________________
૫૫
પુને વિદ્યા ભણાવવી, ધર્મ તથા કુળની રીત પ્રમાણે આચાર પળાવ અને વર્ણાશ્રમ ધમપર અત્યંત આગ્રહ રાખો. પરમેશ્વર પ્રત્યે પણ મારી એજ પ્રાર્થના છે કે, “હે પ્રભો! અમારા લોકો ( ધર્મ ગુરૂ એ છે હમેશાં ધર્મપદેશ કરતા રહે અને લો કે તે સાંભળીને તે પ્રમાણેનું આચરણ કરે એવી આપે (ઈશ્વરે) સર્વનાપર કૃપા કરવી. અને લોકે (વૈષ્ણવ ) એ એમ ન સમજવું કે અમે (મહારાજે) ઉપદેશ કરીએ તે જ માત્ર સાંભળ અને બીજાને ન સાંભળ. જે કોઈ ધર્મને ઉપદેશ કરે તે લક્ષ પૂર્વક સાંભળો તેમાં લાભ છે. બીજાને સદુપદેશ સાંભળવાથી છવાઈ જવાતું નથી ! ! માત્ર તે ઉપદેશને યથાર્થ સમજીને સર્વ લોકોએ ધર્માચરણ કરવું એજ મુખ્ય તાત્પર્યું છે. મને આશા છે કે આ મારૂં બેસવું વૃઘાને બકારે ન થતાં લોકો પિતપોતાના સદ્ધર્મમાં પ્રવર્તશે અને યથાર્થ ધર્માચરણ કરી, વર્ણાશ્રમ ધર્મ બરાબર પાળશે.”
પંડિતશ્રી લાલજીનું વિવેચન ગોસ્વામિત્રીનું ભાષણ પુરૂં થયા બાદ પંડિત શ્રી ગલાલજીએ તે ઉપર પિતાનું વિવેચન કરવા માંડયું. પ્રથમતઃ મંગળાચરણમાં તેમણે નીચેના લોકથી ઈશ્વર સ્તુતિ કરી:
शार्दूलविक्रीडित वृत्त. जन्माद्यस्य यतोन्वयादितरतश्चार्थेष्वाभज्ञः स्वरान तेने ब्रह्म हृदाय आदिकवये मुह्यति यत्सूरयः । तेजोवारिमृदां यथा विनिमयो यत्र निसर्गो मृषा धाम्नास्वन सदा निरस्तकुहकं ससं परं धीमहि ॥. .
(શ્રીમદ્ભાગવત સ્કંધ ૧, ૦ ૧.)