovaraI / 2. mallI NaM rahA paNavIsaM dhaNuiM uDDhaM uccatteNaM hotyA / samavAya-sutaM 87 pacIsavAM samavAya 1. pUrva-pazcima prathama aura antima tIrthakaroM ke paMcayAma kI paccIsa bhAvanAe~ prajJapta haiM / jaise ki-1. IryAsamiti, 2. manogupti, 3. vacanagupti, 4. pralokitapAnabhojana, 5. prAdAnabhAMDa- mAtra nikSepagAsamiti, 6. anuvIcibhApaNa, krodha - viveka, 8. lobha-viveka, 6. bhaya - viveka, 10. hAsya-viveka 11. avagraha anujJApanatA, 12. avagrahasIma-jJApanatA, 13. svayameva zravagrahagranugraharaNatA, 14. sAdharmika zravagrahazranujJApanatA, 15. sAdhAraNa bhaktapAnazranujJApya paribhu janatA, 16. strIpazunapuMsaka- saMsakta zayana-Asana varja, natA 17. strIkathAvivarjanatA, 15. strIindriya-avalokanavarjanatA 16. pUrva ratapUrvakrIDA - ananusmaraNatA, 20. praNIta prahAra - vivarjanatA / zrotrendriyagoparati, 22. cakSurindriya-rAgoparati, 23. ghrANendriyarAgoparati, 24. jihva ndriya-rAgoparati aura 25. sparzanendriya-rAgoparati / 21. 7. 2. tU mallI UMcAI ko dRSTi me paccIsa dhanupa UMce the / samavAya- 25 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. savvevi NaM dIhaveyaDDUpavvayA paNavIsaM paNavIsaM joyaNANi uDDha uccateNaM, paNavIsaM paNavIsaM gAuyANi uvveheNaM paNNattA / 4. doncAe NaM puDhavIe paNavIsaM NirayAvAsasayasahassA paNNattA / 5. zrAyArassa NaM bhagavana sacUliyAyassa / taM jahAsatya- pariNNA logavijazro sozro saNI sammattaM / zrAvati dhuvimoha uvahANa suyaM mahApariNA // piMDesaNa sijja rizrA bhAsajyaNA ya vattha pAesA / uggahapaDimA sattikka sattayA bhAvaNa vimuttI // 6. nisIhajbhayaNaM paNavIsaimaM / 7. micchAdiTTivigaladie zrapajjattae saMkiliTThapariNAme nAmassa kammassa paNavIsaM uttarapaDIo NibaMdhati, taM jahA - tiriyagatinAmaM vigalidiyajAtinAmaM zrorA liyasarIranAmaM telagasaroranAmaM kammagasarIranAmaM haMDasaThAranAmaM zrorAliyasarIraMgovaganAmaM sevaTThasaMghayaNanAmaM samavAya-ttaM NaM 85 3. samasta dIrgha vaitADhya parvata UMcAI kI dRSTi se paccIsa dhanuSa U~ce aura paccIsa-paccIsa gAU / kopa gahare prajJapta haiM / 4. dUsarI pRthivI [ zarkarA prabhA ] para paccIsa lAkha narakAvAsa prajJapta haiM / 5. bhagavAn ke cUlikA sahita AcAra ke paccIsa adhyayana prajJapta hai / jaise ki 1. strI- parIkSA, 2. lokavijaya, 3. zItoSNIya, 4. samyaktva, 5. AvantI 6. ghUta, 7. vimoha, 6. mahAparijJA, 8. upadhAnazruta, 10. piNDeSaraNA, 11. zayyA, 12. IrSyA, 13. bhASAdhyayana, 14. vastraparaNA, 15. pAtraiSaraNA 16. avagrahapratimA, 17-23. saptaikaka [17. sthAna, 18. niSIdhikA, 16. uccAraprasravaraNa, 20. zabda, 21. rUpa, 22. parakriyA, 23. anyonya kriyA ], 24. bhAvanA aura 25. vimukti / 6. nizItha adhyayana paccIsavA~ hai / 7. aparyApta midhyAdRSTi vikalendriya jIva saMkliSTa pariNAma se nAmakarma kI paccIsa uttara prakRtiyoM kA vandhana karate haiM / jaise ki-1. tiryaggatinAma, 2. vikalendriya jAtinAma, 3. zradArikazarIranAma, 4. taijasazarIranAma, 5. kArmaNazarIranAma, 6. huMDakasaMsthAna nAma, 7. audA rikazarIrAGgopAGganAma, 8. sevA samavAya- 25 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaNNanAmaMgaMdhanAma rasanAmaM phAsanAmaM tiriyANupugvinAma agasyalahuyanAma uvadhAyanAmaM tasanAmaM bAdaranAmaM apajjattayanAmaM patteyasarIranAmaM athiranAmaM asumanAma dubhaganAma aNAdejjanAma ajasovittinAmaM nimmANaMnAma / saMhanana nAma, 6. varNanAma 10. gandhanAma, 11. rasanAma, 12. sparzanAma, 13.tiyaMcAnupUrvInAma, 14.agurulaghunAma,15. upadhAtanAma, 16.7sanAma, 17. vAdaranAma, 18.aparyAptakanAma, 16. pratyekazarIranAma, 20. asthinAma, 21. azubhanAma, 22. durbhaganAma, 23. anAdeyanAma, 24.ayaza: kItinAma aura 25.nirmANanAma / 8. gaMgA aura sindhu mahAnadiyA~ paccIsa ganyUti/koza vistRta do muhe ghaTamukha meM praveza kara muktAvalI hAra ke rUpa meM prapAta meM giratI hai| 8. gaMgAsiMdhUno raNaM mahANadIyo paNavIsaM gAuyANi puhutteNa duhano ghaTamuha-pavittieNaM muttAvalihArasaMThievaM pavAteNaM pavati / 6. rattArattavatIno NaM mahANadIyo paNavIsaM gAuyANi puhutteNaM duhayo makaramuha-pavittieNaM muttAvalihAra-saMThieNaM pavAteNaM pavati / 6. raktA aura raktavatI mahAnadiyAM paccIsa gavyUti/koza pRthula/vistRta makara-mukha kI pravRti kara muktAvalI hAra ke rUpa meM prapAta meM giratI haiN| 10. logavidusArassa NaM puvassa . paNavIsaM vatthU pnnnntaa| 10. loka vindusAra pUrva ke vastu/adhikAra paccIsa prajJapta hai| 11. imIse NaM rayaNappahAe puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyANaM paNavIsaM palinovamAI ThiI pnnnntaa| 11. isa ratnaprabhA pRthivI para kucheka narayikoM kI paccIsa palyopama sthiti prajJapta hai| 12. ahesattamAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyAraNaM paNavIsaM sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| 12. aghovartI sAtavIM pRthivI [mahAtama: prabhA] para kucheka narayikoM ko paccIsa sAgaropama sthiti prApta hai| 13. asurakumArANaM devANaM pratthegai- yANaM paNavIsa palimovamAI ThiI paannttaa| 13. kucheka asurakumAra devoM kI paccIsa palyApama sthiti prApta hai| samavAya-sutaM samavAya-25 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14. sohammosANesu kappesu devANaM zratyegaiyANaM paNavIsaM palivamAI ThiI paNNattA / 15. majjhima he dvima- gevejjANaM devANaM jahaNeNaM paNavIsaM sAgarovamAiM ThiI paNNattA / 16. je devA heTTima-uvarima- gevejjavimANesu devattAe uvavaNNA, tesi NaM devANaM ukkoseNaM paNavIsaM sAgarovamAI ThiI paNNattA / 17. te NaM devA paNavIsAe zraddhamAsahi zrANamaMti thA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA / 18. tesi NaM devANaM paNavIsAe vAsasahassehi zrAhAraTThe samuppajjai / 16. saMtegaiyA navasiddhiyA jIvA, je paNavIsAe bhavagAhaNeha sijjhissaMti bujjhitsaMti muccissaMti parinivvAissaMti savvadukkhANamaMtaM karissati / samavAya-suttaM 60 14. saudharma IzAna kalpa meM kucheka devoM kI paccIsa patyopama sthiti prajJapta hai / 15. madhyama - aghastana graiveyaka devoM kI jaghanyataH / nyUnataH paccIsa sAgaropama sthiti prajJapta hai / 16. jo deva adhovartI evaM UrdhvavartI graiveyaka vimAna meM devatva se upapanna haiM, una devoM kI utkRSTataH paccIsa sAgaropama sthiti prajJapta hai / 17. ve deva paccIsa ardhamAsoM / pakSoM meM Ana / AhAra lete haiM, pAna karate haiM, ucchavAsa lete haiM, niHzvAsa chor3ate haiM / 18. una devoM ke paccIsa hajAra varSo meM AhAra kI icchA samutpanna hotI hai / 19. kucheka bhava- siddhika jIva haiM, jo paccIsa bhava grahaNa kara siddha hoMge, buddha hoMge, mukta hoMge, parinirvRta hoMge, sarvaduHkhAnta kareMge / samavAya- 25 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chanvIsaimo samavAyo chabbIsavAM samavAya 1. chanvIsaM dasa-kappa-vavahArANaM udde- saNakAlA paNNattA, taM jahAdasa dasANaM, cha kappassa, dasa vvhaarss| 1. daza (dazAzrutaskandha) vRhatkalpa aura vyavahAra ke chabbIsa uddezanakAla prajJapta haiN| jaise kidazA ke daza, kalpa ke chaha aura vyavahAra ke daNa / 2. prabhavasiddhiyAraNaM jIvANaM mohaNijjassa kammassa chanvIsaM kammaMsA saMtakammA paNNattA, taM jahAmicchattamohaNijjaM solasa kasAyA ityAvede purisavede napuMsakavede hAsaM parati rati bhayaM sogo duguNchaa| . 3. imose raNaM rayaNappahAe puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyANaM chanvIsaM palinovamAI ThiI pnnnntaa| 4. ahesattamAe puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyANaM chanvIsaM sAgarovamAiM ThiI pnnnnttaa| 2. abhava-siddhika jIvoM ke mohanIya ___ karma kI karmasattA ke karmAza/karma prakRtiyAM chabbIsa prApta hai / jaise kimithyAtva mohanIya, solaha kapAya, strIveda, puruSaveda, napuMsakaveda, hAsya, arati, rati, bhaya, zoka, duguchA/ jugupsA / 3. isa ratnaprabhA pRthivI para kuchaka nairayikoM kI chabbIsa palyopama sthiti prajJapta hai| 4. adhovartI sAtavIM pRthivI [mahAtama:prabhA] para kucheka nairayikoM kI chabbIsa sAgaropama sthiti prajJapta hai / 5. asurakumArANaM devANaM pratyegaiyANaM chavvIsaM paligrovamAI ThiI pnnnntaa| 5. kucheka asurakumAra devoM kI chabbIsa palyopama sthiti prajJapta hai| 6. sohammIsANesu kappesu pratyegai yANaM devANaM chanvIsaM paligrovamAI ThiI pnnnnttaa| 6. saudharma-IzAna kalpa meM kucheka devoM kI chabbIsa palyopama sthiti prApta mamavAya-26 samavAya-sataM Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. majjhima - majjhima - gevejjayANaM devANaM jahaNaNaM chanvIsaM sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| 7. madhyavartI-madhyama aveyaka devoM kI jaghanyataH/nyUnataH chabbIsa sAgaropama sthiti prApta hai| 8. je devAmajjhima-hechima-gevejjayavimANesu devattAe uvavaNNA, tesi raNaM devANaM ukkoseNaM chavvIsaM sAgarovamAiM ThiI paNNattA / 8. jo deva madhyavartI-adhastana graiveyaka vimAna meM devatva se upapanna haiM, una devoM kI utkRSTataH chabbIsa sAgaropama sthiti prajapta hai| 6.te NaM chaccIsAe addhamAsANaM prANamati vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA / 6. ve deva chabbIsa arghamAsoM/pakSoM meM Ana/AhAra lete haiM, pAna karate haiM, ucchvAsa lete haiM, niHzvAsa chor3ate 10. tesi gaM devANaM chavvIsAe vAsa- sahassehiM prAhAraLe smuppjji| 10. una devoM ke chabbIsa hajAra varSoM meM AhAra kI icchA samutpanna hotI hai| 11. saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je chabbIsAe bhavaggahaNehi simjhissaMti vujjhissaMti muccissaMti parininvAissaMti karissaMti / 11. kucheka bhava-siddhika jIva haiM, jo chabbIsa bhava grahaNa kara siddha hoMge, vuddha hoMge, mukta hoMge, parinirvRta hoMge, sarvaduHkhAnta kreNge| 4 -suttaM samavAya-26 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattAvIsaimo samavAyo sattAIsavAM samavAya 1. sattAvIsaM aNagAraguNA paNNattA, taM jahApANAtivAyaveramaNe, musAvAyaveramaNe, adiNNAdANaveramaNe, mehuNaveramaNe, pariggahaveramaNe, soiMdiyaniggahe, cavikhadiyaniggahe, pANidiyaniggahe, jibhidiyaniggahe, phAsidiyaniggahe, kohavivege, mANavivege, mAyAvivege, khomavivege, bhAvasacce, karaNasacce, jogasacce, khamA, virAgatA, maNasamAharaNatA, vatisamAharaNatA, kAyasamAharaNatA, NANasaMpaNNayA, saNasaMpaNNayA, carittasaMpagNayA, veyaNahiyAsaNayA, maarnnNtiyahiyaasnnyaa| 1. anagAra ke guNa sattAIma haiM / jaise ki1. prANAtipAta-viramaNa, 2. mRpAvAda viramaNa, 3. adattAdAna-viramaNa, 4. mathuna viramaNa, 5. parigraha viramaNa, 6. zrotrendriyanigraha, 7. cakSuindriyanigraha, 8. ghrANendriyanigraha, 6. rasanendriyanigraha, 10. sparzanendriyanigraha, 11. krodhaviveka, 12. mAnaviveka, 13. mAyAviveka, 14. lobhaviveka, 15. bhAva-satya, 16. karaNa-satya, 17. yoga-satya, 18. kSamA, 16. vairAgya 20. manasamAharaNa, 21. vacana-samAharaNa, 22. kAya-samAharaNa, 23. jJAnasampannatA, 24. darzana-sampannatA, 25. caritra-sampannatA, 26. vedanAadhisahana aura 27. mAraNAntika aghisahana / 2. jaMbuddIve dIve abhiivajjehi .. sattAvIsae gakkhattehiM saMvavahAre vaTTati / 2. jambudvIpa dvIpa meM abhijita ko chor3a kara sattAIsa nakSatroM kA saMvyavahAra calatA hai| 3. egamege gaMNakkhattamAse sattAvIsaM rAiMdiyAI rAIdiyaggeNaM pnnnntte| 3. pratyeka nakSatra-mAma rAta-dina kI dRSTi se sattAIsa rAta-dina kA prajJapta hai| samavAya-27 63 samavAya-sutaM Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. sohammIsANesu kappesu vimANapuDhavI sattAvIsaM joyaNasayAI vAhalleNaM pnnnnttaa| 4. saudharma-IzAna kalpa meM vimAna kI pRthivI kA sattAIsa sau yojana bAhulya prajJapta hai| 5. veyagasammatabaMdhovarayassa NaM mohaNijjassa kammarasa sattAvIsa kammaMsA saMtakammA pnnnnttaa| 5. vedaka samyaktva bandha se uparata jIva kI mohanIya karma kI karmasattA kI sattAIsa uttara prakRtiyA~ prajJapta hai / 6. sAvaNa-suddha-sattamIe NaM surie sattAvIsaMguliyaM porisicchAyaM NivattaittA NaM divasakhettaM nivaDDhemANe rayaNikhettaM abhiNivaDDhemANe cAraM cri| 6. zrAvaNa zukla saptamI ke dina sUrya sattAIsa aMgula kI pIrupI chAyA se nivRtta hokara divasa-kSetra kI ora nivartana karatA huA rajanI-kSetra kI ora pravartamAna saMcaraNa karatA hai / 7. imIse raNaM rayaNappahAra puDhavIe pratyegaiyAraNaM neraiyAraNaM sattAvIsaM palinovamAI ThiI pnnnnttaa| 7. isa ratnaprabhA pRthivI para kucheka narayikoM kI sattAIsa palyopama sthiti prajJapta hai| 8. ahesattamAe puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyAraNaM sattAvIsaM sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| 8.adhovartI sAtavIM pRthivI [mahAtamaH prabhA] para kuchaka nairayikoM kI sattAIsa sAgaropama sthiti prajJapta hai| 6. asurakumArANaM devANaM atthegaiyANaM devANaM sattAvIsaM palimovamAI ThiI pnnnnttaa| 6. kucheka asurakumAra devoM kI sattAIsa palyopama sthiti prajJapta hai| 10. sohammIsAraNesu kappesu atthegaI- yANa devAraNaM sattAvIsa paliova- mAI ThiI pnnnntaa| 10. saudharma IzAna kalpa meM kucheka devoM kI sattAIsa palyopama sthiti prajJapta, 11. majjhima - uvarima - gevejjayANaM devANaM jahaNeNa sattAvIsaM sAgarovamAi ThiI pnnptaa| 11. madhyavartI uparima aveyaka devoM kI jaghanyataH nyUnataH sattAIsa sAgaropama sthiti prajJapta hai| samavAya-suttaM * samavAya-27 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. jaM devA majjhima majjhima geve jjayavimANesu devattAe uvavaNNA, tesi NaM devAraNaM unakoseraNaM sattAvIsaM sAgarovamAI ThiI paNNattA / 13. te gaM devA sattAvIsAe zraddhamAsAraNaM prANamati vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA / 14. tesi raNaM devAraNaM sattAvIsAe vAsasahi zrAhAraTTha samuppajjai 15. saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je sattAvIsAe bhavaggahaha sinjhissaMti bujjhitsaMti muccissaMti parinivvAissati savvadukkhANamaMtaM karissati / samavAya-sutaM 65 12. jo deva madhyama graiveyaka vimAna meM devatva se upapanna hai, una devo kI utkRSTataH sattAIma sAgaropama sthiti prajJapta hai / 13. ve deva sattAIsa ardhamAsoM / pakSo meM zrAna / AhAra lete haiM, pAna karate haiM, ucch vAsa lete haiM, ni. zvAsa chor3ate hai / 14. una devoM ke sattAIsa hajAra varSa meM AhAra kI icchA mamutpanna hotI hai | 15. kucheka bhava-siddhika jIva hai, jo sattAIma bhava grahaNakara siddha hoge, buddha hoMge, mukta hoMge, parinirvRta hoge, marvaduHkhAnta karege / samavAya- 27 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aThAIsavAM samavAya aTThAvIsaimo samavAyo 1. aThThAvIsavihe AyArapakappe paNNatte, taM jahA1. mAsiyA prArovaNA, 2. sapaMcarAyamAsiyA ArovaNA, 3. sadasarAyamAsiyA prArovaNA, 4. sapaNNarasarAyamAsiyA ArovaNA, 5. savItairAyamAsiyA prArovaNA, 6. sapaMcavIsarAyamAsiyA ArovaNA, 7. domAsiyA prArovaNA, 8. sapaMcarAyadomAsiyA prArovaNA, 6. sadasarAyadomAsiyA ArovaNA, 10. sapapNarasarAyadomAsiyA prArovaNA, 11.savIsairAyadomAsiyA prArovaNA, 12. sapaMcavIsarAyadomAsiyA prArovaNA, 13. temAsiyA ArovaNA, 14. sapaMcarAyatemAsiyA ArovaNA, 15. sadasarAyatemAsiyA ArovaNA, 16. sapaNNarasarayatemAsiyA prArovaNA, 17. savIsairAyatemAsiyA prArovaNA, 18. sapaMcavIsarAyatemAsiyA ArovaNA, 16. caumAsiyAmArovaNA, 20. sapacarAyacaumAsiyA prArovaNA, 21. sadasarAyacaumAsiyA prArovagA, 22. sapaNNarasarAyacaDa mAliyA prArovaNA, 23. savIsane samavAya-sutaM 1. prAcAra-prakalpa aThAIsa prakAra kA pranapta hai / jaise ki1. eka mAsa kI prAropaNA (AroparagA=prAyazcitta), 2. eka mAsa pAMca dina kI AropaNA, 3. eka mAsa dasa dina kI prAropaNA, 4. eka mAsa pandraha dina kI prAropaNA, 5. eka mAsa vIsa dina kI prAroparA, 6. eka mAsa pacIsa dina kI AropaNA, 7. do mAsa kI prAropaNA, 8.do mAsa pAMca dina kI AroparagA, 6. do mAsa dasa dina kI prAropaNA, 10. do mAsa pandraha dina kI prAropaNA, 11. do mAsa vIsa dina kI AropaNA, 12. do mAsa pacIsa dina kI prAropaNA, 13. tIna mAsa kI AropaNA, 14. tIna mAsa pAMca dina kI prAropaNA, 15. tIna mAsa dasa dina kI prAropaNA, 16. tIna mAsa pandraha dina kI AropaNA, 17. tIna mAsa vIsa dina kI prAropaNA, 18. tIna mAsa paccIsa dina kI AropaNA, 16. cAra mAsa kI AropaNA, 20. cAra mAsa pAMca dina kI prAropaNA, 21. cAra mAsa dasa dina kI AropaNA, 22. cAra mAsa pandraha dina kI prAropaNA, 23. cAra mAsa mamavAya-28 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ irAyacaumAsiyA prArovaNA, 24. sapaMcavIsarAyacaumAsiyA prArovaNA, 25. ugghAtiyA pArovaNA, 26. aNugghAtiyA pArovaNA 27.kasiNAprArovaNA 28. aphasigA prArovaNA bIsa dina kI prAropaNA, 24. cAra mAsa paccIsa dina kI AropaNA, 25. udghAtikI prAropaNA-laghu prAyazcitta, 26. anudghAtikI prAropaNA-vizeSa prAyazcitta, 27.kRtsnA prAropaNA-pUrNa prAyazcitta, 28. akRtsnA AropaNA apUrNa prAyazcitta / itanA hI AcAra-prakalpa hai / itanA hI AcaraNIya hai| etAva tAva pAyArapakappe ettAva tAva pAyariyadhve / 2. bhavasikhiyA jIvAraNaM pratyegaiyAraNaM mohaNijjassa kammassa aThThAvIsaM phammaMsA saMtaphammA paNNatA, taM jahAsammattaveaNijjaM micchattaveyaNijjaM sammamicchattaveyaNijja solasa phasAyA Nava poksaayaa| 2. kucheka bhavasiddhika jIvoM ke mohanIya karma ke aTThAIsa karmAza-prakRtiyA~ satkarma/sattAvasthA meM prajapta hai, jaise kisamyaktva vedanIya, mithyAtva vedanIya, samyak-mithyAtva vedanIya, solaha kapAya aura no no-kapAya / 3. prAbhiNibohiyaNANe aTThAvIsa ivihe paNNate, taM jahAsoidiyayoggahe cakkhidiyatyogahe pANiviyatyoggahe nimbhidiyayoggahe phAsidiyatthoggahe goiNdiytthogghe| soiMdiyavaMjaNoggahe pANidiyavaMjarapoggahe jimidiyavaMjaNoggahe phaasidiyvNjnnogghe| 3. Aminivodhika jJAna aTThAIsa prakAra kA prajJapta hai, jaise kizrotrendriya-prarthAvagraha, cakSurindriyaarthAvagraha, ghrANendriya-arthAvagraha, rasanendriya-arthAvagraha, sparzanendriyaarthAvagraha, noindriya-arthAvagraha / zrotrendriya-vyaJjanAvagraha, ghrANendriya-vyaJvanAvagraha, rasanendriyavyaJjanAvagraha, sparzanendriya-vya janAvagraha / zrotrendriya-IhA, cakSurindriya-IhA, ghrANendriya-IhA. rasanendriya-IhA, sparzanendriya-IhA, noindriya-IhA / soiMdiyaIhA cakkhidiyaIhA dhAriNadiyaIhA jibhidiyaIhA phAsidiyaIhA NoiMdiyaIhA / samavAya-suttaM 67 samavAya-28 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ soidiyAvAte cakkhidivAte phAsidiyAvAte NoiMdiyAvAte / soidiyadhAraNA aftaardhAraraNA ghAridiyadhAraraNA jibhidiyadhAraNA phAsiMdiyadhAraNA NoidiyadhAraNA / 4. IsAle gaM kappe aTThAvIsaM vimANAvAsasathasahassA paNNattA / 5. jIve gaM devargAta NibaMdhamArI nAmassa kammassa aTThAvIsaM uttarapagaDIo vidhati, ta jahA devagatinAmaM paMcidiyajAtinAma veuvviyasarIranAmaM teyayasarIranAmaM kammagasarIranAmaM samacauraMsa saMThAraNanAmaM veDavviyasarIraMgovaMganAmaM vaNNanAmaM gaMdhanAmaM rasanAma phAsanA devANupuvvinAmaM lahanAma uvaghAyanAmaM parAdhAyanAmaM UmAsanAmaM pasatyavihAyagainAmaM tasanAmaM vAyaranAmaM pajjattanAmaM patteyasarIranAmaM thirathirANaM donhamaNyaraM evaM nAmaM rivaMdha, subhAsubhANaM donhamaNyaraM evaM nAmaM NibaMdhai, subhaganAma sustaranAmaM, prAejjapAejjANaM donhaM prayaraM evaM nAmaM NibaMdhai, jasokittinAma nimmAraNanAmaM / manavAya-sutaM na zrotrendriya-avAya, cakSurindriyaavAya, prANendriya- avAya, rasanendriya-vAya. sparzanendriya-pravAya, no-indiya-vAya | zrotrendriya-dhAraNA, cakSurindriyadhAraNA, ghrANendriya-dhAraNA, rasanendriya-dhAraNA, sparzanendriya-dhAraNA, aura no-indriya-dhAraNA / 4 IzAnakalpa meM vimAnAvAsa aTThAIsa zatasahasra / lAkha prajJapta haiM / 5. jIva devagati kA baMdha karatA huA nAma karma kI aTThAIsa uttaraprakRtiyoM ko bAMdhatA hai, jaise kidevagatinAma, paMcendriya jAtinAma, vaikriyazarIranAma, zarIranAma, taijasazarIranAma, kArmaraNazarIranAma, samacaturasrasaMsthAnanAma, vaikriyazarIraaMgopAMganAma, varNanAma, gaMghanAma, rasanAma, sparzanAma, devAnupUrvInAma, agurulaghunAma, upaghAtanAma, parAghAtanAma, ucch vAsanAma, prazastavihAyoganAma, trasanAma, vAdaranAma, paryAptanAma, pratyekazarIranAma, sthiranAma aura asthiranAma - donoM meM se eka kA vaMgha karatA hai zubhanAma aura azubhanAma -- donoM meM se eka baMgha kA karatA hai, subhaganAma, susvaranAma, AdeyanAma aura anAdeyanAmadonoM meM se eka kA baMdha karatA hai yazaH kIrttinAma aura nirmAraNanAma | samavAya- 28 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. evaM ceva neraiyevi, nAraNataM appa satyavihAyagainAmaM huMDasaMThANanAmaM athiranAmaM dubhaganAma asubhanAmaM dussaranAmaM praraNAdejjanAma ajasokittInAmaM / 6 isI prakAra nairayika bhI [vividha aTThAIsa karma-prakRtiyoM kA baMdha karatA hai| asthiranAma, durbhaganAma, azubhanAma, duHsvaranAma, anAdeyanAma, ayaza kIttinAma aura nirmANanAma / 7. isa ratnaprabhA pRthivI para kucheka narayikoM ko aTThAIsa palyopama sthiti prajJapta hai| 8. adhovartI sAtavIM pRthivI [mahAtamaH prabhA] ke kucheka nairayikoM kI aTThAIsa palyopama sthiti prajJapta hai / 6. kucheka asurakumAra devoM kI aTThAIsa palyopama sthiti prajJapta hai| 7. imose gaM rayaNappahAe puDhavIe atyagaiyANaM neraiyANaM aTThAvIsaM paliprovamAI ThiI pnnnntaa| 8. ahesattamAe puDhacIe pratyegaiyANaM nerayANaM aTThAvIsaM sAgaro vamAI ThiI pnnnntaa| 6. asurakumArANaM devANaM pratyegai- yANaM aTThAvIsaM paliprovamAI ThiI pnnnntaa| 10. sohammIsANesa kappesu devANaM atyegaiyANaM aTThAvIsaM palizro mAI ThiI pnnnntaa| 11. uvarima-heDima-gevejjagANaM devANaM jahaNeNaM aTThAvIsaM sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| 12. je devA manjhima-uvarima-gevejja- esu vimAraNesu devattAe uvavaNNA, tesi raNaM devANaM ukkoseNaM aTThAvIsaMsAgarovamAiM ThiI pppttaa| 10. saudharma-IzAna kalpa meM kucheka devoM kI aTThAIsa palyopama sthiti prajJapta 11. uparima-adhastana graiveyaka devoM kI jaghanyataH/nyUnataHaTThAIsa sAgaropama sthiti prajJapta hai| 12. jo deva madhyama-uparima vimAnoM meM upapanna haiM, una devoM kI utkRSTataH aTThAIsa sAgaropama sthiti prajJapta 13. te NaM devA aThThAvIsAe addhamA- sehi prANamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA / 13. ve deva aTThAIsa ardhamAsoM/pakSoM meM Ana/AhAra lete haiM, pAna karate haiM, uccha vAsa lete haiM, niHzvAsa chor3ate haiN| 88 samavAya-28 samavAya-suttaM Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14. tesi NaM devAraNaM aTThAvIsAe vAsasahassehi prAhAraTThe smuppjji| 14. una devoM ke aTThAIsa hajAra varSoM meM AhAra kI icchA samutpanna hotI 15. saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je aTThAvIsAe bhavaggahaNehi sijjhissaMti bujhissaMti muccissaMti parininvAissaMti sanvadukkhAraNamaMtaM karissaMti / 15. kucheka bhava-siddhika jIva haiM, jo aTThAIsa bhava grahaNa kara siddha hoMge, buddha hoMge, mukta hoMge, parinirvRta hoMge, sarva duHkhAnta kreNge| pAya-mukta 100 samavAya-28 samavAya-28 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ egaNatIsaimo samavAno unatIsavAM samavAya 1. egaNatIsaivihe pAvasuyapasaMge gaM paNNatte taM jahAbhome uppAe sumiro aMtalikkhe aMge sare vaMjaNe lapakhaNe / bhome tivihe paNNate, taM jahAsutte vittI vattie, evaM ekkeyarpha tivihaM / vikahANujoge vijjANunoge maMtANujoge jogANujoge annnntityiypvttaannujoge| 1. pApa-zruta ke prasaMga unatIsa prakAra ke prajJapta hai, jaise ki1. bhauma, 2. utpAta, 3. svapna, 4. antarikSa, 5. aMga, 6. svara, 7. vyaMjana, 8. lakSaNa / bhIma tIna prakAra kA prApta hai, jaise kisUtra, vRtti, vAttika / isa prakAra eka-eka ke tIna prakAra [843-24 bheda] 25. vikathAnuyoga, 26. vidyAnuyoga, 27. maMtrAnuyoga, 28. yogAnuyoga, 26. anytiirthikprvRttaanuyog| 2. prAsAraNaM mAse egaNatosasarA- iMdipAI rAidiyaggeraNaM pnnnnte| 2. ApAr3ha mAsa rAta-dina ke parimANa se unatIsa rAta-dina kA prajJapta hai / 3. bhadavae gaM mAse egaNatIsarA iMdiprAiM rAiMdiyaggeraNaM pnnnnte| 3. bhAdrapada mAsa rAta-dina ke parimANa se unatIsa rAta-dina kA prajJapta hai / 4. kattie raNaM mAse egaNatIsarA- iMdiyAI rAiMdiyaggeraNaM pnnnnte| 4. kAttika mAsa rAta-dina ke parimANa se unatIsa rAta-dina kA prajJapta hai| 5. pose raNaM mAse egaNatIsarAiMdi bhAI rAiMdiyaggeNaM pnnnntte| 5. pauSa mAsa rAta-dina ke parimANa se unatIsa rAta-dina kA prajJapta hai / 6. phAguNe NaM mAse egaNatIsarAI dinAI rAIdiyaggeNaM pnnnntte| samavAya-suttaM 6. phAlguna mAseM rAta-dina ke parimANa unatIsa rAta-dina ko prajJapta hai / Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. vasAhe ragaM mAse egUraNatIsarAiMdizrAiM iMdiyaggeNaM paNNatte / 8. caMdadiNe ragaM egUragatIsaM muhutte sAtirege muhuttaggeNaM paNNatte / 6. jIve gaM pasatthajbhavasANajutte bhavie sammadiTThI titthayaranAmasahiyAo nAmassa kammassa NiyamA egUNatIsaM uttara pagaDIoo nirvAdhittA vaimANiesu devesu devattAe uvavajjai / 10. imIse gaM rayaNappahAe puDhavIe zratyegaiyANaM neraiyANaM egUNatIsaM palipromAI ThiI paNNattA / 11. he sattamA puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyANaM egUNatIsaM sAgarovamAI ThiI paNNattA / 12. asurakumArANaM devAkhaM pratyegaiyANaM egUNatIsaM paliprovamAI ThiI paNNattA / 13. sohammIsAraNesu kappesu devANaM pratyegaiyANaM egUNatIsaM palipromAI ThiI paNNattA / 14. uvarima - majjhima - gevejjayAraNaM devAraNaM jahaNaNaM egUNatIsaM sAgarovamAI ThiI paNNattA / samavAya-taM 7. vaizAkha mAsa rAta-dina ke parimANa se unatIsa rAta-dina kA prajJapta hai / 8. candra dina muhurta - parimANa kI apekSA se unatIsa muhurta se kucha adhika prajJapta hai | 6. prazasta zradhyavasAya yukta bhavika samyagdRSTi jIva tIrthakara nAmasahita nAmakarma kI niyamataH unatIsa prakRtiyoM kA baMdha kara vaimAnika devoM meM devatva se upapanna hotA hai / 10. isa ratnaprabhA pRthivI para kucheka nairayikoM kI unatIsa palyopama sthiti prajJapta hai / 11. adhovartI sAtavIM pRthivI para kucheka nairayikoM kI unatIsa sAgaropama sthiti prajJapta hai | 12. kucheka asurakumAra devoM kI unatIsa patyopama sthiti prajJapta hai / 13. saudharma - IzAnakalpa ke kucheka devoM kI unatIsa palyopama sthiti prajJapta hai / 14. uparima- madhyama graiveyaka devoM kI jaghanyataH / nyUnataH unatIsa sAgaropama sthiti prajJapta hai | 102 samavAya-26 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15. je devA uvarima- heTTima - gevejjaya vimAraNesu devattAe uvavaNNA, tesi NaM devANaM ukkoseNaM eguNatIsaM sAgarovamAI ThiI paNNattA / 16. te NaM devA eguNatIsAe zraddhamAseI praNamati vA pANamati vA UsasaMti vA nIsasaMti vA / 17. tesi NaM devANaM egUNatIsAe vAsasahassehi prahAraTThe samuppajjai / 18. saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je egUNatIsAe bhavaggaha rohi sijjhiti bujjhissaMti mucci - ssaMti parinivvAissati savvakvANamaMtaM karissaMti / samavAya-sutaM 15. jo deva uparima-adhastana graiveyaka vimAnoM meM devatva se upapanna hote haiM, unadevoM kI utkRSTataH unatIsa sAgaropama sthiti prajJapta hai / 16. ve deva unatIsa zrarddhamAsoM / pakSoM meM Ana / AhAra lete haiM, pAna karate haiM, ucchavAsa lete haiM, niHzvAsa chor3ate hai | 103 17. una devoM ke unatIsa hajAra varSo meM AhAra karane kI icchA samutpanna hotI hai / 18. kucheka bhava- siddhika jIva haiM, jo unatIsa bhava grahaNa kara siddha hoMge, buddha hoMge, mukta hoMge, parinirvRta hoMge, sarva du:khAnta kareMge / samavAya- 26 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIsaimo samavA 1. tIsaM mohaNIyaThANA paNNattA, taM jahA - 1. je yAvi tase pANe, vArimajbhe vigAhiyA / udakkamma mArei, mahAmohaM pakubvai // 2. sIsAveDheNa je keI, AveDhe zrabhikkhaNaM / tibvAsubhasamAyAre, mahAmohaM pakuvvai // 3. pANiNA saMpihittANaM, soyamAvariya pANiNaM / aMtonadaMtaM mAreI, mahAmohaM pakuvai // 4. jAyateyaM samArambha, bahuM zraru bhiyA jaraNaM / todhUmeNa mAreI, mahAmohaM pakubvai // 5. sissammi je pahaNai, uttamaMgammi ceyasA / vibhajja matyayaM phAle, mahAmohaM pakuvvai // 6. puNo puNo paNihie, haNittA uvahase jaNaM / phale ava daDeNaM, mahAmohaM pakuvai // samavAya-suttaM 104 tIsavAM samavAya 1. mohanIya sthAna tIsa prajJapta haiM / jaise ki - 1. jo kisI trasa prANI ko pAnI ke bIca le jAkara pAnI se AkramaNa kara mAratA hai, vaha mahAmoha kA pravartana karatA hai / 2. jo tIvra azubha samAcaraNapUrvaka kisI ke mastaka ko bandhanoM se nirantara bAMdhatA hai, vaha mahAmoha kA pravartana karatA hai / 3. jo prANI ko hAtha se bAMdhakara, baMdakara antavilApa karate hue ko mAratA hai, vaha mahAmoha kA pravartana karatA hai / 4. jo aneka jIvoM ko avaruddha kara, agni jalAkara usake dhuMe se mAratA hai, vaha mahAmoha kA pravartana karatA hai / 5. jo kisI prAriNa ke zIrSa uttama aMga para prahAra karatA hai, mastaka kA vibhAjana kara phor3a detA hai, vaha mahAmoha kA pravartana karatA hai / 6. jo punaH punaH manuSya kA ghAta karatA hai, daNDa yA pharaze se hanana kara upahAsa karatA hai. vaha mahAmoha kA pravartana karatA hai / samavAya-30 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. gUDhagyArI nimUhejjA, ___ mAyaM mAyAe chaaye| asaccavAI NihAI, mahAmohaM pakuvvai // 8. dhaMsei jo abhUeNaM, akammaM attkmmunnaa| aduvA tuma kAsitti, mahAmohaM pakunvai / 9. jANamAraNo parisamo, saccAmosAriNa maasi| ajjhINajhaMjhe purise, mahAmohaM pakuvvai / 10. aNAyagassa nayavaM, dAre tasseva dhaMsiyA / viulaM vikkhobhaittANaM, kiccA NaM paDibAhiraM // uvagasaMtaMpi pittA, paDilomAhi vagguhiM / bhogabhoge viyAreI, mahAmohaM pakuvvai / 7. jo gUDhAcArI mAyA se mAyA ko chipAkara asatyavAdI pralApa karatA hai, vaha mahAmoha kA pravartana karatA hai| 8. 'tuma kauna ho' yaha kahakara jo apane akarma/duSkarma ke karma kA dhauMsa/kalaMka dUsaroM para jamAtA hai, vaha mahAmoha kA pravartana karatA hai| 6. jo kalahakArI-purupa pariSada ko jAnatA huA satyamRSA/sapheda jhUTha bolatA hai, vaha mahAmoha kA pravartana karatA hai| 10. jo mantrI nAyaka/nareza kI anupasthiti meM dhauMsa jamAtA hai, vipula vikSobha / AtaMka aura adhikAra jamAtA hai, viloma vacanoM se nikaTavartiyoM kA bhI tiraskAra kara unake bhogaupabhoga kA vidAraNa kara detA hai, vaha mahAmoha kA pravartata karatA hai| 11. jo kuvArA na hote hue bhI svayaM ko kuMvArA kahatA hai, para striyoM meM gRddha rahatA hai, vaha mahAmoha kA pravartana karatA hai / 12. jo koI brahmacArI na hote hue bhI svayaM ko brahmacArI kahatA hai, usakA kahanA sAMDoM ke bIca gadhe kI taraha reMkanA hai; atyadhika mAyAmRSA bolane vAlA ajJAnI apanA ahita 11. akumArabhUe je keI, kumArabhUettahaM ve| ityAhiM giddhe vasae, mahAmohaM pakuvai // 12. abhayArI je keI, baMbhayArottahaM ve| gaddabhevva gavAM majhe, vissaraM nayaI naMda // appaNo ahie bAle, mAyAmosaM bahuM bhase / samavAya-30 samavAya-sutaM Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ itthIvisayagehIe, mahAmohaM pakuvai / sira 13. jaM nissie uvvahai, jasasAmahimeNa vaa| tassa lubmai vittammi, mahAmohaM pakuvai // . 14. IsareNa aduvA gAmeNaM, aNissare iisriike| tassa sapaggahIyassa, gyaa| IsAdoseNa Aiche, kalusAvilaceyase / ne aMtarAyaM ceei, mahAmohaM pakubvai / 15. sappI jahA aMDauDaM, __ bhattAraM jo vihisai / seraNAvaI pasatyAraM, mahAmohaM pakuvvai // karatA hai aura strI-vipaya ke prati gRddha hotA hai, vaha mahAmoha kA pravartana karatA hai| 13. jo yaza kA lAbha hone se Azrita jIvana vyatIta karatA hai, vaha dhana-lubdha mahAmoha kA pravartana karatA hai| 14 usa sampadAhIna ke pAma atula zrI/dhana-sampatti AtI hai, jo aizvarya se kama yA anaizvarya se aizvarya prApta karatA hai| kintu jo IrSyA-dveSa se pAviSTa/ AkrAnta purupa kaluSa-citta se antarAya utpanna karatA hai, vaha mahAmoha kA pravartana karatA hai| 15. jisa prakAra sarpiNI aNDapuTa/ aNDarAzi kA hanana karatI hai. usI prakAra jo bhartAra, senApati aura prazAstA/prazAsaka kA hanana karatA hai, vaha mahAmoha kA pravartana karatA hai| 16. jo rASTra-nAyaka, nigama-netA aura pramukha/nagaraseTha kA hanana karatA hai, vaha mahAmoha kA pravartana karatA hai| 17 jo purupa prANI-vahula ke lie dvIpa/dIpa, bANa aura netA hai, umakA hanana mahAmoha kA prava rtana karatA hai / 18. jo dharma-upakrama meM upasthita, prativirata, saMyata, sutapasvI kA 16. je nAyagaM va raTussa, neyAraM nigamassa vaa| seTTi bahuravaM haMtA, mahAmohaM pakuvai // 17. bahujaNasta aiyAraM, dIvaM tANaM ca paanninnN| eyArisaM naraM hatA, mahAmohaM pakuvvai // 16. uvaTThiyaM paDivirayaM, saMjayaM sutavassiyaM / samavAya-sutaM samavAya-30 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vokamma dhammAmo bhaMse, mahAmohaM pakuvai // 16. tahevANataNANINaM, jiNANaM vrdNsirnnN| tesi avaNNavaM bAle, mahAmohaM pakuvvai / 20. neyAuassa maggassa, duLe avayaraI bahuM / taM tippayaMto bhAve, mahAmohaM pakuvai / / 21. pAyariyauvajjhAehi. suyaM viNayaMca gaahie| te ceva khisaI bAle, mahAmohaM pakuvai // 22. pAyariyauvajhAyANaM, sammaM no pdditppi| appaDipUyae thaddhe, mahAmohaM pakuvai / bhraMza karatA hai, vaha mahAmoha kA pravartana karatA hai| 16. ananta jJAnI, varadarzI/pAradarzI jinezvaroM kA avarNaka/nindaka vAla-puruSa mahAmoha kA pravartana karatA hai| 20. jo duSTa nyAya-mArga kA apakAra/ ullaMghana karatA hai, usI meM tRpti kA bhAva karatA hai, vaha mahAmoha kA pravartana karatA hai| 21. jo zruta aura vinaya-grAhita/ zikSita bAla-puruSa AcArya aura upAdhyAya para khIjatA hai, vaha mahAmoha kA pravartana karatA hai / 22. jo apratipUjaka aura stabdha | abhimAnI vyakti AcArya upAdhyAya ko samyak prakAra se paritRpta nahIM karatA hai, vaha mahAmoha kA pravartana karatA hai| 23. jo koI alpajJa zruta se Atma prazaMsA karatA haiM, svayaM ko svAdhyAyavAdI kahatA hai, vaha mahAmoha kA pravartana karatA hai| 24. jo koI atapasvI hote hue bhI sampUrNa loka meM utkRSTa tapa se Atma-prazaMsA karatA hai, vaha mahAmoha kA pravartana karatA hai / 25. jo koI glAna/rugNa ke upa sthita hone para sAdhAraNataH bahuta yA thor3I-kucha bhI sevA nahIM karatA, Atma-prabodhika 23. abahussue ya je keI, sueNa pviktthi| sajjhAyavAyaM vayai, mahAmohaM pakuvvai / / 24. atavassIe ya je keI, taveNa pavikatyai / savaloyapare teNe, mahAmohaM pakuvai / 25. sAhAraNaTThA je keI, gilANammi uvhie| pahU Na kuNaI kiccaM, ___ majhapi se na kuvai // samavAya-30 107 samavAya-sutta Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa niyaDIpaNA, kalusAulaceyase bohI, mahAmohaM pakuvvai // 26. je kahA higaraNAI, saMparaMje puNo puNo savvatityANa bheyAya, mahAmohaM pakuvva // 27. je ya zrAhammie joe, saMpauMje puNo puNo | sahI hejaM, mahAmohaM pakuvva // sahAhe 28. je ya mANussae bhoe, 1 aduvA pAraloie / te'tippayaMto Asayai, mahAmohaM pakuvva // 26. iDDI juI jaso vaNNo, devANaM tesa zravaNNavaM vAle, balavIriyaM / mahAmohaM pakubvai // 30. apassamANo pastAmi, deve jakkhe ya gujjhage / aNNAriNa jiNapUyaTThI, mahAmohaM pakuvva // 2. yere NaM maDiyaputte tIsaM vAsAi sAmaNNapariyAyaM pAuNittA siddhe buddhe mute aMtagaDe pariNivvuDe savvadukkhappahI / samavAya-sutaM 108 zaTha-puruSa kaluSa-lipta citta se svayaM kI niyati ko prajApUrNa kahatA hai, vaha mahAmoha kA pravartana karatA hai / 26. jo samasta tIrtho / dharmo ke [ gupta ] bhedoM / rahasyoM ko kathAnoM ke mAdhyama se saMprayukta karatA hai, vaha mahAmoha kA pravartana karatA hai / 27. jo prathAmika yoga ko zlAdhA yA mitragaNa ke lie punaH punaH samprayukta karatA hai, vaha mahAmoha kA pravartana karatA hai / 20. jo atRpta mAnuSika aura pAralaukika bhogoM kA Azraya letA hai, vaha mahAmoha kA pravartana karatA hai / 26. jo bAla-puruSa devoM ke bala-vIrya, Rddhi, dyuti, yaza aura varNa kA avaka/ nindaka hai, vaha mahAmoha kA pravartana karatA hai / 30. jo ajJAnI jina kI taraha svayaM kI pUjA kA icchuka hokara deva, yakSa aura guhyaka ko na dekhatA huA bhI 'dekhatA hU~' kahatA hai, vaha mahAmoha kA pravartana karatA hai / 2. sthavira maMDitaputra tIsa varSa taka zrAmaNya - paryAya pAla kara siddha, vuddha, mukta, antakRta, parinirvRta aura marva duHkha rahita hue / samavAya-30 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. egamege NaM ahorate tIsaM muhuttA muhuttaggeNaM paNNatte / eesi gaM tIsAe muhuttANaM tIsaM nAmadhejjA paNNatA, taM jahArohe sete mitte vAU supIe abhiyaMdemAhide palaMbe baMbhe sacce prANade vijae vIsaseNe vAyAvacce uvasame IsANe tiLe bhAviyappA vesamaNe varuNe satarisabhe gaMdhave aggivesAyaNe prAtavaM prAvadhaM tave bhUmahe risame sanvaTThasiddha rkkhse| 3. pratyeka ahorAtra muhUrta ke parimANa se tIsa muhUrta kA hotA hai| ina tIsa muhUrtoM ke tIsa nAma prajJapta haiN| jaise kiraudra, zreyAn, mitra, vAyu, supIta, abhicandra, mAhendra, pralamba, satya, Ananda, vijaya, vizvasena, prAjApatya, upazama, IzAna, tvaSTA, bhAvitAtmA, vaizramaNa, varuNa, zataRSabha, gandharva, agnivazyAyana, Atapa, pAvyadha, taSTapa, bhUmaha, Rpabha, sarvArthasiddha, rAkSasa / 4. are NaM parahA tIsaM ghaNuiM uDDhe uccattaNaM hotyaa| 4. arhat ara UMcAI kI dRSTi se tIsa dhanuSa U~ce the| 5. sahassArassa NaM devidassa devaraNNo tIsaM sAmANiyasAhassImo pnnnntaayo| 5. sahasrAra ke devendra devarAja ke tIsa hajAra sAmAnika deva prajJapta the| 6. pAse gaM arahA tIsaM vAsAI agAra majjhe vasittA agArAmo aNagAriyaM pvvie| 6. arhata pArzva ne tIsa varSa taka agAra madhya rahakara, agAra se anagArapravrajyA lii| 7, samaraNe bhagavaM mahAvIre tIsaM vAsAiM prAgAramajjhe vasittA agArAmo aNagAriyaM pnvie| 7. zramaNa bhagavAna mahAvIra ne tIsa varSa taka agAramadhya rahakara, agAra se anagAra pravraja 8. rayaragappahAe NaM puDhavIe tIsaM nirayAvAsasayasahassA pnnnnttaa| 8. ratnaprabhA pRthvI para tIsa zata-sahasra/ lAkha narakAvAsa prazapta haiN| 6. imose NaM rayaNappahAe puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyANaM tIsaM palimovamAI ThiI pnnnnttaa| 6. isa ratnaprabhA pRthivI para kucheka narayikoM kI tIsa palyopama sthiti prajJapta hai| samavAya-suttaM 106 mamayAya-30 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. ahesattamAe puDhavIe atyaMgai- yANaM neraiyANaM tIsaM sAgaro- vamAiM ThiI pnnnnttaa| 10. aghovartI sAtavIM pRthivI [mahAtama: prabhA] para kucheka nairayikoM kI tIsa sAgaropama sthiti prajJapta hai| 11. kucheka asurakumAra devoM kI tIsa palyopama sthiti prajJapta hai| 11. asurakumArANaM devANaM atthegai- yANaM tIsaM paliaovamAiM tthiii| pnnnnttaa| 12. uvarima - uvarima - gevijjayANaM devANaM jahaNNeNaM tIsaM sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| 13. je devA uvarima-majjhima-gevejja- esu vimANesu devattAe uvavaNNA, tesi NaM devANaM ukkoseNaM tIsaM sAgarovamAiM ThiI pnnnnttaa| 12. UrdhvavartI UparI aveyaka devoM kI jaghanyataH/nyUnataH tIsa sAgaropama sthiti prajJapta hai| 13. jo deva UparI madhyama aveyaka vimAnoM meM devatva se upapanna haiM, una devoM kI utkRSTata: tIsa sAgaropama sthiti prajJapta hai| 14. te NaM devA tIsAe addhamAsehiM pAraNamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA / 14. ve deva tIsa ardhamAsoM/pakSoM meM Ana/AhAra lete haiM, pAna karate haiM, uccha vAsa lete hai, niHzvAsa chor3ate 15. tesi NaM devANaM tIsAe vAsa- __ sahassehiM AhAraLe samuppajjai / 16. saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je tIsAe bhavaggahaNehi sijjhissaMti bujjhissaMti muccissaMti parinivvAissati sanvadukkhAraNamaMta karissaMti / 15. una devoM ke tIsa hajAra varSoM meM AhAra kI icchA samutpanna hotI hai| 16. kucheka bhava-siddhika jIva hai, jo tIsa bhava grahaNa kara siddha hoMge, vuddha hoMge, mukta hoMge, parinirvRta hoMge, sarvaduHkhAnta kreNge| ___ manavAya-mukta mamavAya-sutta samayAya-10 samavAya-30 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekkatIsaimo samavAzro 1. ikkatIsaM siddhAiguNA paNNattA, zrabhiNibohiyaNANA taM jahA -- khIraNe varaNe suyaNANAvarage, khINe zrohiNAraNAvaraNe, khINe maraNajjavaragANAvarale, khokhe kevalaNANAvara se, khIle cakkhudaMsaNAvaraNe, khINe zrohidaMsaNAvaraNe, khoge kevaladaMsaNAvara, khoragA niddA, khoNA giddANiddA, khINA payalA, khIraNA payalApayalA, khINA thoNagiddhI, khIro sAyAveyarigajje, khIle prasAyAveya Nijje, khIle daMsaraNamohariNajje khIge caritamohaNijje, khoge neraiyAue, khI tiriyAue, khole magussA ue, khINe devAue, khoge uccAgoe khoNe niyAgoe, khINe subharaNAme, khIro asubhaNAme, khIge dANaMtarAe, khoge lAbhaMtarAe, khIye mogaMtarAe, khIle uvabhogaMtarAe, khoye vIriyaMtarAe / samavAya-taM 111 ikatIsavAM samavAya 1. siddha Adi ke guNa ikatIsa prajJapta haiM, jaise ki- 1. prabhinivodhika jJAnAvaraNa kA kSaya, 2. zrutajJAnAvaraNa kA kSaya, 3. avadhi jJAnAvaraNa kA kSaya, 4. manaHparyAya jJAnAvaraNa kA kSaya, 5. kevala jJAnAvaraNa kA kSaya, 6. cakSu darzanAvaraNa kA kSaya, 7. cakSu darzanAvaraNa kA kSaya, 8. avadhi darzanAvaraNa kA kSaya, 9. kevala darzanAvaraNa kA kSaya, 10. nidrA kA kSaya, 11. nidrA-nidrA kA kSaya, 12. pracalA kA kSaya, 13. pracalApracalA kA kSaya, 14. styAnagRddhi kA kSaya, 15. sAta vedanIya kA kSaya, 16. sAta vedanIya kA kSaya, 17. darzana mohanIya kA kSaya, 18. caritra mohanIya kA kSaya, 16. nairayika kA kSaya, 20. tiryaJca AyuSya kA kSaya, 21. manuSya zrAyupya kA kSaya, 22. devAyu kA kSaya, 23. uccagotra kA kSaya, 24. nIcagotra kA kSaya, 25. zubhanAma kA kSaya, 26. azubhanAma kA kSaya, 27. dAnAntarAya kA kSaya, 28. lAbhAntarAya kA kSaya, 29. bhogAntarAya kA kSaya, 30. upabhogAntarAya kA kSaya, 31. vIryAntirAya kA kSaya / samavAya- 31 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2.maMdare NaM pavae dharaNitale ekkatIsaM joyaNasahassAI chacca tevIse joyaNasae kiMcidesUNe parikkheveNaM pnnnntte| 2. maMdara parvata kI dharaNItala para ikatIsa hajAra chaH sau tevIsa yojana se kucha kama paridhi prajJapta hai| 3. jayA NaM surie savvabAhiriyaM maMDalaM uvasaMkamittANaM cAraM carai tayA NaM ihagayassa maNussassa ekkatIsAe joyaNasahassehi ahi ya ekkatIhi joyaNasaehi tIsAe saTibhAgehi joyaNassa sUrie cakkhupphAsaM hvmaagcchi| 3. java sUrya sarva-bAhya-maMDala meM upa saMkramaNa kara vicaraNa karatA hai, taba isa pRthivIpara manuSya ko ikatIsa hajAra ATha sau ikatIsa aura eka yojana ke sATha bhAgoM meM se tIsa bhAga (318313 yojana) dUra se A~khoM se dikhAI de jAtA hai| 4. abhivaDie NaM mAse ekkatIsaM sAtiregANi rAiMdiyANi rAIdiyaggeNaM pnnnntte| 4. abhivaddhita mAsa rAta-dina ke parimAraNa se ikatIsa rAta-dina kA prajJapta haiN| 5. prAicce NaM mAse ekkatIsaM rAIdiyANi kiMci visesUNANi rAiMdiyaggeNaM paNNatte / 6. imose gaM rayaNappahAe puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyANaM ikkatIsaM palinovamAI liI paNNatA / 7. ahesattamAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyAraNaM ikkatIsaM sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| . 8. asurakumArANaM devANaM atthegaiyANaM ikatIsaM paliprovamAI ThiI pnnnnttaa| 6. sohammIsAraNesu kappesu atthegaiyANaM devANaM jahaNNeNaM ikkatIsaM sAgarovamAI ThiI pnnnntaa| 5. sUryamAsa rAta-dina ke parimANa se kucha-vizeSa-nyUna ikatIsa dina-rAta kA prajJapta hai| 6. isa ratnaprabhA pRthivI para kucheka narayikoM kI ikatIsa palyopama sthiti prajJapta hai| 7. adhovartI sAtavIM pRthivI para kucheka narayikoM kI ikatIsa sAgaropama sthiti prajJapta hai| 8. kucheka asurakumAra devoM kI ikatIsa palyopama sthiti prajJapta hai| 6. saudharma-IzAna kalpa meM kucheka devoM kI ikatIsa palyopama sthiti prajJapta samavAya-suttaM 112 samavAya-31 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. vijaya - vejayaMta - jayaMta - aparA- jiyANaM devANaM jahaNpeNaM ikkatIsaM sAgarovamAI ThiI paNNattA / 10. vijaya, vaijayanta, jayanta aura aparA jita devoM kI jaghanyataH ikatIna sAgaropama sthiti prApta hai / 11. je devA uvarima-uvarima-gevejjaya- vimANesu devattAe uvavaNNA, tesi NaM devANaM ukkoseNaM ikkatIsaM sAgarovamAiM ThiI paNNattA / 11 jo deva UrdhvavartI graiveyaka vimAnoM meM devatva se upapanna haiM. una devoM kI utkRpTataH ikatIsa sAgarIpama sthiti prajapta hai| 12. te NaM ikkatIsAe addhamAsANaM mANamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA / 12. ve deva ikatIsa ardhamAsoM pakSoM meM Ana/AhAra lete hai, pAna karate haiM, ucchavAsa lete hai aura ni:zvAma chor3ate haiN| 13. tesi gaM devANaM ikkatIsAe vAsa- sahassehiM prAhAraTTe samuppajjai / 13. una devoM ke ikatIsa hajAra varSoM meM pAhAra kI icchA samutpanna hotI 14. saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je ikkatIsAe bhavaggahaNehi sinjhissaMti bujhissaMti muccissaMti parinivAissati karissaMti / 14. kucheka bhava-siddhika jIva haiM, jo ikatIsa bhava grahaNa kara middha hoMge, buddha hoMge, mukta hoMge, parinita hoMge, sarva duHkhAnta kreNge| Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ battIsaimo samavAyo battIsavAM samavAya . 1. battIsaM logasaMgahA paNNattA, 1. yoga-saMgrahaM battIsa prajapta haiM, taM jahA jaise ki1.AloyaNA niravalAve, 1. AlocanA, 2.nirapalApa, 3. prAvaInu dddhdhmmyaa| "Apatti meM bar3havarmatA, 4. anizritoaNissinovahANe ya, padhAna/anAdhita tapa. 5. zikSA, . . sikkhA nippaDikammayA // nippratikarmatA, 7. ajAtatA,' . 2. aNNatatA alome ya, alobha, 6. titikSA, 10.Arjava, titikkhA prajjave sutii| 11. zuci, 12. samyagdRSTi, 13. sammadiTThI samAhI ya, samAvi, 14.prAcAra,15.vinayopaga/. AyAre viNagrovae / nirahaMkAritA, 16. timati, 17. 3. ghiImaI ya saMvege, saMvega, 18. praNidhi, 16. suvidhi, paNihI suvihi sNvre| . . 20. saMvara, 21. prAtmadopopasaMhAra, attadosovasaMhAre, .. . 22. sarvakAmaviraktatA, 23: pratyA sanbakAmavirattayA // tyAna, 24.. vyutlaga, 25. apramAda, 4. paccaksANe viussagge, 26. lavAlava-samaya prekSA, 27. appamAde lavAlave / dhyAna, 28.saMvara yoga, 26..mAraNAmANasaMvarajoge ya, tika udaya, 30. saMga-parikSA, udae mAraNaMtie // 31. prAyazcittakaraNa, 32. 5. saMgANaM ca parigNA, . mAramAntika aaraavnaa| . pAyacchittakaraNetti y| -ye battIsa yoga-saMgraha haiN| rAhaNA ya maraNate, vattItaM jogasaMgahA // 2. vattItaM devidA, paNNatA, taM 2. devendra battIla prajJapta haiM, jaise kijahA camara, valI, varaNa, bhUtAnanda, deNucamare balI dharaNe bhUyANaMde veNu- __ deva, vedAlI, hari, haristaha, agnideve veNudAlI hari harissahe . jila, agnimANava, pUrNa, viziSTa, aggisihe aggimANave puNe jalakAnta, jalaprabha, amitagati, ..., samatrAya juttaM / samavAya . . . . . samavAya-32 / Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ visiLe jalakate jalappa amiyagatI amitavAhaNe velave panajaNe ghose mahAghose caMde sUre sakke IsANe saNaMkumAre mAhide vaMbhe laMtae mahAsukke sahassAre pANae accue| amitavAhana, bailaMba, prabhaMjana, ghopa, mahAghoSa, candra, sUrya, zA. zAna, sanatkumAra, mAhendra. yahA, 'nAntaka. mahAzukra. sahasrAra, prAragata pora acyuta / 3. kuthussa NaM araho battIsahiyA battIsaM jiraNasayA hotyA / 3. arhat kuntha ke battIma mo battIma jina the| 4. sohamme kappe battIsaM vimANAvAsasayasahassA paNNattA / 4. saudharmakalpa meM vattIma zata-mahatva lAkha vimAna prApta hai| vattIsaitAre 5. revatI nakSatra ke vattIma tAraM prApta 5. revaiNavakhate pnnnnte| 6. battIsativihe gaTTe pnnnnte| 6. nATya battIsa prakAra kA prApta hai| 7. imose NaM rayaNappahAe puDhavIe pratyegaiyANaM neraiyANaM battIsaM paliovamAI ThiI pnnnntaa| 7 isa ratnaprabhA nairayikoM kI vattIma palyogama sthiti prajapta hai| 8. ahesattamAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM battIsaM sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| 8 adhovartI mAnavI pRthivI ke kuchaka narayikoM kI battIsa mAgagegama sthiti prApta hai| 6.asurakumArANaM devANaM pratyegai- yANaM vattIsaM paligrovamA liI pnnnnttaa| kucheka anarakumAra devoM kI banIma palyApama sthiti prApta hai| 10. sohammIsANesu kappetu pratyegai. yANaM devANaM battIsaM palimova- mADaM ThiI ppnntaa| 10. nodharma-zAna kAla meM kuza devoM kI pratIma palyopana sthiti pramApta mamatrAyaH 32 samavAya-sutta Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11. je devA vijaya - vejayaMta - jayaMta aparAjiyavimAraNesu devttaae| uvavaNNA, tesi gaM devANaM atthegaiyANaM battIsaM sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| 11. jo deva vijaya, vaijayanta, jayanta aura aparAjita vimAnoM meM devatva se upapanna haiM, una devoM kI battIsa sAgaropama sthiti prajapta hai| 12. te NaM devA vattIsAe addhamAsehiM ANamaMti vA pAraNamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA / 12. ve deva vattIsa arghamAsoM/pakSoM meM Ana/AhAra lete haiM, pAna karate haiM, ucchvAsa lete haiM, niHzvAsa chor3ate 13. te NaM devANaM vattIsAe vAsa sahassehi AhAraLe samuppajjai / 13. una devoM ke battIsa hajAra varSoM se AhAra kI icchA samutpanna hotI 14. saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je vattIsAe bhavaggahaNehi sijjhisaMti bujhissaMti muccissaMti parinivvAistaMti savadukkhANamaMtaM krissNti| 14. kucheka bhava-siddhika jIva haiM, jo battIsa bhava grahaNakara siddha hoMge, vuddha hoMge, mukta hoMge, parinirvRta hoMge, sarvaduHkhAnta kreNge| samavAya-sutta samavAya-32 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . tettIsaimo samavAyo tetIsavAM samavAya 1. tettIsaM prAsAyaNAno paNNattAno, 1. AzAtanAeM tetIsa haiM, jaise ki 1. zaikSa (zikSita | navadIkSita) . 1. sehe rAiNiyasa AsannaM rAlika/paryAya-jyeSTha se saTagaMtA bhavai-pAsAyaNA kara calatA hai, yaha zaikSa-kRta sehss|' AzAtanA hai| 2. sehe rAiNiyassa purano gaMtA 2. zaikSa rAnika se Age bhavai~~-pAsAyaNA sehss| calatA hai, yaha zaikSa-kRta AzA tanA hai| 3. sehe rAiNiyassa sapakvaM gaMtA 3. zaikSa rAlika ke barAbara * bhavai-pAsAyaNA sehss| calatA hai, yaha zaikSa-kRta prAzA tanA hai| 4. sehe rAiNiyassa Asanna 4. zaikSa rAlika se saTakara ThiccA bhavai-pAsAyaNA khar3A rahatA hai, yaha zaikSa-kRta sehss| AzAtanA hai| 5. sehe rAiNiyasa puro 5. zaikSa rAtnika ke Age ThiccA bhavai~AsAyaNA khar3A rahatA hai, yaha zaikSa-kRta ___- sehss| AzAtanA hai| 6. sehe rAiNiyassa sapakvaM 6. zaikSa rAnika ke barAbara ThiccA bhavai-pAsAyaNA khar3A rahatA hai, yaha zaikSa-kRta sehss| AzAtanA hai| 7. sehe rAiNiyassa AsannaM 7. zaikSa rAnika se saTakara nisIittA bhavai-prAsA baiThatA hai, yaha zaikSa-kRta AzAyaNA sehassa / tanA hai| 8. sehe rAiNiyassa purano 8. zaikSa rAnika ke Age ... nisIittA bhavai-pAsA baiThatA hai, yaha zaikSa-kRta AzAyaNA sehss| tanA hai| samavAya-suttaM . 117 samavAya-33 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. sehe rAiNiyassa sapakkhaM nisIittA bhavai-AsA yaNA sehss| 10. sehe rAiNieNa saddhi bahiyA viyArabhUmi nikkhaMte samAraNe puvAmeva sehatarAe pAyAmei pacchA rAiriNaeprAsAyaNA sehss| 11. sehe rAiNieNa saddhi bahiyA vihArabhUmi vA viyArabhUmi vA nivakhate samAraNe tattha puvAmeva sehatarAe pAloeti, pacchA rAiNieprAsAsaNA sehassa / 6. zaikSa rAnika ke varAvara vaiThatA hai, yaha zaikSa-kRta AzA tanA hai| 10. zaikSa rAtnika ke sAtha vAhara vicAra-bhUmi/zauca-bhUmi jAne para zaikSa pahale hI pAcamana/zauca kara letA hai, kintu rAlika usake pazcAt, yaha zaikSa-kRta AzAtanA hai| 11. zaikSa rAlika ke sAtha vAhara vihAra-bhUmi (svAdhyAyabhUmi) yA vicAra-bhUmi jAne para zaikSa pahale (gamanAgamana viSayaka) AlocanA kara letA hai, kintu rAtnika usake pazcAt, yaha zaikSa-kRta AzA tanA hai| 12. zaikSa ko rAtnika dvArA rAtri yA vikAla meM yaha pUche jAne para--'Arya! kauna soyA hai aura kauna jagA hai ?' zaikSa jAgRta hote hue bhI anasunA kara detA hai, yaha zaikSa kRta AzAtanA hai| 13. rAtlika ko kisI se kucha kahanA hai, kintu zaikSa usase pahale hI kaha detA hai, yaha zaikSa-kRta pAzAtanA hai| 14. zaikSa azana, pAna, khAdya aura svAdya lAkara pahale zaikSatara ke sAmane [AhAra-caryA viSayaka] bAlocanA karatA hai, phira 12. sehe rAiNiyassa rAto vA vidhAle vA vAharamANassa ajjo ke sutte ? ke jAgare ? tattha sehe jAgaramAraNe rAiNiyassa apaDisuraNettA bhavati-pAsAyaNA sehss| 13. kei rAiNiyassa puvvaM saMla vittae siyA, taM sehe puvata rAgaM pAlaveti, pacchA rAiNie-pAsAyaNA sehss| 14. sehe asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA paDigAhettA taM putvameva sehatarAgassa pAloei, pacchA mamavAya-suttaM 118 samavAya-33 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAtnika ke sAmane, yaha zaikSa kRta AzAtanA hai| 15. zaikSa azana, pAna, khAdya aura svAdya lAkara pahale zaikSatara ko dikhAtA hai, pazcAt rAtnika ko, yaha zaikSa-kRta pAzAtanA hai| rAiNiyassa - pAsAyaNA sehss| 15. sehe asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA paDigAhettA taM putvameva sehatarAgassa uvadaMseti, pacchA rAiriNayassa-pAsAyaNA sehss| 16. sehe asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA paDigAhettA taM punvameva sehatarAgaM uvaNimaMtei, pacchA rAiNiyaM prAsAyaNA sehss| 17. sehe rAiNieNa saddhi asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA paDigAhettA taM rAiNiyaM praNApucchittA jassa-jassa icchai tassatassa khaddhaM-khaddhaM dalayai AsAyaNA sehss| 18. sehe asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA paDigAhettA rAiNieNa saddhi AharemAraNe tattha sehe khaddhaMkhaddhaM DAyaM-DAyaM UsaDhaM-Usada rasitaM-rasitaM maNuNNaM-maNuvNaM maNAma-maNAmaM niddhaniddhaM lukkhaM-lukkhaM prAharettA bhavai-prAsAyaNA sehss| 16. sehe rAiNiyassa vAhara mANassa apaDisuraNettA bhavai-pAsAyaNA sehassa / 16. zaikSa azana, pAna, khAdya aura svAdya lAkara pahale zaikSatara ko nimaMtrita karatA hai, phira rAlika ko, yaha zaikSa-kRta AzAtanA hai| 17. zaikSa rAtnika ke sAtha azana, pAna, khAdya aura svAdya lAkara unase binA pUche, jisa-jisa ko cAhatA hai usa-usa ko 'khAmo-khAoM' kahatA huA detA hai, yaha zaikSa-kRta prAzA tanA hai| 18. zaikSa azana, pAna, khAdya aura svAdya lAkara rAtnika ke sAtha AhAra karatA huA ucchita rasita, manojJa, manonukUla, snigdha aura rUkSa-uttama bhojya padArthoM ko DAya-DAya | jalda-jaldI khaddha-khaddha/bar3e-bar3e kavaloM se khAtA hai, yaha zaikSa kRta pAzAtanA hai| 16. zaikSa rAtnika ke vacana-vyavahAra ko anasunA kara detA hai, yaha zaikSa-kRta prAzAtanA hai / samavAya-33 11 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * sehe rAiNiyassa kharddha-khaddhaM vattA bhavati - AsAyaNA sehassa / 20. 21. sehe rAiNiyassa 'ki' ti vaittA bhavati zrasAyaNA sehassa / 22. sehe rAiNiyaM 'tuma'ti vattA bhavati - zrasAyaNA sehassa / 23. sehe rAiNiyaM tajjAeNa paDibhaNittA tajjAeNa bhavai - AsANA sehassa / 24. sehe rAiNiyassa kahaM kahe mANassa ' iti evaM 'ti vattA bhavati - zrAsAyaNA sehassa / na 25. sehe rAiNiyassa kahaM kahemANassa 'no sumarasI 'ti vattA bhavatti - zrasAyaNA sehassa / 26. sehe rAiNiyassa kahaM kahemANassa kahaM zracchadittA bhavati - zrasAyaNA sehassa / 27. sehe rAiNiyassa kahaM kahe parisaM mANassa bhettAbhavati - prasAraNA sehassa / 28. sehe rAiNiyassa kahaM kahe mANassa tIse parisAe aNuTThitAe abhinnAe pravRcchinae avvagaDAe doccaM pi tameva kahaM kahittA bhavati - AsANA sehassa / samavAya-muttaM 120 20. zaikSa rAlika ko 'khAo-khAo' aisI upekSaraNIya bAta bolatA hai, yaha zaikSa-kRta prAzAtanA hai / 21. zaikSa rAnika ko 'kyA hai' zaikSa- kRta aisA bolatA hai, yaha AzAtA hai / 22. zaikSa rAnika ko 'tU' kahatA hai, yaha zaikSa-kRta prAzAtanA hai / 23. zaikSa rAtnika ko unhIM ke kahe meM kaha detA yaha zaikSa- kRta hue ko pratyuttara hai - cir3AtA hai, prazAtanA hai / 24. zaikSa rAtnika kathA ko 'aisA hI hai, nahIM kahatA', yaha zaikSakRta prAzAtanA hai / 25. zaikSa rAnnika ko kathA kahate samaya 'yaha bhI smaraNa nahIM hai'aisA kahatA hai, yaha zaikSa-kRta AzAtA hai / 26. zaikSa rAtnika dvArA kahI jA rahI kathA ko rokatA hai, yaha zaikSa-kRta prazAtanA hai / 27. zaikSa rAtnika dvArA kathA kahate samaya pariSad ko bhaMga karatA hai, yaha zaikSa-kRta zAtanA hai / 28. zaikSa rAnika dvArA 'kathA kahate samaya pariSad ke anutthita, amitra, avyavacchinna, avyAkRta abhaMga rahane para dUsarI bAra usI kathA ko kahatA hai, yaha zaikSa- kRta prAzAtanA hai / samavAya- 33 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26. sehe rAiNiyassa sejjA saMthAragaM pAeNaM saMghaTTittA, hatyeNaM aNaguNNavettA gacchati-pAsAyaNA sehss| 30. sehe rAiriNayassa sejjA saMthArae ciTThittA vA nisIitA vA tuyaTTittA vA bhavai-sAyaNA sehss| 31. sehe rAiNiyassa samAsaraNe cidvittA vA nisIittA vA tuyadvittA vA bhavati prAsAyaNA sehss| 32. sehe rAiNiyassa samAsaNe ciTTittA vA nisIittA vA tuTTittA vA bhavati prAsAyaNA sehss| 33. sehe rAiNiyassa Alava mANassa tatthagate ciya paDisuNittA bhavai-pAsAyaNA sehss| 26. zaikSa rAtnika ke zayyA-saMstAraka (vichaunA) kA pAMvoM se saMghaTTana kara hAtha se anujJApita kiye binA jAtA hai, yaha zaikSa-kRta AzAtanA hai| 30. zaikSa rAnika ke zayyA-saMstAraka para khar3A hotA hai, baiThatA hai yA sotA hai, yaha zaikSa-kRta AzA tanA hai| 31 zaikSa rAlika se UMce Asana para khar3A rahatA hai, vaiThatA hai yA sotA hai, yaha zaikSa-kRta AzA tanA hai| 32. zaika rAtnika ke varAvara Asana para khar3A rahatA hai, baiThatA hai yA sotA hai, yaha zaikSa-kRta AzAtanA hai| 33. zaikSa rAtnika ke vaktavya kA apane Asana para baiThe-baiThe hI pratizrotA hotA hai, yaha zaikSa-kRta AzAtanA hai| 2. camarassa NaM asuriMdassa asuraraNo camaracaMcAe rAyahANIe ekkamekke vAre tettIsaMtettIsaM bhomA pnnnnttaa| 2. camara asurendra asurarAja kI camara caMcA rAjadhAnI ke pratyeka dvAra para tetIsa-tetIsa bhauma/bhavana haiM / 3. mahAvidehe NaM vAsaM tettIsaM joyaNasahassAI sAiregAI vikkhabheNaM pnnnntte| 3. mahAvideha-varSa/kSetra tetIsa hajAra yojana se kucha adhika viSkambha/ vistRta prajJapta hai| 4. jayA NaM surie vAhirANaM aMtaraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA NaM 4. java sUrya bAhya-maMDala se antarvartI tIsare maMDala meM upasaMkramaNa kara samavAya-sutta samavAya-33 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAraM carai, tayA gaM ihagayasta purisassa tettIsAe joyaNasahassehi kicivisesUrNehiM cakkhupphAsaM hvmaagcchi| vicaraNa karatA hai, taba bharatakSetragata manuSya ko 'vaha kucha vizeSa nyUna tetIsa hajAra yojana kI durI se cakSu-sparza hotA hai| .... 5. imIse NaM rayaNappahAe puDhavIe atthegaiyANaM neraiyANaM tettIsaM palinovamAiM ThiI pnnnnttaa| . 5. isa ratnaprabhA pRthivI ke kucheka naira yikoM kI tetIsa palyopama sthiti prajapta hai| . . 6. ahesattamAe puDhavIe kAla-mahA- kAla - rokhya - mahAroraesu nera- yANaM tettIsaM sAgarovamAI liI pnnnnttaa| 6.abovartI sAtavIM pRthivI ke kAla,' . mahAkAla, rolka aura mahAroruka- . narakAvAsoM ke nairayikoM kI utkRSTataH tetIsa sAgaropama sthiti prajJapta hai| : 7. appaiTThANanarae neraiyANaM ajaha- . 7. apratiSThAna-naraka ke narayikoM kI paNamaNukkosaNaM tettIsaM sAgaro- ajadhanyataH-anutkRSTataH/sAmAnyataH / vamAI ThiI pnnnnttaa| ... tetIsa sAgaropama sthiti prazaMpta hai|'' . 8. asurakumArANaM devANaM atyegai- 8. kucheka asurakumAra devoM kI tetIsa yANaM tettIsaM paligrovamAiM palyopama sthiti prajJapta hai| ThiI pnnnnttaa| 6. sohammIsANesu kappesu devANaM . 6. saudharma-IzAna kalpa meM kucheka devoM atthegaiyANaM tettIsaM paliyo- kI tetIsa palyopama sthiti prajJapta hai| mAI ThiI pnnnnttaa| 10. vijaya-vejayaMta jayaMta-aparAji- 10. vijaya, vaijayanta, jayanta aura aparA esu vimANesu ukkosaNaM tettIsaM . jita vimAnoM meM utkRSTata: tetIsa sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| , sAgaropama sthiti prajJapta hai|' 11. je devA savvadRsiddha mahAvimANaM devattAe uvavaNNA, tesi eM devANaM ajahaNNamaNukkosaNaM tettIsaM sAgarovamAI ThiI ppnnttaa| . . . . 11. jo deva savArthasiddha mahAvimAna meM . devatva se upapanna haiM, una devoM kI ajaghanyataH anutkRSTataH arthAta sAmAnyataH tetIsa sAgaropama sthiti . . prajJapta hai| .. samavAya-suttaM . . . 122 samavAya-33 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. te NaM devA tettIsAe zraddhamAsehi prANamaMti vA pANamaMti vA UmasaMti vA nosasaMti vA / 13. tesi NaM devAraNaM vAsasahasse hi samuppajjai / tettIsAe zrAhAraTThe 14. saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je tettIsare bhavaggahahiM sijbhissati vujjhissaMti muccissati parinivvAissaMti savvadukkhAraNamaMtaM karissati / samavAya nusa 12. ve deva tetIsa 1:3 mAsa / pakSa me grAna / grAhAra lete hai, pAna karate hai, ucchavAsa lete hai, niHzyAma chor3ate hai / 13. una devoM ke tetIsa hajAra kyoM na grAhAra kI icchA samutpanna hotI hai / 14. kucheka bhava-siddhika jIva hai, jo tetIsa bhava grahaNa kara siddha hoMge, buddha hoMge, mukta hoMge, parinirvRta hoMge, sarvaduHzAnta kareMge | samavAya-33 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cottIsaimo samavAo 1. cottosa buddhAisesA paNNattA, taM jahA 1. zravaTTie kesamaMsuromanahe / 2. nirAmayA niruvalevA gAyalaTThI / 3. gokkhIrapaMDure maMmasogie / 4. paumuppalagaMdhie ustAtanitsA | 5. pacchanne AhAranohAre, zraddiste maMtacakkhuraNA / 6. AgAsagayaM cakkaM / 7. AgAtayaM chattaM / 5. AgAsiyAo seyavaracAmarAmro / 8. zrAgAsaphAliyAmayaM sapAyapIDhaM sohAsaraNaM / 10. AgAtagasro kuDanItahassaparimaMDinAbhirAmo iMdabhanno purano gacchai / samavAya-nutaM 124 cautIsavAM samavAya 1. buddha / tIrthakara ke atizeSa /atizaya cautIma prajJapta haiM, jaise ki - 1. keza, zmazru / dAr3I mUcha, roma, natra avasthita rahate haiM / 2. nirAmaya / rogarahita aura nirupalepa / mala- sveda rahita zarIra hotA hai / - 3. mAMsa aura zoNita / rakta dUdha ke samAna pANDura / zveta hotA hai / 4. padmakamala kI taraha suganvita ucch vAsa niHzvAsa hote haiM / 5. AhAra aura nIhAra pracchanna hote haiM, mAMsa-cakSu dvArA adRzya rahate haiM " AkAzagata [ dharma ] cakra calatA hai / 7. AkAzagata chatra hotA hai / 5. grAkAza meM zreSTha zveta cAmara dulate haiM / 9. AkAzavat, sphaTikamaya pAdapITha sahita siMhAsana hotA hai / 10. Age-Age AkAza meM hajAroM laghupatAkAoM se abhimaNDita sundara indradhvaja calatA hai / samavAya-34 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11. jattha jatthavi ya NaM parahaMtA bhagavaMto ciTThati vA nisIyaMti vA tattha tatthavi ya NaM takkharaNAdeva saMchannapattapupphapallavasamAulo sacchatto sajjhayo saghaMTo sapaDAgo asogavarapAyavo abhisNjaayi| 11. jahAM-jahAM arhanta bhagavanta Thaharate yA baiThate haiM, vahAM-vahAM tatkSaNa samAcchAdita puSpa aura pallava se vyAkula, chatra-sahita dhvaja-sahita, ghaMTa-sahita patAkAsahita azokavRkSa utpanna ho jAtA hai| 12. Isi piTuno mauDaThANaMmi teyamaMDalaM abhisaMjAyai, aMdhakArevi ya gaM dasa disAmo pbhaasei| 13. bahusamaramaNijje bhuumibhaage| 12. mukuTa-sthAna se kucha pIche teja maMDala/AbhAmaMDala hotA hai jo andhakAra meM bhI dasoM dizAoM ko prabhAsita karatA hai| 13. bhUmibhAga vizeSa sama aura ramaNIya hotA hai| 14. kaNTaka adhomukha ho jAte haiN| 15. Rtue~ aviparIta anukUla aura sukhasparzI/sukhadAyI ho jAtI 14. ahosirA kaMTayA bhavaMti / 15. uDuvivarIyA suhaphAsA bhvNti| 16. sIyaleNaM suhaphAseNaM sura bhiNA mArueNaM joyaNaparimaMDalaM savvo samaMtA saMpamajjijjati / 16. zItala, sukhadAyI, surabhita vAyu dvArA eka yojana taka parimaNDala/paryAvaraNa kA sarva ora se sampramArjana hotA hai / 17. jutta-phusieNa ya meheNa nihaya-raya-reNuyaM kjji| 18. jala-thalaya - bhAsura-pabhUteNaM viTThAiNA dasaddhavaNNaNaM kusumeNaM jANussehappamANa* mite pupphovayAre kjji| 17. vindu-pAta yukta megha dvArA raja reNu ko nihata/upazAnta kiyA jAtA hai| 18. jalaja,sthalaja, prabhUta/prasphuTita, vRnta-sthAyI/patrapUrita, paMcavarNI kusumoM dvArA ghuTane jitane pramANa taka puSpopacAra hotA samavAya-suttaM 125 samavAya-34 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16. zraNuSNANaM saha-parisa-rasasva-gaMdhANaM zravakariso bhavai / 20. maNugANaM saha-pharisa - rasaruva-gaMdhANaM pAubbhAvo bhavai / 21. paccAharaovi ya NaM hiyayagamaNozro joyaNanohArI saro / 22. bhagavaM ca NaM zraddhamAgahIe bhAsAe dhammamAikkhai / 23. sAvi ya NaM zraddhamAgahI bhAsA bhAsijjamANo tasi savveMsa zrariyamaNAriyAgaM duppaya- cauppaya misa-pasupakkhi- sirI-sivANaM zrappaNI hiya-siva - suhadAbhAsattAe pariNamai / * 24. puvvabaddhaverAvi ya NaM devA sura-nAga - suvaraNa - jakkharakkhasa - kisara kipurisagarula - gaMdhavva-mahoragA arahamro pAyamUle pasaMtacittamANasA dhammaM nisAmaMti / - 25. aNNautthiya - pAvayaNiyAvi ya raMga mAgayA vaMdati / 26. zrAgayA samANA zrarahazro pAyamUle niSpaDivayaNA havaMti | samavAya-suttaM 27. jana janovi ya NaM zrarahaMto bhagavaMto viharaMti tasro 126 16. amanojJa zabda, sparza, rasa, rUpa, gandha kA apakarSa hotA hai / 20. manojJa zabda, sparza, rasa, rUpa, gandha kA prAdurbhAva hotA hai / 21. pratyAhara/ upadeza ke samaya yojanagAmI hRdayaMgama aura svara hotA hai / 22. bhagavAn zrarddhamAgadhI bhASA meM dharma kA AkhyAna karate haiM / 23. vaha bhASyamAraNa arddhamAgadhI bhASA sunane vAle prArya, anArya, dvipada, catuSpada, mRga, pazu, pakSI, sarIsRpa Adi kI apanI-apanI hita, ziva aura sukhada bhASA meM pariNata ho jAtI hai / 24. pUrvavaddha vaira vAle bhI aura deva, asura, nAga, suparNa, yakSa, rAkSasa, kinnara, kiMpurupa, garuDa, gandharva aura mahoraga arhata ke samIpa prazAMta citta aura prazAnta mana se dharma ko zravaNa karate haiM / 25. anyayUthika / tIrthika prAvacanika bhI Akara vandana karate haiM / 26. arhat ke sAmane samAgata [anyatIrthaka] niruttara ho jAte haiM / 27. jahAM-jahAM arhat bhagavAn viharaNa karate haiM, vahAM-vahAM pacIsa samavAya-34 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tanovi ya NaM joyaNapaNavIsAeNaM ItI na bhavai / 28. mArI na bhavai / 26. sacakkaM na bhavai / 30. paracakkaM na bhavai / 31. ivuTThI na bhavai / 32. zraraNAvuTThI na bhavai / 33. dubhivakhaM na bhavai / 34. puppaNNAvi ya NaM uppAiyA vAhI khippAmeva uvasamaMti / 2. jaMbuddIve NaM dIve cauttIsaM cakka - vaTTavijayA jahA - battIsaM paNNattA, do bhararavae / mahAvidehe, 3. jaMbuddIve gaM dIve cottIsaM dIveyaDDA paNNattA / 4. jaMbuddIve NaM dIve ukkosapae cottIsaM titthaMkarA samuppajjati / 5. camarassa NaM suriMda asuraraNNo cottIsaM bhavaNAvAsarAya sahassA paNNattA / 6. paDhamapaMca machaTTIsattamAsu - causu puDhavIsu cottIsaM nirayAvAsa -sayasahassA paNNattA / samavAya-sutaM 127 yojana meM Iti / bhIti nahIM hotI / 28. mArI nahIM hotI / 26. svacakra / sainya- vidroha nahIM hotA / 30. paracakra / parakIya vidroha nahI hotA / 31. ativRSTi nahIM hotI / 32. anAvRSTi nahIM hotI / 33. durbhikSa nahIM hotA / 34. pUrvaM utpanna prautpAtika vyAbiyAM zIghra zAnta ho jAtI haiM / 2. jambudvIpa - dvIpa meM cautIsa cakravartIvijaya prajJapta hai / jaise kimahAvideha meM vattIsa, do bharata aura airavata eka 3. jambUdvIpa dvIpa meM cautIsa dIrghavatADhya prajJapta hai / 4. jambUdvIpa dvIpa utkRSTata: cauMtIsa tIrthakara samutpanna hote haiM / 5. camara asurendra asurarAja ke bhavanAvAsa cautIsa zana - sahasra / lAkha prajJapta haiM ! 6. pahalI, pAMcavIM chaThI aura mAtavIMina cAra sviyoM meM cautIsa zatasahasra / losa narakAvAsa prajJapta hai / samavAya-34 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paiMtIsavAM samavAya paNatIsaimo samavAyo 1. paNatIsaM ___saccavayaNAisesA pnnnnttaa| 1. satya-vacana ke atizepa / atizaya paitIsa prajapta haiN| 2. kuMthU NaM arahA paNatIsaM ghaNaI uDDhaM uccattaNaM hotthaa| 2. arhat kunyu U~cAI kI dRSTi se paitIsa dhanupa UMce the| 3. datte NaM vAsudeve paNatIsaM dhaNUI uDDhe uccattaNe hotthaa| 3. vAsudeva datta UMcAI kI dRSTi se paiMtIsa dhanupa U~ce the| 4. naMdaNe yaM baladeve paNatIsaM dhaNiM uDDhaM uccatteNaM hotyaa| 4. valadeva nandana UMcAI kI dRSTi se paitIsa dhanupa U~ce the| 5. sohamme kappe suhammAe sabhAe mANavae ceiyakkhaMbhe heThA uri gha addhaterasa-baddhaterasa joyaNANi vajettA majjhe paNatIsaM joyaNesu vairAmaesu golavaTTasamuggaesu jiNa-sakahAno pnnnntaao| 5. saudharma kalpa kI sudharmA sabhA meM mANavaka caityastambha ke nIce aura Upara sAr3he bAraha yojanoM ko chor3akara madhya ke paiMtIsa yojana meM vajramaya golavRtta meM jina/arhata kI asthiyAM 6.vitiyacautthIsu-dosu puDhavIsu paNatIsaM nirayAvAsasayasahassA pnnnnttaa| 6. dUsarI aura cauthI-ina do pRthviyoM meM paitIsa zata-sahasra / lAkha narakAvAsa hai| samavAya-tukta 121 samavAya-35 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chattIsaimo samavAyo 1. chattIttaM uttarajjhayaNA paNNattA, taM jahAviNayasuyaM parIsaho cAuraMgijjaM asaMkhayaM akAmamaraNijjaM purisavijjA urabhijjaM kAvilijja namipanvajjAdumapattayaM bahusuyapUyA hariesijjaM cittasaMbhUyaM usukArija sabhikkhugaM samAhiThANAI pAvasamaNijjaM saMjaijjaM migacAriyA aNAhapavvajjA samuddapAlijja rahaNemijja goyamakesijja samitImao jaNNaijjaM sAmAyArI khalukija mokkhamaggagaI appamAo tavomaggo caraNavihI pamAyaThArapAiM kammapagaDI lesajjhayaNaM aNagAramagge jIvAjIvavibhattI ya / 2. camarassa NaM asuriMdassa asuraraNo samA suhammA chattIsaM joyaNAI uDDhe uccatteNaM hotthaa| 3. samaNassa NaM bhagavo mahAvIrassa chattIsaM ajjANaM sAhassIo hotthaa| 4. cettAsoesu NaM mAsesu sai chattIsa- guliyaM sUrie porisIchAyaM nivvttii| chattIsavAM samavAya 1. uttara ke adhyayana (uttarAdhyayana-sUtra ke adhyayana) chattIsa prajJapta haiN| jaise kivinayazruta, parIpaha, cAturaMgIya, asaMskRta, akAmamaraNIya, purupavidyA, urabhrIya, kApilIya, namipravrajyA, drumapatraka, bahUzrutapUjA, harikezIya, citrasaMbhUta ipukArIya, sabhikSuka, samAdhisthAna, pApazramaNIya, saMyatIya, mRgacArikA, anAthapravrajyA, samudrapAlIya, rathanemIya, gautamakezIya, samiti, yajJIya, sAmAcArI, kSullakIya, mokSamArgagati, apramAda, tapomArga, caraNavidhi, pramAdasthAna, karmaprakRti, lezyAdhyayana, anagAramArga tathA jiivaajiivvibhkti| 2. asurendra asurarAja camara kI sudharmA sabhA U~cAI kI dRSTi se chatnIsa yojana U~cI hai| 3. zramaNa bhagavAn mahAvIra ke chattIsa __ hajAra AryAe~ thiiN| 4. caitra-Azvina mAsa meM sUrya eka vAra chattIsa aMgula kI paurupI chAyA niSpanna karatA hai| mamavAya-36 126 samavAya-suttaM Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saiMtIsavAM samavAya sattatIsaimo samavAyo 1. kuMthussa NaM araho sattatIsaM gaNA, sattatIsaM gaNaharA hotyA / 1. arhat kunyu ke saitIsa gaNa aura saitIsa gaNadhara the| 2. hemavaya-heraNNavaiyAoNaM jIvAno sattatIsaM-sattatIsaMjoyaNasahassAI chacca covattare joyaNasae solasayaegUNavIsaibhAe joyaNassa kicivisesUNAmro AyAmeNaM pnnnnttaayo| 2. haimavata aura hairaNyavata kI jIvAoM kA saitIsa hajAra chaha sau cauhattara yojana aura eka yojana ke unnIsa bhAgoM meM se solaha bhAga vizeSa nyUna (37674 16) AyAma prajJapta hai / 3. savvAsu NaM vijaya-vejayata - jayata aparAjiyAsu rAyahANIsupAgArA satatIsaM-sattatIsaM joyaNANi uDDhaM uccatteNaM pnnnnttaa| 3. vijaya, vaijayanta, jayaMta aura aparAjita-ina sabhI rAjadhAniyoM ke prAkAra U~cAI kI dRSTi se saiMtIsasaitIsa yojana U~ce prajJapta hai| 4. khuDDiyAe NaM vimANappavibhattIe paDhame vagge sattatIsaM uddesaNakAlA pnnnnttaa| 4. kSudrikA-vimAna-pravibhakti ke prathama varga meM saiMtIsa uddezana-kAla prajJapta haiN| 5. kattiyavahulasattamIe NaM sUrie sattatIsaMguliyaM porisicchAyaM nivvattaittA NaM cAra cri| 5. kArtika kRSNA saptamI ke dina sUrya saitIsa aMgula kI pauruSI chAyA kA nivartana kara saMcaraNa karatA hai| - samavAya-suttaM 130 samavAya-37 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zraTThatIsaimo samavAzro 1. pAsassa NaM prarahazro purisAdANIyassa zradvatIsaM ajjiyAsAhassopro ukkosiyA ajjiyAsaMpayA hotyA / 2. hemavata - heraNNavatiyANaM jIvANaM dhaNupaTThe zradvatIsaM joyara sahasAiM sattaya cattAle joyaNasae dasa eguNavIsaibhAge joyaNassa kicivisesUNe parikkheveNaM paNNatte / 3. pratyassa NaM pavvayaNNo vitie kaMDe pratIsaM joyaNasahassAI uDDhaM uccateNaM paNNatte / 4. khuDDiyAe NaM vimANapavibhattIe fare vagge pratIsaM uddesaNakAlA paNNattA / samavAya-suta 131 ar3atIsavAM samavAya 1. puruSAdAnIya arhat pArzva kI sAdhvIsampadA ar3atIsa hajAra sAdhviyoM kI thI / 2. haimavata aura hairaNyavata kI jIvA ke dhanuHpRSTha kA ar3atIsa hajAra sAta sau cAlIsa yojana aura yojana ke unnIsa bhAgoM meM se dasa bhAga ( 387401 yojana ) se kucha vizeSa nyUna prajJapta hai / 3. parvatarAja asta / meru kA dvitIya kANDa U~cAI kI dRSTi se ar3atIsa hajAra yojana U~cA hai / 4. kSudrikA - vimAna - pravibhakti ke dvitIya varga meM ar3atIsa uddezana-kAla prajJapta haiM / samavAya-38 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ egUraNacattAlIsaimo samavAtro 1. namissa NaM zrarahazro eguNavattAlIsaM AhohiyasayA hotyA / 2. samayakhette NaM eguNavattAlIsaM kulapavvayA paNNattA, taM jahAtIsaM vAsaharA, paMca maMdarA, cattAri usukArA / 3. doncaca utthapaMcamasattamAsu NaM paMcasu puDhavIsu eguNacattAlIsa nirayAvAsasaya sahassA paNNattA / 4. nANAvara Nijjassa mohaNijjassa gottassa zrAussa--1 - eyAsi raNaM aroj kammapagaDINaM eguNavattAlosaM uttarapagaDIno paNNattAo / unatAlIsava samavAya 1. ataH nami ke unatAlIsa so avadhijJAnI the / 2. samaya-kSetra meM unatAlIsa kula parvata prajJapta haiM / jaise ki. tIsa varSadhara, pAMca maMdara aura cAra ipukAra 1, * 3. dUsarI, cauthI, pAMcavIM, chaThI aura sAtavIM-ina pAMca pRthviyoM meM unatAlIsa zata-sahasra / lAkha narakAvAsa prajJapta haiM / 4. jJAnAvaraNIya, mohanIya, gotra aura AyuSya - ina cAra kI unatAlIsa prajJapta haiM / : karma - prakRtiyoM. uttara - prakRtiyAM Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAlIsavAM samavAya cattAlIsaimo samavAyo 1. araho NaM ariTunemissa cattAlIsaM ajjiyAsAhassIo hotyaa| 1. ahaMta ariSTanemi ke cAlIsa hajAra AyikAe~/sAdhviyAM thii| 2. maMdaracUliyA NaM cattAlIsaM joya NAI uDDhe uccattaNaM pnnnnttaa| 2. mandaraparvata kI cUlikA U~cAI kI dRSTi se cAlIsa yojana U~cI hai| 3. saMtI parahA cattAlIsaM dhaNUI uDDhaM uccatteNaM hotyaa| 3. arhat zAnti U~cAI kI dRSTi se cAlIsa dhanupa U~ce the| 4. bhUyANaMdassa NaM nAgaraNNo cattA- lIsaM bhavaNAvAsa-sayasahassA pnnygttaa| 4. nAgarAja bhUtAnaMda ke cAlIsa zata___ sahasra/eka lAkha bhavanAvAsa prajJapta 5. khuDDiyAe NaM vimANapavibhattIe taie vagge cattAlIsaM uddesaNakAlA pnnnnttaa| 5. kSudrikA-vimAna-pravibhakti ke tIsare ___ varga meM cAlIsa uddezana-kAla prajJapta 6. phagguNapuNimAsiraNIe NaM sUrie cattAlIsaMguliyaM porisicchAyaM nivvaTTaittA NaM cAra cri| 6. phAlguna-pUrNimA ko sUrya cAlIsa aMgula kI pauruSI chAyA niSpanna kara saMcaraNa karatA hai / 7. evaM kattiyAevi puNNimAe / 7. isI prakAra kArtika pUrNimA ko / 8. mahAsukke kappe cattAlIsaM vimANAvAsasahassA pnnnnttaa| 8. mahAzukrakalpa meM cAlIsa hajAra vimAnAvAsa prajJapta haiN| samavAya-suttaM samavAya-40 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekkacattAlIsa mo samavAzra 1. namissa gaM raho ekkacattAlIsaM ajjiyAsAhassozro hotyA / 2. causu puDhavItu ekkavattAlosaM nirayAvAsa tayasahassA paNNattA, taM jahA rayaNa pahAe paMkapahAe tamAe tamatamAe / 3. mahAliyAe NaM vimANapavibhattIe paDhame vagge ekakacattAlIsaM uddesaraNa kAlA paNNattA / samavAya-sutaM 134 ikatAlIsavAM samavAya 1. Rtu nami ke ikatAlIsa hajAra prAyikAeM / sAdhviyAM thIM / 2. cAra pRthiviyoM meM ikatAlIsa zatasahasra / lAkha narakAvAsa prajJapta haiM / jaise ki - ratnaprabhA, tamatamA / paMkaprabhA, tamA aura 3. mahatI -vimAna- pravibhakti ke prathama varga meM ikatAlIsa uddezana-kAla prajJapta haiM / samavAya- 41 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAyAlIsaimo samavAzro 1. samaNe bhagavaM mahAvIre bAyAlIsaM vAsAI sAhiyAI sAmaNNapariyAgaM pAuNittA siddhe-buddhe mutte aMtagaDe pariNivvaDe sanvadukkhavahINe / 2. jaMbuddIvassa gaM dIvassa purasthi - millAzro carimaMtAo gothUbhassa raNaM AvAsapavvayassa paccatthimille carimaMte, esa gaM vAyAlIsaM joyaNasahassAiM pravAhae aMtare patte / 3. evaM cauddisi pi dobhAse saMkhe dayasIme ya / 4. kAloe gaM samudde vAyAlIsaM caMdA joIsu vA joiMti vA joissaMti vA vAyAlIsaM sUriyA bhAsisu vA pabhAsiti vA pabhAsissaMti vA / 5. saMmucchimabhUyaparisappAraNaM ukko - seNaM bAyAlIsaM vAsasahassAI ThiI paNNattA / 6. nAme NaM kasme vAyAlIsavihe paNNatte, taM jahA ---- gainAme jAinAme sarIranAme samavAya-sutaM 135 bayAlIsavAM samavAya 1. zramaraNa bhagavAn mahAvIra bayAlIsa se kucha adhika varSoM taka zrAmaNyaparyAya pAla kara siddha, buddha, mukta, antakRta, parinirvRta tathA sarva duHkharahita hue / 2. jambUdvIpa- dvIpa ke pUrvI caramAnta se gostUpa AvAsa parvata ke pazcimI caramAnta kA antara avAdhataH vayAlIsa hajAra yojana prajJapta hai / 3. isI prakAra cAroM dizAoM meM bhI udakabhAsa-zaMkha aura udakasIma kA [ antara jJAtavya hai / ] 4. kAloda samudra meM bayAlIsa candramAtra ne udyota kiyA thA, karate haiM aura kareMge / isI prakAra bayAlIsa sUryo ne prakAza kiyA thA, prakAza karate hai aura prakAza kareMge / 5. sammUcchima bhujaparisarpa kI utkRSTataH vayAlIsa hajAra varSa kI sthiti prajJapta hai / 6. nAma karma bayAlIsa prakAra kA prajJapta hai, jaise ki --- gatinAma, jAtinAma, zarIranAma, samavAya- 42 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarIraMgovaMganAme sarIrabaMdhaNanAme sarIrasaMghAyaNanAme saMghayaNanAme saMThANanAme vaNanAme gaMdhanAme rasanAme phAsanAme agarayalahuyanAme uvadhAyanAme parAghAyanAme ANupunvInAme ussAsanAme prAtavanAme ujjoyanAme vihagagainAme tasanAme thAvaranAme suhumanAme bAyaranAme pajjattanAme apajjattanAme sAdhAraNasarIranAme patteyasarIranAme thiranAme athiranAme subhanAme asubhanAme subhaganAme dUbhaganAme sussaranAme dussaranAme prAejjanAme aNAejjanAme jasokittinAme ajasokittinAme nimmANanAme titthakaranAme / zarIrAMgopAMganAma, zarIravaMdhananAma, zarIrasaMghAtanAma, saMhanananAma; saMsthAnanAma, varNanAma, gaMdhanAma, rasanAma, sparzanAma, agurulaghunAma, upaghAtanAma, parAghAtanAma,pAnupUrvInAma, uccha vAsanAma, AtapanAma, udyotanAma, vihagagatinAma, sanAma, sthAvaranAma, sUkSmanAma, vAdaranAma, paryAptanAma, aparyAptanAma, sAdhAraNazarIranAma, pratyekazarIranAma, sthiranAma, asthiranAma, zubhanAma, azubhanAma, subhaganAma, durbhaganAma, susvaranAma, duHsvaranAma, AdeyanAma, anAdeyanAma, yaza:kIrtinAma, ayazaH kIrtinAma, nirmANanAma, tIrthaGkaranAma / 7. lavaNe NaM samudde vAyAlIsaM nAgasAhassIo amitariyaM velaM dhArati / 7. lavaraNasamudra kI Abhyantara velA ke bayAlIsa hajAra nAga dhAraNa karate haiM / 8. mahAliyAe NaM vimANapavibhattIe bitie vagge vAyAlIsaM uddesaNa- kAlA pnnnnttaa| 8. mahatI-vimAna-pravibhakti ke dUsare varga meM bayAlIsa hajAra uddezana-kAla prajJapta haiN| 6. egamegAe prosappiNIe paMcamachaTThIo samApro bAyAlIsaM vAsasahassAI kAleNaM pnnnnttaano| 6. pratyeka avasarpiNI kA pAMcavAM aura chaThA ArA bayAlIsa hajAra varSa ke kAlamAna kA prajJapta hai| 10. egamegAe ussappiNIe paDhama- vIyAno samAno bAyAlIsaM vAsasahassAI kAleNaM pnnnntaayo| 10. pratyeka utsarpiNI kA pahalA aura dUsarA ArA vayAlIsa hajAra varSa ke kAlamAna kA prajJapta hai| samavAya-suttaM 136 samavAya-42 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teyAlIsaimo samavAo 1. teyAlIsaM kamma vivAgajbhayaNA paNNattA / 2. paDhamaca utthapaMcamAsu -- tIsu puDhavIsu teyAlIsaM nirayAvAsasayasahassA paNNattA | 3. jaMbuddIvassa NaM dIvassa puratthi - millAo carimaMtAo gothUbhassa NaM zrAvAsapavvayassa puratthi mille carimaMte, esa NaM teyAlIsaM joyaNasahassAI pravAhAe aMtare paNNatte / 4. evaM cauddisapi dobhAse saMkhe dayasome / 5. mahAliyAe NaM vimANapavibhattIe tatiye vagge teyAlIsaM uddesaNa kAlA paNNattA / samavAya-sutaM 137 teyAlIsavAM samavAya 1. karmavipAka ke teyAlIsa adhyayana prajJapta haiM / 2. pahalI, cauthI aura pAMcavIM - ina tIna pRthiviyoM meM teyAlIsa zatasahasra / lAkha narakAvAsa prajJapta haiM / 3. jambUdvIpa dvIpa ke pUrvI caramAnta se gostUpa AvAsa parvata ke pUrvI caramAnta kA antara avAghataH teyAlIsa hajAra yojana kA prajJapta hai / 4. isI prakAra cAroM dizAoM meM bhI udakAvabhAsa, zaMkha aura udakasIma kA [ antara jJAtavya hai / ] 5. mahatI -vimAna- pravibhakti ke tIsare varga meM teyAlIsa uddezana-kAla prajJapta haiM / samavAya--43 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ coyAlIsaimo samavAyo 1. coyAlosaM ajjhayaNA isibhAsiyA diyalogacuyAbhAsiyA pnnnnttaa| cauvAlIsavAM samavAya 1. devaloka se cyuta / avatarita [RpiyoM] dvArA bhApita 'RpibhApita' ke cavAlIsa adhyayana prajJapta haiN| 2. vimalassa NaM arahato coyAlIsaM purisajugAI aNupaTTi siddhAI buddhAI muttAI aMtagaDAiM pariNinvuyAI snvdukkhpphiinnaaii| 2. arhat vimala ke cauvAlIsa purupayuga anukramazaH siddha, buddha, mukta,antakRta, parinirvRta tathA sarva du:kha-rahita hue| 3. dharaNassa NaM nAgidassa nAgaraNNo coyAlIsaM bhavaraNAvAsasayasahassA pnnnnttaa| 3. nAgarAja nAgendra dharaNa ke cauvAlIsa zata-sahasra/lAkha bhavanAvAsa prajJapta 4. mahAliyAe NaM vimANapavibhattIe cautthe vagge coyAlIsaM uddesaNakAlA paNNatte / 4. mahatI-vimAna-pravibhakti ke cauthe varga meM cIvAlIsa uddezana-kAla prajJapta samavAya-suttaM 138 samavAya-44 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paraNayAlIsaimo samavA 1. samayakhette NaM paNayAlIsa joyaNasayasahassAiM zrAyAmavivakhaMbheNaM paNNatte / 2. sImaMtae NaM narae paNayAlIsaM joyaNasayasahassAiM zrAyAmavivakhaMmeNaM paNNatte / 3. evaM uDuvimANe paNNatte / 4. Isipa bhArA gaM puDhavI paNNattA evaM caiva / 5. dhamme NaM arahA paNayAlIsaM ghaNUI uDDhaM uccatteNaM hotyA / 6. maMdarassa NaM pavvayassa caudisipi paNayAlIsaM paNayAlIsaM joyaNasahassAiM abAhAte aMtare paNNatte / 7. sanvevi NaM divaDDhakhettiyA nakkhattA paNayAlIsaM muhutte caMdeNa saddha jogaM joiMsu vA joiMti vA joissaMti vA / tinneva uttarAI, puNavvasU rohiNI visAhA ya / ee cha nakkhattA, paNayAla- muhutta - saMjogA // samavAya-sutaM 136 paiMtAlIsavAM samavAya 1. samayakSetra / r3hAI dvIpa paiMtAlIsa zata- sahasra / lAkha yojana AyAmaviSkambhaka / vistRta prajJapta hai / 2. sImaMtaka naraka paiMtAlIsa zata-sahasra / lAkha yojana AyAma-viSkambhaka / vistRta prajJapta hai | 3. isI prakAra uDavimAna prajJapta hai / 4. aura isI prakAra Ipat prAgbhArA pRthivI prajJapta hai / 5. arhat dharma UMcAI kI dRSTi se paiMtAlIsa dhanuSa UMce the / 6. mandara parvata kA cAroM dizAoM meM paiMtAlIsa - paiMtAlIsa hajAra yojana kA avAghata: antara prajJapta hai / ke 7. dvaghardhakSetra ( Der3ha samakSetra ) sarva nakSatra paiMtAlIsa muhUrtta taka candra ke sAtha yoga karate the, yoga karate haiM aura yoga kareMge / tInoM uttarA, punarvasu, rohiNI, aura vizAkhA- ye chaha nakSatra candra ke sAtha paiMtAlIsa muhUrtta taka saMyoga karate haiM / samavAya- 45 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. mahAliyAe NaM vimANapavibha- ttIe paMcame vagge paNayAlIsaM uddesaNakAlA pnnnntaa| 8. mahatI-vimAna-pravibhakti ke pAMcaveM varga meM paiMtAlIsa uddezana-kAla prajapta haiM / samavAya-suttaM 140 samavAya-45 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chAyAlIsaimo samavAzro 1. diTTivAyarasa NaM chAyAlIsaM mAuyApayA paNNattA / 2. baMbhIe NaM livIe chAyAlIsaM mAuyakkharA paNNattA / 3. pamaMjaNassa NaM vAtakumAridassa chAyAlIsaM bhavaNAvAsasaya sahassA paNNattA / samavAyattaM 141 chiyAlIsavAM samavAya 1. dRSTivAda ke mAtRkApada chiyAlIsa prajJapta haiM / 2. brAhmI lipi ke mAtRkAkSara chiyAlIsa prajJapta haiM / 3. vAyukumArendra prabhaMjana ke chiyAlIsa zata- sahasra / lAkha prajJapta haiM / bhavanAvAsa samavAya- 46 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattacAlIsaimo samavAyo saiMtAlIsavAM samavAya 1. jayA NaM surie savantaramaMDalaM uvasaMkamittA NaM cAra carai tayA NaM ihagayassa maNUsassa sattacattAlosaM joyaNasahassehi dohi ya tevahiM joyaNasaehi ekkaghIsAe ya sadvibhAgehi joyaNassa sUrie cakkhuphAsaM havamAgacchai / 1. java sUrya sarva-grAbhyantara maNDala kA upasaMkramaNa kara sacaraNa karatA hai tava bharatakSetragata manuSya ko vaha saitAlIsa hajAra do sau tiresaTha yojana aura eka yojana ke sATha bhAgoM meM se ikkIsa bhAga (47263 31 yojana) kI dUrI se dikhAI detA hai| 2. there NaM aggibhUI sattAlIsaM vAsAI agAramajhA vasittA muMDe bhavittA agArAmro aNagAriyaM pvvie| 2. sthavira agnibhUti saitAlIsa varSa taka agAra-madhya rahakara muMDa hue aura agAra se anagAra pravrajyA lii| ____ saMmacAya-putaM semavAya-suttaM 142 samavAya-40 samavAya-47 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDayAlIsaimo samavAzro 1. egamegassa NaM raNNo cAuraMtacakka vaTTissa DayAlIsaM paTTaNasahassA paNNattA | 2. ghamsassa NaM araho aDayAlIsaM gaNA DAlI gaharA hotyA / 3. sUramaMDale NaM aDapAlIsaM ekasaTThibhAge joyaNassa paNNatte / vikkhaMbheragaM samavAya-sutaM 143 ar3atAlIsavAM samavAya 1. pratyeka cAturaMta cakravartI ke ar3atA lIsa hajAra pattana prajJapta haiM / 2. arhat dharma ke ar3atAlIsa garaNa aura r3atAlIsa gaNadhara the / 3. sUryamaNDala kA eka yojana ke ikasaTha bhAgoM meM se ar3atAlIsa bhAga-parimita (yojana ) viSkambha / vistAra prajJapta hai / samavAya- 48 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ egUraNapaNNAsaimo samavAyo unacAsavAM samavAya 1. sattasattamiyA gaM bhikkhupaDimA egaNapaNNAe rAIdiehiM channaueraNaM bhikkhAsaeNaM ahAsuttaM ahAkappaM ahAmaggaM ahAtaccaM samma kAraNa phAsiyA pAliyA sohiyA tIriyA kiTTiyA prANAe prArAhiyA yAci bhvi| 1. saptasaptamikA bhikSupratimA unacAsa rAta-dina meM eka sau chiyAnave bhikSA[-dattiyoM se sUtra ke anurUpa, kalpa ke anurUpa, mArga ke anurUpa tathA tathya ke anurUpa kAyA se samyak spRSTa, pAlita, zodhita, pArita, kIrtita aura AjJA se ArAdhita hotI hai| 2. devakuru-uttarakarAsu NaM maNuyA egaNapaNNAe rAidiehi saMpattajovaraNA bhavaMti / 2. devakuru aura uttarakuru ke manuja unacAsa rAta-dina meM yauvana-sampanna ho jAte haiN| 3. teiMdiyANaM ukkoseNaM egaNapaNNaM / rAiMdiyA ThiI pnnnnttaa| 3. trIndriya jIvoM kI utkRSTa sthiti unacAsa rAta-dina kI prajJapta hai| samavAya-suttaM samavAya-46 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNNAsaimo samavAo pacAsavAM samavAya 1. muNisubvayassa gaM arahano paMcAsaM ajjiyAsAhassolo hotyaa| 1. arhat munisavata ke pacAsa hajAra AryikAe~/sAdhviyAM thiiN| 2.aNate gaM arahA paNNAsaM dhaI uDDhaM uccatteNaM hotyaa| 2. arhat ananta U~cAI kI dRSTi se pacAsa dhanupa U~ce the| 3. purisottame NaM vAsudeve paNNAsaM dhaNaI uDDhe uccattaNaM hotyaa| 3. vAsudeva puruSottama U~cAI kI dRSTi se pacAsa dhanupa U~ce the| 4. savvevi NaM dohayeyaDDhA mUle paNyAsaM-paNNAsaM joyarapANi dhiksaMbhaNaM pnnnnttaa| 4. sarva dIrgha-vaitADhya parvata mUla meM pacAsa-pacAsa yojana viSkambhaka/ caur3e prajJapta haiN| 5. latae kappe paNNAsaM vimANAvAsasahassA pnnpttaa| 5. lAntaka kalpa meM pacAsa hajAra vimAnAvAsa prazapta haiN| 6. sanvAno NaM timissaguhAkhaMDa gappavAyaguhAno paNNAsaM-paNNAsaM joyaNAI prAyAmeNaM paNNattA / 6. sarva tamisraguphAe~ evaM khaMDaprapAtaguphAeM pacAsa-pacAsa yojana AyAma kI lambI prajJapta haiN| 7. savvevi NaM kaMcaNagapavvayA sihara tale paNNAsaM* paNNAsaM joyaNArDa vikkhaMbheNaM pnnnnttaa| 7. sabhI kAMcanaka-parvata zikharatala para pacAsa-pacAsa yojana viSkambhaka/ caur3e prajJapta haiN| samavAya-sutaM 145 samavAya-50 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ egapaNAsamo samavApra 1. navahaM baMbhacerANaM ekAvaNNaM uddeNakAlA paNNattA | 2. camarassa NaM asuridassa asuraraNNo sabhA sudhammA ekAvaNNabhasayasaMniviTThA paNNattA / 3. evaM ceva balissavi / 4. suppame NaM baladeve ekAvaNNaM vAsasyasahassAiM paramAuM pAlaittA siddhe vuddhe mutte tagaDe pariNitvaDe savvadukkha hoNe / 5. daMsaraNAvaraNanAmANaM - doNhaM kammANaM ekAvaraNa uttarapagaDIno paNNatAo / samavAya- sutta ikyAvanavAM samavAya 1. no brahmacarya [ adhyayanoM ] ke ikyAvana uddezana - kAla prajJapta hai / 2. pramurarAja asurendra camara kI sudharmA sabhA ikyAvana sau stambhoM para manniviSTa hai / 3. isI prakAra valI kI [ sabhA bhI / ] 4. valadeva suprabha ikyAvana zata- sahasra / lAkha varSa kI parama prAyu pAla kara middha, buddha, mukta, antakRta, parinirvRta aura sarva duHkha-mukta hue / 146 5. darzanAvaraNa aura nAma- ina do kramoM kI ikyAvana uttara- prakRtiyA~ prajJapta haiM / samavAya- 51 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAvaNNaimo samavAyo bAvanavAM samavAya 1. mohaNijjasa gaM kammarasa vApanna nAmadhejjA paNNatA, taM jahAphohe koye rose chose prakhamA saMjalaNe phalahe caMDipake bhaMDaNe vivAe; mANe made dappe thabhe attupakose gavve paraparivAe upakose pravakkose unnae unnAma; mAyA uvahI niyaTI palae gahaNe Name karake kurue vaMbhe phaDe jimhe kidivasie aNAyaraNayA grahaNayA paMcaraNyA palikaMcaNayA sAtijoge; lobhe icchA mucchA phaMkhA hI tiNhA bhijjA abhijjA kAmAsA bhogAsA jIviyAsA maraNAsA naMdI raage| 1. mohanIya karma ke vAvana nAma prajapta haiN| jaise kiphrodha, kopa, ropa, akSamA, saMjvalana, phalaha, cAMDipaya, maMDana, vivAda mAna, mada, darpa, staMbha, prAramotkarSa, garSa, paraparivAda, utkarSa, apakarSa, unnata, unnAma; mAyA, upadhi, nikRti, valaya, gahana, nUma, kalka, phuruka, daMbha. kUTa, jaihma, kilvipika, anAcaraNa, gRhana, vaMcana, parikucana, sAtiyoga; lobha, icchA, mUrchA, kAMkSA, gRddhi, tRSNA, bhidhyA, abhidhyA, kAmAzA, bhogAzA, jIvitAzA, maraNAzA, naMdI, rAga / 2. goyUbhassa NaM AvAsapacayarasa purathimillAno carimaMtAmo malayAmuhassa mahApAyAlassa pakSa. cathimile carimaMte, esa 4 bAvanna joyaNasahassAI avAhAe aMtare paNNatA / 2. gostUpa prAvAsa-parvata ke pUrvI cara mAnta se vaDavAmukha mahApAtAla ke pazcimI caramAnta ko abAdhataH antara bAvana hajAra yojana kA prajJapta hai| 3. evaM dobhAsassa NaM keukassa saMkhaksa jayakassa, dayamIssa iisrss| 3. isI prakAra dakabhAsa ketuka ko, zaMkha yUpa kA aura dakasIma Izvara mahA. pAtAla kA [antara jJAtavya hai / ] samavAya-sutta 147 samavAya-52 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. nANAvara Nijjassa nAmassa aMtarAtiyassa - etAsi NaM tinhaM kammapagaDINaM vAvantaM uttarapayaDIo paNNattAo / 5. sohamma - saNakumAra - mAhidesutisu kappe vAvannaM vimANAvAsa saya sahassA paNNattA / samavAya-suttaM 148 4. jJAnAvaraNIya, nAma evaM aMtarAya - ina tIna karma-prakRtiyoM ko bAvana uttara - prakRtiyAM prajJapta haiM / 5. sIdhameM, sanatkumAra aura mAhendra-ina tIna kalpoM meM bAvana zatasahasra / lAkha vimAnAvAsa prajJapta haiM / samavAya- 52 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tevara imo samavAtro 1. devakuruuttarakuriyAto NaM jIvAo tevannaM - tevannaM joyaNasahassAI sAiregAI zrAyAmeNaM paNNattAo / 2. mahAhimavaM taruppINaM vAsaharapadavayANaM jIvAzro tevannaM tevannaM joyaraNasahassAiM nava ya egatIse joyarasa chacca ekkUNavIsaibhAe joure zrAyAmeNaM paNNatAmro / * 3. samaNassa NaM bhagavazro mahAvIrassa tevannaM praNagArA saMvacchara pariyAyA paMcasu zraNuttaresa mahaimahAlaesu mahAvimAraNesu devattAe uvavannA / 4. saMmucchima - uraparisappAragaM ukkoseNaM tevannaM vAsasahassA ThiI paNNattA / samavAya-sutaM 14e tirapanavAM samavAya 1. devakuru aura uttarakuru kI jIvA tirapana- tirapana hajAra yojana se kucha adhika zrAyAma kI-lambI prajJapta hai / 2. mahAhimavAna aura rukmI varSaMghara parvatoM kI jIvAe~ tirapana- tirapana hajAra nau sau ikattIsa yojana aura eka yojana ke unnIsa bhAgoM meM se chaha bhAga kama (53931 6 yojana) AyAma kI - lamvI prajJapta hai / 3. zramaNa bhagavAn mahAvIra ke eka saMvatsara / eka varSIya zramaNa-paryAya vAle tirapana anagAra prati viziSTa pAMca anuttara mahAvimAnoM meM devatva se upapanna hue / 4. sammUcchima uraparisRpa jIvoM kI utkRSTataH tirapana hajAra varSa kI sthiti prajJapta hai | samavAya- 53 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauvaNNaimo samavAyo caupanavAM samavAya 1. bharaheravaesu NaM vAsesu egamegAe prosappiNIe egamegAe ussappiNIe cauppaNNaM cauppaNNaM uttama. purisA upajjisa vA uppajjati vA uppajjissati vA, taM jahAcauvIsaM titthakarA, bArasa caSakavaTTI, nava baladevA, nava vAsudevA / 1. bharata-airavata varSoM/kSetroM meM pratyeka avasarpiNI aura utsarpiNI meM caupanacaupana uttama puruSa utpanna hue the utpanna hote hai aura utpanna hoNge| jaise kicauvIsa tIrthakura, bAraha cakravartI, nau baladeva aura nau vAsudeva / 2. arahA NaM ariTunemI cauppaNNaM rAIdiyAI chaumatthapariyAgaM pAuNittA jiNe jAe kevalI savaNNU svvbhaavdrisii| 2. arhat ariSTanemi caupana rAta-dina taka chamastha-paryAya pAlakara jina, kevalI, sarvajJa, sarvabhAvadarzI hue / 3. samaNe bhagavaM mahAvIre egadivaseNaM eganisejjAe cauppaNNAI vAgaraNAI vaagrityaa| 3. zramaNa bhagavAn mahAvIra ne eka dina meM eka hI Asana para baiThe hue caupana vyAkaraNa khai| 4. aNaMtassa gaM araho cauppaNNaM gaNA cauppaNNaM gaNaharA hotthaa| 4. arhat ananta ke caupana gaNa aura caupana gaNadhara the / samavAya-puttaM 150 150 samatrAya-54 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paraNapaNNaimo samavAyo pacapanavAM samavAya 1. mallI gaM arahA paNapaNNaM vAsa sahassAiM paramAuM pAlaittA siddha buddhe mutte aMtagaDe pariNinvuDe savvadukkhappahINe / 2. maMdarassa NaM pavvayassa paccasthimillAno carimaMtAno vijayadArassa paccathimille carimaMte, esa NaM paNapaNaM joyaNasahassAI pravAhAe aMtare paNpate / 1. arhat mallI pacapana hajAra varSa kI parama-Ayu pAlakara siddha, buddha, mukta, antakRta, parinirvRtta aura sarva duHkhamukta hue| 2. mandara parvata ke pazcimI caramAnta se vijayadvAra ke pazcimI caramAnta kA abAdhata: antara pacapana hajAra yojana prajJapta hai| 3. evaM cauhisipi vijaya-vejayaMta- jyNt-apraajiyNti| 3. isI prakAra cAroM dizAoM meM vijaya, vaijayanta, jayanta aura aparAjita [dvAroM kA antara jJAtavya hai|] 4. samaNe bhagavaM mahAvIre aMtimarAi yaMsi paNapaNNaM ajjhayaNAI kallANaphalavivAgAI, paNapaNNaM ajjhayaNAriNa pAvaphalavivAgANi vAgaritA siddha buddha mutte aMtagaDe pariNinvur3e svvdukkhpphonne| 4. zramaNa bhagavAn mahAvIra aMtima rAtri meM kalyANaphalavipAka ke pacapana adhyayana aura pApaphalavipAka ke pacapana adhyayanoM kI dezanA dekara siddha, buddha, mukta, antakRta, parinivRta aura sarva duHkha-mukta hue| 5. paDhamaviiyAsu-dosu puDhavIsu paNapaNNaM nirayAvAsasayasahassA 5. pahalI aura dUsarI-ina do pRthviyoM meM pacapana zata-sahasra/lAkha narakAvAsa prajJapta haiN| pnnnnttaa| 6. dasaraNAvaraNijjanAmAuyAraNaM tiNhaM kammapagaDINaM paraepaNNaM uttarapagaDIno pnnnnttaano| 6. darzanAvaraNIya, nAma tathA AyuSyaina tIna karma-prakRtiyoM kI pacapana uttara-prakRtiyAM prajJapta haiN| mamavAya-55 samavAya-suttaM Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chappara imo samavA 1. jaMbuddIve raNaM dIve chappaNNaM nakkhattA caMderaNa saddhi jogaM joeMsu vA joeMti vA joissaMti vA / 2. vimalassa gaM arahazro chappaNNaM garaNA chappaNNaM gaNaharA hotyA / samavAya-sutta chappanavAM samavAya 1. jambUdvIpa dvIpa meM chappana nakSatroM ne candramA ke sAtha yoga kiyA thA, yoga karate haiM aura yoga kareMge / ( jambUdvIpa meM do candramA pratyeka candamA ke sAtha aTThAIsa nakSatroM kA yoga 28x2= 56 ) 2. prat vimala ke chappana garaNa aura chappana gaNadhara the / 152 samavAya- 56 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattAvaraNaimo samavAzro 1. tinhaM gariNapiDagANaM zrAyAracUliyAvajjANaM sattAvaNaM zrayaNA paNNattA, taM jahA -- zrAyAre sUyagaDe ThANe | 2. gothUbhassa NaM zrAvAsapavvayassa purathimillAzro caritAzro valayAmuhassa mahApAyAlassa bahumajbhasabhAe, esa gaM sattAvaNaM joyaNasahassAiM prabAhAe aMtare paNNatte / ke yassa ya, saMkhassa jUyakassa ya dayasImassa Isarassa ya / 3. evaM datrobhAsassa 4. mallisa NaM zrarahana sattAvaNNaM maNapajjavanANisayA hotthA / 5. mahAhimavaMtaruppINaM vAsadharapavvayA jIvANaM dhaNupaTTA sattAvaNNaMsattAvaNaM joyaNasahassAiM doNi ya teNaue joyaNasae dasa ya egUNavIsaibhAe joyaNassa pari kheveNaM paNNattA | samavAya-sutaM 153 sattAvanavAM samavAya 1. AcAracUlikA ko chor3a kara tIna garipiTakoM ke sattAvana adhyayana haiM, jaise ki- AcAra, sUtrakRta, sthAna / [ -tIna gaNipiTaka ] 2. gostUpa AvAsa parvata ke pUrvI caramAnta se vaDavAmukha mahApAtAla ke vahumadhyadezabhAga kA avAghataH antara sattAvana hajAra yojana kA prajJapta hai| 3. isI prakAra dakabhAsa ketuka kA, zaMkha grUpa kA aura dakasIma Izvara kA [ antara jJAtavya hai / ] 4. arhat mallI ke sattAvana sau manaH paryavajJAnI the / 5. mahAhimavAna aura rukmovarSadhara parvatoM kI jIvA ke dhanuHpRSTha kA sattAvana hajAra do sau terAnatre yojana aura eka yojana ke unnIsa bhAgoM meM se daza bhAga parimita (572931) kA parikSepa (paridhi ) prajJapta hai / samavAya-57 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aTThANNaimo samavAzro 1. paDhamadocca paMcamAsu - tisu puDhavosu aTThAvaNNaM nirayAvAsasaya sahassA paNNattA | 2. nANAvaraNijjassa veyaNijjassa ya------ zrAuyanAmaaMtarAiyalsa eyAsi NaM paMcahaM kammapagaDINaM aTThAvaNNaM uttarapagaDIgro paNNatAzro / 3. goyUbhassa NaM zrAvAsapavvayassa paccatthimillAzro carimaMtAzra valayAmuhassa mahApAyAlassa bahumadesamAe, esa NaM aTThAvaNNaM joyaraNasahassAiM prabAhAe aMtare paNNatte / 4. evaM dazrImAsassa NaM keukassa saMkhassa jUyakassa dayasImassa Isarassa | samavAya-suttaM 54 aTThAvanavAM samavAya 1. pahalI, dUsarI evaM pAMcavIM - ina tInoM pRthiviyoM meM aTThAvana zatasahasra / lAkha narakAvAsa prajJapta haiM / 2. jJAnAvaraNIya, vedanIya, AyuSya, nAma aura antarAya - ina pAMca karmaprakRtiyoM kI aTThAvana uttaraprakRtiyAM prajJapta hai / 3. gostUpa AvAsa parvata ke pazcimI caramAnta se vaDavAmukha mahApAtAla ke bahumadhyadezabhAga kA prabAdhataH antara aTThAvana hajAra yojana prajJapta hai / 4. isI prakAra dakAvabhAsa ketuka kA, zaMkha yUpa kA aura dakasIma kA bhI [ antara jJAtavya hai / ] * samavAya-58. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ esaTThima samavA 1. caMdassa NaM saMvaccharassa egamege u egUNasa rAiMdiyANi rAIdiggeNaM paNNatte | 2. saMbhave NaM arahA egUNasaTThi putvasaya sahassAI zragAramajjhAvasittA NaM zragArAno apagArizra pavvaie / 3. mallisa NaM zrarahazro egUNasaTTha mohinANisayA hotyA / samavAya-suttaM 5 155 unasaThavAM samavAya 1. candra-saMvatsara kI pratyeka Rtu rAtadina kI dRSTi se unasaTha rAta-dina kI prajJapta hai / 2. zrarhat saMbhava ne unasaTha zata - sahasra / lAkha pUrva taka agAra-madhya rahakara pragAra se anagAra pravrajyA lI / 3. at mallI ke unasaTha sau avadhijJAnI the / samavAya- 56 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saTThimo samavAyo 1. egamege NaM maMDale sUrie sahie- sahie muhuttahi saMghAei / 2. lavaNasta NaM samuhalsa sarTi nAga sAhassoyo agyodayaM dhAreMti / sAThavAM samavAya 1. mUrya eka-eka maMDana ko sATha-sATha muhUttoM se saMghAta pUrNa karatA hai| 2. lavaraNa-samudra ke anodaka/jalazitA ko sATha hajAra nAga dhAraNa karate 3. vimale NaM arahA saTTi dhaNUI uDDaM uccattaNaM hotyaa| 4. balissa NaM vairoNidassa saDhi sAmANiyasAhassIgro pnnnnttaano| 3. arhat vimala UMcAI kI dRSTi se nA0 dhanuSa U~ce the| 4. vairocanendra balI ke sATha hajAra nAmAnika deva prApta haiN| 5. devarAja devendra brahma ke sATha hajAra sAmAnika deva prajapta haiN| 5. baMbhassa NaM devidAsa devaraNo Thi sAmANiyasAhassIno pnnnnttaano| 6. sohammIsANesu-dosu kappetu saDhi vimANAvAsasayasahassA pnnnnttaa| 6. saudharma va IzAna-do kalpoM meM sATha zata-sahasra/lAkha vimAnAvAta prajJapta ___samavAya-sutta samavAya-sutta 156 156 samavAya-60 samavAya-60 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ egasaTThimo samavAzro 1. paMcasavaccha riyasa NaM jugassa ridumAseNaM mijjamANassa egasaTThi udumAsA paNNattA / 2. maMdarassa NaM pavvayassa paDhame kaMDe egasaTThijoyaNasahassAiM uccaNaM paNNatte / ur3a 3. caMdamaMDalegaM vimAie samaMse paNNatte / 4. evaM sUrassavi / egasaTThivibhAga samavAya-sutaM ikasaThavAM samavAya 1. RtumAsa ke parimANa se paMcasAMvatsarika yuga ke ikasaTha RtumAsa prajJapta haiM / 157 . 2. mandara parvata kA prathama kANDa U~cAI kI dRSTi se ikasaTha hajAra yojana U~cA prajJapta hai / 3. candramaNDala yojana ke ikasaThaveM bhAga se vibhAjita hone para samAMza prajJapta hai / 4. isI prakAra sUrya bhI [ jJAtavya hai / ] samavAya - 61 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAvaTThamo samavAzro 1. paMcasavaccharie NaM juge bAvaTTha puNimAtra vATThi zramAvasAna paNNattAo / 2. vAsupujjassa NaM raho bAvaTTa gaNA bArvA gaharA hotthA / 3. sukkapakkhassa NaM caMde bAvaTTha bhAge divase divase parivaDai, te ceva bahulapakkhe divase divase parihAyai | 4. sohammIsANesu kappesu paDhame patthaDe paDhamAvaliyAe egamegAe disAe bAvaTTha-bAvaTTha vimANA paNNattA / 5. savve * vimANapatest paNNatA / samavAya-suttaM vaimANiyANaM bAvaTTha patthaDaggeNaM 158 bAsaThavAM samavAya 1. paca sAMvatsarika yuga meM vAsaTha pUrNimAe~ aura vAsaTha zramAvasthAe~ prajJapta haiM / 2. prata vAsupUjya ke vAsaTha garaNa aura bAsaTha gaNadhara prajJapta the / 3. zuklapakSa kA candra dina-pratidina vAsaTha bhAga bar3hatA hai aura bahulapakSa / kRSNapakSa meM candra dina-pratidina vAsaTha bhAga ghaTatA hai / 4. saudharma - IzAna kalpa ke prathama prastara kI prathama AvalikA kI eka-eka dizA meM vAsaTha - vAsaTha vimAna prajJapta hai 5. sarva vaimAnikoM ke prastara kI dRSTi se vimAna prastara bAsaTha prajJapta haiM / samavAya- 62 * Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tirasaThavAM samavAya teMvaTThimo samavAyo 1. usame NaM arahA kosalie tesarTi puvvasayasahassAI mahArAyavAsamajbhAvasittA muMDe bhavittA agArAno aNagAriyaM pacvaie / 1. arhat kauzalika ne RSabha tirasaTha zata-sahasra/lAkha pUrvo taka mahArAja ke rUpa meM gRhavAsa meM rahakara muDa hokara agAra se anagAra pravrajyA lii| 2. harivAsarammayavAsesu maNussA tevahie rAiMdiehi saMpattajovaNA bhvNti| 3. nisahe NaM padavae tevaDhi sUrodayA pnnnnttaa| 2. harivarSa evaM ramyakavarSa ke manuSya tirasaTha rAta-dina meM yauvana-dazA ko prApta hote haiN| 3. niSagha parvata para tirasaTha sUryodaya prajJapta haiN| 4. isI prakAra nIlavaMta para bhI [ jJAtavya hai / ] 4. evaM niilvtevi| samavAya-suttaM 159 samavAya-63 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ causaThimo samavAyo causaThavAM samavAya 1. aTuTTamiyA NaM mikkhupaDimA causaTThIe rAidiehiM dohi ya aTThAsIehi bhikkhAsaehiM ahAsuttaM mahAkappaM ahAmagaM ahAtaccaM sammaM kAeraNa phAsiyA pAliyA sohiyA tIriyA kiTTiyA ANAe pArAhiyA yAvi bhavai / 1. aSTaaSTamikA bhikSu-pratimA causaTha rAta-dina meM do sau aThAsI bhikSA [-dattiyoM] se sUtra ke anurUpa, kalpa ke anurUpa, mArga ke anurUpa aura tathya ke anurUpa kAyA se samyak spRSTa, pAlita, zodhita, pArita, kIrtita aura AjJA se ArAdhita hotI hai| 2. asurakumArAvAsa causaTha zata-sahasra/ lAkha prajJapta haiN| 2. cauTTi asurakumArAvAsasaya sahassA pnnnnttaa| 3. camarassa raNaM raNo cauchi saamaanniysaahssiimopnnnnttaayo| 3. rAjA camara ke causaTha hajAra sAmAnika prajJapta haiN| 4. savvevi NaM dadhimuhA panvayA pallA-saMThANa-saMThiyA sanvattha samA dasa joyaNasahassAI vikkhaMbheNaM, usseheNaM, cauchicauchi joyaraNasahassAI pnnnnttaa| 4. samasta dadhimukha parvata palya-saMsthAna se saMsthita haiM, sarvatra sama haiM, dasa hajAra yojana viSkambhaka/caur3e haiM, unakA utsedha (U~cAI) causaThacausaTha hajAra yojana prajJapta hai / 5. sohammIsANesu baMbhaloe yatisu kappesu cauchi vimANAvAsasayasahassA pnnnnttaa| 5. saudharma, IzAna aura brahmaloka-ina tInoM kalpoM meM causaTha zata-sahasra/ eka lAkha vimAnAvAsa prajJapta haiN| 6. savvassavi ya NaM raNo cAuraMtacakkavaTTissa causaliTThoe mahagdhe muttAmaNimae hAre pnnnntte| 6. samasta cAturanta cakravartI rAjAoM ke causaTha lar3iyoM vAlA mahArthya/ bahumUlya muktAmariNayoM kA hAra prajJapta hai| samavAya-suttaM samavAya-64 / Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNasaThimo samavAyo paiMsaThavAM samavAya 1. jaMbuddIve NaM dauve paNasadi sUra. maMDalA pnnnnttaa| 1. jambUdvIpa-dvIpa meM paiMsaTha sUryamaNDala prajJapta haiN| 2. there NaM moriyaputte paNasahivAsAiM pragAramajhAvasittA muMDe bhavitA agArAmao aNagAriyaM pvvie| 2. sthavira mauryaputra ne paisaTha varSa taka agAra-madhya rahakara, muMDa hokara, agAra se anagAra pravrajyA lii| . 3. sohammavaDeMsayassa gaM vimANassa egamegAe bAhAe paNadi-paNasaTTi bhomA pnnnnttaa| 3. saudharmAvataMsaka vimAna kI pratyeka bAhu/dizA meM paisaTha-paisaTha bhauma prajJapta haiN| samavAya-sutaM samavAya-sutaM 161 161 samavAya-65 samavAya-65 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chAvaThimo samavAzra 1. dAhiNaDDhamagussakhettA NaM chA caMdA pamAsu vA pabhAseMti vA pabhAsissaMti vA, chATTha sUriyA visu vA taveMti vA tavissaMti vA / 2. uttaraDDhamaNustakhettA NaM chATTha caMdA pabhAseMsu vA pabhAseMti vA pabhAsissaMti vA, chAvaTTha sUriyA visu vA taveMti vA tavissaMti vA / 3. sejjaMsassa NaM zrarahana chATTha garaNA chATTha gaNaharA hotyA / raNaM 4. AbhiNibohiyanANassa ukkoseragaM chATTha sAgarovamAiM ThiI paNNattA | samavAya-sutta 162 chAsaThavAM samavAya 1. dakSiNArddha manuSya kSetra ko chAsaTha candra prakAzita karate the, prakAzita karate haiM aura prakAzita kareMge / isI prakAra chAsaTha sUrya tapate the, tapate haiM aura tapeMge / 2. uttarArddha manuSya-kSetra ko chAsaTha candra prakAzita karate the, karate haiM aura prakAzita kareMge / isI prakAra chAmaTha sUrya tapate the, tapate haiM aura pege / 3. prat zreyAMsa ke chAsaTha gaNa aura chAsaTha gaNadhara the / 4. Abhinivodhika jJAna kI utkRSTataH chAsaTha sAgaropama sthiti prajJapta hai / samavAya-66 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saDasaThavAM samavAya sattasaTThimo samavAyo 1. paMcasaMvacchariyassa NaM jugasta nakkhattamAseNaM mijjamANassa sattasahi nakkhattamAsA pnnnnttaa| 1. nakSatramAsa kI gaNanA se paMca sAMvatsarika yuga ke sar3asaTha nakSatramAsa prajJapta haiN| 2. hemavata-heraNNavatiyAno NaM bAhAmro sattasahi-sattasahijoyaNasayAiM paNapaNNAI tiNi ya bhAgA joyaNassa AyAmeNaM pnnnntaao| 2. haimavata aura hairaNyavata kSetra kI vAhue~/bhujAeM sar3asaTha-sar3asaTha sau pacapana yojana aura eka yojana ke unnIsa bhAgoM meM se tIna bhAga (67553 yojana) AyAma kIlambI prajJapta hai| 3. maMdarassa NaM panvayassa puratthimillAyo carimaMtAo goyamassa NaM dIvassa purathimille carimaMte, esa NaM sattasahi joyaNasahassAI abAhAe aMtare pnnnntte| 3. mandara parvata ke pUrvI caramAnta se gautama dvIpa ke pUrvI caramAnta kA avAdhataH antara sar3asaTha hajAra yojana kA prajJapta hai| 4. sarvasipi NaM nakkhattANaM sImAvikkhaMbheNaM sattasaddhiM bhAgaM vibhAie samaMse pnnnntte| 4. samasta nakSatroM kA sImA-viSkaMbha/ vistAra sar3asaTha bhAgoM se vibhAjita karane para samAMza prajJapta hai| samavAya-suttaM 163 samavAya-67 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asaThimo samavAyo ar3asaThavAM samavAya 1. dhAtakIkhaMDa dvIpa meM ar3asaTha cakravartIvijaya aura ar3asaTha rAjavAniyAM prajJAta haiN| 1. ghAyaisaMDe NaM dove aDhi cakka vaTTivijayA aTThasaddhiM rAyahANIno pnnnnttaayo| 2. ghAyaisaMDe NaM dove ukkosapae achi arahaMtA samuppajjisu vA samuppajeMti vA samuppajjissaMti vaa| 3. evaM cakkavaTTI valadevA vaasudevaa| 2. ghAtakIkhaMDa dvIpa meM utkRSTataH ar3amaTha arhat utpanna hue the, utpanna hote haiM aura utpanna hoNge| 4. pukkharavaradIvaDDhe NaM aTThasaTThi cakkavaTTivijayA aTThi rAyahANIno pnnnnttaao| 3. isI prakAra cakravartI, valadeva aura vAsudeva bhI [jJAtavya haiN| 4. arddhapuSkaravaradvIpa meM ar3asaTha cakravartIvijaya aura ar3asaTha rAjadhAniyAM prajapta haiN| 5. arddhapuSkaraparadvIpa meM utkRSTataH ar3asaTha arhat utpanna hue the, utpanna hote haiM aura utpanna hoNge| 5. pukkharavaradIvaDDhe NaM ukkosapae aTThaThi parahaMtA samupajjisu vA samuppajeti vA samuppajjissaMti vaa| 6. evaM cakkavaTTI valadevA vaasudevaa| 7. vimalassa NaM arahalo achi samaNasAhassomo ukkosiyA samaNasaMpayA hotyaa| 6. isI prakAra cakravartI, valadeva aura vAsudeva bhI [jJAtavya haiN| 7. arhat vimala ke ar3asaTha hajAra zramaNoM kI utkRpTa zramaNa-sampadA thii| - 164 samavAya-68 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ egaraNasattarimo samavAyo unahattaravAM samavAya 1. samayakhete NaM maMdaravajjA egaNa- satari vAsA vAsagharapavvayA . paNNattA, taM jahApaNatIsaM vAsA, tIsaM vAsaharA, vattAri usuyaaraa| 1. samayakSetra/ar3hAI dvIpa meM unahattara varpa/kSetra aura meruvarjita unahattara varSadhara parvata prajJapta haiM, jaise kipaiMtIsa varpa, tIsa varSadhara aura cAra ipukAra / 2. maMdarassa panvayassa paccatthimillAno carimaMtAno goyamadIvassa paccathimille carimaMte, esa NaM egaNasari joyaNasahassAI abAhAe aMtare pnnnnte| 2. mandara-parvata ke pazcimI caramAnta se gautama dvIpa ke pazcimI caramAnta kA abAdhataH antara unahattara hajAra yojana kA prajJapta hai| 3. mohaNijjavajjANaM sattaNhaM kammANaM egaNasattari uttarapagaDIo pnnnntaao| 3. mohanIya-vajita zepa sAta karmo kI unahattara uttara-prakRtiyAM prajJapta hai / samavAya-sutaM samavAya-sutaM 165 samavAya-66 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattarimo samavAyo sattaravAM samavAya 1. samaNe bhagavaM mahAvIre vAsANaM savIsairAe mAse vItikkate sattarie rAIdiehi sesehi vAsAvAsaM pajjosavei / 1. zramaNa bhagavAn mahAvIra ne varSA Rtu ke pacAsa rAta-dina bIta jAne tathA sattara rAta-dina zeSa rahane para varSAvAsa ke lie parivAsa kiyaa| 2. pAse NaM arahA purisAdANIe sattara vAsAI vahupaDipuNNAiM sAmaNNapariyAgaM pAuNittA siddha buddhe mutte aMtagaDe pariNindhuDe smvdukkhpphiinne| 2. purupAdAnIya arhat pArzva sampUrNa sattara varSoM taka zrAmaNya-paryAya pAla kara siddha, buddha, mukta, antakRta, parinirvRta tathA sarva duHkha-mukta hue| 3. vAsupujje gaM arahA sattaraM dhaNUI uDDhaM uccattaNaM hotthaa| 3. arhat vAsupUjya UMcAI kI dRSTi se sattara dhanuSa U~ce the| 4. mohaNijjasta NaM kammassa sari sAgarovamakoDAkoDIo avAhUNiyA kammaThiI kammaNisege pnnnntte| 4. mohanIya karma kI sattara kor3Akor3I sAgaropama kI avAdhataH karmasthiti evaM karma-niSeka/karma-udayakAla prajJapta hai| 5. mAhidassa devivassa devaraNNo sari sAmANiyasAhassomo pnnnnttaao| 5. devendra devarAja mAhendra ke sattara hajAra sAmAnika prajJapta haiN| samavAya-sutta 166 samavAya-70 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekkasattarimo samavAtro 1. cautyassa NaM caMdasaMyaccharassa hemaMtANaM emaphalattarIe rAidiehi ursesafe savvavAhirAtro maMDalAo sUrie ghAuTThi pharei / 2. voriyappavAyassa NaM ekkasarttAra pAhUTA paNNattA | 3. prajite raNaM arahA ekkasarttAra puvvasayasahassAiM zragAramabhAvasittA muMDe navittA NaM zragArAzrI zragArizraM pavvaie / 4. sagare NaM rAmA cAuratacapakavaTTI ekkasarttAra puvyaya sahassAI pragAramabhAvasittA muMDe bhavittA NaM zragArAmro praNagArizraM pavvaie / samavAya-sutaM 167 ikahattaravAM samavAya 1. caturtha candra-saMvatsara kI hemanta Rtu ke ikahattara rAta-dina vyatIta hone para sUrya sarva bAhyamaNDala se pravRti ( dakSiNAyana se uttarAyaNa kI ora gamana) karatA hai / 2. vIryapravAda ke ikahattara prajJapta haiM / prAbhRta/dhikAra 3. zrarhat zrajita ne ikahattara zata- sahasra / lAya pUrvo taka zragAra-madhya rahakara muMDa hokara, agAra se anagAra pravrajyA lI / 4. cAturanta cakravartI rAjA sagara ne ikahattara gata sahasra / lAkha pUrvI taka gAra-madhya rahakara, muMDa hokara, zragAra se anagAra pravrajyA lo / samavAya-71 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAvattarimo samavAzro 1. bAvarttAraM suvaNNakumArAvAsa sayasahassA paNNattA / 2. lavaNassa samuddassa vAvarttAra nAgasAhassIzro bAhiriyaM velaM dhArati / 3. samaNe bhagavaM mahAvIre bAvarttAra vAsAI savvAyaM pAlaittA siddhe buddhe mutte aMtagaDe parigivvuDe savvadukkha hoNe / 4. there NaM zrayalabhAyA bAvarttAra vAsAI savvAuyaM pAlaittA siddhe buddhe sutte aMtagaDe pariNinvaDe savvadukkhappahI / 5. zramaMtara pukkharaddhe NaM bAvarttAra caMdA pabhAsisu vA pabhArseti vA pabhAsissaMti vA, bAvatara sUriyA tavisu vA tarveti vA tavissaMti vA / 6. egamegassa NaM raNNo cAuraMtacakkavaTTissa bAvarttAra puravara: sAhasI paNNattA / 7. bAvarttAraM kalAo paNNattAo, taM jahA - 1. lehaM, 2. gaNiyaM, 3. rUvaM, * naTaM, 5. gIyaM, 6. vAiyaM, 4. samavAya-sutaM 168 bahattaravAM samavAya 1. suparNakumAra devoM ke vahattara zatasahasra / lAkha AvAsa prajJapta haiM / 2. lavaraNa - samudra kI bAharI velA ko vahattara hajAra nAga dhAraNa karate haiN| 3. zramaNa bhagavAn mahAvIra bahattara varSa kI sarvAyu pAla kara siddha, buddha, mukta, antakRta, parinirvRta tathA sarva duHkharahita hue| 4. sthavira acala bhrAtA vahattara varSa kI sarvAyu pAla kara siddha, buddha, mukta, antakRta, parinirvRta tathA sarva duHkharahita hue / 5. Abhyantara puSkarArddha meM bahattara candra prabhAsita hue the, prabhAsita hote haiM, prabhAsita hoMge / Abhyantara puSkarArddha meM bahattara sUrya tape the, tapate haiM, tpeNge| 6. pratyeka cAturanta cakravartI rAjA ke bahattara hajAra uttama pura / nagara prajJapta haiM / 7. kalAe~ bahattara prajJapta haiM, jaise ki--- 1. lekha, 2. gaNita, 3. rUpa, 4. nATya, 5. gIta, 6. vAdya, 7. svaragata / svara, 8. puSkaragata / vAdya samatrAya - 72 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. saragayaM, 8. pukkharagayaM, . samatAlaM, 10. jUyaM, 11. jaNaghAyaM, 12. porekagvaM, 13. aTTAvayaM, 14. dagamaTTiyaM, 15. aNNa. vihi. 16. pANavihi, 17. leNavihi, 16. sayaNavihi, 16. ajja, 20. paheliyaM, 21. mAgahiyaM, 22. gAhaM, 23. silogaM, 24. gaMdhatti, 25. madhusityaM, 26. pAbharaNavihi, 27. taruNopaDikamma, 28. itthIlakkhaNaM, 26. purisalakkhaNaM, 30. hayalavakharaNaM, 31. gayalakkhaNaM, 32. golakkhaNaM, 33. kukkuDalakkhaNaM, 34. miDhaya. lakkhaNaM, 35. cakkalakkhaNaM, 36. chattalakkhaNaM, 37. daMDalakkhaNaM, 38. asilakkharaNaM, 36. mariNalakkhaNaM, 40. kAkaNilakkhaNaM, 41. cammalakkhaNaM, 42. caMdacariyaM, 43. sUracariyaM, 44. rAhucariyaM, 45. gahacAriyaM, 46. sobhAkara, 47. dobhAkara, 48. vijjAgayaM, 46. maMtagayaM, 50. rahassagayaM, 51. sabhAsaM, 52. cAraM, 53. paDicAra, 54. bUha, 55. paDivUha, 56. khaMdhAdhAramANaM, 57. nagaramANaM, 58. vatthumANaM, 56. khaMdhAvAranivesaM, 60. nagaranivesaM, 11. vatthunivesaM, 62. IsatthaM, 63. charuppa vizepa, 6. samatAla, 10. dhUta, 11. janavAda/janazruti, 12. puraHkAvya/ prAzu, kavitva 13.aNTApada/zataraMja, 14 dakamRttikA/saMyoga, 15. annavidhi, 16. pAnavidhi, 17. layanavidhi gRha-nirmANa. 18. zayanavidhi, 16. AryA/chanda-vizepa, 20. prahelikA/pahelI-racanA, 21. mAgadhikA/chanda-vizeSa, 22. gAthA, 23 zloka, 24. gaMdhayukti, 25. madhusiktha, 26. AbharaNa vidhi, 27. taruNIpratikarma/saundarya prasAdhana, 28. strIlakSaNa, 26. purupalakSaNa, 30 hayalakSaNa/azva-vidyA, 31. gajalakSaNa, 32. golakSaNa, 33. kukkuTalakSaraNa, 34. mepalakSaNa, 35. cakralakSaNa, 36. chatralakSaNa, 37. daMDalakSaNa, 38. asilakSaNa/zastrakalA, 36. mariNalakSaNa, 40. kAkiNI (ratna-vizeSa) lakSaNa, 41. carmalakSaNa, 42. candracaryA, 43. sUryacaryA, 44. rAhucaryA, 45. gRhacaryA, 46. saubhAgyakara, 47.daurbhAgyakara, 46. vidyAgata/kalA-vidyA 46. maMtragata, 50. rahasyagata, 51. sabhAsa/vastu-vRtta, 52. cAra/yAtrAkalA 53. praticAra/sevA/grahagati, 54. vyUha, 55. prativyUha, 56. skandhAvAmAna/sainya pramANa jJAna, 57. nagaramAna, 58. vastumAna, 56. skandhAvAraniveza / sainyasaMsthAnaracanA, 60. nagaraniveza, 61. vAstuniveza, 62. iNvastra/divyAstra, 63. samavAya-72 samavAya-suttaM 166 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ garya, 64. assamikkha, 65. hatyitikta, 66. bagube, 67. hiranamA suvapnapArga bhagirA bAnupAga, 68. bAhajuI daNDajuddhaM muTTinu ahijuddhaM buddhaM nijuddhaM buddhAtivaM. 66. suttakheDDaM, nAliyAveDDa veDDa 70. pattanchannaM kalaganchelaM pattagacchannaM 71. sannI nijI 72. saragara lanpragata khaganAstra, 64. azvajijJA, 35. hantiginA, 66. banuvada, 67.hiraNyapAka/rajana-siddhi, mRvarNapAkavarga-niddhi, garipAka. pAnupAka, 3. vAhayuddha, daNDayuddha, muSTiyuddha, asthiyuddha, yuddha, niyuddha, . yuddhAniyuddha, 66. Dhelor3A, nAtikAvela, vRttakhela patra-chetra, kaTaka-heca, patraka-veca, . sajIda, dirjIva,72. makunanta zakunagAstra / 8. samnucchimakhayaraparidiya niri khatopiyAnaM ukkosero bAvatari vAsanahattAI liI pttaa| 8. unnacchima-vecara-paJcendriyatiryaJca-yonika jIvoM kI utkRSTataH bahattara hajAra varSa sthiti prApta Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tevattarimo samavAyo 1. harivAsarammayayAsiyAno NaM jIvAno tevatari-tevatari joyaNasahassAI nava ya ekkuttare joyaraesae sattarasa ya egaNavIsadamAge joyaNassa praddhabhAga c| pAyAmeNaM pnnnntaayo| tihattaravAM samavAya 1. harivarpa aura ramyaka varSa kI jIvA/ paridhi tehattara-tehattara hajAra nau sau eka yojana aura eka yojana ke unnIsa bhAgoM meM se sAr3he sataraha bhAga pramANa (73901143 yojana) AyAma kI lambI prajJapta hai| 2. vijae gaM baladeve tevatari vAsa sayasahassAI savvAuyaM pAlaittA siddha yuddha mutte aMtagaDe pariNidhvuDe sadhyaduruSappahINe / 2. baladeva vijaya tihattara zata-sahasra | lAkha varSa kI sarvAyu pAlakara siddha, buddha, mukta, antakRta, parinirvata tathA sarva duHkha-rahita hue| samavAya-73 171 samavAya-suttaM Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ covattarimo samavAyo 1. there NaM aggibhUI gaNahare cova tari vAsAI savAuyaM pAlaittA siddha buddhe mutte aMtagaDe paririNa vvur3e savvadukkhappahINe / 2. nisahAo NaM pAsaharapatvayAno tigichidahApo sItotAmahAnadI covatari joyaNasayAiM sAhiyAI uttarAhutti pavahitA vatirAmatiyoe jibhiyAe caujoyaNAyAmAe paNNAsajoyaNavikkhamAe vairatale kuMDe mayA ghaDamuhapavattieNaM muttAvalihAra saMThANasaMThieNa pavAeNaM mahayA saddeNaM pvddi| 3. evaM sItAvi dakkhiNahutti bhaNi- cauhattaravAM samavAya 1. sthavira gaNadhara agnibhUti cauhattara varpa kI sarvAyu pAlakara siddha, buddha, mukta, antakRta, parinirvata tathA sarva duHkharahita hue| 2. niSadha varSaghara parvata ke tigichidraha se zItodA mahAnadI kucha adhika cauhattara sau yojana uttaramukhI vaha kara cAra yojana lambI aura pacAsa yojana caur3I vajramaya jihvA se mahAn ghaTamukha se pravartita,muktAvalihAra ke saMsthAna se saMsthita prapAta se mahAn zabda karatI huI vaJatala kuNDa meM giratI hai| 3. isI prakAra zItA bhI dakSiNamukhI kathita hai| yasvA / / 4. cautthavajjAsu chasu puDhavIsu cova tari nirayAvAsasayasahassA pnnnnttaa| 4.cAthI pRthivI ko chor3akara zeSa chaha pRthiviyoM meM cauhattara zata-sahasra lAkha narakAvAsa prajJapta haiN| ___ samavAya-nuttaM samavAya-suttaM 172 ' samaMvAya-74. . Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNNatarimo samavAo pacahattaravAM samavAya 1. suvihissa NaM pupphadaMtassa paraho paNNari jiNasayA hotyaa| 1. arhata suvidhi puSpadanta ke pacahattara sau kevalI the| 2. sotale NaM arahA paNNari puva sahassAI pragAramajjhAvasittA muMDe bhavittA raNaM agArAmro araNagArinaM pnvie| 2. arhat zItala ne pacahattara hajAra pUrvo taka agAra-madhya rahakara, muDa hokara, agAra se anagAra pravrajyA lii| 3. saMtI vaM parahA paNNatari vAsasahassAI agAravAsamajhAvasittA muMDe bhavittA agArAmro araNagAriyaM pcvie| 3. arhat zAnti ne pacahattara hajAra varSoM taka agAra-madhya raha kara, muDa ho kara, agAra se anagAra pravrajyA lii| samavAya-suttaM 173 samavAya 75 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chAvattarimo samavAo chihattaravAM samavAya 1. chAvari vijjukumArAvAsasaya. sahassA pnnnnttaa| 1. vidyatakumAra devoM ke chihattara zata sahasra/lAkha AvAsa prajJapta haiN| 2 evaM dIvadisAudahINaM, vijjukumAridaNiyamaggINaM / chaNhapi jugalayAraNaM, chAvattarimo sayasahassA // 2. isI prakAra dvIpakumAra, dizAkumAra, udadhikumAra vidyutkumAra, stanitakumAra aura agnikumAra-ina chaha deva-yugala ke chihattara-chihattara zata-sahasra / lAkha AvAsa prajJapta haiN| samavAya-suttaM 174 samavAya-76 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattattarimo samavAno satahattaravAM samavAya 1. bharahe rAyA cAuraMtacakkavaTTI sattari puvasayasahassAI kumAravAsamajhAvasittA mahArAyAbhiseyaM sNptte| 1. cAturanta cakravartI rAjA bharata satahattara zata-sahasra/lAkha pUrvo taka kumAra-vAma meM rahane ke bAda mahArAjAbhiSeka ko samprApta kiyaa| 2. aMgavaMsAno NaM sattari rAyANo muMDe bhavittA NaM agArAmo aNa. gArinaM pvviyaa| 2. aMga vaMza ke satahattara rAjAnoM ne muDa hokara agAra se anagAra pravajyA lii| 3. gaddatoyatusiyANaM devAraNaM sattattari devasahassA parivArA pnnnnttaa|| 3. gardatoya aura tupita do devoM kA parivAra satahattara hajAra devoM kA prajJapta hai| 4. egamege NaM muhatte sattara lave lavaggeNaM pnnnntte| 4. pratyeka muharta lava kI dRSTi se satahattara lava kA prajapta hai| samavAya-mutta samavAya-sutta 175 samavAya-77 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aTThasattarimo samavAyo 1. sakkasta gaM devidAsa devarappo vetamaNe mahArAyA aLasattarIe suvAgakumAradIvakumArAvAsasayasahassANaM AhevaccaM porevacvaM bhaTTitaM tApittaM mahArAyattaM prApA-Isara-seNAvaccaM kArevANe pAlenANe vihr| aThattaravAM samavAya 1. devendra devarAja zakra ke mahArAja vaizmaNa suparNakumAra aura dvIpakumAra ke auttara jata-sahanalAna AvAsoM kA prASipatya, paurapatya, bhartRtva, svAmitva, mahArAjatva tathA AnA, aizvarya aura senApatitva karate hue, unakA pAlana karate hue vicaraNa karatA hai| 2.sthavira apita aThattara varSa kI sarvAyu pAlakara siddha, buddha, mukta, antakRta, parinirvRta tathA sarva duHkharahita hue| 2. dhere meM akaMpie atattari vAtAI saghAuyaM pAlaittA siddhe buddhe mutte aMtagaDe pariNinDe sabaduttappahINe / 3. uttarAyaNaniya? NaM sUrie paDhamAno maMDalAno egaNacattAlosaine maMDale ahattari egasadibhAe divasakhettassa nivaDvettA racariNatettasa abhiniyuttA NaM cAraM carai / 3. uttarAyaNa se nivRta sUrya prathama maMDala se unatAlIsaveM maMDala meM divasa-kSetra ko eka muhurta ke ikalaThaveM attara bhAga (6 muhata) pramANa nyUna aura rajanI-kSetra ko isI pramANa meM avika karatA huyA saMcaraNa karatA 4. evaM dkssinnaaynnniyttttedi| 4. isI prakAra dakSiNAyana se nivRta sUrya bhii| samavAya-phutta samavAya-sutta 176 samavAya-78 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ unyAsivAM samavAya egaraNAsIimo samavAyo 1. valayAmuhassa NaM pAyAlassa hechillAno carimaMtAno imIse rayaNappahAe puDhavIe heThille carimaMte, esa NaM gagUNAsII joyaNasahassAI abAhAe aMtare pnnnntte| 1. vaDavAmukha pAtAla ke adhastana cara mAnta se isa ratnaprabhA pRthvI kA adhastana caramAnta kA avAghata: antara unyAsI hajAra yojana prajJapta hai| 2. evaM keussavi jUyassavi Isara- ssvi| 2. isI prakAra ketu, yUpa aura Izvara kA bhii| 3. chaThThIe puDhavIe bahumajjhadesabhAyAo chaThThassa ghaNodahissa heThille carimaMte, esa NaM egaNAsIti joyaNasahassAI pravAhAe aMtare pnnnnte| 3. chaThI pRthvI ke bahumadhyadezabhAga se chaThe ghanodadhi ke adhastana caramAnta kA avAdhataH antara unyAsI hajAra yojana prajJapta haiN| 4. jaMbuddIvassa NaM dIvassa bArassa ya bArassa ya esa gaM egaNAsII joyaNasahassAI sAiregAI abAhAe aMtare pnnnnte| 4. jambUdvIpa-dvIpa ke pratyeka dvAra kA avAdhataH antara unyAsI hajAra yojana se kucha adhika prajJapta haiN| samavAya-susaM. samavAya-74 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sIiimo samavAzro 1. sejjaMse NaM arahA zrasIiM ghaNUI ur3aDhaM uccatteNaM hotyA / 2. tiviTThU NaM vAsudeve asIiM ghaNUI ur3aDhaM uccatteNaM hotyA / 3. ayale NaM baladeve asII dhaNUI uDDhaM uccattegaM hotyA / 4. tiviTTU gaM vAsudeve asoI vAsasa sahasAI mahArAyA hotyA / 5. zrAubahule gaM kaMDe prasIdaM joyaNasahassAI bAhalleNaM paNNatte / 6. IsANassa NaM deviMdassa devaraNI sII sAmANi sAhasI paNNattAzrI | 7. jaMbuddIve naMdIve souttaraM joyaNasayaM zrogAhetA sUrie uttarakaTThIvagae paDhamaM udayaM kareI / assivAM samavAya 1. arhat zreyAMsa UMcAI kI dRSTi assI dhanuSa U~ce the| 2. vAsudeva tripRSTha UMcAI kI dRSTi se assI dhanuSa U~ce the / 3. baladeva acala U~cAI kI dRSTi asI dhanuSa U~ce the / 4. vAsudeva tripRSTha U~cAI kI dRSTi se assI zata-sahasra/lAkha varSa taka mahA* rAja rahe the / 5. [ ratnaprabhA kA ] apkAyavahula-kANDa' assI hajAra yojana bAhalya / moTA prajJapta hai / 6. devendra devarAja IzAna ke assI hajAra sAmAnika prajJapta haiM / 7. jambUdvIpa- dvIpa meM eka sau assI: hajAra yojana kA avagAhana kara sUrya uttara dizA ko prApta ho, prathama maNDala meM udaya karatA hai Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekkAsIiimo samavAzro 1. navanavamiyA NaM bhikkhupaDimA ekkAsI rAidiehi cahi ya paMcattaha bhiklAsa ehi zrahAsutaM mahAkappaM ahAmaggaM grahAtaca sammaM kAraNa phAliyA pAliyA sohiyA toriyA kiTTiyA prANA rAhiyA yAvi bhavai / 2. kustaNaM aho ekkAsIti maNapajjavanANisayA hotyA / 3. vimAhapaNNattIe ekkAsIti mahAjummasayA paNNattA | samavAya-sutaM 176 ikyAsivAM samavAya 1. nava navamikA bhikSu pratimA ikyAsI rAta-dina meM cAra sau pAMca bhikSA [ - dattiyoM ] se sUtra ke anurUpa, kalpa ke anurUpa, mArga ke anurUpa aura tathya ke anurUpa, kAyA se samyak spRpTa pAlita, zoSita, pArita, kIrtita aura AjJA se prArAvita hotI hai / 2. arhatu kunyu ke ikyAsI so manaHparyavajJAnI the / 3. vyAkhyAprajJapti meM ikyAsI mahAyugmazata prajJapta haiM / samadAya - =1 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ....... bAsItiimo samavAzro 1. jaMbuddIve dove bAsIyaM maMDalasayaM jaM sUrie dukkhutto saMkamittA NaM cAraM carai, taM jahA - nikkhamamANe ya pavisamANe ya / 2. samaNe bhagavaM mahAvIre bAsIe rAidiehi vokkatehi ganbhAo. gamaM sAharie / 3. mahAhimavaMtassaM NaM vAsaharapanca - yassa uvarillA caritAzro sogaMdhiyasta kaMDassa heTThille carimaMte, esa NaM bAsIiM joyaNasayAI abAhAe aMtare paNNatte / 4. evaM ruppissava | bayAsivAM samavAya 1. jaMmbUdvIpa-dvIpa meM maNDala haiM / sUrya : unameM saMkramaNa kara saMcAra jaise ki niSkramaraNa karatA huA' aura praveza karatA huA ! yAsI 2. zramaNa bhagavAn mahAvIra bayAsI rAta-dina vyatIta ho jAne para [ eka ] garma se [dUsare] garbha meM saMhRta hue, 3: mahAhimavAn varSaghara parvata ke UparI caramAnta se saugandhika kANDa ...adhastana caramAnta kA avAghataH antara- bayAsI sau yojana prajJapta hai / * 4. isI prakAra rukmI kA bhI / Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teyAsiiimo samavAyo tirAsivAM samavAya 1. samaNe bhagavaM mahAvIre bAsIi rAidiehiM vIikkatehiM teyAsIime rAidie vaTTamANe gambhAno ganmaM saahrie| 2. sIyalassa gaM araho tesIti gaNA tesIti garagaharA hotthaa| 3. there gaM maMDiyaputte tesoI vAsAI savvAuyaM pAlaittA siddha buddhe mutte aMtagaDe pariNinvur3e savva dupkhpphiinne| 4. usame eM arahA kosalie tesII puvvasayasahassAI agAravAsamajjhAvasittA muMDe bhavittA NaM agArAmo aNagArinaM pnvie| 5. bharahe raNaM rAyA cAuraMtacakkavaTTI tesIiM punvasayasahassAI pragAramajhAvasittA jiNe jAe kevalI savaNNU svvbhaavdrisii| 1 zramaNa bhagavAn mahAvIra bayAmI rAta-dina vyatIta hone para tirAsiveM rAta-dina ke vartane para [eka] garbha se [dUsare] garbha meM saMhRta hue| 2. ahava zItala ke tirAsI gaNa aura tirANI gaNadhara the| 3. sthavira maMDitaputra tirAsI varSa kI sarvAyu pAlakara siddha, buddha, mukta, antakRta, parinirvRta tathA sarva du:kharahita hue| 4. kauzAlika arhata RSabha ne tirAsI zata-sahasra/lAkha pUrvo taka agAravAsa madhya rahakara, muDa hokara, agAra se anagAra pravrajyA lii| 5. cAturanta cakravartI rAjA bharata tirAsI zata-sahasra/lAkha pUrvo taka agAra-madhya rahakara jina, kevalI, sarvajJa aura sarvabhAvadarzI hue| samavAya-suttaM 181 samavAya-8. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caurAsiiimosamavAno caurAsivAM samavAya 1. caurAsII nirayAvAsasayasahassA pnnnnttaa| 1. narakAvAsa caurAsI zata-sahasra/ lAkha prajJapta haiM / 2. usame NaM arahA kosalie cau rAsIiM puSvasayasahassAI savvAuyaM pAlaittA siddha buddhe mutte pratagaDe pariNinvur3e svvdukkhphonne| 2. kauzalika arhat Rpabha caurAsI zata-sahasra/lAkha pUrvo kI pUrNa Ayu pAlakara siddha, buddha, mukta, antakRta, parinirvata tathA sarva duHkha-rahita hue| 3. evaM bharaho bAhubalI baMbhI sundarI / 4. sejjase gaM arahA caurAsII vAsasayasahassAI savvAuyaM pAlaittA siddha buddha mutte aMtagaDe pariNinvuDe savvadukkhappahINe / 3. isI prakAra bharata, vAhuvalI, brAhmI aura sundarI [hue] / 4. arhat zreyAMsa caurAsI zata-sahasra/ lAkha varSoM kI pUrNa AyupAlakara siddha, buddha, mukta, antakRta, parinita aura sarva duHkha-rahita hue| 5. tividiLU NaM vAsudeve caurAsII vAsasayasahassAiM savAuyaM pAlaittA appaiTThANe narae neraiyatAe uvvnnnne| 5. vAsudeva tripRSTha caurAsI zata-sahasra/ lAkha varSoM kI pUrNa Ayu pAlakara apratiSThAna naraka meM nairayikatva se upapanna hue| 6. sakkassa NaM devivassa devaraNNo caurAsII sAmANiyasAhassImo pnnnnttaano| 6. devendra devarAja zakra ke caurAsI hajAra sAmAnika prajJapta haiN| 7. samvevi gaM bAhirayA maMdarA cau- . rAsoI-caurAsIiM joyaNasahasAiM uDDhaM uccatteNaM pnnnnttaa| 7. sabhI bAhya mandaraparvata UMcAI kI dRSTi se caurAsI hajAra yojana U~ce prajJapta haiN| samavAya-suttaM 182 samavAya-84 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. sabvevi NaM aMjaNagapavvayA cau rAsIiM-caurAsIiM joyaNasahassAI uDDhaM uccattaNaM paNNattA / 8. samasta ajanaka parvata U~cAI ko dRSTi se caurAsI-caurAsI hajAra yojana U~ce prajJapta haiN| 6. harivAsarammayavAsiyANaM jIvANaM ghaNupaTTA caurAsII-caurAsII joyaNasahassAiM solasa joyapAI cattAri ya bhAgA joyarapassa parikkheveNaM pnnnntaa| 6. harivarSa aura ramyakavarSa kI jIvA ke dhanuHpRSTha kA parikSepa (paridhi) caurAsI hajAra solaha yojana aura eka yojana ke unnIsa bhAgoM meM se cAra bhAga pramANa 84016 yojana prajJapta haiN| 10. paMkabahulassa NaM kaMDassa uvari- llAmo carimaMtAno hedille carimaMte, esa jaM corAsII jovaNasayasahassAI pravAhAe aMtare pnnnntte| 10. paMcabahulakAMDa ke uparitana caramAnta me adhastana caramAnta kA avAdhataH antara caurAsI zata-sahasra lAkha yojana prApta hai| 11. viyAhapaNNatIe NaM bhagavatIe caurAsII payasahassA padaggeNaM pnnnnttaa| 11. bhagavatI . vyAkhyAprajJapti ke pada parimANa kI dRSTi se caurAsI hajAra pada prajJapta haiN| 12. corAsIiM nAgakumAravAsasaya- sahassA pnnnnttaa| 12. nAgakumAra ke AvAsa caurAsI zata sahasra /lAkha prajJapta haiN| paiNNagasahassA 13. prakIrNaka caurAsI hajAra prajJapta haiN| 13. corAsIiM pnnnnttaa| 14. corAsIiM joNippamuhasaya- sahassA pnnnntaa| 14. yoni-pramukha/yoni-dvAra caurAsI zata-sahasra/lAkha prApta haiN| 15. puTavAiyANaM sIsapaheliyApajjava- sANANaM saDANaTThANaMtarANaM corAsIe guNakAre pnnnntaa| 15. pUrva (saMkhyAvAcI) se lekara zIrpa prahelikA-antima mahAsaMkhyA paryanta svasthAna aura sthAnAntara caurAsI lAkha guNAkAra vAle prajJapta haiN| samavAya-84 samavAya-sutaM Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16. usamassa NaM araho kosali- yassa caurAsIiM garaNa caurAsII garagaharA hotyaa| 16. kauzAlika arhata RSabha ke caurAsI gaNa aura caurAsI gaNadhara the| 17. usamassa NaM kosaliyassa usabha- seNapAmokkhAyo caurAsII samaNasAhassIno hotthaa| 17. kozalika ahaMta RSabha ke RSabha sena pramukha caurAsI hajAra zramaNa the| 15. samvevi caurAsIiM vimANA- vAsasayasahassA sattANauiM ca sahassA tevIsaM ca vimANA bhavaMtIti makkhAyaM / 15. sabhI vimAnavAsI/vaimAnika devoM ke caurAsI lAkha satAnave hajAra, teIsa vimAna hai, aisA AkhyAta hai| samavAya-suttaM 184 samavAya-84 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcAsIiimo samavAno pacAsivAM samavAya 1.pAyArassa NaM bhagavazno sacUliyA- gassa paMcAsIiM uddesaraNakAlA pnnnnttaa| 2. dhAyaisaMDassa NaM maMdarA paMcAsII joyaNasahassAI savaggeNa pnnnnttaa| 1. cUlikA sahita bhagavad AcAra/ AcArAMga-sUtra ke pacAsI uddezanakAla prajJapta haiN| 2. dhAtakIkhaMDa ke [donoM] meru parvatoM kA sarva parimANa pacAsI hajAra yojana prajJapta hai| 3. rucaka mAMDalika parvata kA sarva parimANa pacAsI hajAra yojana prajJapta 3. ruyae NaM maMDaliyapavae paMcAsII joyaNasahassAiM savvaggeNaM pnnnntte| 4. naMdaNavaNassa NaM heDillAno carimaMtAno sogaMdhiyassa kaMDassa heDille carimaMte, esa NaM paMcAsII joyaNasayAI abAhAe aMtare pnnnntte| 4. nandanavana ke adhastana caramAnta se saugandhika kANDa ke adhastana caramAnta kA pravAdhataH antara pacAsI sau yojana kA prajJapta hai| semavAya-sutta samavAya-5 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chalasIiimo samavAo chiyAsivAM samavAya 1. arhat suvidhi puSpadanta ke chiyAsI ___ gaNa aura chiyAsI gaNaghara the| 2. arhata supArzva ke chiyAsI sau vAdI the| 1. suvihissa NaM pupphadaMtassa para ho chalasoI gaNA chalasoI gaNaharA hotthaa| 2. supAsassa NaM arahamo chalatII vAisayA hotyA / 3. doccAe NaM puDhavIe bahumajha desabhAgAno doccassa ghaNodahissa heDille carimaMte, esa NaM chalatIiM joyaNasahassAI avAhAe aMtare pnnnnte| 3. dUsarI pRthvI ke bahumadhyadezabhAga se dUsare ghanodadhi ke aghastana caramAnta kA avAghataH antara chiyAsI hajAra yojana kA prajapta hai| samavAya-suttaM 186 samavAya-56 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattAsIiimo samavAyo sattAsivAM samavAya 1. madarassa NaM pavvayassa purasthimillAmo carimaMtAno gothubhassa pAvAsapavvayassa paccathimille carimaMte, esa NaM sattAsII joyaNasahassAI abAhAe atare pnnnnte| 1. mandara parvata ke pUrvI caramAnta ne gostUpa AvAsa-parvata ke pazcimI caramA ta kA abAdhataH antara sattAsI hajAra yojana kA prajJapta hai| 2. maMdarassa NaM panvayassa davikhaNillAno carimaMtAno dobhAsassa prAvAsapavvayassa uttarille carimaMte, esa NaM sattAsII joyaNasahassAI pravAhAe aMtare pnnnntte| 2. mandara parvata ke dakSiNI caramAnta meM dakAvabhAsa AvAsa-parvata ke uttarI caramAnta kA pravAdhata: antara sattAmI hajAra yojana kA prApta hai| 3. maMdarassa NaM pavvayassa paccasthimillAno carimaMtAno saMkhassa prAvAsapavayassa purathimille carimaMte, esa NaM sattAsII joyaNasahassAI pravAhAe aMtare paNNatte / 3. mandara parvata ke pazcimI caramAnta me zaMkha AvAsa-parvata ke pUrvI caramAnta kA avAghataH antara sattAmI hajAra yojana kA pranapta hai| 4. maMdarassa gaM pavyayassa uttarillAno carimaMtAno dagasImassa prAvAsapasvayassa dAhiNille carimate esa NaM, sattAsII joyaraNasahassAI pravAhAe aMtare pnnnnte| 4. mandara parvata ke uttarI gharamAnta me dakasIma prAyAsa-pavaMta ke dakSiNI ramAnta kA pravAyata: antara mattAnI hajAra yojanA pramapta hai| samavAya-sutta 180 samavAya-80 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. chaNhaM kammapagaDINaM prAimauvarillavajjANaM sattAsIiM uttarapagaDIo pnnnnttaano| 5. prAdi [jAnAvaraNa] aura antima [antarAya] kI karma-prakRtiyoM ko chor3akara zeSa chaha karma-prakRtiyoM kI sattAsI uttara-prakRtiyAM prajapta haiN| 6. mahAhimavaMtakUDassa NaM uvari lAmo carimaMtAno sogadhiyassa kaMDassa hedille carimaMte, esa NaM sattAsIiM joyaraNasayAI abAhAe aMtare pnnnntte| 6. mahAhimavaMta kUTa ke uparitana cara mAnta se saugaMdhika kANDa ke adhastana caramAnta kA avAdhataH antara sattAsI mau yojana kA prajJapta hai| 7. evaM ruppikuuddssvi| 7. isI prakAra rukmIkUTa kA bhii| samavAya-suttaM samavAya-87 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aThAsivAM samavAya 1. pratyeka candra aura sUrya ke aThAmIaThAsI mahAgrahoM kA parivAra prajJapta aTThAsIiimo samavAo 1. egamegassa NaM caMdimasUriyassa aTThAsII-aTThAsoI mahAgahA parivAro pnnnntto| 2. diTTivAyassa NaM aTThAsII suttAI paNNattAI, taM jahAujjusuyaM pariNayApariNayaM bahabhaMgiyaM vijayacariyaM aNaMtaraM paraMparaM sAmANaM saMjahaM saMbhiNNaM pAhaccAyaM sovatthiyaM ghaMTe naMdAvattaM bahulaM puTThApuDhe viyAvattaM evaMbhUyaM duyAvattaM vattamANupayaM samabhiruDhaM sadhvanobhaI paNNAsaM duppddiggh| icceiyAI vAvIsaM suttAI chiNNaccheyanaiyANi sasamayasutta parivADIe / 2. dRSTivAda ke sUtra aThAsI prajJapta hai / jaise kiRjusUtra, pariNatApariNata, bahubhaMgika, vijayacarita, anantara, parApara, sAmAna, saMyUtha, saMbhinna, yathAtyAga, sauvastikaghaMTa, nandAvata, bahula, pRSTApRSTa, vyAvata, evaMbhUta, dvayAvartta, vartamAnapada, samabhirUDha, sarvatobhadra, panyAsa, duSpratigraha / ye bAIsa sUtra sva-samaya-paripATI ke anusAra chinnacheda-nayika hote haiM / ye bAIsa sUtra AjIvaka-paripATI ke anusAra achinnacheda-nayika hote hai| icceiyAiM bAvIsaM suttAI acchipaNaccheyanaiyAriNa aajiiviysuttprivaaddiie| icceiyAI vAvIsaM sutAI tiganaiyANi terAsiyasutta privaaddiie| ye vAIsa sUtra trairAzika-paripATI ke anusAra trika-nayika hote haiM / icceiyAI bAvIsaM suttAI caukkanaiyANi ssmysuttprivaaddiie| ye vAIsa sUtra sva-samaya-paripATI ke anusAra catuSka-nayika hote haiM / samavAya-suttaM 186 samavAya-88 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evAmeva saputvAvareNaM aTThAsIi suttAI bhavaMti tti makkhAyaM / isa prakAra ina savakA yoga karane para aThAsI sUtra hote haiM / 3. maMdarassa NaM pavvayassa purasthimillApo carimaMtAno gothubhassa AvAsapavvayassa puratyimille carimaMte, esa NaM aThAsIiM joyaNasahassAI avAhAe aMtare pnnnntte| 3. mandara parvata ke pUrvIya caramAnta se gostUpa AvAsa-parvata ke pUrvIya caramAnta kA avAdhataH antara aThAsI hajAra yojana kA prajJapta hai| 4. madarassa NaM pavvayassa dakkhiNillAmo carimaMtAyo dobhAsassa AvAsapavayassa dAhiNille carimaMte, esa raNaM aTThAsIiM joyaNasahassAI abAhAe aMtare pnnnnte| 4. mandara parvata ke dakSiNI caramAnta se dakAvabhAsa AvAsa-parvata ke dakSiNI caramAnta kA avAghataH antara aThAsI hajAra yojana kA prajJapta hai| 5. maMdarassaraNaM panvayassa paccasthimillAyo carimaMtAno saMkhassa AvAsapavvayassa paccathimille carimaMte, esa NaM avAsII joyaNasahassAI abAhAe aMtare paNNatte / 5. mandara parvata ke pazcimI caramAnta se zaMkha AvAsa-parvata ke pazcimI caramAnta kA avAdhataH antara aThAsI hajAra yojana kA prajJapta hai| 6. maMdarassa NaM panvayassa uttarillAo carimaMtAno dagasomassa AvAsapabvayassa uttarille carimaMte, esa NaM aTThAsII joyaNasahassAiM abAhAe aMtare pnnnnte| 6. mandara parvata ke uttarI caramAnta se dakasIma AvAsa-parvata ke uttarI caramAnta kA avAdhataH antara __ aThAsI hajAra yojana kA prajJapta hai| 7. vAhirAno eM uttarApro kaTThAmo sUrie paDhamaM chagmAsaM ayamINe coyAlIsaimamaMDalagate aTThAsIi 7. vAhya uttara se dakSiNa kI ora gati karate hue prathama chaha mAha meM sUrya cavAlIsaveM maNDala meM pahuMcane para samavAya-sutta samavAya-88 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ igasahimAge muhuttassa divasakhettassa nivuDDhettA rayaNikhettassa abhinivuDDhettA sUrie cAra crii| muhurta ke ikasaThThaveM aThAsI bhAga ( muhUrta) pramANa divasa-kSetra kA parihrAsa kara evaM rajanI-kSetra ko abhivadhita kara saMcaraNa karatA hai / 8. dakkhiraNakaTThAmo NaM sUrie doccaM chammAsaM ayamIraNe coyAlIsatimamaMDalagate aTThAsII igasaddhibhAge muhuttassa rayaNikhetassa nivaiDhetA divasakhetassa abhinivaDDhettA NaM mUrie cAra cri| 8. dakSiNa se uttara kI ora gati karate hue dUsare chaha mAha meM sUrya cavAlIsaveM maNDala me pahuMcane para muhurta ke ikasaThThaveM aThAsI bhAga (55 muhUrta) pramANa rajanI-kSetra kA parihrAsa kara evaM divasa-kSetra ko abhivadhita kara saMcaraNa karatA hai / samAvaya-suttaM 161 samavAya-88 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ egUNaraNa uiimo samavAzro 1. usame NaM arahA kosalie imIse zrasappiNIe tatiyAe susama - dusamAe pacchime bhAge egUNauie zraddhamAsehi sesehi kAlagae jAva savvadukkha pahINe / 2. samara bhagavaM mahAvIre imIse zrasapiNIe cautthIe susama - dusamAe pacchime bhAge egUNaNa uie zraddhamAsahi sesaha kAlagae jAva savvakhapahINe / 3. hariseNe NaM rAyA cAuraMtacakkacaTTI eguNaNauI vAsasayAI mahArAyA hotyA / 4. saMtissa NaM araho egUNaNauI ajjAsAhasI ukkosiyA prajAsaMpayA hotyA / 'samavAya- suttaM navAsivAM samavAya 1. kozalika zrarhat RSabha isa ava sarpiNI ke tIsare suSama-duSamA Are ke pazcima bhAga meM, navAsI arddhamAsa zeSa rahane para kAlagata hokara mukta hue / 2. zramaNa bhagavAn mahAvIra isa ava sarpiNI ke cauthe - suSamA - dupamA Are ke pazcima bhAga meM, navAsI zrarddhamAsa zeSa rahane para kAlagata hokara sarva duHkha-mukta hue / 3. cAturanta cakravartI rAjA hariSeNa navAsI sau varSo taka mahArAja rahe the / 4. arhat zAnti kI navAsI hajAra AryA kI utkRSTa praryA sampadA thI / 162 samavAya-81 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nabbevAM samavAya gauiimo samavAo 1. sIyale gaM arahA nauI dhaNUI uDDhaM uccatteNaM hotyaa| 2. ajiyassa NaM araho nauI ghaNUI gaNA nauiM garagaharA hotthaa| 3. satissa gaM araho nauI gaNA nauI gaNaharA hotyaa| 4. sayaMbhussa NaM vAsudevassa NauivAsAI vijae hotyaa| 5. savyesi NaM vaTTaveyaDDhapanvayANaM uvarillAmo siharatalAno sogaMdhiyakaMDassa hedville carimaMte, esa NaM nauI joyaNasayAI prabAhAe aMtare pnnnnte| 1. arhata zItala UMcAI kI dRSTi se __nabbe dhanuSa UMce the| 2. ahaMta ajita ke nabbe gaNa aura nabbe gaNadhara the| 3. arhat zAnti ke nabve gaNa aura nabbe ___ gaNadhara the / 4. vAsudeva svayambhU nabbe varSoM taka vijayazIla rahe / 5. samasta vRttavatADhya parvatoM ke uparitana zikharatala se saugaMdhika kANDa ke adhastana caramAnta kA pravAdhata: antara nau hajAra yojana kA prajJapta samavAya-sutaM samavAya suttaM 163 163 samavAya-10 samavAya-60 Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekkANauiimosamavAyo ikyAnabevAM samavAya 1. para-vaiyAvRtyakarma kI pratimAe~ ikyAnave prajJapta haiN| 2. kAloda samudra kA parikSepa ikyAnave zata-sahatra/lAkha yojana se kucha adhika prajJapta hai| 1. ekkANauI paraveyAvaccakamma paDimAno pnnnnttaano| 2. kAlIe NaM samudde ekkANauI joyaNasayasahassAiM sAhiyAI parikkheveNaM pnnnntte| 3. kuMthussa NaM araho ekkANauI ahoyisayA hotthaa| 5. pAuya-goya-vajjANaM chaNhaM kamma. pagaDoNaM ekkANauI uttarapagaDIo pnnnntaao| 3. ahaMda kunthu ke ikyAnave sau prAdho vadhika jJAnI the| 4.Ayupya aura gotrakarma ko chor3akara zepa chaha karma-prakRtiyoM kI uttaraprakRtiyAM ikyAnabe prajJapta haiM / ma sutaM bhava sutaM 14 164 samavAya-91 samavAya-11 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bANauiimo samavAzro 1. bANauI paDimA paNNattAo / 2. there NaM iMdabhUI bANauI vAsAI savvAuya pAlaittA siddha buddha mutte aMtagaDe pariNitvaDe savadukkhappa hoNe / 3. maMdarassa NaM pavvayassa bahumajjhadesa bhAgAzrI goyubhassa prAvAsapavvayassa paccatthimille carimaMte, esa NaM vAraNauI joyaraNasahassAI avAhAe pate / aMtare 4. evaM caNurhapi zrAvAsapavvayANaM / samavAya- sutaM bAnavevAM samavAya 1. pratimAe~ vAnaveM prajJapta haiM / 2. sthavira indrabhUti vAnaveM varSa kI sarvAyu pAlakara siddha, buddha, mukta, antakRta, parinirvRta tathA sarva duHkhamukta hue / 3. mandara parvata ke bahumadhyadezabhAga se gostUpa AvAsa parvata ke pazcimI caramAnta kA pravAdyataH antara bAnaveM hajAra yojana kA prajJapta hai / 4. isI prakAra cAra zrAvAsa parvatoM kA bhI [ prajJapta hai / ] samavAya - 62 Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tirAnavevAM samavAya teraNauiimo samavAya 1. caMdappahassa NaM araho teNauiM gaNA teraNauI gaNaharA hotyaa| 2. saMtissa NaM araho teNauiM cauddasaputvisayA hotthaa| 1. arhat candraprabha ke tirAnave gaNa aura tirAnave gaNadhara the| 2. arhata zAMti ke tirAnave sau caudaha pUrvI the| 3. teNauimaMDalagate NaM sUrie ativaTTamANe nivaTTamAraNe vA samaM ahorattaM visamaM kre| 3.tirAnave maNDalagata sUrya prativartana evaM nivartana karate hue sama ahorAtra ko viSama kara detA hai| samavAya-suttaM samavAya-13 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caura uiimo samavAzro 1. nisahanIlavaMtiyA NaM jIvAmro caraNauI caraNauI joyaNasahassAI ekkaM chapaNNaM joyaNasayaM doNNi ya egUraNavI saibhAge joyaNassa zrAyAmeNaM paNNattAo / 2. zrajiyassa NaM prarahasro caraNauI zrIhinANisayA hotyA / samavAya-sutaM 167 caurAnavevAM samavAya niSedha aura nIlavAn parvata kI pratyeka jIvA kA AyAma caurAnaveM hajAra eka sau chappana yojana tathA eka yojana ke unnIsa bhAgoM meM se do bhAga pramANa (641561 yojana) prajJapta hai / 2. arhat ajita ke caurAnave sau avadhijJAnI the / Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcANauiimo samavAyo paMcAnavevAM samavAya 1. supAsassa NaM araho paMcANauI gaNA paMcANauiM gaNaharA hotyA / 2. jaMbuddIvassa gaMdIvassa carimaMtAno cauddisi lavagasamuI paMcANauI paMcANauI joyaNasahassAI progAhittA cattAri mahApAyAlA paNNattA, taM jahAvalayAmuhe keue jUvate iisre| 1. arhat supArzva ke paMcAnave gaNa aura paMcAnave gaNadhara the| 2. jambUdvIpa-dvIpa ke caramAnta se cAroM dizAoM meM lavaNa-samudra meM paMcAnavepaMcAnave hajAra yojana avagAhana karane para cAra mahApAtAla prajapta haiN| jaise kivaDavAmukha, ketuka, yUpaka aura Izvara / 3. lavaNa-samudra ke ubhaya pArzva paMcAnavepaMcAnave pradezoM para udvedha /gaharAI va utsedha/UMcAI kI parihAni prApta 3. lavaNasamudassa ubho pAsaMpi paMcANauI-paMcANauiM padesAno uvvehussehprihaarnniiepnnnntaao| / 4.kuMthU NaM arahA paMcANauI vAsa- sahassAI paramAuM pAlaittA siddha buddha mutte aMtagar3e pariNibuDe snvdukkhpphiinne| 5. there NaM moriyaputte paMcANaui vAsAiM savvAuyaM pAsaittA siddha buddha mutte aMtagaDe pariNidhvur3e svvdukkhpphiinne| 4. arhat kunthu paMcAnave hajAra varSoM kI pUrNa Ayu pAlakara siddha, buddha, mukta, antakRta, parinivRta tathA sarva duHkhamukta hue| 5. sthavira mauryaputra paMcAnave hajAra varSoM kI sarvAyu pAlakara siddha, buddha, mukta, antakRta, parinirvRta tathA sarva duHkhamukta hue| '1 . suttaM 18 198 samavAya-65 samavAya-65 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaNNauiimo samavAno chiyAnavevAM samavAya 1. egamegassa gaM raNo cAurata cakkavaTTissa chaNNauiM-chaNNauI gAmakoDIyo hotthaa| 1. pratyeka cAturaMta cakravartI rAjA ke ___ chiyAnave-chiyAnave karor3a grAma the| 2. vAukumArANaM chaNNauI bhavaNA vAsasayasahassA pnnnnttaa| 3. vavahArie raNaM daMDe chaNNauI aMgulAI aNgulpmaannennN| 4. vavahArie gaM dhaNU chaNNauI aMgulAI aNgulpmaannennN| 5. vavahAriyA NaM nAliyA chaNNauI aMgulAI aMgulapamAraNeNaM / 6. vavahArie paM juge chaNNauI aMgulAI aNgulpmaannennN| 2. vAyukumAroM ke chiyAnave zata-sahasra/ lAkha bhavanAvAsa prajJapta haiN| 3. vyAvahArika daNDa, aMgula-pramANa se chiyAnave aMgula prajJapta hai| 4. vyAvahArika dhanuSa, aMgula-pramANa se chiyAnave aMgula prajJapta hai / 5. vyAvahArika nAlikA, aMgula-pramANa se chiyAnave aMgula prajJapta hai| 6. vyAvahArika yuga, aMgula-pramANa se chiyAnave aMgula prajJapta hai| 7. vyAvahArika akSa, aMgula-pramANa se chiyAnave aMgula prajJapta hai| 8. vyAvahArika muzala, aMgula-pramANa se chiyAnave aMgula prajJapta hai| 6. pAbhyantara maNDala meM prathama muhUrta chiyAnave aMgula kI chAyA vAlA prajJapta hai| 7. vavahArie NaM akkhe chaNNauI aMgulAI aNgulpmaannennN| 8. vavahArie NaM musale chaNNauI aMgulAI aNgulpmaannennN| 6. anaMtarAno Aimuhutte chaNNa uI aMgulachAe pnnnnte| samavAya-suttaM 166 samavAya-66 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattA uiimo samavAo 1. maMdarassa NaM pavvayassa paJcatthimillAo carimaMtAo gothumassa NaM AvAsapavvayasta paccatthi - mille carimaMte, esa NaM sattANauI joyaNasahassAI avAhAe aMtare paNNatte / 2. evaM casipi / 3. ahaM kammapagaDINaM sattANauI uttarapagaDIo paNNattAzro / 4. hariseNe NaM rAyA cAuraMtacakkaTTI deNAI sattANauI vAsasayAI agAramabhAvasittA muMDe bhavitA NaM zragArAnI aNagArinaM pavvaie / samavAya-sutaM 200 sattAnavevAM samavAya 1. mandara parvata ke pazcimI caramAnta se gostUpa AvAsa parvata ke pazcimI caramAnta kA pravAvataH grantara sattAnave hajAra yojana prajJapta hai / 2. isI prakAra cAroM dizAoM meM bhI [ jJAtavya / prajJapta hai / ] 3. AThoM karma - prakRtiyoM kI uttaraprakRtiyAM sattAnave prajJapta haiM / 4. cAturanta cakravartI ne rAjA hariperaNa kucha kama sattAnave so varSo taka agAra-madhya rahakara, muMDa hokara, agAra se anagAra pravrajyA lI / samavAya-67 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aTThAraNauiimo samavAtro 1. naMdaNavaNassa NaM uvarillAzro caritA paDayavaNassa heTThille carimaMte, esa NaM zraTThANauI joyaNasahassAiM prabAhAe aMtare paNNatte / 2. maMdarassa NaM pavvayasta paccatithamillA caritAnI gothubhassa zrAvAsapavvayassa purathimille carimaMte, esa NaM zradvANauI joyaNasahassAiM zrabAhAe aMtare paNNatte / 3. evaM caudisipi / 4. dAhiNabharahaddhassa NaM dhaNupaTThe zradvANauI joyaNasayAI kiMcUNAI zrAyAmeNaM paNNatte / 5. uttarAmro gaM kaTThAzro sUrie paDhamaM chammAsaM zrayamINe egUNapaMcAsa samaDalagae aTThANaui ekasadvibhAge muhuttassa divasakhettassa nivuDDhettA rayaNikhettassa abhinivuDDhettA NaM sUrie cAraM carai / samavAya-sutaM aThAnavevAM samavAya 1. naMdanavana ke uparitana caramAnta se paNDakavana ke adhastana caramAnta kA abAdhataH antara aThAnave hajAra yojana kA prajJapta hai / 2. mandara parvata ke pazcimI caramAnta se gostUpa AvAsa parvata ke pUrvI caramAnta kA prabAdhataH antara aThAnave hajAra yojana kA prajJapta hai / 3. isI prakAra cAroM dizAoM meM bhI [ jJAtavya / prajJapta ] hai | 4. dakSiNa bharata kA dhanuHpRSTha kucha nyUna aThAnave sau yojana AyAma kA--- lamvA prajJapta hai | 5. sUrya uttara dizA se prathama chaha mAsa taka unacAsaveM maNDala meM divasa- kSetra kA muhUrta ke ikasaThaveM aTThAvanaveM bhAga (muhUrtta ) pramANa hAma aura rajanI kSetra kA isI pramANa meM abhivardhana karate hue saMcaraNa karatA hai / 201. samavAya - 68 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. dakkhiNAno NaM kaTThAmo sUrie doccaM chammAsaM ayamINe egUNapaNNAsaImamaMDalagae aTThANaui ekasahimAge muhuttassa rayaNikhettassa abhinivuDDhettA gaM sUrie cAraM cri| 7. revaIpaDhamajeTThapajjavasANANaM egaNavIsAe nakkhattANaM aTThANauI tArAmo tAraggeNaM pnnnntaayo| 6. sUrya dakSiNa dizA se dUsare chaha mAsa taka unacAsaveM maNDala meM rajanI-kSetra kA muhUrta ke ikasaThaveM aTThAnaveM bhAga ( muhata) pramANa hrAsa aura divasa-kSetra kA isI pramANa meM abhivardhana karate hue saMcaraNa karatA hai| 7. revatI nakSatra se jyeSThA nakSatra taka ke unnIsa nakSatroM ke, tArA-pramAraNa se, aThAnave tAre prajJapta haiN| manAga-naM mamavAya-18 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ninyAnavevAM samavAya gavaraNauiimo samavAyo 1.maMdare gaM pavvae gavaNauI joyaNasahassAI uDDhaM uccatteNaM pnnnnte| 1. mandara parvata UMcAI kI dRSTi se ninyAnave hajAra yojana UMcA prajJapta 2. naMdaNavaNassa gaM purathimillAyo carimaMtAno paccatyimille carimaMte, esa NaM evaraNauI joyaNasayAI pravAhAe aMtare pnnnnte| 2. nandanavana ke pUrvI caramAnta se pazcimI caramAnta kA abAdhataH antara ninyAnave sau yojana prajJapta hai| 3. naMdaNavaNassa gaM dakkhiNillAo carimaMtAno uttarille carimaMte, esa raNaM NavaNauI joyaNasayAI pravAhAe aMtare pnnnntte| 3. nandanavana ke dakSiNI caramAnta se uttarI caramAnta kA avAdhataH antara ninyAnave sau yojana prajJapta hai| 4. paDhame sUriyamaMDale NavaNauI joyaNasahassAiM sAiregAI AyAmavikkhaMbheNaM paNNatte / 4. prathama sUrya-maNDala ninyAnave hajAra yojana se kucha adhika mAyAmaviSkambhaka vistRta prajJapta hai / 5. docce suriyamaMDale NavaNauI joyaNasahassAiM sAhiyAI mAyAmavikkhaMbheNaM pnnnnte| 5. dUsarA sUrya-maNDala ninyAnave hajAra yojana se kucha adhika AyAmaviSkambhaka/vistRta prajJapta hai / 6. taie sUriyamaMDale NavaNauI joyaNasahassAI sAhiyAI praAyAmavikkhaMbheNaM pnnnntte| 6. tIsarA sUrya-maNDala ninyAnave hajAra yojana se kucha adhika AyAmaviSkambhaka/vistRta prajJapta hai / samavAya-suttaM 203 samavAya-66 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. imose NaM rayaNappahAe puDhavIe aMjaNassa kaMDassa hechillAmo carimaMtAno vANamatara-momejjavihArANaM uvarille carimaMte, esa NaM NavaNauiM joyaNasayAI pravAhAe aMtare pnnnntte| 7. isa ratnaprabhA pRthvI ke aMjana-kANDa ke adhastana caramAnta se vAnavyaMtaroM ke bhaumeya vihAroM ke uparitana caramAnta kA avAdhataH antara ninyAnave sau yojana prajJapta hai| samavAya-guna samavAya-guna 204 samavAya-68 samavAya-88 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satatamo samavAzro 1. dasadasamiyA NaM bhikkhupaTimA egeNaM rAIdivasateNaM praha nikmAsatehi thaTTAsutaM mahAkappaM grahAmAgaM ahAtacca sammaM kAraNa phAtiyA pAliyA sohiyA toriyA kiTTiyA dhAraNAe dhArAhiyA yAyi bhayada / 2. samabhisamAna ekkasavatAre paNate / 3. suvihI puSkadaMte NaM prarahA evaM paNa uddhaM uccateNaM hotyA / 4. pAse NaM prarahA purisAdANIe ekaM vAsayaM savvAjayaM pAlaittA siddhe yuddhe mutte aMtagaDe pariNiDe savyadukkhahoNe | 5. there NaM dhajjasuhamme ekaM vAsasayaM savvAuyaM pAlaittA siddha buddhe mutte aMtagaDe pariNivvuDe savvadupakhapahINe / 6. samvevi NaM dIhaveya DDhapavvayA egamegaM gAuyasayaM uTaM uccateNaM paNNattA / samavAya- suttaM 205 sauvAM samavAya 1. dAdazamikA bhikSu pratimA sI rAtadina pA~ca sau pacAsa bhikSA [ - dattiyoM ] se mUtra ke anurUpa, kalpa ke anurUpa, mArga ke anurUpa aura tathya anurUpa, kAyA se samyak spRSTa, pAlita, zodhita, pArita, kIrtita aura AjJA se ArAdhita hotI hai / 2. zatabhiSak nakSatra ke sau tAre prApta haiM / 3. zrahaMtu suvidhi puSpadanta U~cAI kI dRSTi se so dhanuSa UMce the / 4. purupAdAnIya arhatu pArzva sau varSoM ko sampUrNa zrAyu pAlakara siddha, buddha, mukta, antakRta, parinirvRta tathA sarva du:kha mukta hue / 5. sthavira zrAyaM sudharmA so varSo kI sampUrNa zrAyu pAlakara siddha, buddha, mukta, antakRta, parinirvRta tathA sarva du:kha mukta hue / 6. samasta dIrgha vaitADhya parvata U~cAI kI dRSTi se sau-sau gAu U~ce prajJapta haiM / samavAyaya- 100 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. savvevi raNaM cullahimavaMtasiharI vAsaharapabbayA egamegaM joyaNasayaM uDDhaM uccatteNaM, egamegaM gAuyasayaM uvveheNaM pnnnnttaa| 7. sabhI kSulla himavaMta aura zikharI varSadhara parvata U~cAI kI dRSTi se eka-eka sau yojana UMce aura ekaeka sau gAu udvedhavAle/gahare prajJapta 8. savevi raNaM kaMcaraNagapavayA ega megaM joyaNasayaM uDDhaM uccattaNaM, egamegaM gAyausayaM unheNaM egamegaM joyaNasayaM mUle vikkhaMbheNaM pnnnnttaa| 8. samasta kAMcanaka parvata sau-sau yojana U~ce, sau-sau gAu udvedhavAle/gahare aura sau-sau yojana mUla meM viSkambhaka/ caur3e prajJapta haiN| _0samaya-sutta - samanAya-suta 206 samavANa-10 samavAya-100 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satottara-samavAno zatottara-samavAya 1. caMdappabhe NaM arahA divaDDhe ghaNusayaM uDDhaM uccatteNaM 1. arhada candraprabha UMcAI kI dRSTi se Der3ha sau dhanuSa U~ce the| hotthaa| 2. pAraNe kappe divaDDhe vimANA. vAsasayaM pnnnnte| 2.pAraNa kalpa meM Der3ha sau vimAnAvAsa prajJapta haiN| 3. evaM accuevi| 3. isI prakAra acyuta kalpa meM bhii| 4. supAse NaM arahA do ghaNusayAI uDDhaM uccatteNaM hotyaa| 5. savvevi gaM mahAhimavaMtaruppIvAsa harapavvayA do do joyaNasayAI uDDhe uccateNaM, do do gAuya sayAI unveheNaM pnnnntaa| 6. jaMbuddIve NaM dIve do kaMcaNapanca yasayA pnnnnttaa| 4. arhat supArzva U~cAI kI dRSTi se do sau dhanupa UMce the| 5. sarva mahAhimavaMta aura rukmI varSaghara parvata U~cAI kI dRSTi se dodo sau yojana UMce aura do-do sau gAu udvedhavAle/gahare prajJapta haiN| 6. jambUdvIpa dvIpa meM do sau kaMcana parvata prajJapta haiN| 7. paumappameNaM arahA aDhAijjAI dhaNusayAI uDDhe uccateNaM hotthaa| 7. ahaMda padmaprabha U~cAI kI dRSTi se DhAI sau dhanuSa UMce the| . 8. asurakumArANaM devANaM pAsAyavaDeMsagA aDDAijjAI joyarasayAI uDDhaM uccattaNaM pnnnntaa| 8. asurakumAra devoM ke prAsAdAvataMsaka U~cAI kI dRSTi se DhAI sau yojana UMce prajJapta haiN| 6. arhada sumati UMcAI kI dRSTi se tIna sau dhanuSa UMce the| 6. sumaI NaM arahA tipiNa ghaNu sayAI uDDhaM uccatteNaM hotthaa| samavAya-suttaM 207 samavAya- zatottara Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. arhat ariSTanemi ne tIna sau varSoM taka kumAravAsa madhya rahakara, muDa hokara agAra se anagAra pravrajyA lii| 11. vaimAnika devoM ke vimAnoM ke prAkAra U~cAI kI dRSTi se tInatIna sau yojana UMce prajJapta haiM / 10. ariTThanemI NaM arahA tiNNi vAsasayAI kumAravAsa majjhAvasittA muMDe bhavittA agArAmro aNagArizra pvvie| 11. vemANiyAraNaM devANaM vimANa pAgArA tiSNi tiNi joyaNasayAI uDDhe uccattegaM pnnnnttaa| 12. samaNassa raNaM bhagavano mahAvIra- ssa tiNi sayANi codasa puvINaM hotthaa| 13. paMcadhaNusaiyassa NaM aMtima sArIriyassa siddhigayassa sAtiregANi tiNi dhaNusayANi jIvappadesogAhaNA 12. zramaNa bhagavAn mahAvIra ke tIna sau caudahapUrvI the / 13. pAMca sau dhanupa ke antima zarIrI, siddhigata jIvoM ke jIvapradezoM kI avagAhanA tIna sau dhanupa se kucha adhika prajJapta hai| pnnnnttaa| 14. purupAdAnIya arhata pArzva ke sADhe tIna sau caudahapUrvI sAdhunoM kI sampadA thii| 15. arhat abhinandana U~cAI kI dRSTi se sAr3he tIna sau dhanupa U~ce the / 14. pAsassa NaM araho purisA dANIyassa aTThasayAI codasa puTavINaM saMpayA hotyA / 15. abhinaMdaNe NaM arahA aTThAI dhaNusayAI uDDhe uccatteNaM hotyaa| 16. saMbhave raNaM arahA cattAri dhaNu sayAI uddhaM uccatteNaM hotthaa| 17. savyevi raNaM NisaTa-nIlavaMtA vAsaharapavyayA cattAri-cattAri joyaNasayAI uda uccattaNaM, cattAri-cattAri gAuyasayAI udhyeheNaM pnnnntaa| 16. ahaMda saMbhava U~cAI kI dRSTi se cAra sau dhanupa UMce the| 17. sabhI nipagha aura nIlavAn varSa ghara parvata U~cAI kI dRSTi se cAra mI yojana UMce aura cAra-cAra sau gAra udve dhavAle/ gahare prajapta haiN| . .. managaya muna 208 samavAya-zanottara Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18. saTavevi gaM yakhArapavyayA NisaDhanIlayaMtavAsaharapavyayaMteNaM cattAri-catAri joyaNasayAI uDDha uccattaNaM, cattAri-catAri gAuyasayAI udhyeheNaM paNNatA / 18. samasta vakSaskAra parvata nipadha aura nIlavAn varSadhara parvata UMcAI kI dRSTi se cAra-cAra sau yojana U~ce tathA cAra-cAra sau gAu udvedhavAle/ gahare prApta haiN| 16. prAraNya-pANaesu-dosu phApesu catAri vimANasayA pnnnntaa| 16. mAnata aura prANata-ina do kalpoM meM cAra sau vimAna prajJapta hai / 20. samaNassa gaM bhagavapro mahAvIra ssa catAri sayA vAINaM sadevamaNayAsurammi logammi yAe aparAjiyANaM upakromiyA vAisaMpayA hotyaa| 20. zramaNa bhagavAn mahAvIra ke deva, manupya aura asaraloka meM hone vAle vAda meM aparAjita cAra sI vAdiyoM kI utkRSTa zramaNa-sampadA thii| 21. ajite gaM parahA pravapaMcamAI dhaNusayAI uDDhe uccattaNaM hotyaa| 21. mahat ajita U~cAI kI dRSTi se sAr3he cAra sau dhanupa U~ce the / 22. sagare NaM rAyA cAuraMtacaSaka ghaTTI apaMcamAI ghaNusayAI uDdaM uccattaNaM hotyaa| 22. cAturanta cakravartI rAjA sagara U~cAI kI dRSTi se sAr3he cAra sau dhanupa U~ce the| 23. savyevi NaM vakhArapatvayA soyAsotoyAno mahAnaIo maMdaraM vA pacvayaM paMca-paMca joyaNasayAI uDDhe uccattaNaM, paMca-paca gAuyasayAI unheNaM pnnnnttaa| 23. zItA aura zItodA mahAnadiyoM ke sabhI vakSaskAra aura mandara parvata U~cAI kI dRSTi se pAMca-pAMca sau yojana UMce tathA pAMca-pAMca sau gAu udvedhavAle/gahare prajJapta hai / 24. savvaivi NaM vAsaharakaDA paMca- paMca joyaNasayAI uDaLa uccataNaM, mUle paMca-paMca joparaNasayAI viSakhameNaM pnnnntaa| , 24. samasta varSadhara-kUTa U~cAI kI dRSTi se pAMca-pAMca sau yojana U~ce tathA mUla meM pAMca-pAMca sau yojana viSkambhavAle/caur3e prajJapta haiM / samAvaya-sutta 206 samavAya-zatottara Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25. usame NaM rahA kosalie paMca dhaNusayAI uDDhaM uccattareNaM hotyA / 26. bharahe NaM rAyA cAuratacavakavaTTI paMca dhaNusayAI uDDha uccattaNaM hotyA / 27. somaNasa - gaMdhamAyaraNa- vijjuppahamAlavaMtANaM vavakhArapavvayA NaM maMdarapavyayaMteNaM paMca-paMca joyaNasayAI uDDhaM uccattaNaM, paMcapaMca gAuyasadhAI ucceheNaM paNNattA / 28. savvevi NaM vakkhArapavvayakUDA hari-hari sahakUDavajjA paMca-paMca jogaNasayAI uDDhaM uccattaNaM, mUle paMca-paMca joya rasayAI zrAyAmavivakhaMbheNaM paNNattA / 29. savvaivi NaM naMdaNakUDA balakUDavajjA paMca-paMca joyaNatayAI uDDhaM uccattaNaM, mUle paMca-paMca joyarasavAI zrAyAmavivakhaMbheNaM paNNattA / 30. mohammIsANe kappesu vimANA paMca paMtra joyaNasayAI uDDha uccattamaM paNNattA / 31. maNakumAra mA hiMdemu vimANA chan mana-muta kappemu jopaNasapAI uccaNaM pattA / 210 25. kauzalika arhat RSabha U~cAI kI dRSTi se pAMca sau dhanupa U~ce the / 26. cAturanta cakravartI rAjA bharata U~cAI kI dRSTi se pAMca sau dhanupa U~ce the / 27. saumanasa, gaMdhamAdana, vidyutprabha aura mAlyavat vakSaskAra parvata mandara parvata ke samIpa U~cAI kI dRSTi se pAMca-pAMca sau yojana U~ce tathA pAMca-pAMca sau gAu udvedhavAle / gahare prajJapta haiM / 28. hari aura harissaha kUToM ko chor3akara sabhI vakSaskAra parvata kUTa U~cAI kI dRSTi se pAMca-pAMca sau yojana U~ce tathA mUla meM pAMca-pAMca sau yojana grAyAma-viSkambhaka / vistRta prajJapta haiM / 26. balakUTa ko chor3akara sabhI nandanavana - kUTa U~cAI kI dRSTi se pAMca-pAMca sau yojana U~ce tathA mUla meM pAMcapAMca sau yojana zrAyAma-viSkambhaka / vistRta prajJapta haiM / 30. mIdharma aura IzAna kalpoM meM vimAna U~cAI kI dRSTi se pAMca-pAMca sau yojana U~ce prajJapta haiM / 31. manatkumAra aura mAhendra kalpoM meM vimAna U~cAI kI dRSTi se chaha sI yojana U~ne prajJapta haiM / samavAya- zatItara Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32. cullahimavaMtakUDassa NaM uvari llAmo carimaMtAno cullahimavaMtassa vAsaharapanvayassa same dharaNitale, esa NaM cha joyaNasayAI pravAhAe aMtare paNNatte / 32. kSullahimavatkUTa ke uparitana cara mAnta se kSullahimavat varSadhara parvata ke samabhUtala kA avAdhataH antara chaha sau yojana prajJapta hai| 33. evaM siharIkUDassavi / 33. isI prakAra zikharIkUTa kA bhii| 34. pAsassa NaM araho cha sayA vAINaM sadevamaNuyAsure loe vAe aparAjinANaM ukkosiyA vAisaMpayA hotthaa| 34. arhat pArzva ke deva, manuSya aura asuraloka meM hone vAle vAda meM aparAjita chaha sau vAdiyoM kI utkRSTa vAdI-sampadA thii| 35. amicade NaM kulagare cha dhaNu sayAI uddhaM uccattaNaM hotthaa| 36. vAsupujje NaM arahA chahi purisa saehiM saddhi muMDe bhavittA agArAno aNagAriyaM panvaie / 37. babha-lataesu kappesu vimANA satta-satta joyaraNasayAI uDDhaM uccattaNaM pnnnnttaa| 35. kulakara abhicandra U~cAI kI dRSTi se chaha sau dhanuSa U~ce the / 36. arhat vAsupUjya ne chaha sau puruSoM ke sAtha muMDa hokara agAra se anagAra pravajyA lii| 37. brahma aura lAntaka kalpoM meM vimAna U~cAI kI dRSTi se sAta-sAta sau yojana U~ce prajJapta hai| 38. zramaNa bhagavAn mahAvIra ke sAta sau kevalI the| 38. samaNassa NaM bhagavano mahAvIra ssa satta jiNasayA hotthaa| 36. samaNassa bhagavano mahAvIrassa satta veubviyasayA hotthaa| 36. zramaNa bhaganAn mahAvIra ke sAta sau sAdhu vaikriya [labdhisampanna] 40. arinemI NaM rahA satta vAsa sayAI desUNAI kevalapariyAgaM pAuNittA siddha buddha mutte aMtagaDe pariNidhvuDe sdhvdukkhpphonne| 40. arhat ariSTanemi sAta sau se kucha nyUna varSo taka kevala-paryAya pAlakara siddha, buddha, mukta, antakRta, parinivRta tathA sarva duHkha-mukta hue / samavAya-sUttaM 211 samavAya--zatottara Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41. mahAhimavat kUTa ke uparitana cara mAnta se mahAhimavat varSadhara parvata ke samabhUtala kA abAdhataH antara sAta sau yojana prajJapta hai| 41. mahAhimavaMtakUDassa NaM uri- llAmo carimaMtAno mahAhimavaMtassa vAsaharapavayassa same gharaNitale, esa NaM satta joyaNa sayAI abAhAe aMtare pnnnntte| 42. evaM ruppikuuddssvi| 43. mahAsukka - sahassAresu-dosu kappesu vimANA aTTa-aTTa joyaNasayAI uDDa uccattaNa joyaNasayAI uDDhaM uccattaNa pnnnnttaa| 42. isI prakAra rukmIkUTa kA bhii| 43. mahAzukra aura sahasrAra-ina do kalpoM meM vimAna UMcAI kI dRSTi se ATha-ATha sau yojana UMce prajJapta 44. imose NaM rayaNappahAe puDhavIe paDhame kaMDe aTThasu joyaNasaesu vANamaMtara - bhomejja - vihArA pnnnnttaa| 45. samaraNassa eM bhagavo mahA vIrassa aTusayA aNuttarovavAiyANaM devANaM gaikallANANaM ThiikallANANaM pAgamesinahANaM ukosiyA aNuttarovavAisaMpayA hotyaa| 44. isa ratnaprabhA pRthvI ke prathama kANDa meM ATha sau yojana taka vAnavyantara devoM ke bhaumeya vihAra prajJapta haiM / 45. zramaNa bhagavAna mahAvIra ke anutta ropapAtika devoM meM kalyANakArI gati karane vAle, kalyANakArI sthiti vAle, bhaviSya meM mokSa prApta karane vAle pATha sau sAdhunoM kI utkRSTa anuttaropapAtika sampadA thii| 46. isa ratnaprabhA pRthvI ke bahusama ramaNIya bhUmi-bhAga se ATha sau yojana para sUrya saMcAra karatA hai| 46. imose gaM rayaNappahAe puDhavIe bahasamaraNijjAmro minAgAyo ahi joyaNasaehi sUrie cAraM carati / 47. prarahano meM prariTTanemissa aTTha mayAI bAINaM sadevamaNuyAsurammi togammi pAe aparAjiyAraNaM uposiyA vAisaMpayA hotyaa| mamaya-gunaM 47. ahada ariSTanemi ke deva, manuSya aura amuralopha meM hone vAle vAda meM aparAjita pATha sau mAdhunoM kI utkRpTa vAdI-mampadA thii| samavAya-zanottara Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48. prANaya* pAraNya - prAraNaccuesu kappesu vimANA nava-nava joyaNasayAI uDDhaM uccattareNaM pnnnnttaa| 48. pAnata, prANata, AraNa aura acyuta kalpoM meM vimAna U~cAI kI dRSTi se nau-nau so yojana U~ce prajJapta 46. nipadhakUTa ke uparitana caramAnta se niSadha varSadhara parvata ke sama-dharaNItala kA abAdhata: antara nau sau yojana kA prajJapta hai| 50. isI prakAra nIlavatkUTa kA bhii| 51. kulakara vimalavAhana U~cAI kI dRSTi se nau sau dhanupa U~ce the| 46. nisahakaDassa raNaM uvarillAmo siharatalAmo NisaDhassa vAsaharapavvayassa same dharaNitale, esa NaM nava joyaNasayAiM pravA hAe aMtare pnnnntte| 50. evaM niilvNtphuuddssvi| 51. vimalavAhaNe NaM kulagare NaM nava ghaNusayAI uDDhaM uccategaM hotyaa| 52. imose NaM rayaNappahAe puDhavIe bahusamaramaNijjAno bhUmibhAgAno nahi joyaNasaehi sandhuparime tArAkhve cAraM cr| 53. nisaDhassa NaM vAsaharapavvayassa uvarillAmo siharatalAmo imIse NaM rayaNappahAe puDhavIe paDhamassa kaMDassa bahumajjhadesabhAge, esa raNaM nava joyarapasayAI pravAhAe aMtare pnnnntte| 54. evaM niilvNtssvi| 52. isa ratnaprabhA pRthvI ke bahusama ramaNIya bhUmibhAga se nau sau yojana para sabase Upara ke tAre saMcaraNa karate haiN| 53. niSadha varSadhara parvata ke uparitana zikharatala se isa ratnaprabhA pRthvI ke prathama kANDa meM bahumadhyadezabhAga kA abAdhataH antara nau sau yojana prajJapta hai / 54. isI prakAra nIlavAn kA bhI [prajJapta hai| 55. savvevi NaM gevejjavimANA dasa- dasa joyaNasayAI uDDhaM ucca- teNaM paNNatA / / 55. sabhI aveyaka vimAna U~cAI kI dRSTi se dasa-dasa sau/hajAra-hajAra yojana U~ce prajJapta haiN| samavAya-suttaM 213 samavAya-zatottara Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56. sanvevi NaM jamagapanvayA dasa- dasa joyaNasayAI uDDhe uccateNaM, dasa-dasa gAyausayAI unheNaM, mUle dasa-dasa joyaNasayAI prAyAmavikhaMbheNaM pnnnnttaa| 56. sabhI yamaka parvata U~cAI kI dRSTi se dasa-dasa sau/hajAra-hajAra yojana U~ce, hajAra-hajAra gAu udvedhavAle/ gahare aura mUla meM hajAra-hajAra yojana AyAma-viSkambhaka/lambecaur3e prajJapta haiN| 57. evaM citta-vicittakUDA vi bhaNiyavyA / 57. isI prakAra citra aura vicitrakUTa bhI kathita haiN| 58. sabvevi NaM vaTTaveyaDDhapavvayA dasa dasa joyaNasayAI uThaM uccateNa, dasa-dasa gAuyasayAI utveheNaM, savvatya samA pallagasaMThANasaMThiyA, mUle dasa-dasa joyaNasayAI dikkhaMbheNaM pnnnnttaa| 58. sabhI vRttavaitAThya-parvata hajAra-hajAra yojana U~ce, hajAra-hajAra gAu udveSavAle/gahare, sarvatra sama, palyasaMsthAna se saMsthita aura mUla meM hajAra-hajAra yojana AyAmaviSkambhaka/lambe-caur3e prajJapta haiN| 56. savvevi NaM hariharissahakUDA vakkhArakUDavajjA dasa-dasa joyaNasayAI uDDhaM uccatteNaM, mUle dasa joyaNasayAI dikkhaMbhaNaM mnnnntaa| 56. vakSaskArakUTa ko chor3akara sarva harikUTa aura harissahakUTa U~cAI kI dRSTi se hajAra-hajAra yojana U~ce aura mUla meM hajAra-hajAra yojana viSkambhaka/caur3e prApta haiM / 60. evaM valakUDAvi naMdaNakUDa yastA / 60. isI prakAra nandanakUTa ko chor3akara valakUTa bhI [prApta hai| 61. arahA vi arihanemI dasa vAsasayAI savA'yaM pAlaitA siDe bu? mutte aMtagaDe pariNiyaDe sadhyadurAppa honne| 61. ahat ariSTanemi hajAra varSoM kI sarvAyu pAlakara siddha, vRddha, mukta, antakRta, parinirvRta tathA sarva dugya-mukta hue| 62. pAsamaya paraho dasa mayAI jiNAra hotyA. 62. ahaMta pAzvaM ke hajAra jina/ phevalI / samavAya-zatottara Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 63. pAsassa NaM arahano dasa aMte vAsisayAI kAlagayAiM jAva svvdukkhpphiinnaaii| 64. paumaddaha-puMDarIyadahA ya dasa dasa joyaNasayAI prAyAmeNaM pnnnnttaa| 63. arhat pArzva ke daza sau/eka hajAra ___ antevAsI kAlagata ho, sarva duHkha mukta hue| 64. padmadraha aura puNDarIkadraha daza-daza sau/hajAra-hajAra yojana AyAmavAle lambe prajapta haiN| 65. aNutarovavAiyANaM devANaM vimANA ekkArasa joyaNasayAI uDDaM uccattaNaM pnnnntaa| 65. anuttaropapAtika devoM ke vimAna U~cAI kI dRSTi se gyAraha sau yojana UMce prajapta haiN| 66. pAsassa NaM arahano ikkArasa sayAI veviyANaM hotthA / 67. mahApauma-mahApuMDarIyadahANaM do-do joyaraNasahassAiM pAyA. meNaM pnnnnttaa| 66 arhat pAvaM ke vaikriya [labdhi sampanna] sAdhu gyAraha sau the / 67 mahApadmadraha aura mahApuNDarIdraha do do hajAra yojana AyAmavAle/ lambe prajJapta haiN| 68. isa ratnaprabhA pRthvI ke vajrakAMDa ke uparitana caramAnta se lohitAkSakAMDa ke adhastana caramAnta kA avAdhataH antara tIna hajAra yojana kA prajJapta hai| 68. imIse NaM rayaNappahAe puDhavIe vaharakaMussa uvarillAno carimaMtAno lohiyakkhassa kaMDassa heDille carimaMte, esa NaM tiNi joyaNasahassAI abAhAe aMtare pnnnntte| 66. tigiccha-kesaridahA NaM cattAri cattAri joyaNasahassAI mAyA meNaM pnnnnttaa| 70. dharaNitale maMdarassa evaM panca yassa bahumajjhadesamAge ruyaganAbhIyo cauvisi paMca-paMca joyaNasahassAI abAhAe maMdarapabvae paNNatta / 66. tigicchadraha aura kesarIdraha cAra cAra hajAra yojana AyAmavAle ) lambe prajJapta haiN| ___70. dharaNItala meM mandara-parvata ke vahumadhyadezabhAga meM nAbhirucaka pradezoM se cAroM dizAoM meM avAdhataH antara pAMca-pAMca hajAra yojana prajJapta hai| samavAya-suttaM . 215 samavAya-zatonara 'puta Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71. sahasrAra kalpa meM chaha hajAra vimAna prajJapta haiN| 72. isa ratnaprabhA pRthvI ke ratnakAMDa ke uparitana caramAnta se pulakakAMDa ke adhastana caramAnta kA avAghataH antara sAta hajAra yojana prajJapta 71. sahassAre NaM kappe cha vimANA vAsasahassA pnnnnttaa| 72. imose NaM rayaNappahAe puDhavIe rayaNassa kaMDassa uvarillAmo carimaMtAno pulagassa kaMDassa hedille carimaMte, esa NaM satta joyaNasahassAI avAhAe aMtare paNNatte / 73. harivAsa-rammayA NaM vAsA aTTa aTTha joyaNasahassAI sAiregAI vitthareNaM pnnnnttaa| 74. dAhiNaDDhamarahassa NaM jIvA pAINapaDINAyayA duharo samuha puTThA nava joyaraNasahassAI AyAmeNaM pnnnnttaa| 73. harivarpa aura ramyakavarSa sAdhika ATha-ATha hajAra yojana vistAra se prajJapta haiN| 75. maMdare NaM pavvae gharaNitale dasa joyaNasahassAI vikhaMbheraNaM pnnnntte| 74. dakSiNArtha bharata kI jIvA pUrva pazcima dizA kI donoM ora se samudra kA sparza karatI huI nau hajAra yojana AyAmavAlI/lambI prajJapta hai| 75. mandara-parvata dharaNItala para dasa hajAra yojana viSkambhaka /caur3A prajapta hai| 76. jambUdvIpa dvIpa eka zata-sahasra/ lAkha yojana AyAma-viSkambhaka/ vistRta prApta hai| 77. lavaNa samudra kA do zata-mahasra | lAntra yojana cakravAla-viSkambha pranapta hai| 76.jaMyUdIveNaM dove ega joyaraNasaya sahassaM prAyAmavikrameNaM ppnnttaa| 77. lavaNe NaM samudde do joyaNasaya sahassAI capakavAlavirameNaM paNNata / 78. pAmasma eM arahano tiNi sayamAhatmIgro mattAvIsa ya mahatmAda uyakosiyA sAthiyAmaMpA hotyaa| 78. arhat pAvaM kI tIna zata-sahasra/ lAgya mattAIsa hajAra dhAvikAoM kI utkRpTa zrAvikAsampadA thii| ' samApana samavAya-zatottara Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76. dhAyaisaMDe gaM dove cattAri joyaNasayasahassAI cakkavAlavikkhaMbheNaM pnnnnte| 76. ghAtakIkhaNTha dvIpa kA zata-sahasra / cAra lAkha yojana kA cakravAlaviSkambha prajJapta hai| 50. lavaNassa NaM samudassa purasthi millAmo carimaMtAo paccathimille carimaMte, esa gaM paca joyaNasayasahassAI abohAe pnnnntte| aMtare pnnnnte| 80. lavaraNa samudra ke pUrvI caramAnta se pazcimI caramAnta kA avAghataH antara pAMca rAta-sahasra/lAkha yojana prajJapta hai| 81. bharahe NaM rAyA cAuraMtacakka vaTTI cha puthvasayasahassAI rAyamajhAvasittA muMDe bhavittA prAgArApro aNagAriyaM panvaie / 81. cAturanta cakravartI rAjA bharata ne chaha zata-sahasra lAkha pUrvI taka rAjya-madhya raha kara, muDa hokara, agAra se anagAra pravrajyA lii| 82. jaMbUdIvassa NaM dIvassa purasthimillAyo veiyaMtAo dhAyaisaMDacavakavAlassa paccathimille carimaMte, esa gaM satta joyaNasayasahassAI pravAhAe aMtare pnnnntte| 02. jambUdvIpa dvIpa kI pUrvI vedikA ke caramAnta se ghAtakIkhaMDa ke cakravAla ke pazcimI caramAnta kA avAdhataH antara sAta zata-sahasralAkha yojana prApta hai| 53. mAhide NaM kappe aTTa vimANA- vAsamayasahassAiM pnnnnttaaii| 83. mAhendra kalpa meM ATha zata-sahasra | lAkha vimAna prajapta haiN| 84. ajiyassa NaM araho sAire gAI nava mohinANisahassAI hotyaa| 84. arhat ajita ke nau hajAra se adhika avadhijAno the| 85. purisasIhe NaM vAsudeve dasa vAsasayasahassAI * savvAuyaM pAlaittA paMcamAe puDhavIe naraesu neradattAe uvavaNe / 85. vAsudeva purupasiMha daza zata-sahasra/ lAkha varSa kI sarvAyu pAla kara, pAMcavIM pRthivI ke narakoM meM nairayikatva se upapanna hue| 217 samavAya-zatAttara samavAya-sutta Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86. samaNe bhagavaM mahAvIre titya. garamavaggahaNAlo 'chaThe poTTilabhavaggahaNe egaM vAsakoDi sAmaNNapariyAgaM pAuNittA sahasAre kappe savvaLe vimANe devattAe uvvnnnnnne| 6. zramaNa bhagavAn mahAvIra tIrthakara bhavagrahaNa se [pUrva] chaThe poTilabhava-grahaNa meM eka karor3a varSa taka zrAmaNyaparyAya pAlakara mahabAra devaloka meM sarvArtha vimAna meM devatva se upapanna hue| 87. usasirissa bhagavano cari massa ya mahAvIravaddhamANassaegA sAgarovamakoDAkoDI pravAhAe aMtare paNNatta / 7. bhagavAn zrI Rpabha se carama [nIrthaMkara mahAvIra varddhamAna kA avAvataH antara eka kor3Akor3I mAgaropama prApta hai| manavAya-guna samayAya-guna 218 samavAya-atonara Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duvAlasaMga - samavAzro 1. duvAlasaMge garipiDage paNNatte, ta jahA - AyAre sUyagaDe ThANe samavAe viprApaNNattI NAyAdhamma kahAzro uvAsagadasA aMtagaDadasAno zraNuttarovavAiyadasA pahAvAgaraNAI vivAgasue diTTivAe / 2. se kiM taM zrAyAre ? zrAyAre NaM samaragANaM niggaMthANaM zrAyAra- goyara - vijaya - veNaiyaTThANa - gamaNa - caMkamaNa - pamANajogaju jaNa bhAsA samiti-guttI sejjIvahi bhattapANa - uggamaupAyaNa saNAvisohi - suddhAsuddhaggaharaNa- vaya niyamatavovahANa suppasatya- mAhijjai / - se samAsa paMcavihe paNNatte, taM jahA ----- NANAyAre daMsaraNAyAre caritAyAre tavAyAre vIriyAyAre / zrAyArassa NaM parittA vAyaNA saMkhejjA aNuogadArA saMkhejjAzro paDivattIzro saMkhejjA samavAya-sutaM 216 dvAdazAMga- samavAya 1. gariNapiTaka ke vAraha aMga hai, jaise ki- 1. AcAra, 2. sUtrakRta, 3. sthAna, 4. samavAya, 5. vyAkhyAprajJapti, 6. jJAta-dharmakathA, 7. upAsaka dazA, 8. zrantakRtadazA, 6. granutaropapAtikadaNA, 10. praznavyAkaraNa, 11. vipAkazruta, 12. dRSTivAda / 2. vaha AcAra kyA hai ? zrAcAra meM zramaraNa-nirgranthoM ke AcAra, gocara, vinaya, vainayika, sthAna, gamana, caMkramaNa, pramANa, yoga-yojana, bhASA, samiti, gupti, zayyA, upadhi, bhakta-pAna, udgamavizuddhi, utpAdana- vizuddhi, eparaNAvizuddhi, zuddhAzuddhagraharaNa, vrata, niyama, tapa upadhAna kA suprazasta AkhyAna kiyA gayA hai / saMkSepa meM prAcAra paMcavidha prajJapta hai, jaise ki- 1. jJAnAcAra, 2. darzanAcAra 3. caritrAcAra, 4. tapAcAra, 5. vIryAcAra, / prAcAra kI vAcanAeM parimita hai, anuyogadvAra saMkhyeya hai, pratipattiya saMkhyeya haiM, veSTana saMkhyeya haiM, zloka samavAya dvAdazAga Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkhyeya haiM, niyuktiyAM saMkhyeya veDhA saMkhejjA silogA saMkhejjAno nijjuttiiyo| se NaM aMgaTTayAe paDhame aMge do suyakkhaMdhA paNavIsaM ajjhayaNA paMcAsIiM uddesaNakAlA paMcAsIiM samuddesaraNakAlA aTTArasa payasahassAI padaggeNaM, saMkhejjA akkharA aNaMtA gamA aNaMtA pajjavA / parittA tasA aNaMtA thAvarA sAsayA kaDA NivaddhA NikAiyA jiNapaNNattAbhAvAprAdhavijjati paNNavijjati parUvijjati dasijjati nidaMsijjati uvadaMsijjati / vaha aGga kI apekSA se prathama aMga hai| isake do zrutaskaMca, pacIsa adhyayana, pacAsI uddezana-kAla, pacAsI samuddezana kAla, pada-pramANa se aThAraha hajAra pada, saMkhyeya akSara, ananta paryAya haiN| isameM parimita basa jIvoM, ananta sthAvara jIvoM tathA zAzvata, kRta, nivaddha aura nikAcita jina-prajapta bhAvoM kA AkhyAna kiyA gayA hai, prajJApana, kiyA gayA hai, prarUparaNa kiyA gayA hai, darzana kiyA gayA hai, nidarzana kiyA gayA hai, upadarzana kiyA gayA hai| yaha AtmA hai, jAtA hai, vijJAtA hai, isa prakAra isameMcaraNa-karaNa-prarUpaNA kA AkhyAna kiyA gayA hai, prajJApana kiyA gayAhai, prarUpaNa kiyA gayA hai, darzana kiyA gayA hai, nidarzana kiyA gayA hai, upadarNana kiyA gayA hai| yaha hai vaha aacaar| sa evaM AyA evaM pAyA evaM viNNAyA evaM caraNa - karaNaparUvaNayA prAyavijjati paNNavijjati pahavijjati dasijjati nidesijjati uvadaMsijjati / settaM pAyAre / 3. se ki taM bhUyagaTe? sUyagaDe NaM sasamayA sUijjati parasamayA sUijjati sasamayaparasamayA mUijjati jIvA sUijjati prajovA sUijjati jIvAjIvA mUijjati loge mUijjati 3. vaha mUtrakRta kyA hai ? mUtrakRta meM sva-samaya kI sUcanA dI gaI hai, para-samaya kI sUcanA dI gaI hai, sva-samaya-para-samaya kI sUcanA dI gaI hai, jIvoM kI sUcanA dI gaI hai, ajIvoM mampAya-mana samavAya-dvAdazAMga Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aloge sUijjati logAloge sUijjati / sUyagaDe NaM jIvAjIva - puNNapAvAsava-saMvara-nijjara-baMdhamopakhAvasANA payatthA sUijajaMti / samagANaM acirakAlapaTavaiyAraNaM kusamayamoha - mohamaimohiyANaM saMdehajAya - sahajabuddhi-pariNAmasaMsAiyANaM pAvakara - mailamaiguNavisohaNatyaM pAsotassa phiriyAvAdisatassa caurAsIe aphiriyavAINaM sattaTThIe aNNANiyavAINaM, battIsAe veNaiyavAINaM-tiNhaM tesaTANaM aNNadiTTiyasayANaM cUhaM kiccA sasamae ThAvijjati / kI sUcanA dI gaI hai, jIvaajIva kI sUcanA dI gaI hai, loka kI sUcanA dI gaI hai, aloka kI sUcanA dI gaI hai, loka-aloka kI sUcanA dI gaI hai| sUtrakRta meM jIva, ajIva, puNya, pApa, prAsrava, saMvara, nirjarA, vandha aura mokSa taka padArthoM kI sUcanA dI gaI hai| isameM navadIkSita zramaNoM ke kusamaya/anyatIrthika moha kI mohamati se mohita, sandehajAta, sahajabuddhi ke pariNAma ke saMzayita, pApakArI malina matiguNa ke vizodhana ke lie eka sau assI kriyAvAdiyoM, caurAsI prakriyAvAdiyoM, sar3asaTha ajJAnavAdiyoM tathA battIsa vainayikavAdiyoM-isa prakAra tIna sau tirasaTha anya dRSTiyoM kA vyUha kara sva-samaya kI sthApanA kI gaI hai| vividha dRSTAntoM evaM vacanoM kI nissAratA ko samyak prakAra se darzAyA gayA hai| vividha vistArAnugama evaM parama sadbhAva-guNa se viziSTa, mokSapatha ke avatAraka, udAra, ajJAnaandhakAra ke durga meM dIpabhUta aura sopAna hai| isake sUtrArtha siddhigati ke uttama gRha ke lie kSobharahita evaM niSprakampa haiN| NANAdiLaMtavayaNa - riNassArasuTU drisyNtaa| vivihavityarANugama - paramasaTabhAva-guNa - visiTThA mokkhapahoyAragA udArA aNNANatamaMdhakAraduggesu dIvabhUtA sovANA cev| siddhisugai gharattamassa NivakhobhanippakaMpA sutttthaa| samavAya-suttaM 221 samavAya-dvAdazAMga Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDassa NaM paritA vAyaraNA saMkhejjA praNubhogadArA saMkhejjAmro paDivattImro saMkhejjA veDhA saMkhejjA silogA saMkhejjAzro nijjutIno / se NaM gaTTayAe docce aMge do suyakkhadhA tevIsaM zrabhayaNA tettIsa uddesaNakAlA tettIsaM samudde saNakAlA chattIsaM padasahasAI payaggeNaM, saMkhejjA akkharA zratA gamA anaMtA pajjavA paritA tasA zraNaMtA thAvarA sAsayA kaDA rigavaddhA NikAiyA jiNapaNNattA bhAvA zrAghavijjati paNNavijjaMti paruvijjati daMsijjati nidaM sijjaMti uvadaMsijjati / se evaM zrAyA evaM NAyA evaM viSNAyA evaM cararaNa karaNaparavaNayA prAghavijjati paNNavijjati paruvijjati daMsibjati uvadaMmijjati / setta sUyagaDe / 4. me ki taM ThANe ? ThANe NaM sasamayA ThAvijjati paramamayA ThAvijjati sasamayaparasamayA ThAvijjati jIvA mamavAga-mutta 229 sUtrakRta ko vAcanAe~ parimita haiM, anuyogadvAra saMkhyeya haiM, pratipattiyAM saMkhyeya haiM, veSTana saMkhyeya haiM, zloka saMkhyeya haiM, niryuktiyAM saMkhyeya hai / yaha aMga kI apekSA se dUsarA aMga hai / [ isake ] do zrutaskandha, teIsa adhyayana, tetIsa uddezanakAla, tetIsa samuddezana-kAla, padapramANa se chattIsa hajAra pada, saMkhyeya akSara, ananta gama / artha / dharma aura ananta paryAya haiM / isa meM parimita trasa jIvoM, ananta sthAvara jIvoM tathA zAzvata, kRta, nivaddha aura nikAcita jinaprajJapta bhAvoM kA grAkhyAna kiyA gayA hai, prajJApana kiyA gayA hai, prarUpaNa kiyA gayA hai, darzana kiyA gayA hai, nidarzana kiyA gayA hai, upadarzana kiyA gayA hai / yaha AtmA hai, jJAtA hai, vijJAtA hai, isa prakAra isameM caraNakaraNa- prarUpaNA kA AkhyAna kiyA gayA hai, prajJApana kiyA gayA hai, prarUpaNa kiyA gayA hai, darzana kiyA gayA hai, nidarzana kiyA gayA hai, uparzana kiyA gayA hai / yaha hai vaha sUtrakRta / 4. vaha sthAna kyA hai ? sthAna meM sva- samaya kI sthApanA kI gaI hai, para samaya kI sthApanA kI gaI hai, sva-samaya para samaya kI samavAya- dvAdazAMga Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ThAvijjati ajIvA ThAvijjati jIvAjIvA ThAvijjati loge ThAvijjati aloge ThAvijjati logAloge ThAvijjati / ThANe NaM dava-guNa-khetta-kAlapajjava payatthANaMselA salilA ya samuddasarabhavaraNavimANa prAgara nndiino| Nihamao purisajjAyA, sarA ya gottA ya joisaMcAlA // sthApanA kI gaI hai| jIvoM kI sthApanA kI gaI hai, ajIvoM kI sthApanA kI gaI hai, jIva-ajIva kI sthApanA kI gaI hai| loka . kI sthApanA kI gaI hai, aloka kI sthApanA kI gaI hai, lokaaloka kI sthApanA kI gaI hai / 'sthAna' meM padArthoM ke dravya, guNa, kSetra, kAla aura paryAya kI, parvata, salilA, samudra, sUrya, bhavana, vimAna, Akara, nadI, nidhi, puruSa-jAti, svara, gotra, jyotiScakra kA saMcAra-ina sabakA Akalana hai| isameM eka vidha vaktavyatA, dvividha vaktavyatA yAvat daza vidha vaktavyatA hai| isameM jIva, pudgala aura lokasthAyI [dravyoM] kI prarUpaNA AkhyAta hai| sthAna kI vAcanAeM parimita haiM, anuyogadvAra saMkhyeya haiM, pratipratiyAM saMkhyeya haiM, veSTana saMkhyeya haiM, zloka saMkhyeya haiM, niyuktiyAM saMkhyeya haiM, saMgrahaNiyAM saMkhyeya haiN| ekkavihavattavvayaM duvihavattavvayaM jAva dasavihavattanvayaM jIvANa poggalANa ya logaTThAiNaM ca parUvayaNA prAdhavijjati / ThANassa NaM parittA vAyaNA saMkhejjA aNu ogadArA saMkhejjAro paDivattIno saMkhejjA veDhA saMkhejjA silogA saMkhejjAmo nijjuttImro saMkhejjAmro sNghnniiyo| se raNaM aMgaTTayAe taie aMge ege suyakkhaMdhe dasa ajjhayaraNA ekkavIsaM uddesaNakAlA ekkavIsaM samuddesaNakAlA bAvari payasahassAiM payaggeNaM, saMkhejjA akkharA araNaMtA gamA avaMtA pjjvaa| yaha aMga kI apekSA se tIsarA aMga hai| [isake] eka zrutaskandha, dasa adhyayana, ikkIsa uddezana-kAla, ikkIsa samuddezana-kAla, pada-pramANa se bahattara hajAra pada, saMkhyeya akSara, ananta gama/artha/dharma aura ananta paryAya haiN| samavAya -dvAdazAMga samavAya-sutta 223 Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parittA tasA ayaMtA thAvarA sAsayA kaDANibaddhA riekAiyA jiNapaNNattA bhAvA prAyaviti papaNavijjati pavijjati daMsijjati nidaMsijjati uvadaMsijjati / isameM parimita sa jIvoM, ananta sthAvara jIvoM tathA zAzvata, kRta, nivaddha aura nikAcita jina-prajJapta bhAvoM kA AkhyAna kiyA gayA hai, prajJApana kiyA gayA hai,prarUpaNa kiyA gayA hai, darzana kiyA gayA hai, nidarzana kiyA gayA hai, upadarzana kiyA gayA hai| yaha AtmA hai, jJAtA hai, vijJAtA hai, isa prakAra caraNa-karaNa-prarUpaNA kA pAlyAna kiyA gayA haiM, prajApana kiyA gayA hai, prarUpaNa kiyA gayA hai, darzana kiyA gayA hai, nidarzana kiyA gayA hai, upadarzana kiyA gayA hai| yaha hai vaha sthAna / se evaM pAyA evaM NAyA evaM ciNNAyA evaM caraNa-karaNaparUvaraNayA prAyavijjati paNNavijjati palavijnati daMsijjati nidaMsijjati uvdNsijjti| letaM ThANe / 5. se ki taM samavAe ? samavAe NaM sasamayA sUijjati parasamayA sUijjati sasamayaparasamayA sUijjati jIvA sUi. jaMti ajIvA sUijjati jIvAjIva sUijjati loge sUijjati aloge sUijjati logAloge suuijjti| 5. samavAya kyA hai ? samavAya meM svasamaya kI sUcanA dI gaI hai, parasamaya kI sUcanA dI gaI hai, svasamaya aura parasamaya kI sUcanA dI gaI hai| jIvoM kI sUcanA dI gaI hai, ajIvoM kI mUcanA dI gaI hai, jIva-ajIva kI sUcanA dI gaI hai, loka kI sUcanA dI gaI hai| aloka kI mUcanA dI gaI hai, loka-graloka kI sUcanA dI gaI hai| samavAya meM ekAdika arthoM/padArthoM ko ekotarikA kI parivRddhi aura dvAdazAMga garipiTaka kA pallavAna sAra jJApita hai| samavAe NaM ekAdiyANaM egala yANaM eguttariyapariSadIya, duvAlasaMgassa ya gaNipiDagassa pallavagge smunngaaijji| samavAya-gutaM 224 samavAya-dvAdazAMga Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ThANagasayarasa vArasavihavityarassa suyaNANassa jagajIvahiyassa bhagavano samAseNaM samAyAre pAhijjati / tattha ya NANAvihappagArA jIvAjIvA ya vaNiyA vitthareNa pravare vi ya bahuvihA visesA naraga - tiriya - maNuyasuragaragAraNaM AhArussAsa - lesaAvAsasaMkha * prAyayappamANa uvavAya-cayaNa - progAhaNohiceyaNa-vihANa-uvamoga-jogaidiya-kasAya / isameM sau sthAnoM taka vAraha prakAra ke vistAra vAle zrutajJAna kA bhagavAn dvArA jagat ke jIvoM ke hita ke hie saMkSepa meM samAcAra AkhyAta hai| isameM nAnAvidha jIva-ajIva vistArapUrvaka variNata haiN| isake atirikta vizeSa rUpa se bahuvidhanaraka, tiryaca, manuSya aura devoM ke AhAra, ucchvAsa, lezyA, AvAsa-saMkhyA, Ayata-pramAraNa, upapAta, cyavana, avagAhanA, avadhi, vedana, vidhAna, upayoga, yoga, indriya aura kaSAya variNata vivihA ya jIvajoNI vivakhaMbhusseha-parirayappamANaM vidhivisesA ya maMdarAdoNaM mhiighraannN| kulagara - titthagara - gaNaharANaM samattabharahAhivANaM cakkINaM ceva cakkaharahalaharANa ya vAsANa ya niggamA ya samAe / vividha jIvayoni, viSkambha/ vistAra, utsedha/UMcAI aura paridhi kA pramANa, mahIdhara, mandara Adi ke vidhi-vizeSa variNata haiN| isameM kulakara, tIrthakara, gaNadhara, samagra bharata ke adhipati cakravartI, cakradhara, halaghara aura varSoM/kSetroM kA nirgama nidarzita hai| ye aura isI prakAra ke dUsare artha yahAM vistAra se samAkalita ee aNNe ya evamAditya vitthareNaM atthA smaasijjti| samavAyassaraNaM parittA vAyaraNA saMkhejjA aNunogadArA sakhejjAmro paDivattIgro saMkhejjA veDhA saMkhejjA silogA saMkhe samavAya kI vAcanAe~ parimita haiM, anuyogadvAra saMkhyeya haiM, pratipatiyAM saMkhyeya hai, veSTana saMkhyeya haiM, zloka saMkhyeya haiM, niyuktiyAM saMkhyeya haiM, samavAya-suttaM 225 samavAya-dvAdazAMga Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMgrahaNiyAM saMkhyeya haiN| jjAno nijjuttIgro saMkhejjAmo sNghnniiyo| se gaM aMgaTTayAe cautthe aMge ege ajjhayaNe ege suyakkhaMdhe uddesaNakAle ege samusaNakAle ege coyAle padasayasahasse padaggeNaM, saMkhejjANi akkharANi praNaMtA gamA aNaMtA pajjavA / parittA tasA aNaMtA thAvarA sAsayA kaDA NivaddhA riNakAiyA jiNapaNNattA bhAvA Aghavijjati paNNavijjati parUvijaMti desijjati nidaMsijjati uvadasijjati / yaha aMga kI apekSA se cauthA aMga hai| [isake] eka adhyayana, eka zrutaskandha, eka uddezana-kAla eka samuddezana-kAla, padapramANa se eka zata-sahasra/lAkha cauvAlisa hajAra pada, saMkhyeya akSara, ananta gama/ artha/dharma aura ananta paryAya haiN| isameM parimita trasa jIvoM, ananta sthAvara jIvoM tathA zAzvata, kRta, nivaddha aura nikAcita jinaprajapta bhAvoM kA AkhyAna kiyA gayA hai, prajJApana kiyA gayA hai, prarUpaNa kiyA gayA hai, darzana kiyA gayA hai, nidarzana kiyA gayA hai, upadarzana kiyA gayA hai| yaha AtmA hai, jJAtA hai, vijJAtA hai, isa prakAra isameM caraNa-karaNaprarUpaNA kA AkhyAna kiyA gayA hai, prajJApana kiyA gayA hai, prarUpaNa kiyA gayA hai, darzana kiyA gayA hai, nidarzana kiyA gayA hai, upadarzana kiyA gayA hai| yaha hai vaha samavAya / se NaM pAyA evaM gAyA evaM viNNAyA evaM caraNa - karaNaparUvaNayA prAyavijjati paNNavijjati paravijjati daMsijjati nidasijjati uvadasijjati / setaM smvaae| 6.ne ki taM viyAhe ? biyAhe NaM sasamayA viyAhijjati parasamayA viyAhijjati sanamayaparasamayA viyAhijjati jIvA viyAhijjaMti anIvA ghiyAhijjati jIvAnIyA 6. nyAnyA vyAkhyApranapti kyA hai ? vyAkhyA meM svasamaya kI vyAkhyA kI gaI hai, parasamaya kI vyAkhyA kI gaI hai, svasamaya-parasamaya kI vyA__ gyA kI gaI hai| jIvoM kI vyAmyA kI gaI hai, ajIvoM kI vyAkhyA kI gamatrAya-mutta samavAya-hATagAMga Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viyAhijjati loge viyAhijjai aloge viyAhijjai logAloge viyAhijjai / viyAhe gaM nANAviha-sura-nariMda rAyarisi-vivihasaMsaiya-pucchiyANaM jiNeNaM vitthareNa bhAsiyANaM davva-guNa-khetta-kAla-pajjavapadesa - pariNAma - jahatyibhAvaaNugama-nivakheva- Naya - pamANasuniuNovakkama-vivihappagArapAgaDa-payaMsiyANaM logAlogapagAsiyANaM saMsArasamudda - ru da uttaraNa-samatthAraNaM surapatisaMpUjiyAgaM bhaviya-jaNapayahiyayAbhinaMdiyANaM tamarayaviddhasaNANaM sudiTu-dIvabhUyaIhAmatibuddhi-vaddhaNANaM chattIsasahassamaNUyAraNaM vAgaraNANaM daMsaNA suyattha-bahuvihappagArA sosahiyatthAya gunnhtthaa| gaI hai, jIva-ajIva kI vyAkhyA kI gaI hai| loka kI vyAkhyA kI gaI hai, aloka kI vyAkhyA kI gaI hai, loka-aloka kI vyAkhyA kI gaI hai| vyAkhyA meM nAnAvidha deva, narendra, rAjapi aura vividha prakAra ke saMzayita logoM dvArA pUche gaye aura jinezvara dvArA vistArapUrvaka bhApita dravya, guNa, kSetra, kAla, paryAya, pradeza, pariNAma, yathAastibhAva, anugama, nikSepa, tapa, pramANa, sunipuraNa-upakrama kI vividha prakAra se prakaTa-pradarzita karane vAle, loka aura aloka ko prakAzita karane vAle, saMsArasamudra se pAra lagAne vAle, uttarasamartha, surapati-pUjita, bhavyajanoM evaM prajAhRdaya se abhinandita, tapa aura raja ko vidhvaMsa karane vAle, sudRSTa, dIpabhUta, IhA, mati, buddhi ke saMvardhaka, chattIsa hajAra vyAkaraNoM/ samasyA-samAdhAnoM ke bahuvidha zrutArtha, ziSya-hitArtha evaM guNahasta/siddhahasta darzana haiN| vyAkhyA kI vAcanAe~ parimita haiM, anuyogadvAra saMkhyeya haiM, pratipattiyAM saMkhyeya haiM, veSTana saMkhyeya haiM, zloka saMkhyeya haiM, niyuktiyAM saMkhyeya haiM, saMgrahariNayAM saMkhyeya haiN| ciyAhassa NaM parittA vAyaNA sakhejjA aNuyogadArA saMkhejjAmro paDivattIyo sakhejjA veDhA saMkhejjA silogA saMkhejjAmro nijjuttIo saMkhejjAmo sNghiino| se NaM aMgaTTayAe paMcame aMge ege suyakkhaMdhe ege sAirege ajjha yaha aMga kI apekSA se pAMcavAM aMga hai| [isake] eka zrutaskandha, samavAya-sutta 227 samavAya-dvAdazAMga Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yaNasae dasa uddesagasahassAI data samuddesagasahassAI chattIsaM vAgaraNasahassAI caurAsoI payasahassAI payaggeNaM, saMkhejjAiM avakharAiM aNaMtA gamA aNaMtA pnjvaa| parittA tasA aNaMtA yAvarA sAsayA kaDA NivA NikAiyA jiNapaNattA bhAvA AghavinaMti paNavijjati pahavijaMti dasijjati nidaMsijati uvdNtijti| kucha adhika sau adhyayana, dasa hajAra uddezaka, dasa hajAra samuhezaka, chattIsa hajAra vyAkaraNa, pada-pramANa se caurAsI hajAra pada, saMnyeya akSara, ananta gama/artha dharma ananta paryAya haiN| inameM parimita sa jIvoM, ananta nyAvara jIvoM tathA zAzvata, kRta, nibaddha aura nikAcita jina prajapta bhAvoM kA pAnyAna kiyA gayA hai, prajApana kiyA gayA hai, prarUpaNa kiyA gayA hai, darzana kiyA gayA hai nidarzana kiyA gayA hai, upadarzana kiyA gayA hai| yaha prAtmA hai. jJAtA hai, vijJAtA hai, isa prakAra isameM caraNa karaNaprarUpaNA kA prAnyAna kiyA gayA hai, prajApana kiyA gayA hai, prarUparaNa kiyA gayA hai, darzana kiyA gayA hai, nidarzana kiyA gayA hai, upadarzana kiyA gayA hai| graha hai vaha vyaakhyaa| se evaM AyA evaM gAyA evaM viSNAyA evaM caraNa-karaNaparUvayapA AMdhavijjati papNaviti pavijati daMti jati nidasijjati uvadaMsijati / settaM viyAhe / 7. se ki taM nAyAdhammarahAmo ? nAyA-dhammakahAnu NaM nAyA nagarAI ujjANAI ceimAI dagaDAI rAyANo ammApiyaro samomaraNAI dhammAvariyA dhammakahAno ihaloiya-paraloipa ididavitelA bhogaparicAyA pavajAroM supaparigahA tayorahAgAI pariyANA lehapAmro bhattapaccarakhANAI pAyo e, vaha jAta-dharmakathA kyA hai ? jAta-dharmakathA meM jAtoM/pAtroM ke nagara, udyAna, caitya, vanakhaNDa, gajA, mAtA-pitA, samavasaramA, dharmAcArya, dharmakayA, aihalAMkikapAralaukika Rddhi-vizeSa, bhogapadinyAga, pravajyA, zruta-parigrahaNa, nama-upadhAna, paryAya/dIkSA-kAna, nanavanA, bhakta-pratyAsyAna, prAyopagamana. devalokagamana, mukula meM bhAbAda mRta samavAya-dvAdanAMga Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagamaNAI devalogagamagAI sukulapaccAyAtI puNavohilAbho aMtakiriyAno ya prAviti paNNavijjati parUvijjati nisijjati uvadaMsijjati / punarjanma, puna: vodhilAbha aura antakriyA kA AlyAna kiyA gayA hai, prajJApana kiyA gayA hai, prarUpaNa kiyA gayA hai, darzana kiyA gayA hai, nidarzana kiyA gayA hai, upadarzana kiyA gayA hai| nAyA-dhammakahAsu NaM pavaiyANaM viraNyakaraNa-jiNasAmisAsaNavare saMjamapaiNNa-pAlaNadhii-maivavasAya-dullahANaM, tava-niyamatavovahANa-raNa-duddharabhara-maggANisahA-NisaTTANaM, ghoraparIsahaparAjiyA - saha - pAraddha-ruddhasiddhAlayamagga * niggayANaM, visayasuha - tucchayAsAvasadosamucchiyANaM, virAhiya-carittanAe-dasaNa-jaiguNa - vivihappagAra-nissAra-suNNayAraNaM saMsAraapAra-dukkha duggai-bhava-vivihaparaMparA pvNcaa| jAtAdharmakathA meM jinezvara ke vinayakaraNa/AcAraniSTha zAsana meM pravajita hone para bhI jo saMyama kI pratijJA ke pAlana meM durlabha dhRti, mati aura vyavasAya vAle haiM, tapa, niyama, tapa-upadhAna rUpI saMgrAma meM durghara bhAra se bhagna, niHsaha, niHsRSTa, ghora parIpahoM se parAjita, prAravya-ruddha, sijhAlaya/mokSa-mArga se nirgata, viSaya-sukhoM kI tuccha AzAvaza dopoM meM mUcchita, cAritra, jAna aura darzana ke matiguNa ke virAdhaka tathA vividha prakAra kI nissAratA se zunya haiM, unake saMsAra meM hone vAle apAra duHkha, durgati tathA bhava janma kI vividha paramparA ke prapaJca kI prarUpaNA kI gaI hai| ghorANa ya jiya-parisaha-kasAyaseNNa - dhii - dhaNiya - saMjamaucchAhanicchiyANaM pArAhiyanANa - desaNa - carita - joganissalla-suddha - siddhAlayamaggamabhimuhANaM surabhavaNa-vimANasukkhAi aNovamAI muttaNa ciraM ya bhogabhogANi tANi divvANi maharihANi to ya puNo isameM dhIra-purupoM kA, parIpaha aura kapAyarUpI senA ke vijayI, dhRti ke dhanI, saMyama meM nizcita utsAha rakhane vAle, jJAna, darzana, cAritra tathA yoga ke ArAdhaka, niHzalya aura zuddha siddhAlaya ke mArga ke abhimukha, anupama deva-bhavana ke vaimAnika mukhoM ko prApta cirakAla taka divya aura mahAmahanIya bhogoM samavAya-sutaM 226 samavAya-dvAdazAMga Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laddhasiddhimaggAraNaM aNtkiriyaa| ko bhoga kara tathA kAlakrama se vahAM se cyuta hokara, jisa prakAra ve punaH siddhimArga ko punarlabdha kara aMtakriyA karate haiM-unakI prarUpaNA kI gaI hai| vicalitoM meM dhairya utpanna karanekarAne vAle, vodha aura anuzAsana bharane vAle evaM guNa-doSoM ko darzAne vAle deva tathA manuSyoM kA nidarzana caliyANa ya sadeva-mANussadhIrakaraNa-kAraNANi vodhaNaaNusAsaNANi guNa-dosadarisaNANi / diLaMte paccae ya souNa logamuriNaNo jaha ya ThiyA sAsaNammi jr-mrnn-naasnnkre| pArAhiya-saMjamA ya suralogapaDhiniyattA proveMti jaha sAsayaM sivaM savvadukkhamokkhaM / . isameM dRSTAntoM aura pratyayoM/vAkyoM ko suna kara laukika muni jisa prakAra se jarA-maraNa kA vinAza karane vAle jinazAsana meM sthita hue, saMyama kI ArAdhanA kara devaloka se pratinivRtta hokara jisa prakAra zAzvata, ziva aura sarva duHkhoM se mokSa pAte haiM-usakA Akalana kiyA gayA hai / ye tathA isI prakAra ke anya artha isameM vistAra se prakhyAta haiN| jJAta-dharmakathA kI vAcanAe~ parimita haiM, anuyogadvAra saMkhyeya haiM, pratipattiyAM sakhyeya haiM, vepTana saMkhyeya haiM, zloka saMkhyeya haiM, niyuktiyAM saMkhyeya haiM, saMgrahaNiyAM saMkhyeya hai / ee aNNe ya evamAditya vityareNa y| nAyA-dhammaphahAsu NaM parittA vAyaraNA saMkhejjA aNuyogadArA sarojjAmro paDivattIno sasejjA veDhA saMrojjA silogA saMkhejjAno nijjuttIro sakhejjAno sNghnniiyo| se NaM aMgaTTayAe chaThe aMge do sugrakkhaMdhA egaNatIsaMprajjhayaNA, te mamAsamo duvihA paNNattA, ta jahA caritA yaphappiyA y| samavAya-guttaM 20 yaha aMga kI apekSA se chaThA aMga hai| isake do zrutaskaMdha aura unatIsa adhyayana haiN| saMkSepa meM ve do prakAra ke hai~ carita aura klpit| samavAya-dvAdazAMga Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dasa dhammakAraNaM vaggA / tattha NaM egamegAe dhammakahAe paMcapaMca prakvAiyAsayAI / egamegAe prakvAiyAe paMca-paMca uvavakhAiyAsayAI / egamegAe uvakkhAiyAe paMca-paMca zravakhAiya-uvakvAiyasayAiM - evAmeva sapuvvAvare zraddhadvAzro zrakkhAiyakoDIzro bhavatIti makkhA - yAzro / egUraNatIsaM udda saNakAlA egUNatIsaM samudda saraNakAlA saMkhejjAI payasayasahassAI payaggeNaM, saMkhejjA, zravakharA zraNaMtA gamA zraNaMtA pajjavA / paritA tasA praNaMtA thAvarA sAsayA kaDA NibaddhA NikAiyA jiNNapaNNattA bhAvA zrAdhavijjaMti paNNavijjati paruvijjaMti daMsijjaMti nidaMsijjaMti uvadaMsijjati / se evaM zrAyA evaM NAyA evaM viSNAyA evaM cararaNa- karaNaparUvaNayA zrAghavijjati paNNavijjati parUvijjati daMsijjati nidaMsijjati uvadasi - jjati / setaM NAyAdhammakA / 8. se kiM taM uvAsagadasA ? samavAya-sutaM 231 dharmakathA ke dasa varga haiN| eka-eka dharmakathA meM pAMca-pAMca sau prAkhyAyikAe~ haiN| eka-eka AkhyAyikA meM pAMca-pAMca sau upa- zrAkhyAyikAe~ haiN| eka-eka upa-prAkhyAyikA meM pAMca-pAMca sau AkhyAyika - upAkhyAyikAe~ haiM / isa prakAra kula milA kara sAr3he tIna karor3a AkhyAyikAe~ haiM- aisA kahA hai / isameM unatIsa uddezana - kAla, unatIsa samuddezana-kAla, pada-pramANa se saMkhyeya zata - sahasra / lAkha pada saMkhyeya akSara, ananta gama / artha / dharma aura ananta paryAya haiM / isameM parimita trasa jIvoM, ananta sthAvara jIvoM tathA zAzvata, kRta, nivaddha aura nikAcita jina- prajJapta bhAvoM kA AkhyAna kiyA gayA hai, prajJApana kiyA gayA hai, prarUpaNa kiyA gayA hai, darzana kiyA gayA hai, nidarzana kiyA gayA hai, upadarzana kiyA gayA hai / yaha AtmA hai, jJAtA hai, vijJAtA hai, isa prakAra isameM caraNa-kararaNaprarUpaNA kA AkhyAna kiyA gayA hai prajJApana kiyA gayA hai, prarUparaNa kiyA gayA hai, darzana kiyA gayA hai, nidarzana kiyA gayA hai, upadarzana kiyA gayA hai / yaha hai vaha jJAta-dharmakathA | 8. vaha upAsakadazA kyA hai ? samavAya- dvAdazAMga Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazA meM upAsakoM ke nagara, udyAna, caitya, vanakhaMDa, rAjA, mAtApitA, samaksaraNa, dharmAcArya, dharmakathA, aihalaukika-pAralaukikaRddhi-vizeSa, zIlavata, viramaNa, guragavata, pratyAkhyAna, pauSadhopavAsa, zruta-parigrahaNa, tapa-upadhAna, pratimA, upasarga, saMlekhanA, bhaktapratyAkhyAna, prAyopagamana, devalokagamana, sukula meM punarjanma, punaH bodhilAma aura antakriyA kA AlyAna kiyA gayA hai| uvAsagadasAsu NaM uvAsayANaM nagarAI ujjAbAI ceimAI vaNasaMDAI rAyANo ammApiyaro samosaraNAI dhammAyariyA dhammakahAno ihaloiya-paraloiyA iDivisesA, uvAsayANaM ya sIlavvaya-veramaNa-guraNa-paccakkhANa-posahovavAsa-paDivajjaNayAno suyapariggahA tavovahANAI paDimAo uvasaggA saMlehaNAyo bhattapaccakkhANAI pAyovagamaNAI devalogagamaNAI sukulapaccAyAI puNa bohilAbho aMtakiriyAyo ya prAghavijjati / uvAsagadasAsu NaM uvAsayANaM riddhivisesA parisA vityaradhammasavaNANi vohilAbha-abhigamasammattavisuddhayA yirattaM mUlaguNa-uttaraguNAiyArA liivisesA ya bahuvisesA paDimAbhiggahagaharaNa-pAlaNA uvasaggAhiyAsaNA hiravAgAya, tavAya vicittA, sIlanvayaveramaNa-guNapaccaksANa-pomahovavAlA, apanchimamAragaMtiya'yasalehaNAbhosaNAhi-appANaM jaha ya bhAvaittA, vahUNi bhattANi aNasaragAe ya cheyattA uvavaNNA phappavara vimANUttanemu jaha RNubhavaMti suravaravimANa-varapoMDarIesu sopasAI praNIva mAI kameNa bhottaNa uttamAI, to ^, samAva-gutta 232 upAsakadazA meM upAsakoM ke RddhivizeSa, pariSad, vistRta dharma-zravaNa, voSi-lAbha, abhigama, samyaktvavizuddhi, sthiratA, mUlaguNoM aura uttaraguNoM ke aticAra, sthitivizepa, vividha viziSTa pratimAnoM tathA abhigrahoM kA grahaNa aura pAlana, upasarga-sahana, nirupasargatA, vicitra tapa, bhIlavrata, viramagA, guNavrata, pratyAkhyAna, paupacopavAsa, apazcima-mAraNAntika AtmasaMlagbanA ke mevana se prAtmA ko jisa prakAra bhAvita karate haiM tathA aneka bhaktoM/bhojana-samayoM kA anazana ke rUpa meM chedana kara uttama kalpa devaloka ke vimAnoM meM upapanna hokara jima prakAra varapuMTarika tulya turavara-vimAnoM meM samavAya-dvAdazAMga Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AukhaeNaM cuyA samAraNA jaha jiNamayammi bohi lakSaNa ya saMjamuttamaM, tamarayovippamuvakA urvati jaha akkhayaM savvadukkhamokkhaM / anupama sukhoM ko kramazaH bhogakara Ayu kSINa hone para vahAM se cyuta hokara jisa prakAra jinamata meM bodhi aura uttama saMyama ko prApta karate haiM tathA tama aura raja ke pravAha se vipramukta hokara jisa prakAra akSaya aura saba duHkhoM se mokSa prApta karate haiM-usakA AkhyAna hai| ye tathA isI prakAra ke anya artha isameM vistAra se haiN| upAsakadazA kI vAcanAeM parimita haiM, anuyogadvAra saMkhyeya haiM, pratipattiyAM saMkhyeya haiM, vepTana saMkhyeya haiM, zloka saMkhyeya haiM, niyuktiyAM saMkhyeya haiM, saMgrahariNayAM saMkhyeya ete aNNe ya evamAiatthA vitthareNa y| uvAsagadasAsu NaM parittA vAyaNA sakhejjA aNunogadArA saMkhejjAmro paDivattImo sakhejjA silogA saMkhejjAno nijjuttIo sakhejjAo sNghnniiyo| se gaM aMgaTTayAe sattame aMge ege suyakkhaMghe dasa ajjhayaNA dasa uddesaNakAlA dasa samuddesaNakAlA saMkhejjAiM payasayasahassAI payaggeNaM, saMkhejjAiM aksarAI aNaMtA gamA aNaMtA pjjvaa| parittA tasA aNaMtA thAvarA sAsayA kaDA NibaddhA NikAiyA jiNapaNNattAbhAvAprAdhavijjati paNNavijjaMti parUvijaMti daMsijjati nidaMsijjati uvadaMsiujati / . yaha aMga kI apekSA se sAtavAM aMga hai| isake eka zrutaskandha, dasa adhyayana, dasa uddezana-kAla, dasa samuddezana-kAla, pada-pramANa se saMkhyeya zata-sahasra lAkha pada, saMkhyeya akSara, ananta gama aura ananta paryAya haiM / isameM parimita sa jIvoM, ananta sthAvara jIvoM tathA zAzvata, kRta, nivaddha aura nikAcita jina-prajJapta bhAvoM kA AkhyAna kiyA gayA hai, prajJApana kiyA gayA hai, prarUpaNa kiyA gayA hai, darzana kiyA gayA hai, nidarzana kiyA gayA hai, upadarzana kiyA gayA hai| samavAya-mutta 233 samavAya-dvAdazAMga Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ se evaM prAyA evaM gAyA evaM viSNAyA evaM cararaNa-kararaNaparUvaNayA prAghavijjaMti paNNavijjati paruvijjati dasijjaMti nidaMsijjati uvadaMsijjati / settaM uvAsagadasAno / 6. se ki taM aMtagaDadasA ? aMtagaDadasA gaM aMtagaDANaM nagarAI ujjANAI ceiyAI vaNasaMDAI rAmrANo zrammApiyaro samosaraNAI dhammAyariyA mahAzra ihaloipa-paraloiyA iDDhivisesA bhogaparicacAyA pavvajjAzro suyapariggahA tavovahANAiM paDimAtro vahuvihAzro, khamA prajjavaM maddava ca, soya saccamahiyaM, sattarasaviho ya saMjamo, uttamaM ca vaMmaM, zrAkicaNayA tavo ciyAzro samiiguttIgro ceva, taha appamAyajogo, sajjhAyajjhANANa va uttamANaM dopi lakkhaNAI | patANa ya saMjamuttamaM jiyaparIsahANaM cakimma samma jaha kevalassa laMbho, pariyAtrI jatimro ya jaha pAlizrI muNihi, pAyovagagro ya jo jahi, jattiyANi bhattANi chepaittA aMtagaTho munivaro tama gamavAna-vRtaM 234 yaha AtmA hai, jJAtA hai, vijJAtA hai, isa prakAra isameM caraNa-karaNaprarUpaNA kA AkhyAna kiyA gayA hai, prajJApana kiyA gayA hai, prarUparaNa kiyA gayA hai, darzana kiyA gayA hai, nidarzana kiyA gayA hai, upadarzana kiyA gayA hai / yaha hai vaha upAsakadazA / C. vaha antakRtadazA kyA hai ? antakRtadazA meM grantakRta / tadbhava mokSagAmI jIvoM ke nagara, udyAna, caitya, vanakhaNDa, rAjA, mAtA-pitA, samavasaraNa, dharmAcArya, dharmakathA, aihalaukika pAralaukika - RddhivizeSa, bhoga- parityAga, pravrajyA, zruta - parigraharaNa, tapa-upadhAna, bahuvidha pratimAe~, kSamA, Arjava, mArdava, zauca, satya, sataraha prakAra kA saMyama, uttama brahmacarya, grAkiMcanya, tapa, tyAga, dAna, samiti, gupti, zrapramAdayoga tathA uttama svAdhyAya aura vyAna -- ina donoM ke lakSaNa nirUpita haiM / inameM uttama saMyama prApta karane para, popa jItane para catuvidha karmanaya hone se jisa prakAra kaivalya kI prApti hotI hai, jisa prakAra muniyoM ne jitane paryAyoM kA pAlana kiyA, jinhoMne prAyopagamana anazana kiyA tathA jitane bhaktoM / bhojana samavAya-dvAdazAMga Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rayo vippakko, mokkha suhamaNuttaraM ca pattA | ee aNe ya evamAigratthA vitthAre parUveI | atagaDadasAsu NaM paritA vAyaraNA saMkhejjA praNayogadArA saMkhejjAzro paDivattIzro saMkhejjA veDhA saMkhejjA silogA saMkhejjAzro nijjutsIo sakhejjA saMgahaNI / se gaM aMgavAe zrame aMge ege suyakkhaM dasa prajbhayaNA satta arit dasa uddeNakAlA dasa saMkhejjAiM payasayasahassAiM payageNaM, saMkhejjA, zrakkharA praNaMtA gamA, zraNaMtA pajjavA / paritA tasA praNaMtA thAvarA sAsayA kaDA NibaddhA zikAiyA jiraNapaNNattA bhAvA zrAghavijjati paNNavijjaMti paruvijjaMti daMsijjati nidaMsijjaMti uvadasijjati / se evaM prAyA evaM NAyA evaM viSNAyA evaM caraNa-karaNaparUvaNayA prAghavijjaMti, paNNa samavAya-suttaM 235 samayoM ko cheda kara munivara antakRta hue, tama va raja se mukta hue, anuttara mokSa sukha ko prApta hueunakA varNana kiyA gayA hai / ye tathA isI prakAra ke anya artha isameM vistAra se prarUpita haiM / antakRtadazA kI vAcanAe~ parimita haiM, anuyogadvAra saMkhyeya haiM, pratipattiyAM saMkhyeya haiM, veSTana saMkhyeya haiM, zloka saMkhyeya haiM, niyuktiyAM saMkhyeya haiM, saMgrahariNayA~ saMkhyeya haiM / yaha aMga kI apekSA se AThavAM aMga hai / isake eka zrutaskaMdha, dasa adhyayana, sAta varga dasa uddezanakAla, dasa samuddezana-kAla, padapramANa se saMkhyeya zata - sahasra / lAkha pada saMkhyeya akSara, ananta gama aura ananta paryAya haiM / isameM parimita trasa jIvoM, ananta sthAvara jIvoM tathA zAzvata, kRta, nibaddha aura nikAcita jina- prajJapta bhAvoM kA zrAkhyAna kiyA gayA hai, prajJApana kiyA gayA hai, prarUpaNa kiyA gayA hai, darzana kiyA gayA hai, nidarzana kiyA gayA hai, upadarzana kiyA gayA hai / yaha zrAtmA hai, jJAtA hai, vijJAtA hai, isa prakAra isameM caraNa-karaNaprarUpaNA kA zrAkhyAna kiyA gayA hai, samavAya- dvAdazAMga Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijjati paruvijjati daMsijjati nidaMsijjati uvadaMsijjati / settaM aMtagaDadasAo / 10. se kiM taM praNuttarovavAiya dasAzro ? gaM aNuttarovavAiyadasAsu praNuttarovavAiyANaM nagarAI ujjANAI ceiyAiM vaNasaMDAI rAyANI ammApiyaro samosarapAI ghammAyariyA dhammakahA ihaloiya-paraloiyA iDDivisesA nogapariccAyA pavvajjAzro suyapariggahA tovahANAiM pariyAgA saMlehaNAo bhatapaccavakhAraNAI pAnovagamaNAI praNuttarovavatti sukulapaccAyAtI puraNavohilAmo aMtafafrat yatrAghavijjati / aNuttarovavAiyadasAsu titthakara samosaraNAI paramamaMgalajagahiyANi jigAtisesA bahuvisetA jiNasosANaM caiva samaNagaNapavaragaMdhahatyINaM / virajatAeM parisahaseA-riubalapamaddaNANaM tava ditta-varitapANa sammattasAra- vivihappagAraviyara pasatyaguNa - saMjayAla arrenharisonaM praNanAra gamavApa suna P prajJApana kiyA gayA hai, prarUpaNa kiyA gayA hai, darzana kiyA gayA hai, nidarzana kiyA gayA hai, upadarzana kiyA gayA hai / yaha hai vaha antakRtadazA / 10. anuttaropapAtikadazA kyA hai ? anuttaropapAtikadazA meM anuttaropapAtikoM ke nagara, udyAna, caitya, vanakhaNDa, rAjA, mAtA-pitA, samavasaraNa dharmAcArya, dharmakathA, aihalaukika- pAralaukika - Rddhi-vizeSa, bhoga- parityAga, pravrajyA, zrutaparigraharaNa, tapa-upavAna, paryAya, saMlekhanA, bhakta pratyAkhyAna prAyopagamana anazana, anuttara, vimAna meM janma, sukula meM punarjanma, puna: vovilAbha aura antakriyA kA AlyAna kiyA gayA hai / 236. anuttaropapAtikadazA meM parama maMgala aura jaga hitakara tIrthaGkara ke samavasaraNa jinezvara ke bahuviziSTa pratijaya tathA jinazipya evaM zramaNagaMgA meM zreSTha gandhahastI ke samAna, sthira yaza vAle, parIpaha sainya rUpI ripuvala kA pramardana karane vAle, tapodIpta cAritra jJAna evaM samyaktva-sAra, vividha prakAra ke vistAra vAle prazasta guNoM se saMyukta, samavAya-dvAdazAMga Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guragANa vaNNo / uttamavaratava-visiddhaNANa-jogajuttANaM jaha ya jagahiyaM bhagavano jArisA ya ridvivisesA devAsuramANusANaM parisANaM pAubhAvA ya jiNasamIvaM, jaha ya uvAsati jiNavaraM, jaha ya parikaheMti ghammaM logagurU amaranarasuragaNANaM, soUNa ya tassa bhAsiyaM avasesakammavisayavirattA narA jahA annaveti dhammamurAlaM saMjamaM tavaM cAvi bahuvihappagAraM, jaha vahaNi vAsANi aNucarittA pArAhiya-nANa-daMsaraNa - carittajogA jiraNavayaNamaNagaya mahiyabhAsiyA jiNavarANa hiyaeNamaNurottA, je ya jahiM jattiyANi bhattAriNa chaiyaittA laddhaNa ya samAhimuttaM jhANajogajuttA uvavaNNA muNivarottamA jaha aNuttaresu pAvaMti jaha aNuttaraM tatya visayasokkhaM, tatto ya cuyA kameNaM kAhiti saMjayA jaha ya aMtakiriyaM / anagAra mahaSi, uttama, zreSTha tapa vAle tathA viziSTa jJAna-yoga me yukta haiM, unakA varNana kiyA gayA hai| isameM jaise bhagavAn mahAvIra kA zAsana jagat ke lie hitakara hai, deva-asura aura manuSya - paripadoM ke jisa prakAra ke Rddhi-vizeSa tathA jinezvara ke samIpa prAdurbhAva hotA hai, jisa prakAra ve jinavara kI upAsanA karate haiM, jisa prakAra lokaguru deva, nara aura asuroM ke gaNoM meM dharma-pravacana dete haiM, jisa prakAra bhagavAn dvArA upadiSTa dharma sunakara avazepa karma vAle, viSayoM se virakta manuSya aneka prakAra ke saMyama aura taparUpI udAra dharma ko svIkAra karate haiM, jisa prakAra ve vahuta varSoM taka tapa aura saMyama kA anucaraNa kara jJAna, darzana, cAritra aura yoga kI ArAdhanA karate haiM, anugata aura pUjita jinavacana kA nirUpaNa kara jinavara ko hRdaya meM svIkAra kara jo jahAM jitane bhaktoM/bhojana-samayoM kA chedana kara, uttama-samAdhi pAkara, dhyAna-yoga-yukta jisa prakAra uttama munivara anuttara vimAnoM meM anutara viSaya sukhoM ko prApta karate haiM, vahAM se cyuta hokara, kramazaH saMyata vana kara jisa prakAra antakriyA karate haiM unakA AlyAna kiyA gayA hai| samavAya-sutta 237 samavAya-dvAdazAMga Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ee aNNe ya evamAigratthA vityareNa / paM praNuttarovavAiyadasAsu paritA vAyaNA saMkhejjA aNuzrIgadArA saMkhejjAzro paDivatotro saMkhejjA veDhA saMkhejjA silogA saMkhejjAno nijjuto sajjA saMgahaNozro / se NaM gaTTayAe navame naMge suyakbaMdhA dasa abhayaNA tiNi vaggA dasa uddesaNakAlA dasa samudde saNakAlA sakhejjAI payasahassAiM payaggeNaM, saMkhejjANi, prakkharANi aAMtA gamA, zraNaMtA pajjavA / parittA tasA zraNaMtA thAvarA sAsayA kaDA rigavaddhA NikAiyA jiNapaNNattA bhAvA zrAghavijjati paNNavijjati paruvijjaMti daMsijjaMti nidaMsijjaMti uvadaMsijjati / se evaM AyA evaM NAyA evaM viSNAyA evaM cararaNa kara ragazrAghavijjati paruvaNayA paNNavijjati paruvijjati daMsijjati nidaMsijjati uvadasijjati / setaM praNuttarovavAiyadasAzrI / samavAya-sutaM 236 ye tathA isI prakAra se anya artha isameM vistAra se haiM | anuttaropapAtika dazA kI vAcanAe~ parimita haiM, granuyogadvAra saMkhyeya haiM, pratipattiyAM saMkhyeya haiM, veSTana saMkhyeya haiM, zloka saMkhyeya haiM, niryu - ktiyAM sa~khyeya haiM, saMgrahaNiyAM saMkhya haiM / yaha graMga kI apekSA se nauvAM aMga hai / isake eka zrutaskandha, dasa adhyayana, tIna varga, dasa uddezanakAla, dasa samuddezana-kAla, padapramAraNa se saMkhyeya zata sahasra / lAkha pada, saMkhyeya akSara, ananta gama aura ananta paryAya haiM / isameM parimita trasa jIvoM, ananta sthAvara jIvoM tathA zAzvata, kRta, nivaddha aura nikAcita jinaprajJapta bhAvoM kA AkhyAna kiyA gayA hai, prajJApana kiyA gayA hai, prarUpaNa kiyA gayA hai, darzana kiyA gayA hai, nidarzana kiyA gayA hai, upadarzana kiyA gayA hai / yaha zrAtmA hai, jAtA hai, vijJAtA hai, isa prakAra caraNa- kararaNa-praparaNA kA isameM grAkhyAna kiyA gayA hai, prajJApana kiyA gayA hai, prarUpaNa kiyA gayA hai. darzana kiyA gayA hai, nidarzana kiyA gayA hai, upadarzana kiyA gayA hai / yaha hai vaha granuttaropapAtikadazA / samavAya-dvAdazAMga Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11. se kiM taM paNhAvAgaraNANi ? paNhAvAgaraNesu aThThattaraM pasiNasayaM aThThattaraM apasiNasayaM aThThataraM pasiNApasiNasayaM vijjAisayA, nAgasuvarNohi saddhi divA saMvAyA pAvijjati / 11. vaha praznavyAkaraNa kyA hai ? praznavyAkaraNa meM eka sau ATha prazna, eka sau ATha aprazna, eka sau ATha prazna-aprazna, vidyAtizaya tathA nAga aura suparNa devoM ke sAtha hue divya saMvAdoM kA AkhyAna hai| paNhAvAgaraNadasAsu gaM sasamayaparasamaya-paNNavaya - patteyavuddhavivihatya - bhAsA - bhAsiyANaM atisaya-guNa * uvasama - pANappagAra - pAyariya - bhAsiyAraNaM vitthareNaM vIramahesIhi vivihavitthara-bhAsiyANaM ca jagahiyANaM adAgaMgRDha-bAhu-asimaNi-khoma-prAticcamAiyANaM vivihamahApasiNavijjA - maNapasiNavijjA-devayapayogapahANaguNappagAsiyANaM sanbhUyaviguNappabhAva - naragaNamai - vimhayakArINaM atisayamatIya - kAlasamae damatitthakaruttamassa ThiikaraNa-kAraNANaM durahigamaduravagAhassa savvasavaNNusammayassa vuhajaNavibohakarassa paccakkhaya-paccaya-karaNaM-paNhANaM vivihaguNamahatthA jiNavarappaNIyA zrAviti / praznavyAkaraNa meM svasamaya-parasamaya ke prajJApaka pratyekabuddhoM dvArA vividha arthavAlI bhASA meM bhApita, vividha prakAra ke atizaya, guNa aura upazama vAle prAcAryo dvArA vistAra se kathita tathA vIra mahapiyoM dvArA vividha vistAra se bhASita jagat ke lie hitakara, Adarza, aMguSTha, bAhu, asi, maNi, vastra aura Aditya Adi se sambandhita vividha prakAra kI mahApraznavidyAoM aura manaHpraznavidyAoM ke devoM ke prayoga-prAdhAnya se guNoM ko prakAzita karane vAlI sadbhUta dviguNa prabhAva se manuSyagaNa kI buddhi ko vismita karane vAle, sudUra atIta kAla meM damana/ prazAnti pradhAna uttama tIrthakara ke sthitikaraNa meM kAraNabhUta, duryodha, duravagAha tathA budhajana ko vodha dene vAle, sarva sarvajJa-sammata pratyakSa pratyaya karAne vAlI prazna-vidyAoM ke, jinavara-praNIta vividha guNa vAle mahAn arthoM kA AkhyAna kiyA gayA hai| samavAya-suttaM 236 samavAya-dvAdazAMga Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNhAvAgaraNasu raNaM parittA vAyaNA saMkhejjA aNuprogadArA saMkhejjAno paDivattIprosaMkhejjA veDhA saMkhejjA silogA saMkhejjAno nijjuttIyo saMkhejjAgo sNghrnniiyo| praznavyAkaraNa kI vAcanAeM parimita haiM, anuyogadvAra saMkhyeya haiM, pratipratiyAM saMkhyeya haiM, veSTana saMkhyeya haiM, zloka saMkhyeya haiM, niyuktiyAM saMkhyeya haiM, saMgrahariNayAM saMkhyeya haiN| se NaM aMgaTTayAe dasame aMge ege suyakkhaMdhe payaNAlIsaM ajjhayaNA paNayAlIsaM uddesaNakAlA paNayAlIsaM samuddesaraNakAlA saMkhejjAriNa payasayasahassANi payaggeNa, sakhejjA akkharA, aNaMtA gamA, aNatA pjjvaa| yaha aMga kI dRSTi me dasavAM aMga hai| isake eka zrutaskandha, paiMtAlIsa adhyayana, paiMtAlIsa uddezana-kAla, paiMtAlIsa samuddezanakAla, pada-pramANa se saMkhyeya zatasahasra/lAkha pada, saMkhyeya akSara, ananta gama aura ananta paryAya hai / parittA tasA aNaMtA thAvarA sAsayA kaDA NibaddhA NikAiyA jiNapaNNattA bhAvA zrAghavijjati paNNavijjaMti parUvijjati daMsijjati nidaMsijjati uvadasijjaMti / isameM parimita sa jIvoM, ananta sthAvara jIvoM tathA zAzvata, kRta, nivaddha aura nikAcita jinaprajJapta bhAvoM kA AkhyAna kiyA gayA hai, prajJApana kiyA gayA hai, prarUpaNa kiyA gayA hai, darzana kiyA gayA hai, nidarzana kiyA gayA hai, upadarzana kiyA gayA hai| se evaM prAyA evaM NAyA evaM viNNAyA evaM caraNa-karaNaparuvaraNayA pAvijjati paNNavijjati parUvijjati daMsijjati nisijjati uvadaMsijjati / yaha prAtmA hai, jAtA hai, vijJAtA hai, isa prakAra isameM caraNa karaNa-prarUparaNA kA pAkhyAna kiyA gayA hai prajJApana kiyA gayA hai, prarUpaNa kiyA gayA hai, darzana kiyA gayA hai, nidarzana kiyA gayA hai, upadarzana kiyA gayA hai| setaM paNhAvAgaraNAI / yaha hai vaha praznavyAkaraNa / 12. se kiM taM vivAgasue ? 12. vaha vipAkazruta kyA hai ? samavAya-muta 240 samavAya-dvAdazAMga Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vipAkazruta meM sukRta va duSkRta karmoM ke phala-vipAka kA AkhyAna kiyA gayA hai| vaha saMkSepa meM do prakAra kA prajJapta hai| jaise kiduHkhavipAka aura sukhavipAka / unameM dasa duHkhavipAka haiM aura dasa sukhavipAka / vaha duHkhavipAka kyA hai ? vaha duHkhavipApha meM duHkhavipAka vAle jIvoM ke nagara, udyAna, caitya, vanakhaMDa, rAjA, mAtA-pitA, samava saraNa, dharmAcArya, dharmakathA, nagaragamana, saMsAra-prabandha aura dukhaparamparA kA AkhyAna kiyA gayA vivAgasue NaM sukkaDadukkaDANaM kammANaM phalavivAge prAghavijjati / se samAso duvihe paNatte, taM jahAduhavivAge ceva, suhavivAge ceva / tattha NaM daha duhavivAgANi daha suhavivAgANi / se ki taM duhavivAgANi ? duhavivAgesu NaM duhavivAgANa nagarAI ujjANAI ceiyAI vaNasaMDAiM rAyANo ammApiyaro samosaraNAI dhammAyariyA dhammakahAno nagaragamaNAI saMsArapabaMdhe duhaparaMrAmo ya prAyavijjati / settaM duhavivAgANi / se ki taM suhavivAgANi ? suhavivAgesu suhavivAgANaM nagarAI ujjANAI ceiyAI vaNasaMDAiM rAyANo ammApiyaro samosaraNAI dhammAyariyA dhammakahAno ihaloiya - paraloiyA iDivisesA bhogapariccAyA pavvajjAno suyapariggahA tavovahANAI pariyAgA saMlaNAmo bhattapaccakkhANAI pAovagamaNAI devalogagamaNAI sukulapaccAyAtI puNa bohilAbho aMtakiriyAno ya Aghavijjati / yaha hai vaha duHkhavipAka / vaha sukhavipAka kyA hai ? sukhavipAka meM sukhavipAka vAle jIvoM ke nagara, udyAna, caitya, vanakhaMDa, rAjA, mAtA-pitA, samavasaraNa, dharmAcArya, dharmakathA, aihalaukika-pAralaukika Rddhi-vizeSa, bhoga-parityAga, pravrajyA, zrutagrahaNa, tapa-upadhAna, paryAya, saMlekhanA, bhakta-pratyAkhyAna, prAyopagamana, devAloka-gamana, sukula meM punarjanma, punaH bodhilAbha aura antakriyA kA AkhyAna kiyA gayA hai| samavAya-suttaM 241 samavAya- dvAdazAMga Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duhavivAgesu raNaM pANAivAyaaliyavayaNa - corikphakaraNaparadAramehuNasasaMgayAe mahatibva-kasAya * idiyappamAyapAvappoya - asuhajhavasANasaciyANaM kammANaM pAvagANaM pAvaaNubhAga - phalavivAgA . girayagai-tirivakhajoNi-bahuvihavasaNasaya - paraMparApavaddhAraNaM, maNuyattevi prAgayANaM jahA pAvakammaseseNa pAvagA hoti phlvivaagaa| duHkhavipAka meM prANAtipAta, alIkavacana/mRpAvAda, cauryakaraNa, paradAra-maithuna, saMga ke dvArA mahAtIna kapAya, indriya pramAda, pApa-prayoga aura azubha adhyavasAya se saMcita pApakarmoM ke pApa-pranubhAga vAle phalavipAka haiN| narakagati aura tiryaJca-yoni meM bahuvidha saikar3oM vyasanoM kI paramparA se pravaddha jIvoM ke manuSya-janma meM A jAne para bhI jisa prakAra avaziSTa karmoM ke phalavipAka pApaka/ azubha hote haiM-unakA AkhyAna kiyA gayA hai| vahavasaNaviNAsa-nAsakapNoTheMgur3hakaracaraNanahaccheyaNajinmacheyaNa-aMjaNa-kadaggidAhaNa-gayacalaNa - malagaphAlaNaullaMvaNasUlalayA - lauDalaTThibhaMjaNa-tausIsagatatta-tellakalakala-abhisiMcaNakumipAga-kaMpaNa - vehavajhakattaNa-patibhayakara - karapalIvaNAdi-dAruNANi dukkhANi agovamANi / isameM vadha, vRpaNa-vinAza / napuMsakatA, nAsikA, kAna, proSTha, aMguSTha, hAtha, caraNa aura nakhoM kA chedana, jihvA-chedana, aMjanadAha, kaTAgni se dAhana, hAthI ke pAMvoM se kucalanA, phAr3anA, laTakAnA, zUla, latA, lakar3I aura lAThI se zarIra-maMga karanA, ubalate hue vapu/ rAMgA aura garama tela se abhisicana, kuMbhI/bhaTTI meM pakAnA, kaMpita karanA, dRr3hatA se vAMdhanA, vedhanA, vardhakartana/khAla udher3anA, pratimaya paidA karane vAlI mazAla jalAnA Adi anupama dAruNa duHkhoM kA AkhyAna kiyA gayA hai| bahuvidha bhava-paramparAnuvaddha jIva pApa-karmatpI vallI se mukta nahIM hote / vedana kiye binA mokSa nahIM bahuvivihaparaMparANa - baddhA Na muccaMti pAvakammavallIe / aveyaittA hu gayi mokkho mamayAya-guttaM 242 samavAya-dvAdazAMga Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tayeNa ghii-paNiya-vaddha-kacchaNa sohaNaM tassa yAvi hojjaa| hai, dhRtibala se kaTivaddha tapa dvArA usakA zodhana bhI ho sakatA hai| etto ya suhavivAgesu sIla-saMjama Niya-guNa-tayovahANemu sAsu suvihie aNukaMpA''sayappazrogatiphAla-maivizuddha - bhattapANAI payatamaNasA hiya - suhanosesa-tivapariNAma-ninchiyamaI-payadhiUNaM pasogasudAI jaha ya nivvati u bohilAna / idhara sukhavipAka meM zIla, saMyama, niyama, tapa-upadhAna meM nirata suvihita sAdhuoM ke prati anukampA ke Azaya-prayoga evaM kAlika mativizuddhi se bhaktapAna/bhojanapAnI manoprayatna, hita, sukha, niHzreyas, tIna bhAva-pariNAma evaM nizcitamati se prayogazuddhi-pUrvaka dete hai tathA jisa prakAra bhavapariniI ta evaM vodhilAbha prApta karate hai, unakA parikIrtana hai| jaha ya parittophareMti nara-niraya tiriya -suragatigamaNa - vipulapariyaTTa-prati-bhaya-visAyasopha - micchata - selasaMkarDa aNNANatamaMdhaphAra-cipikhallasuduttAraM jara-maraNa-joNi-saMkhubhiyacaphphavAlaM solasakasAyasAvaya- payaMDa-caMDa - aNAiyaMagavadaggaM saMsArasAgaramiNaM / isameM nara, nAraka, tiryaJca aura devagati-gamana ke lie vipula parivarta vAle, arati, bhaya, vipAda, Noka aura mithyAtvarUpI zailoM se saMkula, ajJAnarUpI aMdhakAra se paripUrNa, atyadhika sudustara, jarAmaraNa aura yoni se saMkSubdha cakravAla vAle, solaha kapAyarUpI atyanta caNDa / bhayaMkara zvApadoM/khUkhAra prANiyoM se yukta anAdi-ananta saMsAra-sAgara ko jisa prakAra sImita karate haiM- usakA AkhyAna jaha ya nibaMdhati pAugaM suragaNaMsa, jaha ya aNubhavaMti suragaNavimANa - sopakhANi praNovamANi, tamo ya phAlataraccunANaM iheva naralogamAgayANaM jisa prakAra devaloka ke lie ve Ayupya kA vandha karate hai, jisa prakAra devagaNa ke vimAnoM ke anupama sukhoM kA anubhava karate hai, vahAM se kAlAntara meM cyuta ho isI samayAya-sutta 243 samavAya-dvAdazAMga Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ grAu-vau-vaNNa-rUca - jAi kula jamma- zrAroga - buddhi - mehAviselA mittajaNa sayaNadhaNa- ghaNNa- vibhava- samiddhisArabahuvihakAma samudayamisesA bhoguvabhavANa sokvANa suhavivAgottame / aNuvarayaparaMparANuvaddhA asubhANa subhANa caiva kammANa bhAsiyA bahuvihA vivAgA vivAgasya mmi bhagavayA jiNavareNa saMvegakAraNatyA | vi ya evamAiyA, bahuvihA vityareNaM pratyaparUvaNayA Adhavijjati / vivAgasusa paritA vAyagA sakhejjA aNugrogadArA saMkhejjA paDivattIyo sakhejjA veDhA saMsejjA silogA saMkhejjAzro nijjattI saMsejjAo saMgaho / se NaM gaTTayAe ekkAraname aMge vIsaM prakrayaNA vIsaM uddesaNakAlA vosaM samuddesaNakAlA saMkhejjAI payalaya sahassAI payageNaM, saMsejjAI zravakharADa praNatA gamA, zraNaMtA pajjavA / samavAya-suna 288 manuSya-loka meM Akara Ayu, zarIra, varNa, rUpa, jAti, kula, janma, Arogya, vuddhi aura mevA vizeSa, mitrajana, svajana, vanavAnya, vaibhava, samRddhi, sAra-samudaya - vizeSa tathA bahuvidha kAmabhogoM se udbhuta sukhoM ko uttama zubha vipAka vAle jIva prApta karate haiM-- unakA grAkhyAna hai / saMvega / vairAgya utpanna karane ke lie bhagavAn jinavara dvArA paramparA se anuvaddha evaM anuparata azubha aura zubha karmoM ke bahuvidha vipAka vipAkazruta meM bhApita haiM / ye tathA isI prakAra ke anya bahuvidha ayaM isameM vistAra se AsyAna kiye gaye haiM / vipAkazruta kI vAcanAe~ parimita haiM, anuyogadvAra saMkhyeya haiM, pratipattiyAM saMkhyeya haiM, veSTana saMkhyeya haiM, zloka saMkhyeya haiM, niyuktiyAM saMkhyeya haiM, saMgrahariNayAM saMkhyeya haiM / yaha graGga kI apekSA se gyArahavAM aMga hai / inake vIsa adhyayana, bIsa uddezana-kAla, vIsa mamuddezana - kAla pada - pramANa ne saMkhya zata-sahana / lAkha pada, saMkhyeya akSara, ananta gama aura ananta paryAya haiN| samavAya-dvAdagAMga Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parittA tasA aNaMtA thAvarA sAsayA phaDA NivaddhA riekAiyA jiNapaNNattA bhAvA prAghavijjati paNavijjati parUvijjati dasijjati nidasijjati uvadasijjati / isameM parimita basa jIvoM, ananta sthAvara jIvoM tathA zAzvata, kRta, nivaddha aura nikAcita jina-prajapta bhAvoM kA pAkhyAna kiyA gayA hai, prajJApana kiyA gayA hai, prarUpaNa kiyA gayA hai, darzana kiyA gayA hai, nidarzana kiyA gayA hai, upadarzana kiyA gayA hai| se raNaM pAyA evaM gAyA evaM yaha AtmA hai, jJAtA hai, vijJAtA viNNAyA evaM caraNa - pharaNa hai, isa prakAra caraNa-karaNa-prarUparUvaNayA prAdhavijjati paNNa paNA kA isameM AkhyAna kiyA vijjati parUvijjati daMsi- gayA hai, prajJApana kiyA gayA hai, jjaMti nidaMsijjati uvadaMsi- prarUpaNa kiyA gayA hai, darzana kiyA jjati / gayA hai, nidarzana kiyA gayA hai, upadarNazana kiyA gayA hai| settaM vivaagsue| yaha hai vaha vipAkazruta / 13. se ki taM diTThivAe ? 13. vaha dRSTivAda kyA hai ? didvivAe NaM savvabhAvaparU- dRSTivAda meM sarva bhAva prarUpaNA vaNayA prAdhavijjati / se samA- kA AkhyAna hai / vaha saMkSepa meM pAMca so paMcavihe paNNatte, taM prakAra kA prajJapta hai / jaise kijahA 1. parikarma, 2. sUtra, 3. pUrvagata, parikammaM suttAI putvagayaM 4. anuyoga, 5. cuulikaa| aNuproge cuuliyaa| 14. se kiM taM parikamme ? 14. vaha parikarma kyA hai ? parikamme sattavihe paNNate, parikarma sAta prakAra kA prajJapta taM jahA hai, jaise kisiddhaseNiyA-parikamme 1. siddhazreNikA parikarma maNussaseriNayA-parikamme 2. manuSyazreNikA parikarma puTThaseNiyA-parikamme 3. spRSTazreriNakA parikarma progAhaNaseriNayA-pariphamme 4. avagAhanazreNikA parikarma uvasaMpajjarAseNiyA-parikamme 5. upasaMpAdanazreriNakA parikarma samavAya-muttaM 245 / samavAya-dvAdazAMga . . " Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. viprahANazreriNakA parikarma 7. cyutAcyutazreNikA parikarma 15. vaha siddhazreNikA parikarma kyA vippajahaNaseNiyA-parikamme cuyAcuyaseNiyA-parikammame / 15. se ki taM siddhaseNiyApari kamme ? siddhaseNiyA-parikamme coddasavihe paNNatte, taM jahAmAuyApayANi, egaTTiyapayANi, aTupayANi, pADho, pAgAsapayANi, keubhUyaM, rAsivaddha, egaguNaM, duguNaM, tiguNaM, keubhUyapaDiggaho, saMsArapaDiggaho, naMdAvattaM, siddhAvattaM / settaM siddhaseNiyAparikamme ? 16. se ki taM maNussaseriNayA parikamme coddasavihe paNNatte, taM jahA-- mAuyApayANi, egaTTiyapayANi, aTThapayANi, pADhI, mAgAsapayANi, keubhUyaM, rAsibaddha, egaguNaM, duguNaM, tiguraNaM, keubhUyapaDiggaho, saMsArapaDiggaho, naMdAvataM, mnnussaavtN| siddhazreNikA parikarma caudaha prakAra kA prajJapta hai| jaise ki1. mAtRkApada, 2. ekAthikapada, 3.arthapada, 4. pATha, 5.AkAzapada, 6. ketubhUta, 7. rAzibaddha, 8. ekaguNa, 6. dviguNa, 10 triguNa, 11. ketubhUtapratigraha, 12. saMsArapratigraha, 13. nandyAvarta, 14. siddhAvarta / yaha hai vaha siddhazreNikA parikarma / 16. manuSyazreNikA parikarma kyA hai ? manupyazreNikA parikarma caudaha prakAra kA prajJapta hai, jaise ki1. mAtRkApada, 2. ekAthikrapada, 3. arthapada, 4. pATha, 5. AkAzapada, 6. ketubhUta, 7. rANipada, 8. ekaguNa, 6. dviguraNa, 10.triguNa, 11. ketubhUtapratigraha, 12. saMsAra-pratigraha, 13 nandyAvarta, 14. manuSyAvarta / yaha hai vaha manuSyazreNikA parikarma / 17. vaha spRSTazreNikA parikarma kyA settaM maNassaseNiyAparikamme / 17. se ki taM puTThaseNiyA-parikamme ? puTThaseNiyA-pariphamme ekkArasavihe paNNatte, taM jahA pADho, pAgAsapayANi, keubhUyaM, rAsivaddhaM, egaguNa, duguNaM, tiguNaM, kenyapaDiggaho, saMsArapaDi spRpTazreNikA parikarma gyAraha prakAra kA prajapta hai / jaise ki1. pATha, 2. AkAzapada, 3. ketubhUna, 4. rAzivaddha, 5. ekaguggA, 6. dviguNa, 7, triguNa, 8. ketu mamavAya-guttaM 246 samavAya-dvAdazAMga Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaho, naMdAvattaM, puTThAvattaM / bhUtapratigraha, 6. saMsArapratigraha, 10. nandyAvarta, 11. spRSTAvarta / yaha hai vaha spRSTazreNikA parikarma / settaM puTThaseNiyA parikamme / 18. se ki taM progAhaNaseNiyA-pari kamme ? ogAhaNaseNiyA-parikamme ekkArasavihe paNNatte, taMjahApADho, pAgAsapayANi, keubhUyaM, rAsibaddhaM, egaguNaM, duguNaM, tiguNaM, keubhUyapaDiggaho, saMsArapaDigaho, naMdAvataM, pogaahnnaavttN| 18. vaha avagAhanazreNikA parikarma kyA hai? avagAhanazreNikA-parikarma gyAraha prakAra kA prajJapta hai / jaise ki1. pATha, 2. AkAzapada, 3. ketubhUta, 4. rAzibaddha, 5. ekaguNa, 6.dviguNa, 7. triguNa, 8. ketubhUtapratigraha, 10. saMsArapratigraha, 11. nandyAvarta / yaha hai vaha avagAhanazreNikA prikrm| settaM progAhaNaseNiyAparikamme / 19.se kiM taM uvasaMpajjaNaseNiyA parikamme ? uvasaMpajjaNaseriNayAparikamme ekkArasavihe paNNatte, taMjahA-- pADho, pAgAsapayANi, keubhUyaM, . rAsibaddhaM, egaguNaM, duguNaM, tiguNaM, keubhUyapaDiggaho, saMsArapaDiggaho, naMdAvattaM, uvasaMpajjaNAvattaM / 19. vaha upasaMpAdanazreNikA-parikarma kyA hai ? upasaMpAdanazreNikA-parikarma gyAraha prakAra kA prajJapta hai| jaise ki1. pATha, 2. prAkANapada, 3. ketubhUta, 4. rAzivaddha, 5. ekaguNa, 6. dviguNa, 7. triguNa, 8. ketubhUtapratigraha, 6. saMsArapratigraha 10. nandyAvarta, 11. upasaMpAdanAvarta / yaha hai vaha upasaMpAdanazreNikA prikrm| settaM uvasaMpajjaNaseNiyAparikamme / 20. se ki taM viSpajahaNaseNiyA- parikamme ? vippajaharaNaseNiyA-parikamme ekkArasavihe paNNatte, taMjahA 20. vaha viprahANazreNikA parikarma kyA hai ? viprahANazreNikA parikarma gyAraha prakAra kA prajJapta hai / jaise ki samavAya-suttaM 247 samavAya-dvAdazAMga Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pADho, pAgAsapayANi, kebhUyaM, rAsibaddhaM, egaguNaM, duguNaM, tiguNaM, keubhUyapaDiggaho, saMsArapaDigaho, naMdAvattaM, vippajahaNAvattaM / 1. pATha, 2. AkAzapada, 3. ketubhUta, 4. rAzivaddha, 5. ekaguNa, 6. dviguNa, 7. triguNa, 8. ketubhUtapratigraha, 6. saMsArapratigraha, 10. nandyAvarta, 11. viprahANAvarta / yaha hai vaha viprahANazreNikA prikrm| settaM vippajahaNaseNiyAparikamme / 21. cyutAcyutazreNikA parikarma kyA 21. se kiM taM cuyAcuyaseNiyApari kamme ? cayAcayaseNiyAparikamme ekkArasavihe paNNatte, taM jahApADho, pAgAsapayANi, keubhUyaM, rAsivaddhaM, egaguNaM, duguNaM, tiguNaM, keubhUyapaDiggaho, .saMsArapaDiggaho, naMdAvattaM, cuyAcyAvattaM / cyutAcyutazreNikA parikarma gyAraha * prakAra kA prajJapta hai / jaise ki1. pATha 2. aAkAzapada 3. ketubhUta 4. rAzivaddha 5. ekaguNa 6. dviguNa 7. triguNa 8. ketubhUta-pratigraha 6. saMsArapratigraha 10. naMdyAvarta 11. cyutAcyutAvarta / yaha hai vaha cyutAcyutazreNikA prikrm| settaM cuyAcuyaseNiyA-parikamme / 22. icceyAI satta parikammAI cha sasamaiyANi satta AjIviyANi, cha caukkaNaiyANi satta terAsiyANi / evAmeva saputvAvareNaM satta parikammAI tesIti bhavaMtItimakkhAyAI / 22. ye sAta parikarma haiM-chaha sva samaya se aura sAtavAM AjIvaka mata se sambaddha hai| chaha parikarma cAra naya vAle haiM aura sAtavAM tIna rAzi/tIna naya vAlA hai| isa prakAra kula milAkara ina sAta parikarmoM ke tirAsI bheda hote haiM / yaha hai vaha prikrm| settaM parikamme / 23. se ki taM suttAI? sutAI aTThAsotibhavaMtItimakyAyAI taM jahA 23. vaha sUtra kyA hai ? sUtra aTTAsI hote haiM, aisA pAkhyAta hai| jaise ki--- mamavAya-sutaM 248 samavAya-hAdazAMga Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariNayApariNayaM, ujjugaM, bahubhaMgiyaM, vijayacariyaM zraraNaM taraM, paraMparaM, sAmANaM, saMjU, bhiNNaM, zrahaccAyaM, sovathityaM, ghaMTe, naMdAvattaM, bahulaM, puTThApuTThe, vidyAvattaM, evaMbhUyaM, duzrAvattaM, vattamANuppayaM, samabhirUDhaM, sanvanobhaddaM, paNNAsaM, dupaDi - haM / 24. icceyAI bAvIsaM sutAI chichreyanaiyANi sasamayasuttaparivADIe / icyAI bAvIsaM sutAI pracchiNNacheyanaiyANi zrAjI viya suttaparivADIe / icceyAI bAvIsa suttAI tikanaiyANi terAsiyasuttaparivADIe / icceyAiM bAvIsaM suttAiM caukkanaiyANi sasamayasuttaparivADIe / evAmeva sapuvvAvareNaM zraTThAsIti suttAI bhavatItimavakhAyANi / settaM sutAI / 25. se ki taM putra gae ? puvvagae cauddasavihe paNNatte, taM jahA- samavAya-sutaM 246 1. Rjuka, 2. pariNatAparigata, 3. bahubhaMgika, 4. vijayacarita, 5. anantara, 6. parampara, 7. sat, 8. saMyUtha, 8. bhinna, 10. yathAtyAga, 11. sauvastika ghaMTa, 12. nandyAvarta, 13. bahula, 14. pRSTApRSTa, 15. vyAvarta, 16. evaMbhUta, 17. dvikAvarta, 18. vartamAnapada, 16. samabhirUDha, 20. sarvatobhadra, 21. pannyAsa, 22. dvipratigraha | 24. ye bAIsa sUtra sva-samaya- sUtra kI paripATI / paramparA ke anusAra chinnachedanayika haiM / ye vAIsa sUtra Ajovaka sUtra kI paripATI ke anusAra pracchinnachedanayika haiM / ye vAIsa sUtra trairAzika -sUtra kI paripATI ke anusAra trika-nayika haiM / ye bAIsa sUtra sva-samaya-sUtra kI paripATI ke anusAra catuSkanayika haiM / isa prakAra kula milAkara graTThAsI sUtra haiM / yaha hai vaha sUtra | 25. vaha pUrvagata kyA hai ? pUrvagata caudaha prakAra kA prajJapta hai / jaise ki -- samavAya-dvAdazAMga Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uppAyapuvaM, aggeNIyaM, voriyaM, atyiNasthippavAyaM, nANappavAyaM, saccappavAyaM, AyappavAyaM, kammappavAyaM, paccakkhANaM, vijjANuppavAya, avaMjha, pANAuM, kiriyAvisAlaM, logabidusAraM / 26. uppAyapuvassa NaM dasa vatyU, cattAri cUliyAvatyU paNNattA / 1. utpAdapUrva, 2. agreNIya, 3. vIrya, 4. asti-nAstipravAda, 5. jJAnapravAda, 6. satyapravAda, 7. AtmapravAda, 8. karmapravAda, 6. pratyAkhyAna, 10. vidyAnupravAda, 11. avaMdhya, 12. prANAyu, 13. kriyAvizAla, 14. lokbindusaar| 26. utpAda-pUrva ke dasa 'vastu evaM cAra ___ cUlikA-vastu prajJapta haiN| 27. aggeNiyassa NaM puvvasta coisa vatyU, bArasa cUliyAvatyU pnnnnttaa| 27. aneNIya-pUrva ke caudaha vastu evaM vAraha cUlikA-vastu prajapta haiN| 28. boriyassa rAM putvassa aTTha vatyU, aTTha cUliyAvatyU pnnnnttaa| 28. vIrya-pUrva ke ATha vastu evaM pATha cUlikA-vastu prajJapta haiM / 26. atthiNatthippavAyarasa NaM puvassa aTThArasa vatyU, dasa cUliyAvatyU 26. asti-nAstipravAda pUrva ke aTThAraha vastu evaM dasa cUlikA-vastu prajJapta pnnnnttaa| 30. nAraNappavAyassa NaM pusvassa vArasa vatyU pnnnnttaa| 30. jJAnapravAda-pUrva ke bAraha vastu prajJapta haiN| 31. matyapravAda-pUrva ke do vastu prajJapta 31. saccApavAyarasa NaM punvasa do vatyU pnnnnttaa| 32. pAyappavAyarasa raNaM puvassa solasa vatyU pnnnnttaa| 32. prAtmapravAda-pUrva ke solaha vastu prApta haiM / 33. karmapravAda-pUrva ke tIsa vastu prApta 33. kammapyavAyarasa jaM puvassa tIsaM vatyU pssnntaa| 34. paccarakhANasaNaM puthvasta vItaM batya pnnttaa| 34. pratyAbhyAna-pUrva ke bIsa vastu prApta hai / mamayAya gutaM 250 samavAya-vAdagAMga Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35. vijjANuppavAyassa NaM puvvassa panarasa vatthU paNNattA / 36. avassa vatthU paNNattA / puvvassa bArasa 37. pANAussa NaM puvvassa terasa vatthU paNNattA / 38. kiriyA visAlassa NaM puvvassa tasaM vatthU paNNattA / 36. loryAbaMdusArassa raNaM puvvassa paNuvIsaM vatthU paNNattA / settaM pubvagae / 40. se ki taM zraNunoge ? aNupro jahA - mUlapaDhamANuzroge ya gaMDiyANuzroge ya / duvihe paNNatte, taM 41. se kiM taM mUla paDhamANuproge ? samavAyattaM mUlapaDhamANuoge -- ettha zrarahaMtANaM bhagavaMtANaM pukhvabhavA, devalogagamaNANi zrAuM, cavaNANi, jammaNANi ya zrabhiseyA rAyavarasirIzro, sIyAzrI. pavvajjAzro, tavA ya bhattA, kevalaNANuppAyA, titthapavattapANi ya, saMghayaNaM, saThANaM, uccattaM, zrAuyaM, vaNNavibhAgo, sIsA, gaNA, gaNaharA ya, prajjA, pavattiNIno, saMghassa vhisa jaM vAvi parimANaM, 35. vidyAnupravAda-pUrva ke pandraha vastu prajJapta haiM / 251 36. avandhya-pUrva ke bAraha vastu prajJapta hai / 37. prAraNAyu-pUrva ke teraha vastu prajJapta haiM / 38. kriyAvizAla - pUrva ke tIsa vastu prajJapta haiM / 36. lokabindusAra - pUrva ke paccIsa vastu prajJapta haiM / yaha hai vaha pUrvagata | 40. vaha anuyoga kyA hai ? anuyoga do prakAra kA prajJapta hai / jaise ki - mUlaprathamAnuyoga aura kaMDikAyoga / 41. vaha mUlaprathamAnuyoga kyA hai ? mUlaprathamAnuyoga meM arhat bhagavAn ke pUrvabhava, devalokagamana, AyuSya, cyavana, janma, abhiSeka, rAjya lakSmI, zivikA, pravrajyA, tapa aura bhakta, kevala- jJAnotpatti, tIrthapravartana, saMhanana, saMsthAna, U~cAI, AyuSya, uccatva, AyuSya, varNavibhAga, ziSya, gaNa, gaNadhara, zrAryA pravartanI, caturvidha saMgha kA parimANa, jina mana: paryaMva, avadhijJAna, samyaktva, zrutajJAnI, vAdI, jinhoMne anuttara gati pAI samavAya- dvAdazAMga Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jiNa- maNapajjava- mohinANI, samattasuyanANiNo ya, vAI, aNuttaragaI ya jattimA, jattiyA. siddhA, pAnovagayA ya je jahi jattiyAI bhattAiM cheyaittA aMtagaDA murigavarattamA tamaroghavippamukkA siddhipahamaNuttaraM ya pttaa| hai, jitane siddha hue haiM, jinhoMne prAyopagamana anazana kiyA hai tathA jitane bhaktoM/bhojana-samayoM kA chedana kara jo uttama munivara antakRta / mokSagAmI hue haiM, tama aura raja se vimukta hokara anuttara middhi-patha ko prApta hue haiM unakA pAtyAna hai| ee aNNe ya evamAdI bhAvA mUlapaDhamANunoge kahiyA AghavijjaMti paNNavinaMti parUvijjati dasijjati nidaMsijjati uvadaMsijjati / ye tathA isa prakAra ke anya bhAvoM kA mUlaprathamAnuyoga meM kathita AkhyAna kiyA gayA hai, prajJApana kiyA gayA hai, prarUpaNa kiyA gayA hai, darzana kiyA gayA hai nidarzana kiyA gayA hai, upadarzana kiyA gayA hai / yaha hai vaha mUlaprathamAnuyoga / settaM muulpddmaannunoge| 42. te ki taM gaMDiyANunoge ? gaMDiyANuproge aNegavihe paNNatte, taM jahAkulagaragaMDiyAno, titvagaragaDiyAno, gaNagharagaMDiyAno, carakaTTigaDiyAno, dasAragaMDiyAno, baladevagaThiyAyo, vAsudevagaMDiyAno, harivaMsagaMTiyAno, bhaddavAhagaMDiyAgro, tavokammagaMDiyAno, cittaMtaragaDiyAno, utsappiNIgaMDiyAno, amara-nara-tiriya-niraya gai-gamaNa-viviha-paripaTTaNANuyoge. evamAiyAno gaMDiyAno mAyijati pavijeti 42. vaha kaNDikAnuyoga kyA hai ? kaNDikAnuyoga anekavidha prApta hai| jaise kikulakarakaNDikA, tIryakarakaNDikA, gaNadharakaNDikA, cakravartIkaNDikA, dagArakaNDikA, valadevakaNDikA, vAsudevakaNDikA, harivaMzakaNDikA, bhadrabAhukaNDikA, tapaHkarmakaNDikA, vitratarakaNDikA, utsapiNIkaNDikA, avasarpiNIkaNDikA, deva, manugya, tiryaJca aura naraka gati meM gamana tathA vividha parivartana kA anuyoga grAdi kaMDikAoM kA aAnyAna kiyA gayA hai, pranApana kiyA gayA hai, prarUpaNa kiyA gayA sampavaya-guna 252 samavAya-dvAdazAMga Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMsijjaMti paruvijjati nidaMsijjati uvadaMsijjati / settaM gaMDiyAoge ? 43. se ki taM cUliyAno ? cUliyA - zrAillAraNaM caunheMpuvvANaM cUliyAo, sesAI punvAI acUliyAI / settaM cUliyA / 44. diTTivAyarasa gaM paritA vAyaNA saMkhejjA zraNuoogadArA saMkhejjAzrI paDivattozrI saMkhejjA veDhA saMkhejjA silogA saMkhejjAzro nijjattI saMkhejjAyo saMgahaNI / seNaM aMgAe bArasame aMge ege sukhaMdhe coTsa punvAI saMkhejjA vatyU saMkhejjA cUlavatthU saMkhejjA pAhuDA saMkhejjA pAhuDapAhujA saMkhejjAzro pAhuDiyA saMkhejjA pAhuDapAhuDiyA saMkhejjANi payasayasahassANi payaggeNaM, saMkhejjA zravarA zraNaMtA gamA anaMtA pajjavA / paritA tasA zraNaMtA thAvarA sAsayA kaDA NivaddhA NikAiyA jiNapaNNattA bhAvA zrAghavijjaMti paragavijjaMti parUvijjati daMsijjati nidaMsi samavAya-sutaM 253 hai, nidarzana kiyA gayA hai, upadarzana kiyA gayA hai / yaha hai vaha kaMDikAnuyoga | 43. vaha cUlikA kyA hai ? prathama cAra pUrvo meM cUlikAeM haiM, zepa pUrvI meM cUlikAe~ nahI haiM / yaha hai vaha cUlikA / 44. dRSTivAda kI vAcanAe~ parimita haiM, anuyogadvAra saMkhyeya haiM, pratipattiyAM saMkhyeya haiM, veSTana saMkhyeya haiM, zloka saMkhyeya haiM, niyuktiyAM saMkhyeya haiM, saMgrahariNayA~ saMkhyeya haiM / yaha aMga kI apekSA se bArahavAM aMga hai / isake eka zrutaskandha, caudaha pUrva, saMkhyeya vastu, saMkhyeya cUlikA vastu, saMkhyeya prAbhRta, saMkhyeya prAbhRta-prAbhRta, saMkhyeya prAbhRtikA, saMkhyeya prAbhRta- prAbhRtikA, pada - pramAraNa se saMkhyeya zata - sahasra / lAkha pada, saMkhyeya akSara, ananta gama aura ananta paryAya hai / isameM parimita trasa jIvoM, ananta sthAvara jIvoM tathA zAzvata, kRta, nivaddha aura nikAcita jinaprajJapta bhAvoM kA AkhyAna kiyA gayA hai, prajJApana kiyA gayA hai, samavAya-dvAdazAMga Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jati uvadaMsijjati / prarUpaNa kiyA gayA hai, darzana kiyA gayA hai, nidarzana kiyA gayA hai, upadarzana kiyA gayA hai| te evaM pAyA evaM NAyA evaM viNNAyA evaM caraNa-karaNaparUvayaNA prAdhavijjati paNNavijjati parUvijjati daMsijjati nidaMsijjati uvadaMsijjati / yaha AtmA hai, jJAtA hai, vijJAtA hai, isa prakAra caraNa-karaNa-prarUpaNA kA isameM AkhyAna kiyA gayA hai, prajJApana kiyA gayA hai, prarUpaNa kiyA gayA hai, darzana kiyA gayA hai, nidarzana kiyA gayA hai, upadarzana kiyA gayA hai| yaha hai vaha dRSTivAda / yaha hai vaha dvAdazAMga gaNipiTaka / settaM dittivaae| settaM duvAlasage gnnipiddge| 45. atIta kAla meM ananta jIvoM ne isa dvAdazAMga gaNipiTika kI AjJA kI virAdhanA kara cAturaMta saMsArakAMtAra meM anuparyaTana kiyaa| 45. icceyaM duvAlasaMgaM gaNipiDagaM atIte kAle aNaMtA jIvA pAragAe virAhettA cAuraMtaM saMsArakaMtAraM aNupariryAdRsu / icceyaM duvAlasaMgaM gaNipiDagaM par3appaNNe kAle parittA jIvA prANAe virAhettA cAuraMtaM saMsArakaMtAraM aNupariyati / icceyaM duvAlasaMga gaNipiDaga aNAgae kAle araNaMtA jIvA prANAe virAhettA cAurataM saMsArakaMtAraM aNupariyaTTissati / vartamAna kAla meM parimita jIva isa dvAdazAMga gaNipiTaka kI AjJA kI virAdhanA kara cAturaMta saMsArakAMtAra meM anuparyaTana karate haiN| bhaviSya kAla meM ananta jIva isa dvAdazAMga gariNapiTika kI AjJA kI virAvanA kara cAturaMta saMsArakAMtAra meM anuparyaTana kreNge| 46. icceyaM duvAlasaMgaM gaNipiDagaM pratIte kAle praNetA jIvA prANAe pArAhettA cAuraMtaM saMsArakatAra vizvaImu / 46. atIta kAla meM ananta jIvoM ne isa dvAdazAMga gariNapiTaka kI AjJA kI pArAdhanA kara cAturaMta saMsArakAMtAra ko pAra kiyA thaa| samapAya-muna 254 samavAya-dvAdazAMga Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ icce duvAlasaMgaM gaNipiDagaM paDuppaNNe kAle parittA jIvA prANAe pArAhettA cAurataM saMsArakatAraM viivayaMti / icceyaM duvAlasaMgaM gaNipiDagaM praNAgae kAle aNaMtA jIvA prANAe pArAhettA cAurataM saMsArakatAraM viivaissaMti / vartamAna kAla meM parimita jIva isa dvAdazAMga gariNapiTaka kI AjJA kI aArAdhanA kara cAturaMta saMsArakAMtAra ko pAra karate haiN| bhaviSya kAla meM ananta jIva isa dvAdazAMga gariNapiTaka kI AjJA kI ArAdhanA kara cAturaMta saMsAra kAMtAra ko pAra kreNge| 47. yaha dvAdazAMga gaNipiTaka na kabhI thA-aisA nahIM hai, na kabhI haiaisA nahIM hai, na kabhI hogAaisA bhI nahIM hai / vaha thA, hai aura hogA-dhruva, niyata, zAzvata, akSaya, avyaya, avasthita aura nity| 47. duvAlasaMge NaM gaNipiDage raNa kayAi NAsI, Na kayAi patthi, Na kayAi Na bhavissai / muvi ca, bhavai ya, bhavissati yadhuve Nitie sAsae akkhae anvae avaTThie nnicce| 48, jaise pAMca astikAya kabhI nahIM the -aisA nahIM hai, kabhI nahIM hai-~aisA nahIM hai, kabhI nahIM hoMgeaisA bhI nahIM hai| ve the, haiM aura hoMge--dhruva, niyata, zAzvata, akSaya, avyaya, avasthita aura nitya / 48. se jahANAmae paMca asthiphAyA rae kayAi Na pAsI, raNa kayAi patthi, Na kayAi Na bhavissaMti / bhuvi ca, bhavai ya, bhavissaMti ya / dhuvA NitiyA sAsayA akkhayA avvayA pravaTiyA nniccaa| evAmeva duvAlasaMge gaNipiDage Na kayAi Na prAsI, Na kayAi Nasthi, Na kayAi raNa bhavissai / bhuvi ca, bhavai ya, bhavissai y| dhuve Nitie sAsae akkhae avae avahie nnicce| isI prakAra dvAdazAMga gaNipiTaka kabhI nahIM thA-aisA nahIM hai, kabhI nahIM hai-aisA nahIM hai, kabhI nahIM hogA-aisA bhI nahIM hai / vaha thA, hai aura hogA-dhruva, niyata, zAzvata, akSaya, avyaya, avasthita aura nitya / 46. etya raNaM duvAlasaMge gaNipiDage aNaMtA bhAvA aNaMtA abhAvA 46. isa dvAdazAMga gariNapiTaka meM ananta bhAvoM, ananta abhAvoM, ananta samavAya-dvAdazAMga 255 samavAya-sutaM Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaMtA heU anaMtA aheU praNatA kAraNA zrAMtA jIvA zraNaMtA ajIvA zraNaMtA bhavasiddhiyA arAMtA abhavasiddhiyA aNaMtA siddhA zraragaMtA prasiddhA zrAghavijjaMti paNNavijjati paruvijjati daMsijjati nidaMsijjati uvadaMsijjati / mamavAya-muta 256 hetu proM, ananta zrahetuyoM, prananta kAraNoM, ananta akAraNoM, ananta jIvoM, ananta jIvoM, annata bhavasiddhikoM, ananta prabhavasiddhikoM, ananta siddhoM, ananta asiddhoM kA grAkhyAna gayA hai, prajJApana kiyA gayA hai, prarUpaNa kiyA gayA hai, darzana kiyA gayA hai, nidarzana kiyA gayA hai, upadarzana kiyA gayA hai / samavAya-dvAdazAMga Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNyAi-samavAya prakIrNa-samavAya 1. duve rAsI paNNattA, taM jahA jIvarAsI ajIvarAsI ya / 2. jIvarAsI duvihA pnnnnttaa| taM jahAsaMsArasamAvannagA ya prsNsaarsmaavnngaay| 1. rAzi do prajJapta haiN| jaise ki jIva rAzi aura ajIva rAzi / 2. jIva-rAzi dvividha prajJapta hai / jaise kisaMsAra-samApannaka/sAMsArika jIva aura asaMsAra-samApannaka / mukta jIva / 3. ajIva-rAzi dvividha prajJapta hai / jaise kirUpI-ajIva-rAzi aura aruupiiajiiv-raashi| 3. ajIvarAsI duvihe paNNatte, taM rUviprajIvarAsI arUvigrajIvarAsi ya / 4. se ki ta arUvigrajIvarAsI? prahavigrajIvarAsI dasavihe paNNatte, taM jahA--- 1. dhammatyikAe, 2. dhammasthikAyassa dese, 3. dhammasthikAyassa padesA, 4. adhammasthikAe, 5. adhammatthikAyassa dese, 6. adhammasthikAyasta pademA, 7. mAgAsasthikAe, 8.prAgAsasthikAyassa dese, 6. prAgAsatyikAyassa padesA, 10. praddhAsamae / 5. se ki taM aNuttarokvAimA ? 4. vaha arUpI ajIva-rAzi kyA hai ? arUpI ajIva-rAzi dasa prakAra kI prApta hai| jaise ki1. dharmAstikAya, 2. dharmAstikAya-deza, 3. dharmAstikAya-pradeza, 4. adharmAstikAya, 5. adharmAstikAya-deza, 6. adharmAstikAya-pradeza, 7. AkAzAstikAya, 8. AkAzAstikAya-deza, 6. AkAzAstikAya-pradeza, 10. adhvA smy| 5. anuttaropapAtika deva kitane hai ? samavAya-suttaM 257 257 samavAya-prakIrNa Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNuttarovavAimA paMcavihAM paNNatA, taM jahAvijaya- vejayaMta-jayaMta - apraajiy-snvtttthsiddhiyaa| settaM annuttrovvaaiyaa| settaM pNcidiysNsaarsmaavnnnnjiivraasii| anuttaropapAtika devoM ke pAMca prakAra prajJapta haiM / jaise kivijaya, vaijayanta, jayanta, aparAjita aura sarvArthasiddhika / ye anuttaropapAtika deva haiM / yaha paMcendriya-saMsAra-samApanna-jIva rAzi hai / 6. nairayika do prakAra ke prajJapta haiN| jaise kiparyApta aura aparyApta / isI prakAra vaimAnika taka ke daNDakoM ke lie yahI patipAdya hai / 6. duvihA gairaiyA paNNatA, taM jahApajjattA ya apajjattA ya / evaM daMDano bhaNiyanvo jAva vemaanniytti| 7. isa ratnaprabhA pRthvI meM kitane naraka aura kitanA avagAhana prajJapta hai ? 7. imose NaM rayaNappahAe puDhavIe kevaiyaM progAhettA kevaiyA NirayA pnnnnttaa| goyamA ! imose NaM rayaNappahAe puDhavIe asIuttarajoyaNasayasahassabAhallAe uri egaM joyaNasahassaM progAhetA heDhA cegaMjoyaNasahassaM vajjetA majjhe aTThahattare joyaNasayasahasse, ettha raNaM rayaNappahAe puDhavIe jeraiyANaM tIsaM NirayAvAsasayasahassA bhavaMtIti makkhAyaM / gautama ! isa ratnaprabhA pRthvI ke eka zata-sahasra/lAkha assI hajAra yojana pramANa vAhalya se Upara eka hajAra yojana kA avagAhana kara evaM nIce se eka hajAra yojana kA varjana kara, madhya ke eka zatasahasra/lAkha aThattara hajAraM yojana pramANa ratnaprabhA pRthvI meM nairayikoM ke tIsa zata-sahatra/lAkha narakAvAsa hote haiM, aisA vyAkhyAta karatA huuN| ve naraka antar meM vRtta, vAhara meM caturasra / catuSkoNa aura nIce kSurapra-saMsthAnoM se saMsthita, andhakAra se nitya tamomaya, graha, candra, samavAya-prakIrNa te NaM garayA aMto vaTTA bAhiM cauraMsA ahe khurappa-saMThANasaMThiyA NiccaMdhayAratamasA-vavagayagaha-caMda-sUra-Nakkhatta-joisa samayAya-muttaM 258 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahA meda-vasA-pUya-ruhira-maMsacikkhillalittANu - levaNatalA asuI vIsA paramadunbhigaMdhA kAUagaNi-vaNNAbhA kakkhaDaphAsA durahiyAsA asuhA NirayA asuhAyo raNaraesu veynnaayo| 8. evaM sattavi bhaNiyanvAno jaM jAsu jujjai / pAsIyaM vattIsaM, aTThAvIsaM taheva vIsaM c| aTThArasa solasagaM, attarameva bAhallaM / / sUrya, nakSatra aura jyotiSa kI prabhA se zUnya, meda, carvI, mavAda, rudhira aura mAMsa ke kIcar3a se anulipta tala vAle, azuci, viSTA-yukta, atyanta durgandha vAle, kApotaagnivarNa kI AbhA vAle, karkazasparza vAle aura atyadhika asahya hai| ve naraka azubha haiM aura una narakoM meM azubha vedanAe~ haiM / / 8 isI prakAra sAtoM narakoM ke bAre meM jahAM jo upayukta ho, kahanA caahie| [sapta] narakAvAsoM kA vAhalya kramazaH [eka lAkha ] assI hijAra], [eka lAkha] battIsa [hajAra], [eka lAkha] aTThAIsa [hajAra], [eka lAkha] bIsa [hajAra], [eka lAkha] aThAraha [hajAra], [eka lAkha] solaha [hajAra] aura [eka lAkha] ATha [hajAra yojana hai| [narakAvAsoM kI saMkhyA kramazaH isa prakAra haitIsa zata-sahasra/lAkha, paccIsa zata-sahasra/lAkha, pandraha zata-sahana/ lAkha, dasa zata-sahasra/lAkha, tIna zata-sahala/lAkha, ninyAnave hajAra nau sau paMcAnave aura pAMca anuttara nrkaavaas| tIsA ya paNNavIsA, paNNarasa daseva syshssaaii| tipaNegaM paMcUNaM, paMceva aNuttarA grgaa|| 6. sattamAe NaM puDhavIe kevaiyaM progAhettA kevaiyara NirayA paNNatA ? 6. sAtavIM pRthvI meM kitane naraka aura kitanA avagAhana prApta hai ? samavAya-suttaM 256 259 samavAya-prakIrNa Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gautama ! sAtavIM pRthvI ke zatasahasra/eka lAkha ATha hajAra yojana pramANa vAhalya se Upara sAr3he bAvana hajAra yojana kA avagAhana kara tathA nIce se sAr3he bAvana hajAra yojana kA varjana kara tathA madhya ke tIna hajAra yojana meM sAtavIM pRthvI ke nairayikoM ke anuttara tathA bahuta vizAla pAMca mahAnarakAvAsa haiN| jaise ki goyamA ! sattamAe puDhavIe aThThattarajoyaNasayasahassabAhallAe uri paddhatevaNaM joyaNasahassAI progAhettA heTThA vi addhatevaNaM joyaraNasahassAI vajjetA majhe tisu joyaNasahassesu, ettha NaM sattamAe puDhavIe neraiyANaM paMca aNutarA mahaimahAlayA mahANirayA paNNatA, taM jahAkAle mahAkAle rorue mahArorue appaiTThANe nAmaM paMcamae / te NaM narayA vaTTe ya taMsA ya ahe khurappa-saMThANa-saMThiyA piccaMdhayAratamasA vavagayagahacaMdasUra-Nakkhatta-joisapahA medavasA-pUya-ruhira-maMsa-cikkhillalittANu-levaNatalA asuI vIsA paramabhigaMdhA kAUagaNivaNNAbhA karakhaDaphAsA durahiyAsA asuhA naragA asuhAmro naraesu veynnaamro| kAla, mahAkAla, raurava, mahAraurava aura apratiSThAna / ve naraka vRtta, trikoNa evaM nIce kSurapra-saMsthAnoM se saMsthita haiN| ve andhakAra se nitya tamomaya, graha, candra, sUrya, nakSatra aura jyotiSa kI prabhA se zUnya, meda, carvI, mavAda, rudhira mAMsa ke kIcar3a se anulipta tala vAle, azuci, vipTAyukta, atyanta durgandha vAle, kApota agnivarNa kI AbhA vAle, karkaNasparNa vAle aura atyadhika asahya haiN| ve naraka azubha haiM aura una narakoM meM azubha vedanAeM haiN| 10. kevaiyA NaM mate ! asurakumArA vAsA paNNatA? goyamA ! imose NaM rayaragappahAe puDhavIe asouttarajoyaNasayasahashavAhallAe uri egaM joyaNasahassaM progAhettA heTThA cegaM joyaNasahassaM vajjetA majhe 10. bhaMte ! amurakumAroM ke AvAsa kitane prajapta haiM ? gautama ! isa ratnaprabhA pRthvI ke eka zata-sahasra/lAkha assI hajAra yojana pramANa vAhalya se Upara eka hajAra yojana kA avagAhana kara tathA nIce se eka hajAra yojana 260 samavAya-prakIrNa pA-sutta Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aTThahattare joyaNasayasahasse, ettha gaM rayaNappahAe puDhavIe cauTTi asurakumArAvAsasayasahassA pnnnnttaa| kA varjana kara madhya ke eka zata-sahasra/lAkha aThattara hajAra yojana ratnaprabhA pRthvI meM asurakumAroM ke causaTha zata-sahasra/lAgya AvAsa haiN| te NaM bhavaNA bAhiM vaTTA aMto cauraMsA ahe pokkhara-kaNiyAsaMThANa-saMThiyA ukkiNNaMtaravipula - gaMbhIra-khAta - phaliyA aTTAlaya * cariya - dAragourakavADa-toraNa-paDiduvAra-desabhAgAtamusala musuDhi-satagdhiparivAriyA praujjhA aDayAlakoTThaya raiyA aDayAla-kayavaNamAlA lAulloiya-mahimA gosIsa sarasarattacaMdaNa - daddaradiNNapaMcaMgulitalA kAlAgurupavarakudurupaka - turukka-DajhaMtadhUva-maghamagheta-gaMdhudhuyAmirAmA sugaMdhi-varagaMdha-gaMdhiyA gaMdhavaTTi-. bhUyA acchA sahA laNhA ghaTThA maTThA nIrayA NimmalA vitimirA visuddhA sappahA samirIyA saujjoyA pAsAIyA darisaNijjA abhirUvA paDirUvA / ve bhavana bAhara se vRtta, bhItara se caturasra catuSkoNa, nIce se puSkarakariNakA saMsthAnoM se saMsthita haiN| ve khoda kara banAI huI vipula aura gambhIra khAI tathA parikhA-yukta, deza-bhAga meM aTTAlaka, carikA, gopura-dvAra, kapATa, toraNa aura pratidvAra vAle, yaMtra, muzala, musuDhI aura zataghnI se paripATita, ayodhya / aparAjita, ar3atAlIsa koThoM se racita, ar3atAlIsa prakAra kI vanamAlAoM se yukta, raMga-upalepita, gozIrpa aura sarasa-raktacandana ke pAMca aMgulI-yuktaM hastatala ke saghana chApe lage hue, kAlAguru, pravara kunduruSka (dhUpa) tathA turuSka (dazAMga ghUpa) ke jalane se nikale hue dhue ke mahakate gandha se abhirAma, sugandho cUrNo se sugandhita gandhaguTikA jaise, svaccha, cikane, ghuTe hue, ghise hue, pramAjita, nIraja, nirmala, timira-rahita, vizuddha, prabhAsahita, marici-yuvata, udyotayukta, Anandakara, darzanIya, abhirUpa aura pratirUpa haiN| 11. evaM jassa jaM kamae taM tassa, 11. isI prakAra jisake bAre meM jahAM samavAya-prakIrNa samavAya-suttaM 261 Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaM jaM gAhAhi bhaNiyaM taha caiva vaNNo jo kathya ho, unakA vahAM-vahAM gAthAoM se kahanA cAhie aura unakA vaisA hI varNana karanA caahie| / causahI asurANaM, caurAsIiM ca hoi nAgANaM / bAvattari suvannANaM, vAyukumArANa chaSNati // asurakumAroM ke causaTha [lAkha], nAgakumAroM ke caurAsI [lAkha], suparNakumAroM ke bahattara [lAkha] aura vAyukumAra ke chAnave [lAkha] AvAsa haiN| dIvadisAudahoNaM, vijjukumAridariNayamaggINaM / chahaMpi juvalayANaM, chAvattarimo sayasahassA // dIpa, dizA, udadhi vidyuta, stanita aura agni-ina chaha yugaloM ke chihattara-chihattara zata-sahasra/lAkha AvAsa haiN| 12. kevaiyA NaM bhaMte ! puDhavI kAiyAvAsA paNNattA? goyamA ! asaMkhejjA puDhavIkAiyA vAsA pnnnnttaa| 12. bhaMte ! pRthvIkAya ke AvAsa kitane prajJapta haiM ? gautama ! pRthvIkAya ke prAvAsa asaMkhya prajapta haiN| 13. evaM jAva mnnusstti| 13. isI prakAra manupya taka ke AvAsa prApta haiM ? 14. kevaiyA NaM maMte ! vANamaMtarA vAsA paNNatA? goyamA ! imose gaM rayaNappahAe puDhavIe rayaNAmayassa kaMDassa joyaNasahassavAhallasa uri ega joyaraNasayaM progAhetA heThA vegaM joyaNasayaM vajjettA majjhe ahasu joSaNaesa, etya gaM vAraNamaMtarANaM devANaM tiriyamasaMsajjA 14. bhaMte ! vAnamantara devoM ke AvAsa kitane prajapta haiM ? gautama ! isa ratnaprabhA pRthvI ke ratnamaya kANDa ke eka hajAra yojana pramANa bAhalya (moTAI) se Upara eka so yojana kA avagAhana kara tathA nIce se so yojana kA varjana kara madhya ke zepa ATha sau yojana meM vAnamaMtara devoM ke asaMkhya zatamahanna/lAkha tirache bhaumeya nagarA samavAya-mutaM 262 samavAya-prakIrNa Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAsa prajJapta haiN| momejjanagarAvAsasayasahassA pnnnnttaa| te gaM bhomejjA nagarA bAhiM vaTTA aMto cauraMsA, evaM jahA bhavaraNavAsINaM taheva neyacyA, navaraM-paDAgamAlAulA surammA pAsAIyA darisaNijjA abhiruvA paDirUvA / ve bhaumeya nagara vAhara se vRtta, bhItara se caturasra/catuSkoNa aura jaisA bhavanavAsiyoM kA hai, vaisA hI jJAtavya hai| ve patAkA kI mAlA se Akula, suramya, prAsAdIya/mAnandakara, darzanIya, abhirUpa aura pratirUpa haiN| 15. bhaMte ! jyotiSka devoM ke vimAnA vAsa kitane prajJapta haiM ? gautama ! isa ratnaprabhA pRthvI ke bahusama ramaNIya bhUmibhAga se sAta sau nabve yojana Upara jAne para vahAM eka sau dasa yojana ke vAhalya meM tirache jyotiSka kSetra meM jyotiSka devoM ke asaMkhya jyotiSka vimAnAvAsa prajJapta haiN| 15. kevaiyA NaM bhaMte ! joisiyANaM vimANAvAsA paNNattA? goyamA ! imIse NaM rayaNappahAe puDhavIe bahusamaramaNijjAro bhUmibhAgAno sattanauyAI joyaNasayAI uDDhaM uppaittA, etya NaM dasuttarajoyaNasayavAhalle tiriyaM joisavisae joisiyANaM devANaM asaMkhejjA joisiyavimANAvAsA pnnnnttaa| te jaM joisiyavimAraNAvAsA abhuggayamUsiyapahasiyA vivihamaNirayaNabhatticittA vAuddhayavijaya-vejayaMtI-paDAga-chattAtichattakaliyA, tuMgA gagaNatalamaNulihaMtasiharA jAlaMtararayaNapaMjarummilitanva mariNa-kaNagathabhiyAgA vigasiya-sayapattapuMDarIya - tilaya - rayaNaDDacaMdacittA aMto bahiM ca sahA tavaNijja-bAlugA-patthaDA suhakAsA ve jyotiSka vimAnAvAsa abhyudgata, niHsRta, prabhAsita vividha mariNa aura ratnoM ke bhItticitroM vAle, vAtaprakampita vijayavaijayantI patAkA tathA chatrAtichatroM se zobhita aura uttuga haiM / gaganatala sparzI zikhara vAle, khir3akiyoM ke antarAla meM, piMjare se nikAla kara rakhI huI vastu kI bhAMti, mariNa aura svarNa kI stUpikA vAle, vikasita zatapatra puMDarIka samavAya-sutta / 263 samavAya-prakIrNa Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sassirIyatvA pAsAIyA darisaNijjA abhiruvA paDiruvA / 16. kevaiyA NaM naMte ! venANiyA vAsA paNattA ? goyamA ! imose gaM rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaraNijjAno bhUmibhAgAno uDDhe caMdimasUriya-gahagaNa-nakkhatta-tArAruvANaM vIivaittA bahUNi joyaNAriNa bahUNi joyaNasayAriNa bahUNi joyaNasahatsANi bahUNi joyaNasayasahassANi bahUo joyaraNakoDoro bahUo joyaNakoDAkoDIo asaMkhejjAmro joyaNakoDAkoDIyo uDDhaM duraM vIivaittA, etya gaM vemANiyANaM devANaM sohammIsANasaNaMkumAra-mAhida-baMga-laMtagasukka-sahassAra -prANaya * pANaya mAraNaccuetu gevejjamaNuttaresu ya carAsII vimANAvAsasayasahassA sattANaiM sahassA tevIsaM ca vimANA navaMtItimarasAyA / kamala, tilaka aura ratnamaya arddhacandroM se citrita, antara aura vAhara se komala, svarNamaya vAlukAnoM ke prastaTa vAle, sukhasparza vAle, sundara rUpa vAle, prAsAdIya/Anandakara, darzanIya, abhirUpa aura pratirUpa haiN| 16. bhaMte ! vaimAnika devoM ke prAvAsa kitane prajJapta haiM ? gautama ! isa ratnaprabhA pRthvI ke bahu samatala bhUmibhAga se Upara candra, sUrya, grahagaNa, nakSaNa aura tArArUpoM kA ullaMghana kara aneka yojana, aneka sau yojana, aneka lAkha yojana, aneka koTi yojana, aneka koTA-koTi yojana Upara dUra jAne para vaimAnika devoM ke saudharma IzAna, sanatkumAra, mAhendra, brahma, lAntaka, zukra, sahasrAra, prAnata, prAraNata aura acyuta devaloka ke tathA nau greveyaka aura pAMca anuttara vimAnoM ke caurAsI lAta satAnave hajAra teIsa vimAna haiM, aisA pAlyAta hai| te paM vimANA accimAlippamA bhAsarAmivaNNAbhA arayA norayA himmatA vitimirA ye acirmAli/sUrya prabhA vAle, prakAzapuja prAmA vAle, araja, nIraja, nirmala, timira-rahita, samavAya-prakIrNa mamavAya mutta 264 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ visuddhA sanvarayaNAmayA acchA sahA laNhA ghaTTA maTThA NippaMkA NikkaMkaDacchAyA sappamA samirIyA saujjoyA pAsAIyA darisaNijjA abhiruvA pddiruuvaa| vizuddha, sarvaratnamaya, svaccha, cikane, ghuTe huye, ghise hue, pramAjita, niSpaGka, niSkaMTaka chAyA cAle, prabhA-sahita, marIci-yukta, udyotayukta, prAsAdIya/Anandakara, darzanIya, abhirUpa aura pratirUpa 17. sohamme raNaM maMte ! kappe keva- iyA vimANAvAsA paNNatA ? goyamA! battIsaM vimANAvAsasayasahassA pnnnnttaa| 17. bhaMte ! saudharma-devaloka meM kitane vimAnAvAsa prajJapta haiM ? gautama ! battIsa zata-sahasra/ lAkha vimAnAvAsa prajJapta haiN| 18. evaM IsANAisu aTThAvIsaM vArasa aTTa cattAri-eyAI sayasahassAI, paNNAsaM cattAlIsaM chaeyAiM sahassAI, prANae pANae cattAri, prAraNaccue tiNi--eyANi sayANi / evaM gAhAhiM bhaNiyanvaM vattIsaTThAvIsA, bArasa aTTha cauro syshssaa| paNNA cattAlIsA, chaccasahassA sahassAre // prANayapANayakappe, cattArisayAraNaccue tinti / satta vimANasayAI, causuvi eesu kppesu|| ekkArasuttaraM haiTThimesu, sattuttaraM ca mjjhise| 18. isI prakAra IzAna-devaloka Adi meM kramaza: aTThAIsa zata-sahasra / lAkha, bAraha zata-sahasra/lAkha, ATha zata-sahasra/lAkha, cAra zata-sahasra/ lAkha, pacAsa hajAra, cAlIsa hajAra, chaha hajAra, Anata aura prANata meM cAra sau, prAraNa aura acyuta meM tIna sau [vimAnAvAsa] haiN| imI prakAra gAthAoM meM kahA gayA hai1. battIsa lAkha, 2. aTThAIsa lAkha, 3. bAraha lAkha, 4. mATha lAkha, 5. cAra lAkha, 6. pacAsa hajAra, 7. cAlIsa hajAra, 8. chaha hajAra, 9-10. cAra sau, 11-12. tIna sau| [6-12]-ina cAra kalpoM meM sAta sau vimAna haiN| adhastana [veyakoM meM nau sau samavAya-suttaM 265 samavAya-prakIrNa Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sayamegaM uvarimae, paMceva aNuttaravimANA // ninyAnve, madhyama meM eka sau sAta, uparItana meM sau vimAnAvAsa haiN| anuttara devaloka ke pAMca vimAnAvAsa haiN| 16. neraiyAraNaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI paNNatA? goyamA ! jahaNNaNaM dasa vAsasahassAI ukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| 16. maMte ! nairayikoM kI kitane kAla kI sthiti prajJapta hai ? gautama ! jaghanyataH dasa hajAra varSa aura utkRSTataH taiMtIsa sAgaropama sthiti prajapta hai| 20. apajjattagANaM bhaMte ! neraiyAraNaM kevaiyaM kAlaM ThiI paNNatA? 20. bhaMte ! aparyAptaka nairayikoM kI kitane kAla kI sthiti prajJapta goyamA ! jahaNaNaM aMtomuhattaM ukkoseNavi aMtomuhattaM / gautama ! jaghanyataH antamuhUrta aura utkRSTataH bhI antarmuhUrta hai / 21. pajjattagANaM maMte ! neraiyANaM kevaiyaM kAlaM ThiI paNNatA ? 21. bhaMte ! paryAptaka nairayikoM kI kitane kAla kI sthiti prajJapta goyamA ! jahaNaNaM dasa vAsasahassAI aMtomuhuttUNAI ukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAI aMtomuhuttUNAI / gautama ! jaghanyataH dasa hajAra varSa meM antarmuhurta nyUna aura utkRSTata: taitIsa sAgaropama meM antarmuhUrta nyuun| 22. imose NaM rayaNappahAe puDhavIe, evaM jAva vijaya-jayaMta-jayaMtaaparAjiyANaM bhaMte ! devANaM kevaiyaM kAlaM ThiI paNNatA? goyamA! jahaNaNaM vattIsaM sAgaroyamAI ukkoseNaM tettIsaM saagrovmaaii| 22. bhante ! isa ratnaprabhA pRthvI kI yAvat vijaya, vaijayanta, jayaMta, aura aparAjita devoM kI kitane kAla kI sthiti prajJapta hai ? gautama ! jaghanyataH battIsa sAgaropama aura utkRSTataH teMtIsa mAgagepama / samavAya-mRtaM samavAya-prakIrNa Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23. savvaTTe jahaNNamaNukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAI ThiI paNNatA / 23. sarvArthasiddha kI jaghanyataH aura utkRSTataH taitIsa sAgaropama sthiti prajJapta hai| 24. phatiNaM bhaMte ! sarIrA paNNatA? goyamA! paMca sarIrA paNNatA, taM jahAporAlie veunvie AhArae teyae kammae / 25. morAliyasarIreNaM bhaMte ! kai. vihe paNNate ? goyamA ! paMcavihe paNNatte, taM jahAegidiyorAliyasarIre jAva gambhavakkaMtiyamaNussa-paMcidiyaporAliyasarIre y| 24. bhaMte ! zarIra kitane prajJapta haiM ? gautama ! zarIra pAMca prajJapta haiMjaise ki audArika, vaikriya, AhAraka, taMjasa aura kaarmk| 25. bhaMte ! audArika zarIra kitane prakAra kA prajJapta hai ? gautama ! pAMca prakAra kA prajJapta hai / jaise kiekendriya-praudArikazarIra yAvata garbhopakrAntika-manuSya - paJcendriya audArika-zarIra / 26. bhaMte ! audArika zarIra kI zarIra avagAhanA kitanI bar3I prajJapta 26. porAliyasarIrassa NaM bhaMte ! kemahAliyA sarIrogAhaNA paNNatA ? goyamA ! jahaNeNaM aMgulassa asaMkhejjatibhAgaM ukkoseNaM sAiregaM joyaNasahassaM / gautama ! jaghanyataH aMgula kA asaMkhyAtavAM bhAga aura utkRSTataH hajAra yojana se kucha adhika / 27. evaM jahA progAhaNAsaMThANe porA liyapamANa tahA niravasesaM / .evaM jAva maNussetti ukkoseNaM tiNNi gaauyaaii| 27. isa prakAra jaise 'avagAhanA saMsthAna' meM audArika pramANa kahA gayA hai, vaisA hI niravazeSa/anyatra jJAtavya hai| isa prakAra yAvat manuSya kI utkRSTa avagAhanA tIna gAu kI hai| 28. kaivihe gaM bhaMte ! veusviya sarIre paNNate? 28. bhaMte ! vaikriya-zarIra : kitane prakAra kA prajJapta hai ? samavAya-suttaM 267 samavAya prakIrNa Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ goyamA ! duvihe paNNatteegidiya-veubviyasarIre yapacidiyaveubviyasarIre y| gautama ! do prakAra kA prajJapta hai-ekendriya vaikriya-zarIra aura paJcendriya-vaikriya-zarIra / 26. evaM jAva saNaMkumAre pADhataM jAva praNuttarA bhavadhAraNijjA tesi rayaNI rayaNI parihAyai / 26. isa prakAra sanatkumAra kalpa se lekara anuttara vimAnoM taka bhavadhAraNIya zarIra haiM, jinakI avagAhanA eka-eka rani kama hotI 30. AhArayasarIre NaM bhaMte! kai- vihe paNNate? 30. bhaMte ! AhAraka zarIra kitane prakAra kA goyamA ! egAgAre pnnnnte| gautama ! eka AkAra vAlA prajJapta hai| jai egAgAre paNNatte, ki maNussamAhArayasarIre ? amaNassamAhArayasarIre? [bhaMte ! ] yadi eka AkAra vAlA prajJapta hai, to kyA vaha manuSyagrAhAraka-zarIra hai yA amanuSyaAhAraka-zarIra ? goyamA ! maNussAhArayasarIre, No pramaNussamAhAragasarIre / gautama ! vaha manuSya AhArakazarIra hai, amanupya-AhAraka-zarIra nhiiN| jai maNussamAhArayasarIre, ki gambhavatiyamaNussamAhAragasarIre ? samucchimamaNussapAhAragasarIre ? [bhaMte ! ] yadi manuSya-AhArakazarIra hai, to kyA vaha garbhopakrAntika-manuSya-AhAraka-zarIra hai yA sammUcchima-manuNya-pAhAraka-zarIra goyamA! gambhavatiyamaNussaprAhArayasarIre no samucchimamagussamAhArayasarIre / gautama ! vaha garbhopakrAntikamanupya-AhAraka-zarIra hai, sammUcchima - manuSya - AhAraka zarIra nhiiN| samapAya-muntaM samavAya-prakIrNa Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jai gambhavakkaMtiyamaNussAhAragasarIre, ki kammabhUmagagabbhavakkaMtiyamaNussamAhArayasarIre? prakammabhUmaga-gambhavakkaMtiyamaNussa-mAhArayasarIre? [bhaMte !] yadi garbhopakrAntikamanuSya AhArakazarIra hai to kyA vaha karmabhUmija-garbhopakrAntikamanuSya-AhAraka-zarIra hai yA akarmabhUmija-garbhopakrAntika-manuSya-AhAraka-zarIra ? goyamA! kammabhUmaga-gambhavakakaMtiyamaNussa-AhArayasarIre, no akmmbhuumg-gmbhvkkNtiymnnuss-maahaarysriire| jai kammabhUmaga-gabbhavakkatiyamaNussamAhArayasarIre, ki sakhejjavAsAuya-kammabhUmaga-gambhavakkaMtiyamaNussa-mAhArayasarIre? asaMkhejjavAsAuya-phammabhUmagagambhavakkaMtiyamaNussa-AhArayasarore? goyamA! saMkhejjavAsAuyakaramabhUmaga * ganbhavakkaMtiyamaNussaAhArayasarIre, no asakhejjavAsAuya-kammabhUmaga-ganbhavavakaliyamaNussamAhArayasarIre / gautama ! vaha karmabhUmija-garbhopakrAntika-manuSya-AhAraka-zarIra hai, akarmabhUmija-garbhopakrAntika-manupyaAhAraka-zarIra nhiiN| [bhaMte !] yadi karmabhUmija-garbhopakrAntika-manuSya-AhArakazarIra hai to kyA vaha saMkhyeyavAyuSka-karmabhUmija - garbhopakrAntika - manuSyaAhArakazarIra hai yA asaMkhyeyavarSAyuSka-karmabhUmija-garbhopakrAntika manuSya-pAhAraka-zarIra ? gautama ! vaha saMkhyeyavarSAyuSka-karmabhUmija - garbhopakrAntika - manupyaAhAraka-zarIra hai, asaMkhyeya-vAyuSka - karmabhUmija - garbhopakrAntikamanuSya-AhArakazarIra nhiiN|| [bhaMte !] yadi saMkhyeyavarSAyukakarmabhUmija - garmopakrAntika-manuSya AhArakazarIra hai to kyA vaha paryAptaka - saMkhyeya-varSAyuSka - karmabhUmija - garbhopakrAntika - manuSyaAhArakazarIra hai yA aparyAptakasaMkhyeya-varSAyupka-karmabhUmija-ga - pakrAntika - manuSya-mAhArakazarIra jai saMkhejjavAsAuya * kammabhUmaga * gabbhavakkaMtiyamaNussapAhArayasarIre, kiM pajjattayasakhejjavAsAuya * kammabhUmagagambhavakkaMtiyamaNussa-AhArayasarIre? apajjatta ya-saMkhejjAvAsAuya - kammabhUmaga-gambhavakakaMtiyamaNussa-pAhArayasarIre ? samavAya-suttaM 266 samavAya-prakIrNa Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ goyanA! panjattayasaMvebjavAsAuya-kammanUmaga-gambhadakkaMtiyamaNussa-mAhArayasarIre, no apajjattaya - saMtenjavAsAuya. kammanumaganAbhavakkaMtiyamagussa AhArayasarIre ? gautama ! yaha paryAptaka-saMkhyayadarpA yuSka - karnabhUmija -garbhopakrAntikamanuSya-AhAraka-zarIra hai, aparyAptaka-saMkhyeya-varSAyuSka-karmabhUmijagarnopakrAntika * manuSya-AhAraka zarIra nahIM hai| jai pajjattaya-saMjjavAsAuyakammabhUnaga - gannavakkaitiyamagussa AhArayasarIre, ki sammaddiTTi - panjasaya - saMvejnavAsAjya-kammabhUmaga-gannavavarkatigmagussa AhArayasarIre ? micchadihi-pajjattaya saMkhenjavAtAvya-kammabhUmaga - ganbhavakakaMtiyamassa-AhArayasarIre ? sammamicchadiddhi * panjattayasaMkhejjavAsAya * kammanUmanagambhavatiyamaNussa-pAhArayasarIre? [mate !] yadi paryAptaka-saMkhyeyavarSAyupka - karmabhUmija - garbhopakrAntika-manupya-mAhArakazarIra hai to kyA vaha samyagdRSTi-paryAptakasaMdhyeyavarSAyupka-karmabhUmija-garbhopakrAntikamanupya-AhAraka-zarIra hai yA mithyApTi-paryAptaka-saMkhyeyavarSAyupka-karmabhUmija-garbhopakrAntika manuSya - AhAraka-garIra hai yA samyak mithyApTi-paryAptakasaMkhyeyavarSAyupka-karmabhUmija-garbhopakrAntika-manuSya-AhAraka- zarIra goyamA ! sammadiddhi-pajjattayasaMkhenjavAsAuya * kambhUmagagannavakkaMtiyamagussa pAhArayasarIre, no samma - micchadiTTipanjattaya - saMjjavAsAuyaphammabhUmaga gamavakkaMtiyamagussa-mAhAraya-sarIre! gautama ! vaha samyagdRSTi paryAptaka saMkhyayavarSAyupka-karmabhUmija-garbhopakrAntika - manuSya -AhAraka-zarIra hai. mithyApTi-paryAptaka-saMlyeyavarSAyuka * karmabhUmija - garbhopakrAnikananuSya - AhAraka - zarIra nahI hai tathA samyamithyASTiparyAptaka - satyeyavarSAyupka - karmabhUmija - garbhorakrAntika * manuSyaAhArayA-jagara nahIM hai| jai mammiiTTa-pajjattaya sakhejjayAmAsya- kammanUmaga-gambha [naMte ! ] yadi samyagdRSTi-paryAptaka-saMtyeyavarSAyuSka - karmabhUmija samavAya- prakIrNa magavAya-muta Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ garbhopakrAntika - manuSya - AhArakazarIra hai to kyA vaha saMyata-samyakdRSTi - paryAptaka - saMkhyeyavarSAyupkakarmabhUmija - garbhopakrAntika-manupyaAhArakazarIra hai yA asaMyatasamyakSTi - paryAptaka-saMkhyeyavarpAyuka-karmabhUmija - garbhopakrAntikamanuSya-AhArakazarIra hai yA saMyatAsaMyata-samyakpTi -paryAptaka-saMkhyeyavarSAyuSka - karmabhUmija - garbhopakrAntika - manuSya - AhArakazarIra vakkaMtiyamaNussa - AhArayasarIre, ki saMjaya-sammahiTTipajjattaya - saMkhejjavAsAuyakammabhUmaga * gabbhavakphatiyamaNussa - zrAhArayasarIre ? asaMjaya - sammAddiSTi-pajjattayasaMkhejjavAsAuya - kammabhUmagaganbhavakkaMtiyamaNussa-mAhArayasarIre? saMjayAsaMjaya-sammahiTipajjayatta * saMkhejjavAsAuyakammabhUmaga - ganbhavatiyamaNussa AhAra yasarIre ? goyamA! saMjaya - sammaddiSTipajjattaya - saMkhejjavAsAuyakammabhUmaga- gambhavakkaMtiyamaNussa-pAhArayasarIre, no prasaMjayaddiTTi - pajjattaya - saMkhenjavAsAuya-kammabhUmaga- ganbhavatiyamaNussa-zrAhArayasarIre, no saMjayAsaMjaya - sammaddiSTi-pajjattaya - saMkhejjavAsAuya - kammabhUmaga-gambhavakkaMtiya - maNussaAhArayasarIre / gautama ! vaha saMyata-samyakdRSTi paryAptaka - saMkhyeyavarSAyuSka - karmabhUmija - garmopakrAntika - manuSyaAhArakazarIra hai, asaMyata-samyagdRSTi-paryAptaka * saMkhyeyavAyuSka karmabhUmija - garbhopakrAntikamanuSya-AhArakazarIra nahIM hai tathA saMyatAsaMyata-samyakSTi - paryAptakasaMkhyeyavarSAyuka karmabhUmijagarbhopakrAntika-manuSya - AhArakazarIra bhI nahIM hai| jai saMjaya-sammaddiSTi-pajjattayasaMkhejjavAsAuya - kammabhUmagagambhavakkaitiyamaNussa-mAhArayasarIre, ki pamattasaMjayasammaddiSTi - pajjattaya - saMkhejjavAsAuya-kammabhUmaga-ganmavakkaMtiyamaNussa - prAhArayasarIre ? apamattasaMjaya-sammaddiSTi-pajjattaya-saMkhejjavAsAuya-kammabhUmaga [bhaMte !] yadi saMyaMta-samyakpTi* paryAptaka - saMkhyeyavarSAyuSka - karma bhUmija - garbhopakrAntika - manuSyaAhArakazarIra hai to kyA vaha pramattasaMyatta-samyakdRSTi-paryAptakasaMkhyeyavarSAyuSka - karmabhUmija-garbhopakrAntikamanuSya-AhArakazarIra hai yA apramattasaMyata-samyakadRSTi-paryAptaka-saMkhyeyavarghAyuSka -karmabhUmija samavAya-prakIrNa samavAya-suttaM 271 Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ganbhavatiyamaNussa-zrAhAraya garbhopakrAntika-manuSya-AhArazarIra sarIre ? goyamA ! pattamasaMjaya - sammadihi-pajjataya-saMkhejjavAsAuya kammamUmaga - ganbhavatiyamaNussa-AhArayasarIre, no apamattasaMjaya-sammaddiSTi-pajjataya-saMkhejjavAsAuya-kammabhUmaga - gmbhvkkNtiymnnussaahaarysriire| gautama ! vaha pramattasaMyata-samyakdRSTi - paryAptaka - saMkhyeyavarSAyuSkakarmabhUmija-garbhopakrAntika-manuSyaAhArakazarIra hai, apramattasaMyata-. samyakadRSTi-paryAptaka-saMkhyeyavarSAyuSka-karmabhUmija - garbhopakrAntikamanuSya-AhArakazarIra nhiiN| jai pamattasaMjaya * sammaddihipajjattaya-saMkhejjavAsAuya-kammabhUmaga - gambhavakkaMtiyamaNussapAhArayasarIre, ki iDipattapamattasaMjaya-sammaddiSTi-pajjattayasaMkhejjavAsAuya - kammabhUmagagambhavakkaMtiyamaNussa-pAhArayasarIre ? [bhaMte ! ] yadi pramattasaMyata-samyakdRSTi - paryAptaka - saMkhyeyavarSAyuSkakarmabhUmija-garbhopakrAntika-manuSyaAhArakazarIra hai to kyA vaha RddhiprApta-pramattasaMyata-samyakDaSTiparyAptaka - saMkhyeyavarpAyuSka - karmabhUmija - garmopakrAntika - manuSyaAhArakazarIra hai yA aRddhiprAptapramatta-saMyata-samyakSTi -paryAptakasaMkhyeyavAyuSka-karmabhUmija-garbhorakrAntika-manuSya - AhArakazarIra goyamA ! iDipatta-pamattasaMjayasammaddiSTi - pajjattaya - saMkhejjavAsAuya - kammabhUmaga * gambhavayakatiyamaNussa-prAhArayasarIre, no apiDipatta - pamattasaMjayasammadiTTi pajjattaya - saMkhejjavAsAuya - kammabhUmaga - gambhayaphatiyamaNussa * paahaarysriire| gautama ! vaha RddhiprApta-pramattasaMyata-samyakdRSTi-paryAptaka-saMkhyeyavarSAyuSka - karmabhUmija - garbhopakrAntika-manupya-prAhArakazarIra hai, aRddhiprApta-pramattasaMyata - samyakadRSTi -paryAptaka - saMkhyeyavarSAyuSkakarmabhUmija-garbhopakrAntika - manuSyaAhArakazarIra nhiiN| mamavAya-suttaM 272 samavAya-prakIrNa Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31. prAhArayasarIre vaM bhaMte ! ki saMThie paNNatte? . goyamA ! samacauraMsa-saMThANasaMThie pnnnnte| 31. bhaMte ! AhAraka-zarIra kisa saMsthAna se saMsthita prajJapta hai ? gautama ! sama-caturasra/catuSkopa saMsthAna se saMsthita prajJapta hai| 32. pAhArayasarIrassa kemahAliyA sarIrogAhaNA paNNatA? 32. bhaMte ! AhAraka-zarIra ke zarIra kI avagAhanA kitanI bar3I prajJapta goyamA ! jahaNaNaM desUNA rayaNI ukkoseeM paDipuNNA rynnii| 33. teyAsarIre NaM bhaMte ! kativihe paNNate ? goyamA ! paMcavihe paNNateegidiyateyAsarIre ya beMdiyateyAsarIre ya teMdiyateyAsarIre ya caridiyateyAsarIre ya paMceMdiyateyAsarIre y| gautama ! jaghanyataH kucha nyUna eka rali (hAtha) aura utkRSTataH paripUrNa rani / 33. bhaMte ! taijasa-zarIra kitane prakAra kA prajJapta hai ? gautama ! pAMca prakAra kA prajJapta hai, jaise ki1. ekendriya tejasa-zarIra, 2. dvIndriya taijasa-zarIra, 3. zrIndriya tejasa-zarIra, 4. caturindriya taijasazarIra, 5. paJcendriya tejasa shriir| 34. bhaMte ! veyaka deva ke mAraNAntika samudghAta se samavahata tajasazarIra kI zarIra-avagAhanA kitanI bar3I prajJapta hai ? gautama ! viSkambha-vAhalya/ caur3AI-moTAI meM zarIra-pramANamAtra, AyAma/lamvAI meM nIce jaghanyataH vidyAdhara-zreNI taka aura utkRSTataH adholaukika gAMvoM taka, tirache meM manuSya-kSetra taka aura apane-apane vimAna kI patAkA taka hotI hai| 34. gevejjassa NaM bhaMte ! devassa mAraNatiya-samugghAeNaM samohayassa teyAsarIrassa kemahAliyA sarIrogAhaNA paNNatA? goyamA ! sarIrappamANametI vikkhaMbha-bAhalleNaM, AyAmeNaM jahaNNeNaM ahe jAva vijjAharaseDhIno, ukkoseNaM ahe jAva paholoiyA gAmA, tiriyaM jAva maNussakhettaM, uDDhaM jAva sayAI sayAiM vimaannaaii| samavAya-suttaM 273 samavAya-prakIrNa Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35. evaM praNuttarovavAiyA vi / 36. evaM kammayasarIraM pi bhariNayatvaM / 37. kaivihe NaM bhaMte ! zrohI paNNatte ? goyamA ! duvihe paNNattebhavapaccaie ya khovasamie ya / evaM savvaM zrohipadaM bhaNiyatvaM / bhede visaya saMThANe, abhaMtara bAhire ya desohI / zrohissa vaDDi-hANI, paDivAtI caiva zrapaDivAtI // 38. naraiyA NaM bhaMte ! ki sIta veyaNaM vedaMti ? usiNaveyaNaM vedaMti ? sItosiNaveyaNaM vedaMti goyamA ! neraiyA sItaM vi vedaNaM vedeti, usiNaM pi vedaNaM vedati No sotosiNaM vedaNaM vedeti / evaM caiva vaiyaNApadaM bhaNiyatvaM / sItA ya davva sArorI, sAya taha ceyaNA save dukkhA / zranuvagamuvakkamiyA, nidAe caiva zraNidAe || samanAya-guttaM 294 35. isI prakAra anuttaropapAtika devoM kI bhI hai / 36. isI prakAra kArmaraNa-zarIra bhI jJAtavya hai / 37. bhaMte! avadhijJAna kitane prakAra prajJapta hai ? gautama ! do prakAra kA prajJapta hairapratyayika aura kSAyopazamika | isa prakAra sampUrNa avadhi-pada jJAtavya hai / [avadhijJAna ke dvAra - ] bheda, viSaya, saMsthAna, Abhyantara, bAhya, deza, sarva, vRddhi, hAni, pratipAtI aura apratipAtI / 38. maMte ! nairayika kyA zIta vedanA kA vedana karate haiM ? kyA uSNa vedanA kA vedana karate haiM ? kyA zItoSNa vedanA kA vedanA karate haiM ? gautama ! nairayika zIta vedanA kA bhI vedana karate haiM, uSNa vedanA kA bhI vedana karate haiM, uSNa vedanA kA bhI vedana karate haiM, kintu zItoSNa vedanA kA vedana nahIM karate / isa prakAra sampUrNa vedanApada jJAtavya hai / [ vedanA ke dvAra - ] zIta, uSNa, dravya, zArIrikI, sAtA, asAtA, vedanA, du:kha, zrAbhyupagamikI zrIra anidA vedanA / samavAya- prakIrNa Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36. bhaMte ! lezyAeM kitanI prajJapta haiM ? 36. kai NaM bhaMte ! lesAno paNNattAno ? goyamA ! cha lesAno paNNatAmo, taM jahAkiNhalesA nIlalesA kAulesA teulesA pamhalesA sukkalesA / evaM lesApayaM bhaNiyavyaM / gautama ! lezyAe~ chaha prajJapta haiM, jaise kikRSNalezyA, nIlalezyA, kApotalezyA, tejaslezyA, padmalezyA aura zuklalezyA / isa prakAra lezyApada jJAtavya hai| 40. bhaMte ! kyA nairayika anantara AhAra karate hai tadantara nivartana, paryAdAna, pariNamana, paricAraNa, aura vikriyA karate haiM ? 40. neraiyA NaM bhaMte ! aNaMtarAhArA to nivvattANayA to pariyAiyaNayA to pariNAmaNayA tagro pariyAraNayA to pacchAviphuTavaNayA ? haMtA goyamA ! neraiyA NaM aNaMtarAhArA to nivvattaNayA to pariyAiyaNayA to pariNAmaNayA to pariyAraNayA to pacchA vikuttvnnyaa| evaM AhArapadaM bhaNiyadhvaM / aNaMtarA ya pAhAre, AhArAbhogaNA'vi ya / poggalA neva jANaMti, ajjhavasANA ya sammatte // hA~, gautama ! narayika anantara AhAra, tadanantara nirvartana, paryAdAna, pariNamana, paricAraNa aura vikriyA karate haiN| isa prakAra AhAra-pada jJAtavya hai / [AhAra ke dvAra-] anantara AhAra, Abhoga AhAra, anAbhoga pAhAra, pudgaloM ko nahIM jAnanA, adhyavasAna aura smyktv| 41. kaivihe gaM bhaMte ! AugabaMdhe paNNatte ? goyamA ! chavihe pAugabaMdhe paNNatte, taM jahAjAinAmanidhattAuke gatinAmanidhattAuke ThiinAmanidhattAuke paesanAmanidhattAuke aNubhAga 41. bhaMte ! AyuSka-baMdha kitane prakAra kA prajJapta hai ? gautama ! AyuSka-baMdha chaha prakAra kA prajJapta hai, jaise ki1. jAtinAmanidhatta/vyApta AyuSka 2. gatinAmanidhatta AyuSka, 3. sthitinAmanivatta AyuSka, 4. samavAya-sutta 275 samacAya-prakIrNa Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAmanidhattAuke progAhANAnAmanidhattAuke / 42. neraiyANaM bhaMte ! kavihe pAugabaMdhe paNNate ? goyamA ! chavihe paNNate, taM jahAjAtinAmanidhattArake gainAmanighattAuke ThiinAmanidhattAuke paesanAmanidhattAuke progaahnnaannaamnidhttaauke| pradezanAmanighatta-AyuSka, 5. anubhAganAmanidhatta-AyuSka, 6. ava gaahnaanaamnidhtt-paayupk| 42. bhate ! nairayikoM ke kitane prakAra kA AyuSka-baMdha prajJapta hai ? gautama ! chaha prakAra kA prajJapta hai, jaise ki-- 1.jAtinAma-nighatta-dhArI AyuSka, 2. gatinAmanighatta-AyuSka, 3. sthitinAmanidhatta-AyuSka, 4. pradezanAmanidhatta-pAyupka, 5. anubhAganAmanighatta-AyuSka, 6. avagAhanAnAmanighatta-pAyupka / isI prakAra vaimAnika taka hai / evaM jAva vemANiyatti / 43. nirayagaI raNaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM virahiyA uvavAeNaM 43. bhaMte ! narakagati meM upapAta kA virahakAla kitanA prajJapta hai ? paNNattA? goyamA ! jahaNNeNaM ekkaM samayaM, ukkoseNaM vArasamuhutte / evaM tiriyagaI maNussagaI devgii| 44. siddhigaI NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM virahiyA sijhaNayAe pnnnnttaa| goyamA! jahaNaNaM ekkaM samayaM ukoseraNaM chammAse / evaM siddhivajjA uvvaTTaramA / gautama ! jaghanyataH eka samaya aura utkRSTataH vAraha muhUrta / isI prakAra tiryaJcagati, manuSya gati aura devagati hai| 44. bhaMte ! siddhigati meM siddha hone kA virahakAla kitanA prajapta hai ? gautama ! jaghanyataH eka samaya aura utkRSTataH chaha mAsa / isI prakAra siddhigati ko chor3akara udvartanA kA virahakAla jJAtavya 45. imose NaM maMte ! rayaNappahAe 45. naMte ! isa ratnaprabhA pRthvI meM samavAya-mRttaM 276 276 samavAya-prakIrNa Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nairayikoM ke upapAta kA virahakAla kitanA prajJapta hai ? gautama ! jaghanyataH eka samaya aura utkRSTataH cauvIsa muhUrta / isI prakAra upapAta-daNDaka aura udvartana-daNDaka prajJapta hai| puDhavIe neraiyA kevaiyaM kAlaM virahiyA uvavAeNaM paNNatA ? goyamA ! jahaNNaraNaM ega samayaM, ukkoseNaM cauvvIsa muhutaa| evaM uvavAyadaMDano bhaNiyanvo, udhvaTTaNAdaMDano vi| 46. neraiyA NaM bhaMte ! jAtinAma nihattAugaM katihi prAgarisehi pagareMti ? goyamA ! siya ekkeNa siya dohi siya tohi siya cAhiM siya paMcahi siya chahiM sIya sattahiM siya ahiM, no ceva NaM navahi / 47. evaM sesAriNa vi pAugANi jAva vemANiyatti / 48. kAvihe gaM maMte ! saMghayaNe paNNate? goyamA ! chavihe saMghayaNe paNNate, taM jahAvairosamanArAyasaMghayaNe risabhanArAyasaMghayaraNe nArAyasaMghaNe addhanArAyasaMghayaNe khIliyA saMghayaNe chevttttsNghnnnne| 46. bhaMte ! nairayika jAtinAma-nighatta ghArI AyuSka kitane prAko se pravartita hotA hai ? gautama ! kabhI eka [pAkarpa] se, kabhI do me, kabhI tIna se, kabhI cAra se, kabhI pAMca se, kabhI chaha se, kabhI sAta se aura kabhI ATha se, kintu nau se kabhI nahIM / 47. isI prakAra zepa-prAyupka vaimAnika taka jJAtavya haiN| ke 45. bhaMte ! saMhanana kitane prakAra kA prApta hai ? gautama ! saMhanana chaha prakAra kA prajJapta hai, jaise ki1. vanaRpamanArAca saMhanana, 2. RSabhanArAca saMhanana, 3. nArAca saMhanana, 4. arddhanArAca saMhanana, 5. kIlikA saMhanana, 6. sevArta saMhanana / 46. bhaMte ! narayika kisa saMhanana vAle hote haiM ? gautama ! chahoM saMhananoM se ve asaMhananI haiN| unake,na asthi hotA 46. neraiyA NaM bhaMte! kisaMghayaNI ? goyamA ! chahaM saMghayaNANaM asaMghayaNI-aivaTThI va samavAya-sutaM 277 samavAya-prakIrNa Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chirA va hArU, je poggalA ariNaTThA akaMtA appiyA asubhA amaNUNNA amaNAmA te tesi asaMghayaNattAe prinnmNti| hai, na zirA aura na snAyu / jo pudgala aniSTa, akAnta, apriya, azubha, amanojJa aura mana ke pratikUla hote haiM, ve unake asaMhanana ke rUpa meM pariNata hote haiM / 50. asurakumArA raNaM bhaMte ! kisaMgha yaNI paNNatA? goyamA ! chaNhaM saMghayaNANaM asaMghayaNI-raNevaTTI va chirA rova pahArU, je poggalA iTTA kaMtA piyA sumA maNuNNA maNAmA te si asaMghayaNatAe prinnmNti| 50. bhaMte ! asurakumAra kisa saMhanana vAle prajJapta haiM ? gautama ! ina chahoM saMhananoM se ve asaMhananI haiN| unake na asthi hotA hai, na zirA aura na snAyu / jo pudgala iSTa, kAnta, priya, zubha, manojJa aura manonukUla hote haiM ve unake asaMhanana ke rUpa meM pariNata hote haiN| 51. evaM jAva thaNiyakumAratti / 51. isI prakAra stanitakumAra taka jJAtavya haiN| 52. puDhavIkAiyA NaM bhaMte ! ki saMghayaNI paNNatA? goyamA ! chevaTTasaMghayaNI 52. bhaMte ! pRthvIkAyika jIva kisa saMhanana vAle prajJapta haiM ? gautama ! sevAta saMhanana vAle prajJapta haiN| paNNattA / 53. evaM jAva saMmucchimapaMcidiya tirikkhajogiyatti / 53. isI prakAra sammUcchima paJcendriya tiryaJca yonika jIvoM taka jJAtavya 54. gambhavakkaMtiyA yaNI / vihasaMgha 54. garbhopakrAntika jIvoM ke chaha prakAra ke saMhanana hote haiN| 55. mamucchimamaNussA eM chevaTTasaMgha- yaNI / samAvaya-suta 55. sammacchima manuSyoM ke sevAta saMhanana hotA hai| samavAya-prakIrNa Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56. gambhavakkaMtiyamaNussA chaviha- saMghayaNI pnnnnttaa| 56. garbhopakrAntika manuSyoM ke chaha prakAra ke saMhanana hote haiN| 57. jahA asurakumArA tahA vANa maMtarA joisiyA vemANiyA ya / 57. jaise asurakumAra haiM, vaise hI vAna maMtara, jyotiSka aura vaimAnika jJAtavya hai / 58. kaivihe raNaM bhaMte ! saMThANe paNNate ? goyamA! chavihe saMThANe paNNatte, taM jahAsamacaurase NaggohaparimaMDale sAtI khujje vAmaNe huMDe / 58. bhaMte ! saMsthAna chaha prakAra ke prajJapta haiM ? gautama ! saMsthAna chaha prakAra ke prajJapta haiN| jaise ki1. samacaturasra, 2. nyagrodhaparimaNDala, 3. sAdi, 4. kunja, 5. vAmana, 6. huNDa / 56. raiyA NaM bhaMte ! ki saMThANA paNNatA? goyamA! huMDasaMThANA pnnnnttaa| 56. bhaMte ! nairayika kisa saMsthAna vAle prajJapta haiM ? gautama ! huNDa saMsthAna vAle prajJapta 60. asurakumArA ki saMThANasaMThiyA paNNatA? goyamA ! samacaurasa-saMThANasaMThiyA paNNattA jAvathaNiyatti / 60. maMte ! asurakumAra kisa saMsthAna se saMsthita prajJapta haiM ? gautama ! samacaturasra saMsthAna se saMsthita prajJapta haiN| stanitakumAra taka aisA hI hai| 61. puDhavI masUrayasaMThANA pnnnnttaa| 61. pRthvI ke jIva masUraka-saMsthAna vAle prajJapta haiN| 62. apakAyika jIva stivuka/jala-bUda ___ saMsthAna vAle prajJapta haiM / 62. pAU thiyasaMThANA pnnnnttaa| 63. teU sUikalAvasaMThANA pnnnnttaa| 63. tejaskAyika jIva mUcIkalApa (sUiyoM ke pujavata) ke saMsthAna vAle prajJapta haiN| samavAya-sutta 279 samavAya-prakIrNa Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64. vAU paTAgasaMThANA paNNattA / 64. vAyukAyika jIva patAkA-saMsthAna vAle prajapta haiN| 65. vaNapphaI paNNattA / nANAsaThANasaMThiyA 65. vanaspatikAyika jIva nAnA prakAra ke saMsthAna vAle prApta haiM / 66. veiMdiya - teiMdiya * caridiya- sammucchyipaMceMdiya - tirikkhA huMDasaMThANA pnnnnttaa| 66. dvIndriya, trIndriya, caturindriya aura sammUcchima - paJcendriya -tiryaJca huNDa-saMsthAna vAle pratrapta haiN| 67. gambhavakkatiyA chavihasaMThANA paNNattA / 68. sammucchimamaNassA huMDasaMThANa saMThiyA pnnnntaa| 66. ganbhavatiyANaM maNassAeM yavihA saMThANA pnnnntaa| 67. garbhopakrAntika tiryaJca chaha prakAra ke saMsthAna vAle prajapta haiN| 68. sammRnTima manuSya huNDa-saMsthAna vAle pranapta haiN| __66. garbhopakrAntika manuSya yaha prakAra . ke saMsthAna vAle pranapta haiN| 70. jahA amurakumArA tahA vAraNa maMtarA joDasiyA vemaanniyaa| 71. kavihe NaM maMte ! vee paNNate? goyamA ! tivihe vee paNNate, taM jahAityovee purisavee npuNsgvee| 70. jaise amurakumAra haiM, vaise hI vAna maMtara, jyotiSka aura vaimAnika haiN| 71. maMte ! veda kitane prakAra ke pranapta haiM? gotama ! veda tIna prakAra ke prApta haiN| jaise ki strIveda, purupaveda aura napusakaveda / 72. nata ! kyA nayika strIveda, purupa vaida yA napumakaveda hote haiM ? 72. naraivA paM naMte ! ki ityo ceyA purisaveyA esagaveyA paNatA? goyamA ! No ityiveyA go puyA, pasagaveyA paNNatA / 73. asurakumArANaM maMte ! ki iriya- yepA purisaveyA napuMmagaveyA ? gautama ! na to strIveda, na hI pumpaveda; napusakaveda prApta haiN| 1.maMta ! kyA amarakumAra strIveda, puruSaveda yA napusakaveda hote haiM ? samavAya-prakIrNa manavAya-muna 280 Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ goyamA ! itthiveyA purisaveyA, No pasagaveyA jAva thaNiya tti| gautama! stanitakumAra taka strIveda hote haiM, puruSaveda hote haiM, kintu napuMsakaveda nahIM hote| 74. puDhavi-prAu-teu-vAu-vaNapphai bi-ti-caridiya - saMmucchimapaMcidiyatirikkha - samucchimamaNussA psgveyaa| 74. pRthvI, apa, tejas, vAyu, vanaspati, dvIndriya, zrIndriya, caturindriya, sammUcchima paJcendriya tiryaJca, sammUcchima manuSya-ye napusakaveda hote haiN| 75. gambhavakkaMtiyamaNussA paMceMdiya tiriyA ytiveyaa| 75. garbhopakrAntika manuSya aura paMce ndriya tiryaca tInoM veda vAle hote haiN| 76. jaise asurakumAra haiM, vaise hI vAna maMtara, jyautiSka aura vaimAnika bhI haiN| 76. jahA asurakumArA tahA vANa maMtarA joisiyA vemaanniyaavi| 77. te raNaM kAle raNaM te NaM samae raNaM kappassa samosaraNaM yanvaM jAva gaNaharA sAvaccA nirabaccA vocchiNNA / 77. usa kAla aura usa samaya meM 'kalpa' ke anusAra samavasaraNa, gaNadhara, sApatyoM (ziSya-santAna-yukta) evaM nirapatyoM (ziSya-santAna-rahita zepa sabhI) kI vyucchinnatA jJAtavya hai| 78. jaMbuddIve evaM dIve bhArahe cAse tIyAe prosappiNIe satta kulagarA hotthA, taM jahAmittadAme sudAme ya, supAse ya syNpme| vimalaghose sughose ya, mahAghose ya sattame // 76. jaMbuddIve , dIve bhArahe vAse / tIyAe ussappiNIe dasa kula garA hotyA, taM jahA 78. jambUdvIpa dvIpa ke bharatavarSa meM atIta avasarpiNI meM sAta kulakara hue the, jaise ki1. mitradAma, 2. sudAma, 3. supArzva, 4. svayaMprabha, 5. vimalaghoSa, 6. sughoSa 7. mahAghoSa / 76. jambUdvIpa dvIpa ke bharatavarSa meM atIta utsapiNI meM dasa kulakara hue the, jaise ki-- samavAya-suttaM 281 samavAya-prakIrNa Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. svayaMjala, 2. zatAyu, 3. ajitasena, 4. anantasena, 5. karkasena, bhImasena, 6. mahAbhImasena, 8. dRDharatha, 6. dazaratha, 10. zataratha / sayaMjale sayAU ya, ajiyaseNe aNaMtaseNe y| kakkaseNe bhImaseNe, mahAbhImaseNe ysttme| daDharahe dasarahe satarahe / 80. javuddIve NaM dIve bhArahe vAse imose prosappiNIe satta kulagarA hotyA, taM jahApaDhametya vimalavAhaNa, cavakhuna jasamaM cautthamabhicaMde / tatto ya paserAie, marudeve ceva nAbhI y|| 80. jambUdvIpa dvIpa ke bharatavarSa meM eka avasarpiNI meM sAta kulakara hue the, jaise ki1. vimalavAhana, 2. cakSuSmAn, 3. yazasvI, 4. amicandra, 5. prasenajita, 6. marudeva, 7. nAbhi / 81. ina sAta kulakaroM ke sAta patniyAM huI thIM, jaise ki 1. candrayazA, 2. candrakAntA, 3. surUpA, 4. pratirUpA, 5. cakSupkAntA, 6. zrIkAntA, 7. mrudevii| 21. eteti NaM sattaNhaM kulagarANaM satta bhAriyA hotthA, taM jahAcaMdajasA caMdakaMtA, suruva-paDirUva cakkhukatA ya / sirikatA maradevI, kulagarapattINa gAmAI // 82. jaMbuddIve gaM dIve bhArahe vAse imIse prosappiNIe cauvIsaM tityagarANaM piyaro hotyA, taM jahA--- 1.raNAbhI Na jiyasattU ya, jiyArI saMvare iy| mehe ghare paiLe ya, mahaseNe ya khttie|| 2. muggove daDharahe vihU, vanupujje ya khattie / kayavammA sIhaseNe ya, mANU vissaseNe i ya // 82. jambUdvIpa dvIpa ke bharatavarSa meM isa avasapiNI ke caubIsa tIrthakaroM ke cauvIsa pitA hue the, jaise ki1. nAbhi, 2. jitaNatru, i. jitArI 4.saMvara, 5. megha, 6. vara, 7. pratiSTha, 8.kSatriya mahasena, 9. nugrIva, 10. dRr3haraDha, 11. viSNu, 12. kSatriya vasupUjya, 13. kRtavarmA, 14. siMhasena, 15. bhAnu, 16. vizvasena, 17. sUra, 18. nudarzana, 16. kubha, 20. mumitra, samavAya-mukta 282 samavAya-prakIrNa Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21. vijaya, 22. samudravijaya, 23. rAjA azvasena, 24. kSatriya siddhArtha / 3. sUre sudaMsaraNe kume, sumittavijaye samuddavijaye y| rAyA ya prAsaseNe, siddhatyecciya khttie|| 4. uditoditakulavaMsA, visuddhavaMsA guNehi uvveyaa| titthappavattayAraNaM, ee piyaro jiNavarANaM / / tIrtha-pravartaka jinavaroM ke pitA uditodita kula-vaMza vAle, vizuddha vaMza vAle aura guNoM se upeta the| 83. jambUDhIpa dvIpa ke bharatavarSa meM isa avasapiNI ke caubIsa tIrthaGkaroM ko cauvIsa mAtAe~ huI thI / jaise ki 13. jaMbuddIve NaM dIve mArahe vAse imose prosappiNIe cauvIsaM tityagarANaM mAyaro hotyA, taM jahA1. marudevI vijayA seNA, siddhatthAmaMgalAsusImA y| puhavI lakkhaNa rAmA, naMdA viNhU jayA saamaa|| 2.sujasA suvvaya airA, siriyA devI pbhaavii| paumA vappA sivA ya, vAmA tisalA devI ya jiNamAyA // 1. marudevI, 2. vijayA, 3. senA, 4. siddhArthA, 5. maMgalA, 6. susImA, 7. pRthvI, 8. lakSmaNA, 6. rAmA, 10. naMdA, 11. viSNu, 12. jayA, 13. zyAmA, 14. suyazA, 15. suvratA, 16. acirA, 17. zrI, 18. devI, 16. prabhAvatI, 20. padmA, 21. vaprA, 22. zivA, 23. vAmA, 24. trishlaa| 54. jaMbuddIve NaM dIve bharahe vAse imIse prosappiNIe cauvIsaM titthagarA hotthA, taM jahAusame ajite saMbhave abhiNaMdaNe sumatI paumappahe supAse cadappahe suvihI sItale sense vAsupujje vimale aNate dhamme saMtI kuthU are mallI muNisuvvae NamI ariTuNemI pAse 84. jambUdvIpa dvIpa ke bharatavarSa meM isa avasapiNI meM caubIsa tIrthaGkara hue the| jaise ki1. RSabha, 2. ajita, 3. sambhava, 4. abhinandana, 5. sumati, 6. pA. prabha, 7. supArzva, 8. candraprabha, 6. suvidhi, 10. zItala, 11. zreyAMsa, 12. vAsupUjya, 13. vimala, 14. ananta, 15. dharma, 16. zAnti, samavAya-suna 283 samavAya-prakIrNa Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baddhamANe y| 17. kunyu, 18. ara, 16. mallI, 20. munisuvrata, 21. nami, 22. ariSTanemi, 23. pAvaM, 24. varddhamAna / 85. ina cauvIsa tIrthaGkaroM ke pUrvabhava meM cauvIsa nAma the| jaise ki 85. eesi cauvIsAe tityagarANa cauvIsaM putvamaviyA NAmaghejjA hotyA, taM jahA1. paDhametya vairaNAbhe, vimale taha vimlvaahnnecev| tatto ya dhammasohe, sumitta taha dhammamitte y|| 2. sudaravAhU taha dohavAhU, jugavAhU laTThavAhU y| digNe ya iMdadatte suMdara mAhiMdare ceva // 3. soharahe meharahe, ruppIya sudaMsaNeya boddhavve / tatto ya naMdaNe khalu, sohagirI ceva vIsaime // 4. pradaNIsatta saMkhe, sadasaNe nadaNe ya voddhabbe / prosappiNIe ee, tityakarANaM tu punvabhavA // 1. vajranAbha, 2.vimala, 3. vimalavAhana, 4. dharmasiMha, 5. sumitra, 6. dharmamitra, 7. suMdaravAhu, 8. dIrghavAhu, 6. yugavAhu, 10. lapTavAhu, 11. datta, 12. indradatta, 13. mundara, 14. mAhendra, 15. siMharatha, 16. megharatha, 17. rukmI, 18. sudarzana, 16.naMdana, 20.siMhagiri, 21. adInasattva, 22. zaMkha, 23. nudarzana, 24. nandana / 56. ina caubIsa tIrthaGkaroM ke caubIsa zivikAeM thiiN| jaise ki-- 86. eesi NaM cauvIsAe titya karaNaM cAvIsaM sIyA hotyA, taM jahA1. nIyA sudaMsapA suppabhA ya, siddhatya sampasiddhA ya / vijayA ya vejayaMtI, layatI aparAjiyA ceva // 1.sudarzanA, 2.muprabhA, 3. siddhAryA, 4. suprasiddhA, 5. vijyA, 6. vaijayantI, 7. jayantI, 8. aparAjitA, 6. anApramA, 10. candrapramA, 11. mamavAra-mukta samavagya-prakIrNa Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUraprabhA, 12. agniprabhA, 13. vimalA, 14.paMcavarNA, 15. sAgaradattA, 16. nAgadattA, 17. abhayakarI, 18. nirvRtikarI, 16. manoramA, 20. manoharA, 21. devakuru, 22. uttarakuru, 23.vizAlA, 24. cndprmaa| sarvajIvavatsala samasta jinavaro ko ye zivikAe~ saba RtuoM meM zubha chAyA vAlI hotI haiN| 2. aruNappaha caMdappaha, sUrappaha aggisappahA ceva / vimalA ya paMcavaNNA, saagrdttaathnnaagdttaay|| 3. abhayakarI NinvatikarI, maNoramAtahamaNoharA ceva / devakuru uttarakuru, visAla caMdappahA sIyA // 4. eyAtI soyAno sA~sa, ceva jiridANaM / savvajagavacchalANaM, savotuyasubhAe chAyAe / 5. pubdhi ukkhittA, mANusehi saahhromkuuvehi| pacchA vahaMti sIyaM, asuriMdasuridanAgiMdA // 6. calacavalakuMDaladharA, scchNdviuviyaabhrnndhaarii| suraasuravaMdiyAraNaM, vahaMti sIyaM jigidANaM // 7. puro vahaMti devA, nAgA puNa dAhimmi paasmmi| paccatthimeNa asurA, garulA puNa uttare pAse // zivikA ko pahale saMhRSTa roma kUpavAle manuSya uThAte haiM pazcAt asurendra, surendra aura nAgendra vahana karate haiN| ve cala-capala kuDaladhArI, apanI icchA se vinirmita AbharaNoM ke dhArI, surAsura se vaMdita jinendroM kI zivikA ko vahana karate haiN| use pUrva meM deva, dakSiNa pArzva meM nAgakumAra, pazcima meM asurakumAra aura uttara pArzva meM garur3a vahana karate haiN| 87. usabho ya viraNIyAe, bAravaIe ariThThavaraNemi / avasesA titthayarA, nikkhaMttA jammabhUmIsu // 18. savevi egadUseNa, 'NiggayA jiNavarA cauvIsaM / 87. bhagavAn Rpabha vinItA se, __ ariSTanemi dvAravatI se aura zepa tIrthaGkara apanI-apanI janmabhUmi se niSkrAnta hue the| 88. sabhI caubIsa tIrthakara eka dUSya se / nirgata hue the, anyaliMga, gRhaliMga samavAya-suttaM 285 samavAya-prakIrNa Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ liMge, pAma Naya gilige kulige vA // 86. 1. ekko bhagadaM voro, pAsI mallo ya tihi-tihi saha nayavaMda vAsupujjo, chaha purisasahi nitto // 2. uggA bhogANaM rAiSNANaM, khattiyANaM ca caha sahasseha usa bho, sesA u sahastaparivArA // ca 60. 1. sumaitya siJcanatteNa, mitro vAsupujjo jilo caratyeNaM / 2. pAsI mallI viya, zrameNa sesA uchaTThe // 31. eesi NaM cavIsAe titthagarANaM cauvIsaM padamabhiklAdayA hotyA, taM jahA 1. sejjase baMbhadatte, suridadatte ca dadatte ya / tatto ya dhammasIhai, sumite taha dhammamittaM ya // pusme purarAnvannU puNrAnaMda, sugade jaye ya vijaye ya / parameya somadeve mahidadate tha somadatte va // samadAya-muta 6=9 yA kuliMga se nahIM / 86. bhagavAna vIra akele, pArzva aura mallI tIna-tIna sau puruSoM ke sAtha aura bhagavAn vAsupUjya chaha sAM puruSoM ke sAtha niSkAnta / pravrajita hue the / bhagavAn RSabha cAra hajAra ugra, bhoga, rAjanya aura kSatriyoM ke sAya niSkrAnta hue the aura zeSa tIrthaGkara hajAra-hajAraM parivAroM ke sAtha | 60. bhagavAna sumati nityanakta / upavAsarahita, vAsupUjya caturya bhakta / eka upavAsa, pArzva aura nallI aSTama bhakta / tIna upavAsa aura zeya bIsa tIrthaGkara chaTTu bhakta / do upavAsa pUrvaka nirgata hue / - 91. ina codI tIroM ke caubIsa prathama bhikSAdAtA hue, jaise ki 3. 1. zreyAMna 2. brahmadatta, surendradatta, 4. indradatta, 5. dharmasiMha. 6. sumitra, 7. varmamitra. =. puSpa, 2. punarvasu, 10. puNyananda, 19 sunanda. 12. jaya, 13. vijaya. 14. padma. 15. somadeva, 16. mahendradana 17. momadatta, 18. parAjita 16. vizvasena, 20. samavAyaH prakIrNa Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Rpabhasena, 21. datta, 22. varadatta, 23. dhanya, 24, bahula / 3. aparAjiya vIsaseraNe, vIsatime hoi usamaseNe y| dipaNe varadatte, dhanne vahule ya praannuputtviie|| 4. ete visuddhalesA, jiNavarabhattIe paMjiliuDA usa kAla aura usa kAla meM ina vizuddha lezyA vAle logoM ne jinavara-bhakti se prAJjalipuTa hokara, jinavaroM ko pratilAbhita kiyAAhAra diyaa| taM kAlaM taM samayaM, paDilAbheI jiNavariMde / / 62. 1. saMvacchareNa bhikkhA, laddhA usameNa logaNAheNa / sesehi bIyadivase, laddhAmo paDhamamikkhAyo / 2. usabhassa paDhamabhikkhA, khoyarasobhAsi logaNAhassA sesANaM paramaNNaM, amayarasarasovamaM Asi // 3. sarvasipi jiravANaM, jahiyaM laddhAmo pddhmbhikkhaao| tahiyaM vasudhArAo, sarIrametIno bujhaano|| 62. lokanAtha Rpabha ne prathama bhikSA eka saMvatsara/varSa pazcAt upalabdha kI thii| zepa tIrthaGkaroM ne prathama bhikSA dUsare dina upalabdha kI thii| lokanAtha Rpabha kI prathama bhikSA ikSurasa thI aura zeSa tIrthaGkaroM kI amRtarasatulya paramAnna khIra thii| sabhI jinavaroM ko jahAM prathama mikSA prApta huI, vahAM zarIra-pramANa suvarNavRSTi huii| 63. caubIsa tIrthaGkaroM ke caubIsa caityavRkSa the, jaise ki 63. etesi NaM cauvIsAe tittha- garANaM cauvIsaM ceiyarakkhA hotthA, taM jahA~ 1. raNaggoha - sattivaNe, sAle piyae piyaMgu chttaahe| sirise ya gAgarukkhe, mAlI ya pilakhurukkhe y|| 2. teMduga pADala jaMbU, pAsotthe khalu taheva ddhivnnnn| 1. nyagrodha, 2. saptaparNa, 3. zAla, 4. priyAla, 5. priyaMgu, 6. chanAka, 7. zirISa, 8. nAgavRkSa, 6. mAlI, 10.plakSa, 11.tiduka, 12. pATala 13. jaMbu, 14.azvattha, 15.dadhiparNa, 16. naMdi, 17. tilaka, 18. samavAya-sutaM 287 samavAya prakIrNa Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amra, 16. azoka, 20. campaka, 21. vakula, 22. vetasa, 23. ghAtakI, 24. zAla / varddhamAna kA azoka caityavRkSa battIsa dhanupa U~cA, nitya-Rtuka/sadA harAbharA aura zAlarukSa se avacchanna thA / jinavara RSabha kA caityavRkSa tIna gAu U~cA thaa| zepa tIrthaGkaroM ke caityavRkSa unake zarIra se bAraha gune U~ce the| gaMdIrakkhe tilae ya, aMbayarukse asoge ya / / 3. caMpaya vaule ya tahA, veDasirukkhe dhaayiirkkhe| sAle ya vaDDamAraNassa, ceiyarukkhA jiNavarANaM // 4. battIsaI ghaNiM, ceiyarukkhoya vddhmaarnnss| Niccougo asogo, zrocchaNNo sAlarakkheNaM // 5. tiNe va gAuyAI, ceiyarakkho jiNassa usamassa / sesANaM puNa rukkhA, sarIrato bArasaguNA u // 6. sacchattA sapaDAgA, saveiyA toraNehi uvveyaa| suraasuragaralamahiyA, ceiyarukkhA jiNavarANaM // 14. etesi NaM cauvIsAe titya garANaM cauvIsaM paDhamasIsA hotyA, taM jahA1. paDhametya usabhaseraNe, vIe puNa hoi sohaseNe u| cArU ya vajjaNAme, camare taha suvvate vidanbhe // 2. dipaNe vArAhe puNa, pANaMde goyane suhamme ya / maMdara jase riThe, cakkAuha sayanu kubha ya / / 3.misae ya iMde kubhe, varadate digaNa iMdabhUtI y| jinavaroM ke caityavRkSa chatra, patAkA, vedikA aura toraNa-upeta tathA sura, asura aura garur3a devoM dvArA pUjita the| 64. caubIsa tIrthaGkaroM ke prathama ziSya caubIsa the| jaise ki 1. Rpabhasena, 2.siMhasena, 3. cAru, 4. vajranAbha, 5. camara, 6. suvrata, 7. vidarbha, 8. datta, 6. vArAha, 10. gAnanda, 11 kaustubha, 12. sudharmA, 13.mandara, 14. yaza, 15. aripTa, 16. cakrAyudha, 17. svayaMbhU, 18. kumbha, 16.bhipak, 20. indra, 21. kumbha, 22. varadatta, 23. dana, 24. indrabhUti / samavAya-suttaM 288 samavAya-prakrINa Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uditoditakulavaMsA, . visuddhavaMsA guNehi uvveyaa|| titthappavattayANaM, paDhamA sissA jiNavarANa // tIrtha-pravartaka jinavaroM ke prathama ziSya uditodita kula - vaMza vAle, vizuddha vaMza vAle aura guNoM se upeta the| ___E5. cauvIsa tIrthaDroM kI prathama ziSyAeM caubIsa thI, jaise ki 65. eesi jaM cauvIsAe tittha garANaM cauvIsaM paDhamasissiNIno hotyA, taM jahA1.baMbhI phaggU sammA, atirANI kAsavI raI somA / sumaNA vAruNi sulasA, dhAriNi dharaNo ya dhrnnidhraa|| 2. paumA sivA sui aMjU, bhAviyacyA ya rkkhiyaa| badhU pupphavatI ceva, ajjA dhaNilAya mAhiyA // 3. jakkhiNI pupphacUlA ya, caMdaNajjA ya aahiyaa| uditoditakulavasA, visuddhavasA guNehi uvveyaa| titthappavattayANaM, paDhamA sissI jinnvraannN|| 1. brAhmI, 2. phalgu, 3. zarmA, 4.atirAjJI, 5. kAzyapI, 6. rati, 7. somA, 6. sumanA, 6. vAruNI, 10. sulasA, 11. dhAraNI, 12. dharaNI, 13. dharaNidharA, 14, padmA, 15. zivA, 16. zuci, 17.aMjU, 18. bhAvitAtmA rakSikA 16. bandhU, 20. puSpavatI, 21. AryA dhanilA, 22. yakSiNI, 23. puSpacUlA aura 24, AryA cndnaa| tIrtha-pravartaka jinavaroM kI prathama ziSyAe~ uditodita kulavaMzavAlI, vizuddha vaMza vAlI aura guNoM se upeta thii| 16. jambUdvIpa dvIpa ke bharatavarSa meM isa avasarpiNI meM bAraha cakravartI ke bAraha pitA the| jaise ki 66. jabuddIve NaM dIve bharahe vAse imIse prosappiNIe bArasa cakkavaTTi-piyaro hotthA, taM jahA1. usame sumittavijae, samuddavijae ya assaseNe y| vissaseNe ya sUre, sudaMsaNe kattavIrie y|| 1. RSabha, 2. mumitravijaya, 3. samudravijaya, 4. azvasena, 5. vizvasena, 6. sUra, 7. sudarzana, 8. kArttavIrya, 6. padmottara, 10. mahAhari, samavAya-prakIrNa samavAya-sutta 286 Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. paumuttare mahAharI, vijaya rAyA taheva ya / bamhe vArasame vRtte, piunAmA cakkavaTTINaM // 7. jaMbuddIve NaM bharahe vAse imAe prosappiNIe bArasa cakkavaTTimAyaro hotyA, taM jahA - 1. sumaMgalA jasavatI, bhaddA sahadevI ra siri tArA jAlA merA, vappA calaNI apacchimA // devI / 68. jaMbuddIve NaM dIve bharahe vAse zrasappiNIe bArasa cakkavaTTIhotyA, taM jahA--- 1. bharaho sagaro maghavaM, sakumAro ya rAyasadda lo / saMtI kuMthU ya zraro havai subhUmo ya koravvo // 2. navamI ya mahApaumo, hariseNo ceva rAyasalo / jayanAmo ya naravaI, vArasamo vaMbhadatto ya // gamavAya- suta 66. eesi NaM bArasahaM cakkavaTTIgaM itriyaNA hotyA, vArasa taM jahA 1. paDhamA hoi sunaddA, bhaddA sunaMdA jayA ya vijayA ya / 260 11. vijayarAjA, 12. brahmA / 67. jambUdvIpa dvIpa ke bharatavarSa meM isa avasarpiNI meM bAraha cakravartiyoM kI bAraha mAtAe~ thIM / jaise ki1. sumaMgalA, 2. yazasvatI, 3. bhadrA, 4. sahadevI, 5. acirA, 6. zrI, 7. devI, 8. tArA, 6. jvAlA, 10. merA, 11. vaprA, 12. culanI / 8. jambUdvIpa dvIpa ke bharatavarSa meM isa avasarpiNI meM vAraha cakravartI hue the / jaise ki -- 1. bharata, 2. sagara, 3. maghava, 4. rAjazArdUla sanatkumAra, 5. zAnti, 6. kunthu, 7. ara, 8. kuruvaMzaja subhUma, 6. mahApadma, 10. rAjazArdUla haripeNa, narapati jaya, 12. brahmadatta / 11. 66. ina bAraha cakravartiyoM ke bAraha strI - ratna the, jaise ki- 1. subhadrA, 2. bhadrA, 4. jayA, 5. vijayA, zrI, 7. sUryazrI, 3. sunandA, 6. kRSNapadmazrI, 6. samavAya- prakIrNa Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaNhasiri surasari, paumasiri vasuMdharA devI // cchimaI kurumaI, itthirayaNANa nAmAI // 100. jaMbuddIve NaM dIve bharahe vAle imose zrosappiNIe nava bala hotyA, deva vAsudeva- pitaro taM jahA - 1. pAvaI ya baMbhe, -- rodde some siveti ya / mahasi aggisihe, dasarahe navame ya vasudeve // 101. jaMbuddIve NaM dIve bharahe vAse imose proppiNIe gava vAsudeva- mAyaro hotyA, taM jahA - 1. miyAvaI umA ceva, puhaSI sIyA ya zrammA yA lacchito sesavatI, kekaI devaI iya || 102. jaMbuddIve NaM dove bharahe vAse imose zrosappiNIe Nava baladeva mAyaro hotyA, taM jahA - 1. bhaddA taha subhaddA ya, sudaMsaNA / suprabhA ya vijayA ya vejayaMtI, jayaMtI NavamiyA rohiNI, caladevANa aparAiyA // mAyaro // 103. jaMbuddIve gaM dIve bharahe vAse imAe zrasapiNIe nava dasAramaMDalA hotyA, taM jahA - samavAya-sutaM vasundharA, 10. devI, 11. lakSmImatI, 12. kurumatI / 100. jambUdvIpa dvIpa ke bharatavarSa meM isa avasarpiNI meM nau baladevoM aura nau vAsudevoM ke nau pitA the / jaise ki - 1. prajApati, 2. brahmA, 3. rudra, 4. soma, 5. ziva, 6. mahAsiMha, 7. agnisiMha, pa. dazaratha, 6. vasudeva / 101. jambUdvIpa dvIpa ke bharatavarSa meM isa avasarpiNI meM no vAsudevoM kI nau mAtAe~ thIM, jaise ki1. mRgAvatI, 2. umA, 3. pRthvI, 4. sItA, 5. gramvakA, 6. lakSmImatI, 7. zeSavatI, kaikayI, C. devakI / 8. 102. jambUdvIpa dvIpa ke bharatavarSa meM isa sarpiNI meM nau baladevoM kI no mAtAe~ thIM, jaise ki -- 1. bhadrA, 2. subhadrA, 3. suprabhA, 4. sudarzanA, 5. vijayA, 6. vaijayantI, 7. jayantI, 8. aparAjitA, 6. rohiNI / 261 103. jambUdvIpa dvIpa ke bharatavarSa meM isa raefrut meM nau dazAramaNDala vAsudeva / valadeva hue the, jaiseki - samavAya- prakIrNa Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttamapurisA majjhimapurisA pahANapurisA proyaMsI teyaMsI baccaMsI jasaMsI chAyaMsI kaMtA somA subhagA piyadasaNA surUvA suhasolA suhAbhigamA sandajaNaNayaNa-kaMtA mohavalA aivalA mahAbalA aNiyA aparAiyA sattumaddaNA ripusahassa-mANa-mahaNA sANukkosA pramaccharA acavalA acaMDA miya - maMjula - palAva - hasiyA gaMbhIra-madhura-paDipuNNa-saccavayaNA anbhuvagaya - vacchalA sarapNA lakkhaNavaMjaNa - guNovaveyA mANummANa - pamANapaDipuNNa -sujAta-savvaMga-sa daraMgA sasisomAgAra-kaMtapiya - dasaNA amasaNA payaMDadaMDappayAra-gaMbhIradarisaraNajjA tAladdha-proTivaddhagarula-keka mahAdhaNuvikaDagA mahAsattasAgarA duddharA ghaNudarA dhorapurisA juddha - kittipurisA viulakula-samunbhavA mahArayaNavihADagA addhabharahasAmI somA rAyakula-vaMsa - tilayA ajiyA ajiyarahA hala-musalakaNagapANI saMkha-cakkanAya-sattinaMdagadharA pavarujjala-subakaMtavimalagoyubha * tiroDadhArI kuMDalaujjoiyANaNA puMDarIya-NayaNA ekAli-kaMThalaiyavacyA siribacca-salaMchaNA-varajasA sabouya-surabhi-kusuma-suraita-palaMda uttama puruSa, madhyama puruSa, pradhAna puruSa, ojasvI, tejasvI, varcasvI, yazasvI, chAyAvanta, kAnta, soma, mubhaga, priyadarzana, surUpa, sukha, zIla, sukhAbhigama, sarvajana-nayanakAnta, ogha bala vAle, ati bala vAle, mahAvala vAle, anihata, aparAjita, zatru kA mardana karane vAle, hajAroM zatruoM ke mAna ko mathane vAle, sAnukroza/ dayAlu, amatsara, acapala, acaMDa/mRdu, mitamaMjula vArtAlApa karane vAle, haMsane vAle, gambhIra, madhura, pratipUrNa satyavacana bolane vAle, atithi-vatsala, bharaNya, lakSaNa-vyaJjana aura guNoM se upeta, mAna-unmAna aura pramANa se pratipUrNa sujAta sarvAGga sundara aMga vAle, candravat saumyAkAra, kAnta aura priyadarzana vAle, amapaMNa, prakAMDa daMDanIti vAle, gambhIra darzanIya, tAladhvaja vAle tathA ucchrita-garuDadhvaja vAle, bar3e-bar3e dhanupa car3hAne vAle, mahAsatvasAgara, durghara, dhanurdhara, dhIrapurupa aura yuddha meM kIrtipurupa, vipulakula meM mamutpanna, mahAratna/vajra ke vighaTaka, ardha bharata ke svAmI, soma, rAjakulavaMza-tilaka, ajita, ajeya ratha bAle, hala-mUgala tathA karaNaka/ bArA, zaMkha, cakra, gadA, zakti aura naMdaka dhArI, pravara-ujjvala-zuklAMta aura nirmala kaustuma kirITadhArI kuDaloM meM udyotita, puMDarIka, samavAya-muktaM samavAya-prakIrNa Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ somaMtakaMta-vikasaMta - citta - vara mAlaraiya vacchA aTThasaya vibhatta-lakkhaNa- pasatya - sundaraviraiyaMgamaMgA mattagayavarada laliya - vikkama - vilasiyagaI sAraya- navayaNiyamadhura - gaMbhIrakoMca-nigghosa- dudubhisarA kaDi - suttaga- nIlapIya - koseyavAsasA pavaradittateyA narasIhA naravaI naridA naravasabhA maruyavasabhakappA prabhahiyaM rAya - teyalacchIe dippamANA nIlagapItaga - vasaNA duve- duve rAmakesavA bhAyaro hotyA, taM jahA - - 1. tiviTThU yaduviTThU ya, sayaMbhU purisuttame / purisasIhe taha purisa puMDarIe, datte nArAyaNe kaNhe // 2. vija bha supa ya sudaMsaNe / zrANaMde NaMdaNe paume, rAme yAvi pacchime // 104. esi NaM ragavahaM baladeva-vAsu samavAya-suttaM kamala nayana vAle, ekAvalI hAra kaNTha zobhita vakSa vAle, zrIvatsa cihna vAle, yazasvI, sava RtuoM ke surabhi - kusumoM se suracita, pralamba zobhAyamAna, kamanIya, vikasvara, vicitra varNa vAlI uttama mAlA se zobhita vakSa vAle, pRthak-pRthak eka sau grATha lakSaNoM se prazasta aura sundara aMgopAMga vAle, matta gajavarendra ko lalita vikrama - vilasita jaisI gati vAle zarada Rtu ke nava stanita, madhura, gambhIra krauMca pakSI ke nirghoSa tathA duMdubhi svaravAle, kaTisUtra tathA nIla aura pIta kauzeya vastroM se pravara- dIpta teja vAle, narasiMha, narapati, narendra, naravRpabha, marudeza ke vRSabha tulya, prabhyadhika rAjyateja kI lakSmI se dedIpyamAna, nIla aura pIta vastra vAle do-do rAma ( balarAma ) aura kezava (vAsudeva) bhAI the, jaise ki - tripRSTha, dvipRSTha, svayaMbhU, puruSottama, purupasiMha, puruSapuDa DarIka, datta, nArAyaNa aura kRSNa [ -- ye nau vAsudeva the / ] 263 acala, vijaya, bhadra, suprabha, sudarzana, Ananda, nandana, padma zrI rAma [ ye nau baladeva the / ] 104. ina nau baladevoM aura nI vAsudevoM samavAya- prakIrNa Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke pUrvabhava ke nau-nau nAma the, jaise ki1.vizvabhUti, 2. parvataka, 3. dhanadatta, 4. samudradatta, 5. zaivAla, 6. priyamitra, 7. lalitamitra, 8. punarvasu, 6. gaMgadatta / ye nAma vAsudevoM ke pUrvabhava ke the| baladevoM ke nAma yathAkrama kahU~gA--- 1. viSanandI, 2. subandhu, 3. sAgaradatta, 4.azoka, 5. lalita, 6. vArAha, 7. dharmasena, 8. aparAjita, 6. raajllit| 105. ina nau vAsudevoM ke pUrvabhavika nau dharmAcArya the, jaise ki devANaM putvamaviyA nava-nava nAmadhejjA hotyA, taM jahA1. vissabhUI panvayae, ghaNaratta samuddadatta sevaale| piyamitta laliyamite, puNanvasU gaMgadatte y|| 2. eyAI nAmAI, putvabhave prAsi vaasudevaannN| eto valadevANaM, jahakkama kittaissAmi // 3. visanaMdI subaMdhU ya, sAgaradatte asogalalie y| vArAha dhammaseNe, aparAiya rAyalalie ya / / 105. etesi NaM navaNhaM vAsudevANaM puTavabhaviyA nava dhammAyariyA hotyA, taM jahA--- 1. saMbhUta subhadde sudaMsaraNe, ya seyaMse kaNhaM gaMgadatte ya / sAgarasamuddanAme, dumaseNe ya gavamae / 2. ete dhammAyariyA, kittIpurisANa vaasudevaannN| putvabhave AsihaM, jattha nidANAI kAsIya // 106. etesi NaM navaNhaM vAsudevANaM pusvabhave nava nidANabhUmino hotyA, taM jahA1. maharA ya karaNagavatyU, sApatyI poyaNaM ca ___raaygihN| mamavAya mutaM 1. saMbhUta, 2. subhadra, 3. sudarzana, 4. zreyAMsa, 5. kRSNa, 6. gaMgadatta, 7. sAgara, 8. samudra, 6. drumasena / ye nI dharmAcArya kIrtipurampa vAsudevoM ke the| ina [vAsudevoM] ne pUrvabhava meM nidAna kiyaa| 106. ina nau vAsudevoM ke pUrvabhava meM nI nidAna-bhUmiyAM thIM, jaise ki 1. mathurA, 2. kanakavaratu, 3. thAvaratI, 4. potanapura, 5. rAjagRha. 6. kAkandI, 7. kauzAMbI, 264 samavAya-prakIrNa Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. mithilApurI aura 6. hastinA kAyaMdI kosaMvI, mihilapurI hatyiNapuraM c|| 107. ina nau vAsudevoM ke nidAna karane ke nau kAraNa the, jaise ki 107. etesi gaM navaNhaM vAsudevANaM nava niyANakAraNA hotyA, taM jahA1. gAvo juve ya saMgAme, ityI parAiyo rNge| bhajjANurAga goTThI, paraiDrI mAuyA iy|| 1. gAya, 2.cUta, 3. saMgrAma, 4. strI, 5. raNa meM parAjaya, 6. bhAryAnurAga, 7. goSThI, 2. para-Rddhi, 6. mAtA / 108. ina nI vAsudevoM ke nau pratizatru the| jaise ki-- 108. eesi NaM navaNhaM vAsudevANaM nava paDisatU hotyA, tN| jahA1. assaggIve tArae, merae mahakeDhave nisume ya / bali paharAe taha, . rAvaNe ya navame jarAsaMdhe // 2. ee khalu paDisatta, kittIpurisANa vaasudevaannN| save vi cakkajohI, save vi hayA sacakkehi // 1.azvagrIva, 2. tAraka, 3. meraka, 4. madhukaiTabha, 5. nizubha, 6. bali, 7. prabharAja, 8. rAvaNa, 6. jarAsaMgha / ye kIrtipuruSa vAsudevoM ke pratizatru the, sabhI cakra-yodhI the aura sabhI apane hI cakra se mAre ge| 106. 1. ekko ya sattamAe, paMca yachaTThIepaMcamA ekko| ekko ya cautyoe, kaNho puNa tccpuddhviie|| 2. aNidANakaDA rAmA, sanvevi ya kesavA niyANakaDA / uDDhaMgAmI rAmA, kesava savve ahogAmI // 109. maraNoparAnta eka [ vAsudeva ] sAtavIM pRthvI meM, pAMca chaTThI pRthvI meM, eka pAMcavI pRthvI meM, eka cauthI pRthvI meM aura kRSNa tIsarI pRthvI meM ge| sabhI rAma/baladeva anidAnakRta hote haiM, sabhI kezava/vAsudeva nidAnakRta hote haiM, sabhI rAma UrdhvagAmI hote haiM aura sabhI kezava adhogAmI hote haiN| samavAya-prakIrNa samavAya-suttaM 265 Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. aLaMtakaDA rAmA, ego puNa vaMbhaloyakappami / ekkA se ganbhavasahI, sinjhissai pAgamessANaM / / ATha rAma/baladeva antakRtaM hue aura eka [balabhadra ] brahmaloka kalpa meM utpanna huaa| vaha bhaviSya / meM eka garbhavAsa karegA aura siddha hogaa| 110. jaMbuddIve NaM dIve eravae vAse imose prosappiNIe cauvIsaM titthagarA hotyA, taM jahA1. caMdANaNaM sucaMdaM ca, aggiseNaM ca naMdiseNaM ca / isidiNNaM vayahAri, vadimo sAmacaMdaM ca / / 2.vaMdAmi juttisegaM, ajiyaseNaM taheva sivaseNaM / vuddhaM ca devasamma, sayayaM nivikhattasatthaM ca // 3. asaMjalaM jiNavasaha, vaMde ya aNatayaM amiynnaanni| uvasaMtaM ca dhuyarayaM, vaMde khalu guttiseNaM ca // 4. aipAsaM ca supAsaM, devasaravaMdiyaM ca marudevaM / NivvANagayaM ca gharaM, khINaMduhaM sAmakoLaM ca // 5. jiyarAgamaggiseNaM, vaMde khoerayamaggiuttaM ca / vokkasiyapejjadosaM ca, vAriseNaM gayaM siddhi| 111. jaMbuddIye NaM dovai narahe vAse pAgamessAe ussappiNIe satta kulagarA bhavissaMti, saM jahA 110. jambUdvIpa dvIpa ke airavata varSa meM isa avasarpiNI meM caubIsa tIrthakara hue the| jaise ki1. candrAnana, 2. sucandra, 3. agniSeNa, 4. naMdipeNa, 5. RSidatta, 6. vratadhArI, 7. zyAmacandra, 8. yuktipeNa, 6. ajitasena, 10. zivasena. 11. devazarmA, 12. nikSiptazastra, 13. asaMjvala, 14. anantaka, 15. upazAnta, 16. guptipeNa, 17. atipAva, 18. supArzva, 19. marudeva, 20. dhara, 21. zyAmakoSTha, 22. agnipeNa, 23. agniputra, 24. vAripeNa / 111. jambUdvIpa dvIpa ke bharatavarSa meM AgAmI utsapiNI meM sAta kulakara hoNge| jaise ki . samadAya-sutta 296 samayAya-prakIrNa Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. mittavAhaNe subhUme ya, suppahe ya syNphe| datte sahame subaMdhU ya, prAgamessANa hokkhati / / 1. mitravAhana, 2. subhUma, 3. suprabha, 4. svayaMprabha, 5. datta, 6. sUkSma, 7. suvandhu / 112. jaMbuddIve gaM dIve bharahe vAse prAgamissAe prosappiNIe dasa phulagarA bhavissaMti, taM jahA1. vimalavAhaNe sImaMkare, sImaMdhare khemaMkare khemNdhre| daDhadhaNU dasadhaNU, sayadhaNU paDisUI saMmUitti // 112. jambUdvIpa dvIpa ke bharatavarSa meM AgAmI avasarpiNI meM dasa kulakara hoNge| jaise ki1. vimalavAhana, 2. sImakara, 3. sImaMdhara, 4. kSemaMkara, 5. kSemaMdhara, 6. dRDhadhanu, 7. dazadhanu, 8. zatadhanu, 6.pratizruti, 10. sanmati / 113. jambUdvIpa dvIpa ke bharatavarSa meM AgAmI utsapiNI meM caubIsa tIrthaGkara hoNge| jaise ki 113. jaMbuddIve NaM dIve bharahe vAse prAgamissAe ussappiNIe cavIsaM titthagarA bhavissaMti, taM jahA1. mahApaume sUradeve, supAse ya sayaMpahe / savvANubhUI arahA, devautte ya hokkhati // 2. udae peDhAlaputte ya, poTTile satae ti ya / muNisudhvae ya arahA, savvabhAvaviu jiraNe / / 3. amame NikkasAe ya, nippulAe ya nimmame / cittautte samAhI ya, prAgamissAe hokkhai // 4. saMvare aNiyaTTI ya, . vijae vimaleti ya / devovavAe arahA, aNaMtavijae ti y|| 1. mahApadma, 2. sUradeva, 3. supArzva,. 4. svayaMprabha, 5. arhan sarvAnubhUti, 6. devaputra, 7. udaka, 8. peDhAlaputra, 6. poTTila, 10. zataka, 11. arhan munisuvrata, 12. sarvabhAvavid, * 13. amama, 14. niSkapAya, 15. niSpulAka, 16. nirmama, 17. citragupta, 18. samAdhi, 16. saMvara, 20. anivRtti, 21. vijaya, 22. vimala, 23. devopapAta, 24. anantavijaya / samavAya-sutta 297 samavAya-prakIrNa Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. ee vRttA cauvIsaM, bhara he vAsammi kevalI / zrAgamessANa hovakhati, dhammatityassa degA || 114. etesi NaM cauvosAe titthagarANaM punvabhaviyA cauvIsaM nAmaghejjA bhavitsaMti, taM jahA 1. seNiya supAsa udae, poTTila aNagAre taha daDhAU ya / kattiya saMkhe ya tahA, naMda sunade satae ya boddhavvA // 2. devaI cceva saccaI, taha vAsudeva baladevaM / rohiNI tulasA deva, tato khalu revaI caiva // 3. tatto havai migAlI, voddhavve khalu tahA samAvaya-muta bhayAlI ya / dovAyaNe ya kaNhe, tatto khalu nArae caiva // 4. zraMvaDe dArumaDe ya, sAIbuddhe ya hoi boddhavve | ussappiNI zrAgamessAe, titthagarANaM tu pusvabhavA // 115. eteti paM caDavIsAe tityagarANaM cauvIsaM piyaro bhavi ssati, caDavImaM mAyaro bhavisaMti, cauvIsaM paDhamasIsA bhavisaMti, cauvosaM paDhamasissiNozro bhavissaMti, cauvIsaM padamabhivAdAbhavistati, cau vIsaM ceiyaraksA bhavissaMti / E ye cauvIsa tIrthaGkara bhaviSya meM bharatavarSa meM dharmatIrtha ke upadezaka / pravartaka hoMge / 114. ina cauvIsa tIrthaGkaroM ke pUrvabhavika nAma cauvIsa the, jaise ki - 8. naMda, 1. zreNika, 2. supArzva, 3. udaka, 4. anagAra poTTila, 5. dRDhAyu, 6. kArtika, 7. zaMkha, 6. sunaMda, 10. zataka, 11. devakI, 12. satyakI, 13. vAsudeva, 14. baladeva, 15. rohiNI, 16. sulasA, 17. revatI, 18. mRgAlI, 16. bhayAlI, 20. kRSNadvIpAyana, 21. nArada, 22. ambar3a, 23. dAmaDa, 24. svAtibuddha / ye grAgAmI utsarpiNI meM hone vAle tIrthakaroM ke pUrva bhavika nAma haiM / 115. ina caubIsa tIrthaGkaroM ke covIsa pitA, cauvIsa mAtAe~, cAvIsa prathama - ziSya, caubIsa prathamaziSyAe~, cauvIsa prathama - mikSAdAyaka aura cauvIsa caityavRkSa hoMge / samavAya- prakIrNa Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116. jambUdvIpa dvIpa ke bharatavarSa meM AgAmI utmapiNI meM bAraha cakravartI hoMge, jaise ki1. bharata, 2. dIrghadanta, 3. gUDhadanta, 4. zuddhadanta, 5. zrIputra, 6. zrIbhUti, 7. zrIsoma, 8. padma, 6. mahApadma, 10. vimalavAhana, 11. vipulavAhana, 12. riSTa / 116. jaMbuddIve gaM dIve bharahe vAse prAgamessAe ussappiNIe vArasa cakkavaTTI bhavissaMti, taM jahA1. bharahe ya dohadaMte, gUDhadaMte ya suddhadaMte ya / siriutte siribhUI, sirisome ya sattame // 2. paume ya mahApaume, vimalavAhaNe vipulavAhaNe ceva / riThe bArasame vutte, AgamesA bharahAhivA // 117. etesi gaM bArasaNhaM cakkavaTTINaM vArasa piyaro bhavissati, bArasa mAyaro bhavissati, bArasa itthIrayaNA bhavissaMti / 117. ina bAraha cakravatiyoM ke bAraha, pitA, bAraha mAtAeM aura bAraha strIratna hoNge| 118. jaMbuddIve gaM dIve marahe vAse 118, jambUdvIpa dvIpa ke bharatavarSa meM AgamissAe ussappiNIe nava AgAmI utsarpiNI meM nau baladevabaladeva-vAsudevapiyaro bhavi- vAsudevoM ke nau pitA, nau vAsudevoM saMti nava-vAsudeva-mAyaro kI nau mAtAe~, nau valadevoM kI bhavissaMti, nava baladeva-mAyaro nau mAtAe~ aura nau dazAramaNDala bhavissaMti, nava dasAramaMDalA hoMge, jaise kibhavissaMti, taM jahAuttamapurisA majjhimapurisA uttamapuruSa, madhyamapurupa, pradhAnapahANapurisA proyaMsI teyaMsI evaM puruSa, ojasvI, tejasvI, yAvat so ceva dhaNNo bhaNiyanvI nIla-pIta vastra vAle do-do rAma jAva nIlaga-pItaga-vasaNA duve- aura kezava bhAI hoMge, jaise kiduve rAma-kesavA bhAyaro bhavissaMti, taM jahA1. naMde ya naMdamitte, naMda, naMdamitra, dIrghabAhu, mahAvAhu, dohabAhU tahA mahAbAhU / atibala, mahAvala, balabhadra, dvipRSTha samavAya-sutaM 266 samavAya-prakIrNa Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aivale mahAbale, valabhadde ya sattame // 2. duviLU ya tiviThU ya, prAgamesAraNa vahiNo / jayaMte vijaya bhadde, suppahe ya sudaMsaNe / prANaMde naMdaNe paume, saMkarisaNe ya apacchime // aura tripRSTha-bhaviSya meM ye nau vAsudeva hoNge| jayaMta, vijaya, bhadra, suprabha, sudarzana, Ananda, nandana, padma aura saMkarSaNaye nau baladeva hoNge| 116. ina nau baladeva-vAsudevoM ke nau-nau pUrvabhavika nAma, nau dharmAcArya, nau nidAnabhUmiyAM, nau nidAna-kAraNa aura nau pratizatru hoMge / jaise ki 116. eesi NaM navaNhaM baladeva-vAsu devANaM punvanaviyA Nava nAmaghejjA bhavissaMti, nava dhammAyariyA mavissaMti, nava niyANabhUmiyo bhavissaMti, nava niyANakAraNA bhavissaMti, nava paDisattU bhavissati, taM jahA1. tilae ya lohajaMgha, varaijaMghe ya kesarI phraae| aparAie ya bhIme, mahAnome ya suggIve // 2. ee khalu paDisatta, kittIpurisANa vAsudevANaM / savaivi cakkajoho, hammihiti sacakkehi // 1. tilaka, 2. lohajagha, 3. vajrajaMgha, 4. kesarI, 5. prabharAja, 6. aparAjita, 7. bhIma, 8. mahAbhIma, 9. sugrIva / ye kIrtipurupa vAsudevoM ke pratizatru hoMge, sabhI cakra-yodhI hoMge aura sabhI apane hI cakra se mAre jaayeNge| 120. jambUdvIga dvIpa ke airavata varSa meM AgAmI utsapiNI meM caubIsa tIrthaGkara hoMge, jaise ki 120. jaMbudIve gaM dove eravae vAse AgamissAe ussappiNIe cauvIsaM tityagarA bhavissaMti, taM jahA1. sumaMgale ya siddhatye, NivyANe ya mhaajse| dhammajjhae ya arahA, prAgamissANa hoksai // * manavAya-muttaM 1. numaMgala, 2. siddhArya, 3. nirvANa, 4. mahAyaza, 5. dharmadhvaja, 6. zrIcandra, 7..puSpaketu, 8, mahAnandra, 6. zrutasAgara, 10. samavAya-prakIrNa Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. sirIcaMde puSkakeU, mahAcaMde suyasAgare ya rahA, zrAgamissANa hokkhai // ya kevalI / 3. siddhatye puNNaghose ya, mahAghose saccaseNe ya rahA, zrAgamissANa hokkhai // ya kevalI / 4. sUraseNe ya zrarahA, mahAseNe ya kevalI | savvANaMde ya rahA, devautte ya hokkhai // 5. supAse suvvae rahA, rahe ya rahANaMtavijae, zrAgamissANa hokkhai || kosale | 6. vimale uttare arahA, arahA ya mahAbale / devAnaMde ya rahA, zrAgamissANa hokkhai // 7. ee vRttA cauvvIsaM, eravayammi zrAgamissAraNa hokkhaMti, dhamma titthassa samavAya-sutaM - kevalI | 121. bArasa cakkavaTTI bhavissaMti, vArasa cakkavaTTIpiyaro bhavissaMti, bArasa mAyaro bhavissaMti, bArasa itthIrayaNA bhavissaMti / desagA // nava baladeva vAsudevapiyaro bhavissaMti, Nava vAsudeva - mAyaro bhavissaMti, Nava dasAramaMDalA 301 puNyaghoSa, 11. mahAghoSa, 12. satyasena, 13. zUrasena, 14. mahAsena, 15. sarvAnanda, 16. devaputra, 17. supArzva 18. suvrata, 16. sukauzala, 20. anantavijaya, 21. vimala, 22. uttara, 23. mahAbala aura 24. devAnanda | ye cauvIsa tIrthaGkara zrAgAmI utsarpiNI meM airavata varSa meM dharmatIrtha ke dezaka / pravartaka hoMge / 121. bAraha cakravartI, unake bAraha pitA bAraha mAtAeM aura strIratna hoMge / nau baladeva - vAsudevoM ke nau pitA, nau vAsudevoM kI nau mAtAe~, nau valadevoM kI nau mAtAe~ aura no samavAya- prakIrNa Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavissaMti, uttamapurisA majhimapurisA pahANapurisA jAva duve duve rAmakesavA bhAyaro bhavissaMti, Nava paDisattU bhavisaMti, nava putvabhavaNAmadhejjA, Nava dhammAyariyA, Nava NiyANabhUmiyo, gava ripayANakAraNA, pAgae, eravae AgamissAe bhnniyvaa| dazAramaNDala hoNge| uttamapuruSa, madhyamapuruSa, pradhAnapuruSa yAvat dodo rAma aura kezava bhAI hoNge| unake nau pratizatru, pUrvabhava ke nau nAma, nau dharmAcArya, nau nidAnabhUmiyAM aura nau nidAna-kAraNa hoMge / airavata meM Akara bhaviSya meM mukta hoMge, yaha vaktavya hai| 122. evaM dosuvi bhaNiyasvA / . AgamissAe 122. isI prakAra bhaviSya meM donoM [bharata aura airavata] meM yaha vaktavya hai| 123. icceyaM evamAhijjati, taM jahAkulagaravaMseti ya, evaM titthagaravaMseti ya, cakkaTTivaMseti ya dAsAravaseti ya, gaNadharavaMseti ya, isivaMseti ya, jativaMseti ya, muNivaMseti ya, suteti vA, vA, sutaMgeti vA, suyasamAseti vA, suyakhaMdheti vA, samAeti vA saMseti vaa| samatamagamakkhAyaM ajjhayaNaM 123. isa prakAra yaha aise kahA gayA'. hai, jaise kikulakaravaMza, tIrthaGkaravaMza, cakravartI vaMza, dazAravaMza, gaNadharavaMza, RpivaMza, yativaMza, munivaMza, zruta, zrutAMga, zrutasamAsa, zrutaskandha, samavAya aura saMsyA / yaha samasta aMga-prAkhyAta adhyayana -ti mi ... aisA maiM kahatA huuN| samavAya-bhutaM samavAya-prakIrNa