________________
પ્રબુદ્ધ જીવન : બીર ભીવતા વિશેષાંક ઓગસ્ટ ૨૦૧૬ પ્રબદ્ધ જીવન : બાર ભાવના વિશેષાંક
પૃષ્ઠ
૩૧ પર ભાવતા વિશેષાંક BN પ્રબુદ્ધ જીવન :
- અશરણ ભાવના |
| ડૉ. છાયા શાહ
પ્રબુદ્ધ જીવી : બાર ભાવતા વિરોષક BN પ્રબુદ્ધ જીવત: બાર ભાવતા વિશેષાંક ## પ્રબુદ્ધ જીવત : બાર ભાવના વિશેષાંક BN પ્રબુદ્ધ જીવત : બાર ભાવતા વિશેષાંક BN પ્રબુદ્ધ જીવત : બાર ભાવતા વિશેષાંક ## પ્રબુદ્ધ જીવન : બાર
3 [ડાં. છાયાબહેન પંડિત પ્રભુદાસ બેચરદાસના જીવન ઉપર પીએચ.ડી. કર્યું છે. ગુજરાત વિદ્યાપીઠના જૈન કેન્દ્રમાં કાર્યરત છે. પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળામાં કે
પ્રવચનો આપે છે. તેઓ જ્ઞાનસત્રોમાં શોધ-નિબંધો રજૂ કરે છે. સારા કવયિત્રી છે. બે કાવ્ય સંગ્રહો પ્રગટ થયા છે. જેન ધર્મના ઊંડા અભ્યાસી છે.] . & જીવ માત્રને સુખ પ્રાપ્ત કરવાની ગવેષા હોય છે. તેના દરેક શાંત-સ્વસ્થ અને સંતુલિત રહેશે. આ ભાવનાઓ વારંવાર હું હું પ્રયત્નો સુખલક્ષી જ હોય છે. આપણો સઘળો પુરુષાર્થ વિવિધ ભાવવાથી સાંસારિક સુખોની ભ્રામકતા સમજાવા લાગે છે. પછી છે સુખ પ્રાપ્ત કરવા માટે જ હોય છે. આપણે લક્ષ્મીનું સુખ, એ વ્યક્તિને સત્ય તરફ લઈ જાય છે. આ ભાવનાઓને અનુપ્રેક્ષા છે ૬ સંપત્તિનું સુખ, કિર્તીનું સુખ, સત્તાનું સુખ, સ્વાથ્યનું સુખ વિગેરે પણ કહેવાય છે. બારેય ભાવના સૂતેલા આત્માને જાગૃત કરે છે. હું હૈં સુખો પ્રાપ્ત કરવા જાત નીચોવી કાઢીએ છીએ. પૈસા મેળવવા અંધકારમાંથી ઉજાસ તરફ લઈ જાય છે. દરેક ભાવના એકબીજાથી હું ખુદ પરચુરણ થઈ જઈએ છીએ. હવે પ્રશ્ન એ છે કે આ બધા સુખ જોડાયેલ છે. મોક્ષરૂપી પ્રોજેક્ટના વિવિધ પાસા છે. પરંપરાએ શું 5 મેળવવા આપણે મથીએ છીએ તે શું ખરેખર સુખ છે ખરા? જો દરેક ભાવના ઉર્ધ્વગતિ કરાવે છે. ઉત્તરોત્તર ગુણશુદ્ધિ કરાવે છે. હૈ સાચા સુખની વ્યાખ્યામાં મૂકવા જઈએ તો આ સુખો એ વ્યાખ્યામાં આપણે જે વાત કરવાની છે તે છે બીજી અશરણ ભાવના. હું
ગોઠવી નથી શકાતા, કારણ કે એક તો આ સુખો અલ્પજીવી સંસારમાં જન્મ લઈને પછી આપણે વિવિધ સંબંધો બાંધીએ 8 છે; જ્યારે સાચા સુખો અવિનાશી છે. આ સુખોનો વ્યતિરેક છીએ. આપણા પરિવારજનો હોય છે. સ્વજનો હોય છે, મિત્રો ? * અસુખ આપે છે જ્યારે સાચા સુખો પરમાનંદ જ આપે છે. આ હોય છે. આ સર્વે આપણા હિતેચ્છુ હોય છે. સુખદુ :ખમાં સાથ ૐ સુખો માત્ર ભ્રમણા છે જ્યારે સાચા સુખો સત્ય છે.
આપનારા હોય છે. આપણને પ્રેમ કરતા હોય છે. તેમના સાથ છે હવે પ્રશ્ન થાય કે તો શું આવા અવ્યાબાધ સુખ પ્રાપ્ત કરવાનો સહકારથી આનંદ પ્રાપ્ત થાય છે. પરંતુ જ્યારે શરીરમાં કોઈ છે શા માર્ગ છે? જ્ઞાની ભગવંતોએ
1પોઝિટીવ થિકિંગ : શ્રદ્ધાયુક્ત અનપેક્ષા રોગ પ્રવેશે, પીડા થાય, અસહ્ય પણ 3 આવા અનંત સુખ પ્રાપ્ત
વેદના થાય ત્યારે આમાંથી કોઈ કે e કરવાના અનેક માર્ગ દર્શાવ્યા એક ફાંસીની સજા પામેલા કેદીને જેલરે કહ્યું કે, કાલે તારો | આપણી પીડા લઈ શકતું નથી. શું છે. એમાંનો એક માર્ગ છે | ફાંસીની સજા દેવાનો દિવસ છે. માનવીને વધુમાં વધુ પીડા દુ : ખ| ઈચ્છે તો પણ તેમ કરી શકતું રેં 8 ભાવના.
આપે એવા એક ઈજેક્શનની શોધ થઈ છે, જે ઈજેક્શન દેવાથી | નથી. આપણા મૃત્યુને કોઈ ટાળી કે ૬ ભાવના એટલે ચિંતન- | એક કલાક સુધી પીડા-તડફડાટ દુ : ખ થાય છે. તે પ્રયોગ તમારા | શકતું નથી. ક્ષણભર પણ ' મનન કરવું. વિચારોનું | પર કરવાનો છે. તમે આ પ્રયોગ કરવા દેશો તો તમારી સજામાં | લંબાવી શકતું નથી. ત્યારે છે * વિસ્તરીકરણ એટલે | ફેરફાર પણ થઈ શકશે.
આપણે અસહાયતા અનુભવીએ કે પણ ભાવના. સંસારની વિવિધ | બીજી દિવસે કેદીને ઈજેક્શન આપતાં તેને એક કલાક સખત | છીએ. આશરણતા અનુભવીએ & ઘટનાઓમાં આત્મા-મન | પીડા, વેદના થઈ, દુ:ખ થયું. તેણે ધમપછાડા કર્યા. ડૉક્ટરે કહ્યું | છીએ. એકલતા અનુભવીએ શું ગૂંચવાય અને ગુંગળાય નહીં | કે કશું નહિ. માત્ર પાણી હતું. માત્ર નકારાત્મક ચિંતનથી આ | છીએ. આ હકીકત છે, માટે છે તે માટે ૧૨ (૧૬ પણ હોય | પીડા ઉપજી. દર્દીએ આખી રાત નેગેટિવ થિંકિંગમાં ગાળી કે અશરણ ભાવના હંમેશા ભાવવી છે ? છે) ભાવનાઓનું ચિંતન |સવારે મને જે ઈજેક્શન આપવામાં આવશે તેનાથી મને અપાર | જોઈએ. આ ભાવના ભાવવાથી શું કરવાનું જૈન દર્શને સૂચવ્યું છે. વેદના થશે. તેને પરિણામે તેને પીડા થઈ.
આપણે સંસારથી અલિપ્ત રહી 8 જે ઘટનાઓથી ખળભળતા એક દર્દીને ભારે શરદી થઈ. વેદે દવા આપી. દર્દીએ દવાનું |
શકીએ છીએ. સંસારમાં આપણે શું HE દુનિયાના દરિયામાં હાલકનામ પૂછ્યું. વૈદ કહે, ‘મહાપ્રતાપ લંકેશ્વરી રસ.' દર્દીને થયું,
અનાથ છીએ એ વિચારણા ૨ ડોલક થતી જીવનની નૌકાને દવા કેટલી ભારે કિંમતી હશે. ‘રસ’ અને ‘પ્રતાપ’ નામ ધરાવતી
સ્પષ્ટ થાય છે ને તેથી સનાથપણું હું જો આપણે ભાવનાઓના | દવા પ્રત્યે દર્દીને શ્રદ્ધા બેઠી કે સારું થશે જ. ટૂંક સમયમાં દર્દીને |
શોધવાની ઈચ્છા થાય છે. È હલેસા આપીને | સારું થયું. વૈદને પૂછ્યું, દવામાં શું હતું? તો કહે કે રાખ અને
અશરણ ભાવના સમજવા 8 આત્મચિંતનના કિનારે લઈ મરી, બે જ દ્રવ્યો દવામાં હતાં. દર્દ મટાડવા માટે શ્રદ્ધાયુક્ત
માટે અનાથ મુનિનું દૃષ્ટાંત હૈ ૩ જઈ એ તો કોઈ ઘટના |અનુપ્રેક્ષા કારણભૂત હતી.
સમજવા જેવું છે. શુ દુર્ઘટનાનું રૂપ નહીં લે. મન
મહારાજા શ્રેણિક એક સૃષ્ટિ $
પ્રબદ્ધ જીવન : બાર ભાવના વિરોષક જ પ્રબુદ્ધ જીવન : બાર ભાવના વિશેષાંક ક્ષણ પ્રબુદ્ધ જીવન : બીર ભાવના વિશેષાંક BE પ્રબુદ્ધ જીવન : બાર ભાવના વિશેષક ## પ્રબુદ્ધ જીવન : બીર ભીવની વિશેષાંક BN પ્રબુદ્ધ જીવન : બીર
પ્રબુદ્ધ જીવન : બાર ભાવતા વિશેષાંક : પ્રબુદ્ધ જીવતઃ બાર ભાવતા વિશેષાંક : પ્રબુદ્ધ જીવત: બાર ભાવના વિશેષાંક : પ્રબુદ્ધ જીવત : બીર ભાવતા વિશેષાંક : પ્રબુદ્ધ જીવત:
