________________
1 ઘરે આઠમ | બળેવ : શ્રાવણી પૂર્ણિમા H કૃષ્ણ જયંતી
શ્રા વ ણુ
મા સ
ધરો આઠમ શ્રિાવણ સુદ આઠમ)
શ્રાવણ માસ પુણ્યશાળી છે, કારણ કે તેમાં બધા ધર્મોના તહેવારો આવે છે, જેવા કે જૈન ધર્મનાં પર્યુષણ, શ્વેતાંબર સ્થાનકવાસી અને શ્વેતાંબર મંદિરમાર્ગ તથા દિગંબરમાં પણ પજુસણને સ્થાન છે જ. તે જ પ્રમાણે બૌદ્ધ ધર્મ તેમજ વૈદિક ધર્મનાં કૃષ્ણ જયંતી પર્વ પણ આ જ માસમાં આવે છે. તે રીતે આમાસ પવિત્ર ગણાય છે.
આપણા દેશમાં ધરોની વનસ્પતિએ ઠીકઠીક ફાળો આપે છે. અને એ કારણે એનું પણ સ્મારક થાય એ ખોટું નથી. વાસુદેવે ઈકને બદલે ગોવાળીઆએ પાસે પર્વતને પુજાવ્યો હતો. પર્વત એટલે ઔષધિભંડાર. ઔષધિ ખોરાક આપી જેમ શરીરને પોષે છે, તેમ શરીર બગડે તો બગાડ પણ દૂર કરે છે. પશુધનને પોષવાનું અને તંદુરસ્ત રાખવાનું કામ ઘાસ કરે છે. સામાન્ય રીતે ઋષિમુનિઓનાં આસનોમાં પણ એને ઉપગ સહેજે થતો હોય છે, અને હજુયે સ્મારકરૂપે લગ્ન અથવા એવા એવા મંગલ સમારંભમાં રાખવામાં આવે છે.
શ્રાવણી પૂર્ણિમા-બળેવ શ્રાવણુ પૂર્ણિમા એ ત્રણથર તહેવાર છેઃ (૧) જનોઈ બદલવાને દિવસ, (૨) રક્ષાબંધનના દિવસ અને (૩) સમુદ્રપૂજનને દિવસ.
(૧) માનવજાતને મોટો વર્ગ જન્મથી જ સંસ્કારપૂર્ણ નથી હોતો, એટલે હિંદના ઋષિમુનિઓએ સંસ્કારદીક્ષા માટે પ્રજાને દોરી છે. જિનો અર્થ બ્રાહ્મણ નહિ પણ સંસ્કાર પામેલ કઈ પણ જાતિને પુરુષ. આજે એ દ્વિજનું સંસ્કાર
સ્મારક-પર્વ છે. હાલના સમયમાં જન્મગત વર્ણ વ્યવસ્થા નિષ્ફળ નીવડી છે. હિંદ પણ વર્ષોની ગુલામીમાંથી આઝાદ બન્યું છે; એટલે આ જનોઈના ત્રાગડાઓ બદલાવવાના ચિહ્નમાંથી માત્ર અમુક વર્ગે નહિ પણ આમપ્રજાએ પિતાનાં નીતિ અને સદાચાર સુધારવાની પ્રેરણું ઝીલવાની છે.
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
