Tulsi Shabda Kosh Part 02

Author(s): Bacchulal Avasthi
Publisher: Books and Books

Page 590

तुलसी शब्द-कोश
1135
हरपुरी : (१) शिव-नगरी =कैलास । (२) काशी। विन० २२.६ हरवा : हार । 'चंपक हरवा अंग मिलि अधिक सोहाइ।' बर० १२ हरष : (१) सं०० (सं० हर्ष>प्रा० हरिस) । प्रसन्नता, आह्लाद । मा० १.२२८
(२) हरषइ । 'पुनि पुनि हरष भुसुडि सुजाना।' मा० ७.१२४.१ 'हरष, हरषइ, ई : आ०ए० (सं० हर्षति>प्रा. हरिसइ)। प्रसन्न होता है,
पुलकित होता है। 'देखि चरित हरषइ मन राजा।' मा० १.२०५.८;
६.९७ छं० हरषत : वकृत्पु । (१) प्रसन्न होता-होते । मा० २.३०६.१ (२) पुलकित
(रोमाञ्चित) होता-होते । 'पुनि पुनि हरषत गातु ।' मा० १.८१ हरषवंत : वि० (सं० हर्षवत् >प्रा० हरिसवंत) । पुलकित, हर्षयुक्त, प्रसन्न । मा०
१.१६४ हरहि, हीं : आ०प्रब० (सं० हर्षन्ति>प्रा० हरिसंति>अ० हरिसहिं)। पुलकित
(प्रसन्न) होते हैं । मा० ७.३६.४; १.३२५ छं०४ हरषा : भूक.पु । प्रसन्न हुआ। 'सुर को समाज हरषा।' कवि० ६.७ 'हरषा, हरषाइ : हरषइ (हरष+प्रए०) । प्रसन्न (रोमाञ्चित) होता-ती है । __'नाउनि मन हरषाइ सुगंधन मेलि हो।' रा०न०१८ हरषाइ, ई : पूक० । प्रसन्न (पुलकित) होकर । 'सुनत चलेउ हरषाइ ।' मा०
७.१०७ १.७३.७ हरषाऊँ : आ०उए । प्रसन्न होता हैं (था) । 'बालचरित विलोकि हरषाऊँ।' मा०
७.७५.३ हरषाती : वकृ०स्त्री०। प्रसन्न (पुलकित) होती । मा० १.११३.७ हरषान, ना : भूकृ००। प्रसन्न (पुलकित) हुआ। मा० ७.३ ग; ७.६३.३ हरषानी : भूक०स्त्री०ब० । प्रसन्न (पुल कित) हुई । तासु बचन सुनि सब
हरषानी ।' मा०१.२२३.८ हरषानी : भूक०स्त्री० । प्रसन्न (पुलकित) हुई। मा० ७.५२.८ हरषाने : भूकृ००ब० । प्रसन्न (पुल कित) हुई । मा० ७.४७.८ हरषानेउ : भूक.पु०कए। प्रसन्न (पुलकित) हुआ । 'राउ हरषाने उ ।' जा०म०
११७ हरषाय : हरषाइ। मा० १.१५८ (पाठान्तर) । हरषाहि, हीं : हरहिं । 'देखि कटकु भट अति हरषाहीं।' मा० ३.१८.८ हरषि : पू० । प्रसन्न (पुल कित) होकर । 'हरषि चलेउ प्रभु ।' मा० ७.२ हरषित : वि० । हर्षयुक्त । मा० ७.३ हरषिहै : आ०भ०ए० (सं० हर्षिष्यति>प्रा. हरिसिहिइ) । प्रसन्न (पुलकित)
होगा। 'प्रभु गुन सुनि मन हरषिहै।' विन० २६८.४