Book Title: Padarth Prakash 23 Pravachan Saroddhar Part 01
Author(s): Vijayhemchandrasuri
Publisher: Sanghvi Ambalal Ratanchand Jain Dharmik Trust
View full book text
________________ 6 2 પ્રતિદ્વાર 3 જું - આગારના અર્થ તેમજ બેઠાં રહેવું. (6) સવ્વસમાહિવત્તિયાગાર (સર્વસમાધિપ્રત્યયાકાર) - અત્યંત દુર્ગાનને લઈ દુર્ગતિમાં જવાનું ન થાય તે માટે દુર્બાન અટકાવવા ઔષધ વગેરે લેવા માટે સમય થતાં પહેલા પચ્ચખાણ પારે અથવા તેવી પીડા પામતાં સાધુ વગેરે ધર્મી આત્માઓનું ઔષધાદિ કરવા જનાર વૈદ્ય વગેરે પણ જો અપૂર્ણકાળ પોરિસી વગેરે પચ્ચખાણ પારે તો પચ્ચખાણનો ભંગ ન થાય. અડધુ વાપર્યા પછી રોગીને સમાધિ થઈ જાય કે તેનું મરણ થઈ જાય તો પચ્ચકખાણનો સમય થાય ત્યાં સુધી તેમજ બેઠા રહેવું, સમય થયા પછી વાપરવું. (7) મહત્તરાગાર (મહત્તરાકાર) - પચ્ચખાણથી થતી નિર્જરાની અપેક્ષાએ જેમાં ઘણી મોટી નિર્જરા થતી હોય તેવું સંઘનું કે દેરાસરનું કે ગ્લાનમુનિ વગેરેનું કોઈ મોટું કાર્ય આવી પડ્યું હોય અને તે કાર્ય બીજા કોઈથી અસાધ્ય હોય તો તેવા પ્રસંગે પોરિસી વગેરે પચ્ચખાણનો સમય પૂર્ણ થતાં પૂર્વે વાપરીને જાય તો પણ પચ્ચક્ખાણનો ભંગ ન થાય. નમસ્કારસહિત, પોરિસી, સાઢપોરિસીના પચ્ચખાણમાં મહત્તરાગાર નથી કેમકે તેમાં અલ્પ કાળ છે. (8) સાગારિયાગાર (સાગારિકાકાર) - સાધુ વાપરતા હોય ત્યારે કોઈ ગૃહસ્થ આવી જાય તો જો તે જતો રહેશે એમ લાગે તો એકાદ ક્ષણ રાહ જોવી, જો તે ત્યાં જ ઊભો રહે કે બેસે તો સાધુ સ્વાધ્યાયવ્યાઘાત વગેરેના ભયથી ઊભા થઈ અન્યત્ર જઈ વાપરે તો પણ એકાસણા વગેરેનું પચ્ચકખાણ ન ભાંગે. શ્રાવકની અપેક્ષાએ જેની નજરથી ભોજન પચે નહીં એવો અન્ય ગૃહસ્થ આવી જાય કે સાપ, અગ્નિ, પૂર, ઘર પડવું વગેરે પ્રસંગ આવી પડે તો એકાસણા વગેરેમાં વચ્ચે ઊઠી અન્યત્ર જઈ વાપરે તો પણ પચ્ચક્ખાણ ન ભાંગે. (9) આઉંટણપસાર (આકુંચનપ્રસાર) - એકાસણા વગેરેના પચ્ચક્ખાણમાં હાથ-પગ વગેરે અવયવો લાંબા સમય સુધી સ્થિર ન
