________________
જખ જાન્યા નિજ રૂપકેા-તળ જાન્યા સખ લોક. નહીં જાન્ય। નિજ રૂપકા, સબ જાન્યા સે ફાક. Żસંતપણું અતિ અતિ દુર્લભ છે. એ ત્યાગી પણ
નથી, અત્યાગી પણ નથી. એ રાગી પણ નથી, વીતરાગી પણ નથી. ખચિત તે સત્ય છે એમ જ સ્થિતિ છે.
[સવ ઇન્દ્રિયાના સયમ કરી, સ` પર દ્રવ્યથી નિજ સ્વરૂપ વ્યાવૃત્ત કરી યેાગને અચલ કરી, ઉપયોગથી ઉપયાગની એકતા કરવાથી કેવળજ્ઞાન થાય. Hસ' ચારિત્ર વશીભૂત કરવા માટે, સં પ્રમાદ ટાળવા માટે, આત્મામાં અખંડ વૃત્તિ રહેવા માટે, મેક્ષ સંબધી સર્વ પ્રકારનાં સાધનનાં જયને અર્થે બ્રહ્મચય અદ્ભુત સહાયકારી છે અથવા મૂળભૂત છે.”
ન
એક ગૃહસ્થાશ્રમી અને ઝવેરાતના વેપારમાં મશગૂલ વ્યાપારી જો ગ્રાહકો ગયા પછી મુંબઈ જેવી મેાહમયી નગરીમાં જ્યાં ચોમેર ધેાંધાટ અને ભૌતિકતા વિસ્તરેલી છે, ત્યાં આવું લખી શકે એ શું બતાવે છે? જૈન આગમા કહે છેઃ એક સમયે એક જ ઉપયોગ હાઈ શકે એ ન હેાઈ શકે.” તે આ વેપારીને ઉપયાગ ઝવેરાતના વેપારમાં છે કે ચેતનમયી વ્યવસાયમાં છે? અહીં આપણા જાતઅનુભવ પણ વિચારી લઈએ તે વધુ સ્પષ્ટ ખ્યાલ આવી જશે. ભોજનના સમય થયા છે. ભાજનાલય તરફ વિદ્યાથીનાં પગલાં પડે છે. કકડીને ભૂખ લાગી છે. પગ ચાલવાનુ કામ કરે છે. માઢું બીજા વિદ્યાથી સાથે વાત કરે છે, પણ મન અને મન સાથેની ચેતના તે ભેાજનાલયમાં વહેલી વહેલી પહોંચી જાય છે. બસ આ જ વાત શ્રીમન્દ્વની છે. તે બધું જ કરે છે. પણ એની આંતરચેતના આધ્યાત્મિક ભાજનમાં જ તમેાળ છે. કારણ જડ અને ચેતનની ભિન્નતા એ એના પોતીકા અનુભવ છે.
ગાંધીજીના પ્રસંગ છે. મૃત્યુ પહેલાંના. દિલ્હીમાં બિરલાહાઉસમાં છેલ્લી વાતા સરદાર સાથે રાજકારણની થાય છે. ત્યાં પ્રાથનાને સમય થતાં ઊઠે છે. પ્રાથના કરવા જતાં પહેલાં નાથુરામ ગેડસેની ગોળી વાગે છે અને ‘હે રામ” કહીને ઢળી પડે છે. સવાલ થાય છે :
ગાંધીજીને ઉપયોગ રાજકારણમાં હતા કે હે રામ !”માં હતા ?
ગોસ્વામી તુલસીદાસજી મહારાજ કહે છે તેમ “જનમ-જનમ મુનિએ અપાર પરિશ્રમ કરે છે, તપ કરે છે. છતાં અંતિમ વખતે હે રામ' ને બદલે વાય-મા’ અને ‘હાય-મા' યાદ આવે છે. કારણ આંતર-મન અને ચેતના
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
