________________
બરાબર ન રહ્યું તેમ છતાં, તેમણે સભામાં પધારી એ વિષય પર એક ટૂંક ભાષણ આપ્યું હતું. જે પછી પંડિતથી ગફ઼લાલજીએ તે ઉપર યથાર્થ વિવેચન કર્યું હતું. એ વિવેચન તથા ગોસ્વામિ શ્રીમદદેવકીનંદનાચાર્યજીના “સંસ્કારાદિ ધર્મ વિષેના ભાષણરૂપી આભૂષણથી આ પ્રકરણને શણગારીએ છીએ, અને તેમાં સૂચવેલી બાબતો પર સંપૂર્ણ લક્ષ આપવાને વાંચનારને વિનવીએ છીએ.
ગોવામિ શ્રીદેવકીનંદનાચાર્યજીનું ભાષણ.
સંસ્કારાદિ ધર્મ.
જીવમાત્ર સુખની ઈચ્છા રાખે છે. દુઃખમાં અપ્રીતિ અને સુખમાં પ્રીતિ એ પ્રાણી માત્રની સ્વાભાવિક વૃત્તિ છે. એક વખતે વ્યાસજી હિમાલય પર્વત પર બેઠા હતા, તેવામાં તેમને પૃથ્વી પરિક્રમા કરવાની ઈચ્છા થઈ. ફરતાં ફરતાં તેઓ કાશીક્ષેત્રમાં પધાર્યા. ત્યાં લોકોએ કહ્યું આપ ભલે પધાર્યા ! હવે અમને વાંછિત સુખ પ્રાપ્ત થશે. તેના ઉત્તરમાં વ્યાસજીએ કહ્યું उद्रबाहु विरोम्येष नहि कश्चिच्छृणोत मे। धर्मादर्थश्च कामश्च स किमर्थ न सेव्यते ॥
હું ઊંચા હાથ કરી કરીને પિકારું છું, પણ મારું સાંભળે છે કોણ? ધર્મથી જ અર્થ અને કામ સિદ્ધ થાય છે. ત્યારે લોકો ધર્મનું સેવન શામાટે કરતા નથી ?
