________________
જમાય નહિ. જાનમાલની બીકને છોડીને સમાજના કોઈ પણ વર્ગના અન્યાય સામે અને વૃત્તિઓ સામે ઝઝૂમે એ જ સાચે જૈન.
આ બધી વાતને ઉલ્લેખ જૈનોનાં બાર વ્રતોમાં આવે છે. આજે મૂળભૂત રીતે આનો વિચાર કરી આચારમાં ઉતારશે તો જ કહેવાતા જૈનો સાચા જેનો બનશે અને એમનું સ્થાન આવતીકાલના હિંદમાં અજોડ અને અડેલ રહેશે. બાકીના માત્ર નામશેષ રહેલા જૈનોની સ્થિતિ નહિ ઘરના કે ન ઘાટના જેવી થશે એ સ્પષ્ટ દીવા જેવું દેખાય છે. સાધુ, સાધ્વી, શ્રાવક, અને શ્રાવિકા– સૌ આ પર વિચારે.
સંતબાલ રેંટિયા બારશ [ ભાદરવા વદ બારશ ] જન્મગાંઠે ઊજવવાનો રિવાજ પ્રાચીન કાળથી ચાલ્યો આવે છે. કેઈની જન્મગાંઠ તે પોતે
જ ઊજવે, કોઈની જન્મગાંઠ એનું કુટુંબ ઊજવે ગાંધીજીની જન્મગાંઠ હિંદની આમ જનતા ઉત્સાહથી ઉજવે છે. હિંદ બહારની જનતાના હૃદયમાં પણ ગાંધીજીનું નામ છે જ. પણ આમ જન્મગાંઠ ઊજવાય, એથી ગાંધીજી ફૂલાઈ જતા નથી. તેઓ કહે છે, “મારી જન્મગાંઠ ઊજવવી જ હોય તો રેંટિયાબારસ તરીકે ઉજવો” એટલે કે એમને રેટિ વારે છે, તેટલું પિતાનું નામ પ્યારું નથી. હરિપુરા મહાસભામાં એમણે પોતાની જરી પુરાણી એ જ વાત કરી હતી, ‘હું મરું ત્યારે મારા એક હાથમાં રેંટિયાને હાથે અને બીજા હાથમાં પૂણી હેય તે કેવું સારું !” એક વખત દેશચળવળમાં મુકદ્દમો ચાલતો હતો જ્યારે એમને મેજિસ્ટ્રેટે નાત પૂછી ત્યારે એમણે “વણકર” અને ખેડૂત કહી હતી. અને સૌ હસી પડ્યા હતા પણ એમને તે એ હાસ્યનું પણું આશ્ચર્ય થયું. કારણ કે એમણે એ વાક્ય કંઇ વિનોદમાં નહોતું કહ્યું. બીરલા ઘનશ્યામદાસજીએ એક વેળા પૂછ્યું : “બાપુતમારાં મહત્ત્વનાં અને પ્રિય કાય કયાં ?” એમણે કહ્યું : અસ્પૃશ્યતાનિવારણ અને ખાદી”.
આ પરથી એમની ખાદીપ્રીતિને આંક નીકળે છે. એ તે ઘણીવાર કહે છે કે, “મારો રેંટિયે હું ચલાવીને જ્યારે એકતાન બનું છું, ત્યારે અભુત રસ આવે છે, મારી એકાગ્રતાનું એ અભુત સાધન છે. રેંટિયાના સૂતરને તાંતણે સ્વરાજ્ય એ એમને મુદ્રાલેખ છે.
આ રેટિયાની પ્રીતિ ક્યારથી જાગી? તેઓ કહે છે : સને ૧૯૦૮ લગી
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
