________________
(૮)
·
મૂળ કષાય છે. કારણ કે નરકના જીવેા તિય ચના જીવા તથા મનુષ્ય અને દેવતા એ ચાર ગતિરૂપ સંસાર વૃક્ષનું જ સ્કંધ (થડ) છે, તથા ગર્ભ નિષેક કલલ અğદ(વીય અને લોહીથી ખંધાતુ શરીર ) માંસની પેશી વિગેરે તથા જન્મ જરા ( બુઢાપા ) અને મરણુ આ સ`સારઝાડની શાખા ( ડાળીઓ) છે, અને દ્રારિદ્ર વિગેરે અનેક દુઃખાથી ઉત્પન્ન થયેલા પાંડાંના સમૂહ છે. વળી વહાલાંના વિચેગ, અપ્રિયના સમધ, પૈસાના નાશ, અનેક વ્યાધિ વિશે રૂપ સે કડા ફુલાનો સમૃદ્ધ છે, તથા શરીર અને મન સંબધી અત્યંત પીડાજનક દુઃખને સમૂહરૂપ-ફળ છે. આ બધું સ’સારરૂપ-ઝાડનું વર્ણન કર્યું; તે સ’સાર-ઝાડનું મૂળ કષાયેા છે. કારણકે, કષ એટલે સ’સાર. અને આચ એટલે લાભ. જેનાથી સસારના લાભ થાય છે, તે કષાય છે. આ પ્રમાણે જ્યાં જયાં નામ નિષ્પન્ન નિક્ષેપામાં તથા સૂત્ર આલાપક નિક્ષેપામાં જે જે પદને સંભવ થશે ( જરૂર પડશે ) ત્યાં ત્યાં તે તે પદ્મ નિર્યુક્તિકાર સાચા મિત્ર અનીને વિવેકથી કહેશે.
लोगोत्ति य विजअत्ति य, अज्झयणे लक्खणं तु
निष्कण्णं ।
गुण मूलं ठाणंतिय, सुत्तालावेय निष्कण्णं ॥
નિ. માઁ. ॥૬॥ .
