________________
૪૩
એ. શ્રીમદ્ભાગવત્તા છઠ્ઠા સ્કંધમાં વિષ્ણુ પ્રતિ યમદૂત
એ કહેલું છે કે,
वेदमणिहितो धर्मोधर्मस्तद्विपर्ययः । वेदो नारायणः साक्षात् स्वयंभूरिति शुश्रुम ॥ જે વેદમાં બતાવ્યુ` હાય તે ધર્મ અને જેવેદથી વિપરીત હાય તે અધર્મ. વેદ સાક્ષાત્ નારાયણ છે. (તે) પાતાની મેળે પ્રગટ થએલા છે.
બ્રહ્મચર્યાશ્રમવાળાએ વેદમાં કહ્યા પ્રમાણે બ્રહ્મચર્ય પાળી ગુરૂને ઘેર રહી વિદ્યાભ્યાસ અવશ્ય કરવા જોઇએ. તે પુરા થએ ગુરૂદક્ષણા દઇ ઘેર આવવું. અને ત્યારપછી ગૃહસ્થાશ્રમ પણ જરૂર કરવા જોઈએ.
ગૃહસ્થાશ્રમ એ બધા આશ્રમેાનું મૂળ છે. બ્રહ્મચારી અને સન્યાસીના મૂળ આધાર પણ ગૃહસ્થાશ્રમી ઉપરજ છે. ગૃહસ્થાને ઘેરથી આણેલી ભિક્ષાથી તે પાતાનું પેટ ભરે છે. માટે ગૃહસ્થાશ્રમ સર્વે કોઇએ કરવા જોઇએ. પણ તે કુતરા ખલાડાની માક કેવલ વિષય ભાગ માટે નહીં. ગૃહસ્થ થઇ અગ્નિહેાત્ર વગેરે વૈદિક કમા અવશ્ય કરવાં જોઈએ. જ્યારે ઈક્રિએ વિષયભાગથી ધરાય ત્યારે ભલે વાનપ્રસ્થાશ્રમ લેવા.
વાનપ્રસ્થાશ્રમના બે પ્રકાર છે. એક તા સ્ત્રીને સાથે તેડીને વનમાં જવું અને ખીજો સ્ત્રી ધેર પુત્રને સાંપીને એકલાજ વનવાસ કરવા. આ બંને પ્રકાર શાસ્ત્રમાં કહેલા છે. સ્ત્રી સાથે હાય તાપણું વાનપ્રસ્થાશ્રમમાં સ્ત્રી સાથે એકાંતના સૈાકિક વહેવાર રાખવાને નિષેધ છે, કારણુકે, એ દંપતિ ( એઉજણ ) મન તથા ક્રિઓના નિગ્રહ કરનારા હોવાં જોઇએ.
