________________
તેથીજ આપણી આ વિપરીત દશા થઈ છે. બંધના વખતથી ક્ષત્રી, વેની જનોઈ ઉતરાવવામાં આવી–ને પછી મુસલમાની રાજ્યનું જોર વધી પડયું તેથી ધીમે ધીમે લોકોને સંસ્કાર છુટતા ગયા. ક્ષત્રી ધના સંસ્કાર છુટયા છે. એટલું જ નહીં પણ હાલ હમારા બ્રાહ્મણોમાં પણ પૂરા સંરકાર કયાં બને છે !!!
હાલ સ્વધર્મ પાળવાને પહેલાં જે રાજકીય જુલમ નથી એજ આ મહારાણીથીના પરાજયની બલિહારી છે. માટે સિ કોઈએ પિતાના સંસ્કારે જે કંઈ છુટયા હોય તે પાછો શરૂ કરવા જોઈએ તથા શાસ્ત્ર પ્રમાણે યથાર્થ ધર્માચરણ કરવું જોઈએ.”
છેવટે ઈશ્વર પ્રાર્થના કરતાં પણ એમ કહ્યું હતું કે, “હે પ્રત્યે ! આપે ધર્મ પુરૂષાર્થ બનાવ્યું છે અને તેને પાડ્યો જે સંસ્કારે, તે લોકોમાં હાલ બરાબર રહ્યા નથી, તે મજબૂત પાયા વિના ઈમારત કેમ ટકી શકશે? માટે આપ અમને ધર્મમાં પ્રવર્તાવો અને ધર્મનો ઉદય કરો કે જેથી (ધર્મ છુટવાથી) હમારી સત્તા, સંપત્તિ, બળ, યશ ઈત્યાદિ જે જતું રહ્યું છે તે પાછું પૂર્વવત્ પ્રાપ્ત થાય. એજ આપના ચરણમાં પ્રણામ પૂર્વક પ્રાર્થના છે.”
આ પ્રકરણની સમાપ્તિ પંડિતશ્રીના ઉપરના બેલોથી કરતાં, આ પંડિતશ્રીને વિષે બંધાતી કલ્પનાઓ આ ઠેકાણે લખીને પાનાં રેકવાને બનતું નથી તેને માટે ક્ષમા ચાહીએ છીએ. માત્ર
એટલું જ કહેવું બસ છે કે• ગો રોનો વર પારૂપ ન ર સુધ? (૧૦)
