Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 08
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
ईयः ७|१|२८||
અહીંથી માંડીને તલૢ ૭-૧-૧૦' સુધીનાં સૂત્રોમાં વ પ્રત્યયનો અધિકાર જાણવો. રા
हविरन्नभेदा-पूपादे र्यो वा ७।१।२९॥
વિમ્ વિશેષવાચક અને અન્નવિશેષવાચક નામને તેમ જ અપૂપતિ ગણપાઠમાંનાં અપૂર્વ વગેરે નામને; ડુ ૭-૧-૯૦' સુધીના અર્થમાં વિકલ્પથી ૪ પ્રત્યય અધિકૃત છે. [આ સૂત્રમાં પણ સૂત્ર નં. ૭-૧-૨૧ માં જણાવ્યાં મુજબ યથાસંભવ તદન્તવિધિ જાણવો.] આમિલાયે બૂક ઓવનાય છેૢ અને અપૂવાવ વવું તેમ જ ચવાપૂરાય બ્લ્યૂ આ અર્થમાં વિત્ત વિશેષવાચક આભિક્ષા નામને અન્તવિશેષવાચક ઔવન નામને અને અપૂર્વ તેમ જ તદન્ત થવાપૂર્વ નામને આ સૂત્રથી ૫ પ્રત્યય; વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી ૫ પ્રત્યય ન થાય ત્યારે વ પ્રત્યયં. ‘અવળૅ૦ ૭-૪-૬૮’ થી અન્ય આ અને જ્ઞ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી આભિક્ષ્યનું આમિલીયમ્ વા ओदनीयास्तण्डुलाः; अपूप्यम् अपूपीयम्; अने यवापूप्यम् यबापूपीयम् આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ- આમિક્ષા [દહીંયુક્ત ગરમ દૂધ] માટેનું દહીં. ભાત માટેના ચોખા. માલપૂડા માટેનું ઘી વગેરે. જવના પૂડલા માટેનું ઘી વગેરે. સૂત્રમાં અનમેવનું ગ્રહણ હોવા છતાં અપૂતિનું પૃથક્ ગ્રહણ કર્યું છે તેનું પ્રયોજન બૃહદ્વૃત્તિથી જાણવું. યજ્ઞાદિમાં હવન માટેના માખણ વગેરેને વિશ્વ કહેવાય છે. I॥૨૧॥
१३
