________________
૪૪
એ દંપતિએ વનમાં એક ખીજાની વચ્ચે માત્ર એક લાકડીને આંતરી રાખીને ઝાડની છાલપર સુવું જોઇએ; એટલુ જ નહીં પણ, ખતેમાંથી એકેના મનમાં કામને લગાર પણ સકલ્પ ઉઠવા ન જોઈએ. મનેાવિકારથી પણ એ આશ્રમના ધર્મના ભંગ થાય છે. આ બાબત પ્રસંગે જણાવવી પડી; બાકી આ કાળમાં તેને ઉપયેાગ નથી. હમણા કળિયુગમાં વાનપ્રસ્થાશ્રમ ગ્રહણ કરવાને શાસ્ત્રમાં મના કરેલી છે.
ચેાથે। . સન્યાસાશ્રમ છે. સ્ત્રીપુરૂષ નજીક નજીકમાં એક પથારીએ સુએ તાપણુ ઈંદ્રિઓને કાઇપણુ જાતને વિકાર ન થાય એવા પદ્મા વિરાગ થાય ત્યારેજ સંન્યાસ લેવાનું કહ્યું છે. હમણા ધણા ખરા ( જોગટા ) માંથુ મુંડાવી જતેાઇ ખાળી હાથમાં એક દંડ તથા કમંડળુ લઇને સંન્યાસી બની જાયછે. પણ વૈરાગ્ય વિના સન્યાસી બનવું એ શાસ્ત્ર વિરૂદ્ધ છે. સંન્યાસના પણ કુઢીચક્ર આદિ ચાર ભેદ છે. તે ભેદના શાસ્ર પ્રમાણે પેાતાના અધિકાર તપાસીને સ્વીકારવા પડેછે. એકજ ગામમાં ધણા દિવસ પડી રહેવું એ સંન્યાસીના ધર્મ નથી. સંન્યાસી પછી એક પરમહંસ દશા છે. એ જુદાજ પ્રકારની છે. એનું વર્ણન અત્રે કરવાની જરૂર નથી.
જેમ ચાર આશ્રમ છે, તેમ
વણું ( જાતિ) પણુ ચાર છે. એ વણી પાછળથી એક બીજાની મતલબથી બ્રાહ્મણાએ ઉભી કરી છે અને પ્રથમ ( સૃષ્ટિની ઉત્પત્તિના સમયમાં ) એકજ વર્ણ હતી” એવું કેટલાક આધુનિક નવા વિચારવાળાઓનું માનવું છે. પરંતુ, એ વાત ખરી નથી. ચારે વા અનાદિ કાળથી છે. શ્રીકૃષ્ણુ ભગવાન પાતે ગીતાજીમાં જણાવે છે કે,
