________________
+ fફારૂ વહુ પોતી, જાળી ઘુકુલર મે. वासारत्ति पवामुह, विसमा संकडु एहु ॥ जणु आवतउ म वारि, पुनहि लब्भइ एह.दिणु । कोइ न चडसि बारि, उहटुलोसिइ जइ विहवु ॥
ગને જ “કાઠિયાવાડ નામ આપે છે ને બીજા ભાગને “ઝાલાવાડ' “હેલવાડ “હાલાર' વગેરે નામે ઓળખે છે. પાછલા શતકામાં ગાયકવાડ ફેજ દીપકલ્પમાં પ્રસરી ત્યારે મુખવે કાઠીલોકો સાથે તેમને વિરોધ કરવો પડતો અને કાઠીલોકના બંદોબસ્ત માટે ગાયકવાડી સૈન્યની મેટી છાવણી ગાયકવાડ પ્રાંતમાં રાખવી પડતી. “કાઠિયાવાડ” શબ્દ આ પ્રમાણે ગાયકવાડી સૈન્યને વધારે પરિચિત થવાથી વડોદરા દરબારમાં એ તરફને આ પ્રદેશ કાઠિયાવાડ નામે ઓળખાવા લાગ્યો. દરબારી શબ્દ પાછળથી વ્યવહારિક શબ્દ થયો ને આખા દ્વીપકલ્પનું નામ કાઠિયાવાડ પડયું. હિંદસ્તાન શબ્દનું પણ તેમજ થયું છે. પહેલાં એ શાબ્દ ફક્ત ઉત્તર હિંદુસ્તાનને લગાડવામાં આવતું હતું, અને હજુ પણું ભઈઓને જ આપણે હિંદુસ્તાની’ કહીએ છીએ ને તેમની ભાષાને જ “હિંદીભાષા’ કહીએ છીએ. થોડાં વર્ષ પહેલાં નિશાળોમાં ચાલતાં પુસ્તકોમાં પણ ભરતખંડને” ઇતિહાસ” ભરતખંડની ભૂગોળ” “ભરતખંડનો નકશ” એમ લખાતું હતું, આપણું જોતાં જોતાં ભરતખંડ શબ્દ દબાઈ ગયે છે ને “હિંદુસ્તાન” શબ્દ ચલણમાં આવ્યા.
કહૈયામાં ગેરી ખટકે છે અને ગગનમાં મેહ ધડુકે છે, એવી સ્થિતિમાં મુસાફરીને રાતવાસો એ ભારે સંકટ છે. (તારે ઘેર) આવતા માણસને વારીશ નહિ. સદ્ભાગ્ય વડે એ દહાડે આવે છે. જે વૈભવ ઉલટાઈ જશે તે કઈ બારણે ચઢશે નહિ.
