Tulsi Shabda Kosh Part 02

Author(s): Bacchulal Avasthi
Publisher: Books and Books

Page 552

तुलसी शब्द-कोश
1
मा० १.१५६ छं०
सूरनाथ : सूरनाथ + कए० । इन्द्र | मा० २.२२६.१ सुरनायक : सुरनाथ (१) विष्णु । 'जय जय सुरनायक ।' ( २ ) इन्द्र । 'सुरनायक नयन भार अकुलान ।' गी० ५.२२.६ सुरनारि, रो: देवाङ्गना, अप्सरा । मा० १.१२६.४; ३१४.७ सूरनारी: सुरनारी + ब० । देवाङ्गनाएँ । मा० १३१४.७ सुरनि, न्ह: सुर + संब० । देवों (ने आदि) । 'देखि सुरन्ह दुदुभीं बजाई ।' मा०
७.१२.८
-सुरप : सुरपति (सं० ) । इन्द्र । प्रमुदित मन सुनि सुरप सची के हैं ।' गी०
२.३०.५
सुरपति : देवराज इन्द्र | मा० ३.१.५
सुरपाल : सुरपति । (१) इन्द्र ( २) विष्णु (आदि) । मा० २.२१६
सुर-पुर : देवनगर । (१) स्वर्ग ( २ ) अमरावती । मा० १.३०६
सुरपुरु : सुरपुर + कए० । स्वर्ग । 'नरक परौं बरु सुरपुरु जाऊ ।' मा० २.४५.१
सुरबधू : देवाङ्गना, अप्सरा । मा० ६.१०६ ख
सुरवर : (१) श्रेष्ठ देव । मा० १.३१९ छं० (२) इन्द्र | मा० २.२२०.३ सुरबास, सा: सं०पु० (सं० सुरवास ) । देवालय । मा० १.२८७.४
सुरबासू : सुरबास +कए० | देव निवास | मा० २.१३८.६
:
सुरबीपि सं०स्त्री० (सं० सुरवीथी ) । देवमार्ग = आकाशमार्ग = छायापथ = आकाशगङ्गा ( आकाश में घने नक्षत्रों का आरपार मार्ग सा दिखने वाला
1097
लम्बा समूह । मा० २.३२५.५
सुरबेलि : कलपबेलि (सं० सुरवल्ली == कल्पवल्ली = कल्पलता )
अभीष्टदायिनी
स्वर्ग की लता । 'सुरतरु रुख सुरबेलि पवन जनु फेरइ ।' जा०मं० १०८
सुरवाता : (दे० ब्रात ) देव समूह । मा० १.६२.७
सुरभवन : देवालय, देवमन्दिर । मा० १.१५५.८
सुरभि: (१) सं० स्त्री० (स० ) । सुगन्ध । 'बेनु सुरभि किमि पावं ।' विन० ११४.४ (२) वि० (सं० ) । सुगन्धित । 'सीतल सुरभि पवन बह मंदा ।' मा० ७.२३.४ (३) सं०स्त्री० (सं०) । कामधेनु गाय । 'स्याम सुरभि पय बिसद अति । मा० १.१०
.
सुरभी : सुरभि । (१) कामधेनु, यथेच्छदायिनी देवधेनु । 'सुर सुरतरु सुरभी सबही कें ।' मा० २.२१५.६ (२) गाय । 'सुरभी सनमुख सिसुहि पिआवा।' मा० १.३०३.५ (३) गाय + सुगन्धित । 'सूपोदन सुरभी सरपि । मा० १.३२८ सुरभूपा: ( १ ) विष्णु । मा० १.१६२ छं० (२) राम । मा० ४.१३.३