________________
૫૦
કાણુ જાણે શાથી પણ આપણે ત્યાં સ્ત્રી-જીવનને ઉન્નત્ત અને કાર્યક્ષમ રાખનારી આપણાં ધ શાસ્ત્રોમાં ઘણી વાતો છે. તેમાં આવતા મા` માત્ર એકતરફી જ નથી. સાવિત્રી એવા ખજાનામાંનું જ એક ઉત્તમ રત્ન છે. સાવિત્રીનાં માબાપે ખૂબ કેળવણી આપી અને સાવિત્રીએ તેને જીવનમાં વણી સાખાપનાં કાળજા કાર્યો. પોતાની મેળે વર શોધવાની એ પુત્રીને પિતાએ પરવાનગી આપી અને ઘુમત્સેન પિતાના પુત્ર સત્યવાન જેવા વરને એણે પસ ંદ કર્યો; છતાં પેાતાના માબાપની મહાર છાપ ન મળે ત્યાં લગી સત્યવાનને કેમ કહેવાય કે, “તને હું મનથી વરી ચૂકી છુ.” એટલે માતાપિતાની મહાર છાપ માટે પાછી ઘેર આવી. ધરમાં નારદજીને જોયા અને નમી પડી. નારદજી યોગાનુયોગે જ અહી આવી પહોંચ્યા હતા. નારજીએ વિગતે જાણી લીધા પછી કહ્યુ, “દીકરી! ખરે જ તે ગુણુ અને શીલ બન્નેમાં તારા સમાન જ પતિ શોધી કાઢ્યા છે. જુવાન સ્ત્રી જાતે આવેા પતિ ત્યારે જ શેાધી શકે કે જ્યારે રૂપ કે ખાવ ભભકામાં તેનું મન ચંચળ અને વિકારી ન બનવા પામે. બેટા ! અંધ અને રાજ્યલક્ષ્મીથી રહિત એવા પિતાના એકના એક પુત્રની પસંદગી કરી તે’ ઉકરડામાંથી રતન ખેાળવા જેવું કામ કર્યુ છે. પ... વાંધા એક છે અને તે માટા છે. તેની આવરદા હવે માત્ર એક જ વરસની બાકી છે;” સાવિત્રીનાં માબાપ તો આ વાતથી ડધાઈ જ ગયાં. નારછના મેાં પર પણ દુઃખદ ભાવે સ્પષ્ટ વંચાતા હતા. સાવિત્રીએ સૌને ધીરજ આપતાં કહ્યું, “મુરબ્બી ! મેાત એ તે અનિવાય' દશા છે. વહેલાં મેડા સૌને જવાનુ છે. સત્યવાનના ગુણશીલ સાથે મન જોડાયુ છે; એ જો બરાબર છે, તેા હશે હું મારા મનની સાથે આપની સંમતિ મેળવી તન અને સાધન પણ જોડી દઈશ.” દૃઢ સંકલ્પ શુ ન કરે ? સાવિત્રી પરણી ચૂકી. સત્યવાન અને સાવિત્રી શરીરે મે હતાં પણ મનની એકાગ્રતાએ એક હતાં. સાવિત્રી જે શયનમાં રભા, ભાજનમાં માતા, કા"માં મંત્રી અને કરણમાં દાસી તે સત્યવાન પણ શયનમાં ઇંદ્ર, ભજનમાં પુત્ર, કાર્ય માં સખા અને સેવામાં ચાકર હતા. 'પતીમાં એકતા તા ત્યારે જ પ્રગટે કે જ્યારે આવી રીતે પરસ્પર એકબીજાનુ પાતાપણું બરાબર હોય રાવણને સીતા પણ ન મળી શકે અને રામને શૂપણખા આકષી પણ ન શકે.
સત્યવાનને જીવ લેવા યમ આવ્યા પણ સાવિત્રીએ જવાબ આપ્યા, લેવા આવ્યા છે. તે બન્નેને લઈ જાએ.” શુ આ પ્રેમલાપ્રેમલીની લુખ્ખી વાતા હતી? ના, એ તે પ્રણયી પ્રભુમાં પ્રસન્ન થયેલી પ્રિયાના ઊંડા અંતરનાદ હતા. કહેવાય છે કે યમરાજા સતીની અજોડ ભક્તિથી ખુશ ખુશ થાય છે અને
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
