________________
પ્રબુદ્ધ જીવન : બીર ભીવતા વિશેષાંક ઓગસ્ટ ૨૦૧૬ પ્રબદ્ધ જીવન : બાર ભાવના વિશેષાંક
પૃષ્ઠ ૬૩ પર ભાવતા વિશેષાંક BN પ્રબુદ્ધ જીવન :
૬ રનના પ્રભાવથી તેને ઈચ્છિત દરેક વસ્તુ મળવા લાગી. વિપ્ર એ જ બોધ આપે છે કે પ્રમાદ, વિકથા, ખોટી ચર્ચા વિગેરે દ્વારા ૬ હું રાજી થયો અને વહાણમાં બેસી ઘરે આવવા નીકળ્યો. વહાણમાં માનવ જીવન રૂપી અણમોલ તકને ગુમાવવી ન જોઈએ. મહા હૈ હું ઊભો ઊભો રત્ન લઈને નાચવા લાગ્યો. નાચતા નાચતા રત્ન મુસીબતે મળેલ બોધિ રત્નને જરા પણ વેડફી નાખવા જેવું નથી. હું
હાથમાંથી છટકી ગયું અને દરિયામાં જઈ પડ્યું. મહા મહેનતે બોધિ દુર્લભ કે સુલભ? ૐ મળેલું રત્ન ઘડીકમાં ખોવાઈ ગયું.
બોધિ એ પોતાના આત્મતત્ત્વને જાણવાની ઉચ્ચ આધ્યાત્મિક જેમ વિપ્ર માટે રત્નની પ્રાપ્તિ દુર્લભ હતી પરંતુ રત્નની પુનઃ ક્રિયા છે. આત્મતત્ત્વ એ જીવની પોતાની સાથે જ છે. માટે બોધિની ૬ ૐ પ્રાપ્તિ અતિદુર્લભ હતી. તેવું જ મનુષ્યજીવનનું છે. તે પ્રાપ્ત પ્રાપ્તિ એક અપેક્ષાએ ખૂબ જ સુલભ છે. આપણે આપણી નિરકુંશ હૈં { થવું દુર્લભ છે અને તેમાં પણ બોધિની પ્રાપ્તિ અતિ દુર્લભ છે. પ્રવૃત્તિઓથી બોધિને દુર્લભ બનાવીએ છીએ. બોધિને મેળવવામાં શુ શુક્લક કુમારની કથા
ચાર મોટા અંતરંગ શત્રુઓ તે ચાર સંજ્ઞાઓ છે. (૧) આહાર ૨ એક નગરમાં રાજા-રાણી રહેતાં હતાં. રાજાના મૃત્યુથી રાણી સંજ્ઞા (૨) ભય સંજ્ઞા (૩) મૈથુન સંજ્ઞા અને (૪) પરિગ્રહ સંજ્ઞા. હું છે વિધવા થયાં. અને તેમને શુદ્ધ વૈરાગ્ય થવાથી દીક્ષા લીધી. દીક્ષા અને માટે જ જીવે એ સંજ્ઞાઓ ઉપર વિજય મેળવવાના પુરુષાર્થ છે હ લીધા બાદ ખબર પડી કે રાણી ગર્ભવતી છે. વિચક્ષણ ગુણીએ દ્વારા બોધિને સુલભ કરવાનું છે. & પ્રસુતિ કાર્ય ગુપ્ત રીતે કરાવ્યું અને પુત્રનો જન્મ થયો. એ પુત્ર બોધિનો મૂળ સૂત્રોમાં ઉલ્લેખ હું એજ ક્ષુલ્લકકુમાર. તે બહુ જ ચાલાક અને ઉદાર મનનો થયો. લોગસ્સ સૂત્રની છઠ્ઠી ગાથામાં બોધિનો ઉલ્લેખ. હૈ ભણી ગણીને કુશળ થયો. બાર વર્ષની તેની ઉંમર થતાં તેણે વિતિય વંદ્રિય મંદિયા ને પત્નો રૂ ૩ત્તમ સિદ્ધા 8 દીક્ષા લીધી. પરંતુ બાર વર્ષ સંયમમાં રહ્યા બાદ તેને સંસારમાં મારુ૫ વોદિતાપે સમરિવર મુત્તમ રિંતુ | શું જવાની ઇચ્છા થઈ; પરંતુ માતા સાધ્વીના આગ્રહે તે બીજા બાર જેમને ઈન્દ્ર વગેરેએ સ્તવ્યા છે, વાંદ્યા છે, પૂજ્યા છે અને જેઓ શું $ વર્ષ સંયમમાં રહ્યાં. માતાની ગુરુશીના આગ્રહે બીજા બાર વર્ષ લોકને વિષે ઉત્તમ સિદ્ધ ભગવાન થયા છે તેઓ મને આરોગ્ય, શું મેં સંયમમાં રહ્યાં અને ગચ્છાધિપતિના આગ્રહે ચોથા બાર વર્ષ બોધિ (સમ્યમ્ દર્શન)નો લાભ અને પ્રધાન ઉત્તમ સમાધિ આપો. હુ સંયમમાં રહ્યાં.
ઉવસગ્ગહર સ્તોત્રની છેલ્લી (પાંચમી) ગાથામાં બોધિનો હું સાઠ વર્ષની ઉંમરે સંસારમાં પડવા નીકળ્યાં. માતાએ રત્નકંબળ ઉલ્લેખ૬ નિશાની તરીકે રાખ્યાં હતાં. જેના કારણે અડધું રાજ્ય મળે તેમ તા ફેવદ્રિષ્ન વહિં પવે પવે પાસ નિખ ચંદ્રા $ હતું. કુલ્લક કુમાર રાજ મહેલમાં ગયાં તે રાત્રિનો વખત હતો. હે દેવ ! શ્રી પાર્શ્વ જિન ચંદ્ર ! મને જન્મો જન્મને વિશે બોધિ ? રાજ મહેલમાં નાટક ચાલતું હતું. સુલ્લક મુનિ પણ તે જોવા (સમ્યમ્ દર્શન) આપો. ૐ ઊભાં રહ્યાં. આખી રાત નાટક ચાલ્યું. રાત્રિની બેઘડી બાકી જય વયરાય સ્તોત્રની ચોથી ગાથામાં બોધિનો ઉલ્લેખ
રહી ત્યારે નાચનાર વારાંગના ઢીલી પડવા લાગી. રાજા રાણી दुक्खखओ कमक्खओ समाहिमरणं व बोहिलाभोअ । કાર પણ હતાં. મિજલસ જામી હતી. નગરજનો પણ મોટી સંખ્યામાં संपज्जउ यह काहं तुह नाह पणाम काइणेणं ।। રુ હતાં.
| હે નાથ! તમને પ્રણામ કરવાથી મને દુઃખનો ક્ષય, કર્મનો ક્ષય, ગુરુ & યુવતી વારાંગના જરા ઢીલી પડવા લાગી. ગાઈ ગાઈને થાકી. સમાધિ મરણ તથા બોધિ બીજનો લાભ – એ ચાર સંપ્રાપ્ત થાઓ. હું હું તેને બગાસું આવ્યું. તે જોઈને તેની વૃદ્ધ માતા જે હાજર હતી એકંદરે બોધિની દુર્લભતાનું ચિંતન-મનન કરતાં અને એ ? ? તેણે શ્લોક બોલ્યો.
ભાવનાનું સેવન-આચરણ કરતાં જીવ ઊંચી અધ્યાત્મદશા પ્રાપ્ત છે सुडुगाइयां सुडुं वाइयं सुडु नय्यियं सामसुंदरि।
કરે છે. આમ, વૈરાગ્યની અને આત્મ ચિંતનની બાર ભાવનાઓમાં अणु पातियं, दीह राइओ, सुमिणते मा पमायए।।
બોધિ દુર્લભ ભાવનાનું વિશેષ મહત્ત્વ છે. અને બોધિદુર્લભ ભાવના “હે શામસુંદરી, તે સારી રીતે ગાયું. સારી રીતે વગાડ્યું, એ જ્ઞાન અને આચરણને ધર્મને જોડતી કડીરૂપ છે. સારી રીતે નૃત્ય કર્યું. દીર્ઘ રાત્રી એ પ્રમાણે પસાર કરીને હવે સંદર્ભ : (૧) શ્રી વિનયવિજયજી ઉપાધ્યાયકૃત ‘શાંત સુધારસ’ વિવેચકણ રાત્રિને અંતે દાન મળવાને અવસરે પ્રમાદ ન કર.”
શ્રી મોતીચંદ ગિરધરલાલ કાપડિયા (૨) બાર ભાવનાઃ એક અનુશીલન હું આ શ્લોક ત્યાં હાજર અનેકને બંધબેસતો આવ્યો. ક્ષુલ્લક (હિન્દી) લેખક-ડૉ. હુકમચંદ ભારિલ્લ (૩) અમૂર્ત ચિન્તન (હિન્દી) લેખક: હું હું કુમારે વિચાર કર્યો કે સાઠ વર્ષ ગુરુકુળ વાસ સેવ્યો અને હવે શ્રી આચાર્ય મહાપ્રજ્ઞ (૪) સ્વામિ કાર્તિકેયાનુપ્રેક્ષા-પં. જયચંદ્રજી છાવડાની હું હું અવસર પાક્યો છે ત્યારે મેં આ શો ધંધો આદર્યો છે? આમ વિચારી ટીકા અનુવાદક-શ્રી સોમચંદ અમથાલાલ શાહ
* * પોતાનું રત્નકંબળ ઈનામમાં ફેંકી દઈ પાછો ફર્યો. ગુરુ પાસે ૪૬-એ, મેરુ આશિષ, બહેરા મૂંગા શાળા પાસે, હૈં જઈને પોતાનું જીવન સફળ કર્યું.
વિદ્યાનગર, ભાવનગર-૩૬૪૦૦૨. છે અહીં શાસ્ત્ર જાણકાર અનુભવી મહાત્માઓ મનુષ્ય માત્રને મો.૯૯૦૪૦૮૫૮૫૯. E-mail : spshah987@gmail.com પ્રબુદ્ધ જીવત : બાર ભાવતા વિશેષાંક જ પ્રબુદ્ધ જીવતઃ બાર ભાવતા વિશેષાંક : પ્રબુદ્ધ જીવત : બાર ભાવતા વિશેષાંક પ્રબુદ્ધ જીવત : બાર ભાવતા વિશેષાંક BE પ્રબુદ્ધ જીવતઃ
પ્રબુદ્ધ જીવન : બાર ભાવના વિરોષક જ પ્રબુદ્ધ જીવન : બાર ભાવના વિશેષાંક ક્ષણ પ્રબુદ્ધ જીવન : બીર ભાવતા વિશેષાંક ક્ષણ પ્રબુદ્ધ જીવન બાર ભાવના વિશેષુક ## પ્રબુદ્ધ જીવન : બીર ભીવતા વિશેષાંક ## પ્રબુદ્ધ જીવન : બીર
જીવ : બાર ભાવતા વિશેષક HR પ્રબુદ્ધ જીવત : બાર ભાવતા વિશેષાંક HR પ્રબુદ્ધ જીવન બાર ભાવના
