Book Title: Aagam 45 Anugdwaar Sutra Choorni
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/006208/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [45] zrIanuyogadvArANAm cUrNi: namo namo nimmaladasaNassa pUjya zrIAnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara gurubhyo namaH / "anuyogadvAra" cUrNi: [mUlaM evaM cUrNi:] Adya saMpAdaka: - pUjya AgamoddhAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgara sUrIzvarajI ma. sA. ] (kiJcit vaiziSThyaM samarpitena saha) puna: saMkalanakartA- muni dIparatnasAgara (M.Com., M.Ed., Ph.D., zrutamaharSi) / ____01/02/2017, budhavAra, 2073 mahA zakla 5 / jain_e_library's Net Publications muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: ~1~ Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ..............mUlaM H / gAthA ||-|| muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [2] "anuyogadvAra" cUrNi: ........ prata sUtrAka A- % % % gAthA * zrIanuyogadvArANAM cUNiH zrIharibhadrAcAryakRtA vRttizca. ||-II dIpa masiddhatAkAriNI-ratalAma zrIRSabhadevajI kezarImalajI zvetAMbarasaMsthA. kAlIyAvADIvAstavyazreSThirAyacaMdradurlabhadAsanaganalAlanemacandrAbhyAM, zrImadvijayakamalamUrikRtopadezAt dattasAhAyyena. mudraNakana indaura pIpalIbajAra zrIjainabandhuyantrAlayAdhipaH zAH juhAramala mizrIlAla pAlarecA. vIra saMvat 2454 vikrama saMvat 1984 krAisTa 1928 pratayaH 500 paNyaM 2-0. mA blAsTa RCESS INESCAPI anukrama ~2~ Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ malAikA: 152+141 anayogadavAra calikA-satrasya dIpa-anakramA: 350 / mUlAMka: mUlAMka: viSayaH pRSThAMka: | mUlAMka: viSaya: pRSThAMka: 001-350 54 viSaya: | pRSThAMka: anuyogadvArasUtraM 05 , jJAnaviSayaka varNanaM | 05 - Avazyaka-tasya adhyayanaM, nikSepA:, bhedA: ityAdi zruta, tasya nikSepA:, tasya bhedA:, ityAdi 60 dravyaskandha: 21 - upakrama:, tasya nikSepAdiH - AnupUrvI | anugamaM |- nAma evaM tasya bheda-prarupaNA | 46 ce pramANa prarupaNA samaya Adi vyAkhyA - jIvAdi dravya-vaktavyatA - nikSepa-vyAkhyA - saptanaya svarupam 92 / ~3~ Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ["anuyogadvAra-cUrNiH" isa prakAzana kI vikAsa-gAthA] yaha prata sabase pahale "anuyogadvArANAm cUrNi:" ke nAmase sana 1928 (vikrama saMvata 1984) meM ruSabhadevajI kezaramalajI zvetAmbara saMsthA dvArA prakAzita huI, isa ke saMpAdaka-mahodaya the pUjyapAda AgamoddhAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI (sAgarAnaMdasUrijI) mahArAja sAheba | -- hamArA ye prayAsa kyoM? -- Agama kI sevA karane ke hameM to bahota avasara mile , 45-Agama saTIka bhI hamane 30 bhAgome 12500 se jyAdA pRSThomeM prakAzita karavAe hai , kintu logo kI pUjya zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI ke prati zraddhA tathA prata svarupa prAcIna prathA kA Adara dekhakara hamane una sabhI prato ko skena karavAI, usake bAda eka speziyala phorameTa banavAyA, jisake bIcame pUjyazrI saMpAdita prata jyoM kI tyoM rakha dI, Upara zIrSasthAname Agama kA nAma, phira mUlasUtra-gAthA Adi ke naMbara likha die, tAki par3hanevAle ko pratyeka peja para kaunasA sUtra/gAthA Adi cala rahe hai usakA saralatAse jJAna ho zake, bAyIM tarapha Agama kA krama aura isI prata kA sUtrakrama diyA hai, usake sAtha vahA~ 'dIpa anukrama' bhI diyA hai, jisase hamAre prAkRta, saMskRta, hiMdI gujarAtI, iMgliza Adi sabhI Agama prakAzanomeM praveza kara zake | hamAre anukrama to pratyeka prakAzanomeM eka sAmAna aura kramazaH Age bar3hate hue hI hai, isIlie sirpha krama naMbara die hai, magara prata meM gAthA aura sUtroM ke naMbara alaga-alaga hone se hamane jahAM sUtra hai vahA~ kauMsa [-] die hai aura jahAM gAthA hai vahA~ ||-|| aisI do lAina khIMcI hai| isa AgamacUrNi ke prakAzanomeM bhI hamane uparokta prakAzanavAlI paddhatti hI svIkAra karane kA vicAra kiyA thA , paraMtu cUrNi aura vRtti kI saMkalana paddhatti eka-samAna nahI hai, cUrNime mukhyatayA sUtroM yA gAthAo ke apUrNa aMza de kara hI sUtro yA gAthAo ko sUcita kara ke pUrI cUrNi taiyAra huI hai, kaI niyuktiyAM aura bhASya dikhAI nahI dete, koi-koi niyukti yA bhASya ke zabdo ke ullekha hai , unakI cUrNi bhI hai para usa niyukti yA bhASya spaSTarUpa se alaga dikhAI nahi dete / isIlie hameM yahA~ sampAdana paddhatti badalanI par3I hai / hamane yahA~ uddezaka Adi ke sUtro yA gAthAo kA krama, [1-14, 15-24] isa taraha sAthame diyA hai, niyukti ke krama bhI isI taraha sAthame diye hai aura bAyIM tarafa upara Agama-krama aura nIce isa cUrNi ke sUtrakrama aura dIpa-anukrama die hai, jisase Apa hamAre Agama prakAzanoMme praveza kara zakate hai| abhI to ye jain_e_library.org kA 'iMTaraneTa pablikezana' hai, kyoMki vizvabharameM aneka logo taka pahu~cane kA yahIM sarala , sastA aura Adhunika rAstA hai, Age jAkara IsI ko mudraNa karavAne kI hamArI manISA hai| .....muni dIparatnasAgara. muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: ~4~ Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) prata sUtrAMka [3] gAthA II-II dIpa anukrama [8] zrI anuyoga cUrNAM // 1 // "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra - 2 (cUrNi :) .. mUlaM [1] / gAthA || || muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra- [ 45], cUlikAsUtra [02] "anuyogadvAra" cUrNi: anuyogadvAracUrNiH namo vItarAgAya // namo arihatANaM namo siddhANaM namo AyariyANaM namo uvajjhAyANaM namo loe savvasAhUNaM, eso paMcanamokAro, savvapAvappaNAsaNo / maMgalANaM ca saccesiM, paDhamaM hRtraha maMgalaM // 1 // kAMca paMcavihAyArajANataM tapparUvaNAe ujjataM taTThitaM ca guruM paNamiUNa jAtikularUvaviNatAdiguNasaMpaNNo ya sIso bhaNar3a-bhagavaM ! tumaMtie aNuyogaddArakamaM samotAraM tadatthaM ca gAtumicchAmi tato gurU taM sIsaM viNayAdiguNasaMpaNNaM jANiUNa tadarihaM vA tato bhaNati suNehi kahemi te aNuogaddAratthaM takamaMca, jadhA ya savvajjhayaNesu samoyArijjaMti, taM ca kAukAmA guru vigvovasamaNimitaM AdIe maMgalapariggahaM karei, tacca maMgalaM cauvipi NAmAdi NikkhiviyanvaM, tattha NAmaTavaNAdavvaM maMgalasu vihiNA vakhAMtam bhAvamaMgalAhigAre patte bhaNeti ' Namo arihaMtANaM vAdi, ahavA magalA gaMdI, sA caturvidhA NAmAdi, ihaMpi NAmahavaNAdavvanaMdIvavakhANe kate bhAvanaMdI'vasare patte bhaNati 'NANaM paMcavidha paNNasaM' iccAdisuttaM, (. 1-1 patre ) imasta suttassa jahA naMdiNI namaskAra sUtra, maGgalasya bhedA: ~5~ anujJA vidhiH // 1 // Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) prata sUtrAMka [2] gAthA II-II dIpa anukrama [2] zrI anuyoga cUrNAM // 2 // "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra - 2 (cUrNi :) .. mUlaM [2] / gAthA ||- || muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [ 45], cUlikAsUtra [02] "anuyogadvAra" cUrNi ...... vakkhANaM tahA ihaMpi vakkhANaM davvaM, tattha ' ti gANapaMcake taMmajjhayo ya 'cattAri NANAI' ti sutabajjAI tAI 'ThappAI'ti asaMvavahAriyAIti vRttaM bhavati, jamhA ya tAI asaMvavahAriyAI tamhA tAI 'ThavaNijjAI ' ti ciraMtu, paNa tesiM havai uddesAdi, kiriyAo kajjaMtitti vRttaM bhavati, ahavA tAI appappaNo sarUvabanaNe Na ThappAI, evaMvidhasvarUpANItyevaM tAI ca guruaNahINattaNato dUdha aNuyogaddAradarisaNakame ya aNahigArataNato uddesaNAdikiriyAsu ya ThavaNijjAiti bhaNitAI, ahavA ThappAI ThavaNijjAiti ete do'vi egaDitA padA / idANiM iha sutaNANassa adhikArattaNato sutaNANaM bhaNNa, taM ca padIvovya AyaparappagAsagaM parAhINaM ca tassa saparAhINattaNao uddesaNAdikiriyA yA pavasaMti, tA pagayaM ucyate, AyArassaMgassa uttarajjhayaNAdikAliyasutakhaMdhassa ya obAdiyAiukAlita ubaMgassa ya imA uddeNavidhI- pubvaM sajjhAyaM par3avettA tato sutaggAhI viSNatiM kareti icchAkAreNa amukaM me sutaM uddisaha, gurU icchAmoti bhagati, tato sutaggAhI baMdaNaM dei paDhamaM tato gurU uDecA ThaMti, te baMda, tato vaMdiya pubvaTTito sutaggAhI vAmapAse ThavettA jogukkhevussaggaM paNuvIsussAsakAlitaM kareti, ussAritakaDDitacavIsatthato tadvito caiva paMcaNamokAraM tao bAre uccAretA NANaM paMcavihaM paNNattaM iccAdi uddesaNaMdi kaI tassaMte bhaNati hame pavarNa pahuca imassa sAhussa imaM aMgaM sutakhaMdhaM ajjhayaNaM ca uhissAmi, ahaMkAravajjaNatthaM bhaNaha-samAsamaNANaM ittheNaM sutaM atthI tadubhataM va udi tato sIso icchAmoti bhaNittA baMdaNaM deti citiyaM tato udvito bhaNAdi saMdisaha kiM bhaNAmo ? guru bhaNAti-vaMdittA pavedesuti, tato icchAmoti bhaNittA baMdaNaM deti, tatiyaM, sIso puNuhito bhaNati tummehiM me amrugaM sutamuddi icchAmi aNusardvi, gurU bhaNati-jogaM karehitti, evaM saMdiTTho icchAmoti maNittA baMdaNaM deha, cautthaM etthaM - sUtra 2, jJAnasya paMca-bhedAH, anujJA-vidhiH pradarzayate ~6~ anuzA vidhiH // 2 // Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra'- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ................mUlaM R] / gAthA ||-|| ............ muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sutrAka vidhiH [2] anuyAgA gAthA mAtheH II-II zrI tere gamokAraparo guruM padakSiNettA purato ThiccA puNo bhaNAdi-tumahiM me apugaM sutamuddidvai. joga karehitti saMdivo icchAmotianuyoga nayogaNittA ya vaMdittA ya padakSiNa koti, evaM taiyavArapi, ete tato'pi vaMdaNA ekaM vaMdaNaTThANaM, tatiyapadikSaNa anuyocUrNI te ya gurussa purato ciTThati, tAhe gurU Nisoyati, NisaNNassa ya addhAvaNato bhaNAti-tumbhaM paveditaM saMdisaha sAhUrNa pavedayAmi, gurU bhaNati-pavedehatti, icchAmoti bhaNicA paMcamaM deti baMdaNaM, vaMdittA paccuTTito kayapaMcaNamokAro chaRs deti baMdaNaM, puNo // 3 // | vaMditapaccudvito tubhaM paveditaM sAdhUNa paveditaM saMdisaha karemi kAussarga, gurU bhaNati-karehatti, tAhe vaMdaNaM deti sattama, ete sutapaccatA satta baMdaNA, tato baMdiyapaccuTTito bhaNAdi-amRgassa uDisAvaNaM karemi kAussaggaM aNNattha UsasitaNa jAMva vosirAmoti, sattAvIsussAsakAlaM ThiccA logassa ujjoyagaraM vA ciMtetA ussAreto bhaNAdi-'Namo arahatANa'ti, | logassujjoagare kahitA sutasamattauddesakiriyattaNato aMte kedI baMdaNaM deti, je puNo baMdaNayaM deti te Na sutapaccataM, gurUvakAritti dhiNayapaDibattito aTThamaM baMdaNaM deMti, aMgAdisamuddasaNesuvi, varaM samuddese pavedite gurU bhaNati-thiraparijiya kre| hitti, NaMdINa kaDDijati Na ta padakSiNa taubari kArijjati, jeNa NisaNNo gurU samuddisai, aMgAdiaNuNNAmu jadhA uddese tahA savvaM kajjai, NavaraM pavedita gurU bhaNati-samaM dhAraya annesiM ca pavedayasutti, jogukkhanussaggo ya Na bhavati, AvassagAdisu painnaema taMdulaveyAliyAdisu eseva vidhI, pavaraM sajjhAoNa paTTAvajjai jogukkhebussaggo ya Na kIrai, / / 3 / / | sAmAiyAdisu ajjhayaNesu uddesagesu ya udissamANesu citiyavaMdaNapadIkkhaNAdivisesakiriyavajjitAI satta thobhavada-IM NAI ubakkameNa bhavaMti / jayA puNa aNuyogo aNuNNavai tatA imo vidhI-pasatthesu tihikaraNaNakkhasamuhuttesu pasatthe ya khattI dIpa anukrama | atha anuyoga-vidhi: pradarzayate ~7~ Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra - cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) .................mUla R] / gAthA ||-11 ............ muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAka [2] gAthA II-II 18|jiNAyataNAdisu bhUmi pamajjittA do NisejjAto kajjati, ekA guruNo vitiyA akkhANa, carimakAle ya pavedie NisajjAeanuyoga drANisaNNo gurU ahajAtobagaraNo ya purato Thito sIso, gurU sIso dovi muhapottiyaM paDilehaMti, tato tIe hA cUNA sasIsovariya kArya paDilehaMti, tato sIso bhArasAvattavaMdaNaM dAtuM bhaNAdi-sadisaha sajjhAyaM paTTavemi, paTThacehatti, gArthaH // 4 // tato duvagAvi sajjhAyaM paveti, to paddayite gurU NisItai, tato sIso vArasAvatteNaM baMdeha, tato dovi oTThanti, aNuyoge13 paTTavite ya gurU NisIyati, tato sIso bArasAvatteNaM baMdai, caMdicA guruNA amimaMtaNe kate gurU NisejjAto uDei, ta Niseja purato kAuM adhItasutaM sIsa vAmapAse ThavettA cetie yadai, samatte cetiyavaMdaNe Thito NamokAra kaDDittA gaMdI kaha tassaMte bhaNai-imassa sAdhussa aNuorga aNujANAmi khamAsamaNANaM hattheNa davvaguNapajjavahi aNNNAto, tato vaMdati sIso, so uDito bhaNAti--saMdisaha kiM bhaNAmo', gurU bhaNati-pabehitti, tato baMdati, uTTito bhaNai-tumbhehiM me aNuogo aNuNNAto, icchAmi aNusahi, gurU bhaNai-saMmaM dhAraya annesi ca pavedaya, tato vaMdai, baMdittA guruM padakSiNei, evaM tao vArA, tAhe gurU praNisejjAe NisIyai, tAhe sIso purato Thito bhaNati-tubhaM paveditaM, saMdisaha sAdhUNa pavedayAmi, evaM sesaM pUrvavat, ussagga-1 sate vaMdittA tato sIso guruM saha NisejjAe padakkhiNa karati baMdai ya, evaM tato vArA, tAhe udvittA gurussa dAhiNabhuyA-14 18] sanne NisIyai, tato se gurU guruparaMparAgate maMtapade kaheni tao cArA, tAhe baDhatIo tato akkhamuTThIto gaMdhasahitAto deti, IN dAtAhe gurU NisejjAto uddei, sIso tattha NisIyai, tAhe saha guruNA ahAsamihiyA sAhayo vadaNa deMti, tAhe so nisejja-II Thito aNuogI gANaM paMcavihaM paNNa iracAdi sutaM kaDDeti, kaDDittA jahAsacIe yakkhANa karati, vakkhAte sAdhayo baMdaNa / dIpa anukrama [2] ~8~ Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ........................mUlaM 3-6] / gAthA ||-|| ...... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [3-6] gAthA anuyoga cUNA // 5 // deMti, tAhe so uddeti NisejjAe, puNo gurU tatthaNisIyai, te ya aNuyogavisajjaNaM ussaga kareMti kAlassa ya paTikamati, aNuNNAyaaNuyogasAdhU ya niruddhaM pavedeti, ete uddesAiyA suttaNANassevetyavadhAritA, na matyAdInAM, jato bhakti-sudhA-II - dhikAraH Nassa uddeso ' ityAdi, tesuvi Na uddesAdisu ahikAro, pubbamahItattaNato aNuyogaddArAhikArAto ya, anuyogenAtrAhi-madrA kAraH, tassa NiruttaM ima-aNuyogaNamaNuyogo, nijana abhidheyenetyarthaH, ahavA jogotti vAdArA jo sutassa so ya'NurUvo aNukUlo vA, anuyoga ityarthaH, athavA aNu pacchA thovabhAveti, atthato jamhAM suttaM thovaM pacchuppaNaM ca, teNa saha atthassI jogo anuyoga ityarthaH, 'mataNANassa anuyoga' ityAdi sutaM (3-6) (4-6) (5-7) 'ima' ti vaTTamANakAlAsaNNakiriyapaccakkhabhAve, aMgANaMgAdivisesaNo puNasaddo, paTThavaNaM prAramaH-pravartanetyarthaH, divAsa Nisi paDhamacarimAsu je paDhijjai taM kAlitaM, je puNa kAlavelavajja paDhijjai ta ukkAliyaM, avassaM jaM ubhayasaMzakAlaM kajjai ubhayasaMjhakAle vA jeNa kiriyA kajjaDa taM AvassayaM, sesaM savaM vairittaM 'AvassayagaM NaM' (6-9) ityAdi, Namiti vAkyAlaMkAre desIvayaNato vA, aMga | aMgAI' ti iccAdi, aTTha pucchAto, tAmu NiNNayAvadha (dhAra) yo tatiyAchaTThApucchAto AdeyA, sesA aNAdeyA, tyAjyA | ityarthaH, etya codaka Aha-Avassagassa aMga aMgAinti pucchANa kAtamyA, jato naMdivakkhANe AvassagaM aNaMgapaviTTa bakkhANitaM, iha aNaMgapavitu ya ukAlitAdikkameNa Avassagassa uddesAdiyA maNitA, evaM bhaNite kA saMkA', AcArya Aha-akate | gaMdivakkhANe saMkA bhavati, kiha', Na Niyamo avassa aMdI paDhamaM vakkhANetabvA, jato NANapaMcakAbhidhANamettameva maMgalAmiDaM, | ihapi aMgANaMgakAliukAliyAdikamo jo darisito sovi kassa mutassa uddesA pavata iti jANaNatthaM bhaNito, aNuyoga- // 5 // dIpa anukrama [3-6] - atha 'Avazyaka-adhikAra: varNayate ~ ~ Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ................mUlaM 7-11] / gAthA ||1|| ........ muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: zrI prata sUtrAMka [7-11] gAthA ||1|| cA~ ESisit // 6 // kahaNe puNa ga so laddho kamo ghosetabbo, jato gANapaMcake vakkhAte bhaNitaM ' evaM puNa ahigAro' gAhA, tatthavi ahikAro AvazyakA aSuyogaNa, tassa ya ime dArA bhaNitA-NikSevegar3ha Nitti vihi pavisIya keNa vA kassI / tadAra bheda lakkhaNa tadarihaparisA :dhikAraH zaya sucatthe // 1 // tIe se pakvArNa jacA kappapeDhe, ettha ya kassati dAraM, tattha battavya Avassagassa, te Ava0ki aMga ki aMgAIti iccAdi, evaM addapucchAsaMbhavo, na doSa ityarthaH / khadho niyamAjAyaNA akSayaNAvi ca Na khaMdhavAritA / tamhA na doci gejamA aNNataraM gaNDa codatAzA A0-khaMghAti suttaNAma tassa ya atthassa bhedA ajAyaNA phuDabhiNNatthA, evaM donnddaa| maho maNyati, vA pariH'AvassagaM NivizvavissAmI' tyAdi sutaM (7-10) jAva' AvassagaMti NAma koI kassati | jahicchatA kuNate / dIsaha loe kassai jaha siihgdevdttaadii||1|| ajjIbesuSi kesuvi AvAsa bhaNati egadavvaM tu / jaha | accinadumamiNa bhaNaMti sappassa AvAsaM // 2 // jIvANa bahUNa jadhA bhaNati agaNiti masaAvAsaM / ajjIvAvihu bahavo jaha AvAsa tu sauNissa // 2 // ubhayaM jIvAjIvA taSNippharNa bhaNaMti AvAsaM / jaha rANAvAsa devAvAsaM vimANaM vA // 4 // samudANubhayANaM kappAvAsaM bhaNati iMdassa / nagaranivAsAvAsa gAmAvAsaM ca bhiccAdi // 5 // (ito'gre patitaH pAThaH kiyaan)| golasAliyA muhamaMDaNaM vA kIrai, ete kIra adhirataNao Na gejjhA, ime gejhA-saMkhadaNNe tuvaDhAdighar3itA varADayA ceya gejmA, etesu egANegesu icchitAgAraNibvacaNA sambhAvaThavaNA, jA puNa icchitAkArabisuhA aNAgitI sA asambhAvaThavaNA iti, 'NAmaThavaNANaM ko pativiseso' ityAdi (11-13 ) satra, 'bhAvarahitami dave NAma ThavaNA ta dovi avisiTThA / itaretaraM paDulcA kiha u biseso bhave tAsiM? ||1| kAlakato stha viseso NAma to dharati jAva dIpa anukrama [7-12] SESSACASS ~10~ Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) prata sUtrAMka [12-13] gAthA ||..|| dIpa anukrama [13-14] zrI anuyoga cUNoM 21-11 "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra - 2 (cUrNi :) .. mUlaM [12-13] / gAthA ||1...|| muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [ 45], cUlikAsUtra [02] "anuyogadvAra" cUrNi: taM dacvaM / ThapaNA dubheda icara AvakahA itarA iNamo // 2 // iya jo ThavaNIdakato akkho so puNa Thavijjate raayaa| evittara AvakahA kalasAdI jaM vimANesu || 3 || ahava viseso bhaNNati abhihANaM bandhuNo girAkAraM / ThapaNA jo AgAro sovi ta NAmassa Niravekkho || 4 || 'se kiM taM dabvAvassae' ityAdi (12-14) dehAgamakiriyA vA davvAvAsaM bhaNati samayaSNA / bhAvAbhAvacaNato davvajiyaM bhAvarahitaM vA // 1 // davvAvAsayaM kiM bhaSNati 2, ucyate, deho Agamo kriyA vA, tibhivi bhAvasuNNA davyAnassataM, kaheM ?, ucyate ?, jadhA bhAvasumattaNato dambajiyaM bhaNNati tathA AvassagabhAvasumattaNato davvAvasvayaM taM imaM 'jassa Avassaetti padaM sikvinaM' ityAdi (13-14), jaM Adito Arambha par3hateNaM aMtaM gItaM taM sikkhitaM, taM caiva hitae avissaraNabhAvaThitaM ThitaM bhannati, jaM parAvattayato pareNa vA pucchitassa AdimAte savvaM vA sigghamAgacchati taM jitaM, jaM vaNNato tanuguruyabiMdumattAhi payasilogAdihi ya saMkhitaM taM mitaM bhaNaje, jaM kameNa ukameNa u aNegadhA Agacchati taM parijiyaM, jadhA saNAmaM sikkhitaM ThitaM ca teNa samaM jaM taM NAmasamaM, ahavopadikaM gurUvadi jaM sikkhitaM NAmasamaM svanAmavat, udAsAditA ghosA te jadhA gurUhiM uccAriyA tathA gahirtati, ghosasamamiti egadugAdijakkharehiM koliyakayapAta soytra paNNavijjamANe sute kAuM bhavato viccAmelitaM dito koliyakayapAtasocva, evaM Na viccAmelitaM aviccAmeliyaM jahA gaNadharadabdhaM svabhAvasthitamevetyarthaH, biMdumanAdiyahiM je bUbai aNUNAtiritaM paripuSNaM bhaSNati, jatovara vA chaMdeNa, lahuguruaMsehiM puNNaM udattAdirahiM vA ghosehiM uccarato purNa, guruNA abbataM NubhAsataM bAlamUjamapitaM vA, kaI vA bhAsato gahiyaM? ucyate, kaMThe baMGkitaNe parifaDauDacippayukeNa bhAsato gahiyaM, evaM gurusamIvAto teNAgataM, ~ 11~ AvazyakA dhikAraH // 7 // Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ..............mUlaM [14] / gAthA ||1...|| ......... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: zrI prata sUtrAMka [14] gAthA ||1..|| // 8 // | Na kaNNAheDita potthayAo vAaNa,Na bhavati / aNaccakkharaM' ti ahiyakkharaMti Na bhavati, abbAi avivadhakharaM pada, 1 AvazyakAdApAdasilomAdIhi ya uvalAkulabhUmIe jadhA halaM khalate tathA ja parAvatyato khalate te skhalitaM Na kkhalitaM akkhalita, IS aNNAnasatvamissa taM militaM, dihato asamANadhaNNamelocva, evaM jaNNa militaM, uccarato vA padapAdasilogAdIhi vA ami-11 dalitaM, vicchiSNayatItyarthaH, egAto ceva satthAto je ekAdhikArisucA te sabbe vINI egato kareti, evaM viccAmelitaM, ahavA samativikappite nassamANe sutte kAuM cuvato viccAmelitaM diDhate dhAnaM, tameva Avassaeti sutapadaM ahijittA se NaM kasA adhItasutaH 'tatthe ti Avassatasute aNuyogassa cAyaNAdI karejA, No aNupahAeti davAvassataM na lambhati, jato | niyamA aNuppehA uvayogapubbiyA bhavati, para Aha-sesesu kamhA davAvassayaM, ucyate, 'aNuvayogo danca'mitikaDa, je vAyaNAdisu uvayogAnupayogAH bhavatItyarthaH / idANiM jaM Agamato dabyAvasmayaM taM gayehi maggijjati-jato bhaNitaM-Negamassa | ego aguvauttoM ityAdi sUtra (14-17) jAvaiyA aNuvauttA Agamato tatiyAI davyAvassayAI gegamassa, bhedapadhANataNatoka | bhedANusAritaNatotti, saMgahassa Agamato davAvassataM taM vibhAgaThitaMpiegaM caiva taM, kaMThe sUtravat,AgamadabvAvassayassa ya Nicca caNato piravayavacaNato avikiriyattaNato sadhvagatattaNato ya sAmannamattassa saMgahassa ega dannAvassayaM, vavahArassa jahA Nega3 massa, savvasaMcavahArAlaMbicaNato cavahArassa ya visesAhINataNatI, ujjusutto ega AgamadavyAvassayaM AyatthaM vadyamANakAliyaM 5 lAva icchati, kajjakaraNataNau ta svadhanavat, sesa Necchati payoyaNAbhAvA, paradhanavata, tihaM saddaNayANaM jANato aNuvauttoTa IMI avatthU, kaha?, jati jANato aNuvautto Na bhavani, aNuvautto jANatoNa bhavai, do'vi paropparaM ete viruddhA padA, zabdanavAtha dIpa anukrama [15]] atra dravya-Avazyaka adhikAra: prastUyate ~ 12~ Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) prata sUtrAMka [15-19] gAthA ||..|| dIpa anukrama [16-20] zrI anuyoga cUrNAM // 9 // "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra - 2 (cUrNi:) ..mUlaM [15-19] / gAthA ||1...|| muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [ 45] cUlikAsUtra [02] "anuyogadvAra" cUrNi: nizcitavastusvarUpagrAhakAH, asamaMjasaM necchayantItyarthaH, gataM Agamato davvAvassagaM / idANi 'se kiM taM goAgamato davvAvasayaM ' iccAdi sutaM ( 15-19 ), Agama savvaNisehI Noso athava despddisehii| sabve jaha NasarIraM savvasta ya AgamAbhAvA // 1 // kiriyAmamuccaraMto AvAsaM kuNati mAtrasuNNoya / kiriyAgamo Na hotI tassa Niseho bhave deso // 2 // Avassaeti jaM padaM tassa jo attho so caivatthAhikAro bhanmati, ahavA aNatagamapajjAyaM sutamitikAuM tattha je aNegavihA atthAhikArA taMjANagassa jaM sarIragaM taM kiMvisihaM 1, bhagraha- ' vavagate ' tyAdi, ( 16-19 ) vavagataM sarIraM jIvAto jIvo vA sarIrAto, evaM tu tAvAda, pattaM jIneza dehaM cakho dehema vA jIvo, jIveNa vipvajaDhaM sarIraM jIvo na vijo sarIreNa evaM ete egaDitA vaMjaNabhedao, aNagaDA imeNa vihiNA catragartati pajjAyaMtarapattaM khIraM va kameNaM jaM dahisaNeNa tava teNa pajjAyA acayaNataM ca upayaMti cutamiti ThANanbha, bhaTTheti devovva jaha vimANAto, jIvitaceyaNNAkiriyAdibhaI cutaM bhaNimo, cAitati cAviyaM taM jaDu kappA saMgamo suriMdeza vaha jIvA cAito imo deho AukkhaeNaMti, ahaSA vavagayaM jaM taM cataM ' iNa gatau dhAtu'ti gataM cutabhAvAto taM jIvAto cahayacatadehaMti desapANapariccattaM jamhA dehaM ThitaM vigamapakhe tamhA samayavihInnU cataM dehaM bhagati evaM jIvavippajayaMti vivihappamAreNa jadaM zarIraM jIveNetyarthaH, kaI ?, ucyate, gaMdhachedattaNato Ayukkhayato ya jIvavippajaDhaM tipagAreNaM jIvaNabhAvaTTito jIvo, ahavA egaDitA padA eve, sijjAdiyA pasiddhA, gartati tatrasthaM kathaM ityarthaH, 'siddha sila' ti jattha silAtale sAhavo tabakammiyA sayape gaMtuM bhacapariNigiNiM pAdavagamaNaM vA bahave pavaSNapuvvA paDivajjaMti ya tattha ya khettaguNato ahAbhaddiyadevatAguNeNa vA ArAhaNA siddhI va jatthAvassaM bhavati sA siddhasilA, aho dainyavismayAmaMtraNeSu ~13~ dravyAvazyakaM // 9 // Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra - cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) .........................mUlaM [15-19] / gAthA ||1...|| ....... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: dravyAvazyaka prata sUtrAMka [15-19] gAthA ||1..|| triSvapi yujyate, anityaM sarIramiti dainye, Avazyaka sujAtamiti vismaye, anyaM pArzvasthamAmaMtrayato vA AmaMtaNe, gurusamIvAto 3 Agamita ApavitaM, missANaM kahaNe panAvita, mutne sutte jahattheNa'tyanirUvarNa jaMtaM parUvirta, AvassagapaDilehaNAdikiArayAova-1 dasitaM, iyaM kriyA emiradharaiH kartavyetyarthaH, sissapADicchayANaM aNNANANaM puNo puNo jo jadhA jAvaiyaM vA ghettuM samattho tassa | tathA daisitaM uvadaMsitaM, utprAbalyArthaH, ahavA ApavitaM AkhyAtaM,-AvAsataM avassaM karANajja dhuvaNimgaho bisohI va / ajjhayaNachakka vaggo gAto ArAhaNA maggo // 1 // namaNeNa sAvaeNa ya avassa kAyavvayaM havati jmhaa| aMto aho Nisassa u tamhA | AvassayaM NAma // 2 // ApabettA jaM bhedahi kahitaM taM paNNavitaM, jahA NAmaThavaNAdabvabhAvAvassayAmati, Apaviyabhedakahiyassa bhedANaM prati prati attharUvaNA parUvarNati bhamati, ASaviyabhedayatthaparUviyassa jaM udAharaNeNa daMsarNa jaghA jaNassa surudayAdivelAsu muhadhovaNAdiapassakiriyAkaraNaM AvassayaM, dhijjAdiyANa vA Na (a)jjA( uvalevaNa) vAsaNAdikaraNaM vA evaM dasirya, ASaviyakAparUviyadasiyassa NidasaNaM uvasaMdhAreNaM jadhA tesi jaNavatANaM muhadhovaNAdikiriyA avassakaraNatAto AvassatANi bhaNati tahA amhavi ubhayasaMjhAsu avassapaDikamaNabhAvAto jaghA jattha kAle paDilehaNAdi avassa kajjati taM AvassagaM evaM NidaMsitaM ubadasitaM, ApavitaM AghavesA paNNavitaM paNNavettA paruviyaM paruvinA daMsitaM daMsittA nidasiya NidasittA ubadasitaM jadhAsatti sabbaNa-IN ehi atthagamapajjavA paMcAvayaveNa (dazA) vayavena vA evaM ubadasitaM, ahavA ete egaTTitapadA, sIso pucchati-kaha acayaNa sarIraM| &AgamakiritAtIta dagvAvassagaM bhaNaNati , ettha jaghA ko didruto ?, AcArya Aha-atItamadhuptaghaTaparyAye madhughRtaghaTAdivata, 'bhavie ni yogya, Avassagamsa grahaNadhAraNavyAkhyAnAcca netyarthaH, joNI gambhAdhArasthAnaM tato samvahA pajjatto janmatvena dIpa anukrama [16-20] RECR -~14 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra - cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ...........................mUlaM [15-19] / gAthA ||1...|| ....... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [15-19] gAthA zrI anuyog| vazyaka cUNA ||1..|| // 11 // niSkrAntaH, AmagambhanikamaNapratiSedhArthamevamukta, Adarga-gRhItaM, yo'yaM zarIrasamucyaH tananmAnakAle, ahavA samulya iti prati / samayamucchrataM kurvANa, pravarddhamAnenetyarthaH, jinena uvadivo jiNovabo teNa jigobadiTThaNa bhAveNa, ko ta so mAvo?, ucyate, kamma-13 kSapaNAryavidhinA, seyAle sikkhissati, satti sa bhavya AgAmini kAle manikA AgAmini) etesi catuNDaM aksarANa loveNaM seyAletti bhaNita, sesa kaMkhya, 'jAva Isare' tyAdi, rAyatti cakabaDDI vAsudevo baladevo mahAmaMDalIo vA, jubarAyA amaccAdiyA IsarA, ahavA Isaravica aizvaryayukta IzvaraH, taccASTavidhaM aizvarya ima-aNimA lapimA mahimA prAptiyAMkAmya iti IsitvaM vasitvaM yatrakAmAvazAyitvaM, rAiNA tuDeNa cAmIkarapaTTo rayaNakhaito sirasa rahI yassa so talavarI bhaNNati, je maMDaliyA rAI te koDunI, chinamaMDavAhivo maMDabI, imo harathI tappamANo hiraNNamuvaNNAdipuMjo jassa asthi adhikataro vA so inmo, amipicyamAnazrIveSTanakabaddhaH savavaNiyAhivo seTTI, cauraMgiNIe seNAe adhivo seNAvaI, rAyANuNyAto catubbiI daviNajAya gaNimadharimamejjapAricchejja ghettuM lAbhatthI visayaMtaragAmI satthavAho, 'kalla'miti yaH prage vA, tacca kalyamAvikAntamanAgataM vA, etacca kalyagrahaNaM paravaga paDucca, jao panavago vitiyajAme panaveti, pAduriti prakAsIkRtaM, kena, prabhayA, kiM prakAsita , rayaNIe sesa, kimuktaM bhavati !, aruNodayAdArabhya yAvanodayate Aditya ityarthaH, taisi pabhAti, pabhAtovalakSaNaM ca ima, phullA uppabhA kamalA ya komalA ummilliyA addhavikasitA ya somanA, pabhAtapi tattullaM, aruNappabhAtassa, adhetyanaMtaraM pAMDuramiti prabhAkhacitevva udite sUre bhavati, kiMviziSTe sUjje ?, ucyate, rattAsogAdi, pradhAnamuttamo vA iha samUhaH khaMDa ucyate, tami sUrite udite ima Avassaya kumati 'muhacAvaNe' tyAdi, anadhitAni puSpANi prathivAni mAlA, ahavA vigasiyANi puSpANi avigasitAni mAlya dIpa anukrama [16-20] 4 // 11 // ~15 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) prata sUtrAMka [20] gAthA ||..|| dIpa anukrama [21] zrI anuyoga cUrNAM // 12 // "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra - 2 (cUrNi :) .. mUlaM [20] / gAthA ||1...|| muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [ 45] cUlikAsUtra- [ 02] "anuyogadvAra" cUrNi: ahavA vatthAmaraNA mala, sabhA jattha bhArahAimAikahAhiM jaNo acchatI, pavA jattha udagaM dijjati, ArAmo vividhaphalajAtiupasobhito AramaMte vA jattha NaraNArIjaNA, ujmANaM vivihajanovasobhitaM ahacA UsavaaNUsavesu vA maMDiyapasAhito jaNo asagAdi tu jattha bhuMjati taM ujjANaM / gataM loiyaM davvAvastayaM, 'se kiM taM kuppAvayaNitaM (20-24) ityAdi, jaDAhi bhikkhaM hiMDati te caragA, cIraparihANA cIrapAuramA cIrabhaMDovakaraNA va cIrIyA, sammaparikSaNA campAraNA cammabhaMDovakaraNAya cammahiM| DaMtA cammakhaNDitA vA, bhikkhaM uDeMti bhikSAbhojanA ityarthaH buddhasAsaNatthA vA sikhaMDI, paMDuraMgA sArakkhA, pAyavaDaNAdivivihasikkhAi baddallaM sikkhAvaMto taM caiva puro kAtu kaNNabhikkhAdi aDato gotamA, gAvIhiM samaM gacchati citi vasaMti ya AhArime ya kaMdamUlapacapuNphaphale Aharita saragavaragamAyaNesu ya diSNaM asaNAdi goNa hava bhakkhayaMto govvatiyA, savvasAdhAraNato gRhadharma eva zreyAn ato gRhadharme sthitA gRhadhammatthA, gautamayAjJavalkaprabhRtibhiH RSibhiryA dharmasaMhitA praNitA taM citayaMtaH tAmirvyavaharaMto dharmaciMtagA bhavati, te ca jane pratyAkhyAtAH dharmasaMhitApAThakAH, aviruddhA veNaiyA vA hathiyArapAsaMDatthA jahA vesiyAyaNaputtI savvadevatANaM tiriyANa ya sabvAvirodhapaNAmakAritaNatoya aviruddhadhammaThitA bhaNitA, viruddhA akiriyAcAyaDitA savvakiriyAbAdI aNNANiyaveNaIehiM saha viruddhA, Na ya tesiM koSi devo pADo vA vijjati, tahavi keI dhijjI| vitAikajjeNa devataM pAsaMDaM vA paDivannA viruddhadhammacintA bhaNiyA, ussaNNaM yuDavate pavvayaMtiti tAvasA buDDhA bhaNitA, sAvagadhasmAto pasUyanti vaMbhaNA bohamati bhaNitA, aNNe bhAMti buDDA sAvagA baMbhaNA ityarthaH, skaMdaH - kArtikeyaH muguMdo-valadevaH, durgAyAH pUrvarUpaM atra kUSmANDivat tathAThitA ajjA bhannati, saiva mahiSavyApAdanakAlAtprabhRti tadrUpasthitA koTTanyA bhaNNati, ~ 16~ dravyAvazyaka // 12 // Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) prata sUtrAMka [21-27] gAthA ||?..|| dIpa anukrama [22-28] zrI anuyoga cU "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra - 2 (cUrNi:) .. mUlaM [21-27] / gAthA ||1...|| muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [ 45] cUlikAsUtra [02] "anuyogadvAra" cUrNi: // 13 // sesA iMdAiyA kaMThA, tesu ime Avassae kareMti-uvalevaNaM liMpaNaM, saMmajjaNaM boharaNaM, AvarisaNaM udakeNa, sesa kaMThyaM / kuppAvayaNiyaM davvAvassataM gataM, 'se kiM taM loguttariyaM ityAdi (21-26) jahA Te(ke) gagAdiNA ghaTTA sarIraM kesA vA udakAdiNA maTThA katA kesA sarIraM vA telleNa tuSpitA makkhitA jesi te tuppoTTA tuSpitA vA uTThA siddhakeNa jesiM te tuppoDA sesaM kaMThyaM, saddhAsaMbe garahitattaNato, davvAvassataM gataM / ' se kiM taM bhAvAvassayaM ' ityAdi, ( 22-28 ) saMvegajaNitavisujjhamANabhAvassa sutamaNussarato tadA bhAvayogapariNayassa Agamato bhAvAvassagaM bhavati, NoAgamato bhAvAvastrayaM NANupayogeNa kiriyaM karemANassa NANakiriyArUvasubhovayogapariNayassa goAgamato bhAvAvastaM taM tividhaM tattha 'loiyaM putrvaNhe bhArahaM' ( 25-28) ityAdi kaMThyaM, kuppAvaraNiyaM 'je ime caraga ' ityAdi ijjatti bajjA mAyA majjA bhaNiyA devapUyA vA ijjA taM gAyatryA AdikriyayA | ubhayassa sohaNA kareMti dovi karA naulaseThiyA taM iTThadevatAe aMjali kareMti, aNNe bhagati ijjA iti mAtA tIe ganbhassa Nigga|cchato jo karatalANaM AgAro tArisaM devatAe aMjali kareMti, ahavA mAupiye bhattA devayamitra madhyamANA aMjali kareMti, sA ijjaMjalI, iTThadevayAe vA aMjali iTuMjalI, homaM agnihociyANaM jaM paDhamao japaH, desIvayaNato uMDaM muhaM teNa rukaMti saddakaraNaM; taM ca vasabhadikiyAha NamokAro jadhA Namo bhagavate AdityAya evaM khaMdAdiyANavi vasavvaM gataM kuppAvayaNINaM bhAvAvassayaM / idANi ' se kiM taM loguttariyaM ' ityAdi (27-30) taccittAdi payA egaTTitA, ahavA egasseva'tthassa tadasattA bhiNNatthA bhavaMti ghaTagrIvAkSyAdi, iha puNa imeNa vihiNA- NicchayaNayAbhippAeNa citta ityAtmA, taheca cittaM tamhi vA cittaM taccittaM, ahavA matisutaNANabhAve cicaM ahavA AvasyakaraNakAle va abhNoSNasutattha kiriyAloyaNaM citaM, tadeva manodravyoparaMjitaM manaH, aba bhAvAvazyaka varNayate ~ 17~ dravyAvazyakaM // 13 // Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) .mUlaM 27-28] / gAthA ||2-3|| ......... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata cUrNI sUtrAMka [27-28] gAthA ||2-3|| // 14 // tadeva cittaM dravyalezyoparaMjita lezyA, ete pariNAmavasA vartamAnabhiNNakAlA bhavaMti, kriyayA karomIti prAraMbhakAle, manasA'dhyava-8 bhAvAlAsita, tadevottarakAlaM saMtAnakriyApravacasya pravarddhamAnazraddhasya tIbrAdhyavasitaM, pratisUtraM pratyartha pratikriyaM vA'rthe'sya sAkAropayogopa-15vazyaka yukto tadaTTovayutte, vassAhaNe jANi sarIrarajoharaNAdiyANi davyANi vANi kiriyAkaraNanaNato appiyANi pratisamayAvalikAdi- dravyazruta ca 4 kAlavibhAga pratistrArtha pratikriya pratisaMdhyaM saMtANato tammAvaNAbhAvito bhavati, evaM aNanamaNassa upayogoSayuttassa bhAvAvassataM bhavati, ettha pasatyeNa louttarabhAvAvassaeSa adhikArI, tassa ya abhiNyAtthA pajjAyavayaNA asaMmohaNatthaM bhaNitA, te ya NANAryajaNA NANAvaMjaNataNato caiva NANAvihavAsA bhavati, te ya iye 'AyassagaM' gAhA (2-30) AvassagaM avassakaraNijjaM jaM tamAvAsaM, ahavA guNANamAcAsattaNato, ahayA A majjAyAe vAsaM kareiti AvAsa, ahavA jamhA te avAsayaM jIvaM AvAsaM kareti dasaNaNANacaraNaguNANa tamhA te AvAsaM, ahavA nakaraNAto gANAdiyA guNA AvAsititti AvAsaM, ahavA A majjAyAte pasatthabhAvaNAto AvAsaM, ahavA A majjAe basa AcchAdane pasatthaguNehi appANaM chAdetIti AvAsa, ahavA lasuNNamappANaM taM pasatthabhAvehi AvAsetIti AvAsa, kammamaDhavihaM kasAyA iMdiyA vA dhuvA imeNa jamhA tesi Niggaho kajjai tamhA dhuvANiggaho, avassaM vANiggaho, kammamaligo AtA visohijjatIti visohI, sAmAdikAdi gaNyamAnAni paDadhyayanAni, samUhaH vaggo, NAyo yuktaH abhipretArthasiddhiH zrArAdhaNA mokkhassa savapasatyabhAvANa vA, laddhINa paMtho mArga ityarthaH, 'samaNeNa' gAhA, (*3-31) esA ahoNisatti diNarayaNImadhjhe, Avassagetti gataM / / 'se kiM taM sute' tyAdi ( 29-31) taM caturvidhaM NAmAdi, nAmaThavaNA kaMThayA, danyasutaM Agamao goAgamato ya, je Agamato taM aNuvayogato sutamuccArayaMtassa jai ta, // 14 // dIpa anukrama [29-32] atha zrutasya nAmAdi bhedA: kathayate ~18~ Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra - cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ...........................mUlaM R9-37] / gAthA ||3...|| ....... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: A A prata sUtrAMka [29-37] cuunniiN| gAthA ||3..|| poAgamato taM tiviI jANayasarIrAdi, jANayamavasarIrA dagvasutA kaMThyA, baharitaM ima-tAlimAdipattalihitaM, te cena tAlianuyoga bhAvAmAdi pattA potthakatA tesu lihitaM, patthe vA lihitaM, abavA sutaM paMcaviha-aMDayAdi, aMDAjjAtaM aMDaja, te ca haMsaga, aMDamitikA vazyaka kosikArako haMsagambho bhaSNati, haMso pakkhI so ta pataMgo tassa gambho, evaM caDayasuttaM haMsagarbha maNNati, loge yappatIta, caDaya- vyazrutaM ca | suttaM pataMgato taM bhannati, ane ya paMcidiyahaMsagambha bhaNaMti, kIDayaM paMcavihaM 'paTTa' ityAdi, jaMmi bisae sa paTTo uppajjati | // 15 // tattha arane yaNaNiguMjaTThANe maMsaM cIDa cA Amisa pujesu Thavijjai, tesiM puMjANa pAsao NiNNuNNatA saMtarA bahave khIlayA bhUmIe11 uddhA NihoDijjaMti, tattha vaNaMtarAto padaMgakIDA Agacchati, taM taM masacIDAiyaM AmisaM caraMtA ito tato kIlatamu saMcaraMtA lAlaM muyaMti esa paTTo, esa ya malayavisayavajjesu bhaNito, evaM malayavisayuppaNNo malayapalo bhaNNati, evaM ceva cINavisayavahimuSpaNNo asupaTTo cINavisayuppaNNo cINaMmuyapaTTo, evaM etesi khettavisesato kITavisesA kITabisesato ya paTTaviseso bhavati, evaM maNuyAdiruhiraM ghettuM kiNAvi jogeNa juttaM bhAvaNasaMpurapi tavijjati, tattha kimI uppajjati, te vAtAbhilAsiNo chiddaniggatA ito tato ya AsaNNaM bhati, tesi NIhAralAlA kimirAgapaTTo bhaNNati, so sapariNAma raMgaraMgito ceva bhavati, aNNe bhaNati-jahA dAruhire uppannA kimito tattheva malettA kosa utArecA tattha rase kiMpi jogaM pakkhivitA yatthaM rayati so kimirAgo bhaSNati / aNugNAlI, bAlayaM paMcavidhaM uDige' tyAdi, uppoTTitA pasiddhA, mirahiMto lahutarA mRgAkRtayo vRharipacchA tesi lomA // 15 // miyalomA, kutabo uMDuraromesu, etesi ceya uSNitAdINaM avaghADo kiTTisamahabA etasiM dugAdisaMjogajaM kiTTisa, ahavA je aNNe sANagA (chagaNA) dayo romA ve sabje kiTTisaM bhnnni| 'se kiM taM bhAvasute' tyAdi (38-35) AgamovaupassaX dIpa anukrama [33-41] CARRORS 'dravya-zruta' adhikAra: varNayate ~19~ Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ................mUlaM 38-43] / gAthA ||4|| .......... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [38-43] gAthA ||4|| mAvazrutaM skandhanikSepAca nRNoM | bhAvasutaM, jamhA sutovayutto tato aNaNNo lambhati NoAgamato bhAvasutetyAdi, iha codaka Aha-sutovayogovayuttassa Agamato anuyAgata |bhAvasutaM juttaM, NoAgamato kahaM bhAvasutaM bhavatIti, gogAro suyapaDisedhe, sudamAgamo Na bhavati, aha te Na sutpaDisahe to sutaM | NoAgamo kahaM bhavati ? AcAryAha-aNegatthA nivAtA iti kAtuM bhaNNati caraNaguNasaMjuttassa sutovayuttassa NoAgamaM bhaNimo, ettha caraNaguNA Agamo Na bhavati, tassa paDisehe eva posaddo desapaDisehe, taM ca NoAgamao bhAvasuttaM duvihaM loiyaM louttaraMca, &aa micchadiTippaNIya micchAsutaM, taM ca loiyaM bhArahAdi, sammahiTThipaNItaM saMmasutaM, taM ca louttaraM AyArAdi, sesa jahA naMdIe vakkhAtaM vadhA dahancha / idANiM tassa egaDitA paMca NANAvaMjaNA NANAghosA, te ya ime 'sutataMta' gAthA(*4--38)kaMThyA, ettha aNNe ime paDhaMti, | 'suya sutta' gAhA / ete atthapajjAyato aNegaDiyA imeNa vihiNA-soiMdiyaladdhivisayamuvagataM sutaM maNNati, gurusamIbA vA savaNabhAve | sutaM, gurUhi aNakakhAtaM jamhA No bujjhati tamhA pAsuttasama suttaM, vitigiNapuSphaThitA iva atthA, jamhA teNa gaMthiyA tamhA gaMtho, siddhamatthamaMtaM Nayatitti siddhaMto, annANamicchabisayakasAyapravalabhAvAvadvitajIvANaM sAsaNeNa satthaM, ahavA kaDasAsaNa| miva sAsaNaM bhaNitathvaM, ANamaNaM ANA, tadbhAva ityarthaH, ANayati vA eyAe ANA, vAyate vayaNaM, vaijogeNa vA gaNhati, jamhA bAyogavisarya NaM bhaNNati, ihaparalogahiyapavattaNaahiyaNiyattaNauvadesappadANAto ubadeso bhaNNati, prati jIvAdibhedatava"sya paNNavaNataNato paNNavaNA, ahavA paNNA buddhI taM ca maviNANaM bhAvamutaNANa vA, tehuvaladdhe atthe vaNAiti saddakaraNa, teNa | saha yojayaMtassa paNNavaNA bhaNNati, sudhammAto Arambha AyariyaparaMpareNAgatamiti Agamo, attassa vA vayaNaM aagmo| 'se kiM taM khaMdhe , ityAdi (44.-38) khaMdho nAmAdicaturvidho tattha NAmaTThavaNA kaMThA, dathyevi jAva pati dIpa anukrama [42-49] ARCak | atha bhAvazrutasya adhikAraH Arabhyate ~ 20~ Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) .........................mUlaM 44-58] / gAthA ||5-7|| ....... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka sa anayAga nikSepAH [44-58] gAthA ||5-7|| // 17 // rice sacicAdi, tattha sacitte hayAI, acitte dupadesIdAi, mAse seNAe aggimakhaMdhAdI, ahavA eseva sacicAi aNNAmidhANeNa tiviho kasiNAdisaNNatti, tattha kasiNo jo cceva hatAdI sacitto bhaNito, soccava avisiDo,31 skandha| akasiNovi dupadesAdI ceva avisiho, aNegadaviyadaviyakhaMdho puNa uvacito bhANitabbo, ahavA suttakAraNa | visesadasaNatyameva vitito kasiNAdibhedo uvaNNattho, kiM cAnyat, abhidhANavisesato NiyamA ceva atyavisasato | bhavati, so ta vakakhANato viseso lakkhijjati, tattha hayAdie saccitto, sacittagahaNAto jIvasamUhabaMdho vivakkhito, dupa-18 desAdiyANa acittattaNato acittakhaMdhattaNaM bhaNita, jiyAjiyadanvANa visissahitANa jAva samUhakappanA sa mIsabaMdho, so ceva hayAdI sacittakhagho kasiNo bhannati, kaha?, ucyate, jIvAjIvapadesesu taM je sarIrapariNayA dabbA, eriso vivakkhiyapiMDa| samUho kasiNakhaMdho bhannati, akasiNavi dupadesatipadesAdie pahucca padesasaMkhayA akasiNo bhaNNati, evaM sesAvi bhANiyacyA, jAva sabbahA kasiNaM Na havati, aNegadaciyakhadho jIvapayogapariNAmiyA jIvapadesopaciyA ya je daccA te aNegavidhA, ane| | tattheva jIvapayogapariNAmivA jIvapadesasu ta avacitA erisAdi davA aNegavidhA, erisANaM uvaciyANNAvacayidagyANa bahUNaM | |samUho aNegadaviyakhaMdho bhaNNati, gato davakhadho / se kiM taM bhAvakhaMdho ityAdi (54-42) khaMdhapadatthopayogapariNAmo jo so Agamato bhAvabaMdho, NoAgamato bhAvakhaMdho NANakiriyAguNasamUhamato, so ta sAmAdiyAdi chaNhaM ajAyaNANaM saMmelo, ettha |kiriyA NoAgamottikAMu, gosado mIsabhAve bhavati, tassa ya bhAvakhaMdhassa egahiyA ime 'gaNakAya' gAthA (5-43) evesu / asthadaMsagA udAharaNA ime-mallajanagaNavad gaNaH pRthivIsamastakAyajIvakAyavat kAyaH chajIvaNikAyavat nikAyaH byAdiparamANu-6 dIpa anukrama [50-69] // 17 // atra 'skandha' zabdasya nikSepA: kathayate ~21~ Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) prata sUtrAMka [44-18) gAthA dIpa anukrama [50-69] zrI anuyoga cUrNI // 18 // "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra - 2 (cUrNi :) .. mUlaM [44-58] / gAthA ||5-7|| muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [ 45], cUlikAsUtra [02] "anuyogadvAra" cUrNi: skaMdhavat skaMdha H govargavat varga: mIlitadhAnyarAzivat rAziH viprakIrNadhAnyapuMjIkRta puMjayat puMjaH guDAdipiMDIkRtapiMDavat piMDa, hiraNyAdidravyanikaravat nikaraH tIrthAdiSu saMmilitajanasaMghAtavat saMghAtaH, rAjJeo gRhAMgaNe janAkulavat AkulaH purAdijanasamUhavat samUhaH / sIsro pRcchati kaI chavvihaM AvasyatiH, bhaNNati, jato sAmAdiyAdiyANa sAvajjavajjaNAdi chabbiho atyaNibaMdho, ime ya te atthA - 'sAvajjajoga' gAthA (6-43) paDhame sAmAdiyajjhayaNe pANAdivAyAdisavvasAvajjajogaviratI kAyaccA, citie darisaNavisohiNimittaM puNabodhilAbhatthaM ca kammakhavaNatthaM ca titthagaraNAmukittaNA katA, tatie caraNAdiguNasamUhato baMdaNaNaMmasaNIdaha paDivacI kAtavyA, cautthe mRluttarAvarAhakkhalaNAe kkhalito pacAgatasaMyege visujjhamANabhAvo pamAtakaraNaM saMbharaMto appaNo jiMdaNagarahaNaM kareti, paMcame puNa sAdhU vaNovaNapaNa dasavihapacchitteNa caraNAdiyAiyAravaNaTsa tigacchaM kareti, chaDDe jahA mUDhattaraguNaparivatI niratiyAradhAraNaM ca jadhA tesiM bhavati tathA atthaparUvaNA / idANiM ovassayassa jaM vakkhAtaM tasya jJApanArtha jaM ca vyAkhyeyaM tasya ca jJApanArtha idamAha 'Avassagassa eso ' gAthA ( *7-44 ) chaNhavi ajjhayaNA jo sAmaNattho sa piMDattho bhaNNati, so ya pavaNito, idANi ajjhayaNesu jo jahA patteyamatthi sa vahA savittharo vaNijjati, taMjadhA- ' sAmAdiyaM ityAdi ( 59 -- 44 ) sUtraM tatyatti ajjhayaNachakamajjhe / jaM paDhamaM sAmAdiyaMti ajjhayarNa, taM ca samabhAvalakkhaNaM savvacaraNAdiguNAdhAraM copiya sambadvvANaM sambavisesaladdhINa ya hetubhUtaM pArtha pAvaaMkusadANaM, cavIsatthavAiyA bisesalakkhaNehi bhiNNA bhANitavvA ahavA jato taM sAmAyikaM NANadaMsaNacaraNaguNamayaM NANAdivairitto ya aNNo guNo Natthi, sesajjhayaNAvi jato NANAdiguNAtirittA Na ~ 22~ skandha nikSapAH / / 18 / / Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) prata sUtrAMka [51-40] gAthA dIpa anukrama [70-80] zrI anuyoga cUNa / / 19 / / "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra - 2 (cUrNi :) ..mUlaM [19-40] / gAthA |||7... || muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [ 45], cUlikAsUtra [02] "anuyogadvAra" cUrNi: bhavaMti ato te'vi tambhedA eva daDabbA iti, tasya paDhamajjhayaNassa caturo anuyogadArA, tattha dito jahA mahApuraM akayaddAraM aparibhogacaNato aNagAramiva davvaM, ahekadAra tadhAvi hayagomahisarahasagaDAdiehiM jugavaM pavesaniggameNa jamhA dukkhasaMcAraM bhavati, tamhA suhappavesanimgamayA catummUladAraM kataM puNo itthIvAlauDamAiyANaM suhasaMcArayaraM bhavissaittikAuM aMtaraMtaresu paDiducArA kayA, evametthaM ekatamajjhayaNattho aNuyogapuraM tassa aggaho akatadAre, dudhAbhigamattaNaM gAtuM, gurUhi unakamAdicauduvAraM karta suhAbhigammattaNato aMtaramaMtaraduvArasaritthA unakamassa u bhedA ya, Nayassa puNo uttaruttarabhedehiM aNegabhedaThitI katA, tattha ubakamoci ajjhayaNassovakamA samIkaraNaM Nikkhevassa esa bhAvasAhaNo, teNa vA uvakamijjaitti jogatthavahaNeNa uvakamo, esa karaNasAhaNo, taMmi vA ubakammijjatti uvakamo sIsassa savaNabhASe, esa ahikaraNasAhaNo, tato vA unakamijjA uvakamo, sIso guruM viNaeNa ArAhetA akSayaNasambhArva kathAvento appaNo avAdANatthe vaTTara, esa avAdANasAhaNo, evaM unakameNa NikkhevasamIvamANiyaM ajjhayaNaM Nikkhippijjara, NikkhivarNaM Nikkhevo teNa vA karaNabhUteNa Nikkhippati tarhi vA Nikkhippara tato vA Nikkhippatitti Nikkhevo, bhiyato Nicchito vA khevo Nikkhevo, atthabhedanyAsa ityarthaH Nikkhizcassa ya aNugamaNa maNugamo teNa vA aNugammati tarhi vA aNugammati tato vA aNugammatitti aNugamo, aNu vA sutaM tassANugamaNabhAvAto aNugamo, atthAto sutaM aNu tassa aNurUvagamaNatAto aNugamo, suttAnugamo, sUtrasparzanAnugam vetyarthaH, nayanaM nayaH bhAvasAdhanaH ahavA nayatIti nayaH kartRsAdhanaH tena vastu svarUpaM nIyata iti nayaH tarhi vA tassa vA vatthuNo pajjAyasaMbhaveNa bahudhA nayanaM nato bhaNNati / etaMmi uvakamAdidArakame kAraNaM imaM NAsamIvatthaM jato NikkhippAta ato ammA ~23~ AnupUrvyadhikAraH / / 19 / / Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) prata sUtrAMka [71-81] gAthA ||2|| dIpa anukrama [81-92] zrI anuyoga cUNA // 20 // "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra - 2 (cUrNi :) .. mUlaM [71-81] / gAthA ||8|| muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [ 45] cUlikAsUtra [02] "anuyogadvAra" cUrNiH sakaraNatthaM AdAveva ubakamo kato, jamhA va aNikkhitaM NANugammati tamhA ubakamANaMtaraMca gayaM Nikkheco, NikkhittaM ca NiyamA NANatthamaNugammati NANaM ca atthapajjAyANusArI ya niyamA gayato ato NayadArAto puvyaM NikkhevANaMtaraM vA aNugamo bhaNito, aNumamo ya Nayato giyamA Nayavairitto ya aNugamo jato Natthi, kiM vA savvAbhidhANasacvapajjAyANugayA ya Nayatti kAuM aMte NayadAraM / idANi jaM vRttaM chavvidho uvakamo, to gurU samIhitatthAya atthakate cha bhede daMseti, taMjadhA NAmaTTavaNA davvakhecakAlabhAvovakame ya, NAmaDavaNA jadhA puvvaM, dabbe Agamato NoAgamato ya, tattha NoAgame jANayabhavvasarIrAtiritto tividho sani acittamIsA, sacitte dupayaca uppayApadesu, ekeko duhA-parikammaNe vatthUviNAse ya, khettakAlesu ya savittharaM bhANitavvaM, bhAvato imo goAgame pattho apasattho ya, appasatthe maruiNigaNiyA maccadito, pasatthe gurumAdibhAvocakamo, evaM savvaM savittharaM jadhA AvassagAdisu tathA bhANitathyaM, ahavA sutabhaNito uvakamo chanvidho imo ANupuvvimAdI 'se kiM taM ANupuccI' 12 dasavidhe tyAdi (71-51 ) AkArassa dIhatvaM anupUrvazabdasyAkArAditvAt anupUrvAdiSu pratyayAntarasya cAzravaNAt prAkRteSu 'ete savvasamANA' iti dIrghahasvatvaM kvacit viSaye kriyata iti, jadhA aNaNugAmI aNANugAmI abhiNibodho AbhiNibodhiyaM, evaM ANupubbI, AyaNue aNujeDa parivADittivRttaM bhavati, ahavA pubvadiTThassa jaM pacchA uhi taM aNu bhaNNati taM aNupUrvatvaM labhate jattha taM maNati ANuputhvI, tRtIyasya dvitIyaH pUrva ityarthaH, aNu pacchAbhAvo puNvaMti AdibhAvo atthato par3appanaM majjhamAdo ya, etaM jattha'tthimUgho ( bhAvo ) sA hoti ANuputhvI, ahavA paDhamAto paraM jattha aNupuvvaM ca asthi sa bhavati ANupubbI, esA ANupRthvI dasavidhA NAmAdI, ' se kiM taM NAme tyAdi kaMThayA, jAva uvaNidhiketyAdi, uvaNi atra AnupUrvI adhikAra: Arabhyate ~24~ AnupUrvyadhikAraH // 20 // Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ................mUlaM 71-81] / gAthA ||8|| .......... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [71-81] gAthA anuyoga cUNoM // 21 // ||8|| | hiyatti dupayaM sutna, idANaM etassattho-imaM ajjhayaNaM guruvatijoge ANupuvIe uvayaMtitti vA pakkhatitti hai| AnupUrvya| vA chumatitti vA, ahavA imaM ajAyaNaM ANupubbIe AtabhAveNa uvetitti vA uttaratitti vA avataratitti vA egahU~, INIdhikAra | ahavA NihitaMti vA Nihetitti vA Thavetitti vA egaTThA, evaM bahudhA payatyo bhaNio, imassa ajjhayaNassa uvaNihi-| neNa dvitA jAva aNupuccI sA uvaNihiyA bhavati, pudrutaraM bhaNNati, jA aNupubbI imaM ajjhayaNaM punvANupucIyAdIhi aNegadhA bhavati, uvakameti pakkhivaitti vuttaM bhavati, jadhAsaMbhavaparikhate ya imaM ajjhayaNaM NihIkataM bhavati, evaM uvaNihiyA bhavati, sissA- | bhAvavaNihitaM ityarthaH, imo samudAyastho uvakamAdhikAre joyejjA, sA uvaNihitA anayA adhikAraH ityarthaH, jA puNa aNegadhA atthaparUvaNAe purUvitAvi imassa ajjhayaNassa No yoiyA Na uvaNihiyabhAve desitA ANupuvvI sA aNovaNihiyA adhyayana anadhikAra ityarthaH, uvaNihiyA ThappAta ciTThatu tAva uvaNihiyA, aNovaNihiyaM tAva bakkhANeti, tassa piTThato uvANahiyA | bhaNNihiti, kiM puNa yakamakaraNa?, ucyate, aNAvaNihiyA saha(visesa)sthA, tattha jo sAmaNNattho so parUvito ceva labmatittikAuM| ato ukkamo kato, sAya aNAvaNihiyA davaTThiyaNatamateNaM duvidhA, te ya NayA satta NegamAdI evaMbhUtapajjatA, te duvidhA katA-dabbaThito pajjavaThito ya, AdimA tiNi davyaThito, sesA pajjavaThito, puNo davvaThito duvidho-avisuddho visuddho ya, avisuddho NegamakvahArA davyamicchati kiNhAdiaNagavihaguNAvahitaM tikAlabhavaMti aNegabhedaThitaM NiccamaNiccaM ca tamhA te avisuddho || davaThito, etehiMto visuddhataro davaThito saMgahaH, kahamucyate-jamhA saMgaho visesabhedaM paramANuAdiyaM ega ceva davamicchate, [ // 21 // kaNhAdiaNegaguNaparamANuttasAmaNNataNato, evamAdi saMgaho visuddhataro, ettha avisuddhadabbehi ya gamavavahAramateNa aNAvaNi-| dIpa anukrama [81-92] CARDAGARLSEX ~25 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) prata sUtrAMka [71-81] gAthA // 8 // dIpa anukrama [81-92] zrI anuyoga cUNa // 22 // "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra -2 (cUrNi ) ..mUlaM [71-81] / gAthA ||8|| muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [ 45], cUlikAsUtra [02] "anuyogadvAra" cUrNi hiyA paMcavidhA ' atthapadaparUvaNe' tyAdi (*13-53 ) ardhyata ityarthaH arthaH tena yuktaM padaM arthapadaM tassa parUvaNA kathitavvetyAdi, tesiM caiva atthapadANa vigappakaraNaM bhaMgo, tesiM jahAsaMbhavaM uccAraNA uttiNA, bhaMgasamutkIrtaNe jo bhaMgo jeNa atthapadeNa jehiyA anapadehi bhavaMti taM tahA daMseicibhagovadaMsaNA bhaNNati, aNupuvvimAdiyANa payatthANa saTTANaparaTThANAvatAragavesaNamaggo jo so samotAro, aNupuccimAdiyANa caiva davvANa saMtapadAdiehi agadhA jaM atthANusaraNaM taM aNugamotti, imA andhapadaparUvaNA, 'tipadesite aNupuccI' ityAdi, tipadeso khadho ANupubbI jAtA, tassa aNuti--pacchAbhAgo puvvatti- AdibhAgo atthao majjhabhAgo ya, ahavA itisahAto majjhabhAgo pubbaTTo, evaM cauppadesAdayovi uvaujja vattacyA, paramANuttaNato paramANU tassa kiNDrAdibhAvehiM pUraNagalaNataNatoya puggalatA, so aNANupubbI bhannati, jato vassa Na aNubhAgo puvvabhAgo vA aNNo paramANU teNa so aNANuputhvI, do padesA jassa dhassa sau dupadeso, atthapadaparUvaNAe abattabbo bhANitabbI, jato tassa puyyabhAgo pacchabhAgo ya asthi, Na majjhabhAgo, so evaMviharUveNa Na ANupubvIaNaNupuccivalakkhaNesu avataratiti dvipradezikaH avaktavyatAM prAptaH, etadeva aNupuccimAdI tritayaM bahuvacanena vaktavyaM, anaMtadravyasaMbhavAt, codaka Aha-kiM ete atthapadA ukameNaM katA, juttaM kameNaM aNaNuputrI avyattavyataM aNuputhvI ya kAuM ?, AcAryAha- aNApupuvvIvi vakkhANaMgati Na doso, kiM cAnyat-AnuputhvIdravyavaGgatvajJApanArthe sthAnabahutvajJApanArthaM ca pUrvanirdezo, tato'lpataradravyajJApanAtha aNAnupRthvI tato'lpatarAvaktavyajJApanArthamavaktavya ityadoSaH, gatA atthapadaparUvaNA / idANi bhaMgakittaNA-tattha tinhaM jatthagadANaM egavayaNeNa timi, aNupubvi aNANupubbIe ya catubhaigo, ANuputhvi avatavya eya caturzvago, aNANupubbI javatantrae ra caturbhAgo, ANupRthvi aNANupubbI ~26~ AnupUrNa dhikAraH // 22 // Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) prata sUtrAMka [bf-cr] gAthA // 8 // dIpa anukrama [81-92] zrI anuyoga cUrNI // 23 // "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra -2 (cUrNi ) ..mUlaM [71-81] / gAthA ||8|| muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [ 45], cUlikAsUtra [02] "anuyogadvAra" cUrNi avatavya ya aDa bhaMgA, evaM ete sacce chabbIsa bhaMgAH syAd buddhiH -kimatthaM bhaMgotkIrttanaM 1, ucyate vakturabhipretArthaM 1, pratiparyAya nayamatapradarzanArthaM ca, kiMca-asaMjutaM saMjutaM vA samANamasamANaM vA aNNavasaMjoga jaha caiva battA davvavivaktraM kareti taheva caiti gamavavahArati bhagasamuttiNA katA / idANi bhaMgovadaMsaNati tipadesineNaM ANupuvvItti bhaMgo, paramANupoggaleNaM aNANupuvvitti bhaMgo, dupadesiteNaM avvattavvetti bhaMgo bhavati, evaM bahuvayaNeNaci tiSNi bhaMgA bhAvetacvA, tathA tipadesieNa paramANupoggaleNa ya ANupubviNANupuvviti bhaMgo bhavati, evaM sabve saMjogarbhayA mAtretabbA, codaka Ahe-naNu aDapayaparUvaNAe tripradezAtmikA AnupUrvItyAdi labdhaM maMgukkicaNAe ya maNNati aNupubbItyAdi, ANupucvigrahaNe ya kate avagatameva bhavati jadhA tipadekhie Na aNANupuvviti maMgo, kiM puNo maMgovadaMsaNA bhaNAti jadhA tipadesitA ANupubbItyAdi, AcArya Aha-suNehiM jahA saMhitAichanvidhavyAkhyAnalakSaNe padatthaM mANiUNaM puNo tamevatthaM savittharaM muttaphAsiyAe samAsacAlaNApasiddhIhi maNatassa Na doso tathA ihapi su(yatthe) padaparUvaNAe padatthamece uvadiTThA bhagasamutti ya hetuvikale kate memovadaMsaNAe sahetubhaMgovadaMsaNe savitthare Na doso bhavati, sesaM kaMThyaM gatA bhaMgovadaMsaNA / 'se kiM taM samotAre' ityAdi, sampaka avatAro samotAro arthAvirodhenetyarthaH, samasaMkhyAvatAro vA samotAro, jadhA egapadesito egapaesie dupadesito dupae sie tipaesio tipadesie evamAdi, samAbhidhANe vA utAro jadhA urAlattaNato orAliyadavyA sabbe orAliyavaggaNAte samoyaraMti, tahA aNupubbiyvesu caiva uyaraMti, evaM sesA saTTA bhANiyacyA, No paraDDANesuci, gato samotAro / iyANi ' se kiM taM aNugame' tyAdi, arthAnugamanamanugamaH anurUpArthagamanaM vA anugamaH anurUpaM vA'ntasyAnugamanAdvA anugamaH sUtrArthAnukUlagamanaM vA anugamaH, evaM nayeSvapi vaktavyaM, saMta-vijjamAnaM padaM tassa atra anugamasya varNanaM Arabhyate ~ 27 ~ AnupUrvyadhikAra: // 23 // Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ..........................mUlaM 82-86] / gAthA ||8...|| ........ muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [82-86]] gAthA ||8|| // 24 // ECREKAR | atthakahaNA parUvaNA sA saMtapadaparUvaNA bhannati, te ya aNupusvimAdiyA, tathA aNupucimAdiyANa davyANaM pamANaM vattavyaM, tesi | 31 AnupUrvya| ceva khecakAlA phusaNA ya, tesiM cekadavvANaM tabbhAvaapariccAraNa ThitikAlo bottavyo, tadatthatteNa pucchaNayA aMtaraM, ANupucci |dhikAraH davyA logassa katibhAe bhAve ya, sesAvi ta davvA kataraMmi mAve, ANupubviaNANupuccIavvattavyANa ya paropparaM appabahutaNaM dahavvaM, savitthara sutteNeva bhaSNati, 'ANapubbiyAI ki asthi Nasthi' ti pucchA, pannavaga Aha-kutaH saMzayaH, bhaNNati& duhAmihANaM satthamitaraM ghaDaM khapuSphAdI / diTThamato ArekA kimathi Nathici pucchAe // 1 // nasthitti gurUvayaNa, abhihANaM haiM | satthayaM jato savyaM / abhihANaM kharamAtiyataM patthute, so u sahattho // 2 // tesi imaM dabappamANaM, kiM saMkhejja' ityAdi (82-60) pucchA, uttaraM ca suttasiddha, tiSNivi arNatA jiNavayaNe didvattappamANAto kevalaNANivayaNayattaNao saMdiTThiyahetuto[RI yavvANi, tANi khettaogAhe 'logassa kiM saMkhejjatibhAgo' ityAdi (83-60) paMcavidhA pucchA suttasiddhA, uttaraM 'ega davvaM pahucce' tyAdi, ANupuvvidaccavisesA pariNativisaseNa appattamahattaNato ya jadhAvibhattakhecabhAge pUreMti, | pucchAsamaM ceva uttara vAcyaM, kiM cAnyat-jamhA ekeke AgAsapadese suhumapariNAmapariNatA aNaMtaANupuvidavyA saMti, NANA-18 dabvamaggaNAe niyamA savvaloe, Na sesavibhAgesutti, aNANupunviegadavve paMca pucchA, uttara-logassa asaMkhejjaibhAge egapadesAvagAhaNataNato, Na sesavibhAgesu, aNANupubbidabbe pUrvavat , evaM avvattabagadavvAvi, NavaraM dupadesAvagAhaNataNato egapadesAva-18 gAhaNataNato vA / idANiM phusaNA 'kiM saMkhejjatibhAge' ityAdi (84-62) savvaM suttasiddhaM, NavaraM avagAhaNANataraThite chadisi padese phusatitti bhAvetanvaM, 'kAlato kevacciraM' ityAdi [85-63 ] ANupugvidanvANa AnupUrvitvotpAdaprathamasama dIpa anukrama [93-97] ~ 28~ Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ........................mUlaM 82-86] / gAthA ||8...|| ....... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: dhikAraH prata sUtrAMka [82-86] gAthA ||8|| // 25 // R | yArambhaM saMtANato avvocchinnaM jahaNNukosato kAlamaggaNA egANegadaSvesu samayAdi yAvatparA asaMkhyaiva sthitiH, sesaM suttasiddha, AnupUrya aNANupubiavyattaccesu evaM ceva, 'kevatiyaM kAlaM aMtara' ityAdi [86-63] ANupubbidanvANaM aMtaraMti jai tipdesaadi| diAdiDha puSbadanyattaNaM pAvissaMti, uttaraM suttasiddha, egAdisamayatara vissasapariNAmahetuto vAcyaM, aNaMtakAlaMtara puNa davANegadu-6 |padesigAdi jAva aNaMtapadesuttaro khaMdho tAva aNaMtavANahetuttaNato bhANiyanvaM, NANAdanvedi logassa asunattaNato patthi aMtaraM, cUrNI | aNANupugvidalyANa aMtaraM ukosato asaMkhejaM kAlaM, kaha ?, ucyate, aNANupubbidabveNa avattavyagadamveNa vA ANupugvidagveNa vA saha saMjuttaM ukosaThiti hotuM ThitiaMte tato bhiNNaM te NiyamA paramANU ceva bhavati, aNNadavvANa cokkhattaNato, evaM | ukoseNa asaMkhao aMtarakAlo bhaNito, sesa suttasiddhaM, avvattavbataMdabANavi aMtaraM ukosaNa aMtara(arNata)kAlo, kahA | ucyate, jaM AdiTuM avvatabbagadavyaM taM jayA taddabvacaNa vigataM tato tassa paramANavo aNNaavvattabbagadablehi * ANupuccidambehi aNANupuvidavyehiM saMjuttA jahaNNamajjhimukosasIThatAhi ya aNaMtakAlaM paropparato visaMghayAhetuM puNo te ceva & | dovi AdidruabbattabagadavaparamANavo vissasApariNAmahetuto paropparaM saMbaddhA pugvasamaM ceva ambattavbagadamvata lamaMti, evaM tesi | | aMtaraM arNatakAlo diho, 'ANupugvidavvAI sesagadamvANaM katibhAge'(87-65) ityAdi, sesagadavvAti-aNANupu-dra | bbIdabvA ambattagadanvA ya dovi eko rAsI kato, tato pucchA cauro, ettha gidarisaNaM ima-saMkhajjatibhAgo paMca, paMcabhAge | satassa vIsA bhavati, satassa asaMkhajjaibhAgo dasa, dasaMbhAga dasa ceva bhavaMti, satassa saMkhejjesu bhAgesu domAigesu paMcabhAge | pubuttA vIsAdI bhavaMti, satassa asaMkhajjesu bhAgesu aTTha dasabhAgesu asItI bhavati, codaka Aha-NaNu eteNa NidasaNeNa sesagada dIpa anukrama [93-97] ECENSE M ~29~ Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) .......mUlaM 7-89] / gAthA ||8...|| ... prata zrI AnupUrva anuyoga sUtrAMka [87-89] gAthA ||8..|| // 26 // cANaANupuccidavvA thoSayarA bhavaMti, jato sayassa asItI thovatarati, AcArya Aha-Na matA tiniti tambhAgasamA te davyA, vaha 31 gacchesu te samA mayA bhaNNaI, sesadavyA asaMkhajjabhAge eva bhavatItyarthaH, aNANupubbidabbA abbatabbagadambA ya asaMkhejjatibhAge dhikAraH mavaMti, sesa muttasiddha, 'kataraMmi bhAve' ityAdi (88-66)bhavanaM bhUtirvA bhAvaH, audayikAdissa paMcadhA bhaNNati, kazca ettha', pariNatilakSaNo pAriNAmiko, so duvidho-sAdi aNAdI ya, ambhidadhaNumAdiesu sAdi so, dhammAdIema aNAdI, ANupuccimAdiyA tiSNivi davavikappA sAtipariNAmite bhAve bhavaMti, sesA ussaNaM jIvasaMbhavA bhAvA teNa tesi paDisadho, sesa | suttasidai / idANi ANupubbimAdiyANaM davyapadesaTTAdiehi apparahuyattaNaciMtA, tattha davaDDayA egANegapuggaladambesu jadhA saMbhavato padesaguNapajjayAdhArayA jA sA davadvatA bhaNNati, padesaTTayA puNa tesu ceva davvesu pratipadesa guNapajjAyAdhArayA jA sA |padesaTThayA, ubhatarUvA ubhataDayA, etehiM ANupubimAdiyANa davANa appabahusaMkhA sA suttasiddhA, NavaraM avyattanagadavyA dabbato IN | savvatthovA, kahaM ?, ucyate, saMghAtabhedA uppattihetuappacaNato, tehiMto aNANupubbidabbA visesAhiyA, kaha ?, ucyate, bahutarA-15 sayauppattihetuttaNato, tehiMto ANupugvidambA saMkhejjaguNA, kaha, ucyate, tigAdiegapadesuttaravRDibbaThANapahuttaNato saMghAtabhedadavvabahutaNato, etthaM bhAvaNavihI imA-egaduticatupadeze ya ThavitA 1-2-3-4, ettha saMghAtamedayo paMca avattavvagA davA bhavaMti, dasa aNANupubbidabbA, bhedato bhavati saMghAtato vA, egakAle timi aNupubbidavyA bhavaMti, krameNa vA egadgAdisaMjoga 4 // 26 // | bhedato ettha caudasa ANupubidavyA bhavaMti, evaM paMcapadesAdIsuvi bhAveyacaM, savaNNavayaNayogA appArahucitA saddhayatti, seMsa vyaM, idANi padesadvatAe appabaDuvaM, tattha padesaDhatAe sabathovA aNANupugvidazyA, kaI ?, ucyate, tesiM aNANupubbidavANaM CACACAN dIpa anukrama [98100]] ~30~ Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) prata sUtrAMka [87-89] gAthA ||8|| dIpa anukrama [98 100] zrI anuyoga cUrNI 1| 210 11 "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra - 2 (cUrNi :) ..mUlaM [87-89] / gAthA ||8... || muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [ 45], cUlikAsUtra [02] "anuyogadvAra" cUrNi: apade satAe- apadesaheturANattotti vRtaM bhavati, codaka Aha-paesatAe thovatti maNiuM puNo apadesaTTayaM bhagaha gaNu viruddha, AcArya Aha-jaM jaNANupuvvidacvaM taM ziyamA ekapradezAtmakaM Na tassa aNNo davvarUvo padeso atthitti apadesadRtA bhUNiyA, atra apaesaDayA padesatA ya Na tattha paropparaM viruddhatthA iti, avyattavvagadavvA aNANupuvvidavvehiMto padesatAeti pradezAdezAcceha sapradezahetuttaNato vA visiTTA bisesAhitA bhavaMti ettha udAharaNa-buddhIe satametA adhyazabvagadamvA katA, aNANupubbidavvA puNa divasatamelA katA, evaM dravyatvena visiSTA vizeSAdhikA bhavati, padesatteNaM puNa aNANupumbidavyA appaNI davbaTThatAe tullA ceva, apadesattaNato, abbattabbagadambA duaNupadesattaNapadesacaNato visiTTA bisesAdhikA idANiM dusatametA bhavati, tehiMto aNupuvvidacyA padesatAe anaMtaguNA bhaNitA, kaI 1. ucyate, ANupudivyANAcato tesiM ca saMkhAsaMkhamaNatapadesacaNatoya, idANi ubhataTTatA, sutasiddhA upayujjiuM bhANitavyA, gatA gamavavahArANaM aNavaNihiyA davyANuputhvI / idANi saMga haNayamaNaM aNoraNidhiyA davvANupubbI bhaNNAta, sA paMcavidhA ' atthapadaparUvaNe 'tyAdi (90-69 ) saMgahitapiM DitatthaM saMgahaNato icchattikAuM bhave tipadesA khaMdhA tipadesAvisesacaNato ekA tipaesANupRthvI evaM cauppadesAdayovi bhANitavvA, puNe * ANupubbI avi ekA saccA ticauppadesA diyA eka avisiddhaaNupuccie ika icchahArI, aNANupuSyi anyattacyA tAIpi, bhaMgasamukitta NAbhaMgovasaNAtha vA satta bhaMgA kittiyA padasei ya, seso akvarattho jadhA NegamavavahArANaM tahA vattabbo, saMgahassa samoyAro sahANe pUrvavat kattabbo codaka Aha--jaM saTTANe samodaratitti bhagaha kiM taM 1, AyabhAvo saGkANaM, to AtabhAvATThattaNe samoyAro bhavati, atha paradanyaM to aNupubvidavvassA aNANupuvviavatavyamadavyAvi muttittavaNNA diehiM samabhAvattaNato saGkANaM bhavi ~ 31~ AnupUrNadhikAraH // 27 // Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) .................mUlaM 10-97] / gAthA ||9|| .......... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: zrI prata sUtrAMka [90-97] gAthA ||9|| anuyoga cUNA // 28 // 4 ssati, evaM codie gurU bhaNati-sathvadalyA AtabhAvesu vaNijjamANA AtabhAvasamoyArA bhavaMti, jato jIvadabbA jIvabhAvesuAnupUvryasamoyArejati po ajIvabhAvemu, ajIvadabbA ajIvabhAvemu na jIvabhAvesvityarthaH, paraM dabapi samappaMte samataNataNato sahANe dhikAra: gheppatitti Na doso, iha puNa adhikAre ANupubvibhAvavisesattaNato ANupubbitti davapakkhe samotaratitti saTThANa bhaNita, evaM aNANupuNvianvattavyesuvi saTThANe samotAro bhANitabbo iti / idANi aNugame, saMtapadaparUvaNAdito aDavidho, kaha ,181 ucyate ? bhAgaddArappabahubANa doNhavi egattaNato, tattha saMtapadaM pUrvavat, saMgahassa davbappamANaM NiyamA eko rAsI, codaka AhadavyappamANe puDhe asiliTThamuttaraM, na, ko rAsitti pamANaM kathitaM, jato bahUrNa sAlibIyANaM ego rAsI bhaNNati, evaM bahUNaM ANu-IN pubbidabvANaM eko rAsI bhavissati, bahU puNa davA, AcArya Aha-ekarAzigahaNeNaM bahUsuvi ANupubbidabbesu ega eva ANupu-dra vibhAvaM daMsiti jadhA bahumu kaThiNaguNatta, ahavA jadhA bahU paramANavo khaMdhabhAvapariNatA egakhaMdho bhaNNati evaM bahU ANupugvidavyA ANupuyibhAvapariNatattAto egANupunvitaM, egalaNato ya ego rAzitti bhaNitaM Na doso, saMgahakhettAvagAhamaggaNAe ANupubbi- mAdidavyA sesadabvANa niyamA tibhAgetti, codaka Aha--NaNu AdIe adhcattavyagehito aNANuputhvI bisesAhiyA tehiMto ANu pubci asaMkhejjaguNA, AcArya Aha-taM gamavavahArAbhiSpAyato, imaM saMgahAbhippAeNaM bhaNita, kiM cAnyat-jahA egassa rano tayo 4 puttA, tesiM asse maggatANa ekassa eko Aso diNNo so cha sahassaM labhati, vitiyassa do AsA diNNA, te tiNNa tiNi 4 sahasse labhIta, tatiyassa cArasa AsA diNNA, te paMca paMca sate labhaMti, visamAvi te mulabhA paDucca tibhAge paDitA bhavati, evaM | aNugviDiyA visamAvi davvA aNupugvIaNANuputhvIaSvacadhvagacibhAgasamattaNato NiyamA tibhAgotti bhaNiyaM Na doso, dIpa anukrama [101 CREAKKACCCCCX ~32~ Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) prata sUtrAMka [90-97] gAthA ||9|| dIpa anukrama [101 110] zrI anuyoga cUrNau // 29 // "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra - 2 (cUrNi :) .. mUlaM [90-97] / gAthA ||9|| muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [ 45] cUlikAsUtra- [ 02] "anuyogadvAra" cUrNi: sAtipariNAmite bhAve puvvavat, gatA aNovaNihiyA davyANupuccI / idANi uvaNihiyA davvANuputhvI, sA tividhA 'puvvANupucvI(97-73) tyAdi, puvaMti paDhamaM tassa rja vitiyaM taM aNu taMpi tatiyaM par3accA puSvaM gaNijjamANaM puvvitti, ii evaM icchiyaThANesu gaNaNA jA sA puvvANuputhvI, ahavA paDhamAtI ArambhA aNuparivADIe jaM bhaNijjati jAba carimaM taM puvvANupubbI, jattha sA Na bhavati icchiyaThANesu omatthagaM gaNijjamANe pacchimati carimaM taM caiva pubvaM gaNijjai tato jaM viyaM taM aNu taMpi tati yaM paDucca pucvaM bhavati, evaM pacchANupubbI bhavati, ahavA carimA omatthaM gaman aNuparivADhIe gaNijjamANaM pacchANuputhvI bhaNNatti, aNANupuvvitti jA gaNaNA aNutti pacchA puccI Na bhavati puvvitti puccANupuvvI ya Na bhavati sA aNANupubbI bhaNNati, etesiM tichaSi atthapasAhakamA ime suttAbhihitaM uhAharaNaM- 'dhammatthikAe' ityAdi, jIvayoggaladavvANa gatikiriyA pariNayANa ubaggahakaraNataNao dhammo, astIti dhrauvyaM Ayati kAyaH utpAdavinAzo, asti cAsI kAyazca astikAyaH dharmazvAsAvastikAyazca dharmAstikAyaH, adharmAstikAyaH ThitihetuttaNato adhammo jIvapoggalANa ThitipariNatANa uvaggahakaraNA vA adhammoti, astikAyazabdaH pUrvavat adharmmazcAsAvastikAyazca adharmAstikAyaH, savvadavvANa avakAsadANataNato AgAsa' kA dIptau ' sarvadravyasvabhAvasyAdIpanAdAkA svabhAvasthAnAdityavat Azabdo maryAdAbhividhivAcI maryAdayA svasvabhAvAdAkAze tiSThati bhAvA tatsaMyogepi svabhAvenaiva nAkAzAtmakatvaM yAMti, abhividhirapi sarvabhAvavyApanAtsarvasaMyogAt ityarthaH, jIvAstikAyaH yasmAjjIvi tavAn jIvati jIviSyati ca tasmAjjIvaH, astIti vA pradezAH, astizabdo vA'stitvaprasAdhakaH kAyastu samUhaH, pradezAnAM jIvAnAM vA ubhayathApyaviruddhaM ityato jIvAstikAyaH, pudgalAstikAyaH pUraNagalaNabhAvattaNato pudgalAH, ihApyastizabdaH pradezavA atha aupanidhikI-dravyAnupUrvI varNayate ~33~ aupanidhi kI dravyAnupUrvI. // 29 // Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) .................mUlaM 10-97] / gAthA ||9|| .......... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [90-97] gAthA ||9|| cako'stitve vA kAyazabdo'pyatra samUhavacanaH, samUhaH pradezAnAM so'vayavadravyasamUhavacano vA addhAsamayesi addhA iti kAlaH samUha-13 anAnupUrvI vacanataH tadvisesaH samaya, ahavA AdiccAdidhAvaNakiriyA ceca parimANavisiTTAvatthagatA addhA evaM kAla ubhayathAvi tassa samayo, so ya NicchayaNatAbhippAyato eka eva vartamAnasamayaH tassa egattaNato khaMdhadesAdikAyakappaNA Nasthi, tItANAgatA ya viNavANuppamattaNato abhAvo, codaka Aha--NaNu AvalikAdigrahaNaM, AcArya Aha-saMvavahArassa heuM, tataH jahA aNNadavvANa khaMdhabhAvo taha kAlasya na bhavatItyarthaH / ziSya Aha-kiM kAraNaM sabbasutcesu dhammAdio kamo', AcAryAha-sabbakiriyAdhAratajao maMgalAbhidhANato ya puSvaM dhammatdhikArya, tabipakkhacaNato tadaMte adhammI kio, te do'vi logAgAsakhetovalakkhaNaM sesamalogotti teNa tesate AgAsa, kiMca-puggalajIvAdhAraNataNato tesi puvyamAgAsaM, AgAse NiyamA poggalA'ceyaNataNato bahuttagato ya AgAsAppataraM puggalA, sabbatthikAyA jIve baddhA jato teNate jIvAtthikAyo, jIvAjIvapajjAyattaNato kAlassa NiyamA AheyattaNato ya aMte addhAsamaya iti, gatA puSyANupuyI / idANi pacchANupuccI, 'addhAsamae' ityAdi sUtraM kaMThaM / idANiM aNANupuccI-' etasiM ceva ' ityAdi, etesiti-dhammAdiyANaM casaho atyavisesasamuccaye eksado avadhAraNe, eko Adi jAte gaNaNaseDhIe eko ya uttaraM jAe gaNaNaseDhIe tAe egAdiyAe eguttarAe paDhamAto citie gaNaNahANe ekottaraM evaM ritiyAto tatite ekottaraM tatiyAto cautthe eko ucaraM cautthAto paMcame eko uttaraM paMcamAto chaTTe eko uttaraM, evaM eguttareNa taac.3||30|| | gatI jAva chako gacchoci-samUho seDhitti-sarisAviccayahatANa paMtI, eyAe chagacchagatAe seDhIe aNNoNNamAso--guNaNA puNyAPOpuccIe pacchANupubbIe vA aNANuputhvIhi vA jaheca guNitaM taheva satta satA vIsAhIyA bhavaMti, te paDhamatimINA aTThArasuttarA satta-12 dIpa anukrama [101 atra anAnupUrvI varNayate ~34~ Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) .................mUlaM 10-97] / gAthA ||9|| ........... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: zrI prata sUtrAMka [90-97] gAthA cUrNA ||9|| sayA apANupuccINa bhavaMti, tarsi ANaNAvAyo imo-' puvANupuviheTA' sadhA puvANupuvyi heTThA samayAmedeNa kuNa jhaajehuuN| anAnupUrvI anuyoga 10 ubarimatuI purao pasajja puvvakkamo sese // 1 // pucvANupuvitti vyAkhyA pUrvavat, hevitti--paDhamAe pucvANupubbilatAe, aho hA bhedAH mada bhaMgarayaNaM vitiyAdilatAsu, samayA iti iha aNANuputribhaMgarayaNavyavasthA samayo taM abhiMdamANoti taM maMgarayaNaavasthaM avinnaase|| 31 // mANo, tassa ya viNAso jati sarisaMka egalatAe Thaveti, jati va tatiya lakSaNAto ubakameNa paTTaveti tA bhiNNo samayo, taM bheda akubamANo, kuNamu 'jadhAjehU~ ' ti jo jassa AdIe sa tassa jeTTho bhavati, jahA dugassa egoM jeTTho, aNujaDo tigassa eko, jeTThANujeTTo jahA caukassa eko, ato paraM sabve jeTThANujeTThA bhANitabdhA, etesiM aNNatare Thavite puratotti-aggato uvarime aMke ThavettA jeTThAti aMkato puccAkameNa huyeti, jo jassa aNaMtaro paraMparo vA puthvo akSo sa pucca Thavejja ato punbakamo bhaNatItyarthaH, ahavA aNANupubbINamAyaraNavidhI-puSyANupuSvIicchita jati vaSNA te paropparambhatthA / aMtahiyabhAgaladdhA voccatthaMkANa ThANate / / 1 / / Aditthesuvi evaM je jattha ThitA ya te tu bajjejjA / sesehi ya voccatvaM kamukamA pUra sarisehi // 2 // bhAgahitalaThavaNA dugAdi eguttarehi abbhatthA / sarisaMkarayaNaThANA tigAdiyANaM muNeyavvA // 3 // paDhamadugaTThANesu javAditigeNa attadiDUto / aNuloma paDilomaM pUre sesehi uvautto // 4 // 'ahavA ticihA dabyANupubbI' tyAdi (98-77) paramANumAdisu tivihAvi muttasiddhA, sisso Aha-ki patteyaM puraMgalemu tivihA upaNihI daMsitA Na dhammAdiesu?, AcAryAha-dhammAdhammAgAsANa patteyamegadazcattaNato aNupubbimAdi Na ghaDati, jIvaDikAevi sabajIvANa tullapadesattaNato egAdieguttarakhuDDA Nasthiti, ahavA'vagAheNa viseso | hojja, tatthavi ANupuNyI ceva, No aNANuputhvIavattabagAI, ThitikAlassabi egasamayattaNattAbhAvato noktA ityarthaH, puggalesu // 21 // dIpa anukrama [101 110 ~35~ Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) prata sUtrAMka [98 102] gAthA ||10 11|| dIpa anukrama [111 119] zrI anuyoga cUrNI // 32 // "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra - 2 (cUrNi :) .. mUlaM [98-102] / gAthA ||10,11 || muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [ 45] cUlikAsUtra [02] "anuyogadvAra" cUrNiH |egAdieguttaradabbaDDANamaNataM saMbhavaiti darzanArthaM pratyekamuktA iti / gatA davvANupubbI, davvAvagAthovalakkhitaM khetaM khettANuputhvI, ahavA avagAhavagAhINa aNNoSNasiddhihetuttaNevi AgAsassa'vagAhalakkhaNataNato khettANupubbI bhaNNati, ahavA davvANa caiva khatAvagAhamaggaNA khattANuputhvI, so ya avagAdho davvANa imeNa vihiNA-aNANupubbIdavvANa NiyamA egapadesAvagAho, avyattavvagadavyANaM puNa egapadesAvagAho dupaesAvagAho vA tipadesAdIyA puNa jahannato egapadese ukoseNaM puNa jo saMdho jattiehiM paramANUhiM girupyate so tattiehiM caiva padesehi avagAhati, evaM jAva saMkhAsaMkhapadeso, anaMtapadesA khaMdhA egapadesAraddhA egapadesuttaravRDDIya ukosato jAva asaMkhejjapadesogADhA bhavati, logAgAsakhetcAvagAhaNacaNato, nAnantapradezAvagADhA ityarthaH evaM khacANupRthvi samAsatthe daMsite idANiM saMtadArakhettANuputhvI bhavati duvidhA uvaNihI aNovANihiketyAdi, etA dovi sabhedA jadhA davvANupubbIe tahA khenAbhilAveNa savvaM bhaNitavvaM, pamANe biseso, No saMkhejjA Na anaMtA asaMkhajjA tibhivi bhANitavyA, davvANa avagAhakhetAsaMkhejjattaNato sarisAvagAhaNANa egacaNato, khettadAre sutaM ' egaM davyaM pacca dekhaNe bA loe hojja'ti, karha 1, ucyate, aNANupubvIpadeseNa avattavyapadesehi ya dohi UNo loo dekhaNo mannati, sesakhettappadesogADhaM vA davvaM ukkosato khacANuputhvI bhaNNati, codaka Aha-jati davvANupubIe evaM davvaM par3accA sabbalogAvagADhaM khacANupubbIe kaha dekhaNo logetti gaNu viruddhaM, atrocyate, uktaM pUrvamunibhiH-' mahakhaMdhAputrevI anya savvagaNaNupuvvidavvAI / jaMdesogADhAI taddeseNa sa logUNo 1 // kiM ca-acittamahAsaMgheNa pUrievi loge desapadesAdidavvakaraNato dekhaNA bhaNNati, jahA ajIvapAvaNAe 1. bhaNitaM ' dhammatthikAe dhammatthikAyassa dese dhammatthikAyassa padese, evaM adhammAgAsapuggalesu'vi' jadhA etesu desapadesaparikappa ~36~ kSetrAnupUrvI // 32 // Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) prata sUtrAMka [98 102] gAthA ||10 11|| dIpa anukrama [111 119] zrI anuyoga cUrNoM // 33 // "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra - 2 (cUrNi :) .. mUlaM [98-102] / gAthA ||10,11 || muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [ 45] cUlikAsUtra- [ 02] "anuyogadvAra" cUrNi: jAe dhammAdayo tadNA diTThA, evaM vibhAgadavvAdesato accittamahAkhadhAvagAtho tauNotti deNo logo, Na doso, ahavA uggahoti vA avagAhoti vA egaI, egAvagAhaThitANavi etthAvagAhakAlabhedayo appattarANubhAvattaNato vA uggahapAhaNNatA diDDA, javA uggahasute deviMdoggahAdiyANaM jAva sAdhammiuggaho, eteosa heDillA je purillA te uvarillehiMti-pacchimehiM bAhiyatti-pIDiyA pAhaNaMti pradhAnaM avagrahAtmasvabhAvaM na bharjata ityarthaH evaM aci mahAgadavyassa savvalogovagADhassavi aNANupuccIanvattavyAvagAhehiM bAhitotti tappadesesu pAhanaM Na lamatiti, tadNo dekhNo bhaNNati, Na doso, kiM ca-khattANupubbIe aNupubviNApubviabbattavvagadavvavibhAgattaNato tesiM paroparamavagAho pariNatI vA tesiM khaMdhAbhAve avi, kathaM ?, ucyate, padesANa acalabhAvattaNato apariNAmattaNato tesiM bhAvapyamANaNiccattaNato, aNNoSNapariNAmattaNato saMdhabhAvapariNAmattaNato ya, ato evaM | davvaM pacca savvalogetti, bhaNitaM ca- " kaha gavi davie caivaM khaMdhe savivakkhatA pihatteNaM / davvANupubbI tAi pariNamaI khaMdhabhAveNaM / / 1 / / aNNaM vA bAyarapariNAmesu ANupuvvidavvapariNAmo bhavati No aNANupuvviavvattavvadavyate, Na jato bAdarapariNAmo akhaMdhabhAve caiva bhavati, je puNa suhumA te tividhA asthi, kiM vA jadA acittamahAkhaMdhapariNAmo bhavati tadA savve te suhumA AyabhAvapariNAmaM amuMcamANA tappariNatA bhavati, tassa suhumataNato savvagatattaNato ya, kahamevaM 1, ucyate, chAyAtapodyotabAdarapudgalapariNAmavat agnisodhyavastrAnipariNativat sphaTikakRSNAdivarNoparaMjitavat, sIso pucchati davvANupubbIe egadavvaM savvalogAvagADhaMti, kahaM puNa emahaMtaM egadavvaM bhavati 1, ucyate, kevalisamugdhAtavat, uktaM ca- 'kevaliugghAto iva samayadRkapUrae ya tiyalogaM / aciyattamahAkhaMdho velA iva attara niyato ya // 1 // acittamahAkhaMdhI so logametto vIsasApariNAmato bhavati, tiriyamasaM ~37~ anaupa nidhi kI kSetrAnupUrvI // 33 // Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) .........................mUlaM 8-102] / gAthA ||10,11|| ....... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [2] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [98102] gAthA ||10 anuyoga ghRNA // 34 // khejjajoyaNappamANo saMkhejjajoyaNappamANe vA aNiyatakAlothAI baDo uDAadhocoisarajjuppamANo suhumapoggalapariNAmapariNato 3 aupanidhi | paDhamasamae daMDo bhavati, vitie kavADaM tatie matthaMkaraNe cautthe logapUraNa, paMcamAdisamaesu paDilomasaMthAre aTThamae samvahA tassa 4 kI khaMdhattaviNAso, esa jalanihibelA iva logApUraNasaMhArakaraNaThito logapuggalANubhAvo savvaSNuvayaNato saddheto iti, sersa kaMTyaM / kSetrAnupUrvI aNaNupunbidavyANa erga dacvaM paDucca asaMkhejjatibhAge hojjatti egapadesAvagAhattaNato, evaM avvattabagadavyANavi egadugapadesAbagAhattaNato,sesaM kaMvyaM / idANiM phusaNeti,khappadesANa phusaNApto aNupubbimAdidavyaceNAdivapadesANa chaddisiyamaNatarapadesANa phusaNato NibaddhA, iha puNa muttAbhippAto khappadesAvagADhadaNvassa phusaNA bhANitavvA, sA ta davvANupuvyisarisA / kAlo khappadesAvagAhaThi-18 tikAlo ciMtijjA, sovi davyANapucisariso ceva / khappadesANa aMtara natthi, aNAdikAlasabhAvaThiyaNiccattaNato, khappadesAvagADhadavyANaM puNa aNaMtakAlamaMtaraM na mANiyacaM, kahI, jahA davANupuyAe, kahI, ucyate, sakhvapoggalANa savvAvagAhakhettassa asaMkhejjattaNatoci ThiikAlAsaMkhejjattaNato ya, bhAve'vi jatA khappadesANupubbImAdi ciMtijjati tayA pannavagAbhiSpAyato appasamabahuvikappakaraNako bhAveyavyaM, avagAhidavyesu uNa jaghA vyANupulcIe tahA sarva Nivvisesa bhANitavyaM, navaraM jattha arNataguNa tattha asaMkhajjaguNaM bhAvetavyaM, avagAhikhettassa asaMkhejjattaNato, gatA gamavavahArANaM aNovaNihiyA khettANupuSvI / idANi saMgahassa 4aa aNocaNihitA khettANupuvvI, sA ya jahA davANupubbIe jo ya viseso so muttao ceva nAyabvo / iyANi uvaNihiyA, sA tivihA hA ahologe ' tyAdi (103-88), paMcatyikAyamatito logo, so ya AyAmato uDamahaDito, tassa tihA parikappaNA imeNa vidhiNA-bahusamabhUmibhAga rayaNappabhAmAbhAge merumA advapadeso ruyago, tassa'dhopatarAvo ahe yaNaM nava joyaNasatANi jAvaM tA tiri-1 dIpa anukrama MSASUSMS 119] | atra trividhA aupanidhikI ~38~ Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) prata sUtrAMka [102 194] gAthA ||12 15|| dIpa anukrama [120 137] zrI anuyoga cUrNAM / / 35 / / "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra - 2 (cUrNi :) www... . mUlaM [103-114] / gAthA || 12-15 || muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [ 45], cUlikAsUtra [02] "anuyogadvAra" cUrNi: logo, tato pareNa aheTThitacaNato ahologo sAhiyasa tarajjuppamANo, rucatovaripatarAto uvaritto navajoyaNasavANi jotisacakassa avastiryauvaritalo tAtra tiriyalogo, tato uDDabhAgaThita caNato aDDalogo dekhUNasattarajjuppamANo, ahaDDa logAna majjhe aGkArasajoyaNasatapyamANo OM gUrdhvalokAH tiriyabhAgaDDiyattaNato tiriyalogo, 'ahava aho pariNAma khettaNubhAveNa jeNa ussaNNaM / asubho ahoti bhaNito davvANaM to aho logo // 1 // tti (uti uvarimaMti ya suhakhetaM khattao ya davvaguNA uppajjeti ya bhAvA teNa ya so uThThalogotti ||2||) 'majhANubhAvaM khataM jaM taM tiriyaMti vayaNapajjayao / bhaNNati tiriya visAlaM ato ya taM tiriyalogoti // 3 // sesaM kaMThyaM / idANiM ahologakhemANupubvIe rayaNappabhAsuttaM etAsi ragaNappabhAdANaM ime aNAdikAlasiddhA jadhAsaMkhaM NAmaghejjA bhavaMti ghammA baMsA selA aMjaNa riDDA maghA ya mAghavatI / ete anAdisiddhA NAmA ravaNappabhAdINaM // 1 // etAsiM caiva dhammAdiyANaM sattaM imA gotrAkhyA, kaham ?, ucyate, iMdanIlAdibahuviharayaNasaMbhavao rayaNappabhAdIsu kacit ratnaprabhAsanasaMbhavAdvA rayaNaprabhA rayaNakaMDapratibhAgakappitAvalikhitA vA rayaNaprabhA, narakavarjjapradezeSu, sakaropalasthitapaTalamadheo'dhaH evaMvidhasvarUpeNa prabhAvyata iti sarkaraprabhA, evaM vAlukAnti bAlukArUpeNa prakhyAteti vAlukaprabhA, narakavajjeSveva, paMka ivAbhAti paMkaprabhA, dhUmAmA- dhUmaprabhA, kRSNa tamo ivAbhAti tamaH prabhA atIvakRSNamahattama ivAbhAti mahAtamaH prabhA / idANiM 'tiriyalAMgakhettANupuccI' tiSihe tyAdi sUtra, jaMbuddIve lavaNasamudde dhAyatisaMDe dIve kAlode samudde udgarase puSkaravare dIne pukkharIde samudde udagarase varuNavare dIve varuNode samudde vAruNirase khIrabare dIve khIrode samudde dhRtavare dIve ghatode samudde khAtavaradIvo khAttarase samudde, ato paraM sabbe dIvasariSNAmatA samuddA, te ya sabbe khoyarasA bhANitabbA, ime doSaNAmA - gaMdIssaravaradIvo aruNavaro dIvo aruNAcAso dIvo kuMDalo dIvo saMkhavaro dIvo ruyagavaro ee jaMbUdIvA NiraMtarA, ~ 39~ // 35 // Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) .......................mUlaM [103-114] / gAthA ||12-15|| ...... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [2] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [103114] gAthA zrI cUrNI ||12 18 ato paraM asaMkhejje gatuM bhujagavare dIye, asaMkhejje gaMtu kusavaro dIvo, evaM asaMkhejje asaMkhejje gaMtuM imesi ephekaM NAma bhANiyavvaM 81 anuyoga dAkoMcavaradIvo evaM AbharaNAdayo jAca aMte sayaMbhuramaNe dIve, sayaMbhuramaNe se aMte samudde udagarase iti // je aMtaraMtare dIvA tesi ihAnA je subhagA NAmA kei taNNAmANo te bhANitabbA, samyesi imaM pamANaM-uddhArasAgarANaM aDDAijjANa jattiyA smyaa| duguNAduguNa- kAlAnupUvA 136 pavitthara dIvodahI rajju evaiyA |zA idANa uDalogakhevANupubbIsutaM, tattha sodhammavaDeMsayaM NAma kappavimANaM taNNAmAvalakkhito | | sohammAtti kappo bhannati, evaM bArasavi kappA mANitabbA, logapuruSasya grIvAvibhAge bhavAni vimAnAni aveyakAni, na teSAM uttaramityanuttavimAnAni IpadvArAkAntapuruSa iva natA aMteSu isIppabhArA puDhavI, sesaM kaMThayaM / / idANiM kAlANuputhvIsutaM, tattha jassa egapadesAdiyassa dabbassa davyatveNa tisamatAdI ThitI tippadesAvagAhakAlattaNeNa vA ThitI taM kAlato aNupubbI bhaNNati, evaM aNANupubbIazvattaccagAdi ettha savvaM kAlAbhilAveNa jahA khecANupuccIe tahA suttasiddha mANitavvaM jAva padesUNe vA loe hojjIta, kaha?, ucyate, ego khaMdho muhumapariNAmo padesUNalogAvagADho socceva kAlato tisamayaThiIta lambhati, saMkhA ya ANupubbI, jaM puNa samastalogAgAsapadesAvagADhaM davvaMtaM NiyamA cautthasamae samayaThitIya lambhati, tamhA tisamayAdiThitiyaM kAlANupuci NiyamA ya egapadeSaNe ceca loge labbhati, tisapayAdikAlANuSuvidavvaM jahaNNato egapadese avagAhAti, tatthavaSpadese egasamayaThitikAlayo aNA-I Nupuci davaM avagAheti, tattheva padese dusamayaThitikAlagato ambattavaM avagAhati, jamhA evaM tamhA acittamahAkhaMdhassa cauttha-18 paMcamasamaemu kAlato ANupucidanyaM, tassa ya sabalogAgADhassa egapadesUNatA kajjati, kimiti', ucyate, je kAlato aNANu- // 36 // ppubbi abbatacA te tassa egapadesAvagADhA, tassa ya taMmi padese apAhaNNacabvivakkhAto ato tappaesUNo logo kao, aNNe dIpa anukrama [120137] kAlAnupUrve: varNanaM kriyate __ ~40~ Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) .....................mUlaM [103-114] / gAthA ||12-15|| ...... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: kAlAnupUrvA jaga prata sUtrAMka [103114] gAthA ||1215|| cUgauM hai puNa AyariyA bhaNati-kAlapadeso samayo samayacautthammi habati ja velaM / teNUNavattaNacA jaM logo kAlasamakhaMgho // 1 // vivakSatatvAt aNANupugviavatavyagA kAlato je te logassa asaMkhejjatibhAge hojjA, sesapucchA paDisehetabbA, ahayA suttassa / pADhaMtarahiyassa bhAvaNatthaM maNNati-acittamahAkhaMdhI daMDAvatthArUvadavbattaNaM mottuM kavADAvatthabharaNAMtaM aNNaM ceva davaM bhavati, aNNAgArubbhavataNato bahuyaraparamANusaMghAtattaNapadesabhavaNaM ca, evamatthakarapA logApUraNasamayesuvi mahAskaMdhasya anyadravyabhavanaM, ato kAlANupunyidavvaM sabbapucchAsu saMbhavatItyarthaH,avbattavvagadavvaM mahAsaMghavajjesu annadavvesu AdillacatupucchAsaMbhaveNa yavaM puvvasamaM cetyarthaH, sparzanApyevameva, kAlasuttaM kaMThaM, aMtarasuttaM paradravyasthitikAlo jaghanyotkRSTamaMtaraM vaktavyaM, bhAgA bhAvA appabahuga ca uvajujja jahA khattANupubbIe tahA asesaM vattavyA, idANiM uvaNihiyA kAlANupubbI ' samayAdiThitI (114-98) suttaM kaMkhya, 1 ahavA. saMvyavahArasthitakAlabhedaiH samayAvalikAdibhiH uvaNihi tivihA pucvANupubamAdi bhaNNati, tatra sUryakriyAnivRttaH kAlaH tasya sarvapramANAnAmAdyaH paramasUkSmaH abhedyaH niravayava utpalazatapatravehAyudAharaNopalakSitaH samayaH, tesiM asaMkhejjANaM samudayasamitIe AvaliyA, saMkhejjAto AvaliyAo ANuci ussAso, saMkhejjAo AvaliyAjo NissAso, doNhavi kAlo ego pANU,16 sattapANukAle ego thoce, sattathovakAlo ego labo, sattasattara lavA ego muhutto, ahorasAdi kaMTyA, jAva vAsasayasahassA, 5 icchiyamANeNa guNa paNasuNNaM caurAsItiguNitaM vA / kAUNa tattivArA pugvaMgAdINa muNa saMkhaM // 1 // pucvaMge parimANaM paNa suNNA caurAsItI ya, etaM ega pugvaMga culasItIe sayasahassehiM guNitaM ega puvvaM bhavati, tassima parimANaM-dasa suNNA chappaNNaM ca sahassA koDINaM satcari lakkhA ya 2 taM ega pugvaM culasItIe satasahassehiM guNitaM se egaM tuDiyaMge bhavati, tassima parimANa-paNNa DAWANLOA* dIpa anukrama [120 37 // 137]] atha samayAt zIrSaprahelikA paryanta: kAla-AnupUrvI: darzayate ~41~ Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ............mUlaM [114-115] / gAthA ||15...|| ....... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [114 anuyAga cUoM 115] // 38 // gAthA ||15..|| rasa suNNA tato cauro muNNaM satta do Nava paMca ya ThAvejjA 3 evaM culasItisatasahassaguNA sabaDhANA kAyavyA, tato tuDiyA-15 pUrvAgAdayA dayo bhavati, tesimaM jahAsaMkhaM parimANaM-tuDie bIsa suNNA tato cha ti eko saca aDDa satta Nava cauro ya ThavejjA 4 aDaDaMge 4 paNavIsa suNNA tato catu do catu Nava eko eko do aTThaeko caturo ya ThabejjA 5 to aDaDe tIsa suNNA tato cha ekA cha ekaatti| suNNaM aTTha Nava do eko paNa tirga ThavejjA 6 avavaMge paNatIsa suNNA tato catu catu satta paNa paNa cha catuti suNaM Nava suNaM 18/ paNa Nava do ya ThavejjA 7 abave cattAlIsa suNNA tato cha Nava catu do aTTha suNaM eko eko Nava aTTha paNa satta aTTha satta catu doya, ThavejAhi 8 huhuyaMge paNatAlIsaM suNNA tato cau cha cha Nava do Nava mulaM ti paNa aTTha cau satta paMca eko do aTTa suNNa do |ya ThavejjA, huhue paNNAsaM suNNA tato cha satta satta eko Nava muNNaM aTTha Nava paNa cha satta aTTha do do eko suNaM Naba cau satta ekkaM va ThavejjA 10 uppalaMge paNapaNNa suNNa tato catu aTTa ekko Nava suNNaM saca Nava ti do cau ti chata ikko do ti suNNaM sattA ekko Nava cha catu ekkaM ThavejjA 11 uppale saIi muNNA tato cha paNa catu ekko satta paNa paNa ti ekko cha saca do satta ekko suNNaM satta suNaM ti suNNa eko catu ti do eka ca ThavejA 12 payumaMge paNasaTTi muNNA tato catu suNNa ti dusuNNa suNNa aTTha aTThati paNa Nava eko eko paNa catu Nava aTTha satta paNa cha catu cha cha ti suNNa ekaM ca ThavejjA 13 payume sattari sunnA tato cha ti paNa // 38 // ti Nava eko do Nava paNa do eko catu suNNaM suNNa Nava ti eko ti cha do eko ti aTU satta suNNa saca aTTa ya ThavejjA 144 dANaliNage paMcasacari suNNA tato catu do muNNa satta paNa do catu catu satta satta paNa cha cau ti cha satta cha ti suNNa eko cha do aTThAtA | satta paNa catu eko ti saca ya ThavejjA 15 naliNe asItaM muNNA tato cha eko suSNaM muNNaM Nava paNa satta eko paNa suNNa paNa do| dIpa anukrama [137138] 15 - ~42~ Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ............mUlaM [114-115] / gAthA ||15...|| ....... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [114 115] gAthA ||15..|| daeko eko vi eko aTTa aTTamuNNaM saca do Nava ti saca paNa catu do catu cau eka.cha ThavejjA 16 niuraMge paMcAsI suNNA cau pUrvAgAanuyoga acaGa ti eko cha paNa vi catu suNNa paNa catu eko muNNa ti muSNaM catu paNa satta aTTha Nava suNNa do catu cha cha eko ditaH cUNoM [eko cha eko paMca ya ThavejjA 17 asthaNIpure Nauti muNNA tato cha Nava aTTha do paNa eko paNa eko eko do paNa cha ti aGka shaap||39|| eko do ti paNa aTTha ti ti paNa Nava do cha ti Nava satta Nava satta ti paNa titi caturo ya ThavejjA18 autaMge paMcaNauti muNNA tato pahelikA catu cha do ti cau aTTha do satta cha satta satta satta cha do catu tiNi suNNaM satta cha ti catu aTTa suNNa aTTha aTTa catu cha cha dosuNNaM 5 Naca ekA saca eko catucha viSNi ya ThavejjA 19 aue suNNasataM tato cha satta eko catuti aDaDa eko paNa catu do ti Nava catu aTTa satta aTTha suNNa ti aTTa cha aTThamaNNaM Nava pAya paba catu aTThati do aTTha Nava ti catu suSNa Nava paNa suNaM tiNNi ya ThavejjA20 utaMge suSNasataM paMcahiyaM tato catu aTTa satta muNNaM satta muNNAM satta muNNaM do aTTa paNa nava paNa do ti cau ti nava satta ti nava satta ti nava do ti do nava nava ti ti suNNa do paNa pau naba cha nava paNa cha paNa do ya ThavejjA 21 Naute suNNasataM dasAhiya | tato cha paNa aTTa paNa catu Nava ti va aTTha catu mucaM aTThati tiaTTa catu cha adu satta cha aha satta cha cha paNa paNa ti paNa paNa ahasuNNaM saca Nava ti ti catu eko cha catu anna paNa eko doniya ThavejjA 22 pautaMge paNNArasuttaraM muNNasataM tato catu suNNa Nava eko paNa cau eko paba suNaM eko eko cha Nava ti suNNaM cha catu cha suNNa suNNa Nava suNNa suNNa eko cha satta ahaNava catu kA aTTa ekA paNa paNa ti paNa catu suNNa cha satta suNNa eko ti eko aTTha ega ca ThavejjA 23 paute bIsuttaraM suSNasataM tato cha ti 4 // 39 // Nava Nava paNa paba eko aDha cha eko ti ti satta do ti satta cha do catu paNa cha paNa satta catu do Nava paNa Nava aTThati paNa paNa ti dIpa anukrama [137 138] ~43 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) prata sUtrAMka [114 115] gAthA dIpa anukrama [136 138] zrI anuyoga cUrNAM // 40 // stock "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra - 2 (cUrNi :) .mUlaM [114-115] / gAthA ||15...|| 10000 muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [ 45], cUlikAsUtra [02] "anuyogadvAra" cUrNi: aTTha Nava suSNaM aTTa satta aDDa ti suSNaM eko suNNaM ti do paNa ekaM ca ThavejjA 24 cUliyaMge paNavIsuttaraM suNNasataM tato catu do cha catu ti cha catu aTTha do eko cha aDDa paNa gava catu paNa paNa catu aTTha paNa Nava catu paNa Nava satta cha satta paNa do satta do paNa aDDa eko cha do suSNaM cha satta paNa do satta aDDa do tiSNi Nava saca do evaM ca ThavejjA 25 cUliyAe tImuttaraM suNNasataM tato cha eko catu aTTa suNNaM ti nava suNNaM Nava satta catuti do paNa cha eko cha do suSNaM eko cha paNa eko do aTTha suSNaM paNa catu cha va ar3a do cha paNa jaba gava eko cha aTTha ti cha Nava do eko cha ti cha cau satta muNNa ekaM ca ThavejjA 26 sIsapaheliyaMge paNatImuttaraM suNNasataM tato caMDa cara Nava cha suNNa gava eko aDDa ti catu do do sata va sata aTTha satta Nava eko cha aDDa cha aDDa eko suNNaM Nava cha aTTha eko suNNaM ti ti aTTha do ti cha sapta suNNaM ca catu cha Nava aTTha aDDa catu ti catu Nava cha do suSNaM Nava ya ThavejjA 27 sIsapaheliyAe cattAlaM muNNasayaM tato cha Nava do ti aDDa eko suNNa aTTha suSNa aDDa catu aTTha cha cha Nava aTTha eko do cha suSNaM catu ca Nava cha paNa satta pAva Nava cha paNa ti sapta va satta paNa eko eko catu do suSNaM eko suSNaM ti satta suNNaM ti paNa do ti cha do aTTha paNa satta va ThavejjA 28 evaM sIsapaheliyAe catuNatuyaM ThANasayaM jAva tAva saMvavahArakAlo, jAva saMvavahArakAlo tAba saMvavahArakALa visae, teNa ya paDhamapuDhaviNeraiyANaM bhavaNavaMtarANa bharaheravatesu ya susamadsamAe pacchime bhAge NaratiriyANaM AU ubamijjati, kiM ca-sIsapaheliyAe ya parato asthi saMkhajjo kAlo so ya aNatisaINaM avavahAriuttikAuM ommi pakkhitto, teNa sIsapaheliyAe parato palitoyamAdi uvaNNatthA, sesaM kaMThayaM / ukkittaNApupuvvisuttaM-ukkittaNatti guNavato zrutI jahatthaNAmukkittaNaM thA, taM ca jahAkameNuppaNNANa titthakaraNa cakkivaladevavAsudevakulagaragaNadharANa ya therAvali -- ~ 44~ utkIrttanAdyAnupUrvyaH // 40 // Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) .......................mUlaM [116-130] / gAthA ||16-82|| ..... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [2] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [116 anuyoga | cUNoM 130 gAthA ||16 82|| yAkameNa diTThavaM, sesa kaMThyaM / gaNaNANupuvisuta (116-101) gaNaNatti-paramANvAdirAzeH [aparijJAne saMkhyAnaM gaNaNA, saMThA- saMhananA NANupubdhi suttaM (117-101) tattha saMThANaM duvihaM-jIvamajIvesu, jIvesu sarIrAgAraNivvati, maNuyANaM jassa ussehe aTThasayaMgulu- dhAnupUvyaH viddho tAvatiya ceva AyayapuhuttavicchiNNA taM caturaMsaM, ussanameva samA savvAzyavA, jassa NAbhIto uvariM samacaturaMsasI aMgovaMgAdA nAma ca neva aho taM naggohaparimaMDalaM, jaMmi aho samA avayavA uvari visamA taM sAti, jassa bAhugrIvAziraMNAbhIe ya adho samacauraMsaM visamesu vA aMguvaMgesu paTThIhi tayaM atIva saMkhittaM suNNayaM ca taM ca khujja, savve aMgubaMgAvayavA atIva hassA jassa taM vAmaNaM, asamarga aMgovaMgA yaja-13 dhuttapamANato Isi adhiyA a UNA vA jassa taM huMDaM saMThANaM, ajIvasu saMThANANupuvvI-parimaMDale ya caTTe taise caturaMsamAyae ya, ete jahA viNayasute, saMghayaNANupuccIvi ettheva vattabbA, sAmAyAriyAANupuvvIsuttasarUvaM [118-102] se jahA Avassage thaa| vattavyaM, bhAvANupubbisuttaM kaMThya, ANupubbipadaM gataM / idANiM NAma, tassima NirutaM-ja vatthuNo'bhihANa pajjababhedANusArita NAmaM / patibhetaM yaNNamate paDibhedaM jAti jaM bhaNitaM // 1 // taM ca dasavidha-eganAmAdi, tattha eganAma egarasa bhAvo egattaM teNa jamate egaNAma, egaM vA davaM guNaM pajjavaM pAmeti-ArAdhayatitti jaM taM eganAma, abhedabhAvagradarzanaM eganAma ityarthaH, ettha sutta gAhA 'NAmANi jANi' (*17-105 ) ityAdi, dabbANa jahA jIvo, tassa guNo NANAdi pajjavo NeraigAi, ajIbadavyANa paramANumAdiNa guNo vanAdi pajjayo egaguNakAlakAdi, sesaM kaMTyaM / duNAmaM jahAbheda ubaujjiya suttasiddhaM bhANitavvaM gAma, tattha codaka Ai-ki dhammAdiyANa guNapajjavA gatthi jato puggalasthikAeNaM desei, Na daa||41|| dhammAdiesu?, AcAryAha-savvadavANa guNapajjavA asthi, kiM tate?, ucyate, gatiguNaM dhammadavaM ThitiguNo adhammo avagAhaguNamA dIpa anukrama [139 234] ~45 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ........................mUlaM [116-130] / gAthA ||16-82|| ....... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: zrI prata sUtrAMka [116130] gAthA ||16 18 gAsaM ucajogaguNA jIvA battaNAguNo kAlo, aguruyalahuyapajjayA arNatA etesi, iha poggalatthikAe iMdiyapaccakkhattaNato suha-pavidhanAna panavaNagahaNatthaM / chAMdasattA ga doso NAmAbhihANaM taM pAyatasIlIe pAyayalakkhaNeNa vA imaM tihA bhaNNati,itthI purisoNapuMsagaM ca sesa vicUNoM NAme kaMThyaM, cauNAmamukta, pamAni payAMsi atra 'Agama udanubandhaH svarAItyAtparaH AgacchatItyAgamaH, Agama ukArAnubaMdhaH svarAda-12 // 42 // tAtyAtparo bhavati, tataH siddhaM padmAnItyAdi, setaM AgameNa, lopanAdapi te'tra ityAdi, anayoH padayoH saMhitAnA ' edotparaH padAnte | hai lopamakAra (kA. 115) padAMte yo ekAraukArau tayoH paraH akAro lopamApadyate, tataH siddha te'tra, paTotra, se taM lAvaNaM, se kitaM zApayatIe?, yathA anI etau ityAdi, eteSu padeSu dvivacanamanI' (kA.62) dvivacanamaukArAntaM yanna bhavati tallakSaNAMtareNa svare parataH | prakRtyAdi, siddha agnI etau ityAdi, vikAre daMDasya agramityAdi ' samAnaH savaNe dIrgho bhavati parazca lopamApadyate' (kA. 24) siddhaM daMDAgramityAdi, sevaM vikAreNa | paMcanAmasuttaM kaMThaM / chabihanAme sutaM, tattha udaiyatti udaye bhavaH audayikA, aDavihakammA poggalA saMtAvatthAto udIraNAvaliyamatikrAntA apaNo vipAgeNa udayAvaliyAe baDhamANA udibAotti udayabhAyo bhabhati, udayadaNiphaNNo NAma udiggeNa jeNa aNNo niphAdito so udayaNiphaNNo, so duviho-jIvadagce ajIvadavye bA, tattha jIve kammodaeNa jo jIvassa bhAvo Nivattito jahA rahate ityAdi, ajIvemu jahA orAliyadagvabaggaNehito orAliyasarIrappayoge dave ghettUNaM tehiM orAliyasarIre Nivattei Nivvattie vA taM udayaniSphaNNo bhAvo, orAliyasarIraM orAliyasarIraNAmakammodayAto bhavatItyarthaH, // 42 // hai zarIrapayogapariNAmitaM vA davaM, esa ajIvodayaNiphaNNo bhAvo, evaM viucciyA AharagA teyakammAvi dubhedA bhANiyabbA, ko puNa sarIrappayogapariNAmo 1, ucyate, vaSNagaMdharasabhAvaNivattikaraNa, tahA ANApANabhAsamaNAdiyA ya yaccA, upasami 82|| kara dIpa anukrama [139234] 25659 nAmna: dvi, tri, catuH Adi bhedAnAM varNanaM kriyate ~46~ Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) prata sUtrAMka [116 130] gAthA ||16 82|| dIpa anukrama [139 234] zrI anuyoga cUrNI // 43 // "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra - 2 (cUrNi :) . mUlaM [116 - 130] / gAthA ||16-82|| muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [ 45], cUlikAsUtra [02] "anuyogadvAra" cUrNi: e bauvasamikaH, udayaabhAvo uvasamo, esa duviho sutaM, attha ubasamo uvasamaseDhipaDivanassa mohaNijjamaNaMtA zubaMdhimAdikamma| uvasamakAle uvasamentassa uvasamie vovasamito bhAvo bhavati, uvasamaNipphaNNo puNa sa evottarakAlaM uvasamikasammo uvasaMtakAMdhe ityAdi bhaNNati, sesaM kaMThyaM, kammANa khayae va khAiyati, jassa na raho saMbhavati arahA kammArijittaNAto jiNo NANa saMpuSNatato kevalI gamavavahArAbhipyAyato NANAvaraNakhayavekkhacaNato takkhAito, aNAvaraNAdi cauro egaDiyA kiMci visesatthajucA vA imeNa vidhiNA- kevalassa savvagatattaNato, AvaraNAbhAvaH sataH aNAvaraNe gaganavat, ahaMvA aNAvaraNe paTuppaNNakAlaNayabeklattaNao visuddhAMvare candravimbavat AvaraNAto Niggato, AvaraNAto vA NiggayaM jassa sa NirAvaraNo sassibiMbaMca rAhuto khISNAvaraNetti khINaM khaviyaM viNaGkaM viddhatthaM samvahA abhAve ya AvaraNaM jassevaM tamo va raviNo jahA udayato, saMgahAbhippAtAto, NANAvaraNaM kammaM visiddhaM tato visukko kaNagaM ca kidvAto ceva, atthaNusArA uppaNNadaMsaNAdiyA uvajujja vattabvA saMpuNNanANadaMsaNasa, kevaladaMsI savvaM sAmaNNayaM savvadhA savvAyappadesehiM savvaggeNaM savvaddhAhi pekakhato samvadaMsI, sesaM kaMThyaM / gAmakamme ' aNegaboM' ityAdi, aNegeti bahU boMdIto, tA ya jahaNNasaMjoge orAliyateyakammagasarIrA, tesu orAliyAiboMdIe baMda-vRdaM, taM ca aMgANaM ubaMgANaM aMgovaMgANa ya, te ya kammagesuvi tagvibhAgagatesu aMguvaMgA battavvA, ekekke aMgovaMge anaMtaparamANU saMghAyAta saMdhAyA, etthamaNatasaMbhavevi saMvavahArato satagrahaNaM kartA, tato moMdibaMdasaMghAtAto visidveNa pagAreNa mukko vippakko apunargrahaNenetyarthaH, sAmAdikAdicaraNakriyAsiddhatvAt siddhA, siddhatvAt prApaNAdvA siddha:, subhAsubhasarvakriyApariniSThAnAsiddhatvAtsiddhaH, jIvAditatvaM budhyata iti bodhAtmakatvAt buddhaH, bAhyAbhyantareNa graMthena baMdhanena muktatvAt sArIramA ~47 ~ kSAyika bhAvaH // 43 // Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ........................mUlaM [116-130] / gAthA ||16-82|| ...... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [2] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [116 130 cUNoM gAthA ||16 82|| nasaduHkhenAtitApitamAtmAnaM parinirvAtatvAt samaMtAt Nivvaviyadukakhe parinivvuDe, UrddhakSetralokAnte AtmasvarUpAvasthApanAta, pAriNAdiantakaDe sarvasaMsAribhAvAnAM aMtakAritvAt aMtakaDe, uttarottaraM vA sarvasukhAnAM aMtaM prakarSa prApta iti aMtakaDe, sukhaduHkhAMtakAritvA-da mikA va vA aMtakaDe, sarve dukhaHprakArAH pahiNA yasya sa bhavati sambaduHkhappahINo, cauhaM ghAtikammANa khayovasamakAlakaraNa eva ubhayasa-1 bhAvattaNato khaovasamite bhAve, khaobasamaNiphaNNe puNa uttarakAlaM 'AbhiNiyohiyanANalI tyAdi, sesa kaMThyaM, puri samaMtA 4 tikaca haiNAmo jaM jaM jIvaM poggalAdiyaM daba jaMja avatthaM pAvati taM aparicattasarUvameva tathA pariNamati sA kiriyA pariNAmito bhAvo | bhaNNati, so ya sAdI aNAdI duviho, tattha sAdI 'juNNAsure' tyAdI, iha pariNatIrUpaH pAriNAmikaH ahabA navA jIrNetarA surAbhAvaH sarvAsvavasthAsu pariNatA ityarthaH, ninAdolakSito ghAta iva nirdhAtaH jUbao-amoho jakkhAlittA-agnipisAcA dhUmikA rUkSA aviralA sA dhUmAmA bhUmau patitaivopalakSyate mahiyA, rajasvalA sorayugdhAto, aDDAiyadIvasamuddesu caMdasUrANa jugavovarAgabhAvitaNao bahuvayaNaM, kavihasiyaM ambaratale sasaI lakkhijjati, jaliya bA, sAdipIraNAmabhAvo puggalANa cayAvacayattaNayA, sesaM kaMThyaM / / idANi sannivAdito bhAvo'nyabhAvena saha nipAtyata iti saMnipAtikaH, avirodhena vA dvikAdinaikatra melakaH sanipAtikaH, dvikasaMyoge udayopazamI prathamasanipAtiko niSpannaH, evaM dvitricatuHpaMcakayogAH sarve paDviMzatibhaMgA uktAH / iyANi dugAdisaMjoga - gaparimANapradarzakaM sUtra 'tastha Na dasa dugasaMyogA' ityAdi, kaMvyaM / iyANi apariNNAyadugAdisaMyogamaMgabhAvukittaNajJApanArtha sUtramAha-'tastha NaM je te dasa dugasaMjogAte NaM ime-asthi ege udaieuvasamANiphaNNe' ityAdi, savvaM suttasiddhaM, ato paraM 4 // 44 // sanipAtiyabhaMgovardasaNA savittharA kajjati, tattha sIso pucchati 'katare se NAme udaieuvasamANaphaNNe?, AcAryA Aha-' udaetti || dIpa anukrama [139 234] ~48~ Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) prata sUtrAMka [116 130] gAthA ||16 82|| dIpa anukrama [139 234] zrI anuyoga cUNIM // 45 // "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra - 2 (cUrNi :) ..mUlaM [116 130] / gAthA ||16-82|| muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [ 45] cUlikAsUtra [02] "anuyogadvAra" cUrNiH maNUse ' ityAdi, savvaM suntasiddhaM, kaMThyaM, evaM sannivAiyabhAvaparUvaNe kate codaka Aha-jati dugasaMyoge jIvassa kahi avasthA- he svaraprakaraNaM bisese bhAvagameva bhave to jutaM durgAmaMgo bonuM, jato yadubhAvAbhAvo, saMsAriNo ya jIvassa piyamA bhAvatigamatthi udayakhaovasamapAriNAmiyA, tamhA dugabhaMgo vattavvo, AcArya AhaNa tumaM siddhatAbhippAyaM jANasi, vicitto suttattho bhagavatAM, sumabhaMgoci vikappo vividhakuppaNAto vikappo seti kiMci atthaviseseNa niravekkhA Niravekkho jagheva vikalpaM payacchati tadeva kajjate Na doso, gataM chabvidhaM NAmaM / idANi sattaNAmaM, tattha 'sajja' silogo (25-120) kajjaM karaNAyattaM jIhA ya sarassa tA asaMkhejjA | sarasaMkha asaMkhejjA karaNassa asaMkhayattAto // 1 / / satta ya sutaNivaddhA kaha Na viroho gurU tato Aha / sattaNuvAI savve bAdaragahaNaM'vagatavvaM // 2 // NAbhisamuttho a saro adhikAro parapa jaM padesaM tu / AbhogiyareNaM vA uvakArakaraM sarahANaM || 3 || 'sajjaM ca' silogo 'NIsAte ' silogo (*27-129 ) jiyajIvaNissiyattANissAriya ahava piriyA tehiM / jIvesu saNNivatI pajogakaraNaM ajIvesu // 1 // tattha jIyaNissitA ' sajjaM ravati' do siloyA (* -128) ajIvevi do silogA, gomuhI-kAhalA tIe gorsigaM annaM vA muhe kajjati teNa gomuhI, gohAcammAvaNaddhA gohiyA sA va daddarikA, ADamba roci paDaho, 'saraphalamavyabhicAri bAodihaM NimicamaMgesu / sAre NivvattiraphalA te lakkhe saralakkhaNaM teNaM // 1 // ' sajjeNa labhati vitta ' 'satta' silogaa| sajjAdi tidhA gAmo sasamUho mucchaNANa vineyo / tA satta ekameke to sattasarANa igavIsA // 1 // aNNoSNasarabisesA uppAyaMtassa mucchaNA maNiyA / kattA va mucchito iva kuNate succhaM va soyatti || 2 || maMgimAdiyANaM igavIsamucchaNANaM saraviseso puSvagate sarapAhuDe bhaNito, tantriNiggatesu va bharahavisAkhilAdisu viSNeyA iti, 'satta sarA kato' esa. / / 45 / / atra nAmnaH bhede svara-prakaraNam varNayate ~49~ Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) .......................mUla [116-130] / gAthA ||16-82|| ................... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [2] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [116 svaraprakaraNaM 130] gAthA ||16 82|| zrI puSachAsilogo, (43-130) 'satta sarANAbhIto' uttarAsilogo (*44-141) gIyassa ime tiSNi AgArA 'Aimiu' anuyogada gAthA (45-131) kiMcAnyat * doso' gAthA (146-131) ime chahosA vajjaNiyA 'bhItadupa' gAhA (147-131) mIta uttavamAnasaM duta-caritaM uppiccha-zvAsayuta tvaritaM vA pAThAntareNa isvasvaraM vA bhaNiyacca, utprAvalye atitAla vA uttAla lakSNasvareNa | // 46 // kAkasvara sAnunAsikamanunAsaM nAsAsvarakArItyarthaH / advaguNasaMpayuktaM getaM bhavati, te yeme- 'punaM rattaM ca ' gAhA (#48-131) svarakalAbhiH pUrNageyarAgeNAnuraktasya ra aNNo'NNasarabisesaphuDA subhakaraNataNato alaMkRtaM, akkharasaraphuDakaraNacaNaovyaktaM, visvaraM vikrozatIca vighuTuM na viTTha avighuI, madhurasvareNa madhuraM kokilArutavat, tAlavaMsasarAdisamaNugataM samaM, lalitaM lalatIva svaragholanA prakAreNa soaIdiyasaddaphusaNA muhuppAyaNataNato vA sukumAlaM, ebhiraSTAbhirguNairyuktaM gItaM bhavati, anyathA bilambanA, kiMcAnyathai'urakaMTha' gAhA (49-131) jati ure saro vizAlo taM urabisuddha, kaMThe jati saro vaTTito aphuDitoya to kaMThavizuddha saraM patto, jati jANANuNAsiko to siravisuddho, aDvA urakaMThasiresu zleSmaNA avyAkulesu vimuddesu gIyate, kiMviziSTaM ?, ucyate, ' mauyaM mRdunA svareNa mArdavayuktana na niSThureNetyarthaH, sa ca svaraH azcareSu bolanAsvaravizeSaSu ca saMcaran raMgatIvairagitaH ribhitaH, rAyanicaDhaM padamevaM gIyate, tAlasareNa sama samatAla mukhakaMzikAdiAtojjANAhatANa jo dhaNipaDukkhevo paDipakheko vA teNa va samaM nRtyato vA paDakhevasarma, erisa pasatthaM gijjati sacasIbharaM va kajjati, ke ya te sattasarA sIbharasamA, ucyate, ima- 'akvarasama' gAhA (*50-131) dIhakvare dIhaM saraM kareti hasse hassaM plute pluta, daMtAdi aMgulIkozakaH tenAhatataM trisvaraprakAro layaH taM layamaNussarane geya layasama, paDhamato vaMsataMtimAdie jo saro gahito tassama gejjamANa gahasama, tehi ceva vaMsataMtimAdiehi je aMgulasa // 46 // dIpa anukrama [139 234] ~50~ Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ........................mUlaM [116-130] / gAthA ||16-82|| ...... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [2] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [116130] gAthA ||16 82|| SEASEXSEX cArasameM gejjati se saMcArasa, sesa kaMTha / jo geyasayaNibaMdho so imeriso-Nihosa 'silogo (51-131) hiMsAliyA-1 kAdivattIsamuttadosajjiya, NidosaM atyeNa juttaM sAravaM ca atthagamakakAraNajuttaM hetujuttaM, kancAlaMkArehi jurma alaMkiyaM. ub-| saMthArokNaehi jayamuvaNIta, je aNiThTharAmidhANeNa aviruddhAlajjaNijjaNa ya paddhaM te sovayAraM sotprAsaM.bA, padapAdAkSarImitaM 4. nAparimitamityarthaH, mahuraMti vidhA zabde arthAbhidhAmadhuraM ca 'tiSNi ya bittAI' tijaM vuttaM tasya vyAkhyA ' samaM addhasama' silomo (052-131) kaMThyaH, 'duNNi ya bhaNitIo' ci asya vyAkhyA-'sakeyA silogoM (054-131) bhaNititti bhAsA, sesa kavyaM / itthI puriso kerisaM gAyatici pucchA kesI' gAthA (154-131) uttara-'gorI' gAhA, (55-132) imo saramaMDalasaMkSepArthaH, 'satta sarA tato gAmA' gAthA (156-132 ) taMtItAnA tANo bhnnti| sajjAdisaresu ekake satta tANati | auNapabAsaM, ete bINAe sattataMtIe saMbhavaMti, sajjo saro sattahA taMtINa sareNa gijjatiti sajje sattatANatA, evaM sesamuci te | ceva, egataMtIe kaMTheNa pAvi gijjamANe auNapatrAsa tANA bhavati / gataM satta NAma / idANi aTThavihaM NAma, tatthadRvihe vayaNavibhacI 'Nise paDhamA' ityAdi (1-133) do silogA, ( ) etesiM udAharaNamAtra gAthAsiddhaM, vittharo siM sahapAhuDAto NAyathbo pujvaNiggatesu yA vAgaraNAdisu, gataM avidhaM NAmaM / iMdANi NavavidhaM NAma, tattha Na kvvrsaa-'miumhurribhiysubhyrnniitinnidosbhRsnnaannugto| suhadhakammasamA iba kamma(vya)ssa rasA bhavaMti teNaM // 1 // ' bIro siMgAro' ityAdi, (063-135) imaM vIrarasalakkhaNaM-'tattha pariccAga' gAthA (64--136) pareNa kopakAraNe udIrite anurAya Na // 47 // karoti, sesaM kaMmyaM / bIrarase udAharaNa 'so NAma' gAdA (65--136) kaMThayA, imaM siMgArarasalakSaNa 'siMgArI gAthA dIpa anukrama [139 234] ~51~ Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ........................mUlaM [116-130] / gAthA ||16-82|| ...... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [116 anuyoga 130] gAthA ||16 82 (*66-136) kaMThyA, siMgAre rase udAharaNaM 'madhura' gAthA (67-136) abbhute rase lakSaNaM 'vimhaya' gAhA (068-136)| kAvyarasA: Tra abhuta rase udAharaNa 'abbhutara' gAhA (*69-136) rohe rase lakSaNa 'bhayajaNaNa' gAhA (*70-137) bhayuppAyakaM rUba dRSTvA bhImaM vA mahAMtaM zabdaM zrutvA atyaMdhakAro vA grAmAdidApaciMtA vA maraNAdhyavasAyaciMtA vA parataH kathA yA raudrAM zrutvA sNmo||48|| hAdi uppajjati, ahavA dehasya raudrAkArotpadyate / raudre AkArarase udAharaNaM 'bhikuDI' gAhA (*71-137) rupitena darzaneSu | saMdaSToSTa iti grastaH oSTha iti ityevaM gato raudrAkAra, sesa kaMvyaM / velaNarasalakSaNaM 'viNayovayAra' gAhA (*72--137) velaNa rase udAharaNaM ' kiM loiya' gAhA (*73--237) sahINa purato vadhU bhaNati-ki kSepe laukikakaraNI kriyA ceSTA tato aNNaM dilajjapatarI, Natthi, pAsaThitAbi amhe lajimmo, ime koI vArijjami gurujaNo imaM me basaNaM paMtijaNapurato parivaMdai lajjAmitti, kA esA vadhUputtI!, bhaNNati-paDhame vAsahare bhattuNA joNibhee kate tacchoNiyaNa poti kharaMDiyaM mUrudaye sayaNo se parituTTho paDalaka | taM taM potiM paraMpareNa gurujaNapurato parivaMdai dasati ya, Najjate ruhiradasaNAto akkhayajoNitti, bIbhatso-vikRtastasya lakSaNa| |' asui' gAhA (*74-138) kuNimasvarUpAt asucisarIraM duIkSaM ca vikRtapradezatvAt tatra nirvedaM gacchati, kathaM?, ucyate, [vikRtapradezatvAt yadvA gaMdhamAghrAya avihiMsakalakSaNaH, tatra udAharaNaM-'asui' gAthA (*75-138) kaMThyA, hAsarasalakSaNaM 'rUvavaya' gAhA (*76--138) rUvAdivivarIyakaraNato manaHpraharSakArI hAso uppajjai, pratyakSaliMgamityarthaH, tattha udA-181 V // 48 // haraNa pAsutta 'gAhA (*77-139) hItyetat hAsyAdau kaMdapavacanaM, sesa kaMThyaM / idANi karuNarasalakSaNaM-'piyavippayo / gAhA (*78-139) sogo mAnaso vilaviteti viyoge vilApaH pramlANatti nistejaH, kaluNe udAharaNaM 'padmANakilAmi dIpa anukrama [139 ACANCERK 234] ~52 ~ Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) prata sUtrAMka [116 130] gAthA |16 82|| dIpa anukrama [139 234] "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra - 2 (cUrNi :) .. mUlaM [116- 130] / gAthA ||16-82|| muni dIparatnasAgareNa saMkalitAH AgamasUtra- [ 45], cUlikAsUtra- [ 02 ] "anuyogadvAra" cUrNi zrI anuyoga cUrNI // 49 // gAhA (79 - 139) kilAbhiyayaM vicchAyamAMsopacitaM paJjhANaM aticitApaviyasukata bhedenAMgataM ca prakarSeNa plutA acchI aMsupUrNA bahuvArA - bahuzaH tasyeti priyajanasya viyoge ityarthaH / idANiM pasaMtarasalakkhaNaM 'jiMhosa ' gAhA ( *80-139 ) hiMsAnRtAdidosarahitasya krodhAdityAgena prazAntasya iMdriyaviSayavinivRttasya svasthamanasaH hAsyAdivikAravarjitaH avikAralakSaNaH prazAnto hai raso bhavati, prazAntarase udAharaNaM ' sadbhAva ' gAhA ( *81-139 ) sambhAva iti nirvikAratA dharmArthe na lokanimittaM niSviyArasya vyAkSepAdivarjitaH iMdriyAdidosasu uvasaMto kodhAdisu pasaMto pasannamaNI ciMteto jo so sammadiDI, hItyatyarthaM muneH prazAntabhAvAtizayapradarzane pIvarA mahatI zrI zobhA mahAzrIka ityarthaH ' ete va kabarasA (82-139 ) battIsaM je suttassa dosA te battIsasutadosA jao battIsadosavaikareNa ete uppannA, kathaM ?, ucyate, jadhA vIro raso saMgAmAdisu hiMsAe bhavati taha tavasaMjamakaraNAdisuci saMbhavaIti / evaM subhavaikareNa uppajrjjati, udAharaNagAthAsu ya jahAbhihiyA jANitacyA, muddhatti kathidgAthAsUtrabaMdha: anyatamarasenaiva suddhena pratibaMdhaH kazcinmizraH dvikAdisaMyogena gataM NavaNAmaM / idANiM dasaNArma' se kiM taM dasanAme 1,' dasaNAme paNNatte, dasavihe goNe ' ityAdi (130-140) guNAjjAtaM gaurNa, kSamate iti kSamaNa ityAdi, gogoNNo ayathArtha akuMtaH sakuMta ityAdi, AdipadamAdANidaM cUliketyAdi, viparItaH pakSaH pratipakSaH asivA sivA ityAdi, lavatIti lAI AdAnArthena vA yuktaM lA AdAne iti lAdhuM taM alAbu bhaNNati, subhavarNakArI sobhayatIti suMbhakastathApi kuzuMbhakamityucyate, yathAvasthitaM aca litabhASakaM viparItabhASakaM zrute asatyavAdinaM, ahavA atyartha lavanaM vibruvAnaM taM viparItabhASakaM brUte asatyavAdinamityarthaH, 4 // 49 // pradhAnabhAvaH prAdhAnyaM bahutve vA prAdhAnyaM ' aseogavaNe tyAdi, jo pitRpitAmahanAmnotkSipta unnamita ucyate, ~ 53~ dazanAmA dhikAraH Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) .......................mUlaM [116-130] / gAthA ||16-82|| ...... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [116130] gAthA ||16 // 50 // 540+ 82|| 81 sarIraikadezena avayavanAma, saMyogo yuktibhAvaH, sa caturvidhaH dravyAdikaH, sacitte goNyAdi, acitte chatrAdi, mizre halAdikaH,181 pramANAkhattakAlabhAvajogA jahA sutte iti // idANiM pamANaNAma caubbiha NAmAdika, ThavaNapramANaM kaThThakammAdikaM, ahabA sanavihaNakkha-| dhikAra tAdika, jIviyA NAma jassa jAyamittaM avaccaM marati sAtaM jAyamittaM ceva avagarAdisu chaDDei taM ceva NAmaM kajjai tato jIvati / abhippAyaNAma Na kiMci guNamakkhati kiMtu yadeva yatra janapade prasiddhaM tadeva tatra janapadAbhiprAyanAma, janapadasaMvavahAra ityarthaH, | sesA NakkhacAdiyA kaMThyA / idANi bhAvappamANaNAma caturvidha sAmAsikAdikaM, yeSAM padAnAM samyag parasparAzrayabhAvenArthaH agzrI-18 yate sa samAsaH tato jAto atyo sAmAsito, yo'rthaH yenopalakSyate sa tasya hetukaH taddhitamucyate, taddhitAto atthe jAte taddhitie, bhU sattAyAM ityAdi dhAtubhAvenAoM jAtaH dhAtue bhannati, abhidhANakkharANicchiyatthoSaladdhippagAreNa uccarijjamANo NiruttAto attho jAto Neruttio, etaM caubbiIpi sabhedaM saudAharaNaM jahA sutne taheva kaMThyaM vattavyaM, NAmati mUladAraM gataM / idANi pamANatidAraM (131--151) pramIyata iti pramANaM pramitirvA pramANe pramIyate'neneti pramANa, taM dabakhattakAlabhAvabhedato catuvviI, aNNoaNNaparimANasaMkhAe Thita pramANaM taM padesaNiphaNaM, viviho visiTTho vA bhagaH vimaMgaH, bhaMgotti vikappo, jaM tato pamANaM || | NiSphaNaM te vibhAgANaSphaNaM, imaM mAgahaM ghaNNamANappamANa-omatvahatyamiyaM je dhanappamANaM sA bhave asatI, jaMdhanappamANe asatipa- 50 4 richedayo asaI, muttolI-moTTA hevarisaMkaDA Isi majhe bisAlA, koDitA muravo, dochappaNNapalasayaNIppajjamANa, tIse 18 | causadvibhAgo catusaDiyA, te ya cauro palA, mANIe ceva banIsiyA, evaM solasiyAdayovi, karoDAgitI visAlamuhI jA kuMDIda sA karor3I bhaNNati, addhakuMDI vA karoDI, sesaM kaMkhya, tulApamANeNANumijjai ettiyametati taM ca, Aha-' karisAdi' kaMTha, mayaM + P + + 4 dIpa anukrama [139 234] atra 'pramANa' adhikAra: kathayate ~54~ Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra - cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ........................mUlaM [131-134] / gAthA ||83-99|| ...... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [2] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [131 raNI 134] gAthA ||8399|| zrI baje te tahaDDiyameva jamhA agnaNa daMDAiNA uttemi(omiANi)jjati tamhAta daMDAiyaM omANa bhaNNati taM ca, soya cauhattho daMDo bhaNNati, lokadhanIanuyoga kharI-khAtaM iGgAdiNA, citaM karavaNa karakacitaM, sesaM kaMya, gaNaNappamANaM gaNaNA saMkheja da ya ubhayabhAvo vANa viroho. karaNa, vivihe bhitiveyaNasthe atthasabmAvA AyavvayaM nivittatitti, je puvaM taM AyavvayaM kareMtassa jaM saMsitA, dabbAto Na nnibbti|| 51 lakSaNaM bhavati, tulAroviyatanubhayadavvakarmayassa paDirUnaM aNNaM mANaM paDimANaM, taM ca guMjAdi, ahavA guMjAdiNAmappamANAto amhA meyassa pamANaM Nipphajjati tamhA ta meyaM paDimANappamANaM, sapAdagujA kAkaNI mAsacaMtubbhAgo vA kAkaNI, evaM kamma-10 mAsako catuHkAkaNika ityarthaH, aTThayAlIsaM kAkiNIu maMDalato, saMkhappavAlANa uttarAMpahe paDimANabohitANa kayavikkayo silati gaMdhapajjagAtI, varkati vA rattaMti vA egaI, te kakeyaNAdi rayaNaM iMdaNIlAdi samvuttamaM / idANi khecappamANa, kharsa jeNa mijjA te khettapamANa, tattha vimaMgaNiSphaNaM aNegavihaM aMgulAdi, do hatthA kucchI, seDhitti aNiH, kA esA seDhI?, ucyate, seDhI logAto &ANipphajjati, so ya logo coisarajjUsito heTA desUNasattarajjuvicchiNNo tiriyaloyamajhe ega bamaloyamajjhe paMca uri logante ekarajjadhicchiNNoM, rajju puNa sayaMbhuramaNasamuhapurathimapaccatthimavenyatA, esa logo dvipariccheteNa saMbaDeDha ghaNo kIrati, 18 kaha , ucyate, NAliyAe dAhiNimaholoyakhaMDaM heDhAdesUNatirajjuvicchiNaM uvari rajjuasaMkhejjabhAgavicchiNaM atiritta sattarajjUsita, etaM penuM omasthiyaM uttare pAse saMghAijjai, idANi uGkaloge do dAhiNillAI khaMDAI baMbhalo yabahumajhadesabhAge 8 virajjuvicchiNNAI sesatemu aMgulasahassadobhAgavicchiNNAI desUNaadbhuTTharajjUsiyAI, etAI ghettuM vivariyAI saMghAijjati, evaM ikatesu kiM jAyaM ?, heDimalogaI desUNacaturajjuvicchiNaM sAtiritasattarajjUsitaM desUNasattarajjubAhalaM uvarilama<Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra - cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ........................mUlaM [131-134] / gAthA ||83-99|| ...... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [131 134] gAthA ||8399|| zrI dobhAgahiyaM terajjuvicchiNaM desUNasattarajjUsiyaM paMcarajjuvAhallaM, evaM ghettuM heDillassa addhassa uttare pAse saMghAijjai, jaM taM ahe-12 aMgulaanuyAgada khaMDassa sattarajjuahiyaM uvari ghettuM uttarikhaDassa jato bAhallaM tato uDDhAyataM saMghAijjai, tahAvi sattarajjuto Na pUrati, tAhe jaM mAnA cUNI dakkhiNillakhaMDaM tassa jamahigaM bAhalle to tassaddhaM chittA utcarato bAhalli saMghAijjA, evaM kiM jAyaM ?, vitthArato AyAmao ya* // 52 // | sattarajjubAhallato rajjute asaMkhabhAgeNAhiyAu charajjU, evaM esa logo vavahArato sattarajjughaNo diTTho, etthaM je UNAtirittaM taM 81 buddhIe jadhA jujjai tahA saMghAtejjA, siddhate ya jattha jattha avisiTuM seDhIe gahaNaM tattha tattha etAte sattarajjuAyatAe avarga-1 | tabba, payarassavi eyassa ceca sattarajjagahaNaM, lokassa payarIkate tassa tullapadesacaNao Na visesagahaNa kajjati, aloge ati bhAvappamANa AkatittaNato alogappamANa bhavati / 'se kiM taM aMgule' ityAdi, aNavaTThiyamAtaMgulaM, purisappamANANavaDiyattaNato, #kaha, ucyate, jato hu samANavaTThIkAlavekakhacaNato, je jattha kAle purisA tesi jaM aMgulaM taM AyaMgulaM, vavahAriyaparamANuusse-16 dhAto je NiphaNa taM ussehaMgulaM, taM ca avaDiyamegaM, ussehaMgulAto kAgaNirayaNassa koDIppamANamANiyaM, tato koDIto baddhamAdANasAmissa arddhagulappamANamANiyaM, tato u pamANAto jassaMgulassa pamANamANijjai taM pamANagulaM, aTThasayAleNa jaM pamANaM 4 NipphAIjjai taM teNappamANeNa NiphAiyajjataNau pamANajutte purise bhaNNati, doNIe jaladoNabharaNareyaNamANuvalaMbhAo mANajutte bhavati, vairamiva sArapoggalobaciyadehe tulArovite addhabhArummite omANajutte bhavati, cakimAti uttamA te NiyamA tappamANa- kaa||52|| juttA bhavaMti, jatI bhaNaMti 'mANummANa gAdhA (196-156) karAdisu saMkhAdiyA lakSaNA masatilagAdiyA bajaNA appako| dhAdiyA guNA, sesaM kaMkhyaM / uttimajjhimAhamapurise dasayati-'haoNti puNa' gAhA (197--157) ekekkabhedadaMsago puNasaho, aTTha dIpa anukrama [235 269] ~56~ Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra - cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) .......................mUlaM [131-134] / gAthA ||83-99|| ...... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [2] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [131 // 53 // 134] gAthA ||8399|| satamulappamANato je' hINA vA 'gAthA (498-157) sacameva sAraH saJcasAraH athavA dehe subhapoggalovacayatvaM sAra evamA- AtmAanuyAgAdipurisANaM AyaMgulaM, vAvI caturassA, vRttA pukkharaNI puSkarasaMbhavAto vA, sAraNI riju dIhiyA sAraNI evaM vaMjhA guMjAliyA sara-II cUrNI maga tIe paMtiTTIyA do sarAto sara kavADayeNa udagaM saMcaraini sarapaMtI, vividha rukkhalatovasAbhitaM kadalAdipacchaNNagharesu ya | sAvIsabhiyANa ramaNaTThANaM ArAmo, pattapuSphaphalachAyovagAdirukkhuvazobhitaM bahujaNavivihavesuNNayamANasa bhoyaNaDhA jANaM ujjANaM, itthINa purisANa vA ege pakkhe bhojjaM jaMtaM kANaNaM, ahavA jassa parato pavvayamaDavI vA sabbavaNANa ya aMte vaNAMta kANaNa, dizINoM vA, egajAtiyarukkhehi varNa, aNegajAtIehi uttamehi ya vaNasaMDe, egajAdiyaaNegajAtiyANa bA rukkhANa patI vaNarAI, aho saMkuDA upari vizAlA pharihA samakhAtA khAiyA aMto pAgArANaM aMtaraM, aTThahattho rAyamaggo cariyA, duhaM duvArANa aMtare gopuraM, tiko NAmAgAsamUmi tipahasamAgamo, saMghADagaM tipahasamAgamo ceva, tiyacaturaMsaM catuppahasamAgamo cetra caccaraM chpph| samAgama vA evaM chaccara bhaNNati, deulaM catumuI, mahato rAyamaggo mahAppadho itare pahA, sat sobhaNAbihujaM bhayaMte posthagavAyaNaM vA jattha sAmannato vA maNuyANaM acchaNahANa sabhA, jatthudakaM dijjati sA pavA, bAhirAliMdo sukidhI aliMdo vA saraNaM, giriguhA leNaM pabbayassegadasalINaM vA layaNa, kappaDiA vA jattha layaMti taM layaNa, bhaMDaM-bhAyaNaM taM ca mRnmayAdi mAtro-mAtrAyukto so ya kasabhAyaNAdi bhoyaNabhaMDikA, ubakaraNaM puNa aNegavihaM kaDagapiDagasuppAdikaM, ahavA uvakaraNaM imaM sakaDarahAdiyaM, tattha rahotti 4 jANaratho saMgAmaratho ya, saMgAmarahassa kaDippamANA phalayaveDyA bhavati, jANaM puNa gaDimAIyaM, gollavisae jaMpANaM dvihatthamAtraM catura-17 saM savedikamupasobhitaM, juggaya lADANaM thillI jugarya, hastina upari kollaraM gilatIca mAnuSaM gilI lADANaM jai aDapallANaM taM aNNa dIpa anukrama [235 // 53 // 269] ~57~ Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) prata sUtrAMka [131 134] gAthA ||83 99|| dIpa anukrama [235 269] zrI anuyoga cUNa // 54 // "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra - 2 (cUrNi :) . mUlaM [131-134] / gAthA || 83-19 || muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [ 45], cUlikAsUtra [02] "anuyogadvAra" cUrNi: bisaJesu gillI bhaNNati, ucariM kUDAgArachAdiyA sibiyA, dIho jaMpANaviseso purisassa svapramAMNAvagAsadANataNao saMdamArNi, loheti kavelI, lohakaDAhoni lohakaDilaM, ete AyaMguleNaM mavijjati, kiM ca--ajjakAliyAI ca joyaNAI taM tividdhaM pratimAdi, padezato appabahutta se kaMThyaM gataM AyaMgulaM / idANi ussehegulaM, taM aNegavihaMti bhaNato NaNu virodho, AcAryAha--no bhaNAmo ussehaMgulamaNegavidhaM, kiMtu ussehaMgulassa kAraNaM aNegavidhaM paNNacaM, jato bhaNNati 'paramANu' gAthA (99--160) se Thappeti svarUpakhyApane na sthApanIyaH, chedo dudhAkaraNaM, bhedo agadhA phuTaNaM, sUkSmatvAt na tatra zastraM kramate, pukkhalasaMvyagassa imA parUvaNA 'vamANasAmiNo gibvANakAlAto tisaTThIe vAsasahassesu osappiNIe paMcamachaTTAragesu osappiNIe va ekavIsAe bAsasahassesu bItikaMtesu ee paMca mahAmehA bhavissaMti, taMjahA- pukkhalasaMbaTTae udagarase vitie khIrode tatie ghatode cautthe amItode paMcame rasode, tattha pokkhalasaMvaTTaie imassa bharahakhettassa asubhANubhAvaM pukkhalati saMbaddheti-ninAzayatitti puSkalasaMva bhavati, puSkalaM vA-sambaM bharahakhetaM saMvaTTettA varisatiti puSkalasaMbaddhate, udaulleti-udagena ucche na bhavati, tathA ga yAvi keNai ghAtisi tatra gacchato vidhAto na jAyate, sotANukUlaM Na bhavati, pariyAvajjaNaM paryAyAntaragamanaM, Na udyAgamanAdi udagAvatAdiNA bhAveNa prazamatItyarthaH, aNatANaM sudumaparamANUNa samudAyo vavahArie paramANU bhavati, aNaMtANaM ca vavahAriya paramANUrNa ussedhato jA NiphphaNNA sA usaNDasaNDiyA bhavati, uvarimasahiyAhi akkhato vA uppAbaddato saNhA usaNhasaNDiyA, uddhareNumAdi ahekhato sahasaNDiyA, uddhamahastiryak svataH parato vA pravarttata iti urddhareNuH purastadAdi vAyunA preritaH trasyati gacchatIti tasareNU, rahAhinA gacchatA udghAto yaH sa rathareNu, rayaNappabhAe jaM bhavadhAraNijjaM uttaraveubviyaM taM sakarapabhAdisuduguNaM ~ 58~ utsedhAgulaM. // 54 // Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) prata sUtrAMka [131 134] gAthA ||83 99|| dIpa anukrama [235 269] zrI anuyoga cUNa // 55 // "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra - 2 (cUrNi :) . mUlaM [131-134] / gAthA || 83-19 || muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [ 45], cUlikAsUtra [02] "anuyogadvAra" cUrNi: 4 4 , NeyaM jAba mahAtamAe bhavadhAraNijjaM paMcadhaNusayA uttarakheubviyaM dhaNusahassaM, evaM ukkorsa, jahaNaM puNa sabdhe bhavadhAraNijjaM aMgula asaMkhabhAgo, uttaraveuccie aMgulassa saMkhejjaibhAgo, bhavaNavaI dasavihA ime asurANAgakumArA ( suvaNNA) vijjU aggI ya dIva dahI ya disavAyathaNiyANAmA bhavaNavaI dasavA devA / / 1 / / ' tesi devANaM sarIrogAhaNA bhavadhAraNA uttarA ya tattha asurakumArANaM bhavadhAraNA jahaNNA aMgula asaMkhabhAgI ukoso satta rayaNI, uttaraveubbiyA jahaNNA aMgulassa asaMkhejjatibhAgo ukkosA joyalakkhaM evaM NAgAdiyANavi NavaNaM, NavaraM uttaraveubviyA ukkosA joyaNasahassaM gataM ussehaMgulaM / iyANi pamANaMgulaM egassa NaM ityAdi, aNNoSNakAluSpaNNANaci cakkINaM kAgaNirayaNassa advitegappamANadaMsaNasaNato egamegaggahaNaM, subbabhapyamANaM imaM cattAri madhuratiNaphalA ego setasarisavo, te solasasarisavA dhanamAsaphalaM egaM, do dhannamAsaphalA egA guMjA, paMca guMjAto ego solasakammamAsago suvaNNo, asodaNNiyaM kAkaNIrayaNaM, etaM suvaNNapramANaM jaM bharahakAle madhuratiNaphalAdipamANaM tato ANatavyaM, jato savvacakkatrINaM kAkaNIrayaNaM egappamANaMti, assiti vA koDiti vA egaDDA, tassa vikkhaMbhoti vitthAro tassa ta samacaturaMsabhAvanaNato saccakoTINAyAmavikkhabhabhAvattaNato vikkhaMbho caiva bhaNito Na doso, taM ca ussehaMgulaM vIrassa arddhagulaMti, kahaM 1, ucyate, jato vIro AdesaMtarato AyaMguleNa culasItimaMguluviddho, ussehato puNa sattasagusataM bhavati, ato do ussehaMgulA vIrassa AtaMgulaM, evaM vIrassa AyaMgulAto arddha ussehaMgulaM diI, jarsi puNa vIro AraMguleNa aGguttaramaMgulasataM tesiM vIrassa AyaMgule egaM ussehaMgulaM usseIgulassa ya paMca NavabhAgA bhavati, jesiM puNa bIro AyaMguleNa vIsuttara ~ 59~ kAkiNI mAnaM vIrAM -gulaM ca / / / 55 / / Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) prata sUtrAMka [134 137] gAthA ||99 103|| dIpa anukrama [268 274] zrI anuyoga cUNa // 56 // "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra - 2 (cUrNi :) .. mUlaM [134- 137] / gAthA ||99-103 || muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [ 45] cUlikAsUtra- [ 02] "anuyogadvAra" cUrNi: maMgulasayaM tesiM vIrassa AyaMgu leNegamussehaMgulaM ussehaMgulassa ya do paMcabhAgA bhavaMti evametaM sarvvaM terAziyakaraNeNa daTThavaM taM caiva ussehaMgulaM sahassaguNaM pamANagulaM bhavati, kaha 1, ucyate, bharaho AyaMguleNa vIsuttaramaMgulasataM taM ca sapAdaM dhaNuyaM ussehaMgulamANeNa paMcadhaNusate labhAmi to egeNa dhaNuNA ki labhissAmi ?, AgataM cattAri dhaNusatANi seTIe, evaM savve aMgula joyaNAdayo daTTavyA / egaMmi seDhipyamANaMgule cauro ussehaMgulasatA bhavaMti, taM ca pamANaMgulaM ussehaMgulappamANaaddhAtiyaMgulavitthaDa jaM to seDhIe cauro satA aTThAiyaMgulaguNitA sahassamussehaMgulANa, taM evaM sahassaguNaM bhavati, je yappamANamaMgulAto puDhavAdiSyamANA ANijjati te paramANaMgulaviSkaMbheNaM ANayacyA, paNa sUiyaMguleNa, rayaNakaMDAiyA kaMDA bhavaNappatthaDANi rayaNapatthaDatare, sesaM kaMThyaM / ' se kiM taM kAlappamANe' tyAdi (134-175) pradeza iti kAlapradezaH, sa ca samayaH, tesiM pamANaM padesaNipphaNNaM kAlappamANaM bhaNNati, egasamayaThihaAdika, vividho visiTTo vA bhAgo vikalpo tasse pamANaM vibhAgaNiSkaNNaM kAlapyamANaM taM ca samayAvalikAdikaM, jato sabbe kAlapyamANA samayAdiyA ato samayaparUvaNaM kareti 'se kiM taM samae' ityAdi (137-175) yad dravyaM varNAdiguNopacitaM abhinavavataM taruNaM balaM ca-sAmarthya sa yasyAsti sa bhavati balavaM yauvanasthaH yugavaM yauvanastho'hamityAtmAnaM manyate yaH bhavati juvANo sakarAti sakRt ahavA sakarAhaMti-saMvavahArAt yugapat syAd bhaSetetyarthaH, athavA sa paTTaH paTasATako vA tena tunAgadArakena karAbhyAM osAreti pATayati sphATayatItyarthaH, kahUM ?, annati, paramANUNabhaNatANaM paropparasiNehaguNapaDivRdvANaM saMghAto bhaNNati, saMghAtaH samiti samAgama ete egaTThA, ahavA imo viseso tesiNaM aNatANaM saMghAyANaM jogo so samudAyo, jamhA samudAyiNo aSNoSNAgatA tamhA aNNoSNANugatattovahaNatthaM samitI bhaNNati, egadavtraM paDucca samAnena sacce pariNamaMtIti samItI, evaM egadavvANa atra 'samaya' adhikAraH varNanaM kriyate ~60~ samayAdi nirUpaNaM. // 56 // Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ............mUlaM [134-137] / gAthA ||99-103|| muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: mA .............. prata sUtrAMka [134 anuyoga cUrNI ka 137] gAthA ||99 103|| | bvattisamAgameNa vA bhaNiyabbaMti, samayassa suhamalaNato jahA kriyAbiseso se Nathi koI, esaDe, no, kamhA ?, bhaNNati-ettola palyopama bahumatarAe samaetti, asaMkhejjasamayasamudayo ceva AvaliyappamANaM aNuruvasamititti bhaNNati, te ceva AvalivavadesattA samA- sAgaropameM gamo bhaNNati, sasaM pUrvavat, thoce sattussAsA satta thovA ya lave lavo sattathoveNa guNite jAto aguNapabAsA muhutte sattattari lavA te auNapaNNAseNa guNiyA jAtaM ima-tini sahassA satta sayA tehattA, 'se kiMtaM uvamite' ityAdi, aMtomuhattAdiyA jAva puthvako-12 DIetti, etAni dharmAcaraNakAlaM paDucca paratiriyANa AuparimANakaraNe uvajujaMti, NAragabhavaNavaMtarANaM dasavarisasahassAdi uva-13 | jujyaMti, AuyaciMtAe tuDiyAdiyA sIsapaheliyaMtA ete prAyaso puvvagatesu javiemu AuyaseDhIe ubaujjati, anyatra yadRcchAtaH | etAva tAva gaNiya aMkaTThavaAe, bitiyaNAgAro suhamuhaccAraNatthaM, jANa jJAnaviSayo'pi, ahavA etAvati ya aMkaTThavaNA jAvayaM | aMkaTThavaNaTThANA divA tAva gaNitajJAnamapi dRSTaM tuDigAdi sIsapahaliyaMta, uvamANaM jaM kAlappamANaM Na sakkaDa ghettuM taM uvamiyaM | bhavati, dhaNNapalla iva teNa uvamA jassa taM pallovamaM bhaNNati, aha dasa pallakakoDAkoDIto erga sAgarovamaM, tassa paliyassa bhAgo palitaM bhaNNati teNa uvamA palitocama, sAgaro iba jaM mahApramANaM taM sAgarovama, vAlaggANa vAlakhaMDANa vA uddhArattaNato uddhArapalitaM maNNati, addhA iti kAlaH so ya parimANato vAsasaMyaM vAlaggANa khaMDANa vA samuddharaNato addhApalitovamaM bhaNNAti, ahavA | addhA iti AuddhA sA imAto raiyANa ANijjati ato addhApalitovamaM, aNusamayakhettapallapadesAvahArattaNato khettapalitovama, x // 57 // 51 se kiM taM uddhArapalitovame ' tyAdi (138-180) vAlaggANa suhumakhaMDakaraNatato muhumaM, bAdaravAlaggavavahArattaNato | vyavahAriyaM, vavahAramecattaNato vA vabahAriyaM, Na teNa prayojanamityarthaH, se Thappetti ciTThatu tANa parUvissa, parikheveNaM tiSNi joyaNA dIpa anukrama [268274] ~61~ Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra - cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ....................mUlaM [138-140] / gAthA ||103-112|| .... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [138 140] gAthA ||103 zrI 13 satibhAgA, samadveti kaNNasamaM bharitaM sannicitetti atIva saMghaNaNopacatamitA ityarthaH, kutyejjeti No kutthejjA palyoSama anuyogadANissArIbhavejjattivRttaM bhavati, udageNa vA No kuthijjA, vissasApariNAmaNa prakarSeNa sphuTaM pratividhvaMsaNaM, Noda sAgaropame cUrNI pratiSedhe, pUtiH-durgandhaH deheti vAlAgrasyAtmabhAvaH taM bAlaggaM pUtidehatvena havvaM bhave, evaM bhaNitaSpagArehiM te // 58 // bAlaggaM No AgacchejjA ityarthaH, ' svaNei ' ityAdi egaTThiyA, ahavA thovAvasesesu vAlaggesu khINetti bhaNNati, tesudhi uddhinemu NIrae bhaNNAta, suhumavAlamgAvayavesu viutesu Nilleve manAta, evaM tihiM pagArehiM nihite bhaNNati, evaM rasavatididrutaM sAmatthato bhAveyavaM, 'taNaM vAlaggA' ityAdi, te bAlaggA asaMkhakhaMDIkatA, kiMpamANA bhavaMti ?, ucyate, jattha poggaladavye chaumatthassa visuddhacakkhudasaNadiTThI avagAhati tassa dadhvassa asaMkhabhAgakhaMDIkatassa asaMkhejjatimakhaMDapramANA bhavaMti, ahavA tesi vAlakhaMDANa khettogAhaNAto pamANamANijjati-suhamapaNagajIvassa jaM sarIrogAhaNakheca taM asaMkhejjaguNaM jatiyaM bhavati taniyakhene ega vAlaggakhaMDa ogAhati, erisA te vAlaggakhaDA, pamANeci pAyarapuDhavikkAiyapajjattasarIrapramANA ityarthaH, 'uddhArasamaya ' ti pratisamayaM bAlaggakhaddharaNehiM pallobamamANita, tehidi sAgaroyama, tesu addhAtijjesu sAgarovamesu jatiyA uddhArasamayA tattiyA saccaggeNaM duguNaduguNavittharA dIvodahiNo bhavaMti, tattha codaka Aha-NaNu vAlaggA asaMkhakhaMDapramANA eva dIvodahiNo, jato bAlakhaMDehi ceva samayappamANamANitaM kiM uddhArasamayaggahaNeNaM ?, AcArya Aha-egAhasaMvaTTiyavAlaggakhaMDa| katappamANA sabbe dugAdiyA vAlaggA kAriyA te puNa aNaMtapadesA khaMDA bAlaggakhaMDaNeNa vibhAgattaNato anidhitaM pramANaM bhavati, samayANaM puNa avibhAgattaNato nizcitaM pramANaM, samayagrahaNaM anyonyasiddhipradarzanArtha vA, 'se kiM taM addhApalitovame' 112|| LASSASSAXXXREELAX Im58 // dIpa anukrama [274 292] ~62 ~ Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra - cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ....................mUlaM [138-140] / gAthA ||103-112|| ... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [138 cyANi. 140] gAthA ||103 112|| ityAdi, jogeNa kammapoggalANa gahiyANaM NANAvaraNAdisarUveNa ca pariNAmiyANa je avasthANa sA ThitI, tahAvi Aukammapo ajIvaanuyoga ggalANubhavaNaM jIvaNamitikAuM AukammudayAto jA ThitI sA iha adhikatA iti, 'appajjattA Neraha ' tyAdi, NAragA karaNapa- dravya cUNoM dajjattIe appajjattA bhANiyabbA, te ya aMtamahattaM bhavaMti, laddhiM paDucca NiyamA te pajjattA eva, apajjattakAlo aMtamuhurta, taMtra // 59 // sabyAUto avaNIya, sesahitI jA sA pajjatnakAlo sambo bhANeyabbA, sabbe NAragadevA karaNapajjAe apajjattA bhANiyabbA, IN jamhA lAI paducca niyamA pajjattA, evaM ganmavakkatiyapA~cadiyatiriyamaNuyA ya je asaMkhejjavAsAuA te'pi karaNapajja| sIe apajjattA dahagvA, sesA je tiriyamaNuyA te laddhi paDacca pajjatA apajjattA ya bhANiyabbA, zepa mANummANamaMtra sphuTa, tasmAdevAnusaraNIyamiti, se kitaM khettapaliovame tyAdi, vabahAriya khettapaliovamaM kaThyaM, se kiMtaM suhumakhettapaliovame'tyAdi, etaMpi khettasaruveNa kaMTha banavaM, jAvaitehiM vAlaggehiM aphaNyA vA apphuNNAvA, apphuNNati vyAptA AkrAntA ityarthaH, iyre| aNapphuNNA, joyaNappamANe baTTe khece sabbe padesA ghettavyA, evaM parubite tattha codae paNNa ityAdi, kahaM ?, jAva egassa bhaveta parimANaM' punarapi codaka Aha-jati joyaNapyamANe khettapalle sanvAgAsapadesammahaNaM, tappadesANa ya sahANe samayAvahAreNa khacapa-II litovamANato kiM muhamakhattapalitovamamsa vAlaggehi NiratvayaM parUvaNA katA ?, AcArya Aha--yurI diDivAte khelapalitovamasA-Ix garovamehiM dabappamANamANijjAni, kiMca-je pAlakhaMDehiM padesA apphuNNA aNaphaNA vA tehivi patteyaM dabbappamANamANijjaici di| 59 // atA vAlaggaparUvaNA katA, Na doso, 'kativihA Na bhaMte ! dabbA paNNattA' ityAdi / 141-193) raiyA bhavaNavAsI: cANamaMtara puDhaviAuteuvAu paneyaM vigalatiyaM asaNi saNi paMciMdiyA saha samucchimehi maNuyA jotisiyA bemANiyA ete sambe dIpa anukrama [274 292] dravyasya jIva-ajIvAdi bhedA: pradarzayate ~63~ Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) .....................mUlaM [141-146] / gAthA ||112-121|| ... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: zrI prata sUtrAMka [141146] gAthA ||112129|| asaMkhajjA bhANiyavyA, vaNassai bAdarA muhumA NiyotIyA aNaMtA siddhA mANiyavvA, 'ajIvabbA NaM bhaMte' ityAdi kaMkhya zarIrANi da jAva dhammatthikAya, ityAdi, kaMTha, jAba dhammatthikAe ityetat, para Aha-kimegaM dhammadabbati dhammasthikAeNa uvacariyaM , ucyate | praNayAbhipAyato, gegamo saMgahito saMgahaM paviTTho asaMgaho babahAraM ato saMgahaNayAbhippAraNa 'ega NiccaM Niravayaya' gAhA, dhammatthi4 kAtetyanena savvamevAvayavi davaM egavayaNeNa niddiva, vivahAraNatAmippAyato dhammatyikAyassa deze ityetata, dubhAgatibhAgAdiyA buddhibhedato gahiyA, jamhA dubhAgAdIhiM dhammadezehiM dabA gatimAvAdiTThA tamhA dhammassa deso davaM bhANitavvaM, Na doso, dINA-18 radugabhAgAdididrutasAmasthato ya etaM bhAvetabba, rijusutaNayAbhippAyato dhammasthikAyassa padesA ityetava, vikappijjamANavayavidabbassa NinbhijjasarUvopadeso davANa appaNo samatthattaNeNa gatimAdipajjayappadANatovya taeva davyattaNamicchati, evamadhammatthikAyAkAse'vi mANitavyA, aNNaM cAtra avayavAvayavINaM aNNaNNabhAvo daMsito bhavatItyarthaH, ' addhA' iti kAlAbhidhANaM tassa samayo addhAsamayo, so ya Nicchayato ega eva bamANo, tassa ya egattaNato kAyatA natthi, ato tassa desapadesabhAvakappa-14 NAvi Natthi, 'se kiM taM rUviyajIva' ityAdi, tattha puggalAdINa bahuvayaNaNiddeso kamhA ?, poggalasthikAe aNaMtA khaMghadavA || khaMdhadesANaM va saMkhayAsaMkheyANatasambhAvato bahuvayaNaNiddese kato, jersi khaMdhattapariNayANameva buddhIe giravayavakappaNA kappijjati te padesA mANitabyA, je puNa khaMdhatteNa abaddhA pratyekabhAvaThitA te paramANU poggaletti bhaNitA, sesaM kaMThyaM / / 'kati NaM bhaMte sarIrA ityAdi (142-195) 'orAlito' ityAdi, zIryata iti zarIraM, tattha tAva udAra orAlaM orAliya yA orAliyaM, titthakaragaNadharazarIrAI paDucca udAraM buccati, na tato udArataramaNNamasthiti kA udAraM, udAraM NAma pradhAna, orAlaM NAma vistarAlaM dIpa anukrama [292314] 43 atra zarIrasya audArika-Adi bhedAnAma varNanaM ~64~ Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) sUtrAMka [141 146] sonal ||112 121|| anukrama [292 314] zrI anuyoga cUNa / / 61 / / "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra -2 (cUrNi:) .mUlaM [141-146] / gAthA ||112-121|| muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [ 45] cUlikAsUtra- [ 02] "anuyogadvAra" cUrNi: vizAlati vA jaM bhaNitaM hoti, kahaM ?, sAtiregajoyaNasahassamavadviyapyamANamorAliyaM aNNamehahamettaM Nasthi, veubviyaM hojja lakkhamahiyaM, avadviyaM paMcadhaNusataM, imaM puNa avadviyapyamANaM atiregajeoyaNasahastaM vaNaspatyAdInAmiti, orAlaM nAma svalpapadezopacitatvAt bhiNDavat, orAliyaM nAma mAMsAsthisnAyvAdyavayavabaddhatvAda, vaikriyaM vividhA viziSTA vA kriyA vikriyA vikriyAyAM bhavaM vaikriyaM vividhaM viziSTaM vA kurvan taditi vaikurvika, Ahiyate ityAhArakaM gRhyata ityarthaH, kAryaparisamAptezca punarmucyate yAcitoSakaraNavat, tAni ca kAryApyamUni pANidayariddhisaMdarisaNatthamatthAcagahaNahetuM vA saMsayavoccheyatthaM gamaNaM jiNapAdamUlami // 1 // tyaktavyAnyetAni tejobhAvastejarsa savvassa uNhasiddha rasAdiAhArapAgajaNaNaM vA / teyagaladdhinimittaM va teyagaM hoti NAyavvaM // | 1 || karmmaNo vikAraH kArmmaNaM, atrAha kiM punarayamaudArikAdiH kramaH 1 atrocyate paraM 2 pradezasUkSmatvAt | paraM paraM pradezabAhulyAt paraM paraM pramANopalabdhitvAt pradhita evaudArikAdikramaH, 'kevaiyANaM bhaMte! orAliyasarIrA paNNattA' ityAdi, tANi ya sarIrANi jIvANaM baddhamukkAI davyakhettakAlabhAvIha sAhijjati, dravye parimANaM vakSyatya bhanyAdibhiH kSetreNa zreNipratarAdinA kAlenAvalikAdinA, bhAvo dravyAntargatatvAt na sUtreNoktaH, sAmAnyalakSaNatvAdvarNAdInAM anyatra coktatvAt, 'orAliyA baddhA ya mukkellayA' ya, barddha-gRhItamupAttamityanarthAntaraM, muktaM tyaktaM kSiptaM ujjhitaM nirastamityanarthaMItaraM, 'tattha NaM je te ballA' ityAdi sUtram, idAnImarthaH, Na saMkhejjA asaMkhajjA, Na tIraMti saMkhAtuM gaNituM jahA ettiyA kAma koDippibhiti tatovi kAlAdIhiM sAhijjati, kAlato vA te samae 2 ekaikaM sarIramavahIramANamasaMkhejjAhiM ussappiNiosappiNNIhiM avahIratitti jaM bhaNitaM, asaMkhejjANa ussappiNiosappiNINa jAvaiyA samayA evaiyA orAliyasarIrA badvellayA, khetato parisaMkhANaM asaMkhejjA ~65~ audArika bhedAH / / 61 / / Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) .....................mUlaM [141-146] / gAthA ||112-121|| .... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [141146] gAthA ||112 anuyoga // 62 // 121|| 81 logA bhavaMti, appaNappaNiyAhiM AgAhaNiyAhi ThavijjatehiM, jaivi ekeke padese sarIrameka ThApijjati to'viya asaMkhA logA audArika dA bharenti, kiMtu avasiddhatadosapariharaNasthaM appaNappaNiyAhi ogAhaNArhi Thavijjati, Aha-kahamaNaMtANamorAlasarIrINaM asaMkhejjAIGI bhadAH | sarIrAI bhavaMti !, Ayariya Aha-patteyasarIrA asaMkhajjA, tesiM sarIrAivi tAvaiyA ceva, ye puNa sAdhAraNA tesi aNaMtANa ekveka sarIraMti kAuM asaMkhajjA zarIrA bhavaMti, evamorAliyA asaMkhejjA baddhellayA, mukallayA aNaMtA, kAlasaMkhANaM aNatANaM ussappiNiosappiNINaM samayarAsippamANamittAI, khattaparisaMkhANaM aNatANe logappamANamittANaM khaMDANaM padesarAsippamANamecAI, dabbato parisaMkhANaM abhavasidiyajIvarAsIto agataguNAI, to ki siddharAsippamANamettAI hojjA 1, bhaNati-siddhANamaNatabhAgamanAI, Aha-tA kiM parivaDiyasammaddivirAsippamANAI hojjA ?, tesi doNhavi rAsINaM majjhe paDijaMtitti kAuM bhannati-jati tapyamANAI honnAI tato tesi cava nideso hoti, tamhA Na tappamANAI, to ki tesi heTThA hojjA?, bhaNNati-katAi heTThAI haoNti katAI uvari haoNti kayAi tallAI, teNa sabbayA aniyatattaNeNa NiccakAlaM Na tappamANAiti tIrati vona, Aha kaha mukAI aNantAI bhavaMti orAliyAI, bhavati jadi orAliyAI mukAI tAI jAva avikalAI tAna gheppaMti, tato tesiM aNatakAlAvasthApAbhAvAto aNaMtattaNaM Na pAvati, aha je jIvehiM poggalA orAliyatteNa ghenuM mukA tItaddhAe tesiM gahaNaM, evaM savvapoggalA gahaNabhAvAvaNNA, evaM jaM taM bhaNati abhavasiddhIehito aNaMtaguNA siddhANa aNatabhAgoti taM virujjhati, evaM sabajIvahito bahuhi guNehi aNataM 8 // 62 |pAvati, Ayariya Aha-Na ya adhikalANameva gahaNaM, evaM Na ya orAliyagahaNamukANaM sabbapoggalANaM, kiMtu je sarIramorAliyaM jIveNa mukaM hoti taM aNaMtabheyabhiNNaM hoti jAva te ya poggalA taM jIvaNivvattiya orAliyasarIrakAyappayoga Na muyaMti Na jAca aNyA dIpa anukrama [292 314] ~66~ Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) .....................mUlaM [141-146] / gAthA ||112-121|| ... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [2] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [141 146] gAthA | baiMkriya zreNiprataraghanAH NACANCP ||112 121|| pariNAmeNa pariNamaMti tAva tAI patteya tassarIrAI bhaNNati, evamekekassa orAliyasarIrassa arNatabhedabhiNNacaNato aNaMtAI anuyoga orAliyasarIrAI bhavaMti, tattha jAI dabAI tamorAliyasarIrappayogaM muiti tAtiM monu sesAI orAliyasarIrattaNatovacarijjati, | kaha ?, Ayariya Aha-lavaNAdivat, yathA lavaNasya tulADhakakuDavAdiSyapi lavaNopacAraH yAvadekazarkarAyAmapi tathaiva lavaNAkhyA | // 63 // vidyate, kevalaM saMkhyAvizeSaH, evamihApi prANyaMgekadeze'pi prANyaMgopacAraH lavaNakuDavAdivata, evamatAnyaudArikAdIni, AikahaM punastAnyanaMtalokapradezapramANAnyakasminneva lokabagAhata iti, atrocyate, yathaikapradIpArthidhyapyekabhavanAvabhAsinyAmanyapAmapyattibahUnA pradIpAnAmaciSastathaivAnuvizaMti anyonyAvirodhAdevamaudArikAnyapIti, evaM sarvazarIrevapyAyojyamiti, atrAha-kimutkrameNa kAlAdibhirupasaMkhyAnaM kriyate?, kasmAd dravyAdibhireva na kriyate?, atrocyate, kAlAntarAvasthAyitvena pudgalAnAM zarIrovacayAkRtimancAtkAlo garIyAn tasmAd tadAdibhirupasaMkhyAnamiti, orAliyAI samattAI duvidhAI api kahettA ohiyaorAliyAI, evaM sabesipi egidiyANa mANitabbAI, ki kAraNaM?, ohiyaorAliyAIpi te cava paTTacca buccaMti / 'kevar3ayA NaM bhaMte ! gheubbiyA' ityAdi, veubviyA babellayA asaMkhajjA asaMkhejjAhiM umsappiNI naheba khecato asaMkhajjAo seDhIto, Aha-kA puNa esA seDhI, lokAto Nipphajjati, logo puNa coisarajjussito hiTThAdesUNasattarajjubicchiNNo majze rajjuvicchiNNo evaM bhaloge paMca uparilAgate egarajjuvicchiNNo, rajjU puNa sayaMbhuramaNasamuddapurathimapaccatthimaveiyaMtA, esa logo buddhipariccheteNa saMbaDDeu~ paNo kIraha, kaI puNa, pAliyAe dAhiNillamahologakhaDaM heDA desUNatirajjuvicchiNaM uparirajjuasaMkhabhAgavicchiNNaM | di atirittasattarajjussayaM, evaM ghettuM omatthiyaM uttare pAse saMghAijjati, uGkaloge do dAhiNillAI khaMDAI bhaloyabahumajjhadesabhAge 2 - dIpa anukrama [292 R63 // 314] ~67~ Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) prata DEE sUtrAMka [141 146] gAthA ||112 121|| dIpa anukrama [292 314] zrI anuyoga cUrNAM // 64 // "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra -2 (cUrNi:) . mUlaM [141- 146] / gAthA ||112-121 || muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [ 45] cUlikAsUtra- [ 02] "anuyogadvAra" cUrNi: jAni. virajjuvicchiSNA sesaMtesu aMgulasahassabhAgavicchiSNAI desuNa adhuTTharajjussitAI ghetuM uttarapAse vivarIyAI saMghAijjati, evaM 5 AhArataijakarahiM kiM jAye?, heTTe loga desUNacaturajju vicchiSNaM sAtirittasattarajjussitaM jAtaM debhrUNa sattarajjuvAhachaM, uvarillamadvepi aMgulasahassakArmadobhAgAhiyatirajju vicchiNNaM devaNasattarajjUsitaM paMcarajjubAhalaM, evaM ghettuM helliaddhassa uttare pAse saMghAijjai, evaM kiM jAyaM, sAtiregasattarajjuvicchiSNaM ghaNaM jAtaM, taM jaM taM uvari satarajjuamahiyaM taM ghetu uttare pAse ur3Ayata saMghAtijjati, evaM esa loko sattarajjughaNo, jao UNAtiritaM jANiUNa tato buddhIe saMghAijjA, jattha jattha seDiggahaNaM tattha tattha etAe sattarajjuAyatAe avagaMtavvaM, patarattevi etassa caiva sattarajjussiassa, evamaNeNa khettappamANeNa sarIrINaM ekamekeNaM sarIrappamANeNaM veDabbiyAI ballagAI asaMkhejjasadIppadesarAsiSyamANamettAI, mokkAI jadhorAliyAI / 'kevaiyAI bhaMte! AhAra' ityAdi, AhArayAI baddhAI siya asthi siya patthi, kiM kAraNaM 1, tassa aMtaraM, jahaNeNaM ekaM samayaM ukoseNaM chammAsA, teNa Na hoMtithi kayAI, jai hoMti jahaNaNaM ekaM ca do'ci tiSNi va ukoseNaM sahassaputtA, dohito ADhacaM puDuttamaNNA jAva Nava, mukAI jadhorAliyamukAI / 'kevaiyA NaM bhaMte! teyAsarIrA paNNattA ' ityAdi, teyAvadvANaM anaMtAI ussappiNIhiM 2 kAlaparisaMkhANaM khecato anaMtA logA davvato siddhehi aNataguNA sabvajIvANaMtabhAgUNA, kiM kAraNamaNatAI ! tassAmINa maNantattaNato, to Aha-orAliyApi sAmiNo aNaMtA, Ayariya Aha-orAliya sarIramaNaMtANaM egaM bhavati, sAdhAraNataNato, teyAkammAI puNa patteyaM savvasarIrINaM, teNa teyAkammAI pacca patte caiva savvasarIriNo, tAI ca saMsArINaMti kAuM saMsArI siddhehiMto anaMtaguNA hoMti, sabbajIva anaMtabhAgUNA, ke puNa te?, te puNa saMsArI siddhehiM UNA, siddhA savvajIvANaM anaMtabhAge, teNa teNa UNA anaMtabhAgUNA bhavaMti mukAI anaMtAI ~68~ // 64 // Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ...................mUlaM [141-146] / gAthA ||112-121|| ... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [141 anuyAga yamAna 146] gAthA // 65 // ||112 129|| | arNatAhi ussappiNIhi khettato aNatA dovi pUrvavata, dabato sabbajIvehi aNaMtaguNA jIvaghaggassa aNaMtabhAgo, kahaM ?, saccajIvAnAra | aNataguNA jAti tAi teyAkammAI hojjA, Aha-ettiyaM Na pAvati. kiM kAraNaM , teyAkammAI tahevaNaMtabhedabhiNNAI asaM-12 khejjakAlAvatthAI jIvahiMto arNataguNAI bhavaMti?, keNa puNANataeNa guNAI, taM caiva jIvANatayaM teNa jIvANataeNa guNitaM jIva-1 vaggo bhaNNati, etiyA ya hojjA, Aha-ettiyaM Na pAyati, kiM kAraNaM, asaMkhejjakAlAvasthAittaNato tesi davvANaM, to kittiyAI puNa hojjA ?, jIvavaggassa aNaMtabhAgo, kahaM puNa tadevaM ghettavvaM , Ayariya Aha-ThavaNArAsIhi, NidarisaNaM kIrai, sabbajIvA dasasahassAI buddhie gheppati, tesi vagge dasakoDAMto hoMti, sarIrAI puNa dasasatasahassAI buddhIe avadhArijati, evaM kiM jAya, sarIrayAI jIvahito sataguNAI jAtAI, jIvabaggassa satabhAge saMyuttAI, NidarisaName, iharahA sambhAvato ete tiNNivi rAsI anaMtA dagumbA, evaM kammayAipi, tassa sahabhAvitaNaotattallasaMkhAI bhavaMti, evaM ohiyAI paMca sarIrAI bhaNitAI / / 4 meraiyANa maMte !' ityAdi. visasiya NAragANaM veuvvagA baddhellayA jAvaiyA eva NAragA, te puNa asaMkhejjA asaMkhajjAhi ussa| ppiNIhi kAlappamANaM, khettao asaMkhajjAo seDhIo, tAsi padesamittA NAragA, Aha--payaraMmi asaMkhajjAo seDhIo?, Ayariya Aha-sayalapayaraseDhIo tAva na bhavaMti, jadi hotio evaM ceva bhaNNaMti, Aha--to tAo ki dekhaNapayaravattiNIo hojjA', tibhAgacaubhAgavatiNIo hojjA, bhaNNati, jo aNaM seDhIo patarassa asaMkhejatibhAgo, eyaM visasiyaraM parisaMkhANaM karya, hoti, ahavA idamaNyaM visesitatara vikvaMbharAIe eesi saMkharaNaM bhaSNai, 'tAsi NaM seDhINaM vikkhaMbhamai aMgulapaDhamavaggamUla vitiyavaggamUleNa paduppAiyaM tAvaiyaM jAva asaMkhejAi samitassa ' aMgulavikkhaMbhakhetavattiNo seDhIrAsissa jaM paDhamaM vaggamUlaM taM vitieNa dIpa anukrama [292 314] ~69~ Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ..................mUlaM [141-146] / gAthA ||112-121|| ... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [141146] gAthA ||112121|| zrI anuyoga cUNoM // 66 // vaggamUleNa pappAtijjati, evaiyAo seDhIo vikkhaMbhamaI, ahavA iyamaNNeNappagAreNa pamANaM bhaNNai 'ahavA tamaMgulavitiyava-18| asura ggamUlaghaNupamANamettAo' tassevaMgulappamANavettavattiNo seDhirAsissa je ritiya baggamUla tassa jo ghaNo evatiyAo seDhIoTikamArAdi vikkhebhamaI, tAsi Na seDhiNaM paesarAsippamANamettA nAramA tassa sarIrAI ca, tesiM puNe ThavarNagule NidarisaNaM-do chappaNNAI mAnaM dAsaDhIvaggAI aMgule buddhIe gheppaMti, tassa paDhama vaggamUlaM solasa vitiyaM cattAri taiyaM doNi, taM paDhama solasayaM vitieNa cau-18 kaeNa vaggamUleNa guNiyaM causaTThI jAyA, vitiyavaggamUlassa caukayassa ghaNA ceva causaTThI bhavati, etya puNa gaNiyadhammo aNuvacito'tiyahurya thoveNa guNijjati teNa do pagArA bhaNitA, iharA tiNNivi bhavati, imo tatiyapagAro-aMgulavitiyavamga-15 mUlassa paDappaNNaM bhAgahAra (paDhamavaggamUlapaTTappaNaM poDazaguNAzcatvAraH) ityarthaH, evaMpi sA ceva causaDDI bhaNNati, ete sambe rAsI sambhAvato asaMkhA daTThavvA, etAI NAragaveubdhiyAI bar3hAI, mukAI jahA orAliyAI, evaM sambasarIrAI mukAI bhANitavyAI, vaNassatityAkammAI mornu, devaNAragAI teyAkammAI duvihAibi sahANaveubviyasarIrAI samANAI, sesANaM vaNassatibajjANaM saTThANorAliyasarIrAI / iyANi je jassa(na)bhaNitaM taM bhaNihAmo--'asurakumArANaM bhaMte!" ityAdi, asurANaM beunciyA badillayA asaMkhejjAhi ussappiNiosappiNIhiM kAlaMto te cava khettao asaMkhajjAo seDhIo patarassa asaMkhajjatibhAgo, tAsi Na seDhINaM vikkhaMbhasUtI aMgulapaDhamavaggamUlassa asaMkhajjabhAgo, tassa NaM aMgulavikhaMbhakhettavattiNo seDhIrAsissa je taM paDhamavaggamUlaM taratha jAto seDhIto tArsipi asaMkhejjatibhAge u sambaNaraiehito asaMkhajjaguNahINA vikabhasaiyA bhavati, jamhA | mahArDaDaevi asaMkhajjaguNahINA sabvevi bhavaNavAsI rayaNappabhApuDhaviNerahaehitoSi, kimuya sambehito', evaM jAva thaNiyakumA dIpa anukrama [292 314]] ~70~ Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) prata sUtrAMka [141 146] gAthA ||112 121|| dIpa anukrama [292 314] zrI anuyoga cUNa // 67 // "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra - 2 (cUrNi:) mUlaM [141-146] / gAthA ||112-121 || muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [ 45], cUlikAsUtra [02] "anuyogadvAra" cUrNi: rANaM, puDhaviAuteussa u vAuvajjakaMThA bhnniynycaa| 'vAukAiyANaM bhaMte!' ityAdi, vAukAiyANaM veudhviyA balliyA asaMkhejjA, samaya samaya abahIramANA palitocamassa asaMkhejjaibhAgamedeNaM kAleNaM avahIti, No ceva NaM avahiyA sitA, sUtraM, kahaM puNa palitotramassa asaMkhajjaibhAgamettA bhavati, Ayariya Aha-vAuphAiyA caubvihA muhumA pajjatA apajjattA, bAyarAvi pajjattA apajjattA, tattha tiSNi rAsI patteyaM asaMkhejjA logappamANapyadesarA sipamANamettA, je puNa bAdarA pajjatA te patarAsaMkhajjatibhAgamecA tattha tAva tinhaM rAsINaM veubviyaladdhI caiva Natthi, bAyarapajjatApi asaMkhejjaibhAgamecANaM laddhI asthi, jesipi ldd'ii| | asthi tateSi palitobamAsaMkhejjabhAgasamayamettA saMpadaM pucchAsamae veDabbiyavattiNo, keI bharNati savve veubviyA vAyaMti, aveubviyANaM vANaM caiva Na pavasati taM Na jujjati, kiM kAraNaM ?, jeNa saccesu caiva logAgAsAdisu calA vAyavo cijjaMti, tamhA aveuccitAni vAryatIti gherAvvaM sabhAvo tesiM bAiyavvaM / 'vaNaSphai kAdiyANaM' ityAdi kaMThyaM, 'beiMdriyANaM bhaMte !' ityAdi, bediyorAliyA baddhelyA asaMkhejjAhiM ussappiNIavasappiNIhiM kAlapyamANaM taM caiva khettato asaMkhejjAo seDhIo taheva payarassa asaMkhejjatibhAgo kevalaM vikkhabhasUryAe viseso, vikkhabhasUyI asaMkhejjAo joyaNakoDAkoDIoti visesitaM paraM parisaMkhANaM, ahavA idamanaM visasiyataraM asaMkhajjase dIvaggamUlAI, kiM bhaNitaM hoti 1, ekekAe seDhie jo padesarAsI tassa paDhamaM vaggamUlaM vittiyaM jAva asaMkhajjAI baggamUlAI saMkaliyAI jo padesarAsI bhavati tappamANA vikkhaMbhasUyI ' beiMdiyANaM nidarisaNaMseThI paMcaTThi sahassAI paMca savAI chattIsANaM padesANaM, tIse paDhamaM bamgamUlaM visatA chappaNNA vitiyaM solasa tatiyaM cattAri cautthaM doNi evametAI vaggamRlAI do satA aDDa sattarA bhavaMti evaiyA padesA tAsi seDhINaM vikkhabhasUyI, etevi sanbhAvao asaM ~71~ vAyu vanaspati dvIndriyAdimAnaM // 67 // Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) .....................mUlaM [141-146] / gAthA ||112-121|| ... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [141 manuSya pramANaM 146] gAthA ||112129|| khajjA baggamUlarAsI patteya 2 ghettavyA, imA maggaNA-ki pamANAhiM puNa ogAhaNAhi raijjamANA beiMdiyA payara pUrejjaMtu, tato imaM 8 anuyoga suna beiMdiyANaM orAliyabaddhallaehi payaraM avahIrati asaMkhajjAhiM ussappiNiosappiNIhi kAlato taM puNa payaraM aMgulapatarA-1 saMkhejjatibhAgamettAhi ogAhaNAhiM rahajjatIhiM savvaM pUrijjati, taM puNa kevaieNaM kAleNaM raijjai pUrijjai vA ? bhaNNati, asaMkhajjAhiM | // 6 // umsappiNIosappiNIhi, kiM pamANeNa puNa khattakAlAvahAreNI bhaNNati, aMgulapatarassa AvaliyAe ya asaMkhejjaipalibhAgeNaM jo mo4 | aMgulapayarassa asaMkhejjaibhAgo evatiehiM palibhAgehiM abahIraMti, esa khenAvahArato, Aha-asaMkhejjatibhAgagahaNeNa ceva siddha ki palibhAgagahaNeNaM? bhaNNati- ekeka beiMdiyaM pati jo bhAgo mo palibhAgo, jaM bhaNiyaM avagAhotti, kAlapalibhAgo AyaliyAe asaMkhejjatibhAgo, eteNa AyaliyAe asaMkhejjatibhAgameneNaM kAlapalibhAgeNaM ekeko khettapalibhAgo sohijjamA- | hiM saba logappayara sohijjati khecao, kAlato asaMkhajjAhi umsappiNiosappiNIhi, evaM pAIdiyorAliyANaM ubhayamabhihiyaM, saMkhappamANaM ogAhaNApamANaM ca, evaM teiMdiyacauridiyacidiyatirikkhajeNiyANaci bhANiyabvANi, paMcidiyatirikSa-15 bauviyabaddhecchayA asaMkhijjA 2 hi umappiNiosappiNIhiM kAlato taheva khettato asaMkhejjAo seDhIo patarasa asaMkhijjati| bhAgo vikkhabhanayI NavaraM aMgulapaDhamavaggamUlassa asaMkhejjatibhAgo, semaM jahA asurkumaaraannN| maNuyANaM orAliyA baddhelliyA | samiya saMkhijjA siya asaMkhajjA, jahaNNapade makhejjA, jahaSNapadaM NAma jattha sancathotrA maNussA bhavaMti, Aha-kiM evaM samucchimANaM gahaNaM ahava tabbirathiyANa?, Ayariya Aha-sasamucchimANaM gahaNaM, kiM kAraNa? gambhavatiyA NiccakAlameva saMkhajjA, parimitakSetravanitvAt mahAkAyasvAta pratyekazarIratvAca, tasmAtsetarANaM grahaNa ukkosapade, jahaNNapade gambhava kaMtiyANaM cava gahaNaM, kiM kAraNaM?, jeNa dIpa anukrama [292 // 68 // 314] ~ 72 ~ Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ...............mUlaM [141-146] / gAthA ||112-121|| ... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [141 146] gAthA ||112129|| saMcchimANa caukIsa bahucA ajara aMsAmudataM ca ThitI, jahaNyapade saMkhejati bhaNine na Najjati kaparaMmi saMkhejjae hojjA te anuyogakA pisesa kareti jahA saMkhejjAto koDIto, ahayA iNamaNNaM visasiyataraM parisaMkhANaM ThANaNisaM pahacca ghuccati, kathA, esphUNatIsaM| cUNA paThANANi, teMsi sAmayikIe saNAe NisaM karoti jaghA tijamalapadessa ubAra catujamalipadassa dehA, ki bhaNiyaM hoti / ahuI saMkhyA // 69 aguNDaM ThANANaM amalapadati saNNA sAmayikI, timi jamalapadAI samudimAI tijamalapadaM ahavA tatiya jamalapadaM ratassa tijmlpdss| 18 uparimesu ThANesu baddhRti, jaM bhaNiya-yauyIsaha ThANANaM upari vati, gattAri jamalapadAI caunamalapadaM ahavA cautthaM jamalapadaMTha catujamalaSadaM, kiM puna? battIsa ThANAI caujamalapadaM, eyassa catujamalapadassa hevA vaSTRti maNussA, aNNahiM tihANehiM Na pAvaMsi, jati puNa vasIsaM ThANAti pUraMtAI to catujamalapadassa ubari bhaNata, ta Na pAvati, tamhA heDA bhaNNasi, ahayA dobhivaggA jamalapadaM bhaNNati, 18 samudiyA tijamalapadaM, ahayA paMcamachaTThA paggA tatiyaM jamalapadaM, aduvaggA bacAri jamalapadAI caujamalaparda, ahavA sanaTTha-18 baggA cautthaM jamalapadaM, aNaM chaNha baggANaM upari vadati sattaTThamANaM ca hiTThA teNa tijamalapadassa upari catujamalapadassa heDatti / sadhaNyati, saMkhejjAto koDIo ThANavisaseNANivamiyAo / iyANi visesiyayaraM kurDa saMkhANameca Nidisati, jathA-'ahava Ne chaTTo vagmo paMcamavaggapaDappaNNo, ' vaggA ThapijjIta, taMjahA-ekassa vaggo eko esa guNavuDDIrahitoci kAtuM vaggo ceva Na bhavati, teSa viNhaM baggI cacAri esa paDhamo vaggo, eyarasa vaggo solasa esa pitio vaggo, eyassa vaggo do satA chappaNNA, esa vito vagmo, etassa baggo paNNADi sahassAI paMca sabAI chattIsAI, esa cauttho vaggo, eyassa imo bagmo taMjahA-cattAri koDIsatA bauNatIsa ca koDIto augApaNNaM ca satasahassAI sanadi ca sahassAI do sayA chanautAI, imA ThavaNA dIpa anukrama [292 314] atra garbhaja-manuSyANAM saMkhyA: darzayate ~73~ Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ...............mUlaM [141-146] / gAthA ||112-121|| ... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [2] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka 54643 [141 anuyAga 146] gAthA // 70 // ||112 129|| 4294967296 evaM paMcamI vaggo, eyassa gAhAo + cattAri ya koDisatA auNasiM ca hoti koddiio| 31 garbhaja auNAvaNNa lakkhA sacaDhi ceva ya sahassA // 1 // do ya sayA chAuyA paMcama vaggo samAsato hoti / etassa kato manuSya vaggo chaTTho jo hoha taM vocchaM // 2 // tassa paMcamavaggassa imo vaggo hoti-eka koDAkoDI sayasahassaM caurAsIti koDAkoDI saMkhyA sahassA cattAri ya koDisatA satcaTTi ceva koDIo cotAlIsaM ca koDisatasahassA satta ya koDisahassA tiNNi ya satarA 8 koDIsatA paMcANauI satasahassA ekAvaNaM ca sahassA chacca sayA solamuttarA, imA ThavaNA 18446744073709551616la esa chaTTo baggo, etassa gAhAo-'lakkhaM koDAkoDI caurAsItI bhave sahassAI / cacAri ya sattaTThA haoNti satA koddikoddiinn| // 1 // coyAlaM lakkhAI koDINaM satta ceva ya sahassA. / timi ya satA ya sattari koDINaM hoMti NAyacA // 2 // paMcANauI lakkhA ekAvaNaM bhave sahassAI / cha solamuttara sayA ya esa chaTTho bhavati vaggo // 3 // ettha ya paMcamachaDehiM payoyaNaM, esa chaTTho vaggo paMcameNa vaggeNa paDappAijjai, paDappAie samANe jaM hoti evaiyA jahaNNApadiyA maNussA bhavaMti, te ya ime evaDhyA 7922816 2514 26433759 35439503 36 evametAI auNatIsa ThANAI evaiyA jahaSNapadiyA maNussA, cha tiSNiA 2] suNNa paMcava ya Nava ya tiNNi cattAri / paMceva tiNi navapaMca satta tinnnnev2||shaacu cha do caueko paNa do chakekago ya aDDeva / do doNava satteva va ThANAI upari hutaaii|ahvaa imo paDhamakkharasaMgaho-cha titti supaNa tica pati Na pa sa titti ca cha hocepbech| e aTThA viceNa sA paDhamakkharagahiyachaTThANA ||1||ete puNa NirabhilappA koDIhiM vA koDAkoDIhi vatti kAuM teNa pubvapuryagahi parisaMkhANaM kIrati, caurAsIti satasahassAI puvaMga bhaNNati, etaM evatieNaM ceva guNitaM puNvaM bhaNNati, taM ca ima-sattari koDIsayasahassAI | BRECIRRERA dIpa anukrama [292 314] ~74~ Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ..................mUlaM [141-146] / gAthA ||112-121|| ... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [141 // 71 // 146] gAthA ||112129|| | chappana ca koDisahassAI, eteNa bhAgo hIrati, teNa tato idamAgataphalaM bhavati-ekAra puthyakoDIkoDIto bAvIsaM ca puScakoDIsata- garbhaja sahassAI caurAsItiM ca koDIsahassAI aTTha ya dasuttarA pubbakoDIsayA ekkAsItiM ca puvvasatasahassAI paMcANauI ca puccasaha- manuSya ssAI tiNi ya chappaNNA pubbasatA, etaM bhAgaladdhaM bhavati, tato puvvehiM bhAgaM Na payacchatitti pulcaMgehi bhAgo hIrati, hitesaMkhyA idamAgataphalaM bhavati-ekkAsaM pubaMgasatasahassAI sacariM ca puvaMgasahassAI chacca ya ekkUNasaTThAI pukhasatAI, tato ibhaNNaM vegalaM bhavati-tesIha maNuyasatasahassAI pabhAsaM ca maNuyasahassAI tiNNi yaM chattosA maNussasatA, esA jahaNapadiyANaM maNussANaM puvasaMkhA, etesi gAhAo taMjahA-' maNuyANa jahaNNapade ekArasa puncakoDikoDIto / bAvIsa koDilakkhA koDisahassA ya culasItira // 1 // adveva ya koDisatA puNyANa suttarA tato hoti / ekAsIti lakkhA paMcANauI sahassA ya // 2 // chappaNNA tiSNi satA pugvANaM punavaNNiyA aNNe / etto puvvaMgAI imAI ahiyAI aNNAI // 3 // lakkhAI ekavIsaM puSvaMgANa sattari sahassA ya / chaccebegUNaTThA punvaMgANaM satA haoNti // 4 // tesIti satasahassA chappaNNA khalu bhave sahassA ya / tini sayA chattIsaM evazya! vegalA maNuyA / / 5 // etaM ceva ya saMkhaM puNo aNNapagAreNa bhaNNati visesovala bhanimittaM, taM0- ahavaNaM chaNNatutichedaNagadAI | rAsI' chaNNauti chedaNANi jo deti rAsI so chaNNautichedaNagadAyI rAsI, kiM bhaNiyaM hoti ? jo rAsI do bArA chedeNaM chijja-18 mANo chaNNautibAre chede deti sakalarUbe pajjavasito tatiyA vA jahaNNapadiyA maNussA, tatiorAliyA vA baddhelayA, ko puNa| rAsI chaNNaupichedaNagadAI hojjA, bhaNNati-esa cena chaTTho baggo paMcamavaggapaDappaNyo jatio bhaNito esa chanauti cheda-15 Nae deti, ko paccayo', bhaNNati-paDhamo baggo chijjamANo do chedaNae deti citito cattAri tatio aTTha cautyo solasa dIpa anukrama [292 314]] ~75 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ..mUlaM [141-146] / gAthA ||112-121|| prata sUtrAMka [141 146] gAthA ||112121|| paMcamI battIsaM chaThThI causaDiM, etesiM paMcamachaTThANa vaggANaM chedaNayA meliyA chaNNauti bhavaMti, kahaM puNa tANi ?, jahA jo baggo kriyAdianuyoga dAjeNa camgeNa guNijjati tersi dohavi tattha chedaNayA lambhati, jahA vitiyavagmo paDhameNa guNito chijjamANo cha chedaNae deti, II cUrNI VIvitieNa tatito guNito pArasa, taieNa cauttho guNio cauvIsa, catutthaeNa paMcamo guNito aDayAlIsa chedaNate deti, evaM paMcamaeNavi chaTThI guNito chaNNauti chedaNate detitti esa paccayo, ahavA rUvaM ThaveUNa te chaNNauti vAre duguNA duguNaM kiirti,| sakataM samANa jati puvamaNiyaM pamANaM pAveti to chijjamANapi te ceva ya chayaNae dAhitti paccato, etaM jahaNNapadamabhihitaM / uko sapadamidANi, tattha imaM sutta 'ukosapade asaMkhejjAhiM ussappiNiosappiNIhi avahIraMti kAlato khecato rUbapakkhittehi maNussehiM seDhIe abahIrati, kiM bhaNiya hoti', ukosapade je maNUsA bhavati tesu ekami maNUsarube pakkhine samANe tehiM maNUsehiM seDhIe avahIrati, tIse seDhIe kAlakhettehiM acahAro maggijjati, kAlao jAva asaMkhajjAhiM ussappiNiosappiNIhi / khettato aMgulapaDhamavaggamUlaM satiyavaggamUlapaDappADita, kiM bhaNitaM hoti ? tIse seDhIe aMgulAyate khaMDi jo padesarAsI tss| dAjaM par3hama baggamUlaM taM tatiyaSaggamUlapadesarAsiNA paTuppAtijjati, paDuppADite jo rAsI bhavati ecatiehi khaMDehiM sA seDhI16 | abahIramANA 2 jAva NivAi tAva maNussAvi avahIramANA niTThati, Aha-kahamekA seDhI ehamecehi khaMDehiM abahIramANI asa-1 khejjAhi ussappiNiosappiNIhi avahIrati ?, Ayariya Aha-khetA aisuhumattaNato, sune ya maNita-'suhumo ya hoti kAlo18M IDI|| 72 // | tatto suhamayarayaM bhavati khettaM / aMgulaseDhImene ussappiNIo asNkhejjaa||shviubbiyaa baddhilyA samae 2 abahIramANA saMkhenjeNaM | kAlaNaM avahIrati, pAThasiddhaM 'AhAragANaM jahodhiyAI, 'vANamaMtara'ityAdi vANamaMtaraceuvviyA asaMkhejjA 2 ussappiNiosappiNIhi | dIpa anukrama [292314]] ~76~ Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ...............mUlaM [141-146] / gAthA ||112-121|| muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [141 anuyoga cUrNI 146] gAthA // 73 // ||112 129|| | avahIrati taheva se jAto seDhIto taheva, viseso tAsiNaM seDhINaM viSkamasUyI, kiM vaktavyamiti vAkyazeSaH, kiM kAraNa, paMciMdiya- vaimAnika atiriyorAliyasiddhattaNato, jamhA mahAdaMDae paMciMdiyaNasaehito asaMkhejjaguNahINA vANamatarA paDhijjati, evaM viSkaMbhasyIvi | kA saMkhyA | tehito asaMkhejjaguNahINA ceva bhaNiyabvA, idANi palibhAgo-saMkhejjajoyaNasatavamgapalibhAgo padarassa, je bhaNiya-saMkhejja joyaNasatavaggamette palibhAge ekeke vANamaMtare Thavejjati pataraM pUrijjati, taMmatapalibhAgaNa ceva avahArativi / 'jotisiyANa| mityAdi,jotisiyANaM veubbiyA baddhellayA asaMkhejjA asaMkhejjAhiM ussappiNiosappiNIhi avahIraMti kAlato khettato asaMkhejjAto seDhIo payarassa asaMkhejjatibhAgotti, taheva visesiyANaM seDhINaM viSkaMbhasUyI kiM vaktavyeti vAkyazeSaH, kiM vyAnaH (cAtaH) zrUyate jamhA vANamantarehiM jotisiyA saMkhejjaguNA paDhijjaMti tamhA vikkhaMbhasyIvi tesiM tehito saMkhejjaguNA ceva bhaNNati, NavaraM palibhAge viseso jahA ye chappaNNaMgulasate vaggapalibhAgo parassa, evatie palibhAe ThavejjamANo ekekko jotihai| sito savvehi sancaM pataraM pUrijjati taheva sohijjativi, jotisiyANaM vANamaMtarahito saMkhejjaguNahINo palibhAgo saMkhejjaguNa bhahiyA sUyI, 'vemANiya ' ityAdi, bemANiyANa caddhilyA asaMkhejjA kAlato taheva khettato asaMkhejjAo seDhIo, tAo NaM| drA seDhIto patarassa asaMkhejjatibhAgo, tAsi NaM seDhINaM vikkhaMbhasUyI bhavati aMgulavitiyavaggamUlaM tatiyavaggamUlapaDappaNNaM, ahavarNa // 73 // | aMgulatatiyavaggamUlaghaNamettAto seDhIto, taheba aMgulavikkhaMbhakhetavattiNo seDhirAsissa paDhamavaggamUlaM vitiyatatiyacauttha jAba | asaMkhejjAIti, tesipi citiyaM vaggamUlaM tatiyavaggamUla seDhippadesarAsiNo guNite jaM hoti tattiyAo seDhIo vikvaMbhasUyI / dra bhavati, tatiyassa vA vaggamUlassa jo ghaNo evaiyAto vA seDhIo vikkhaMbhasUyI, NidarisaNaM taheva bechappaNNasatamaMgulitassa paDha-14 64G dIpa anukrama [292314] ~77~ Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ...............mUlaM [141-146] / gAthA ||112-121|| ... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka zrI [141 anuyoga cUrNI va pramANa 146] gAthA // 74 // ||112 mavaggamUlaM solasa bitiyaM cattAri tatiyaM duNNi, tatiyaM citieNa guNitaM aTTha bhavaMti, tatiya vitieNa gANayaM, te ca aTTha, tatiyassa-8 vighaNo, sovi te ceSa aTTha eva, motta (eyA) sambhAvao asaMkhejjA rAsI dadubbA, evameyaM vemANiyappamANaM NeraiyappamANAto asaMkhejjaguNahINaM bhavati, kiM kAraNaM , jeNa mahAdaMDae vemANiyA meraiehito asaMkhejjaguNahINA ceva paDhijaMti, etehito ya raiyA asaMkhejjaguNabhahiyatti 'jamihaM samayaviruddhaM, baddhaM buddhivikaleNa hojjAhi / taM jiNavayaNavihaNNU khamiUNaM me pasohiMtu // 1 // sarIrapadassa cuNNI jiNabhaimbamAsamaNakittiyA samattA // se kiM taM bhAvappamANe' ityAdi (143-210) bhavana bhUtirbhAvaH, tatra jJAna evaM pramANaM tasya vA pramANaM jJAnapramANe, 'guNapramANaM' ityAdi (144-210) guNana guNaH12 pramitiH pramANaM pramIyate vA'neneti pramANaM guNaH pramANaM guNapramANe, guNena cyaM pramIyate, jJAyate ityarthaH, ahavA dravye guNAH pramI-15 yaMta iti guNapramANa, guNeSu vA jJAnaM guNapramANa, guNapramANeneti etatprarUpaNetyarthaH, nItinayaH nayeSu pramANaM nayapramANa, nayeSu / jJAnamityarthaH, athavA naya evaM pramANaM nayapramANaM, nayapramANaM nayajJAnamityarthaH, nayAnAM vA pramANaM nayapramANa nayasaMkhyetyarthaH, saMkhyA, karaNajJAnaM saMkhyA pramANaM saMkhyApramANaM / 'se kiM taM guNapramANe tyAdi kaMThya, jAba jIvAjIvaguNapramANaM saMmattaM / / 'se kiM taM jIvaguNapramANe ' syAdi, NANaM jIvassa guNo tassa svaviSaye pramANa bhedapramANasvarUpaM vaktavyamiti, nANaguNapamANetyAdi bhaNita, evaM dasaNacaraNaguNevi bhANiyabbA, akSa ityAtmA iMdriyANi vA taM tAni ca prati vartate yat tatpratyakSaM, dhUmAdagnijJAnabadanumAnaM, yathA 13 // 74 / / gostathA gavaya ityApamme, Agamo yAptavacanaM, AyariyaparaMparAgato vA AgamaH, athaitada vyAcaSTe-atha kiM tat pratyakSaM', pratyakSaM dvividha prajapta, tadyathA-indriyapratyakSaM ca noindriyapratyakSa ca, tatrandriyaM zrotrAdi tannimittaM yadalaiGgikaM zabdAdijJAnaM tadindriyapratyakSaM vyAvahA 121|| - dIpa anukrama [292 314] atra bhAva-pramANasya varNanaM kriyate ~78~ Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) .....................mUlaM [141-146] / gAthA ||112-121|| ... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [141 anuyoga 146] gAthA // 75 // ||112 129|| | rika, noindriyapratyakSa yadAtmana evAlaiGgikamavadhyAdIti samAsArthaH, avikaladravyedriyadvArotpatramAtmanI yajjAtamidriyapratyakSaM, sesa kaMThyaM / 'se kiM taM aNumANe' ityAdi, jadhA ghaNavaMto atra matvarthaH tathA pUrvamastIti pubbavaM bhaNNati, pUrvopalabdhenaiva sAdharmya liMgeNa nANakaraNaM, pUrva avisaMvAdinI sRSTimaghonnateH evametadanumitI bhavati, pUrvavat upaladdhAto sesa aNNati cunaM bhavati, taM ca vaidharmya ca | uvaladdhe atthe avyabhicArasaMbaMdhena saMbaMdhanaNato uvalabhate dhUmAd baDheranumAnaM, dRSTo'rthoM dharmasamAnatayA anumito dRSTasAdhAnumAna nAma pramANaM bhavati, sesa kaMThyaM / tassa samAsato tivihaM gahaNaM' ityAdi, tasya tadanumAnaM parigRhyate, samAsatoti saMkhevato sababhedesu battavvaM bhavati, vAtunmAmoti upyAyatteNa payatthassa bhamaNaM vAtubbhAmo bhavati, ahavA pradakSaNaM dikSu vAtasya bhamaNaM bAtu- mbhAmo, sesa kaMThyaM, 'se kiM taM uvamme' tyAdi, madarasarSapayoH mUrtatvAdisAdharmyAt samudragoSpadayoH sodakatvaM caMdrakuMdayoH zuklatvaM | hastimazakayoH sariritvaM Adityakhadyotakayo AkAzagamanoyotanAdi, bahusamAnadharmatA gogavayayoHNavaraM gavayo vRttakaMTho gauHsakaMbala 4 | ityarthaH, devadattayajJadatcayoH sarIrataM, savyasAdhamme Natthi tavihaM kiMci tathAvi jaM sutte bhaNita taM daTThavvaM, ahavA jaMbudIpo AdityadravyAdivat sesaM kaMThyaM / / se kiM taM vedhammovaNIte ' tyAdi, sAbaleyabAhuleyayoH kiMcidvilakSaNaM tacca sabalatvaM janmAdi vA // 5 // zeSa, pUrvasamAnalakSaNa ityarthaH, bAyasapAyasayoH samAnaM savatvaM (Ayasavattva) lakSaNa yayoH, zeSa varNAdi sarva vilakSaNaM sarvavilakSaNaM / / 'se kiM taM savvavaidhamme' tyAdi, sarvadravyaguNaparyAyANAM yad vijAtIyaM tattasya vilakSaNaM saMvyavahArAta, ato bhaNNati-sarvamanuSya| jAtibhyaH pANo vaidharmyasthAnaM nacAsau sarvathAvadharmayuktaH, siro'vayavAdisadRkSalakSaNatvAt ataH sarvavaidhAbhAvAt pANasaMvyava-18 di hArataH sarvavaidharmyastho vidharmastha evopagIyate pANeNa sarisaM, 'se taM' ityAdi, 'se kiM taM Agame' tyAdi sUtra kaMThyaM / dIpa anukrama [292314]] WEREAK ~ 79~ Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ....................mUlaM [141-146] / gAthA ||112-121|| ... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [141 zrI anuyAga cUrNI prasthakA dinayazca 146] gAthA // 76 // ||112 129|| se kiM taM dasaNaguNappamANe tyAdi, bhAvacabikhadiyAvaraNIyassa kammuNo khayovasameNa dabvidivassa ya NirubahayattaNato jIvassa cakbudaMsaNaguNo uppajjati so ceva pramANati cakkhudaMsaNaguNappamANaM bhaNNati, evaM seseMdiemuvi acakkhudaMsaNaM bhaNitavvaM, cakkhurdasaNaM cakkhudaMsaNissa ghaDAdie mutte dabvabhAbiMdiyamapattamatthaM giNhaiti jJApitaM bhavati, acakbudasaNa AyabhAvotti dabidiemu saddAdio jatA pattamattho tayA bhAbiMdiyA, bhAre appaNo viSNANasattI uppajjahIca, evaM sesidiyANi pacavisayANi jJApitaM bhavati, ohidaMsaNaM savvadathyesutti guruvayaNAo jANitabvaM, savve rUvidavyA, bhaNiyaM ca 'rUpiSvavadheH' (tatvA. a.1.28) ahavA dhammAdiyANa sayyadavyANaM rUvidavyANusArato jANati maNadabvaNusArato maNapajjavaNANivya, sesaM kaMTyaM / se kiM taM caraNaguNappamANe' ityAdi, sAmAdiyAminiriyaMti purimapacchimatitthakarANa NiyameNovaTThAvaNAsaMbhavato, majjhimANaM bAvIsAe titthakarANaM AvakadhiyaM uvaTThavaNAe abhAvattaNato, mUlatiyAra pattassa ja chedobaTTAvaNaM se taM, sAtiyArassetyarthaH, je puNa sehassa paDhamatAe atiyAravajjiyassavi uvaTThANaM taM, NiraiyArassetyarthaH, parihAraM tavaM vahatA NivvisamANA parihAri tave NiviTThakAyA, ubasamagaseDhIe uvasamento suhumasaMparAgo visujjhamANo bhavati, so ceva parikhaMDato sNkilissmaanno| bhavati, khabagaseDhIe saMkilissamANo Natthi, mohakhayakAle uppaNNakavalI jAva tAva chaumattho, khINadaMsaNaNANAvaraNakAle jAva bhavandho tAva ahakkhAyacarittakevalI, saMsa kaMTvaM / NayANa ya vihANaNa aNegabhedabhiNNacA didvaitabhedato tibihabhedatti, patthagadiTThato pegamavavahArANaM saMgahassa pandhago bhavati, NegamababahArA dovi egAbhippAyA, saMgahassabi, tAni jatA dhaNNAdiNA |mijjati pUryata ityarthaH, mitAtti sahA mejjassa pUrito, evaM majjagaM samArUDho mejjaM vA patthara samArUDho jatA tatA saMgahassa dIpa anukrama [292 maa|| 76 // 314] ~80~ Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ..................mUlaM [141-146] / gAthA ||112-121|| ... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [141 saMkhyA pramANa cUNoM 146] gAthA ||112 121|| I#patthato bhaNati, Na sesAvatthAsu, patthayakajjAbhAvattaNato, ujjusuttassa lihaNakAraNatacchaNAdiyAsu kriyAsu savvahA Nissavito anuyoga | patthauti NAmaMkito tato patthato bhaNNati, kiM ca-mitaM patthaeNa ya mitamijapi patthato bhaNNati, kaha, ucyate, kajjakara pANaM paropparasaMbaddhato ceva desattaNato, saddaNayANaM jANatetti, jato jANagovaogamaMtareNa patthao Na Niphajjati ato jaanngo||77|| vaogocceva NicchaeNa patthago, jassa vA vaseNati kartuH kArayiturvA ityrthH| 'se kiMtaM vasahidiTTate' ityAdi(145-224)NegamavavahArA kaMThyA, saMgahassa basamANo vasatitti jatA saMthAragamArUDho bhavati tatA vasatitti vattavyaM, Na sesakAle, sesa kaMThyaM / / 'se kiM taM padesadiDhate' ityAdi, NegamasaMgahavavahAraRjuttA ya suttasiddhA kaMThyA, RjusuttovIra zabda Aha-siyasahassa aNegatthAbhihANataNato atiprasaktaH pradezaH prAmotItyarthaH, tasmAdRjumatinA vaktavyaM dhamme padesiti, dharmAtmakaH sa ca pradezaH, niyamAt | dharmAstikAya ityarthaH, evamahamAgAsesuSi, jIvAtmakaH pradezo bhavati sa ca pradezo NojIvatti bhiNNamaNegajIvadavvattaNato, evaM hai puggaladabbesuvi, zabdasyopari samabhirUDha Aha-dhammapadesetti idha vAkye samAsadayasaMbhavo bhavati, ettha jati tappuriseNa bhaNasi | to bhaNa dhamme padeso dharmapradezo, yathA bane hastI vanahastI tIrthe kAkaH, aha karmadhAraeNa bhaNasi to jaghA zvetaH paTaH2, evaM visarsa to bhaNehiti, evaMbhUya Aha-savvAdayo caturo egaTThA, ahavA sabbasadeNa savvaM, evaM dezapradezakalpanAvarjitaM kasiNaM bhaNNati, yadevA*tmasvarUpeNa pratipUrNa bhavati tadevaikatvAt niravayavaM parigRhyate, egagahaNagahiyati egAbhidhAnenecchatatyirthaH, sesaM kaThyaM ||'se 181 kiMtaM saMkhappamANe ' tyAdi (146-230) NAmAdi jAva gaNaNasaMkhIta tAva kaMThyA, 'se kiM taM gaNaNasaMkhe' tyAdi / aNuba darAsiparimANassa parimANagaNaNaM gaNaNasakhA bhaNNati, gaNaNapajjAeNa yA dugAdirAsINa saMkhatti pari parimANakaraNaM gaNaNa RSSES // 7 // dIpa anukrama [292 314] ~81~ Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ...............mUlaM [141-146] / gAthA ||112-121|| ... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi prata sUtrAMka [141 anuyoga cUrNI | AA 1178 // 146] gAthA ||112129|| SROSC saMkhA bhaSNati, saM saMkhAkaraNaM vidhA ima-saMsamasaMkhamaNataMca, tattha saMkhejjagaM-jahaSNAdikaM tivihameva saMkhejjagaM, asaMkhenjaka paricA-3 anavadikaM tihA kAtuM puNo ekeka jahaNNAditividhavikappeNa gavavidhaM bhavati, aNatakamavi evaM ceba, gavara aNaMtagANaMtagassa uko- sthitAdi palyAH sagassa asaMbhavattaNato aTThavidhaM kAyavvaM, evaM bhede kAtuM tesimA parUvaNA kajjati-'jahaNNagaM saMkhejjaga kettiya' ityAdi kaMThyaM, 'se jahAnAmae palle siyA' ityAdi, se palle buddhiparikappaNAkappie, palle pakkhevo bhaNNAti, soya heTThA joyaNasahassAvamADho rayaNakaMDa joyaNasahassAvagADhaM bhettuM vaharakaMDe paiDito, uvari puNa savedikato, vedikAto ya upari sihAmayo kAyavyo, jato asatipasati savvaM bIyamijaM sihAmaya diTuM, sesaM suttasiddhaM / dIvasamudANa uddhAre gheppatici, uddharaNamuddhAraH, tehi pallapramANehiM sarisavehiM dIvasamuddA urijjaMtIti tatpramANaM gRhyante ityarthaH, syAt uddharaNaM kimarthI, ucyate, aNavaTTiyasalAgaparimANajJApanArtha, codakaH pucchati-jati paDhamapalle ukkhitte pakkhitte Nihite ya salAgA Na pakkhippati to kiM parUvito?, ucyate, esa aNavaTThiyaparimANadasaNastha parUvito, idaM ca jJApitaM bhavati-paDhamattaNato paDhamapalle aNavaDDANabhAvo Nasthi, salAgApallo ya aNacaDisalAgANa bhareyacyo jato muce paDhamasa-15 lAgA paDhamaaNayaTThiyapallabhede dasiyA iti, ' evaM aNavaDiyapallaparaMparasalAgANa asaMlappA logA bhariyA' ityAdi, asaMlappatti-jada saMkhejje asaMkhejje vA egatare vaktuM na zakyate taM asaMlappatti, kahaM ?, ucyate, ukkosagasaMkhejjaM atibahutaNato muttambabahArINa ya avyavahAritaNato asaMkhejjAmiva lakkhijjati, jamhA ya jahaNNaparittAsaMkhejjayaM Na pAvati AgamapaccakkhayavahAriNo ya saMkhe-18 // 78 yavavahAritaNato'salapyA iti bhaNitaM, logatti salAgApallA logA, ahavA jahA dugAdidasasatasahassalakkhakoDimAiehiM rAsIhiMda abhilAveNaM gaNaNasaMkhavavahArA kati Na tahA ukosagasaMkhejjageNa, AdillagarAsIhi ya omatthagaparihANIe jA 12 KC-C dIpa anukrama [292 24 314] | atha saMkhyAta-asaMkhyAta-anantAnAM svarupam varNayate ~82 ~ Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) prata sUtrAMka [141 FUE] gAthA ||112 121|| dIpa anukrama [292 314] zrI anuyoga cUrNAM / / 79 / / "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra - 2 (cUrNi:) ..mUlaM [141-146] / gAthA ||112-121 || muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [ 45], cUlikAsUtra [02] "anuyogadvAra" cUrNi: sIsapaheliko paramarAsI etehi gaNaNAbhilAvaNasaMvavahAre Na kajjaiti ato ete rAsI asaMlappA, evaiyaM kAraNamAsajja bhaNitaM asaMlappA logA bhariyA iti / ahavA aNavaDiyasalAma paDisalA gamahAsalAgapakhANaM sarUve guruNA [ka] bhaNite sIso pucchati - te kahaM bhareyacvA 1, gurU Aha- evaMvihasalAgANa asaMlappA logA bhariyA, saMlappa bhariyA NAma samANasaMlappA, asaMlappA sasikhA ityarthaH tathAvi ukosagaM saMkhejjagaM Na pAvatiti bhaNite sIso pucchara, sIso pucchaikathaM ukosasaMkhejjamasarUvaM jANiyabdhaM 1, ucyate se jahAnAmae maMce ityAdi upasaMhAro evaM aNavaDiyasalAgAMhiM salAgApalle pakkhippamANIhi tatto ya paDisalAmApalaM tatoSi mahAsalAgApalle hohiti sA salAgA jA taM ukosagaMsaMkhejjagaM pAvihiti / idANi ukosagasaMkhejjagaparUvaNatthaM phuDataraM imaM bhraSNati, jahA taMbhi maMce AmalaehiM pakkhipyamANehiM hohiti taM AmalayaM jaM taM maMcaM bhareditti aNNaM AmalagaM Na paDicchaitti, evamukosayaM saMkhejjayaM davvaM, tassa imA parUvaNA-jaMtu dIpyamANamecA cattAri palA-paDhamo aNavaTTiyapo citito salAmA pallo tahao paDisalAgApallo cauttho mahAsalAgApacho, ete cauropi rayaNappabhApuDhavIe paDhamaM rayaNakaMDaM joyaNasahassAvagADhaM bhittRRNa citie berakaMDe patiDiyA deThThA, imA ThavaNA, ete ThabiyA ego gaNaNaM NoSeti duSpabhiti saMkhatti kAuM, tattha paDhane apavaTTiyapache do sarisavA pakkhitA evaM jahaSNaM saMkhejjataM, to eguttarabuDDIe tiNi caturo paMca jAba so puNo aNNaM sarisavaM Na paDicchati tAhe asambhAvapaTTavaNaM paDuccatti taM ko'vi devo dANavo vA ukkhittuM vAmakarayAli kAuM te sarisave jaMbuddIvAdie dIye samudde pakkhivijjA jAva giTTiyA tAhe salAgApache ego siddhatthato chUDho, sA salAgA, tato jahiM dIve samudde vA siddhatthato niTTito saha teNa AreNa je dIvasamuddA tehi ~83~ anava sthitAdi palyAH // 79 // Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) .....................mUlaM [141-146] / gAthA ||112-121|| ... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [141 anuyoga 146] cUNIM 451525TOR gAthA // 8 // ||112 121|| samvehiM tappamANo puNo aNNo pallo Ai(bhari)jjai, sovi siddhatthANa bharite jamira Nivito tato 2 parato dIvasamudesu ekakaM | utkRSTa pakvivijjA jAva sovi Nidvito tato salAgApalle vitito sarisabo chaDho, jattha jattha viNihito teNa saha AtillehiM dIva- salyAta, samuddehiM puNo aNNo pallo Aijjati, sovi sarisavANaM bharito, tato parayo ekkekaM dIvasamuddesu pakkhivataNa NiTThavaMto(Dio) tato asaMkhyA salAgapalle tatiyA salAgA pakkhittA, evaM eteNa aNavaviyapallakaraNakameNa salAgaragahaNaM kareMteNa salAgApallo salAgANa bharito, kramAgataH aNavadvito salAgApallo ya salAga Na paDicchaittikAtuM se ceva Nikkhitto, NidvitaDhANA purato pubbakameNa pakkhitto zivito ya, tato paDisalAgApalle paDhamA paDisalAgA chuDhA, tato aNavahito ukkhitto NiDiyaThANA parato pubbakameNa pakkhitto Nivito ya tato salAgApalle salAgA pakkhittA, evaM aNNamantreNaM aNavadvitaNa AyaraNikkharaM karateNa jAhe puNo salAgApallo | bharito aNavadvito ya tAhe puNo salagApallo ukkhitto pakkhico Nihito ya puvakameNa, tAhe paDisalAgApalle | jitiyA paDisalAgA chuDhA, evaM AyaraNikkharakaraNeNa jAhe tinivi paDisalAgasalAgaaNavaDiyapallA pa bharitA | tAhe paDisalAgApallo ukkhino pakkhippamANo NiDio ya tAghe mahAsalAgApalle paDhamA mahAsalAgA chUDhA, tAhe salAgApallo ukkhitto pakkhippamANo Nivito ya tAhe paDisalAgA pakkhittA, tAdhe aNavadvito ukkhico 4 parikhatto NiDio ya tAhe salAgApalle salAgA pakkhitA, evaM eteNa AyaraNikiraNakameNa tAva kAyavvaM jAva paraMpareNa mahAsalAgA paDisalAgA silAgA aNavaTThiya catuvi bharitA tAhe ukosamatithiyaM, etthaM jAvatiyA aNavaDiya- | tA // 8 // | palla salAgApalle paDisalAgApalle mahAsalAgApalle ya dIvasamuddA uddharitA ye ya catupallaDiyA sarisavA esa sambodhi etappamANo SA5%%%54 dIpa anukrama [292314] ~84 ~ Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ...................mUlaM [141-146] / gAthA ||112-121|| ... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [141 146] gAthA ||112 121|| rAsI egarUveNoNo ukosayaM saMkhejjayaM bhavati, jahaSNukosayANa majjhe je ThANA te savve patteyaM ajahaNNamaNukosayA bhaNiyabvA,& anuyAgA siddhate jattha jattha saMkhejjayagahaNaM kataM tattha sambaM 2 ajahaNNamaNukosayaM dadubba, evaM saMkhejjage paruvite bhagavaM! kimetaNaM aNaka-10 bhedAH cUrNoM TThiyapallasalAgapaDisalAgAdIhi ya dIvasamuddamuddhAramahaNaNa ya ukkosagasakhejjagaparUvaNA kajjati ?, gurU bhaNati-patthi ano // 8 // saMkhejjagassa phuDayaro parUvaNovAtotti, kiMcAnyat-asaMkhejagamaNatarAsivikappANi etAo ceva AdhArAto rUtuttarakamavi buDiyAto parUvaNA kajjatItyarthaH / uktaM trividha saMkhyeyaka, idANiM NavavidhamasaMkhejjaya bhaSmati- 'ebAmeva ukosae' ityAdi, muttaM, asaMkhejjage parUvijjamANe evameva aNavaTThiyAdipalladIvuddhAraeNa ukosagasaMkhejjagamANite egaM sarisavarUvaM pakkhitaM tAhera jadhaSNagaM parittaasaMkhejjagaM bhavati, 'teNa paraM' ityAdi sunaM, enaM asaMkhejjagassa jahaNNamaNukosaDANANa ya jAva ityAdi sUtra, sIso pucchati-'ukosaga ' ityAdi sutnaM, gurU Aha-jahannagaM parittaasaMkhejjagaM' ti asya vyAkhyAnaM-jahaNyAgaM parittAsaMkhejjaga viralliya Thavijjati, tassa viraliyaTThAvitassa ekeke sarisavaTThANe jahaNaparimitasaMkhejjagametto rAsI dAyabvo, tato tesiM jahaNNaparicAsaMkhejjagANaM rAsINaM aNNamaNNabbhAsoti guNaNA kajjati, guNite jo rAsI jAto so rUcUNoti, svaM pADijjati, tami pADite ukkosaga parinAsaMkhenjagaM hoti, ettha didruto-jahaNNaparittAsaMkhejjagaM buddhikappaNAe paMca rUvANi ne viralliyA, ime 55555, ekekassa jahaNNaparitAsaMkhajjamato rAsI, ThavitA ime 55555, etesi paMcagANaM aNNamaNNaM abhA Milan sotti guNiyA jAtA ekatIsa satA paNuvIsA, ettha aNNamaNNAbhAsotti jaM bhaNitaM, etthapaNe AyariyA parUveti-pAiya- saMvaggitaMti bhaNitaM, atrocyate, svapramANena rAsiNA rAsi guNijjamANo vaggiyaMti bhaNNati, so ceva baddhamANo rAsI puccilla dIpa anukrama [292 314] ~85~ Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ...................mUlaM [141-146] / gAthA ||112-121|| ... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [141146] gAthA ||112121|| _ guNakAreNa guNijjamANo saMvaggiyati bhaNNati, ato aNNamaNNabhatthassa vaggiyasaMvaggiyassa nArthabheda ityarthaH, anyaH prakAraH, dazAsaMkhya anuyoga da ahavA jahaNyAga juttAsaMkhejjaga je te rUvUrNa kajjati, tato ukosagaM parittAsakhejjaga hoti / uktaM tiSidhapi paricAsaMkhejjagaM, Tra cUNoM *idANiM tivihaM juttAsaMkhejjaga bhaNNati, tassa imo samotAro, sIso bhaNNati-bhagavaM ! je tumbhe jahaNNagaM juttAsakhejjaga rUvUrNa * // 82 // 3 kareha tamahaM Na yANe ato pucchA imA-jahaNNagaM juttAsakhejjaga kettiya hoti ', AcAryottaramAha-jahaNNagaM parittAsaMkhejagaM 6 ityAdi, satraM pUrvavatkaMThyaM, Navara paDipuNNeti guNite sarva Na pADejjati, anya prakAraH 'ahavA ukosae' ityAdi sutrta kaMvyaM / / jAvaivo jahaNNajuttAsaMkhejjae sarisavarAsI egAvaliyAevi samayarAsI tattito ceva, jattha sute AvaliyAgaiNaM tattha jahaNNa-1 juttAsaMkhejjaipaDipuNNappamANamettA samayA gaheyavvA, 'teNa paraM' ityAdi, jahaNNajuttAsakhejjattAto parato eguttaravaTiyA asaM-18 hIkhejjA ajahaSNamaNukosA juttAsaMkhajjagaTThANA gacchati, jAva ukosa juttAsaMkhejjagaM Na pAvatItyarthaH, sIso pucchati-ukorsa juttAsakhejjagaM kettiya hoti', AcArya Aha-jahaNNajuttAsaMkhejjagappamANametteNa rAsiNA AvaliyAsamayarAsI guNito rUvRNo diukosaM juttAsaMkhejjayaM bhavati / atre AcAryA bhaNati-jahaNNajuttAsaMkhejjarAsissa vaggo kajjati, kimuktaM bhavati ?--aavliyaa| AvaliyAe guNijjati, rUNito ukosa juttAsaMkheyaM bhavati, anyaH prakAra:-'ahavA jahaNNagaM' ityAdi murI kaMThyaM / sIso pucchati-'jahaNNagaM asaMkhejjAsaMkhejjagaM' ityAdi, AcArya uttaramAha-'jahaNNaeNa' ityAdi sutaM kaMThyaM, anyaH prakAraH | dA'ahavA ukosaya' ityAdi suttaM kaMThayaM, 'teNa paraM' ityAdi suttaM kaThayaM, jahaSNagassa asaMkhejjAsaMkhejjagassa parato ajahaNNamaNukosAdA / / 82 // ityAdi sutta kaMThaya, ziSyaH pRcchat 'ukosagaM' ityAdi suttaM, AcAryottaramAha--'jahaNNaga' ityAdi suttaM kaMThayaM, anyaH prakAraH dIpa anukrama [292 314] ~86~ Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) .....................mUlaM [141-146] / gAthA ||112-121|| ... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [141 146] gAthA ||112 121|| MIahavA jahacaga' ityAdi muttaM kaMTya, ane puNa AyariyA ukosarga asaMkhejjaasaMkhejaga imena prakAreNa panaveti-jahaNNagaasaMkhejjA-- ananta sakhejjagarAsissa baggo kajjati, tassa vaggarAsissa puNo baggo kajjati, tassa baggassa puNo vaggo kajjati, evaM tiNNi svarUpam vArA vaggiya saMbaggite ime dasa asaMkhayapakkhevayA pakkhippijjati 'logAgAsapadesA 1 dhammA 2 dhamme 3 gajIvadesA 4 ya / | davahiyA NiyoyA 5 patteyA ceva bodhdhanvA 6 // 1 // ThitibaMdhajjhavasANA 7 aNumAgA 8 yogaccheda palibhAgA 9 | doNhani samANa samayA 10 asaMkhaye khevayA dasa tu // 2 // ' sabalogAgAsappadesA evaM dhammasthikAyappadaMsA adhammasthikAyappadesA emajIvappa| desA dabaTThiyA Niyoyati muhumavAyaraaNaMtavaNassatissa zarIrA ityarthaH, puDhavi jAva cediyA sayye poyasarIriNo gahiyA, | ThitibaMdhajhavasANA hi NANAvaraNAdiyassa saMparAyakammassa ThitibaMdhavisesA jehiM ajJavasANaTThANehi bhavati te ThitibaMdhajhavasANA, hAte ya asaMkhA, kathaM ', ucyate, NANAvaraNadasaNAvaraNamohaAyuaMtarAyassa jahaNNaya aMtamataM ThitI, sA egasamayuttarakhuDIe tApa 81 gatA jAva mohaNijjassa sattari sAgaroSamakoDIkA DIo satta ya vAsasahassatti, ete sadhye ThitivisesA tehi ajjhavasAyaTThANa visesehito giphaNNati ato te asaMsejjA maNitA, aNubhAgatti NANAvaraNAdikammaNo jo jassa vipAko so aNubhAgo, so hAya sancajahaNNaThANAto jAna sakosamaNubhAvA, ete aNubhAgavisese savye ajjhavasANapisesehito bhavaMti, te ajjhavasANaIXThANA asaMkhejjalogAgAsapadesametA agrabhAgaThANAvi tattiyA cava, 'jogachadapalibhAgA' asya vyAkhyA-jogotti jo maNa 183 // kAvatikAyapayogo tesiM maNAdiyANa appappaNo jahaNNaThANamtI jogavisasappahANuttarakhuDIe jAva ukAsA maNavatikAyajogAti, ete eguttaravaTiyA jogavisesaTANA chedappalibhAgA bhapati, te maNAdiyA chedapalibhAgA patteyaM piMDiyA vA asaMkhejjA ityarthaH, dIpa anukrama [292314]] ACHAR ~87~ Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ..................mUlaM [141-146] / gAthA ||112-121|| ... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka zrI [141 anuyoga cUrNI // 84 // 146] gAthA ||112129|| doNha ya samANa samayatti ussappiNI osappiNI ya etANa samayA asaMkhayA ceka, ete dasa asaMkhe pakkhevayA pakkhibiu~ puNo rAsI ananta | tiNi vArA baggito tAhe rUvUNo kato, etaM ukkosaM asaMkhejjaasaMkheyappamANaM bhavati, uktaM asaMkhejjaM // idANI aNaMtayaM lAprakSepAHSad bhaNNati, sIso pucchati--'jahapaNagaM' ityAdi su kaMThyaM, gurU Aha-'jahannagaM asaMgvejjagaM' ityAdi sutaM kaMTha, anyaH prakAraH 'ukosae' ityAdi suttaM kaMThya, 'teNa paraM' ityAdi suttaM kaMTya, sIso pucchati 'ukAsagaM parittArNatayaM ityAdi suttaM kaMkhya, gurU Aha-'jahaNNagaM paritte' tyAdi suttaM kaMThyaM, anya prakAraH 'ahavA jahaNNagaM parittArNatayaM' ityAdi sutaM kaMvyaM, 'ahavA ukosae ' ityAdi suttaM kaMTyaM, tattha aNNAyariyAbhippAyao yaggitasaMvaggitaM bhANiyavyaM pUrvavat, jahaNNagajuttANatayarAsI jAvaito abhavyajIvarAsIvi kevalaNANeNa tattito ceva diTTho 'teNa' ityAdi suttaM kaMThayaM, sIso pucchati 'ukosagajuttANataga' ityAdi suna kaMTya, AcArya Aha-jahaNNaeNaM' ityAdi muttaM kaMTya, anyaH prakAraH 'athavA jahaSNaga' ityAdi suttaM kaMThyaM, ettha aNNAyariyAbhippAyato abhabbarAsippamANassa rAsiNo saki baggo kajjati, tato ukkosagaM juttANataM bhavati, sIso pucchai'jahaNNagaM arNatANatayaM kitniyaM bhavati ?' suttaM kaMThya, AcArya Aha-'jahaNNaeNa' ityAdi sutnaM kaMgha, anya prakAraH, 'ahavA ukosae' ityAdi suttaM kaMTvaM, 'teNa paraM' ityAdi sutaM kaMThapa, ukosayamaNatANatayaM nAstyeva ityarthaH, ane ya AyariyA bhaNati-jahaNNagaM arNatANataga tiNi vArA vaggiya tAdhe ime aNaMtapakkhevA pakkhittA, taMjadhA-'siddhA 1NiyoyajIcA 2 vaNarasati 3 kAla 4 poggalA 15 ceva / sabamalogAgAsaM 6 chappete NatapakkhevA // 1 // sabbe siddhA samve suhamabAyarA NiyoyajIvA parittaNaMtA sabbavaNassa- // 84 / / tikAiyA sabbo tItAnAgatavaTTamANakAlasamayarAsI sabbapoggaladavANa paramANurAsI sabvAgAsapadesarAsI, ete pakviviUNa dIpa anukrama [292314]] ~88~ Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) prata sUtrAMka [147] gAthA ||122|| dIpa anukrama [ 315 317] zrI anuyoga cUrNAM / / 85 / / "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra - 2 (cUrNi :) .mUlaM [147] / gAthA || 122|| muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [ 45] cUlikAsUtra- [ 02] "anuyogadvAra" cUrNi: tiSNi bArA baggiyasaMvaggito tathAvi ukkosayaM aNaMtANaMtayaM Na pAvati, tato kevalaNANaM kevaladaMsaNaM ca pakkhittaM, tahAvi ukkosayaM anaMtANaMtayaM Na pAvati suttAbhippAyato, jato sutte bhaNitaM teNa paraM ajahaNNamaNukosagAI ThANAI' ti, aNNAyariyAbhippAyato kevalaNANadaMsaNesu pakkhittesu pattaM ukosamaNaMtANaMtayaM, jato savvamaNatamiha tthi aNNaM na kiMciditi, jahiM aNaMtANaMtayaM maggijjati tarhi ajahaNamaNukosayaM anaMtANaMtayaM gaheyacaM, uktA gaNaNasaMkhA, idANi bhAvasaMkhA 'se kiM taM bhAvasaMkhe' tyAdi, je iti aNididuNise imeti paccakkhaNANiNa paccavakhabhAve logaprasiddhito vA paccakkhabhAve, jIvabhAvaDiyA jIvA, te ya jalacarA (i) logAbhidhANappasiddhA svasvajAtitiriyagatiNAma vetiMdiyA jAtiNAmaM orAliyasarIraM aMgovaMgavaNNagaMdharasaphAsevamAdi gocu uccAiyaM evamAdikammabhAvA bhAvabhedakA jIvA bhAvasaMkhA bhaSNaMti, uktaM pramANaM, idANi vacavvayA, - ' se kiM taM vatavvayA ityAdi (147-243 ) ajjhayaNAisu suttapagAreNa sutavibhAgeNa vA icchA parUvijjati sA vaktavvatA bhavati sA ca tridhA sasamayAdikA, jattha NaMti yatrAdhyayane sUtre dharmAstikAyadravyAdInAM AtmasamayasvarUpeNa parUpaNA kriyate yathA gatilakSaNo dharmAstikAyetyAdi sA svasamayavaktavyatA, yatra punaradhyayanAdiSu jIvadravyAdInAM ekAntagrAheNa nityatvamanityatvaM parasamayasvarUpeNa prarUpaNA kriyate, sA jahA-saMti paMca mahanbhUyA, ihamegIsa AdiyA / puDhavI AU teU, bAU AgAsapaMcamA ||1|| | ete paMca mahambhUtA, tato logoti AhiyA / aha tesiM viNAseNaM viNAso hoti dehiNo // 2 // ityAdi, esA parasamayavaktavyatA, yadvA- AgAramAvaseto vA AraNNA vAci pavvayA / imaM darisaNamAvaNNA, savvadukkhA vimuccati // 1 // ko gayo kaM vattavyaM ityAdi, dravyaparyAyobhayanayamaMgIkRtyAcyate- trividhA prarUpaNA, tattha davbadvito trividhaM vattavyayamicchati, atha svasamayAdi vaktavyatA ~89~ svasamayAdivaktavyatA 1144 11 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ..........................mUlaM [147] / gAthA ||122...|| ......... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: zrI prata sUtrAMka [147] gAthA ||122|| cUrNI // 86 // jato svasamayavaktavyatA zabdAbhidhAna(mantareNa prasiddhiH parasamayavaktavyatA zabdAbhidhAnamantareNa na bhavati, itaretarApekSa-18 arthAsvAcchAyoSNayoriva, evaM ubhayasamayavaktavyatAsvarUpamapIcchati jadhA ThANage 'ege AtA' ityAdi, parasamayavyavasthitA bruvatihAdhikAraH | eka eva hi bhUtAtmA, bhUte bhUte prtisstthitH| ekadhA bahudhA caiva, dRzyate jalacandravat / / 1 // svasamayavyavasthitAH punaHbruvaMti samaMvatAraNa | ubayogAdikaM savyajIvANa sarisaM lakkhaNaM ato sabyabhicAriparasamayavattanvayA svarUpeNa Na ghaDati, agneH zItatvamuSNatvaM udagammi iyare vA, samaye ityarthaH, 'tiNhaM sahaNayANa' ityAdi, sarvA svavaktavyataiva, parasamayavaktavyatA nAstyeva, kahaM 1, saMto parasamayAbi jeNa jIvAdivatthuNo je aNiccAdibhAvaparUvaNaM kareMti taM sasamaevi sAvayabavikaSpaparUvarNaNa katthaI icchatitti ato patthi parasamayavaktavyatetyarthaH, ahavA 'aNaTThi' tyAdi jo jassa jIvAdivatyuNo aNNo Na bhavati taM jadhA parUveti tamhA aNaDo sarvathA nAstyAtmAdi, ahetujuttaM jamhA parUveti tamhA acetano'styAtmA anupalabhyamAnatyAditi, jamhA abhUyavaM paruti | sAmAkataMdulamAtrAtmA ityAdi, maggotti samma NANadaMsaNacaraNA tazvibAro vA, aNNANaM aviratI micchattaM vA tassa tammi va teNa va parUvaNA ummaggetyarthaH, je savvaNNuvayaNaM taM sacca sambhUyaM avihataM avisaMdidaM aTThajuttaM aNavajja sabbahA dosavajjiyaM, erisaM| vayaNaM dhammAbhilAsiNo ubadeso, aNuvadesI sabbaSNuvayaNavibarIyattaNato zAkyolUkAdivacanavat jIvAditacce nayabhedavikalpitasvarUpe yA pratipattiH sA kriyA, tasyaiva jIvAditattvasya sarvathA dese vA apratipattiH akiriyA akriyAvAdivacanavat, mohanIyabheda // 86 // mithyAtvodayAt viparItArthadarzana micchAdasaNaM, hatpUrakaphalabhakSitapuruSadRSTidarzanavat, evaM parasamayavattavyatA aNiTTAtijuttaNataNato aNAdeyA, aNAdeyattaNato parasamayabattavbayA kharavipANavata nAstyevetyupalakSyate, uktA vaktavyatA / / 'se kiM taM asthAhigAre' dIpa anukrama [315316] ASHOCOCCASIK ~90~ Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) .....................mUlaM [148-149] / gAthA ||123-125|| ... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [2] "anuyogadvAra" cUrNi: prata zrI sUtrAMka [148149] gAthA cUNIM Me ||123 125|| tyAdi sutaM , codaka Aha-atyAhikAravattavbayANaM bisesaM Na bujjhAmo, AcArya Aha--ajjhayaNe atthAhigAro AdipAda bhAvasamavaraddho sabapadesu tA aNuvakRti jAva samattI, paramANyAdisarvapudgaladravyeSu mUrtavatu, battabbatA puNa padapAdasilogaddhasilogAdisu tAraca nikSepAca TU aAyaNassa desa eva savvahA aNuvakRti, saMkhejjAdipradezaskaMdha kRSNatvAdivarNapariNAmavat, uktaH arthAdhikAraH // se kiN| samodAre' ityAdi, (149-246) samityayamupasargo abatArayati abataraNa vA samma samastaM vA otArayatitti samo18 tAre bhaNite, so ya gAmAdi chavvidho-se kitaM NAma' ityAdi suttaM kaMThya jAva AyaparatadubhayasamotAreti, jaghA jIvadAbhAvANaM aNNaNNajIvabhAvemu ceva samotarati, evaM dhammAdhammAgAsa paramANumAdi puggaladacyA AyabhAve samotaraMti, badarAdidra | vyasya bhAvasya vA kuNDAvatAraciMtAe badarakuMDA, paropparabhiNNataNatopi AyabhAve samotiNaM dabbaM jamhA pare samotArijjati | tamhA savvattha vavahArato parasamodAro bhaNNati, ubhatAvatAre gRhe staMbha iti, staMbho anye'pi ye gRhAvayavAste staMbhasya teSu avatAro parAvatAre, AtabhAvatA tu staMbhasya tatra vidyata eva, esa tadubhayAvatAro, ghaTe grIvApyevaM, ahavA davyasamotAroM duvidha eva-AtasamotAro ubhayasamotAro ya, codako bhaNati-kathaM parasamodAro natthi, ucyate, jati AtasamotArabajjitaM davvaM pare samotarati to suddho parasamotAro labbhati anyathA nAstyevetyarthaH, catusahi' ityAdi, chappaNNA do palasatA mANI bhaNNati, tassa catusavitA caturo palA bhavati, evaM battIsitAe aTTha palA solasiyAe solasa aTThabhAiyAe battIsa catubhAiyAe catusahi addhamANIe aTThAvIsuttaraM palasataM, sesaM kaMyaM, khettakAlasamodArA upayujja kaMThA vaktavyA, ' se kiM taM bhAvasamodAre' ityAdi suttaM kaThyaM, jAva udaie pachavidhe bhAve beti, ittha codaka Aha-krodhAcIdapikabhAvAnAM ekabhAvatvAt samAna-51 dIpa anukrama [317321] ~ 91~ Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) prata sUtrAMka [150 ] gAthA ||126 131|| dIpa anukrama [322 328] zrI anuyoga cUrNI // 88 // "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra -2 (cUrNi:) .mUlaM [150] / gAthA || 126-131|| muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [ 45] cUlikAsUtra- [ 02] "anuyogadvAra" cUrNi: lakSaNatvAt anyo'nyAnuvarttitvAcca ubhayAvatAvatArakaraNaM yujjate, jaM puNa bhaNaha udahao bhAvo chavvidhe bhAve samotarahati taM Na jujjati, vilakkhattaNato aNNoSNaNaNuvyattittaNato, AcAryAha- bhAvasAmaNNattaNato samotAro, athavA sarIrAdiudayabhAvaThiyassa NiyamA upasamiyakhayAdayo bhAvA bhavatIti Na doso, ukta upakramaH // ' se kiM taM Nikkheve ' ityAdi, jo sAmano savyajjhayaNesu sa ohotti, tassa NikkhebA ohaNiphaNNo bhavati, ahikatajjhayaNassa jaNNAmaM tassa jo Nikkhevo sa NAmaNipphaNNo, sutte uccArite payatthAdikate jadhAsaMbhava padANaM jo Nikkhevo so suttAlAvayaNiSkaNNo / 'se kiM taM ohaNiphaNNo ityAdi suttaM kaMThyaM, jAva se kiM taM bhAvaajjhapaNe ityAdi cohasapucvadharassAgamobauttassa aMtamuttametAvayogakAle atthovalaMbhovayogapajjavA je te samayAvahAreNa aNaMtAhivi ussappiNIosappiNIhiM govahijjeti te ato bhaNitaM Agamato bhAvaajjhaNiM, jANae uvautta ityarthaH, NoAgamato bhAvajjhINaM vAyaNAyariyassa upayogabhAvo Agamo, vahakAyayogA a NoAgamo evaM goAgamo bhavati, sesaM kaMThyaM, 'se kiM taM Aye' ityAdi sutaM kaMThyaM jAva saMtasArasAvatejjassa Apatti, saMta zrIgharazIdaSu vidyamAnaM sAvateja svAdhInaM dAnakSapagrahamokSabhogeSu, sesa kaMThyaM se kiM taM khavaNA ' ityAdi, gANAdINa baDDI icchijjati jA puNa tesiM khavaNA sA appasatthA bhavati, sese kaMvyaM / ' se kiM taM NAmaNipphaNNe ityAdi (150-250 ) sUtraM kaMThyaM / jAva' jassa sAmANito ' gAhA (#126 - 255) yasya yayoH yeSAM yathA sAmANitotti- apravisaritaH ' yo samo gAthA (*127-255) gayaTThA 'jahaM mama ' gAthA (128-256) teNa samaNo bhAvasAmAdiyajutto bhavati 'Natthi ya se ' gAhA (*129 - 256) bhAvasAmAyikayuktasya anyaH zramaNaparyAyaH ' uragagiri' gAhA (*130 - 256) sArayasalilabdha suddhahiyato parI atra nikSepasya varNanaM kriyate ~92~ sAdhoranyaryAH niryutitha // 88 // Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra'- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) .....................mUlaM [151] / gAthA ||132-134|| ... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka [151] MsAdhAra cUrNI lA gAthA ||132 vathA niyuktizca 134|| zrI sahovasaggavAuNA girica NipakaMpo jalaNA iva tavateyasA sAgaro iva guNarayaNapuNNo NANAdIhi vA agAho agAhattaNato ceva / anuyoga gaMbhIro vA gagaNa va NirAlaMbo sayaNAdisu ta ruciravisamesu suhadukkhakaresu hamaro iva aNiyatavRttI saMsArabhAvesu Niccugviggo pUmiyo iva dharaNiriva savaphAsavisahe jalaruhaM va jadhA paMke jAtaM jale vujhaM Nopalippati paMkaraeNa tahA bhAvasAmAdiyIDhato / // 8 // kAmabhogesu saMvuDDo govalippati kAmabhogesu, ravirikha aNNANavighAtakare pavaNoca apaDibaddho gAmaNagarAdisu 'to samaNo' | gAthA (*131-256) kaMThyA, 'se kitaM aNugama' ityAdi (151-258) jAvatiyA kayA kajjisati ya NAmAdidvANiskheveNa atthANugamA te sacce NikkhevaNijjuttI, etaM NikkhevaNijjuttasvirUpaM, 'se kiM taM uvogghAta' ityAdi sut vyaM, 'se kiM taM suttaphAsiya' ityAdi, suttassa uccAraNamupalakSaNaM imaM, uvalayahulasilAe jaMgalagamaNaM va khaliyaM, Na khaliyaM akhaliyaM, aNNamaNNajjhayaNasutaM saMmeliya NANAvaNNasaMkararAsivva aNNoaNNaajjhayaNasarisasuttANa viraittu &AmeDitakaraNaM vaccAmeliyaM, yathA gaNadharanibaddhamityarthaH pAdabiMdumattAdiehi paDipuNNaM udacAdiehi ghosehiM paDipuNNayosa guruNA kaMThe vaDiyassareNa jIhoTThANa uttarakaraNeNa ya vippamuka seseNa paDicchiya sucaM, Na putthayAtiti, sesaM kaMThyaM jAva padeNa padaM ca vanaidrAssAmitti, ittha padaM 2 vanaissAmIti battavye kiM padeNa padatti bhaNiyA, ucyate, NiyamA uddesajjhayaNAdisu je suttapadA tesiM sutteNa vA atyeNa vA ubhaeNa vA aNNoNNasaMbaddhANa esa ceva uccAraNobAo, yathA loe vattAro ghareNa gharaM saMvarddha raho raheNa saMbaddho, athavA saMbaddhapradarzanArtha NagAreNoccaraNaM kRtaM, pradehArthakaraNaM vattavbA, ahavA padeNaMti suttapadeNuvaladdheNaM atthapadaM vattijjatti, padeNa padaM batti| ssati, ahavA aNuvaladdhatthapadassa pratipadamarthakathanaprakAraH pradazyate padeNa padaM battaissAmitti, kathaM', ucyate 'saMdhiyA ya padaM dIpa anukrama [329332] SICS atha 'anugama'sya varNanaM ~93~ Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra'- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) ........................mUlaM [152] / gAthA ||135-140|| .... muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [45], cUlikAsUtra- [02] "anuyogadvAra" cUrNi: prata sUtrAMka zrI [152] gAthA ||135 kala // 9 // 140|| - gheva' gAhA (*134-261) saMdhiyA gayA, padati karemitti padaM bhaMtetti padaM, sAmAyikati padaM, payatyo abhyupagame karemiti,13 vyAkhyA bhaMte ! ityAmaMtraNa, sAmAiyaM parda, sesa phaMkhye, viggahotti samAso bhANiyabbo, suttassa attharasa vA domumbhAvaNA cAlaNA, dosaparihara- bhedAH | patthaM uttarapadANaM atthapasAdhakaM pasiddhI, varddhanaM vRddhiH vyAkhyA ityarthaH, jamhA suttaM atyo ya vikrappehi aNegadhA vakkhANakara- nayAzca | Nato vaddhati, evaM vaskhANapadeNa sutpadaM vattiyaM bhavati, gato aNugamo || 'se kiM taM Naya' ityAdi (152-264) Nega-18 | mAdi satta mUlaNatA, tattha Negame bhavati 'NegehiM ' ityAdi (*135-264) gAmavasAhivatthagaditehi gamo bhANiyavyo, | saMgaho imo bhavati 'saMgahiya' ityAdi (136-264) mimmayarayayasuvaNNataMbayamahappakiNhAdivaNNavisesaNavisiDesuvi ghaDesu eka avisiTuM ghar3amAvaM icchati, bhUtesu kaThiNaguNaM va / vavahAro imo 'vaccaI tyAdi, tItamaNAgatavaTTamANesu sabbAvatthAsu diDha gharDa icchati logasaMvavahAraparataNato vabahArassa, ujjusuyassa imo 'ujusutto paDhappaNNa' ityAdi (*137-264) atIyakAlaghaDaM aNuppaNyAkAlaghaDaM ca abhAvataNato asaMvavahArattaNato ya Necchati kharabisANaM va, 'saddaNato icchati' ityAdi sutaM, dataM ceva paDuppaNNakAliyaM atthaM ujusuttAbhipyAyato visesiyayaraM icchati, jahA tiSNi Necchaha NAmaghaDaM ThavaNApaDaM zarIrabhavyazarIra dravyaghaDaM ca, jalAbharaNAdikajjasAdhaNasamatthaM rikamomaMdhiyaM vA jahA kahaMci TThiyaM icchatItyarthaH, samabhirUDho imo-'vatthUto' ityAdi (*138-264)Necchati, iha egatthiyA, egaTThiya egaTThiya akkharAbhilAvabhiNNataNato NiyamA atthabhedo, atyabhiNNataNato | vatthubhedo, evaM samabhirUDho egaTThiyA Necchati, jahA ghaTaH kuTo na bhavati, kathI, ucyate? 'ghaTa ceSTAyAM' 'kuTa koTilye evaM abhidhANa| samaM atthaM ArubhatIti samabhirUDho bhavatItyarthaH, evaMbhUto imaM Aha-'baMjaNa' ityAdi, baMjaNaM ghaTaH attho saceTTA - CARSHISARDAS - dIpa anukrama [333 -- 340] -45 - ~94 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) prata sUtrAMka [152] gAthA ||135 140|| dIpa anukrama [333 340] zrI anuyoga cUrNI // 91 // "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra - 2 (cUrNi :) mUlaM [152] / gAthA || 135-140|| muni dIparatnasAgareNa saMkalitA: AgamasUtra- [ 45], cUlikAsUtra [02] "anuyogadvAra" cUrNi: jalAharaNAiyA, evaM jayA ghaTo jalAharaNakriyAjutto bhavati tadA uyadharaM vA avatthaM evaM ca sade NAto attho visesijjati atthato vivakSati dhvAnaM, evaMvihaM mANaM catdhubhUtaM bhavati, ato evaMbhUto bhavatItyarthaH, ete gamAdi sattavi gayA dosu tu avataraMti-gANanae caraNanaye, NANaNaye satta NegamAdayo gayA imerisaM NANovadesaM icchaMti - NAtaMmi gihitabve ' gAthA ( *139 - 267 ) NAyaMmi nAma sammaM paricchinne, tao se duhA gappate, tesu ya NAti jo ghettavyo AdIyabvo tassa AsAdane geNDeyacvo kajjasAdhakaH, uktasya vipakkhabhUto Na ghetabvo, jatitavyaMti manovAyakAyehiM ghettavyo agahaNagahiyanve aghetabbe udAsItvena ' eva mityavadhAraNe ghettavve vA payatiyanvaM iti uvadaMsaNe, jo evaMviho ubadeso so sabbo jayaNAmA bhavatItyarthaH, NatA caiva gamAdIyA caraNaguNaThitamerisaM paDivayaMti ' savvesiM' gAthA ( *140-267 ) sabvetti mUlasAhappasAhabhediNA appaNo abhippAeNa gappagArA eyarasa ya Nayassa bhedA je tesiM vatavvayAM bhaNitaM ahavA egassa vatthuNo pajjavA vattavvatti baccA, ahavA vattavyA gatijIvAdi tacca sabbabhedANa NisAmettA-sotuM avadhArituM vA misAmittae taMmi evaMvihaNayavattabvayaMmi kiM savvaNayavisuddha 1, ucyate-' taM savva ' ityAdi caraNameva caraNaM vA cario guNA khamAdiyA aNegavidhA tesu jahaDio sAhU so savvaNayasaMmato bhavatIti // iti zrIzvetAmbarAcAryajinadAsagaNimahattarapUjjapAdAnAmanuyogadvArANAM cUrNiH // // iti sammattA anuyogadvAracUrNiH // atha 'naya' varNanaM kriyate ~95~ jJAnakriyAnayA~ | // 91 // Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (45) "anuyogadvAra"- cUlikAsUtra-2 (cUrNi:) .............mUlaM ] / gAthA ||-|| iti sammatA anuyogadvAracUrNiH / BREAUCRAKASAGAGRA munizrI dIparatnasAgareNa puna: saMpAditA (AgamasUtra 45) "anuyogadvAra-cUrNi:" parisamAptA: ~ 96~ Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo namo nimmaladaMsaNassa pUjya AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara gurubhyo nama: [45] 'pUjya AgamodhdhAraka AcArya zrI sAgarAnaMdasUrIzvareNa saMzodhita: saMpAditazca / ' "anuyogadvAra" cUlikAsUtra cUrNi:] | (kiMcit vaiziSThyaM samarpitena saha) muni dIparatnasAgareNa puna: saMkalita: "anuyogadvAra" cUrNi: nAmeNa parisamAptAH Remember it's a Net Publications of 'jain_e_library's' ~97~