Book Title: Prabuddha Jivan 2016 09
Author(s): Sejal Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh

View full book text
Previous | Next

Page 84
________________ પ્રબુદ્ધ જીવત : બાર ભાવતા વિશેષાંક પૃષ્ઠ ૮૪ પા પ્રબદ્ધ જીવન : બાર ભાવના વિશેષાંક ઇ ઓગસ્ટ ૨૦૧૬ પર ભાવતા વિશેષાંક 8 પ્રબુદ્ધ જીવતઃ વિના ક્રિયા એકડા વિના મીંડાં જેવી છે. ધર્મ અનુષ્ઠાનોની અનુપ્રેક્ષા આપણને મોક્ષમાર્ગના અધિકારી બનાવી શકે. ક્રિયાની પશ્ચાદ્ભૂમાં ભૌતિકકામના કે વાંછના સાધના માર્ગને આ સોળ ભાવનાઓ જીવનનો આંતરવૈભવ છે. અનુપ્રેક્ષા સાચી દિશા ન આપી શકે. શુભમાંથી શુદ્ધ તરફ જવાની યાત્રા છે. આ ભાવનાઓથી જીવ બાહ્યધર્મ ક્રિયા કરી સંતોષ માનવાથી આધ્યાત્મિક શાંતસુધારસનું પાન કરી જીવમાંથી શિવ બનવાના રાજમાર્ગ અનુષ્ઠાનોનો પૂર્ણ ફાયદો ઉઠાવી શકાશે નહીં. સ્વર્ગ, નર્ક કે પ્રતિ જઈ શકે છે. * * * મોક્ષનો આધાર મનુષ્યના મન પર છે. ચિત્તમાં-અંતઃકરણમાં Mobile : 098202 15542. ક્રાંતિ જ આત્માને ઉર્ધ્વગમન કરાવી શકે. Email: gunvant.barvalia@gmail.com મૈત્રી, પ્રમોદ, માધ્યસ્થ અને કરુણા એ ચાર પણ ભાવનાની સંદર્ભ ગ્રંથ : પૂ. કાર્તિકેયસ્વામી-પૂ. વિનયવિજયજી, પૂ. આ. મહાપ્રજ્ઞજી. ભાવનાવિચાર | ક્રાંતિકારી સંત પૂ.પારસમુનિ મ.સા. | પ્રબુદ્ધ જીવન બાર ભાવના વિરોષક HR પ્રબુદ્ધ જીવત : બાર ભાવતા વિશેષાંક ## પ્રબુદ્ધ જીવન બાર ભાવતા વિશેષાંક BN પ્રબુદ્ધ જીવતા : બાર ભાવતા વિશેષાંક BN પ્રબુદ્ધ જીવન : બાર ભાવતા વિશેષાંક ## પ્રબુદ્ધ જીવત : બીર | ભાવના એટલે વિચારણા. કોઈપણ વસ્તુના સ્વભાવના આ મલિન વાસના ભરેલા હૃદયમાં ગમે તેટલા ધર્મના ઉત્તમ સંબંધમાં વિચાર કરી તેનો નિર્ણય કરવો. મન ઉપર તેના તત્ત્વો ભરો કે મહાન પુરુષોના અનુકરણ કરવા જેવા ચરિત્રો શું નિશ્ચયપણાની સચોટ અસર થવી, જેમકે કોઈ વસ્તુના ઉપર શ્રવણ કરો, તો પણ તેનું પરિણામ કાંઈ પણ પોતાના ભલા કે બીજી જુદા સ્વભાવની વસ્તુના પુટ આપવામાં આવે છે, અને માટે આવતું નથી! આ માટે તે મલિન વાસનાને હઠાવવા યાને તેની એટલી બધી અસર થાય છે કે મૂળ વસ્તુનો સ્વભાવ બદલાઈ તે પૂર્વની દુર્ગધ કાઢી નાખવા માટે અનિત્યાદિ બાર ભાવના જઈ, જે વસ્તુનો પુટ આપવામાં આવ્યો છે તેનો સ્વભાવ તે તેના વિરોધી પદાર્થની ગરજ સારશે, એટલું જ નહીં, પણ ઝું શાદ વસ્તુમાં દાખલ થઈ જાય છે. આનું નામ ભાવના છે. પોતાની સુગંધિત વાસના પણ તેમાં દાખલ કરશે. અને તેમાંથી ત્રણ તેવી જ રીતે અનાદિકાળથી વિવિધ પ્રકારના પુદ્ગલોના દુર્ગધ સર્વથા કાઢી નાખશે. આટલું થયા પછી કામ, ક્રોધાદિ અનુભવ કરતા રાગદ્વેષ કરવાનો સ્વભાવ મનને પડેલ છે. ઓછા થતા ગુર્વાદિ તરફથી ઉત્તમ આત્મબોધ સાંભળતા કે તેમાં È પુદ્ગલોમાં સુખની ભ્રાંતિ થયેલી છે. તે રાગદ્વેષ કરવાનો સ્વભાવ ધર્મ ધ્યાનાદિ ઉત્તમ પદાર્થો નાખવામાં આવતા તેને તત્કાળ જ છું અને સુખની ભ્રાંતિ તેમાં સત્ય શું છે, તેનો ખરો સ્વભાવ શું છે, પરિણામ ઉત્તમ અવશે. આ માટે આ ભાવનાઓની પૂર્ણ જરૂર તેનો વારંવાર મન દ્વારા વિચાર કરી, મન ઉપર તેની સચોટ છે. પ્રાણને ધારણ કરનાર સર્વ જીવોને વિષે સુખમાં રહેલ હોય અસર કરવી, મનના પૂર્વના સ્વભાવને ભૂલી જઈ આ નવીન કે દુ:ખમાં રહેલા હોય તેમને વિષે તે જીવો શત્રુ હોય કે મિત્ર વિચાર પ્રમાણે જ પોતાનો સ્વભાવ ગ્રહણ કરે એનું નામ ભાવના હોય તે સર્વ ઉપર હિતની બુદ્ધિ રાખવી તે સત્પરુષોની મૈત્રી કે ભાવના છે. ખેડીને સાફ કરેલા ક્ષેત્રમાં બીજ વાવવાથી તે સારી રીતે નિર્દય જીવો વડે વધ કરાતાં, કે બંધન માટે રાખેલા કે પીડા ૬ ઉગી નીકળે છે, અને તે માટે કરેલ પ્રયાસ સફળ થાય છે. અથવા અપાતા તથા પોતાના જીવિતના રક્ષણ માટે યાચના કરતા, ઘટાદિ કોઈ વાસણ કે પદાર્થ પહેલાં હલકા ગંધવાળા, જેવા કે જીવોને વિષે જે દયાની બુદ્ધિ કરવી તે કરુણા ભાવના છે. લસણ, મદિરાદિથી વાસિત (દુર્ગધવાળા) કરેલ હોય તેમને પાછા જિન ધર્મવાળા, જ્ઞાન ચક્ષુવાળા, તપશ્ચર્યા કરનારા, કષાય સુગંધિત કરવા માટે, ખટાશવાળા કોઈ પણ પદાર્થથી વાસીત વિનાના, ઈન્દ્રિયોનો જય કરનારાના ગુણોને વિષે આનંદ પામવો| કરીને તેમની પૂર્વની દુર્ગધ કાઢી નાખવામાં આવે છે, અને તેની અનુમોદના કરવી તે પ્રમોદ ભાવના છે. ત્યારબાદ તેમાં કોઈ પણ ઉત્તમ સુગંધતાવાળી અથવા અન્ય દેવની, ગુરુની, શાસ્ત્રની, સિદ્ધાંતની તથા આચારની નિંદા સારી ચીજ ભરવામાં આવે છે. કરનાર અને પોતાની પ્રશંસા કરનાર પાપીષ્ઠ જીવો પર રાગદ્વેષ ' એવી જ રીતે આ આપણા મનમાં આપણે પહેલા નાના ન કરતા મધ્યસ્થ રહેવું, તેની ઉપેક્ષા કરવી તે મધ્યસ્થ ભાવના પ્રકારની કામક્રોધાદિ મલિન વાસના ભરી છે. તેનાથી મન છે. # દુર્ગધિત થઈ રહેલું છે. તેમાં સારો પદાર્થ (ધર્મધ્યાનાદિ) કાંઈ મનમાંથી અનાત્મ જડ જગત સંબંધી વિચારો દૂર કરી, તારા| કું ઇ પણ ભરવામાં આવે છે તો ઉલટો તેને પૂર્વની દુર્ગધથી બગાડી આત્માનું શુદ્ધ સ્વરૂપ કેવું છે તેનો વિચાર કરવાનો મનને અભ્યાસ| નાખવામાં આવે છે. અર્થાત્ તેની કાંઈ પણ અસર થતી નથી. પાડ અને મનની શુદ્ધિ કરીને ચિત્તને ભાવના વડે વાસિત કર. | 6 પ્રબુદ્ધ જીવત : બાર ભાવના વિરોષક જ પ્રબુદ્ધ જીવન બાર ભાવતા વિશેષાંક HR પ્રબુદ્ધ જીવન : બાર ભાવના વિશેષાંક 8 પ્રબુદ્ધ જીવન બાર ભાવતા વિશેષાંક 8 પ્રબુદ્ધ જીવન બાર ભાવતા વિશેષાંક BA પ્રબુદ્ધ જીવન : બાર પ્રબુદ્ધ જીવત : બોર ભાવતા વિશેષાંક કષ્ટ પ્રબુદ્ધ જીવત : બાર ભાવતા વિશેષાંક : પ્રબુદ્ધ જીવત : બાર ભાવતા વિશેષાંક પ્રબુદ્ધ જીવત : બાર ભાવતા વિશેષાંક ૪ પ્રબુદ્ધ જીવત :

Loading...

Page Navigation
1 ... 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148