________________
रघुवरजसप्रकास
उदाहरण
दूहौ रे चित व्रत द्रढ़ एम रख, मूरत सांम मझार । मेल्ह सुरत नट वांसमें, प्रगट वरत व्है पार ।। २०८
प्ररथ इण दूहारा अड़तीस अखिर छै, नै हौ छंद अठताळीस मात्रारौ व्है छै । अठताळीस मांहासू दस अखिर गिया जद अड़तीस रहया । ___सौ ईं दूहामें दस गुरु आखिर छ, नै अड़तीस मांसू दस गुरु आखिर घटाया जद अठाईस रहया, सौ अठाईस आखिर लघु छ, यूं समस्त मात्रा छंद जांणणा ।
वळ अह-पिंगळ कवितरी, वदी जात बावीस । तवं नाम सारा तिकै, वळ नोखा वरणीस ॥ २०६
__ अथ बावीस छप्पै नाम
कवित छप्पे वळता १ जाता संख २ कमळबंधह ३ समबळ ४ कह । लघु ५ द्धनाळीक ६ छत्र ७ नीसरणीबंधह ८ ॥ नाट ६ चोप १० संकळह ११ अनै मुगताग्रह १२ अक्खव । कंड ळियौ १३ चौटियौ १४, वेध-हीरा १५ कर-पल्लव १६ ॥
२०८. एम-इस प्रकार । मूरत-मूर्ति । सांम-श्याम, स्वामी, श्रीरामचंद्र भगवान । मझार-मध्य,
में । मेल्ह-रख । सुरत-ध्याव । वरतन-वरत्र, चमड़ेका मोटा रस्सा । २०६. वळ-फिर । अह-पिंगळ-नागराज पिंगल, शेषनाग। वदी-कही। तवू-कहता हूँ।
तिक-वे २२ छप्पय कवित्तोंके नाम-- १. वळता (वळता-संख), २. जाता संख, ३. कमळबंध ४. समवळ (समवळ विधांन अथवा समवळ विधांनीक), ५. लघुनाळीक, ६. ब्रद्धनाळीक, ७. छत्रबंध, ८. नीसरणीबंध, ६. नाट, १०. चोप, (मतांतरसे चोपई, छप्प, कवित), ११. संकळ (संकळजात), १२. मुकताग्रह, १३. कुंडळियौ, १४. चौटियो (चौटीबंध), १५. वेधहीरा (हीराबेधी) १६. करपल्लव ।
२१०.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
