________________
૪૦.
“ધર્મના ત્યાગાસાગ વિચાર” વિષેનું ભાષણ પુરૂં થયાબાદ, જુદી જુદી ૧૩ ભાષાઓના વાના વ્યતિક્રમથી કહેલા છુટા છુટા શબ્દ તથા ઘંટડીના ટકોરા આદિ શતાવધાનના ચમકારિક પ્રયોગે; તેમજ ગતાનુગતિકા, એકચરણ અને ત્રિચરણ સમસ્યાપૂતિની માગેલા છંદ, રસ અને અલંકારમાં સંસ્કૃત શીઘ્રકવિતા વગેરે પંડિતશ્રી તરફથી તે સભામાં કરવામાં આવ્યું હતું. જે જોઈ સભામાં હાજર આબાળવૃદ્ધ સર્વ-શ્રીમદ્ દેવકીનંદનાચાર્યજી સુદ્ધાં છક થઈ ગયા હતા અને એક બીજા સાથે પંડિતજીની અલૌકિક શક્તિની પ્રસંશા કરતા હતા. તેને સવિસ્તર હેવાલ, લંબાણ થવાથી આ ઠેકાણે દાખલ કરવાને બનતું નથી, તેને માટે અમે ઘણા દલગીર છીએ. પરંતુ સાથી છેલ્લે એક ગૃહસ્થ “અબાડી ઉંટ સીંગડે જન જુઓ રાજે રવી રાતમાં” એ અસંભવિત–શાર્દૂલવિક્રીડિત છંદનું એક ગુજરાતી-ચરણ આપી બીજાં ત્રણ નવાં ચરણે બનાવી તેની પૂર્તિ કરવા તથા તેમાં સભાનું વર્ણન આણવાને જણાવ્યું હતું. તે સમસ્યા પંડિતજીએ તત્કાળ આશ્ચર્યકારક રીતે પુરી કરી આપેલી છે અત્રે ટાંકી લઈ આવિષયાંતર બાબતને સમાપ્ત કરીએ છીએ:
શાર્દૂલવિક્રીડિત. નીચા જે યવને ભણી ગુણ ગણી, ત લહે વેદની, તેથી ચિત્ત ચળે ચમત્કૃતિ ચઢે, મારે ઘણી વેદની; આચાયી બહુ ધર્મ કાર્ય કરવા, આવ્યા અહીં પાંતમાં, “અંબાડી ઉંટ સીંગડે જન જાઓ,રાજે રવી રાતમાં.
૧ શ્રુતિના. ૨ દુઃખ. ૩ વિદ્વાનોની પંક્તિમાં ૪ - (ટને તે વળી શીંગડાં હોય અને તે ઉપર તે વળી હાથી ઉપર હેય છે તેવી અંબાડી સંભવે?
