Shrimad Rajchandra Vishayak Patra Vyavahar

Author(s): Yugbhushansuri, Kaivalyajitvijay
Publisher: Gitarth Ganga

Page 12

૧૦
‘શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર' વિષયક પત્રવ્યવહાર છે. (૧) લૌકિક માર્ગાનુસારીના ગુણ અને (૨) લોકોત્ત૨ માર્ગાનુસારીના ગુણ, જે મોક્ષમાર્ગના છે.
જયવીયરાયમાં બોલો છો ? ‘ભયવં ! ભવનિવ્યેઓ મગ્ગાણુસારિયા'. એટલે ‘સંસારમાં વૈરાગ્ય’ પછી ‘મગાણુસારિયા’ મૂક્યું. માટે વૈરાગ્ય વગરના આ ૩૫ ગુણ હોય તો તે લૌકિક થશે. વૈરાગ્ય સાથેના ૩૫ ગુણવાળો ગમે ત્યાં રહેલો હશે તોપણ તે મોક્ષમાર્ગમાં છે. જે સાચા અર્થમાં સંસારથી વિરક્ત અને મુમુક્ષુભાવને પામેલો હોય અને જેને પોતાનો કદાગ્રહ ન હોય, તે મોક્ષમાર્ગને પામેલો છે. માટે પોતાના માર્ગનો કદાગ્રહ ન જોઈએ.
હું
તેમનામાં વૈરાગ્યની ઘણી વાતો છે, પણ કદાગ્રહ છે કે નહિ તે તો પિરચય કેળવવાથી જ ખબર પડે. હું કાંઈ તેમને મળ્યો નથી, માટે વ્યક્તિગત રીતે હું નહીં કહી શકું. જો મારામાં પણ પૂર્વગ્રહ હોય તો મારામાં પણ માર્ગાનુસારીના ગુણ નથી. માટે સારી-સાચી વાતોની પ્રશંસા કરવાની અને ઉન્માર્ગની વાતોનું ખંડન પણ કરવાનું.
તેઓ પોતાની જાતને પરમાત્મા તુલ્ય માનતા હતા. તેઓ કહેતા “ભગવાન મહાવીર જે દશા અનુભવી રહ્યા છે, તે દશા હું અનુભવી શકું છું.” આના કરતાં પણ ઘણી ભયંકર વાતો તેમણે કહી છે.
એક વખત પ્રભુનું જન્મકલ્યાણક હતું. વરઘોડો જતો હતો. રથમાં પ્રભુની પ્રતિમા બિરાજમાન કરી જયજયકાર કરતા લોકો જઈ રહ્યા છે ત્યારે, તેઓ ગ્લાન, ઉદાસીન થઈ ગયા. ત્યાં તેમના અનુયાયીઓએ પૂછ્યું, હરખાવાના બદલે આપ શોકાતુર કેમ થઈ ગયા ?ત્યારે જવાબ આપ્યો કે, આ લોકો મૂર્ખ છે; જીવતા મહાવીરને છોડીને મરેલા મહાવીરને પૂજી રહ્યા છે. “આ વાત કહીએ છીએ તેમાં અમને ગર્વ આવી રહ્યો છે તેવું નથી, પણ મહાવીર જે દશા અનુભવી રહ્યા છે, તે દશા હું અનુભવી રહ્યો છું.” હવે તેમને ખબર નથી કે ભગવાન મહાવીરની કઈ કક્ષા હતી, કઈ અવસ્થા હતી, તેનો તેમને કેવો અનુભવ હતો. કઈ કક્ષામાં કેવી મનોદશા હોય તેની તેમને જાણકારી નહોતી.
મેં ૧૬ વર્ષની ઉંમરે એમનું સાહિત્ય વાંચેલું, ત્યારે થયું હતું કે આપણાં શાસ્ત્ર સાથે માન્ય થાય તેમ નથી. ગુરુ મહારાજે સાઉથમાં મને દર્શનશાસ્ત્રનો અભ્યાસ કરવા મોકલેલો. આંધ્રમાં અનંતપુર ગામ હતું. ત્યાં લગભગ ૧૦૦ જેટલાં જૈન મારવાડીનાં ઘર હતાં. સુખી શ્રાવક પરમાત્માના ભક્ત હતા. તેઓને ખબર પડી એટલે મારી પાસે આવીને કહે, પર્યુષણની આરાધના કરાવો. પછી પરિચય વધતાં શ્રીમના એક શ્રાવકે ખૂબ જ આગ્રહ કર્યો કે, આ